Mathias Basner: Why noise is bad for your health -- and what you can do about it
Mathias Basner: ဆူညံသံတွေဟာ သင့်ကျန်းမာရေးအတွက် မကောင်းဘူး-- အဲဒါကို ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ
Mathias Basner researches the effects of noise on sleep, health, neurobehavioral and cognitive functions and more. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
ရေးစပ်ခဲ့တဲ့ သီချင်းပေါ့။
rare commodity these days,
တကယ့်ကို ရှားတဲ့ အရာပါ။
in terms of our health --
ပြန်ပေးဆပ်နေရသလို ဖြစ်နေတယ်ဗျ။
ပြန်လည်ပြုပြင်ဖို့
we can do right now,
ကျုပ်တို့ ကျန်းမာရေးကို ပိုကာကွယ်ပေးဖို့၊
အကျိုးကျေးဇူးတွေကို
of the sounds of silence.
ပြန်ပေးနိုင်ဖို့ အတွက်ပေါ့ဗျာ။
too much noise is bad for your hearing.
ထိခိုက်နိုင်တဲ့အကြောင်း
and you have that ringing in your ears,
some damage to your hearing,
ခင်ဗျားသိလောက်ပါပြီ။
ရာသက်ပန်ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။
in many different ways beyond hearing.
ဆူညံသံဟာ နားကျန်းမာရေးအပြင်
ထိခိုက်နိုင်တာကိုပါ။
ဒါတွေက သိပ်အရေးကြီးပါတယ်။
as the auditory effects.
when we talk about noise?
ဘယ်လို အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်မလဲ။
မလိုအပ်သောအသံ လို့ သတ်မှတ်ပါတယ်။
a physical component, the sound,
the sound unwanted.
မလိုအပ်ဘူးဆိုရင် ဆူညံသံ ဖြစ်လာပြီပဲ။
being exposed to 100 decibels,
၁၀၀ ဒက်စီဘယ်လ် လောက်ရှိနေတဲ့ အသံကို
paid a hundred dollars for the ticket,
လိုလိုလားလား ပိုက်ဆံပေးလာကြည့်တာ၊
this person doesn't think of it as noise.
သူ့အတွက် ဆူညံသံ မဟုတ်ဘူး။
three blocks away from the concert hall.
အိမ်တစ်လုံးမှာ
because of the music.
စာကို အာရုံစိုက်လို့ မရဘူး၊
are much lower in this situation,
ပွဲကျင်းပတဲ့နေရာမှာထက် တိုးနေပေမဲ့၊
of the music as noise,
ဒါဟာ သူ့အတွက်တော့
in the long run, have health consequences.
သူ့ကျန်းမာရေးအတွက် မကောင်းဘူးဗျ။
in so many ways beyond hearing.
အကြားအာရုံအပြင် တခြားအများကြီး
difficult to find quiet spaces
အခုခေတ်မှာ ရှာရသိပ်ခက်သွားပြီဗျ။
air-conditioning units,
နေရာအနှံ့က အဲကွန်းတွေ၊
personal music players,
Organization estimated
are lost every year
ကျန်းမာတဲ့ လူ့သက်တမ်းတွေထဲက
ဆုံးရှုံးနေသတဲ့ဗျ။
member states alone.
တိုင်းရသေးတာနော်။
ဆူညံသံဟာ လူတွေရဲ့
is that it disturbs communication.
ထိခိုက်စေပါတယ်။
to be understood.
စကားကို လိုတာထက်
have to pause the conversation.
ရပ်လိုက်ရမယ်။
in a noisy environment.
နားလည်ဖို့ ခက်လာမယ်။
why studies have found
ကျောင်းတက်ရတဲ့ ကျောင်းသားတွေဟာ
schools in noisy areas
စာပိုညံ့နေတတ်ပါတယ်။
in academic performance.
health effect of noise
for cardiovascular disease
ဆူညံသံတွေနဲ့ ထိတွေ့နေရသူဟာ
to relevant noise levels
or no control over it.
ကျွန်တော်တို့ ခန္ဓာကိုယ်ကနေ
like adrenaline and cortisol
ဟော်မုန်းတွေထုတ်ပါတယ်။
in the composition of our blood
သွေးရဲ့ဖွဲ့စည်းပုံ နဲ့
ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။
after a single night of noise exposure.
ဒီကိစ္စတွေ စဖြစ်နိုင်ပြီဗျ
between the noise exposure
ဆက်စပ်နေတယ်ဗျ။
for high blood pressure,
are relatively small,
a major public health problem
ပြဿနာတစ်ရပ် ဖြစ်နေပါတယ်။
နေရာတိုင်း ရှိနေတယ်လေ။
to relevant noise levels.
ဘာပြောသလဲဆိုတော့၊
noise exposure by five decibels,
အတွက် ကုသစရိတ်
cardiovascular disease.
နှစ်စဉ် ချွေတာမိမယ် တဲ့ဗျ။
like cancer, diabetes and obesity
ခက်သေးတယ်ပေါ့ဗျာ။
are caused by the noise.
is sleep disturbance.
that recuperates us
နောက်တစ်ရက် ကျန်းမာရွှင်လန်းစွာနိုးထပြီး
သိပ်ကို အရေးပါတဲ့ အချက်တစ်ခုပါပဲ။
of what sleep researchers call
has a watchman function.
our environment for threats,
အလုပ်လုပ်နေတဲ့အာရုံခံအင်္ဂါတွေပါ။
in the time it takes us to fall asleep,
အချိန်ပိုယူရနိုင်သလို
from going down during the night.
if these noise-induced sleep disturbances
လတွေ နှစ်တွေနဲ့ချီပြီး ကြာလာပြီဆိုရင်တော့၊
disease is likely the consequence.
နှလုံးရောဂါဖြစ်လာဖို့ များနေပါပြီ။
of these noise-induced sleep disturbances,
အိပ်ရေးမ၀တာကို သတိမထားမိပါဘူး။
while we're sleeping.
ဘာမှ မသိလို့ပါပဲ။
ဆူညံသံတွေဟာ အိပ်စက်ခြင်းကို
on the effects of traffic noise on sleep,
လေ့လာခဲ့ပါတယ်။
wake up in the morning and say,
မနက်ခင်းမှာ နိုးထလာသူတိုင်းဟာ
I fell asleep right away,
တချိုးတည်းအိပ်သွားတာပဲ၊
ပြောနေကြပေမဲ့၊
to the physiological signals
for the subjects to regain consciousness
ခဏတာလေးစီသာ ဖြစ်လို့၊
during the next morning,
have a profound impact
ပြောမရပါဘူး
သတ်မှတ်နိုင်ပြီလဲ။
once you start changing your behavior.
ပြောင်းလဲနေပြီဆိုရင်၊
ပိုကျယ်ကျယ် ပြောနေရတာတွေ၊
to be understood,
or you're closing your window.
တံခါးကို ပိတ်မယ်၊
to the basement of the house,
sound insulation installed.
စသဖြင့် ပေါ့ဗျာ။
to less noisy areas,
ပြောင်းရွှေ့တတ်ကြတယ်။
can afford that.
to improve our sound environment
ပတ်၀န်းကျင် သာယာဖို့၊
if something's too loud, speak up.
ရုပ်ရှင်ရုံပိုင်ရှင်တွေပေါ့ဗျာ။
of hearing are still going to the movies.
ထင်နေကြတဲ့လူတွေပေါ့။
and nothing happens,
လက်မခံဘူးဆိုရင်
ပြန်ထွက်လာခဲ့ဗျာ။
typically do understand.
about the health effects of noise
နားလည်အောင်ရှင်းပြဖို့က-
will have consequences when they're older.
ကြီးလာရင် နားလေးမယ့်အကြောင်း
to the quiet side of the house,
from road traffic noise.
or buy a new place,
different times of the day
အချိန်တွေခွဲပြီး သွားလေ့လာ၊
when you're traveling
background noise levels.
or when you're on vacation.
ဆိတ်ငြိမ်တဲ့နေရာကို ရွေးပါ။
အေးချမ်းပြီး ငြိမ်ငြိမ်လေး အနားယူပါစေ။
ပြောရမယ်ဆိုရင်၊
in Japan four years ago.
ကွန်ဖရန့်တစ်ခု တက်ခဲ့တယ်၊
and entered the airport,
လေဆိပ်ကို၀င်လိုက်တာနဲ့
ပြေးဆောင့်တော့တာပဲ။
we don't realize anymore
ဒီလောက်များပြားတဲ့ ဆူညံသံတွေကို
of noise pollution we're exposed to
from more quiet spaces.
ဘာကောင်းကျိုးတွေယူလာပေးနိုင်သလဲ
ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လိုရှင်းမလဲ။
we all have a noise footprint,
to make that noise footprint smaller.
at 7am on a Saturday morning.
မြက်ရိတ်စက်ကို မမောင်းဘူးဗျာ။
တံမြက်စည်းနဲ့ပဲ လှည်းမယ်ဗျာ။
makes the most sense,
to buy a new car,
blender, you name it,
the noise levels their devices generate,
သူတို့ထုတ်လွှတ်တဲ့ အသံပမာဏကို
regulation and enforcement are good ideas,
that generate noise
the business that is associated with it.
at what noise level
ဘယ်အခြေအနေမှာ ဆူညံသံဟာ
တိတိကျကျတင်ပြ
ပိုကောင်းတဲ့ ဥပဒေတွေ
as relentlessly as cholera and the pest."
အဲ့နေ့ကို ရောက်နေပြီလို့ ထင်တယ်။
a nice, quiet celebration.
အောင်ပွဲခံကြတာပေါ့ဗျာ။
ABOUT THE SPEAKER
Mathias Basner - Sleep and noise researcherMathias Basner researches the effects of noise on sleep, health, neurobehavioral and cognitive functions and more.
Why you should listen
Mathias Basner, MD, PhD, MSc is an associate professor in the department of psychiatry at the University of Pennsylvania Perelman School of Medicine. His primary research interests concern the effects of sleep loss on neurobehavioral and cognitive functions, population studies on sleep time and waking activities, the effects of traffic noise on sleep and health, and astronaut behavioral health on long-duration space missions. These research areas overlap widely. Basner has published more than 80 journal articles and reviewed articles for more than 80 scientific journals. He is currently on the editorial board of the journals Sleep Health and Frontiers in Physiology.
Between 1999 and 2008, Basner conducted several large-scale laboratory and field studies on the effects of traffic noise on sleep at the German Aerospace Center. For this research, Basner was awarded the German Aerospace Center Research Award in 2007 and the Science Award of the German Academy for Aviation and Travel Medicine in 2010. Basner developed an ECG-based algorithm for the automatic identification of autonomic activations associated with cortical arousal that was used in several field studies to non-invasively assess the effects of aircraft noise on sleep. He is currently funded by the FAA to obtain current exposure-response functions describing the effects of aircraft noise on sleep for the United States. Basner has been an advisor to the World Health Organization (WHO) on the effects of traffic noise on sleep and health on a number of occasions. He performed a systematic evidence review on the effects of noise on sleep for the recently published revision of WHO's Environmental Noise Guidelines for the European Region.
Basner is currently President of the International Commission of Biological Effects of Noise (ICBEN) and member of the Impacts and Science Group of the Committee on Aviation Environmental Protection (CAEP) of the International Civil Aviation Organization (ICAO). He also represents the University of Pennsylvania in FAA's Aviation Sustainability Center (ASCENT).
Mathias Basner | Speaker | TED.com