TEDWomen 2018
Kakenya Ntaiya: Empower a girl, transform a community
Kakenya Nataiya: မိန်းကလေးတစ်ယောက်ကို မြှင့်တင်ပေးပါ၊ လူမှုအသိုက်အဝန်းကို ပြောင်းလဲလိုက်ပါ။
Filmed:
Readability: 3.5
1,693,935 views
Kakenya Ntaiya ဟာ ပညာရေးတစ်ခုရရှိရေးဆိုတဲ့ သူ့အိပ်မက်ကို အားနွဲ့တဲ့မိန်းကလေးတွေကို အစွမ်းမြှင့်ပေးဖို့ လှုပ်ရှားမှုအဖြစ် ပြောင်းလဲပြီး Kenya က ဘေးများတဲ့ အစဉ်အလာ အလေ့အထတွေကို အဆုံးသတ်ပေးလိုက်ပါတယ်။ မိန်းကလေးတွေ ဘေးကင်းစွာ နေပြီး ပညာသင်ကြားနိုင်ပြီး သူတို့ရဲ့ လူမှုအသိုက်အဝန်းကို တစ်လျှောက်လုံး စိတ်ဓာတ်မြှင့်ပေးတဲ့ ကျောင်းတစ်ကျောင်းဖြစ်တဲ့ Kakenya Center for Excellence က ကျောင်းသူနှစ်ဦးကို တွေ့ဆုံလိုက်ပါ။ "မိန်းကလေးတစ်ယောက်ကို စွမ်းအားမြှင့်ပေးလိုက်တဲ့အခါ သင်ဟာ လူမှု အသိုက်အဝန်းတစ်ခုကို ပြောင်းလဲလိုက်တာပါ"လို့ Ntaiya ကဆိုပါတယ်။
Kakenya Ntaiya - Educator and activist
Kakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community. Full bio
Kakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
To empower girls,
0
958
1310
မိန်းကလေးတွေကိုမြှင့်တင်ဖို့
00:14
you need to educate them.
1
2292
1642
သူတို့ကို ပညာသင်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။
00:15
That was my dream.
2
3958
1560
ဒါကျွန်မရဲ့ အိပ်မက်ပါပဲ။
00:17
And so I built a school,
3
5542
1601
ဒါနဲ့ ကျောင်းတစ်ကျောင်းထောင်ပြီး
00:19
and in the process,
I learned something much bigger.
I learned something much bigger.
4
7167
2892
ဒီဖြစ်စဉ်မှာ ပိုကြီးမားတာတစ််ခု သိခဲ့ရတယ်။
00:22
When you empower a girl,
you transform a community.
you transform a community.
5
10083
2959
မိန်ကလေးတစ်ယောက်ကို မြှင့်တင်တဲ့အခါ
လူ့အဖွဲ့စည်းကိုပြောင်းတာပါ
လူ့အဖွဲ့စည်းကိုပြောင်းတာပါ
00:25
School is just a start.
6
13750
2000
အစကတော့ စာသင်ကျောင်းပါပဲ
00:29
I grew up in rural Kenya
7
17042
1434
ကျွန်မက ကင်ညာ ကျေးလက်ဒေသ၊
00:30
in a small village called Enoosaen.
8
18500
2726
Enoosaen လို့ ခေါ်တဲ့
ရွာလေးမှာ ကြီးပြင်းခဲ့ရတာ။
ရွာလေးမှာ ကြီးပြင်းခဲ့ရတာ။
00:33
I was the first of eight children,
9
21250
1643
မွေးချင်းရှစ်ယောက်မှာ အကြီးဆုံးပါ
00:34
and I spent my childhood
helping my mother cook, clean, farm
helping my mother cook, clean, farm
10
22917
5142
ကျွန်မရဲ့ ကလေးဘဝမှာ ထမင်းချက်၊သန့်ရှင်း
ရေးနဲ့ လယ်ယာအလုပ်တွေ အမေ့ကိုကူပြီး
ရေးနဲ့ လယ်ယာအလုပ်တွေ အမေ့ကိုကူပြီး
00:40
and take care of my siblings.
11
28083
1935
မောင်လေး ညီမလေးတွေကို စောင့့်ရှောက်တယ်။
00:42
Like other Maasai girls,
12
30042
1892
ကင်ညာက တခြားမိန်းကလေးတွေလိုပါပဲ
00:43
I was engaged from
a very young age to be married.
a very young age to be married.
13
31958
3542
အိမ်ထောင်ချပေးဖို့ ကျွန်မ
ငယ်ငယ်လေး းမှာပဲ စေ့စပ်ခဲ့တယ်။
ငယ်ငယ်လေး းမှာပဲ စေ့စပ်ခဲ့တယ်။
00:48
But as I reached puberty,
14
36375
1684
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မ အပျိုဖော်ဝင်တော့
00:50
I underwent female genital mutilation,
15
38083
2834
သင်းကွပ်ခံခဲ့ရတယ်။
00:54
known as FGM.
16
42000
1292
FGM လို့သိကြတယ်
00:56
This picture shows some of the tools
that are used to perform FGM on girls.
that are used to perform FGM on girls.
17
44208
5209
ဒီပုံက မိန်းကလေးတွေကို သင်းကွပ်တဲ့
နေရာမှာ သုံးတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ပြထားတာပါ
နေရာမှာ သုံးတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ပြထားတာပါ
01:03
FGM was supposed to mark
the end of my childhood
the end of my childhood
18
51000
3518
သင်းကွပ်လိုက်ခြင်းဟာ ကျွန်မရဲ့
ကလေးဘဝကို အဆုံးသတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သလို
ကလေးဘဝကို အဆုံးသတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သလို
01:06
and, by extension, my education.
19
54542
2958
ထပ်ဆင့်အနေနဲ့ ကျွန်မရဲ့ပညာရေးပါ။
01:10
But I negotiated with my father
in order to stay in school --
in order to stay in school --
20
58250
4101
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မဟာ သင်းကွပ်ခံရပြီး
တာတောင်မှ ကျောင်းဆက်တက်ဖို့
တာတောင်မှ ကျောင်းဆက်တက်ဖို့
01:14
even after going through FGM.
21
62375
1917
အဖေနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခဲ့ရပါတယ်
01:17
Years later I went to university.
22
65958
2667
နှစ်တွေကြာလာတော့ ကျွန်မ
တက္ကသိုလ်ဆက်တက်ခဲ့တယ်
တက္ကသိုလ်ဆက်တက်ခဲ့တယ်
01:21
And in order to get
my community's support,
my community's support,
23
69625
4309
ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ အဖွဲ့အစည်းရဲ့
ထောက်ပံ့မှုကိုရဖို့
ထောက်ပံ့မှုကိုရဖို့
01:25
I promised to come back one day
to repay that support.
to repay that support.
24
73958
4125
တစ်နေ့ကျရင် ကျေးဇူးပြန်
ဆပ်ပါ့မယ်လို့ ကတိခံခဲ့ရတယ်
ဆပ်ပါ့မယ်လို့ ကတိခံခဲ့ရတယ်
01:30
But years later,
when I went back to my village,
when I went back to my village,
25
78875
3351
နှစ်တွေကြာလို့ ကျွန်မ ရွာပြန်ရောက်တဲ့အခါ
01:34
not much had changed.
26
82250
1542
သိပ်မပြောင်းလဲသွားခဲ့ဘူး။
01:36
Girls were still going through FGM,
27
84500
2684
အမျိုးသမီးတွေ ဟာ သင်းကွပ်ခံနေရတုန်းပဲ။
01:39
still leaving school,
28
87208
1726
ကျောင်းထွက်သွားကြတုန်းပဲ။
01:40
still getting married
to men older than their fathers
to men older than their fathers
29
88958
3435
သူတို့ အဖေထက် အသက်ကြီးတဲ့ လူတွေကို ယူပြီး
01:44
and still having children
when they're teenagers.
when they're teenagers.
30
92417
4291
အသက်ငယ်ငယ်နဲ့ လင်ယူသားမွေးလုပ်ကြတုန်း
01:49
I did not want to see
any more girls go through that.
any more girls go through that.
31
97375
3768
မိန်းကလေးတွေကို ကျွန်မ အဲဒီလို အဖြစ်
မျိုးတွေ ထပ်ကြုံစေချင်တော့ဘူး။
မျိုးတွေ ထပ်ကြုံစေချင်တော့ဘူး။
01:53
That's when I knew what I needed to do
to give back to my community.
to give back to my community.
32
101167
4458
အဲဒါကတော့ မွေးရပ်မြေအတွက်
ပြန်ပေးးဆပ်ဖို့လိုတာ သိလာချိန်ပါပဲ။
ပြန်ပေးးဆပ်ဖို့လိုတာ သိလာချိန်ပါပဲ။
01:59
I built a school just for girls
33
107667
2892
မိန်းကလေးတွေ သင်းကွပ်မခံရဖို့၊
ငယ်ငယ်နဲ့ အိမ်ထောင်မပြုရဖို့
ငယ်ငယ်နဲ့ အိမ်ထောင်မပြုရဖို့
02:02
so that they can be free from FGM
and early marriage.
and early marriage.
34
110583
3750
ကျွန်မ အမျိုးသမီး သီးသန့်ကျောင်း
တစ်ကျောင်းဆောက်ခဲ့တယ်။
တစ်ကျောင်းဆောက်ခဲ့တယ်။
02:07
At my first enrollment --
35
115083
1560
ပထမဆုံး စာရင်းသွင်းရာမှာ
02:08
(Applause and cheers)
36
116667
4166
(လက်ခုပ်သံများ)
02:15
At my first enrollment,
37
123292
1767
ပထမဆုံး စာရင်းသွင်းရာမှာ
02:17
I had hoped for 10 girls.
38
125083
2250
ဆယ်ယောက်လောက်လာအပ်မယ်လို့ထင်ခဲ့တာ
02:19
100 came.
39
127958
1476
အယောက် ၁၀၀ ကျောင်းလာအပ်ခဲ့ပါတယ်
02:21
(Cheers and applause)
40
129458
1893
(အားပေးသံ၊လက်ခုပ်သံများ)
02:23
I started to realize
just how big this dream was,
just how big this dream was,
41
131375
3893
ဒီအိပ်မက်ဟာသိပ်ကြီးမားပုံကို
သဘောပေါက်လာတယ်။
သဘောပေါက်လာတယ်။
02:27
and soon I learned that my school
could be the foundation --
could be the foundation --
42
135292
4184
ကျွန်မကျောင်းဟာ အုတ်မြစ်
ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ မကြာခင်သိလာတယ်
ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ မကြာခင်သိလာတယ်
02:31
but it wasn't going to be enough.
43
139500
2184
ဒါပေမယ့်မလုံလောက်သေးပါဘူး
02:33
So that first year,
I enrolled these 30 girls.
I enrolled these 30 girls.
44
141708
3976
ပထမတစ်နှစ်မှာ ကျောင်းသူ
၃၀ ကို လက်ခံ သင်ကြားပေးခဲ့တယ်။
၃၀ ကို လက်ခံ သင်ကြားပေးခဲ့တယ်။
02:37
Some had been abused, others were orphans,
45
145708
2601
တချို့ဟာ အနိုင်ကျင့် စော်ကားခံခဲ့
ရသူတွေ၊ မိဘမဲ့တွေနဲ့
ရသူတွေ၊ မိဘမဲ့တွေနဲ့
02:40
and some came from families
that are very traditional,
that are very traditional,
46
148333
2560
တချို့ဆို သိပ်ရှေးရိုးဆန်တဲ့
မိသားစုတွေကနေ လာကြပြီး
မိသားစုတွေကနေ လာကြပြီး
02:42
that had never sent any girl to school.
47
150917
1875
ကျောင်းမနေဖူးသူတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။
02:45
So school started.
48
153625
1292
ဒါနဲ့ ကျောင်းစဖွင့်ခဲ့တယ်။
02:47
Though the girls
seemed excited to be there,
seemed excited to be there,
49
155750
2309
မိန်းကလေးတွေဟာ ဒီမှာ
စိတ်လှုပ်ရှားနေပုံရပေမဲ့
စိတ်လှုပ်ရှားနေပုံရပေမဲ့
02:50
they were having difficulty staying awake.
50
158083
2750
ဒီမှာနိုးကြားနေဖို့ အခက်အခဲရှိနေတယ်။
02:53
What was going on?
51
161917
1392
ဘာတွေများ ဆက်ဖြစ်မလဲ။
02:55
They had a teacher, they had books,
52
163333
1851
သူတို့မှာ ဆရာမရှိတယ်
စာအုပ်တွေရှိတယ်
စာအုပ်တွေရှိတယ်
02:57
there was a new classroom on the way,
53
165208
2643
စာသင်ခန်း အသစ်တွေရှိတယ်။
02:59
but ...
54
167875
1268
ဒါပေမဲ့
03:01
They were determined to be there,
but they had no energy.
but they had no energy.
55
169167
3916
ဒီမှာဆက်ရှိဖို့ ဆုံးဖြတ်လာပေမဲ့
သူတို့မှာ အားအင်တွေမရှိကြပါဘူး
သူတို့မှာ အားအင်တွေမရှိကြပါဘူး
03:05
Then I realized they were hungry,
56
173708
1667
ဒီနောက် သူတို့တွေ ဆာလောင်နေတာသိတော့
03:08
so I quickly found a cook and food.
57
176458
2792
ထမင်းချက်တစ်ယောက်နဲ့
စားစရာ အမြန်ရှေးပေးခဲ့တယ်။
စားစရာ အမြန်ရှေးပေးခဲ့တယ်။
03:12
Soon thereafter, I learned
that a classroom was not enough.
that a classroom was not enough.
58
180000
3684
မကြာခင်ပဲ ဒီစာသင်ခန်းနဲ့
မလုံလာက်တာ သိလာတယ်
မလုံလာက်တာ သိလာတယ်
03:15
I needed a boarding school.
59
183708
2250
ပိုကျယ်တဲ့ကျောင်းဆောင်လိုလာခဲ့တယ်။
03:18
Not only were the girls tired
and hungry from chores
and hungry from chores
60
186542
4226
မိန်းကလေး အိမ်အလုပ်လုပ်ရ၊
အဝေးကြီးသွားကြ၊ပြန်ကြရလို့
အဝေးကြီးသွားကြ၊ပြန်ကြရလို့
03:22
and long walks to school and back home,
61
190792
2934
မောပန်း ဆာလောင်တာတင်မက
03:25
they were also not safe.
62
193750
1893
ခရီးလမ်းတွေကလည်း လုံခြုံမှုမရှိဘူးလေ။
03:27
It's a sad truth,
63
195667
1726
ဒါဟာ စိတ်မကောင်းဖွယ် အမှန်တရားပါပဲ။
03:29
but girls are often assaulted,
raped and even kidnapped
raped and even kidnapped
64
197417
4017
ကျောင်းသွားလမ်းမှာ မကြာခဏ
အနိုင်ကျင့်ခံရ၊စော်ကားခံရ၊
အနိုင်ကျင့်ခံရ၊စော်ကားခံရ၊
03:33
on their way to school.
65
201458
1250
ပြန်ပေးဆွဲခံရတာတွေရှိတယ်။
03:35
So before a girl
could learn math or history,
could learn math or history,
66
203917
3101
မန်းကလေးတစ်ယောက်ဟာ ကျောင်းစာမသင်ခင်မှာ
03:39
she needed to feel safe,
67
207042
1892
လုံခြုံမှုရဖို့လိုပါတယ်။
03:40
she needed to be rested
and be well-nourished.
and be well-nourished.
68
208958
3125
ကောင်းကောင်းနားဖို့
အာဟာရ ပြည့်ဝနေဖို့လိုပါတယ်
အာဟာရ ပြည့်ဝနေဖို့လိုပါတယ်
03:44
So let me tell you about some of my girls.
69
212958
2476
ကျွန်မရဲ့ ကျောင်းသူတချို့
အကြောင်း ပြောခွင့်ပြုပါ။
အကြောင်း ပြောခွင့်ပြုပါ။
03:47
This is Faith.
70
215458
1560
သူမကို Faithလို့ ခေါ်ပါတယ်။
03:49
Faith comes from a very traditional
family in the community.
family in the community.
71
217042
4101
အလွန် ရှေးရိုးဆန်တဲ့
မိသားစုကနေ မွေးလာသူဖြစ်ပါတယ်။
မိသားစုကနေ မွေးလာသူဖြစ်ပါတယ်။
03:53
Her older sister had already
gone through FGM and already married,
gone through FGM and already married,
72
221167
4476
သူအစ်မက ငယ်ငယ်နဲ့ သင်းကွပ်ခံရ၊
ယောကျာ်းပေးစားခံရ ပေမဲ့
ယောကျာ်းပေးစားခံရ ပေမဲ့
03:57
but Faith was so determined.
73
225667
2101
Faith က စိတ်ပိုင်းဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။
03:59
She really loved learning,
74
227792
1517
သူက တကယ်ကို စာသင်ရတာကြိုက်တယ်။
04:01
and she wanted to come to my school
when she heard about it.
when she heard about it.
75
229333
3726
ကျွန်မရဲ့ကျောင်းအကြောင်း
ကြားတော့ သူလာတက်ချင်တယ်။
ကြားတော့ သူလာတက်ချင်တယ်။
04:05
So she asked her father, her mother --
76
233083
2643
အဖေ၊ အမ လက်လှမ်းမီရာ လူမှန်သမျှကို
04:07
anyone to bring her to my school.
77
235750
2309
ကျောင်းဆက်တက်ဖို့ ပူဆာတော့တာပါပဲ။
04:10
They all refused.
78
238083
1792
အကုန်လုံးက ငြင်းပယ်ခဲ့ကြပါတယ်။
04:12
Faith did something very brave.
79
240667
2434
Faith က စွန့်စားမှုတစ်ခုလုပ်ခဲ့ပါတယ်
04:15
She stole an egg from her mother's house,
80
243125
3268
အမေအိမ်က ကြက်ဥတစ်လုံးကို ခိုးပြီး
04:18
went to the market,
81
246417
1267
ဈေးကို သွားကာ
04:19
sold the egg and bought a single pencil.
82
247708
2476
ကြက်ဥကိုရောင်းပြီး ခဲတံတစ်ချောင်းဝယ်တယ်၊
04:22
Then she walked five miles,
83
250208
1810
အဲဒီခဲတြကို ကျစ်ကျစ်ပါအောင်ဆုပ်ပြီး
04:24
clenching that pencil, trying to enroll.
84
252042
2333
ကျောင်းအပ်ဖို့ ငါးမိုင် လမ်းလျှောက်ခဲ့တယ်။
04:27
She arrived --
85
255625
1267
သူ ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
04:28
(Applause)
86
256916
2143
(လက်ခုပ်သံများ)
04:31
She arrived tired and hungry,
87
259083
3101
ရောက်တော့ သိပ် ဆာလောင် မောဟိုက်နေပေမဲ့
04:34
but determined.
88
262208
1476
စိတ်ပြတ်သားပါတယ်
04:35
I listened to her story,
and we enrolled her in my school.
and we enrolled her in my school.
89
263708
4060
သူ့ဇာတ်လမ်းကို နားထောင်ပြီး
သူ့ကို ကျောင်းအပ်ခံခဲ့တယ်။
သူ့ကို ကျောင်းအပ်ခံခဲ့တယ်။
04:39
But getting into my school
was only just the start.
was only just the start.
90
267792
3041
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မလက်ခံလိုက်
တာဟာ အစပဲရှိပါသေးတယ်။
တာဟာ အစပဲရှိပါသေးတယ်။
04:43
Faith needed food, she needed medicine,
91
271875
2101
Faith အတွက် အစားအသောက်လိုတယ်၊ဆေးဝါးလိုတယ်၊
04:46
she needed counseling --
92
274000
1292
နှစ်သိမ့်ဆွေးနွေးတာ လိုတယ်
04:48
all of which we provided.
93
276292
1333
အကုန် ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပါတယ်
04:50
And she also met adults
who already believed in her.
who already believed in her.
94
278375
3458
နောက်ပြီး သူမအပေါ် ယုံကြည်ပြီးသား
ဖြစ်တဲ့ လူကြီးတွေနဲ့လည်း ဆုံခဲ့ရပါတယ်။
ဖြစ်တဲ့ လူကြီးတွေနဲ့လည်း ဆုံခဲ့ရပါတယ်။
04:54
Supported by this community,
95
282833
2393
လူ့အဖွဲ့စည်းရဲ့ ထောက်ပံ့အားပေးမှုနဲ့
04:57
Faith was ready to learn.
96
285250
1375
Faith ဟာ သင်ယူဖို့ အသင့်ပါ။
04:59
This is Faith.
97
287333
1518
ဒါက Faith ပါ။
05:00
Six months of schooling,
98
288875
2184
ခြောက်လကြာ ကျောင်းတက်ပြီးတဲ့အခါပေါ့။
05:03
now she's a happy sixth grader
who dreams of becoming a pilot someday,
who dreams of becoming a pilot someday,
99
291083
4893
တစ်နေ့လလေယာဉ်မောင်းဖြစ်ဖို့ အိပ်မက်မက်တဲ့
အခု ပျော်နေတဲ့ ခြောက်တန်းကျောင်းသူပါ။
အခု ပျော်နေတဲ့ ခြောက်တန်းကျောင်းသူပါ။
05:08
and her family now supports her,
100
296000
2768
မိသားစုက လည်းသူမကို ထောက်ပံ့ပေးနေပြီး
05:10
and best of all,
101
298792
1517
အကောင်းဆုံးကတော့
05:12
her younger sisters
will follow in her footsteps.
will follow in her footsteps.
102
300333
3018
ညီမလေးတွေအားလုံးလည်း
အစ်မရဲ့ ခြေရာတွေကို နင်းလို့ပေါ့။
အစ်မရဲ့ ခြေရာတွေကို နင်းလို့ပေါ့။
05:15
(Applause)
103
303375
4125
(လက်ခုပ်သံများ)
05:23
Child marriage is expected to cost
the global economy trillions of dollars
the global economy trillions of dollars
104
311000
5184
ကလေးသူငယ် လက်ထပ်းဟာ နောင် ၁၅ နှစ်ကြာရင်
ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ဒေါ်လာသန်းချီ
ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ဒေါ်လာသန်းချီ
05:28
over the next 15 years.
105
316208
1875
ကုန်ကျစေမယ်လို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။
05:30
We can talk numbers,
106
318708
2101
ကျွန်မတို့ ကိန်းဂဏန်းတွေ ပဲပြောနိုင်တာပါ။
05:32
but in a real lifetime,
107
320833
1560
ဒါပေမဲ့ တကယ့်ဘဝမှာတော့
05:34
what child marriage will cost my village
is the doctor, the teacher,
is the doctor, the teacher,
108
322417
5726
ငယ်ငယ်နဲ့လက်ထပ်တာက ကျွန်မတို့ရွာလေး
အတွက် ဆရာဝန်တွေ၊ ကျောင်းဆရာမတွေ
အတွက် ဆရာဝန်တွေ၊ ကျောင်းဆရာမတွေ
05:40
the entrepreneur,
109
328167
1309
စွန့်ဦးထွင်တွေနဲ့
05:41
the true partner our men
will need in the future ...
will need in the future ...
110
329500
3083
အနာဂတ်အတွက် လိုအပ်မယ့်
လက်တွဲဖော်စစ်စစ်တွေ ဆုံးရှုံးစေပါတယ်။
လက်တွဲဖော်စစ်စစ်တွေ ဆုံးရှုံးစေပါတယ်။
05:45
real ways women can help us
lift out of poverty.
lift out of poverty.
111
333417
4291
ကျွန်မတို့ ကို ဆင်းရဲမွဲတေမှုကနေ
ကယ်တင်ပေးနိုင်မယ့် အမျိုးသမီးတွေရောပေါ့။
ကယ်တင်ပေးနိုင်မယ့် အမျိုးသမီးတွေရောပေါ့။
05:51
So I came to realize once again,
112
339208
3185
ကျွန်မနောက်တစ်ခု သဘောပေါက်လာခဲ့တယ်။
05:54
as I did when I needed help
to go to university,
to go to university,
113
342417
3059
ကျွန်မ တက္ကသိုလ်တက်တုန်းကကူညီခဲ့သလို
05:57
that while I could dream or have a dream,
114
345500
3434
ကျွန်မအိပ်မက်တွေကို အကော်အထည်ဖော်ခဲ့တာက
06:00
I could not make it come true
all by myself.
all by myself.
115
348958
4000
ကျွန်မတစ်ယောက်တည်းမတတ်နိုင်ဘူးဆိုတာပါ။
06:05
So I went back to the elders
who helped me more than a decade ago.
who helped me more than a decade ago.
116
353875
4643
ဒါနဲ့ ဆယ်စု နှစ်တစ်ခုတုန်းက ကျွန်မကို
ကူညီပေးခဲ့တဲ့ လူကြီးတွေဆီ သွားခဲ့တယ်။
ကူညီပေးခဲ့တဲ့ လူကြီးတွေဆီ သွားခဲ့တယ်။
06:10
I needed their support once again
if I was going to be successful.
if I was going to be successful.
117
358542
4291
ကျွန်မအောင်မြင်ဖို့ဆိုရင် သူတို့ရဲ့
အားပေးမှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်။
အားပေးမှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်။
06:15
So I formed a community board
with religious leaders, parents
with religious leaders, parents
118
363708
4601
ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေ၊
မိဘတွေ၊ တခြားကျောင်းက ဆရာတွေပါတဲ့
မိဘတွေ၊ တခြားကျောင်းက ဆရာတွေပါတဲ့
06:20
and some teachers from other schools.
119
368333
3226
ကျောင်းကော်မတီ တစ်ခုကို ကျွန်မဖွဲ့ ခဲ့တယ်။
06:23
I needed allies in the government
and in the community
and in the community
120
371583
3851
ကျွန်မပန်းတိုင်ဆီရောက်နိုင်ဖို့ပေါ့
အစိုးရနဲ့ လူ့အဖွဲ့စည်းရဲ့
အစိုးရနဲ့ လူ့အဖွဲ့စည်းရဲ့
06:27
to help advance my goal.
121
375458
2601
အကူညီတွေကိုလည်း လိုအပ်ခဲ့ပါတယ်။
06:30
I needed especially
the support of the chief
the support of the chief
122
378083
2643
အထူးသဖြင့် ကျွန်မကျောင်းက
ကလေးတွေကို သင်းကွပ်ခြင်းတွေ
ကလေးတွေကို သင်းကွပ်ခြင်းတွေ
06:32
to help me enforce
the no-FGM policy in my school.
the no-FGM policy in my school.
123
380750
3333
မပြုလုပ်ရအောင်ခေါင်းဆောင်ရဲ့
အကူညီကို လိုအပ်ခဲ့တယ်။
အကူညီကို လိုအပ်ခဲ့တယ်။
06:36
At first he was resistant,
124
384833
2643
အစောပိုင်း တော့သူက တင်းခံနေသေးတယ်။
06:39
but I persisted --
125
387500
1268
ကျွန်မ မရမကပြောတော့
06:40
(Laughter)
126
388792
1267
(ရယ်သံများ)
06:42
and now he's our greatest ally.
127
390083
2851
အခုဆို ကျွန်မတို့ရဲ့
အကြီးမြတ်ဆုံး မဟာမိတ်ကြီးပါ။
အကြီးမြတ်ဆုံး မဟာမိတ်ကြီးပါ။
06:44
(Applause)
128
392958
5351
(လက်ခုပ်သံများ)
06:50
I also needed the fathers.
129
398333
2209
ကျွန်မအတွက် ဖခင်တွေလည်း လိုအပ်ခဲ့ပါတယ်
06:53
That brings me to Linet.
130
401958
2393
Linet အကြောင်းကို ပြောချင်ပါတယ်၊
06:56
Linet's father, Momposhi,
did not believe in the education of girls.
did not believe in the education of girls.
131
404375
4684
Linet ရဲ့အဖေ Momposhi ဟာ
အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပညာရေးအပေါ် မယုံကြည်ဘူး
အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပညာရေးအပေါ် မယုံကြည်ဘူး
07:01
In fact, he himself never went to school.
132
409083
3018
တကယ်တော့ သူကိုယ်တိုင် ကျောင်းမနေဖူးဘူး။
07:04
But Linet's mother believed in Linet
and brought her to enroll in my school,
and brought her to enroll in my school,
133
412125
3601
ဒါပေမဲ့ အမေက Linet ကို
ယုံကြည်လို့သမီးကိုကျောင်းလာအပ်တယ်
ယုံကြည်လို့သမီးကိုကျောင်းလာအပ်တယ်
07:07
and I knew she belonged with us.
134
415750
2268
ကျွန်မတို့နဲ့ တစ်သားတည်း ဆိုတာသိခဲ့တယ်။
07:10
I just had to find a way
to get Momposhi to believe in Linet, too.
to get Momposhi to believe in Linet, too.
135
418042
5291
Momposhi က Linet ကို ယုံကြည်ဖိူ့လည်း
နည်းလမ်းရှာခဲ့ပါတယ်
နည်းလမ်းရှာခဲ့ပါတယ်
07:16
So I used the pretense
of revealing Linet's grade
of revealing Linet's grade
136
424250
3976
ဒီတော့ Linet ရဲ့ အဆင့်တွေကို
ပြဖို့လို့ဟန်ဆောင်ပြီး
ပြဖို့လို့ဟန်ဆောင်ပြီး
07:20
to get Momposhi to come.
137
428250
2851
Momposhi ကို လာအောင်လုပ်ခဲ့ရတယ်။
07:23
He came, and he started noticing
his daughter being promising as a student.
his daughter being promising as a student.
138
431125
4833
လာရင်းနဲ့ သူ့သမီးဟာ အလားအလာရှိတဲ့ကျောင်းသူ
တစ်ယောက် ဖြစ်ကြောင်းကို သတိပြုမိလာတယ်
တစ်ယောက် ဖြစ်ကြောင်းကို သတိပြုမိလာတယ်
07:28
With each visit, he built
a strong relationship with his daughter --
a strong relationship with his daughter --
139
436750
5393
လာတိုင်းသူ့သမီးနဲ့ ခိုင်မာတဲ့
ဆက်ဆံရေးတစ်ခုတည်ဆောက်တယ်
ဆက်ဆံရေးတစ်ခုတည်ဆောက်တယ်
07:34
noticing not just her grades
140
442167
2434
အဆင့်ရမှတ်တွေကို သတိထားမိတာတင်မက
07:36
but also accepting her
as someone with full potential.
as someone with full potential.
141
444625
3583
သူ့ကို အပြည့်အဝအလားအလာရှိသူ
တစ်ယောက်လိုပါ လက်ခံစေရင်းပေါ့။
တစ်ယောက်လိုပါ လက်ခံစေရင်းပေါ့။
07:41
So when Linet was accepted
in one of the top national high schools
in one of the top national high schools
142
449917
3267
Lindt တစ်ယောက် ရှစ်တန်းပြီးတော့
တစ်နိုင်ငံလုံးအတော်ဆုံးတွေထဲက
တစ်နိုင်ငံလုံးအတော်ဆုံးတွေထဲက
07:45
after eighth grade,
143
453208
1685
တစ်ဦးအဖြစ် လက်ခံရရှိတော့
07:46
Momposhi was bursting with pride
144
454917
2684
Momposhi ဟာ ရွာရိုးကိုးပေါက်
တွေ့သမျှလူတိုင်းကို
တွေ့သမျှလူတိုင်းကို
07:49
and went around the village
145
457625
1309
သူ့သမီး ဘယ်လောက်တော်ကြောင်း
07:50
telling everyone how proud
and how smart his daughter was.
and how smart his daughter was.
146
458958
3726
ဘယ်လို ဂုဏ်ယူရကြောင်းကို
လျှောက်ကြွားနေတယ်ဆိုပဲ။
လျှောက်ကြွားနေတယ်ဆိုပဲ။
07:54
(Laughter)
147
462708
1143
(ရယ်သံများ)
07:55
Can you imagine?
148
463875
1268
တွေးကြည့်လို့ရလား။
07:57
He brought Linet
to the new school himself.
to the new school himself.
149
465167
2642
သူဟာ Linet ကို ကျောင်းသစ်ကို
ကိုယ်တိုင် ခေါ်လာခဲ့တယ်။
ကိုယ်တိုင် ခေါ်လာခဲ့တယ်။
07:59
It was the first time either of them
had ever been to Nairobi.
had ever been to Nairobi.
150
467833
3792
ဒါဟာ သူတို့ထဲက တစ်ဦးဦး Nairobi မှာ
ရောက်ဖူးတာ ပထမဆုံးအကြိမ်ပါ။
ရောက်ဖူးတာ ပထမဆုံးအကြိမ်ပါ။
08:04
Today Linet is studying
at university in Australia --
at university in Australia --
151
472458
4143
အခုတော့ Linet ဟာ သြစတေးလျက
တက္ကသိုလ်တစ်ခုမှာ ပညာသင်ကြားလို့နေပါပြီ
တက္ကသိုလ်တစ်ခုမှာ ပညာသင်ကြားလို့နေပါပြီ
08:08
(Applause and cheers)
152
476625
5226
(လက်ခုပ်သံများ၊ အားပေးသံများ)
08:13
and Momposhi is our greatest
advocate in the community.
advocate in the community.
153
481875
3458
Momposhi ဟာလည်း ရပ်ရွာမှာ ကျွန်မတို့ရဲ့
အမာခံအားပေး သူကြီးပါ။
အမာခံအားပေး သူကြီးပါ။
08:18
I also brought mothers to the table,
154
486375
2351
ကျွန်မရဲ့ အမေအပါအဝင် မိခင်တွေကိုပါ
08:20
including my own.
155
488750
1518
စကားဝိုင်းမှာ ခေါ်လာခဲ့တယ်။
08:22
That's my mother
in one of our training programs.
in one of our training programs.
156
490292
2601
ဒါက လေ့ကျင့်ရေးအစီစဉ်တစ်ခုမှာ
ပါဝင်နေတဲ့ ကျွန်မအမေပါ
ပါဝင်နေတဲ့ ကျွန်မအမေပါ
08:24
And our mothers are involved
in the education of their own children.
in the education of their own children.
157
492917
3416
မိခင်တွေဟာ သူတို့ကလေးတွေရဲ့
ပညာရေးမှာ ပါဝင်ကြတယ်။
ပညာရေးမှာ ပါဝင်ကြတယ်။
08:29
I also brought grandmothers into the mix.
158
497000
2684
အဖွားတွေ ကိုလည်း ပါဝင်စေခဲ့ပါတယ်။
08:31
(Laughter)
159
499708
1101
(ရယ်သံများ)
08:32
In my community, grandmothers
are the proud keepers
are the proud keepers
160
500833
3101
ကျွန်မတို့အသိုင်းဝိုင်းမှာ အဖွားတွေဟာ
ပုံပြင်တွေ၊ယဉ်ကျေးမှုတွေရဲ့
ပုံပြင်တွေ၊ယဉ်ကျေးမှုတွေရဲ့
08:35
of our stories and cultures,
161
503958
2101
ဂုဏ်ယူရတဲ့ စောင့်ရှောက်သူတွေဖြစ်ပြီး
08:38
and I wanted my girls to learn
and embrace our rich Maasai culture.
and embrace our rich Maasai culture.
162
506083
4625
ကျွန်မရဲ့ကျောင်းသူတွေကို ကြွယ်ဝတဲ့ Maasai
ယဉ်ကျေးမှုကို သင်ကြား၊ ကျင့်သုံးစေချင်တယ်။
ယဉ်ကျေးမှုကို သင်ကြား၊ ကျင့်သုံးစေချင်တယ်။
08:43
Today, grandmothers
do story time with the girls,
do story time with the girls,
163
511333
2768
ဒီေန့ အဖွားတွေဟာ မြေးမလေးတွေနဲ့
ပုံပြင်ပြောကြတယ်၊
ပုံပြင်ပြောကြတယ်၊
08:46
and it's a beautiful way
our community remains connected.
our community remains connected.
164
514125
3707
ဒါဟာ ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့စည်းကို
ဆက်သွယ်မိစေတဲ့ လှပတဲ့နည်းတစ်ခုပါ။
ဆက်သွယ်မိစေတဲ့ လှပတဲ့နည်းတစ်ခုပါ။
08:51
I also ...
165
519792
1250
နောက်ပြီးကျွန်မ
08:53
started working with the boys!
166
521917
1516
ယောကျာ်းလေးတွေနဲ့ တွဲလုပ်တယ်။
08:55
(Laughter)
167
523457
1102
(ရယ်သံများ)
08:56
What would happen
168
524583
1351
ယောကျာ်းလေးတွေဟာ
08:57
if the boys grew up with the same
mindset as their fathers before them?
mindset as their fathers before them?
169
525958
4518
သူတို့အဖေတွေရဲ့ အတွေးအခေါ် အယူအဆတွေနဲ့
ကြီးပြင်းခဲ့မယ်ဆိုရင်ဘာတွေဆက်ဖြစ်မှာလဲ။
ကြီးပြင်းခဲ့မယ်ဆိုရင်ဘာတွေဆက်ဖြစ်မှာလဲ။
09:02
I'll tell you, not much will change.
170
530500
2500
ဘာမှပြောင်းလဲမှာမဟုတ်ဘူးလို့ပဲ ပြောပါမယ်။
09:05
So I enlisted support from an organization
called I'm Worth Defending:
called I'm Worth Defending:
171
533750
4934
အဲဒါကြောင့် “Worth Defending” ဆိုတဲ့
အဖွဲ့တစ်ခုရဲ့ အကူညီကို ရယူခဲ့တယ်။
အဖွဲ့တစ်ခုရဲ့ အကူညီကို ရယူခဲ့တယ်။
09:10
a group of young, progressive leaders
led by Alfred and George.
led by Alfred and George.
172
538708
4393
Alfred နဲ့ George တို့ဦးဆောင်တဲ့
ငယ်ရွယ်ပြီး တက်ကြွတဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖွဲ့ပါ။
ငယ်ရွယ်ပြီး တက်ကြွတဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖွဲ့ပါ။
09:15
Together we created
a training program for boys and girls
a training program for boys and girls
173
543125
3768
သူတို့နဲ့ ပေါင်းပြီး ကျောင်းမနေနိုင်တဲ့
ယောကျာ်းလေးတွေ၊ မိန်းကလေးတွအတွက်
ယောကျာ်းလေးတွေ၊ မိန်းကလေးတွအတွက်
09:18
who could not attend my school,
174
546917
2142
လေ့ကျင့်ရေး အစီစဉ်တွေ ဖန်တီး ပေးခဲ့တယ်။
09:21
sharing vital information
about gender equality,
about gender equality,
175
549083
4476
ကျားမ တန်းတူမှု၊ ကျန်းမာရေးအသိနဲ့
လူ့အခွင့်ရေးတွေအကြောင်း
လူ့အခွင့်ရေးတွေအကြောင်း
09:25
health and human rights.
176
553583
1959
သတင်းအချက်အလက်တွေ မျှဝေပေးခဲ့တယ်
09:28
Today we have reached
over 10,000 boys and girls and counting.
over 10,000 boys and girls and counting.
177
556208
5643
အခုဆို ယောက်ျားလေးအဖွဲ့ဝင်ပေါင်း
၁၀၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိနေပါပြီ။
၁၀၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိနေပါပြီ။
09:33
(Applause)
178
561875
4000
(လက်ခုပ်သံများ)
09:40
It turns out it truly does take a village
to make this kind of a dream come true.
to make this kind of a dream come true.
179
568917
4684
ဖြစ်သွားတာက ဒီလိုအိပ်မက်မျို; တကယ်
ဖြစ်လာဖိူ့ ရွာတစ်ရွာ တကယ်လိုတယ်ဆိုတာပါ။
ဖြစ်လာဖိူ့ ရွာတစ်ရွာ တကယ်လိုတယ်ဆိုတာပါ။
09:45
(Laughter)
180
573625
1351
(ရယ်သံများ)
09:47
That's what you're seeing today,
181
575000
1684
ဒါက ရှင်တို့တွေ ယနေ့ မြင်နေရတာပါ။
09:48
where nearly 400 girls
have not gone through FGM
have not gone through FGM
182
576708
4685
ဒေသတစ်ခုလုံးအတိုင်းအတာအရ
၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအမျိုးသမီးတွေ
၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအမျိုးသမီးတွေ
09:53
in my village,
183
581417
1476
သင်းကွပ်ခံခဲ့ရတဲ့
09:54
in a region where nearly 80 percent
of women have been cut.
of women have been cut.
184
582917
4583
ကျွန်မတို့ရွာသူ ၄၀၀ နီးပါးခန့်ဟာ
သင်းကွပ်မခံရတော့ဘူး။
သင်းကွပ်မခံရတော့ဘူး။
10:00
Believe me, these girls,
185
588250
3268
ကျွန်မကို ယုံပါ။ ဒီမိန်းကလေးတွေဟာ
10:03
they are sharing their experiences
186
591542
2226
သူတို့အစ်မတွေ၊ ဝမ်းကွဲတွေနဲ့
သူငယ်ချင်းတွေကို
သူငယ်ချင်းတွေကို
10:05
with their sisters,
their cousins and their friends.
their cousins and their friends.
187
593792
4059
သူတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို မျှဝေနေကြပြီ။
10:09
They're so interested.
188
597875
2375
သူတို့လည်း စိတ်ဝင်စားကြပါတယ်။
10:13
Over time, this is becoming the new normal
189
601042
2642
အချိန်ကြာလာတာနဲ့ ဒါဟာ
ပုံမှန် အသစ်ဖြစ်လာနေပြီး
ပုံမှန် အသစ်ဖြစ်လာနေပြီး
10:15
and it's being embraced
by the same, same community --
by the same, same community --
190
603708
3601
တူညီတဲ့ လူမှုအဖွဲ့စည်း
ကျွန်မရဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းက
ကျွန်မရဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းက
10:19
my community.
191
607333
1250
ဒါကို လက်ံယုံကြည်လာနေတယ်။
10:21
So what does transforming
communities mean to Kenya?
communities mean to Kenya?
192
609792
3916
ဒီတော့ ကင်ညာက လူမှုဖွဲ့စည်းကို ပြောင်းလဲ
လိုက်ခြင်းက ဘာအနက်ဆောင်လဲ။
လိုက်ခြင်းက ဘာအနက်ဆောင်လဲ။
10:27
President Obama visited Kenya in 2015,
193
615167
3184
၂၀၁၅ မှာ သမ္မတObama ကင်ညာကိုလာလည်ခဲ့ပြီး
10:30
and he met with representatives
from organizations
from organizations
194
618375
3643
လူူမှုဖွဲ့စည်းတိုးတက်ရေးအတွက် ကူညီဖို့
ကြိုးစားနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက
ကြိုးစားနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက
10:34
trying to help improve communities.
195
622042
3000
ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တယ်။
10:37
Guess what?
196
625500
1809
ဘာဖြစ်မယ်ထင်သလဲ။
10:39
He met Linet!
197
627333
1310
Linet ကိုတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
10:40
(Laughter)
198
628667
1684
(ရယ်သံများ)
10:42
(Applause)
199
630375
3333
(လက်ခုပ်သံများ)
10:49
Together they talked about a Kenya
200
637917
2267
သူတို့ ကင်ညာအကြောင်း အတူ
စကားတွေပြောခဲ့ကြတယ်၊
စကားတွေပြောခဲ့ကြတယ်၊
10:52
where all girls
have the same opportunities,
have the same opportunities,
201
640208
3810
အဲဒီမှာ ကင်ညာက မိန်းကလေးအားလုံးဟာ
တူညီတဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေရှိတယ်၊
တူညီတဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေရှိတယ်၊
10:56
where Linet is a leader
202
644042
2226
Linet ဟာ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး
10:58
and where communities
like Enoosaen are thriving
like Enoosaen are thriving
203
646292
3059
Enoosaen လို့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ
ထွန်းကားနေပါတယ်၊
ထွန်းကားနေပါတယ်၊
11:01
because its members --
204
649375
1351
အကြောင်းက ၎င်းရဲ့အဖွဲ့ဝင်တွေ
11:02
all its members -- have opportunities.
205
650750
2625
၎င်းရဲ့အဖွဲ့ဝင်တွေ အားလုံးမှာ
အခွင့်အရေးတွေ ရှိလို့ပါ။
အခွင့်အရေးတွေ ရှိလို့ပါ။
11:05
Helping the communities see
that each daughter is a treasure,
that each daughter is a treasure,
206
653958
3976
သမီးတစ်ယောက်ချင်းစီဟာ ရတနာတစ်ပါး၊
ညီမငယ်တိုင်းဟာ စွမ်းပကားအပြည့်ရှိတယ်လို့
ညီမငယ်တိုင်းဟာ စွမ်းပကားအပြည့်ရှိတယ်လို့
11:09
every sister is full of potential,
207
657958
2268
လူ့အဖွဲ့စည်းတွေ မြင်ဖို့ကူညီခြင်းဖြစ်ပြီး
11:12
and helping every single girl
see that value in herself.
see that value in herself.
208
660250
4083
မိန်းကလေးတိုင်းကို သူတို့ကိုယ်တိုင်ရဲ့
တန်ဘိုးဖိုးကို မြင်စေဖို့ ကူညီခြင်းပါ။
တန်ဘိုးဖိုးကို မြင်စေဖို့ ကူညီခြင်းပါ။
11:16
There is no limit
to what that future will cost.
to what that future will cost.
209
664917
3541
အနာဂတ်ဟာ ဘယ်လောက် အဖိုးတန်တယ်ဆိုတာ
အကန့်အသတ်ကို မရှိပါဘူး။
အကန့်အသတ်ကို မရှိပါဘူး။
11:21
Not every girl who comes
to my school will be a PhD,
to my school will be a PhD,
210
669833
4643
ကျွန်မကျောင်းကိုလာတက်တဲ့
မိန်းကလေးတိုင်း PhD ရမှာမဟုတ်ပေမဲ့
မိန်းကလေးတိုင်း PhD ရမှာမဟုတ်ပေမဲ့
11:26
but every single one of them
will achieve her full potential
will achieve her full potential
211
674500
5101
သူတို့တစ်ဦးစီဟာ သူတို့ရဲ့ စွမ်းပကား
အပြည်ကို ရယူနိုင်ပြီး
အပြည်ကို ရယူနိုင်ပြီး
11:31
and will become an advocate
for her children
for her children
212
679625
3101
သူတို့ရဲ့ကလေးတွေအတွက်
အားပေးထောက်ခံသူတွေဖြစ်လာမယ်၊
အားပေးထောက်ခံသူတွေဖြစ်လာမယ်၊
11:34
and her grandchildren for years to come.
213
682750
3208
လာမယ့် မြေးမြစ်တွေအထိပေါ့။
11:38
Today my dreams are informed
by what I learned from them
by what I learned from them
214
686667
3851
ဒီနေ့မှာတော့ ကျွန်မ သူတို့ဆီကရော
ရှင်တို့ဆီကပါ သင်ယူခဲ့ရတာတွေနဲ့
ရှင်တို့ဆီကပါ သင်ယူခဲ့ရတာတွေနဲ့
11:42
and what I've learned from you.
215
690542
1477
ကျွန်မအိပ်မက်တွေ ဖွင့်ဟခဲ့တယ်
11:44
My journey led me
out of Enoosaen and back again.
out of Enoosaen and back again.
216
692625
3792
ကျွန်မရဲ့ခရီးလမ်းဟာ Enoosaen ကနေထွက်ပြီး
တစ်ခါ ပြန်ရောက်စေခဲ့ပါတယ်။
တစ်ခါ ပြန်ရောက်စေခဲ့ပါတယ်။
11:49
And in the process,
217
697250
1268
ဒီလုပ်ငန်းစဉ်မှာ
11:50
I was embraced by the world,
218
698542
1750
ကျွန်မဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ယုံကြည်မှုရကာ
11:53
and you have become my village.
219
701042
2267
ရှင်တို့ဟာလည်း ကျွန်မရဲ့ရွာဖြစ်လာပါပြီ။
11:55
So I make a new promise to you,
220
703333
2393
ဒီတော့ သက်ကြီးဝါကြီးတွေ
ညီအစ်မတွေ၊မိတ်ဆွေတွေကို
ညီအစ်မတွေ၊မိတ်ဆွေတွေကို
11:57
my elders, my sisters and my friends,
221
705750
3559
ကတိအသစ်တစ်ခု ပြုပါရစေ
12:01
that I am going to keep
dreaming and keep going
dreaming and keep going
222
709333
4018
အဲဒါကတော့ Linetနဲ့ Faith လို မိန်းကလေးတွေ
သူတို့ရဲ့ အိပ်မက်တွေပြီးမြောက်ပြီး
သူတို့ရဲ့ အိပ်မက်တွေပြီးမြောက်ပြီး
12:05
until girls like Linet and Faith
achieve their dreams
achieve their dreams
223
713375
4184
ကျွန်မရဲ့အိပ်မက်တွေကို မြင်တဲ့အထိ၊
လူမှုအဖွဲ့စည်းအားလုံးက
လူမှုအဖွဲ့စည်းအားလုံးက
12:09
and I see mine:
224
717583
1893
အမျိုးသမီးတစ်ယောက်စီတိုင်း၊
12:11
that all communities
give every single woman
give every single woman
225
719500
5226
မိန်းကလေးတစ်ယောက်စီတိုင်း
အိပ်မက်တွေ အမှန်တကယ်ဖြစ်လာစေတဲ့အထိ
အိပ်မက်တွေ အမှန်တကယ်ဖြစ်လာစေတဲ့အထိ
12:16
and every single girl
226
724750
1643
ကျွန်မ အိပ်မက်တွေ ဆက်မက်ပြီး
12:18
their dreams come true.
227
726417
2142
ခရီးဆက်နေဦးနေဦးမယ်ဆိုတာပါ။
12:20
Thank you.
228
728583
1268
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
12:21
(Applause and cheers)
229
729875
2292
(လက်ခုပ်သံများ)
12:26
Thank you, thank you.
230
734083
2060
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်
12:28
(Applause and cheers)
231
736167
1708
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Kakenya Ntaiya - Educator and activistKakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community.
Why you should listen
Kakenya Ntaiya was set to follow the traditional path of girls born in the small village of Enoosaen, Kenya. Engaged at the age of 5, she was to participate in a female circumcision ceremony as a young teenager and then be married. But she had a different plan. First, she negotiated with her father and willingly agree to be circumcised -- only if he would allow her to finish high school. Later, when she was accepted to Randolph-Macon Women's College in Viriginia, she negotiated with her village elders to do what no girl had ever done before: leave her village to go to college in the United States.
She didn’t leave forever, though. Deeply proud of her heritage and of her community, Ntaiya returned to the village after school and worked with her elders to establish a school for girls there. The Kakenya Center for Excellence was established in 2009 with 32 students. A primary grade boarding school just for girls, the curriculum focuses on academics, leadership and female empowerment, along with cultural preservation and life skills. While families that can afford tuition do, Ntaiya also works with donors to provide scholarships for others.
In addition to her work with the school, Ntaiya is also a National Geographic emerging explorer.
Kakenya Ntaiya | Speaker | TED.com