TEDGlobal 2017
Pierre Thiam: A forgotten ancient grain that could help Africa prosper
Pierre Thiam: Afrika'yı refaha ulaştıracak kadim tohum
Filmed:
Readability: 5.9
1,195,830 views
Kinoa'yı unutun. Senegal menşeili, besleyici, çok yönlü ve glutensiz kadim "mucizevi tohum" Fonio'yla tanışın. Bu tutkulu konuşmada, Şef Pierre Thiam, bu dayanıklı tohuma olan takıntısını ve Fonio'nun endüstriyel seviyede yetiştirilmesinin Afrika toplumlarını nasıl değiştirebileceğini anlatıyor.
Pierre Thiam - Chef
Pierre Thiam shares the cuisine of his home in Senegal through global restaurants and highly praised cookbooks. Full bio
Pierre Thiam shares the cuisine of his home in Senegal through global restaurants and highly praised cookbooks. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I was born and raised in Dakar, Senegal,
0
760
3136
Senegal'de, Dakar'da doğup büyüdüm
00:15
and through a combination
of accidents and cosmic justice,
of accidents and cosmic justice,
1
3920
5016
ve türlü kazalar ile kozmik adaletin
bir birleşimi sonucu
bir birleşimi sonucu
00:20
became a chef in the US.
2
8960
1896
Amerika'da şef oldum.
00:22
(Laughter)
3
10880
1776
(Kahkaha)
00:24
When I first arrived in New York,
4
12680
1600
New York'a ilk geldiğimde,
00:27
I began working in these restaurants --
different types of restaurants --
different types of restaurants --
5
15120
3456
restoranlarda çalışmaya başladım.
Farklı türde restoranlarda çalıştım.
Farklı türde restoranlarda çalıştım.
00:30
from French bistro to Italian,
6
18600
2696
Fransız bistrolarından İtalyan mutfağına,
00:33
global ethnic to modern American.
7
21320
1920
küresel etnik'ten modern Amerikan'a...
00:36
At the time,
8
24280
1256
O zamanlar,
00:37
New York was already well-established
as a food capital of the world.
as a food capital of the world.
9
25560
3720
New York dünyanın yemek başkenti
olarak çoktan yerini almıştı.
olarak çoktan yerini almıştı.
00:42
However ...
10
30080
1200
Ancak,
00:44
with the exception of a few West African
and Ethiopian mom-and-pop eateries,
and Ethiopian mom-and-pop eateries,
11
32800
5736
birkaç Batı Afrika ve Etiyopya
ev lokantası haricinde,
ev lokantası haricinde,
00:50
there was no such thing
as African cuisine in the entire city.
as African cuisine in the entire city.
12
38560
3880
koca şehirde Afrika mutfağı
yapan yer yok gibiydi.
yapan yer yok gibiydi.
00:55
Early in my life,
13
43760
1496
Hayatımın ilk yıllarında,
00:57
I was influenced
by Senegal's first president,
by Senegal's first president,
14
45280
2976
Senegal'in ilk cumhurbaşkanından
etkilenmiştim.
etkilenmiştim.
01:00
Léopold Sédar Senghor,
15
48280
1600
Léopold Sédar Senghor,
01:03
nicknamed, "the poet president,"
16
51000
2216
"Şair Başkan" olarak da biliniyordu.
01:05
who talked about a new humanism,
17
53240
2336
Yeni bir hümanizmden,
01:07
a universal civilization,
18
55600
1376
evrensel bir medeniyetten,
01:09
in which all cultures would come together
around a communal table as equals,
around a communal table as equals,
19
57000
6016
tüm kültürlerin eşit şekilde
bir masa etrafında bir araya gelmesi
bir masa etrafında bir araya gelmesi
01:15
each bringing its own beautiful
contribution to share.
contribution to share.
20
63040
3400
ve kendi güzelliklerini paylaşıma
katmalarından bahsediyordu.
katmalarından bahsediyordu.
01:19
He called it "the rendezvous
of giving and receiving."
of giving and receiving."
21
67680
3360
Buna "verme ve alma buluşması"
adını vermişti.
adını vermişti.
01:24
That concept resonated with me,
22
72200
2296
Bu konsepti içselleştirdim
01:26
and it has guided my career path.
23
74520
1920
ve kariyerimde bana yol gösterdi.
01:29
After years of working in restaurants,
24
77480
3096
Senelerce restoranlarda çalıştıktan sonra,
01:32
I yearned for my work
to have a deeper impact
to have a deeper impact
25
80600
3136
işimin, son sunduğum yemekten
daha öteye taşınan
daha öteye taşınan
01:35
that would go beyond
the last meal I had served.
the last meal I had served.
26
83760
3400
daha derin bir etkisi
olmasını arzuladım.
olmasını arzuladım.
01:40
I wanted to give back, both to New York --
27
88600
2936
Bugüne dek aldıklarımı hem New York'a,
01:43
the city that allowed me
the opportunity to follow my calling --
the opportunity to follow my calling --
28
91560
4056
bana hevesimi gerçekleştirme
imkanını sunan şehre;
imkanını sunan şehre;
01:47
but also to my origins
and ancestors in Senegal.
and ancestors in Senegal.
29
95640
3680
hem de Senegal'deki atalarıma ve
köklerime geri vermek istedim.
köklerime geri vermek istedim.
01:52
I wanted to contribute
to that universal civilization
to that universal civilization
30
100640
2936
Senghor'un tasvir ettiği
o evrensel medeniyete
o evrensel medeniyete
01:55
Senghor had described.
31
103600
1520
katkıda bulunmak istedim.
01:57
But I didn't know how to make
a measurable impact
a measurable impact
32
105880
2576
Ama aşçı ve yazar kimliğimle
nasıl anlamlı bir etki
nasıl anlamlı bir etki
02:00
as a cook and writer.
33
108480
1360
yaratacağımı bilmiyordum.
02:03
While I was writing my first cookbook,
34
111680
3296
İlk yemek kitabımı yazarken,
02:07
I often traveled to different regions
of Senegal for research.
of Senegal for research.
35
115000
4520
araştırma için Senegal'in
farklı bölgelerine seyahat ettim.
farklı bölgelerine seyahat ettim.
02:12
During one of those trips,
36
120560
2136
Bu seyahatlerden birinde,
02:14
in the remote, southeast
region of Kédougou
region of Kédougou
37
122720
2840
ücra bir güneydoğu bölgesi olan
Kédougou'da,
Kédougou'da,
02:18
I rediscovered
an ancient grain called fonio
an ancient grain called fonio
38
126440
3360
Fonio adında tarihi bir tahılı
yeniden keşfettim.
yeniden keşfettim.
02:22
that had all but disappeared
from the urban Senegalese diet.
from the urban Senegalese diet.
39
130680
4440
Etkin bir tahıldı ama Senegal
beslenme düzeninden kaybolmuştu.
beslenme düzeninden kaybolmuştu.
02:28
It turns out that fonio
had been cultivated
had been cultivated
40
136680
2856
Fonio'nun beş bin yıldan uzun
süredir yetiştirildiği
süredir yetiştirildiği
02:31
for more than five thousand years
41
139560
2576
ve muhtemelen yetiştirilen
en eski hububat olduğu
en eski hububat olduğu
02:34
and is probably the oldest
cultivated cereal in Africa.
cultivated cereal in Africa.
42
142160
3760
ortaya çıktı.
02:38
Once a popular grain
on much of the continent,
on much of the continent,
43
146760
3400
Bir zamanlar kıta genelinde
popüler bir tohum olan Fonio,
popüler bir tohum olan Fonio,
02:43
fonio was grown
all the way to ancient Egypt,
all the way to ancient Egypt,
44
151000
2880
Antik Mısır'a kadar ulaşmış,
orada da yetiştirilmişti.
orada da yetiştirilmişti.
02:46
where archaeologists found grains
inside pyramids' burial grounds.
inside pyramids' burial grounds.
45
154680
5240
Arkeologlar, piramitlerin içlerindeki
mezarlarda tohumlarına rastlamışlardı.
mezarlarda tohumlarına rastlamışlardı.
02:52
Today it is mostly cultivated
in the western part of the Sahel region,
in the western part of the Sahel region,
46
160880
5736
Fonio, günümüzde en sık
Sahel bölgesinin batısında yetiştiriliyor.
Sahel bölgesinin batısında yetiştiriliyor.
02:58
from Senegal to Mali,
47
166640
2296
Bu alan Senegal'den Mali'ye,
03:00
Burkina Faso,
48
168960
1296
Burkina Faso, Togo
03:02
Togo, Nigeria.
49
170280
1440
ve Nijerya'ya uzanıyor.
03:05
The Sahel region is that semiarid area
south of the Sahara desert
south of the Sahara desert
50
173080
5856
Sahel bölgesi Sahra Çölü'nün
güneyinde kalan yarı kurak alan.
güneyinde kalan yarı kurak alan.
03:10
that extends from the Atlantic
in the west to the Red Sea in the east.
in the west to the Red Sea in the east.
51
178960
5320
Batıda Atlantik'ten,
doğuda Kızıldeniz'e uzanıyor.
doğuda Kızıldeniz'e uzanıyor.
03:17
I became more interested in this grain
52
185560
3696
Bu tahıla ilgim giderek artıyordu,
03:21
that was deemed worth taking
to the afterlife by early Egyptians.
to the afterlife by early Egyptians.
53
189280
4080
zira antik Mısırlılar tarafından
ölüm sonrasına taşınmaya layık bulunmuştu.
ölüm sonrasına taşınmaya layık bulunmuştu.
03:27
As I continued my research,
54
195120
2136
Araştırmama devam ederken,
03:29
I found out that fonio was actually --
55
197280
4856
Fonio'nun temelde
03:34
wherever it was cultivated --
56
202160
1976
yetiştirildiği her yerde
03:36
there was always some myth,
or some superstition connected to it.
or some superstition connected to it.
57
204160
3640
bir mitle ya da batıl inançla
ilişkilendirildiğini gördüm.
ilişkilendirildiğini gördüm.
03:40
The Dogon,
58
208760
1456
Dogonlar,
03:42
another great culture in Mali,
59
210240
1856
Mali'deki ulu kültürlerden biridir,
03:44
called it "po,"
60
212120
1656
Fonio'ya "po" diyorlardı,
03:45
or, "the seed of the universe."
61
213800
1640
ya da "evrenin tohumu".
03:48
In that ancient culture's mythology,
62
216480
2336
Bu kadim kültürün mitolojisinde
03:50
the entire universe
sprouted from a seed of fonio.
sprouted from a seed of fonio.
63
218840
3760
tüm evren bir Fonio tohumundan
filizlenmişti.
filizlenmişti.
03:56
Aside from its purported
mystical properties,
mystical properties,
64
224440
3016
Sözde mistik özellikleri
bir yana bırakırsak,
bir yana bırakırsak,
03:59
fonio is a miracle grain in many aspects.
65
227480
2520
Fonio birçok açıdan mucize bir tahıl.
04:03
It is nutritious,
66
231520
1536
Besleyici,
04:05
particularly rich
in methionine and cysteine,
in methionine and cysteine,
67
233080
3776
özellikle metionin ve sistein
açısından zengin,
açısından zengin,
04:08
two amino acids that are deficient
in most other major grains:
in most other major grains:
68
236880
4376
ki bu aminoasitlere arpa,
pirinç veya buğday gibi
pirinç veya buğday gibi
04:13
barley, rice or wheat to name a few.
69
241280
3040
diğer ana tahıllarda rastlamak zor.
04:17
In addition,
70
245520
1296
Ek olarak,
04:18
fonio cultivation
is great for the environment.
is great for the environment.
71
246840
3200
Fonio tarımı çevre için
çok faydalı.
çok faydalı.
04:22
It tolerates poor soil
72
250760
2016
Zayıf toprakta yetişebiliyor
04:24
and needs very little water,
73
252800
1736
ve çok az su istiyor;
04:26
surviving where nothing else will grow.
74
254560
2200
başka ürünlerin yetişmediği
yerde büyüyebiliyor.
yerde büyüyebiliyor.
04:31
As a chef,
75
259680
1456
Bir şef olarak,
04:33
what first struck me was
its delicate taste and its versatility.
its delicate taste and its versatility.
76
261160
4920
beni ilk etkileyen hafif tadı
ve çok yönlülüğüydü.
ve çok yönlülüğüydü.
04:39
Similar to couscous,
77
267960
1520
Tıpkı kuskus gibi,
04:43
fonio has a delicious,
nutty and earthy flavor.
nutty and earthy flavor.
78
271000
3960
Fonio'nun leziz, yemişsi
ve dolgun bir tadı var.
ve dolgun bir tadı var.
04:48
It can be turned into salad,
79
276080
2296
Salatada kullanılabiliyor,
04:50
served as noodles,
80
278400
2096
Noodle olarak servis edilebiliyor,
04:52
used in baking
81
280520
1616
fırına giriyor,
04:54
or simply as a substitute for any
other grains in your favorite recipes.
other grains in your favorite recipes.
82
282160
5696
ya da favori tarifinizdeki
herhangi bir tahılın yerini alabiliyor.
herhangi bir tahılın yerini alabiliyor.
04:59
I am happy to share some of my
fonio sushi and sweet potato sushi
fonio sushi and sweet potato sushi
83
287880
6376
Fonio'dan ve tatlı patatesten
yaptığım suşileri şu anda
yaptığım suşileri şu anda
05:06
with some of you right now.
84
294280
1360
sizinle paylaşmak isterim.
05:08
(Audience) Oh!
85
296400
1896
(Seyirci) Oh!
05:10
(Applause)
86
298320
2496
(Alkış)
05:12
And okra.
87
300840
1200
Bamya da var.
05:19
(Audience murmurs)
88
307480
2120
(Seyirciden mırıltılar)
05:23
In Kédougou
89
311600
1696
Fonio'ya, Kédougou'da,
05:25
it is also nicknamed "ñamu buur,"
90
313320
2160
"ñamu buur" da deniyor.
05:28
which means "food for royalty,"
91
316640
2496
anlamı "kraliyet gıdası".
05:31
and it's served for guests of honor.
92
319160
2240
Onur konuklarına ikram ediliyor.
05:34
Located at the border
with Guinea and Mali,
with Guinea and Mali,
93
322160
2680
Kédougou, Gine ve Mali ile
sınır bölgesinde,
sınır bölgesinde,
05:38
Kédougou first strikes visitors
with its stunning vistas
with its stunning vistas
94
326640
3416
ziyaretçilerini ilk olarak
çarpıcı manzarası
çarpıcı manzarası
05:42
and views of the Fouta Djallon Mountains.
95
330080
2280
ve Fouta Djallon Dağları'nın
görünümü ile etkiliyor.
görünümü ile etkiliyor.
05:45
Sadly, it is also one of the poorest
regions of Senegal.
regions of Senegal.
96
333200
5160
Ancak maalesef
Senegal'inen fakir yerlerinden.
Senegal'inen fakir yerlerinden.
05:52
Because of desertification
and lack of job prospects,
and lack of job prospects,
97
340320
3816
Çölleşme ve iş olanaklarının
azlığı nedeniyle,
azlığı nedeniyle,
05:56
much of Kédougou's
young population has left.
young population has left.
98
344160
3040
Kédougou'nun genç nüfusunun
çoğu orayı terk ediyor.
çoğu orayı terk ediyor.
Daha "iyi" olanaklar adına,
06:00
They chose the deadly path of migration
99
348240
2936
06:03
in search of "better" opportunities.
100
351200
2440
ölümcül göç yolunu seçiyorlar.
06:06
Often,
101
354920
1200
Sıklıkla,
06:09
they risk their lives
trying to reach Europe.
trying to reach Europe.
102
357040
2920
Avrupa'ya ulaşmak için
hayatlarını tehlikeye atıyorlar.
hayatlarını tehlikeye atıyorlar.
06:13
Some leave by crossing the Sahara desert.
103
361080
2520
Bazıları Sahra Çölü'nü
06:16
Others end up on inadequate wooden canoes
104
364560
3376
diğerleri yetersiz ahşap kanoları seçiyor.
06:19
in desperate attempts to reach Spain.
105
367960
2520
Umutsuzca İspanya'ya ulaşmayı deniyorlar.
06:24
According to a recent "Guardian" article,
106
372280
2616
"Guardian"daki yeni bir makale,
06:26
by 2020 more that 60 million people
from sub-Saharan Africa
from sub-Saharan Africa
107
374920
5816
2020'ye dek, Sahra Altı Afrika'dan
60 milyon kişinin
60 milyon kişinin
06:32
are expected to migrate
108
380760
2336
çölleşme nedeniyle
06:35
due to desertification.
109
383120
1936
göç edeceğini öngörüyor.
06:37
This is the biggest global wave
of migration since the Second World War,
of migration since the Second World War,
110
385080
5856
Bu 2. Dünya Savaşı'ndan beri
en büyük küresel göç
en büyük küresel göç
ve devamı bekleniyor.
06:42
and it's only set to grow.
111
390960
1760
06:46
So far this year,
112
394080
1360
Bugüne dek, bu yıl içinde,
06:48
more that 2,100 migrants
have lost their lives
have lost their lives
113
396160
4096
2100'den fazla göçmen
Avrupa yolunda
Avrupa yolunda
06:52
on their way to Europe.
114
400280
1600
hayatlarını kaybetti.
06:55
This is the reality of Kédougou
115
403080
2976
Kédougou'da ve Sahra genelinde
06:58
and of much of the Sahel today.
116
406080
1960
bu gerçeklik yaşanıyor.
07:01
Scary future,
117
409520
1856
Korkutucu bir gelecek,
kısıtlı gıda,
07:03
scarce food
118
411400
1776
ve durumu değiştirmek için
fırsat olmaması...
fırsat olmaması...
07:05
and no opportunities
to change their situation.
to change their situation.
119
413200
3120
07:10
If life in your village
weren't so precarious,
weren't so precarious,
120
418040
3040
Köyünüzdeki yaşam
istikrarsız olmasaydı,
istikrarsız olmasaydı,
07:14
if there was a way
to having enough food to get by,
to having enough food to get by,
121
422440
3376
idare edecek kadar
gıda bulmanın bir yolu olsaydı,
gıda bulmanın bir yolu olsaydı,
07:17
or having a paying job --
122
425840
1480
ya da yeterli gelir...
07:20
if you and your sisters
123
428800
1336
siz ve kız kardeşleriniz,
07:22
didn't have to spend
30 percent of their waking hours
30 percent of their waking hours
124
430160
5336
uyanık olduğunuz saatlerin
yüzde 30'unu
yüzde 30'unu
suya ulaşmaya harcamasaydınız,
07:27
fetching water,
125
435520
1320
07:30
if conditions were just
a little more hospitable ...
a little more hospitable ...
126
438240
2640
şartlar az daha yaşanabilir olsaydı...
07:35
could the solution
be right here in our soil?
be right here in our soil?
127
443800
3000
Peki ya çözüm burada,
toprağımızdaysa?
toprağımızdaysa?
07:40
Could bringing fonio
to the rest of the world
to the rest of the world
128
448280
2896
Fonio'yu dünyanın kalanıyla paylaşmak
07:43
be the answer?
129
451200
1200
çözüm sağlayabilir mi?
07:46
Ancient grains are getting more popular,
130
454520
2136
Kadim tohumlar giderek
popülerleşiyor,
popülerleşiyor,
07:48
and sales of gluten-free items
are growing in the US --
are growing in the US --
131
456680
4776
ABD'de glutensiz ürünlerin satışı
07:53
16.4 percent since 2013,
132
461480
3216
2013'ten bu yana %16.4 arttı.
07:56
making it a 23.3-billion-dollar industry.
133
464720
4160
Bu, 23,3 milyar dolarlık bir sektör.
08:02
How could fonio
partake in this market share?
partake in this market share?
134
470960
2480
Fonio bu pazar payına
nasıl dahil olabilir?
nasıl dahil olabilir?
08:07
There are many challenges
in turning fonio into food.
in turning fonio into food.
135
475960
2560
Fonio'yu yemeğe çevirmenin
pek çok zorluğu bulunuyor.
pek çok zorluğu bulunuyor.
08:11
Traditional processing
is laborious and time-consuming,
is laborious and time-consuming,
136
479360
3456
Geleneksel yöntemler
işgücü ve zaman alıyor.
işgücü ve zaman alıyor.
08:14
especially when compared to other grains.
137
482840
2240
Özellikle de diğer tahıllarla
karşılaştırıldığında...
karşılaştırıldığında...
08:20
Well, thankfully, technology has evolved.
138
488720
4000
Neyse ki teknoloji ilerledi.
08:25
And there are now machines
139
493520
2616
Ayrıca artık Fonio'yu daha etkili
şekilde işleyecek
şekilde işleyecek
08:28
that can process fonio
in a more efficient way.
in a more efficient way.
140
496160
3616
makineler bulunuyor.
08:31
And as a matter of fact,
141
499800
2376
Hatta
08:34
a few years ago,
142
502200
1616
birkaç sene önce,
08:35
Sanoussi Diakité,
143
503840
1456
Sanoussi Diakité adlı
08:37
a Senegalese engineer,
144
505320
1256
Senegalli bir mühendis,
08:38
won a Rolex prize
145
506600
2216
İlk mekanik Fonio işleyiciyi icat ederek
08:40
for his invention of the first
mechanized fonio processor.
mechanized fonio processor.
146
508840
3600
Rolex ödülünü kazandı.
08:45
Today, such machines are making life
much easier for producers
much easier for producers
147
513760
4895
Günümüzde bu tür makineler
Sahel bölgesi genelinde
Sahel bölgesi genelinde
üreticilerin hayatını kolaylaştırıyor.
08:50
around the whole Sahel region.
148
518679
1681
08:54
Another challenge
is the colonial mentality
is the colonial mentality
149
522840
4256
Diğer bir zorluk ise koloni zihniyeti;
08:59
that what comes from the west is best.
150
527120
2720
Batı'dan gelenin hep
en iyi olduğu sanısı.
en iyi olduğu sanısı.
09:03
This tendency to look down
on our own products
on our own products
151
531360
3016
Kendi ürünlerimizi küçümseme eğilimi
09:06
and to see crops like fonio
as simply "country peoples' food,"
as simply "country peoples' food,"
152
534400
4336
ve Fonio gibi mahsulleri
"köylü yemeği" olarak algılayıp
"köylü yemeği" olarak algılayıp
09:10
therefore substandard,
153
538760
1856
düşük görmemiz,
09:12
explains why even though we don't
produce wheat in Senegal traditionally,
produce wheat in Senegal traditionally,
154
540640
5136
Senegal'de geleneksel olarak
buğday yetiştirmediğimiz halde,
buğday yetiştirmediğimiz halde,
09:17
it is far easier to find baguettes
or croissants in the streets of Dakar
or croissants in the streets of Dakar
155
545800
4456
Dakar sokaklarında Fonio
ürünlerinden ziyade
ürünlerinden ziyade
baget ve kruvasan bulmanın
kolaylığını açıklıyor.
kolaylığını açıklıyor.
09:22
than it is to find any fonio products.
156
550280
2160
09:27
This same mindset popularized
the overprocessed, leftover rice debris
the overprocessed, leftover rice debris
157
555000
6376
Aynı zihniyet, aşırı işlenmiş
artık pirinç kalıntılarını ünlendirdi.
artık pirinç kalıntılarını ünlendirdi.
09:33
known as "broken rice,"
158
561400
1920
"Kırık pirinç" denen ürün,
09:37
which was imported to Senegal
from Indochina
from Indochina
159
565120
3536
Fransız koloniciler tarafından
Hindiçini'nden Senegal'e
Hindiçini'nden Senegal'e
09:40
and introduced by the colonial French.
160
568680
2360
ithal edilerek yaygınlaştırıldı.
09:45
Soon, broken rice became
a key ingredient in our national dish,
a key ingredient in our national dish,
161
573600
4736
Kısa sürede kırık pirinç
ulusal yemeğimiz Thieboudienne
ulusal yemeğimiz Thieboudienne
09:50
thiéboudienne,
162
578360
1256
için vazgeçilmez oldu.
09:51
replacing our own traditional,
more nutritious African rice,
more nutritious African rice,
163
579640
5456
Oryza glaberrima adlı
kendi geleneksel Afrika pirincimizin
kendi geleneksel Afrika pirincimizin
09:57
Oryza glaberrima.
164
585120
1240
yerini aldı.
10:00
Ironically, the same African rice
despised at home
despised at home
165
588080
3896
Tuhaf bir şekilde aynı Afrika pirinci
evlerimizde hor görülürken
evlerimizde hor görülürken
10:04
was hailed abroad.
166
592000
1416
dışarıda baştacı oldu.
10:05
Indeed, during the Atlantic slave trade,
167
593440
4016
Atlantik köle ticareti sırasında,
10:09
this rice became
a major crop in the Americas ...
a major crop in the Americas ...
168
597480
3560
yerel pirincimiz Amerika kıtasında
ana tahıl haline geldi.
ana tahıl haline geldi.
10:14
particularly in the Carolinas
169
602560
1536
Özellikle Carolina bölgesinde,
10:16
where it was nicknamed, "Carolina gold."
170
604120
2520
"Carolina altını" olarak anıldı.
10:20
But let's return to fonio.
171
608640
1480
Neyse, Fonio'ya dönelim.
10:23
How can we turn its current status
of "country-people food"
of "country-people food"
172
611840
4496
Şu anki "köylü yemeği" sıfatını
nasıl "birinci sınıf tohum"a
nasıl "birinci sınıf tohum"a
10:28
into a world-class crop?
173
616360
2000
dönüştürebiliriz?
10:32
Last year,
174
620560
1576
Geçen sene,
10:34
a business partner and I secured
a commitment from Whole Foods Market,
a commitment from Whole Foods Market,
175
622160
4416
bir çözüm ortağımla birlikte,
ABD'nin en geniş doğal gıda zinciri
ABD'nin en geniş doğal gıda zinciri
10:38
the US's largest natural food store chain,
176
626600
3376
Whole Foods'dan, Fonio'yu tanıtma
10:42
to carry fonio.
177
630000
1200
sözü aldık.
10:44
And we got a large
American ingredient importer
American ingredient importer
178
632000
4896
Büyük bir Amerikan gıda ithalat firması,
10:48
interested enough
to send a team of executives
to send a team of executives
179
636920
3016
tedarik zincirini incelemek üzere
Batı Afrika'ya bizimle
Batı Afrika'ya bizimle
10:51
to West Africa with us
180
639960
1816
bir yönetici ekibi göndermeye
10:53
to explore the supply chain's viability.
181
641800
2480
ikna oldu.
10:58
We found ourselves
observing manual operations
observing manual operations
182
646200
5136
Kendimizi ücra bölgelerde
kalite kontrolü neredeyse olmayan
kalite kontrolü neredeyse olmayan
11:03
in remote locations
183
651360
2336
el işçiliğini
11:05
with few controls over quality.
184
653720
1960
incelerken bulduk.
11:08
So we started focusing
on processing issues.
on processing issues.
185
656800
2960
Dolayısıyla işleme konusuna odaklandık.
11:12
We drew up a vision
186
660960
1696
Bir vizyon oluşturduk.
11:14
with a beneficial and commercially
sustainable supply chain for fonio,
sustainable supply chain for fonio,
187
662680
4776
Fonio'ya karlı ve ticareten sürdürülebilir
bir tedarik zinciri kurmak için
bir tedarik zinciri kurmak için
11:19
and we connected ourselves
with organizations
with organizations
188
667480
2856
bize yardım edebileceğine inandığımız
11:22
that can help us achieve it.
189
670360
1600
organizasyonlarla görüştük.
11:25
Walking backwards from the market,
here is what it looks like.
here is what it looks like.
190
673360
2905
Uzaktan bakıldığında manzara
şöyle görünecek:
şöyle görünecek:
11:29
Imagine that fonio
is consumed all across the globe
is consumed all across the globe
191
677640
6256
Fonio tüm dünyada tüketilen,
diğer ana tahıllarla eş değerde
diğer ana tahıllarla eş değerde
11:35
as other popular ancient grains.
192
683920
3640
bir tahıl haline gelecek.
11:41
Fonio touted on the levels of cereals,
193
689320
3056
Fonio her yerde; kahvaltılık gevreklerde,
11:44
breads,
194
692400
1616
ekmeklerde,
11:46
nutrition bars,
195
694040
1200
destek gıdalarında,
11:48
cookies, pastas,
196
696400
1696
kurabiyelerde, makarnalarda,
11:50
snacks -- why not?
197
698120
1640
atıştırmalıklarda yer alacak.
Neden olmasın?
Neden olmasın?
11:52
It's easier to say than quinoa.
198
700560
2016
Telaffuzu Quinoa'dan daha kolay!
11:54
(Laughter)
199
702600
2320
(Kahkahalar)
11:57
(Applause)
200
705840
5000
(Alkış)
12:04
To get there,
201
712080
1496
Bunu yaratabilmek için,
12:05
fonio needs to be readily available
202
713600
2416
Fonio'nun, gıda üreticileri
12:08
at a consistent quality
for commercial users,
for commercial users,
203
716040
2736
ve restoran zincirleri gibi
ticari kullanıcılar için
ticari kullanıcılar için
12:10
such as food manufacturers
and restaurant chains.
and restaurant chains.
204
718800
3816
ulaşılabilir ve istikrarlı
bir kalitede olması gerekiyor.
bir kalitede olması gerekiyor.
12:14
That's the part we're missing.
205
722640
1480
Eksik olduğumuz kısım da bu.
12:17
To make fonio available
at a consistent quality
at a consistent quality
206
725040
3056
Fonio'yu ticari kullanım için
istikrarlı bir kalitede
istikrarlı bir kalitede
12:20
for commercial use,
207
728120
1736
ulaşılabilir kılmak için
12:21
you need a commercial-scale fonio mill
208
729880
3416
uluslararası kalite
standartlarına uygun
standartlarına uygun
12:25
that adheres to international
quality standards.
quality standards.
209
733320
3320
ticari ölçekte
bir Fonio değirmeni gerekiyor.
bir Fonio değirmeni gerekiyor.
12:29
Currently, there is no such mill
in the whole world,
in the whole world,
210
737360
3856
Şu anda dünyada
böyle bir değirmen bulunmuyor.
böyle bir değirmen bulunmuyor.
12:33
so in our vision,
211
741240
1656
Dolayısıyla amacımız
12:34
there is an African-owned
and operated fonio mill
and operated fonio mill
212
742920
4536
Afrikalılar tarafından
sahiplenilip kullanılacak
sahiplenilip kullanılacak
12:39
that processes efficiently
213
747480
2496
etkili işleme gücüne sahip
12:42
and in compliance with the requirements
of multinational food companies.
of multinational food companies.
214
750000
5360
çok uluslu gıda firmalarının
taleplerine uyan bir değirmen kurmak.
taleplerine uyan bir değirmen kurmak.
12:48
It is very difficult
for the fonio producers today
for the fonio producers today
215
756360
5296
Günümüzde Fonio üreticileri,
neredeyse tüm zaman ve enerjilerini
neredeyse tüm zaman ve enerjilerini
12:53
to sell and use fonio
216
761680
2536
harman dövmeye, yaba yapmaya
12:56
unless they devote
a huge amount of time and energy
a huge amount of time and energy
217
764240
3856
ve kabuk soymaya ayırmadıkları sürece
bu tahılı satacak ya da kullanacak
bu tahılı satacak ya da kullanacak
13:00
in threshing, winnowing and husking it.
218
768120
3296
hale getiremiyorlar.
13:03
In our vision,
219
771440
1296
Vizyonumuz,
13:04
the mill will take on those tasks,
220
772760
2696
değirmenin bu işleri üstleneceği
13:07
allowing the producers to focus
on farming rather than processing.
on farming rather than processing.
221
775480
5880
ve üreticilerin, tahılı işlemektense
tarıma vakit bulabileceği yönünde.
tarıma vakit bulabileceği yönünde.
13:14
There is untapped
agricultural capacity in the Sahel,
agricultural capacity in the Sahel,
222
782400
4440
Sahel bölgesinde henüz
kullanılmamış bir tarım potansiyeli var.
kullanılmamış bir tarım potansiyeli var.
13:20
and all it takes
is changing market conditions
is changing market conditions
223
788000
3040
Bu potansiyeli harekete geçirmenin yolu da
13:24
to activate that capacity.
224
792080
1800
piyasa şartlarını değiştirmek.
13:27
By relieving fonio producers
of manual operations,
of manual operations,
225
795040
4816
Değirmen, Fonio üreticilerini
el işlerinden kurtararak,
el işlerinden kurtararak,
13:31
the mill will free up their time
226
799880
2296
onlara zaman kazandıracak,
13:34
and remove the production bottleneck
that limits their output.
that limits their output.
227
802200
4160
verimliliği kısıtlayan dar boğazı çözecek.
13:39
And there are other benefits as well
228
807280
2216
Elbette Sahel topraklarında tarımı
13:41
in using Sahel land for agriculture.
229
809520
4400
geliştirmekten başka faydaları da olacak.
13:47
More benefits,
230
815840
1200
Çok daha büyük faydalar.
13:49
higher employment,
231
817880
1280
Daha fazla iş olanağı,
13:52
climate change mitigation
by reversing desertification
by reversing desertification
232
820280
3800
çölleşmeyi tersine çevirerek
iklimin yumuşatılması
iklimin yumuşatılması
13:57
and greater food security.
233
825360
1560
ve daha yüksek gıda garantisi.
13:59
Nice vision, right?
234
827680
1360
Güzel bir vizyon, değil mi?
14:02
Well, we are working
towards getting it done.
towards getting it done.
235
830120
2160
İşte bunu elde etmeye uğraşıyoruz.
14:05
Last month we introduced fonio
to shoppers in New York City
to shoppers in New York City
236
833240
4256
Geçen ay Fonio'yu çekici,
hoş ve ulaşılabilir bir ambalajla,
hoş ve ulaşılabilir bir ambalajla,
14:09
and online,
237
837520
1216
hem internette
14:10
in a package that makes it attractive
and desirable and accessible.
and desirable and accessible.
238
838760
5656
hem de New York'ta
dükkan sahiplerine sunduk.
dükkan sahiplerine sunduk.
14:16
(Applause)
239
844440
3200
(Alkış)
14:24
We are talking with operators
and investors in West Africa
and investors in West Africa
240
852000
4696
Batı Afrika'daki işletme
ve yatırımcılarla bir Fonio değirmeni
ve yatırımcılarla bir Fonio değirmeni
14:28
about building a fonio mill.
241
856720
1880
kurulması için görüşüyoruz.
14:31
And most importantly,
242
859440
1616
Ve en önemlisi,
14:33
we have teamed with an NGO
called SOS SAHEL
called SOS SAHEL
243
861080
3176
SOS SAHEL adında bir STK ile
ortaklaşa biçimde
ortaklaşa biçimde
14:36
to recruit, train and equip
smallholders in the Sahel
smallholders in the Sahel
244
864280
4896
Sahel'deki küçük çiftlik sahiplerine
eğitim ve donatım sağlayarak
eğitim ve donatım sağlayarak
14:41
to increase their fonio production.
245
869200
1880
Fonio üretimlerini artıracağız.
14:44
Hunger levels are higher
in sub-Saharan Africa
in sub-Saharan Africa
246
872600
3136
Güney Sahra bölgesindeki açlık seviyesi,
dünyanın geri kalanından
dünyanın geri kalanından
14:47
than any other place in the world.
247
875760
2440
çok daha yüksekte seyrediyor.
14:51
The Sahel population is set to grow
248
879520
3416
Sahel bölgesi nüfusunun
135 milyondan
135 milyondan
14:54
from 135 million to 340 million people.
249
882960
4560
340 milyona çıkması bekleniyor.
15:00
However, in that drought-
and famine-prone region,
and famine-prone region,
250
888320
4616
Her şeye rağmen,
bu kurak ve açlığa meyilli bölgede
bu kurak ve açlığa meyilli bölgede
15:04
fonio grows freely.
251
892960
1640
Fonio rahatça yetişebiliyor.
15:08
This tiny grain may provide big answers,
252
896360
2800
Bu küçücük tohumcuk,
15:11
reasserting its Dogon name,
253
899960
2456
Dogon dilindeki adıyla "Po"
15:14
"po," the seed of the universe,
254
902440
2776
gerçekten de evrenin tohumu olabilir.
15:17
and taking us one step closer
255
905240
2176
Sağlayacağı çözümle bizi
15:19
to the universal civilization.
256
907440
1760
evrensel medeniyete taşıyabilir.
15:22
Thank you.
257
910520
1576
Teşekkür ederim.
15:24
(Applause)
258
912120
3080
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Pierre Thiam - ChefPierre Thiam shares the cuisine of his home in Senegal through global restaurants and highly praised cookbooks.
Why you should listen
Chef, restaurateur and cookbook author Pierre Thiam was born in Dakar, Senegal. He is the chief visionary officer and co-founder of Yolélé Foods Inc.
Thiam moved to New York City in the late eighties where he became a chef and opened two restaurants in Brooklyn, Yolele and Le Grand Dakar, both visionary African bistros that became culinary and cultural centers for Africans from the continent and the diaspora. Thiam is also the Executive Chef of NOK by Alara in Lagos, Nigeria.
Thiam is the author of Yolele! Recipes from the Heart of Senegal, a finalist for IACP Best First Cookbook, and of Senegal: Modern Recipes from the Source to the Bowl, nominated for the James Beard Award for Best International Cookbook.
Pierre Thiam | Speaker | TED.com