TEDWomen 2016
Jude Kelly: Why women should tell the stories of humanity
Τζούντ Κέλι: Γιατί οι γυναίκες πρέπει να λένε ιστορίες της ανθρωπότητας
Filmed:
Readability: 3.3
1,249,968 views
Για πολλούς αιώνες (και για πολλούς λόγους) η πλέον αναγνωρισμένη δημιουργική ιδιοφυΐα προέρχεται γενικά από την ανδρική προοπτική. Η θεατρικός παραγωγός Τζούντ Κέλι επισημαίνει παθιασμένα και με επιχειρήματα, ότι επηρεαζόμαστε ακόμα και όταν πρόκειται για τα γυναικεία δικαιώματα και τις γυναικείες ιστορίες. Πιστεύει ότι υπάρχει ένας πιο χρήσιμος, πιο περιεκτικός τρόπος να δούμε τον κόσμο, και καλεί τους καλλιτέχνες--γυναίκες και άντρες--να ζωγραφίσουν, να σκιτσάρουν, να γράψουν, να κινηματογραφήσουν και να φανταστούν μία διαφυλετικά ίση κοινωνία.
Jude Kelly - Theater director, producer
Jude Kelly is artistic director of Southbank Centre, Britain’s largest cultural institution. Full bio
Jude Kelly is artistic director of Southbank Centre, Britain’s largest cultural institution. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Γιατί θεωρούμε
00:12
Why do we think
0
699
1880
00:14
that stories by men are deemed
to be of universal importance,
to be of universal importance,
1
2603
5291
ότι οι ιστορίες από τους άνδρες
αφορούν όλους εμάς,
αφορούν όλους εμάς,
00:19
and stories by women are thought
to be merely about women?
to be merely about women?
2
7918
4855
και οι ιστορίες των γυναικών
αφορούν μόνο τις γυναίκες;
αφορούν μόνο τις γυναίκες;
00:26
My grandmother left school
when she was 12.
when she was 12.
3
14813
2739
Η γιαγιά μου άφησε το σχολείο στα 12.
00:29
She had 14 children.
4
17576
1671
Έκανε 14 παιδιά.
Η μητέρα μου άφησε το
σχολείο όταν ήταν 15.
σχολείο όταν ήταν 15.
00:32
My mother left school when she was 15.
5
20356
1891
00:34
She was a secretary.
6
22271
1401
Ήταν γραμματέας.
00:35
I graduated from university
to become a theater director,
to become a theater director,
7
23696
3758
Εγώ αποφοίτησα από το πανεπιστήμιο
και έγινα θεατρική σκηνοθέτης,
και έγινα θεατρική σκηνοθέτης,
αυτή η πρόοδος οφείλεται
00:39
and that progress is entirely to do
with the fact that people I'll never meet
with the fact that people I'll never meet
8
27478
4159
στο γεγονός ότι άνθρωποι
που ποτέ δε θα γνωρίσω
που ποτέ δε θα γνωρίσω
00:43
fought for women to have rights,
9
31661
2248
πολέμησαν για τα δικαιώματα των γυναικών,
00:45
get the vote, get education,
have progress.
have progress.
10
33933
3141
να ψηφίζουν, να σπουδάζουν, να προοδεύουν.
00:49
And I'm determined to do the same,
and obviously you are, too.
and obviously you are, too.
11
37098
3585
Είμαι διατεθειμένη να κάνω το ίδιο,
και προφανώς είστε επίσης κι εσείς.
και προφανώς είστε επίσης κι εσείς.
00:52
Why not?
12
40707
1177
Γιατί όχι;
00:53
(Applause)
13
41908
1557
(Χειροκρότημα)
Έτσι ίδρυσα ένα φεστιβάλ που λέγεται WOW,
Γυναίκες του Κόσμου, επτά χρόνια πριν,
Γυναίκες του Κόσμου, επτά χρόνια πριν,
00:55
So I started a festival called WOW,
Women of the World, seven years ago,
Women of the World, seven years ago,
14
43489
3712
00:59
and it's now in 20 countries
across five continents.
across five continents.
15
47225
3004
και τώρα γίνεται σε 20 χώρες
στις πέντε ηπείρους.
στις πέντε ηπείρους.
01:02
And one of those countries
is Somaliland in Africa.
is Somaliland in Africa.
16
50253
3351
Μία από αυτές τις χώρες
είναι η Σομαλία στην Αφρική.
είναι η Σομαλία στην Αφρική.
Έτσι ταξίδεψα εκεί πέρσι
01:05
So I traveled there last year,
17
53628
2215
01:07
and part of the joy I had in going there
was going to these caves.
was going to these caves.
18
55867
5593
και μέρος της χαράς που ένοιωσα εκεί
οφειλόταν σε αυτές τις σπηλιές.
οφειλόταν σε αυτές τις σπηλιές.
01:14
The Laas Geel caves.
19
62722
2176
Τις σπηλιές του Laas Geel.
01:16
Now, these caves contain some
of the oldest cave paintings in the world.
of the oldest cave paintings in the world.
20
64922
5514
Αυτά τα σπήλαια λοιπόν περιέχουν μερικές
από τις πιο παλιές σπηλαιογραφίες στη γη.
από τις πιο παλιές σπηλαιογραφίες στη γη.
01:22
These paintings are thought to be
round about 9,000 to 11,000 years old.
round about 9,000 to 11,000 years old.
21
70999
5275
Αυτές οι παραστάσεις θεωρούνται ότι
είναι περίπου 9.000 με 11.000 ετών.
είναι περίπου 9.000 με 11.000 ετών.
01:29
Art:
22
77110
1429
Τέχνη:
τι έχει κάνει η ανθρωπότητα
από τότε που εξελίχθηκε.
από τότε που εξελίχθηκε.
01:30
what humanity has done
ever since it evolved.
ever since it evolved.
23
78563
3763
Είναι το πώς μιλάμε για τους εαυτούς μας,
01:34
It's how we speak about ourselves,
24
82350
2123
01:36
how we understand our identity,
25
84497
1937
πώς καταλαβαίνουμε την ταυτότητά μας,
01:38
how we look at our surroundings,
26
86458
1748
πώς κοιτάζουμε το περιβάλλον μας,
01:40
who we find out about each other
27
88230
3071
τι μαθαίνουμε για τους άλλους
01:43
because of the meaning of our lives.
28
91325
2210
λόγω του νοήματος που έχουν στη ζωή μας.
01:45
That's what art is for.
29
93559
1324
Γι'αυτό υπάρχει η τέχνη.
Κοιτάξτε λοιπόν αυτή τη μικρή φωτογραφία.
01:47
So look at this little picture.
30
95971
1962
01:49
I think it's a little girl.
31
97957
1946
Νομίζω ότι είναι ένα μικρό κορίτσι.
01:51
I thought it was a bit like me
when I was a little girl.
when I was a little girl.
32
99927
2776
Νόμιζα ότι ήταν λίγο σαν
εμένα όταν ήμουν μικρή.
εμένα όταν ήμουν μικρή.
Σκέφτηκα, λοιπόν, ποιος ζωγράφισε
αυτή την χαρούμενη, νεανική φιγούρα;
αυτή την χαρούμενη, νεανική φιγούρα;
01:55
And I thought, well, who painted
this joyful, youthful figure?
this joyful, youthful figure?
33
103195
4167
Ρώτησα τον επιστάτη των σπηλαίων.
01:59
And I asked the curator of the caves.
34
107386
2104
02:01
I said, "Tell me about the men
and women who painted these."
and women who painted these."
35
109514
3518
Είπα, «Πείτε μου για τους άνδρες και
τις γυναίκες που τα ζωγράφισαν».
τις γυναίκες που τα ζωγράφισαν».
02:05
And he looked at me
absolutely askance, and he said,
absolutely askance, and he said,
36
113056
3477
Με κοίταξε σοκαρισμένος και απάντησε,
02:08
"Women didn't paint these pictures."
37
116557
2212
«Δεν τις ζωγράφισαν γυναίκες».
«Πάνε 11.000 χρόνια»,
του είπα, «πώς το ξέρετε;»
του είπα, «πώς το ξέρετε;»
02:11
And I said, "Well,
it was 11,000 years ago."
it was 11,000 years ago."
38
119241
2504
02:13
I said, "How do you know?"
39
121769
1459
02:15
(Laughter)
40
123252
2527
(Γέλια)
02:17
And he said, "Women don't do these things.
41
125803
3731
Είπε, «Οι γυναίκες δεν τα κάνουν αυτά,
02:21
Men made these marks. Women don't."
42
129558
3639
οι άντρες τα έφτιαξαν, όχι οι γυναίκες».
02:26
Now, I wasn't really surprised,
43
134547
3770
Δεν με εξέπληξε ιδιαίτερα,
επειδή αυτή είναι μια συμπεριφορά
που έχω αντιμετωπίσει συχνά
που έχω αντιμετωπίσει συχνά
02:30
because that's an attitude
that I've seen continuously
that I've seen continuously
44
138341
4058
02:34
all my life as a theater maker.
45
142423
2772
όλη μου τη ζωή σαν θεατρική σκηνοθέτης.
02:38
We are told that divine knowledge
comes down through the masculine,
comes down through the masculine,
46
146552
5810
Μας είπαν ότι η θεϊκή γνώση
προέρχεται από το αρσενικό γένος,
από τον ιμάμη, τον παπά,
τον ραβίνο, τον ιερέα.
τον ραβίνο, τον ιερέα.
02:44
whether it be to the imam,
the priest, the rabbi, the holy man.
the priest, the rabbi, the holy man.
47
152386
4587
Ομοίως, μας είπαν ότι δημιουργική
ιδιοφυΐα κατοικεί στο αρσενικό γένος,
ιδιοφυΐα κατοικεί στο αρσενικό γένος,
02:49
Similarly, we're told that creative genius
resides in the masculine,
resides in the masculine,
48
157421
5296
02:54
that it is the masculine
49
162741
1746
ότι το αρσενικό γένος
θα μπορέσει να μας πει για
το ποιοι είμαστε πραγματικά,
το ποιοι είμαστε πραγματικά,
02:56
that will be able to tell us
about who we really are,
about who we really are,
50
164511
3065
02:59
that the masculine will tell
the universal story
the universal story
51
167600
3067
ότι το αρσενικό γένος θα πει
την παγκόσμια ιστορία
την παγκόσμια ιστορία
03:02
on behalf of all of us,
52
170691
1887
εκ μέρους όλων μας,
03:04
whereas women artists will really
just talk about women's experiences,
just talk about women's experiences,
53
172602
4575
ενώ οι γυναίκες καλλιτέχνες θα ασχοληθούν
μόνο με γυναικείες εμπειρίες
μόνο με γυναικείες εμπειρίες
03:09
women's issues
only really relevant to women
only really relevant to women
54
177201
3376
και γυναικεία θέματα που αφορούν
αποκλειστικά τις γυναίκες
αποκλειστικά τις γυναίκες
και δεν ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους άνδρες
03:12
and of passing interest to men --
55
180601
2978
με ελάχιστες εξαιρέσεις.
03:15
and really only some men.
56
183603
1902
Και αυτή η πεποίθηση που μας δίδαξαν,
03:17
And it's that conviction,
57
185909
2271
03:20
that that we are taught,
58
188204
1381
πιστεύω επηρεάζει πολύ
την προθυμία μας να δεχθούμε
την προθυμία μας να δεχθούμε
03:21
that I think colors so much
of whether we're prepared to believe
of whether we're prepared to believe
59
189609
3800
το ότι οι ιστορίες των γυναικών
έχουν πραγματική σημασία.
έχουν πραγματική σημασία.
03:25
that women's stories really matter.
60
193433
2501
03:27
And unless we're prepared to believe
that women's stories really matter,
that women's stories really matter,
61
195958
3547
Αν πιστεύουμε ότι οι γυναικείες
ιστορίες δεν έχουν σημασία,
ιστορίες δεν έχουν σημασία,
03:31
then women's rights don't really matter,
62
199529
2990
τότε ούτε και τα γυναικεία
δικαιώματα θα έχουν σημασία,
δικαιώματα θα έχουν σημασία,
03:34
and then change can't really come.
63
202543
2672
και συνεπώς τα πράγματα
δεν θα αλλάξουν.
δεν θα αλλάξουν.
Θέλω να σας πω για δύο
παραδείγματα ιστοριών
παραδείγματα ιστοριών
03:38
I want to tell you
about two examples of stories
about two examples of stories
64
206876
4710
που θεωρούνται παγκόσμιας σημασίας:
03:43
that are thought to be
of universal importance:
of universal importance:
65
211610
2938
03:46
"E.T." and "Hamlet."
66
214572
2756
τις ιστορίες του E.T. και του Άμλετ.
03:49
(Laughter)
67
217352
3111
(Γέλια)
03:52
So I took my two children
when they were little --
when they were little --
68
220487
3266
Πήγα λοιπόν τα δύο μου παιδιά
όταν ήταν μικρά--
όταν ήταν μικρά--
03:55
Caroline was eight and Robby was five --
69
223777
3250
η Κάρολαϊν ήταν οκτώ
και ο Ρόμπι ήταν πέντε--
και ο Ρόμπι ήταν πέντε--
03:59
to see "E.T."
70
227051
1567
να δουν τον "E.T."
04:00
And it's a fantastic story
of this little alien
of this little alien
71
228642
3385
Είναι μια εκπληκτική ιστορία
για έναν μικρό εξωγήινο
για έναν μικρό εξωγήινο
που καταλήγει σε μια
αμερικανική οικογένεια
αμερικανική οικογένεια
04:04
who ends up in an American family
72
232051
1951
04:06
with a mum, two brothers and a sister,
73
234026
3209
με μαμά, δυο αδελφούς και μια αδελφή,
όμως εκείνος θέλει να γυρίσει σπίτι.
04:09
but he wants to go home.
74
237259
1643
04:11
Not only that, but some
really bad scientists
really bad scientists
75
239720
2620
Όχι μόνο αυτό, αλλά κάποιοι
πολύ κακοί επιστήμονες
πολύ κακοί επιστήμονες
04:14
want to do some experiments on him,
76
242364
2374
ήθελαν να κάνουν πειράματα πάνω του,
04:16
and they're looking for him.
77
244762
1686
και τον έψαχναν.
04:18
So the children have a plot.
78
246993
2056
Τα παιδιά κατέστρωσαν ένα σχέδιο.
04:21
They decide they're going to take him
back to his spaceship
back to his spaceship
79
249073
2837
Αποφάσισαν να τον γυρίσουν
πίσω στο διαστημόπλοιο του
πίσω στο διαστημόπλοιο του
όσο πιο γρήγορα μπορούσαν,
04:23
as soon as they can,
80
251934
1151
τον έχωσαν σε ένα καλάθι ποδηλάτου,
και ξεκίνησαν τη διαδρομή τους.
και ξεκίνησαν τη διαδρομή τους.
04:25
and they plop him in a bicycle basket,
81
253109
1874
04:27
and off they ride.
82
255007
1342
04:28
But unfortunately, the baddies
have found out, and they're catching up
have found out, and they're catching up
83
256373
3896
Δυστυχώς όμως οι κακοί το ανακάλυψαν
και τους κυνήγησαν,
είχαν σειρήνες και όπλα,
είχαν σειρήνες και όπλα,
04:32
and they've got sirens
and they've got their guns,
and they've got their guns,
84
260293
2357
είχαν τηλεβόες, ήταν τρομακτικό,
πλησίαζαν τα παιδιά,
πλησίαζαν τα παιδιά,
04:34
they've got the loud-hailers,
it's terribly frightening,
it's terribly frightening,
85
262674
2674
04:37
and they're closing up on the children,
86
265372
1920
και εκείνα δε θα κατάφερναν να ξεφύγουν.
04:39
and the children are never
going to make it.
going to make it.
87
267316
2096
Ξαφνικά, ως δια μαγείας,
τα ποδήλατα σηκώθηκαν στον αέρα,
τα ποδήλατα σηκώθηκαν στον αέρα,
04:41
And then all of a sudden, magically,
the bikes fly up in the air,
the bikes fly up in the air,
88
269436
4093
πάνω από τα σύννεφα, πάνω από το φεγγάρι,
04:45
over the clouds,
89
273553
1539
04:47
over the moon,
90
275116
1188
04:48
and they're going to save "E.T."
91
276328
2291
και σώζουν τον "E.T."
04:51
So I turn to see my children's faces,
92
279394
2278
Γύρισα να δω τα πρόσωπα των παιδιών μου,
04:53
and Robby is enraptured,
he's there with them, he's saving E.T.,
he's there with them, he's saving E.T.,
93
281696
4470
και ο Ρόμπι ήταν κατενθουσιασμένος,
ήταν εκεί μαζί τους, σώζει τον E.T.,
ήταν εκεί μαζί τους, σώζει τον E.T.,
04:58
he's a happy boy.
94
286190
1856
ήταν πολύ χαρούμενος.
05:00
And I turn to Caroline,
and she's crying her eyes out.
and she's crying her eyes out.
95
288070
3138
Γύρισα να κοιτάξω την Κάρολαϊν
και έκλαιγε με λυγμούς.
και έκλαιγε με λυγμούς.
05:03
And I said, "What's the matter?"
96
291866
1545
«Τι συμβαίνει;» την ρώτησα.
05:05
And she said, "Why can't I save E.T.?
Why can't I come?"
Why can't I come?"
97
293435
5535
Μου λέει, «Γιατί δεν μπορώ να σώσω κι εγώ
τον E.T.; Γιατί δεν μπορώ να πάω;»
τον E.T.; Γιατί δεν μπορώ να πάω;»
05:11
And then all of a sudden I realized:
98
299422
2359
Ξαφνικά συνειδητοποίησα:
05:13
they weren't children;
99
301805
1411
δεν ήταν παιδιά
05:15
they were boys --
100
303857
1263
αλλά αγόρια!
05:17
all boys.
101
305755
2065
Όλοι τους αγόρια.
05:19
And Caroline, who had invested
so much in E.T.,
so much in E.T.,
102
307844
2977
Η Κάρολαϊν, που είχε επενδύσει
τόσο πολύ στον E.T.,
τόσο πολύ στον E.T.,
05:22
well, she wasn't invited to save him,
103
310845
2170
δεν είχε προσκληθεί να τον σώσει,
05:25
and she felt humiliated and spurned.
104
313039
2677
κι ένιωσε ταπεινωμένη και περιφρονημένη.
05:28
So I wrote to Steven Spielberg --
105
316412
1749
Έτσι έγραψα στον Στίβεν Σπίλμπεργκ--
05:30
(Laughter) (Applause)
106
318185
6168
(Γέλια)
(Χειροκρότημα)
05:36
and I said, "I don't know
if you understand
if you understand
107
324377
2550
και είπα, «Δεν ξέρω αν καταλαβαίνετε
05:38
the psychological importance
of what's happened,
of what's happened,
108
326951
2379
την ψυχολογική σημασία του τι έχει συμβεί,
και αν είστε διατεθειμένος να καλύψετε
τα έξοδα του ψυχολόγου».
τα έξοδα του ψυχολόγου».
05:41
and are you prepared to pay
for the therapy bills?"
for the therapy bills?"
109
329354
2500
05:43
(Laughter)
110
331878
1414
(Γέλια)
05:45
Twenty years later, I haven't
had a word back from him,
had a word back from him,
111
333316
2972
Είκοσι χρόνια αργότερα
δεν έχω πάρει καμία απάντηση,
δεν έχω πάρει καμία απάντηση,
05:48
but I'm still hopeful.
112
336312
1438
αλλά είμαι αισιόδοξη.
05:49
(Laughter)
113
337774
1610
(Γέλια)
Όμως το βρήκα ενδιαφέρον,
05:51
But I thought it was interesting,
114
339408
1604
γιατί σύμφωνα με τον ίδιο, το μήνυμα
που ήθελε να περάσει με τον E.T.,
που ήθελε να περάσει με τον E.T.,
05:53
because if you read reviews
of what he intended with E.T.,
of what he intended with E.T.,
115
341036
2872
05:55
he says very specifically,
116
343932
1791
ήταν πολύ συγκεκριμένο:
05:57
"I wanted the world to understand
117
345747
2502
«Ήθελα να καταλάβει ο κόσμος
06:00
that we should love
and embrace difference."
and embrace difference."
118
348273
3207
ότι πρέπει να αγαπήσουμε και
να αγκαλιάσουμε τη διαφορετικότητα».
να αγκαλιάσουμε τη διαφορετικότητα».
06:03
But somehow he didn't include
the idea of girls' difference
the idea of girls' difference
119
351504
4622
Και όμως, στο σκεπτικό του
δεν συμπεριέλαβε
δεν συμπεριέλαβε
την διαφορετικότητα των κοριτσιών.
06:08
in this thinking.
120
356150
1692
06:09
He thought he was writing a story
about all humanity.
about all humanity.
121
357866
4310
Εκείνος πίστευε ότι έγραφε μια ιστορία
για όλη την ανθρωπότητα.
για όλη την ανθρωπότητα.
06:14
Caroline thought he was marginalizing
122
362200
2078
Η Κάρολαϊν πίστευε ότι περιθωριοποίησε
το ήμισυ της ανθρωπότητας.
το ήμισυ της ανθρωπότητας.
06:16
half of humanity.
123
364302
1429
06:17
He thought he was writing a story
about human goodness;
about human goodness;
124
365755
3084
Εκείνος πίστευε ότι έγραφε μια ιστορία
για την ανθρώπινη καλοσύνη
για την ανθρώπινη καλοσύνη
06:20
she thought he was writing
a lad's heroic adventure.
a lad's heroic adventure.
125
368863
4386
εκείνη νόμιζε ότι έγραφε
μια αγορίστικη ηρωική περιπέτεια.
μια αγορίστικη ηρωική περιπέτεια.
06:26
And this is common.
126
374028
1761
Είναι σύνηθες.
06:28
Men feel they have been given the mantle
for universal communication,
for universal communication,
127
376512
5121
Οι άνδρες πιστεύουν ότι τους έχουν δοθεί
τα ηνία της καθολικής επικοινωνίας,
τα ηνία της καθολικής επικοινωνίας,
αλλά πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό;
06:33
but of course, how could they be?
128
381657
1952
06:35
They are writing from male experience
through male's eyes.
through male's eyes.
129
383633
4080
Γράφουν μέσα από την ανδρική τους εμπειρία
και από την ανδρική οπτική γωνία.
και από την ανδρική οπτική γωνία.
06:42
We have to have a look at this ourselves.
130
390031
2218
Μπορούμε να το δούμε από μόνοι μας,
06:44
We have to be prepared to go back
through all our books and our films,
through all our books and our films,
131
392273
3676
να εξετάσουμε όλα τα βιβλία
και τις ταινίες μας,
και τις ταινίες μας,
όλα τα αγαπημένα μας πράγματα,
06:47
all our favorite things,
132
395973
1337
06:49
and say, "Actually, this is written
by a male artist --
by a male artist --
133
397334
2830
και να πούμε, «Πράγματι, αυτό γράφτηκε από
άνδρα καλλιτέχνη όχι από έναν καλλιτέχνη».
άνδρα καλλιτέχνη όχι από έναν καλλιτέχνη».
06:52
not an artist.
134
400188
1988
06:54
We have to see
that so many of these stories
that so many of these stories
135
402200
2404
Πρέπει να δούμε ότι πολλές
από αυτές τις ιστορίες
από αυτές τις ιστορίες
06:56
are written through a male perspective.
136
404628
2136
είναι γραμμένες μέσα από
την ανδρική προοπτική.
την ανδρική προοπτική.
06:58
Which is fine,
137
406788
1937
Κανένα πρόβλημα,
07:00
but then females need to have
50 percent of the rights
50 percent of the rights
138
408749
3498
όμως τότε οι γυναίκες πρέπει να έχουν
το 50 τοις 100 των δικαιωμάτων
το 50 τοις 100 των δικαιωμάτων
07:04
for the stage, the film, the novel,
139
412271
2554
για τη σκηνή, την ταινία, το βιβλίο,
07:06
the place of creativity.
140
414849
1789
το μέρος της δημιουργίας.
07:09
Let me talk about "Hamlet."
141
417561
1799
Ας μιλήσουμε για τον Άμλετ.
07:11
To be or not to be.
142
419384
1693
«Να ζει κανείς ή να μη ζει.
Ιδού η απορία».
Ιδού η απορία».
07:13
That is the question.
143
421101
1214
07:14
But it's not my question.
144
422998
1265
Όμως δεν είναι η δική μου απορία.
07:16
My question is: Why was I taught
as a young woman
as a young woman
145
424787
3749
Η απορία μου είναι: γιατί δίδασκαν
σε ένα νεαρό κορίτσι
σε ένα νεαρό κορίτσι
ότι αυτή ήταν η πεμπτουσία του
παραδείγματος του ανθρώπινου διλήμματος
παραδείγματος του ανθρώπινου διλήμματος
07:20
that this was the quintessential
example of human dilemma
example of human dilemma
146
428560
4357
07:24
and human experience?
147
432941
1696
και της ανθρώπινης εμπειρίας;
07:26
It's a marvelous story,
148
434661
1336
Είναι μία εξαίρετη ιστορία,
07:28
but actually, it's about a young man
fearful that he won't be able to make it
fearful that he won't be able to make it
149
436021
5336
όμως μιλάει για έναν νέο
που φοβάται ότι δε θα τα καταφέρει
που φοβάται ότι δε θα τα καταφέρει
07:33
as a powerful figure in a male world
150
441381
2665
σαν παντοδύναμη φιγούρα
σε έναν ανδρικό κόσμο
σε έναν ανδρικό κόσμο
07:36
unless he takes revenge
for his father's murder.
for his father's murder.
151
444070
2715
εκτός αν πάρει εκδίκηση
για το φόνο του πατέρα του.
για το φόνο του πατέρα του.
07:39
He talks a great deal to us
about suicide being an option,
about suicide being an option,
152
447552
4678
Μας μιλάει εκτεταμένα
για την αυτοκτονία σαν επιλογή,
για την αυτοκτονία σαν επιλογή,
όμως στην πραγματικότητα το πρόσωπο
που πράγματι αυτοκτονεί, η Οφηλία,
που πράγματι αυτοκτονεί, η Οφηλία,
07:44
but the reality is that the person
who actually commits suicide, Ophelia,
who actually commits suicide, Ophelia,
153
452254
4669
07:48
after she's been humiliated
and abused by him,
and abused by him,
154
456947
2498
αφού ταπεινώθηκε και
κακοποιήθηκε από αυτόν,
κακοποιήθηκε από αυτόν,
δεν έχει ποτέ την ευκαιρία να μιλήσει
στο κοινό για τα δικά της συναισθήματα.
στο κοινό για τα δικά της συναισθήματα.
07:51
never gets a chance to talk
to the audience about her feelings.
to the audience about her feelings.
155
459469
3176
07:54
And then when he's finished with Ophelia,
he turns on his mum,
he turns on his mum,
156
462669
2942
Και όταν τελείωσε με την Οφηλία,
στρέφεται στη μητέρα του,
στρέφεται στη μητέρα του,
07:57
because basically she has the audacity
to fall in love with his uncle
to fall in love with his uncle
157
465635
3299
επειδή βασικά είχε την τόλμη
να ερωτευθεί τον θείο του
να ερωτευθεί τον θείο του
και να απολαύσει το σεξ.
08:00
and enjoy sex.
158
468958
1212
08:02
(Laughter)
159
470194
2037
(Γέλια)
08:04
It is a great story,
160
472255
2088
Είναι μια υπέροχη ιστορία,
08:06
but it is a story about male conflict,
male dilemma, male struggle.
male dilemma, male struggle.
161
474367
5071
αλλά μια ιστορία για την ανδρική διένεξη,
το ανδρικό δίλημμα, την ανδρική πάλη.
το ανδρικό δίλημμα, την ανδρική πάλη.
08:12
But I was told this was the story
of human beings,
of human beings,
162
480137
4192
Διδάχθηκα όμως ότι ήταν
μια ιστορία για ανθρώπινα όντα,
μια ιστορία για ανθρώπινα όντα,
08:16
despite the fact that it only
had two women in it.
had two women in it.
163
484353
3043
παρά το γεγονός ότι υπάρχουν
μόνο δύο γυναίκες σ'αυτήν.
μόνο δύο γυναίκες σ'αυτήν.
08:19
And unless I reeducate myself,
164
487420
2561
Εκτός κι αν αναμορφώσω τον εαυτό μου,
08:22
I am always going to think
165
490005
1725
πάντα όμως θα σκέφτομαι
ότι οι γυναικείες ιστορίες έχουν λιγότερη
σημασία από εκείνες των ανδρών.
σημασία από εκείνες των ανδρών.
08:23
that women's stories
matter less than men's.
matter less than men's.
166
491754
3741
08:28
A woman could have written "Hamlet,"
167
496166
1735
Μια γυναίκα θα μπορούσε
να είχε γράψει τον "Άμλετ",
να είχε γράψει τον "Άμλετ",
όμως θα το είχε γράψει διαφορετικά
08:29
but she would have written it differently,
168
497925
2087
08:32
and it wouldn't have had
global recognition.
global recognition.
169
500036
2608
και δεν θα είχε παγκόσμια αναγνώριση.
08:34
As the writer Margaret Atwood says,
170
502668
2071
Όπως λέει η συγγραφέας Μάργκαρετ Άρτγουντ,
08:36
"When a man writes about doing the dishes,
171
504763
2486
«Όταν ένας άνδρας γράφει
ότι πλένει τα πιάτα,
ότι πλένει τα πιάτα,
08:39
it's realism.
172
507273
1295
είναι ρεαλισμός.
08:41
When a woman writes about doing it,
173
509379
2121
Όταν μια γυναίκα γράφει γι'αυτό,
08:43
it's an unfortunate genetic disposition."
174
511524
2515
είναι μια ατυχής γενετική διάθεση».
08:46
(Laughter)
175
514063
1209
(Γέλια)
08:47
Now, this is not just something
that belongs to then.
that belongs to then.
176
515296
3834
Αυτό δεν είναι κάτι που
ανήκει μόνο στο τότε.
ανήκει μόνο στο τότε.
08:51
I mean, when I was a young girl,
177
519154
1800
Εννοώ, ότι όταν ήμουν μικρή,
08:52
wanting desperately
to be a theater director,
to be a theater director,
178
520978
2624
ήθελα απελπισμένα να γίνω
θεατρική σκηνοθέτης,
θεατρική σκηνοθέτης,
08:55
this is what my male lecturer said to me:
179
523626
2839
να τι μου είπε ένας άνδρας λέκτορας:
08:58
"Well, there are three women
directors in Britain," he said, "Jude."
directors in Britain," he said, "Jude."
180
526489
4072
«Λοιπόν Τζουντ, υπάρχουν τρεις γυναίκες
σκηνοθέτες στη Βρετανία», μου είπε,
σκηνοθέτες στη Βρετανία», μου είπε,
«Η Τζόαν Νάιτ, που είναι λεσβία, η Τζόαν
Λίτλγουντ, που συνταξιοδοτήθηκε,
Λίτλγουντ, που συνταξιοδοτήθηκε,
09:02
"There's Joan Knight, who's a lesbian,
there's Joan Littlewood, who's retired,
there's Joan Littlewood, who's retired,
181
530585
4107
09:06
and there's Buzz Goodbody,
who's just killed herself.
who's just killed herself.
182
534716
2780
και η Μπαζ Γκουντμπόντι,
που μόλις αυτοκτόνησε.
που μόλις αυτοκτόνησε.
09:09
So, which of those three
would you like to be?"
would you like to be?"
183
537520
2256
Ποια από τις τρεις θα ήθελες να είσαι;»
09:11
(Laughter)
184
539800
1053
(Γέλια)
09:12
Now, leaving aside
the disgusting slur on gay women,
the disgusting slur on gay women,
185
540877
4586
Αφήνοντας στην άκρη την απαράδεκτη
προσβολή για τις γκέι γυναίκες,
προσβολή για τις γκέι γυναίκες,
09:17
the fact is, he wanted to humiliate me.
186
545487
2845
το γεγονός ήταν, ότι
ήθελε να με ταπεινώσει.
ήθελε να με ταπεινώσει.
09:20
He thought it was silly
that I wanted to be a director.
that I wanted to be a director.
187
548356
3759
Θεωρούσε ότι ήταν ανόητο
που ήθελα να γίνω σκηνοθέτης.
που ήθελα να γίνω σκηνοθέτης.
Το είπα στη φίλη μου Μαρίν Άλσοπ,
τη συνθέτη, και εκείνη είπε,
τη συνθέτη, και εκείνη είπε,
09:24
And I told my friend Marin Alsop,
the conductor, and she said,
the conductor, and she said,
188
552139
2971
«Ναι, λοιπόν, και ο καθηγητής μου
στη μουσική είπε ακριβώς το ίδιο.
στη μουσική είπε ακριβώς το ίδιο.
09:27
"Oh yes, well, my music teacher
said exactly the same.
said exactly the same.
189
555134
2749
09:29
He said, 'Women don't conduct.'"
190
557907
2170
Είπε ότι οι γυναίκες
δεν διευθύνουν ορχήστρα».
δεν διευθύνουν ορχήστρα».
09:32
But all these years later,
we've made our mark.
we've made our mark.
191
560704
2723
Όμως όλα αυτά τα χρόνια
έχουμε αφήσει το στίγμα μας.
έχουμε αφήσει το στίγμα μας.
09:35
You think, "Well, it'll be different now."
192
563451
2230
Πιστεύετε, «Λοιπόν, θα είναι
διαφορετικά τώρα».
διαφορετικά τώρα».
09:37
I'm afraid it's not different now.
193
565705
2494
Φοβάμαι ότι δεν είναι διαφορετικά.
09:40
The current head
of the Paris Conservatoire
of the Paris Conservatoire
194
568223
3445
Ο σημερινός επικεφαλής του
Κοσνερβατορίου στο Παρίσι
Κοσνερβατορίου στο Παρίσι
09:43
said recently, "It takes
great physical strength
great physical strength
195
571692
3427
δήλωσε πρόσφατα, «Χρειάζεται
εξαιρετική σωματική δύναμη
εξαιρετική σωματική δύναμη
09:47
to conduct a symphony,
196
575143
1481
για να διευθύνεις μια συμφωνία,
09:48
and women are too weak."
197
576648
1451
και οι γυναίκες είναι πολύ αδύναμες».
09:50
(Laughter)
198
578123
1453
(Γέλια)
Ο καλλιτέχνης Τζόρτζ Μπάσελιτζ είπε,
09:51
The artist George Baselitz said,
199
579600
1939
«Είναι γεγονός ότι οι γυναίκες
δεν μπορούν να ζωγραφίσουν,
δεν μπορούν να ζωγραφίσουν,
09:53
"Well, the fact is women can't paint.
200
581563
2287
09:55
Well -- they can't paint very well."
201
583874
1846
ή τουλάχιστον όχι πολύ καλά».
09:58
The writer V.S. Naipaul
said two years ago,
said two years ago,
202
586194
2388
Ο συγγραφέας Β.Σ Νάιπολ
είπε δύο χρόνια πριν,
είπε δύο χρόνια πριν,
10:00
"I can read two paragraphs and know
immediately if it's written by a woman,
immediately if it's written by a woman,
203
588606
3592
«Με τις πρώτες παραγράφους ξέρω
αν το βιβλίο το έγραψε γυναίκα,
αν το βιβλίο το έγραψε γυναίκα,
και τότε σταματάω να διαβάζω
γιατί δεν αξίζει την προσοχή μου».
γιατί δεν αξίζει την προσοχή μου».
10:04
and I just stop reading,
because it's not worthy of me."
because it's not worthy of me."
204
592222
2701
(Κοινό): Γουόα!
10:06
Audience: Whoa!
205
594947
1673
10:09
And it goes on.
206
597389
1633
Και άλλα πολλά.
10:12
We have to find a way
207
600997
1988
Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο
για να πάψουν τα κορίτσια και οι γυναίκες
10:15
of stopping young girls and women
208
603009
2644
να νιώθουν ότι οι ιστορίες τους
όχι μόνο δεν θεωρούνται σημαντικές,
όχι μόνο δεν θεωρούνται σημαντικές,
10:17
feeling not only that
their story doesn't matter,
their story doesn't matter,
209
605677
2841
10:20
but they're not allowed
to be the storyteller.
to be the storyteller.
210
608542
3210
αλλά δεν μπορούν και να τις αφηγηθούν.
Επειδή όταν καταλάβεις ότι δεν μπορείς
να σταθείς στο κέντρο της σκηνής
να σταθείς στο κέντρο της σκηνής
10:24
Because once you feel
that you can't stand in the central space
that you can't stand in the central space
211
612661
3583
και να μιλήσεις εκ μέρους του κόσμου,
10:28
and speak on behalf of the world,
212
616268
3008
10:31
you will feel that you can offer
your goods up to a small, select group.
your goods up to a small, select group.
213
619300
5075
θα νιώσεις ότι μπορείς να προσφέρεις
μόνο σε μια μικρή, επίλεκτη ομάδα.
μόνο σε μια μικρή, επίλεκτη ομάδα.
Θα έχεις την τάση να κάνεις μικρότερη
δουλειά σε μικρότερες σκηνές,
δουλειά σε μικρότερες σκηνές,
10:36
You will tend to do smaller work
on smaller stages,
on smaller stages,
214
624399
3516
η οικονομική σου δύναμη
θα είναι χαμηλότερη,
θα είναι χαμηλότερη,
10:39
your economic power will be less,
215
627939
2033
10:41
your reach of audiences will be less,
216
629996
2472
το βεληνεκές σου στο κοινό
θα είναι λιγότερο,
θα είναι λιγότερο,
10:44
and your credit will be less as an artist.
217
632492
4341
και η αξία σου σαν καλλιτέχνης
θα είναι λιγότερη.
θα είναι λιγότερη.
10:49
And we do finally give artists
these incredible, prominent spaces
these incredible, prominent spaces
218
637557
5255
Δίνουμε μια απίστευτα επιφανή θέση
στους καλλιτέχνες μας,
στους καλλιτέχνες μας,
10:54
in the world,
219
642836
1164
επειδή είναι οι αφηγητές της ιστορίας μας.
10:56
because they are our storytellers.
220
644024
1739
Γιατί έχει σημασία αυτό για σας,
που δεν είστε καλλιτέχνες;
που δεν είστε καλλιτέχνες;
10:57
Now, why should it matter to you
if you're not an artist?
if you're not an artist?
221
645787
3129
Ας υποθέσουμε ότι είστε τραπεζικοί ή
επιχειρηματίες ή γιατροί, ή επιστήμονες.
επιχειρηματίες ή γιατροί, ή επιστήμονες.
11:00
Supposing you're an accountant
or an entrepreneur or a medic
or an entrepreneur or a medic
222
648940
3245
11:04
or a scientist:
223
652209
1167
Θα πρέπει να σας ενδιαφέρουν
οι γυναίκες καλλιτέχνες;
οι γυναίκες καλλιτέχνες;
11:05
Should you care about women artists?
224
653400
2602
11:08
Absolutely, you must,
225
656026
2056
Πρέπει οπωσδήποτε να σας ενδιαφέρουν,
11:10
because as you can see
from the cave paintings,
from the cave paintings,
226
658106
3412
επειδή όπως είδαμε από τις σπηλαιογραφίες,
όλοι οι πολιτισμοί, όλη η ανθρωπότητα
11:13
all civilizations,
227
661542
1681
11:15
all of humanity
228
663247
2204
11:18
have relied upon artists
to tell the human story,
to tell the human story,
229
666105
3956
έχει βασιστεί σε καλλιτέχνες
που είπαν την ανθρώπινη ιστορία
που είπαν την ανθρώπινη ιστορία
11:22
and if the human story
is finally told by men,
is finally told by men,
230
670085
3269
κι αν η ανθρώπινη ιστορία
ειπωθεί τελικά από άνδρες
ειπωθεί τελικά από άνδρες
11:25
take my word for it,
231
673378
1736
πιστέψτε με, θα αφορά άνδρες.
11:27
it will be about men.
232
675138
1717
11:29
So let's make a change.
233
677671
2684
Ας κάνουμε λοιπόν μια αλλαγή.
Ας αλλάξουμε όλους μας τους θεσμούς,
και όχι μόνο στη Δύση.
και όχι μόνο στη Δύση.
11:32
Let's make a change
to all our institutions,
to all our institutions,
234
680379
2202
11:34
and not just in the West.
235
682605
1275
Μην ξεχνάτε ότι αυτό το μήνυμα
περί της ανικανότητας των γυναικών
περί της ανικανότητας των γυναικών
11:35
Don't forget -- this message
of incapability of women
of incapability of women
236
683904
4419
11:40
to hold creative genius
237
688347
2025
να εκφράσουν την δημιουργική ιδιοφυΐα
μεταδίδεται σε κορίτσια και γυναίκες
μεταδίδεται σε κορίτσια και γυναίκες
11:42
is being told to girls and women
in Nigeria, in China, in Russia,
in Nigeria, in China, in Russia,
238
690396
4914
στη Νιγηρία, στην Κίνα,
στη Ρωσία, στην Ινδονησία.
στη Ρωσία, στην Ινδονησία.
11:47
in Indonesia.
239
695334
1163
Σε όλο τον κόσμο λένε
στα κορίτσια και τις γυναίκες
στα κορίτσια και τις γυναίκες
11:48
All over the world, girls
and women are being told
and women are being told
240
696521
2709
11:51
that they can't finally hold the idea
of creative inspiration.
of creative inspiration.
241
699254
4917
ότι δεν μπορούν να συλλάβουν
την ιδέα της καλλιτεχνικής έμπνευσης.
την ιδέα της καλλιτεχνικής έμπνευσης.
11:57
And I want to ask you:
242
705131
1649
Θέλω να σας ρωτήσω,
εσείς το πιστεύετε αυτό;
εσείς το πιστεύετε αυτό;
11:58
Do you believe that?
243
706804
1714
12:00
Do you believe that women
can be a creative genius?
can be a creative genius?
244
708542
3795
Πιστεύετε ότι οι γυναίκες μπορούν
να είναι δημιουργικές ιδιοφυΐες;
να είναι δημιουργικές ιδιοφυΐες;
12:05
(Applause and cheers)
245
713168
5739
(Χειροκρότημα και ευφημισμοί)
Τότε λοιπόν, παρακαλώ από δω και μπρος,
12:10
Well then, please go forward,
246
718931
1661
12:12
support women artists,
247
720616
2250
στηρίξτε τις γυναίκες καλλιτέχνες,
αγοράστε τα έργα τους,
αγοράστε τα έργα τους,
12:14
buy their work,
248
722890
1474
επιμείνετε ότι η φωνή τους
πρέπει να ακούγεται,
πρέπει να ακούγεται,
12:16
insist that their voices are heard,
249
724388
2268
12:18
find platforms on which
their voices will be made.
their voices will be made.
250
726680
3270
βρείτε πλατφόρμες στις οποίες
η φωνή τους θα ακουστεί.
η φωνή τους θα ακουστεί.
12:22
And remember this:
251
730680
1787
Και να θυμάστε αυτό:
12:24
that in a sense, if we're going
to get past this moment
to get past this moment
252
732491
3279
κατά κάποιο τρόπο, αν αφήσουμε
αυτή τη στιγμή να περάσει
αυτή τη στιγμή να περάσει
12:27
of a world where we know
that we are unequal,
that we are unequal,
253
735794
3852
σε έναν κόσμο όπου ξέρουμε
ότι είμαστε άνισες,
ότι είμαστε άνισες,
εναπόκειται στους καλλιτέχνες
να φανταστούν έναν κόσμο διαφορετικό.
να φανταστούν έναν κόσμο διαφορετικό.
12:31
it's artists who have to imagine
a different world.
a different world.
254
739670
3197
12:34
And I'm calling on all artists,
women and men,
women and men,
255
742891
3610
Καλώ όλους τους καλλιτέχνες,
γυναίκες και άνδρες,
γυναίκες και άνδρες,
12:38
to imagine a gender-equal world.
256
746525
3340
να φανταστούν έναν κόσμο διαφυλετικά ίσο.
12:42
Let's paint it. Let's draw it.
257
750326
2183
Ας τον ζωγραφίσουμε, ας τον σχεδιάσουμε,
ας γράψουμε γι' αυτόν,
ας τον κάνουμε ταινία.
ας τον κάνουμε ταινία.
12:44
Let's write about it. Let's film it.
258
752533
1795
12:46
And if we could imagine it,
259
754352
1886
Αν μπορέσουμε να τον φανταστούμε,
12:48
then we would have the energy
and the stamina
and the stamina
260
756262
3480
τότε θα έχουμε την ενέργεια και το σθένος
12:51
to work towards it.
261
759766
1489
να τον φτιάξουμε.
12:53
When I see this little girl,
262
761802
2054
Όταν βλέπω αυτό το κοριτσάκι,
12:55
11,000 years ago,
263
763880
2040
από 11.000 χιλιάδες χρόνια πριν,
θέλω να ξέρω ότι αυτό το κοριτσάκι σήμερα
12:57
I want to know that the little girl now
264
765944
3461
13:01
can stand there and think
she's entitled to her dreams,
she's entitled to her dreams,
265
769429
3284
θα έχει το δικαίωμα να κάνει όνειρα,
13:04
she's entitled to her destiny
266
772737
2290
και να αποφασίζει για το μέλλον της,
13:07
and she's entitled to speak
on behalf of the whole world,
on behalf of the whole world,
267
775051
4202
και θα έχει δικαίωμα να μιλήσει
εκ μέρους όλου του κόσμου,
εκ μέρους όλου του κόσμου,
13:11
be recognized for it
268
779277
1824
να αναγνωριστεί γι' αυτό
13:13
and applauded.
269
781125
1650
και να χειροκροτηθεί.
13:14
Thank you.
270
782799
1186
Σας ευχαριστώ.
13:16
(Applause)
271
784009
4781
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Jude Kelly - Theater director, producerJude Kelly is artistic director of Southbank Centre, Britain’s largest cultural institution.
Why you should listen
Jude Kelly was appointed artistic director of Southbank Centre, Britain's largest cultural institution, in 2006.
She founded Solent People's Theatre and Battersea Arts Centre, and was the founding director of the West Yorkshire Playhouse. In 1997, she was awarded an OBE for her services to theatre, and in 2015 she was made a CBE in the New Year honours for services to the Arts. She has directed over 100 productions from the Royal Shakespeare Company to the Châtalet in Paris.
In 2002, Kelly founded Metal, a platform where artistic hunches can be pursued in community contexts, with bases in Liverpool, Southend-On-Sea and Peterborough. She led the cultural team for the successful London 2012 Olympic and Paralympic bid and then served on the Board of the cultural Olympiad. She is a regular broadcaster and commentator on a range of issues relating to society, art and education.
Kelly created the WOW – Women of the World Festival in 2011. In 2011 she created the WOW: Women of the World Festival, now heading into its 7th year at Southbank Centre as well as in other parts of the UK and in countries all over the world.
(Photo: Kalpesh Lathigra)
Jude Kelly | Speaker | TED.com