TED2007
Philippe Starck: Design and destiny
Philippe Starck: Dezajno kaj sorto
Filmed:
Readability: 2.8
2,258,179 views
Dezajnisto Philippe Starck -- sen ajna lumbildo -- dum 18 minutoj aliras al la radikoj de la demando "Kial dezajni?" Aŭskultu atente tiun mantron destinitan al ni ĉiuj, geniaj aŭ ne.
Philippe Starck - Designer
Philippe Starck designs deluxe objects and posh condos and hotels around the world. Always witty and engaged, he takes special delight in rethinking everyday objects. Full bio
Philippe Starck designs deluxe objects and posh condos and hotels around the world. Always witty and engaged, he takes special delight in rethinking everyday objects. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
You will understand nothing with my type of English.
0
0
5000
Mia formo de angla tute fremdos al vi.
00:17
It's good for you because you can have a break after all these fantastic people.
1
5000
9000
Bone, ĉar vi povos ripozi
post ĉiuj tiuj elstaraj homoj.
post ĉiuj tiuj elstaraj homoj.
00:26
I must tell you I am like that, not very comfortable,
2
14000
5000
Mi devas diri, ke mi sentas
min iom ĝenita,
min iom ĝenita,
00:31
because usually, in life, I think my job is absolutely useless.
3
19000
6000
ĉar ĝenerale mi pensas,
ke mia laboro estas senutila.
ke mia laboro estas senutila.
00:37
I mean, I feel useless.
4
25000
4000
Nu, mi vere sentas min senutila.
00:41
Now after Carolyn, and all the other guys, I feel like shit.
5
29000
7000
Kaj nun, post Carolyn kaj la aliaj,
mi sentas min kiel sterkaĵero.
mi sentas min kiel sterkaĵero.
00:49
And definitively, I don't know why I am here,
6
37000
7000
Kaj mi tute ne scias
kial mi estas ĉi tie.
kial mi estas ĉi tie.
Vi sendube jam spertis tion, kion
mi nomas la koŝmaro de la trompisto:
mi nomas la koŝmaro de la trompisto:
00:56
but -- you know the nightmare you can have, like you are an impostor,
7
44000
4000
01:00
you arrive at the opera, and they push you, "You must sing!"
8
48000
4000
oni puŝas vin sur operejan scenejon
kaj ordonas: "Ek, kantu!"
kaj ordonas: "Ek, kantu!"
01:04
I don't know. (Laughter)
9
52000
2000
Kia teruraĵo... (Ridoj)
01:07
So, so, because I have nothing to show, nothing to say,
10
55000
9000
Do, ĉar mi havas nenion por montri,
nenion por diri,
nenion por diri,
01:16
we shall try to speak about something else.
11
64000
3000
ni provu paroli pri io alia.
01:20
We can start, if you want, by understanding --
12
68000
3000
Ni komencu parolante pri
01:23
it's just to start, it's not interesting, but -- how I work.
13
71000
5000
-- nur por pasigi la tempon,
ne estas interese -- kiel mi laboras.
ne estas interese -- kiel mi laboras.
01:28
When somebody comes to me and ask for what I am known,
14
76000
7000
Kiam oni min petas fari ion similan
al tio por kio mi estas konata,
al tio por kio mi estas konata,
01:35
I mean, yes, lemon squeezer, toilet brush, toothpick, beautiful toilet seats,
15
83000
9000
t.e. lemonpremilo, neceseja broso,
dentopikilo, belaj necesejaj seĝoj,
dentopikilo, belaj necesejaj seĝoj,
01:44
and why not -- a toothbrush?
16
92000
2000
kaj kial ne -- dentobroso?
01:46
I don't try to design the toothbrush.
17
94000
5000
mi ne provas dezajni dentobroson.
Mi ne diras: "Ho, tio estos
bela aĵo", aŭ ion similan.
bela aĵo", aŭ ion similan.
01:51
I don't try to say, "Oh, that will be a beautiful object," or something like that.
18
99000
3000
Tio ne interesas min.
01:54
That doesn't interest me.
19
102000
1000
01:55
Because there is different types of design.
20
103000
3000
Ĉar estas diversaj tipoj de dezajno.
01:58
The one, we can call it the cynical design,
21
106000
5000
Unue, la tiel nomata cinika dezajno,
t.e. la dezajno elpensita
en la 50-aj de Raymond Loewy,
en la 50-aj de Raymond Loewy,
02:03
that means the design invented by Raymond Loewy in the '50s,
22
111000
3000
02:06
who said, what is ugly is a bad sale, la laideur se vend mal, which is terrible.
23
114000
7000
kiu diris, ke malbelaĵoj vendiĝas
malbone, kio estas terura.
malbone, kio estas terura.
02:13
It means the design must be just the weapon for marketing,
24
121000
5000
Laŭ tio, dezajno devas nur esti
ilo por vendado,
ilo por vendado,
02:18
for producer to make product more sexy, like that,
25
126000
4000
por fari produktojn
pli allogaj, k.s.,
pli allogaj, k.s.,
02:22
they sell more: it's shit, it's obsolete, it's ridiculous.
26
130000
4000
tiel, ili vendiĝas pli: tio estas aĉa,
malaktuala, ridinda.
malaktuala, ridinda.
02:26
I call that the cynical design.
27
134000
3000
Mi nomas tion cinika dezajno.
02:30
After, there is the narcissistic design:
28
138000
5000
Poste, narcisisma dezajno;
02:35
it's a fantastic designer who designs only for other fantastic designers. (Laughter)
29
143000
4000
t.e. mirinda dezajnisto, kiu dezajnas nur
por aliaj mirindaj dezajnistoj. (Ridoj)
por aliaj mirindaj dezajnistoj. (Ridoj)
02:42
After, there is people like me, who try to deserve to exist,
30
150000
6000
Poste, estas homoj kiel mi, kiuj
provas meriti la ekziston,
provas meriti la ekziston,
02:48
and who are so ashamed to make this useless job, who try to do it in another way,
31
156000
8000
kiuj hontas fari senutilan taskon,
kaj provas fari ĝin alimaniere.
kaj provas fari ĝin alimaniere.
02:56
and they try, I try, to not make the object for the object but for the result,
32
164000
7000
Ili provas, mi provas, ne fari la
aĵon por ĝi mem sed por la rezulto,
aĵon por ĝi mem sed por la rezulto,
03:03
for the profit for the human being, the person who will use it.
33
171000
5000
por la utilo por la homo,
la persono kiu uzos ĝin.
la persono kiu uzos ĝin.
03:08
If we take the toothbrush -- I don't think about the toothbrush.
34
176000
5000
Ekzemple: la dentobroso -- mi
ne pensas pri dentobroso.
ne pensas pri dentobroso.
03:13
I think, "What will be the effect of the brush in the mouth?"
35
181000
5000
Mi pensas: "Kio estos la efiko
de la broso en la buŝo?"
de la broso en la buŝo?"
03:18
And to understand what will be the effect of the toothbrush in the mouth,
36
186000
5000
Kaj por kompreni la efikon de
la dentobroso en la buŝo,
la dentobroso en la buŝo,
03:23
I must imagine: Who owns this mouth?
37
191000
3000
Mi devas imagi tiun,
kiu posedas ĉi-buŝon.
kiu posedas ĉi-buŝon.
03:27
What is the life of the owner of this mouth? In what society [does] this guy live?
38
195000
6000
Kia estas la vivo de la posedanto de
ĉi-buŝo? En kia socio la ulo vivas?
ĉi-buŝo? En kia socio la ulo vivas?
03:33
What civilization creates this society?
39
201000
4000
Kia civilizo kreas ĉi-socion?
03:38
What animal species creates this civilization?
40
206000
4000
Kiu bestospecio kreas ĉi-civilizon?
03:42
When I arrive -- and I take one minute, I am not so intelligent --
41
210000
5000
Kiam mi alvenas -- post unu
minuto, mi ne estas tiel inteligenta --
minuto, mi ne estas tiel inteligenta --
03:47
when I arrive at the level of animal species, that becomes real interesting.
42
215000
5000
kiam mi alvenas al la nivelo de besto-
specio, tio fariĝas vere interesa.
specio, tio fariĝas vere interesa.
03:52
Me, I have strictly no power to change anything.
43
220000
4000
Mi tute ne havas povon ŝanĝi ion ajn.
03:57
But when I come back, I can understand why I shall not do it,
44
225000
5000
Sed kiam mi revenas, mi povas kompreni,
kial mi devas ne fari ĝin,
kial mi devas ne fari ĝin,
04:02
because today to not do it, it's more positive than do it, or how I shall do it.
45
230000
8000
ĉar hodiaŭ ne fari ĝin estas pli pozitiva
ol fari ĝin aŭ kiel mi faru ĝin.
ol fari ĝin aŭ kiel mi faru ĝin.
04:10
But to come back, where I am at the animal species, there is things to see.
46
238000
7000
Sed revenante al la bestospecio,
oni povas konstati interesaĵojn.
oni povas konstati interesaĵojn.
04:17
There is things to see, there is the big challenge.
47
245000
3000
Interesaĵojn, kaj grandan
malfacilaĵon.
malfacilaĵon.
04:20
The big challenge in front of us.
48
248000
3000
La grandan malfacilaĵon antaŭ ni.
04:23
Because there is not a human production
49
251000
4000
Ĉar neniu homa produktaĵo
04:27
which exists outside of what I call "the big image."
50
255000
5000
ekzistas ekster tio, kion mi
nomas "la granda bildo."
nomas "la granda bildo."
04:32
The big image is our story, our poetry, our romanticism.
51
260000
5000
La granda bildo estas nia rakonto,
nia poezio, nia romantikismo.
nia poezio, nia romantikismo.
04:37
Our poetry is our mutation, our life.
52
265000
4000
Nia poezio estas nia mutacio, nia vivo.
04:42
We must remember, and we can see that in any book of my son of 10 years old,
53
270000
5000
Ni memoru, kaj oni tion vidas
en iu ajn libro de mia 10-jaraĝa filo,
en iu ajn libro de mia 10-jaraĝa filo,
04:47
that life appears four billion years ago, around -- four billion point two?
54
275000
8000
ke vivo ekis antaŭ ĉ. 4 miliardoj da
jaroj -- 4.2?
jaroj -- 4.2?
(4.5)
04:55
Voice offstage: Four point five.
55
283000
1000
04:56
Yes, point five, OK, OK, OK! (Laughter) I'm a designer,
56
284000
5000
Jes, 4.5, Bone... (Ridoj)
Mi estas nur dezajnisto,
Mi estas nur dezajnisto,
05:01
that's all, of Christmas gifts.
57
289000
2000
dezajnisto de kristnaskaj donacoj.
05:04
And before, there was this soup, called "soupe primordiale,"
58
292000
5000
Kaj antaŭe ekzistis tiu supo,
nomita "supo pratempa".
nomita "supo pratempa".
05:09
this first soup -- bloop bloop bloop --
59
297000
3000
Tiu supo -- blop blop blop --
05:13
sort of dirty mud, no life, nothing.
60
301000
3000
estis ia kotaĉo, sen vivo, nenio.
05:16
So then -- pshoo-shoo -- lightning -- pshoo -- arrive --
61
304000
4000
Kaj tiam -- pŝu-ŝu -- fulmo --
pŝu -- alvenas --
pŝu -- alvenas --
05:20
pshoo-shoo -- makes life -- bloop bloop -- and that dies.
62
308000
3000
pŝu-ŝu -- kreas vivon -- blop blop --
kiu tuj mortas.
kiu tuj mortas.
05:23
Some million years after -- pshoo-shoo, bloop-bloop -- ah, wake up!
63
311000
5000
Post milionoj da jaroj -- pŝu-ŝu,
blop-blop -- ha, vekiĝu!
blop-blop -- ha, vekiĝu!
05:28
At the end, finally, that succeeds, and life appears.
64
316000
6000
Finfine, sukceso, kaj vivo aperas.
05:34
We was so, so stupid. The most stupid bacteria.
65
322000
7000
Ni estis ege stultaj. La plej
stulta el la bakterioj.
stulta el la bakterioj.
05:41
Even, I think, we copy our way to reproduce, you know what I mean,
66
329000
5000
Eĉ, mi pensas, ke ni kopias nian manieron
reprodukti, vi scias kion mi aludas,
reprodukti, vi scias kion mi aludas,
05:46
and something of -- oh no, forget it.
67
334000
3000
kaj io de -- ho ne, forgesu tion.
05:49
After, we become a fish; after, we become a frog;
68
337000
6000
Poste ni iĝis fiŝo; poste ni iĝis rano;
05:55
after, we become a monkey; after, we become what we are today: a super-monkey,
69
343000
7000
poste ni iĝis simio; poste ni iĝis tio,
kio ni estas hodiaŭ: supera simio,
kio ni estas hodiaŭ: supera simio,
06:02
and the fun is, the super-monkey we are today, is at half of the story.
70
350000
6000
kaj amuzege, la supera simio
estas nur duono de la rakonto.
estas nur duono de la rakonto.
06:09
Can you imagine? From that stupid bacteria to us,
71
357000
4000
Ĉu vi povas imagi? De la stulta
bakterio ĝis ni,
bakterio ĝis ni,
06:13
with a microphone, with a computer, with an iPod: four billion years.
72
361000
6000
kun mikrofono, komputilo, kaj iPod:
4 miliardoj da jaroj.
4 miliardoj da jaroj.
06:19
And we know, and especially Carolyn knows, that when the sun will implode,
73
367000
8000
Kaj ni scias, kaj precipe Carolyn scias,
ke kiam la suno implodos,
ke kiam la suno implodos,
06:27
the earth will burn, explode, I don't know what,
74
375000
4000
la tero brulos, aŭ eksplodos,
mi ne scias,
mi ne scias,
06:31
and this is scheduled for four, four billion years?
75
379000
4000
kaj tio estas planita post kvar,
kvar miliardoj da jaroj?
kvar miliardoj da jaroj?
06:35
Yes, she said, something like that. OK, that means we are at half of the story.
76
383000
6000
Jes, ŝi diris ion similan. Bone, t.e.
ni estas je la mezo de la rakonto.
ni estas je la mezo de la rakonto.
06:41
Fantastic! It's a beauty!
77
389000
3000
Mirige! Belege!
06:44
Can you imagine? It's very symbolic.
78
392000
2000
Ĉu vi povas imagi? Tio estas tre simbola.
06:46
Because the bacteria we was had no idea of what we are today.
79
394000
5000
Ĉar la bakterio, kio ni estis, ne
sciis, kio ni estas hodiaŭ.
sciis, kio ni estas hodiaŭ.
06:51
And today, we have no idea of what we shall be in four billion years.
80
399000
6000
Kaj hodiaŭ, ni ne scias, kio ni
estos post 4 miliardoj da jaroj.
estos post 4 miliardoj da jaroj.
06:57
And this territory is fantastic.
81
405000
3000
Kaj tiu estonteco estas mirigega.
07:00
That is our poetry. That is our beautiful story.
82
408000
5000
Tio estas nia poezio. Tio estas
nia bela rakonto.
nia bela rakonto.
07:05
It's our romanticism. Mu-ta-tion. We are mutants.
83
413000
5000
Ĝi estas nia romantikismo. Mu-ta-cio.
Ni estas mutaciuloj.
Ni estas mutaciuloj.
07:10
And if we don't deeply understand, if we don't integrate that we are mutants,
84
418000
7000
Kaj se ni ne profunde komprenas, se
ni ne asimilas, ke ni estas mutaciuloj,
ni ne asimilas, ke ni estas mutaciuloj,
07:17
we completely miss the story.
85
425000
2000
ni tute miskomprenas la rakonton.
07:20
Because every generation thinks we are the final one.
86
428000
4000
Ĉar ĉiu generacio pensas,
ke ĝi estas la fina.
ke ĝi estas la fina.
07:24
We have a way to look at Earth like that, you know,
87
432000
3000
Ni havas tiun manieron rigardi Teron:
07:27
"I am the man. The final man.
88
435000
4000
"Mi estas la Homo. La Fina Homo.
07:31
You know, we mutate during four billion years before, but now, because it's me, we stop. Fin. (Laughter)
89
439000
6000
Ni mutaciis dum 4 miliardoj da jaroj
antaŭe, sed nun ni haltu. Fin'. (Ridoj)
antaŭe, sed nun ni haltu. Fin'. (Ridoj)
07:37
For the end, for the eternity, it is one with a red jacket."
90
445000
6000
Ĝis la fino, por eterno, estas
ulo kun ruĝa jaketo."
ulo kun ruĝa jaketo."
07:43
Something like that. I am not sure of that. (Laughter)
91
451000
5000
Mi ne certas pri tio.
(Ridoj)
(Ridoj)
07:48
Because that is our intelligence of mutation and things like that.
92
456000
6000
Ĉar jen kiel ni komprenas
mutaciojn, k.s.
mutaciojn, k.s.
07:54
There is so many things to do; it's so fresh.
93
462000
4000
Estas multo por fari;
estas tiel nova.
estas tiel nova.
07:58
And here is something: nobody is obliged to be a genius,
94
466000
8000
Kaj io grava: neniu
devas esti geniulo,
devas esti geniulo,
08:06
but everybody is obliged to participate.
95
474000
3000
sed ĉiu devas partopreni.
08:09
And to participate, for a mutant, there is a minimum of exercise, a minimum of sport.
96
477000
7000
Kaj partopreno, por mutaciulo,
reprezentas minimumon da ekzerco.
reprezentas minimumon da ekzerco.
08:16
We can say that.
97
484000
2000
Ni povas diri tion.
La ĉefaĵo -- inter multaj --
08:18
The first, if you want -- there is so many --
98
486000
2000
08:20
but one which is very easy to do, is the duty of vision.
99
488000
6000
sed tiu ĉi estas facila,
estas la devo pri imago.
estas la devo pri imago.
08:26
I can explain you. I shall try.
100
494000
2000
Lasu min klarigi. Mi provu.
08:29
If you walk like that, it's OK, it's OK, you can walk,
101
497000
9000
Se vi marŝas tiel...
bone, bone, vi povas marŝi,
bone, bone, vi povas marŝi,
08:38
but perhaps, because you walk with the eyes like that, you will not see, oh, there is a hole.
102
506000
6000
sed eble, ĉar vi marŝas kun okuloj tiel,
vi ne vidos, ho, tiun truon.
vi ne vidos, ho, tiun truon.
08:44
And you will fall, and you will die. Dangerous.
103
512000
3000
Kaj vi enfalos ĝin kaj mortos. Danĝere.
08:47
That's why, perhaps, you will try to have this angle of vision.
104
515000
6000
Tial, eble, vi provos havi
ĉi tiun vidangulon.
ĉi tiun vidangulon.
08:53
OK, I can see, if I found something, up, up, and they continue, up up up.
105
521000
7000
Bone, mi povas vidi, se mi trovas ion,
supren..., kaj tiel daŭras, supren...
supren..., kaj tiel daŭras, supren...
09:00
I raise the angle of vision, but it's still very -- selfish, selfish, egoiste -- yes, selfish.
106
528000
9000
Mi levas la angulon, sed ĝi estas ankoraŭ
tre -- egoisma... -- jes, egoisma.
tre -- egoisma... -- jes, egoisma.
09:09
You, you survive. It's OK.
107
537000
2000
Vi pluvivas. Bone.
09:12
If you raise the level of your eyes a little more you go,
108
540000
6000
Se vi levas la nivelon
de la okuloj iom pli,
de la okuloj iom pli,
"Mi vidas vin, ho, vi estas tie, kiel
vi fartas? Mi povas helpi vin,
vi fartas? Mi povas helpi vin,
09:18
"I see you, oh my God you are here, how are you, I can help you,
109
546000
4000
09:22
I can design for you a new toothbrush, new toilet brush," something like that.
110
550000
5000
mi povas dezajni por vi novan dentobroson,
novan necesejobroson,"
novan necesejobroson,"
09:27
I live in society; I live in community.
111
555000
4000
Mi vivas en socio; mi vivas en komunumo.
09:31
It's OK. You start to be in the territory of intelligence, we can say.
112
559000
8000
Vi eniras la teritorion
de inteligenteco.
de inteligenteco.
09:39
From this level, the more you can raise this angle of view,
113
567000
7000
Ekde tiu nivelo, ju pli
vi povas levi la vidangulon,
vi povas levi la vidangulon,
09:46
the more you will be important for the society.
114
574000
4000
des pli vi estos grava por la socio.
09:50
The more you will rise, the more you will be important for the civilization.
115
578000
5000
Ju pli vi soros, des pli vi estos
grava por la civilizo.
grava por la civilizo.
09:55
The more you will rise, to see far and high, like that,
116
583000
6000
Ju pli alte vi iros, por vidi
foren kaj alten,
foren kaj alten,
10:01
the more you will be important for the story of our mutation.
117
589000
4000
des pli vi estos grava por la
rakonto de nia mutacio.
rakonto de nia mutacio.
10:05
That means intelligent people are in this angle. That is intelligence.
118
593000
6000
Tio estas, inteligentaj homoj estas ĉe
tiu ĉi angulo. Tio estas inteligenteco.
tiu ĉi angulo. Tio estas inteligenteco.
10:12
From this to here, that, it's genius.
119
600000
4000
De tio ĝis ĉi tie, tio estas genio.
10:16
Ptolemy, Eratosthenes, Einstein, things like that.
120
604000
4000
Ptolemeo, Eratosteno, Ejnŝtejno, k.s.
10:20
Nobody's obliged to be a genius.
121
608000
2000
Neniu devas esti geniulo.
10:22
It's better, but nobody.
122
610000
2000
Estas preferinde, sed ne devige.
10:25
Take care, in this training, to be a good mutant.
123
613000
6000
Vi nur strebu esti bona mutaciulo.
10:31
There is some danger, there is some trap. One trap: the vertical.
124
619000
4000
Kelkaj danĝeroj ekzistas, kaptiloj.
Unu kaptilo: la vertikala
Unu kaptilo: la vertikala
10:35
Because at the vertical of us, if you look like that,
125
623000
3000
Ĉar se oni rigardas vertikale:
10:38
"Ah! my God, there is God. Ah! God!"
126
626000
3000
"Ah! Dio mia, jen Dio. Ah! Dio!"
10:41
God is a trap. God is the answer when we don't know the answer.
127
629000
7000
Dio estas kaptilo. Dio estas solvo
kiam ni ne konas la solvon.
kiam ni ne konas la solvon.
Kiam via cerbo ne estas sufiĉe
granda, kiam vi ne komprenas,
granda, kiam vi ne komprenas,
10:48
That means, when your brain is not enough big, when you don't understand,
128
636000
8000
10:56
you go, "Ah, it's God, it's God." That's ridiculous.
129
644000
3000
vi diras: "Ah, estas Dio, Dio."
Ridinde.
Ridinde.
10:59
That's why -- jump, like that? No, don't jump.
130
647000
4000
Tial -- Ĉu salti, tiel? Ne, ne saltu.
11:03
Come back. Because, after, there is another trap.
131
651000
3000
Revenu. Ĉar, poste, estas alia kaptilo.
11:06
If you look like that, you look to the past,
132
654000
3000
Se vi rigardas tiel, vi rigardas
la estintecon,
la estintecon,
11:09
or you look inside if you are very flexible, inside yourself.
133
657000
4000
aŭ vi rigardas enen, se vi estas tre
fleksebla, en vi mem.
fleksebla, en vi mem.
11:13
It's called schizophrenia, and you are dead also.
134
661000
3000
Ĝi nomiĝas skizofrenio, kaj
tiel vi estas morta.
tiel vi estas morta.
11:16
That's why every morning, now, because you are a good mutant,
135
664000
5000
Tial, ĉiu matene, ĉar vi
estas bona mutaciulo,
estas bona mutaciulo,
11:21
you will raise your angle of view.
136
669000
3000
vi levos vian vidangulon.
11:25
Out, more of the horizontal. You are an intelligence.
137
673000
4000
Eksteren, plihorizonten. Vi
estas inteligentulo.
estas inteligentulo.
11:29
Never forget -- like that, like that.
138
677000
3000
Ne forgesu -- tiel, tiel.
11:32
It's very, very, very important.
139
680000
3000
Tio estas tre, tre grava.
11:35
What, what else we can say about that? Why do that?
140
683000
9000
Kion alian ni povas diri pri tio?
Kial fari tion?
Kial fari tion?
11:44
It's because we -- if we look from far, we see our line of evolution.
141
692000
11000
Ĉar se ni rigardas malproksimen, ni
vidas nian linion de evoluado.
vidas nian linion de evoluado.
11:55
This line of evolution is clearly positive.
142
703000
5000
La linio de evoluado estas klare pozitiva.
De malproksime,
la linio aspektas tre glata,
la linio aspektas tre glata,
12:00
From far, this line looks very smooth, like that.
143
708000
4000
12:04
But if you take a lens, like that, this line is ack, ack, ack, ack, ack. Like that.
144
712000
7000
Sed se vi uzas lupeon, la linio estas
ak, ak, ak...
ak, ak, ak...
12:11
It's made of light and shadow.
145
719000
5000
Ĝi konsistas el lumo kaj ombro.
12:16
We can say light is civilization, shadow is barbaria.
146
724000
4000
Ni povas diri, ke lumo estas civilizo,
ombro estas barbareco.
ombro estas barbareco.
12:20
And it's very important to know where we are.
147
728000
3000
Kaj gravas scii kie ni situiĝas.
12:23
Because some cycle, there is a spot in the cycle,
148
731000
6000
Ĉar en iu ciklo, estas punkto en ĝi,
kaj via devo ŝanĝas
laŭ la punktoj de la ciklo.
laŭ la punktoj de la ciklo.
12:29
and you have not the same duty in the different parts of the cycle.
149
737000
6000
12:35
That means, we can imagine -- I don't say it was fantastic,
150
743000
6000
Tio estas, ni povas imagi -- mi ne
diras, ke ĉio estis mirinda,
diras, ke ĉio estis mirinda,
12:41
but in the '80s, there was not too much war, like that, it was --
151
749000
7000
sed en la 80-aj okazis
malmulte da militoj --
malmulte da militoj --
12:48
we can imagine that the civilization can become civilized.
152
756000
7000
ni povas imagi, ke la civilizo
povas iĝi civilizita.
povas iĝi civilizita.
12:55
In this case, people like me are acceptable.
153
763000
4000
Tiukaze, homoj kiel mi
estas akcepteblaj.
estas akcepteblaj.
12:59
We can say, "It's luxurious time."
154
767000
3000
Ni povas diri: "Ni povas ĝui lukson".
13:02
We have time to think, we have time to I don't know what,
155
770000
4000
Ni havas tempon por pensi,
ni havas tempon por
ni havas tempon por
13:06
speak about art and things like that.
156
774000
2000
paroli pri arto, k.s.
13:08
It's OK. We are in the light.
157
776000
3000
Bone. Ni estas en la lumo.
13:11
But sometimes, like today, we fall, we fall so fast, so fast to shadow, we fall so fast to barbaria.
158
779000
11000
Sed foje, kiel hodiaŭ, ni falas rapide
en ombron, rapide en barbarecon.
en ombron, rapide en barbarecon.
13:22
With many, many, many, many face of barbaria.
159
790000
5000
Kaj barbareco prenas multajn aspektojn.
13:27
Because it's not, the barbaria we have today, it's perhaps not the barbaria we think.
160
795000
7000
Ĉar la hodiaŭa barbareco eble
ne estas tiu, pri kiu ni pensas.
ne estas tiu, pri kiu ni pensas.
13:34
There is different type of barbaria.
161
802000
2000
Ĝi estas alia tipo de barbareco.
13:36
That's why we must adapt.
162
804000
3000
Tial, ni devas adaptiĝi.
13:39
That means, when barbaria is back, forget the beautiful chairs, forget the beautiful hotel,
163
807000
10000
T.e., kiam barbareco revenas, forgesu la
belajn seĝojn, la belajn hotelojn,
belajn seĝojn, la belajn hotelojn,
forgesu dezajnon -- kaj bedaŭre
-- eĉ forgesu arton.
-- eĉ forgesu arton.
13:49
forget design, even -- I'm sorry to say -- forget art.
164
817000
3000
13:52
Forget all that. There is priority; there is urgency.
165
820000
4000
Forgesu tion. Aliaĵo estas
prioritata, eĉ urĝa.
prioritata, eĉ urĝa.
13:56
You must go back to politics, you must go back to radicalization,
166
824000
4000
Vi devas reiri al politiko, vi devas
reiri al radikaliĝo.
reiri al radikaliĝo.
14:00
I'm sorry if that's not very English.
167
828000
3000
Pardonu, se tio ne estas bona anglaĵo.
14:03
You must go back to fight, to battle.
168
831000
2000
Vi devas rekomenci lukti, batali.
14:05
That's why today I'm so ashamed to make this job.
169
833000
4000
Tial, hodiaŭ mi hontas fari
tiun ĉi laboron.
tiun ĉi laboron.
14:09
That's why I am here, to try to do it the best possible.
170
837000
5000
Tial, mi estas ĉi tie, por provi fari
ĝin plejeble bone.
ĝin plejeble bone.
14:14
But I know that even I do it the best possible
171
842000
4000
Sed mi scias, ke eĉ se mi faras
ĝin plejeble bone --
ĝin plejeble bone --
14:18
-- that's why I'm the best -- it's nothing.
172
846000
2000
tial mi estas la plej bona --
estas nenio.
estas nenio.
14:20
Because it's not the right time.
173
848000
2000
Ĉar ne estas la taŭga tempo.
14:22
That's why I say that. I say that, because, I repeat, nothing exist if it's not in the good reason,
174
850000
11000
Tial mi diras tion. Mi diras tion, ĉar
nenio ekzistas sen bona kialo,
nenio ekzistas sen bona kialo,
14:33
the reason of our beautiful dream, of this civilization.
175
861000
5000
la kialo de nia bela revo,
de tiu ĉi civilizo.
de tiu ĉi civilizo.
14:38
And because we must all work to finish this story.
176
866000
6000
Kaj ĉar ni devas ĉiuj labori
por fini tiun ĉi rakonton.
por fini tiun ĉi rakonton.
14:44
Because the scenario of this civilization
177
872000
4000
Ĉar la scenaro de tiu ĉi civilizo
14:48
-- about love, progress, and things like that -- it's OK,
178
876000
4000
-- pri amo, progreso, k.s. -- bone,
14:52
but there is so many different, other scenarios of other civilizations.
179
880000
6000
sed ekzistas tiel multe da malsamaj,
aliaj scenaroj de aliaj civilizoj.
aliaj scenaroj de aliaj civilizoj.
14:58
This scenario, of this civilization, was about becoming powerful, intelligent,
180
886000
9000
Tiu ĉi scenaro, de tiu ĉi civilizo, estis
pri akirado de potenco, inteligenteco,
pri akirado de potenco, inteligenteco,
15:07
like this idea we have invented, this concept of God.
181
895000
4000
kiel la ideo, kiun ni elpensis,
la koncepto de Dio.
la koncepto de Dio.
15:11
We are God now. We are. It's almost done.
182
899000
4000
Ni estas Dio nun. Ni ja estas.
Estas preskaŭ farite.
Estas preskaŭ farite.
15:15
We have just to finish the story.
183
903000
2000
Ni nur devas fini la rakonton.
15:17
That is very, very important.
184
905000
2000
Tio estas tre, tre grava.
15:19
And when you don't understand really what's happened,
185
907000
4000
Kaj kiam vi ne scias vere kio okazis,
15:23
you cannot go and fight and work and build and things like that.
186
911000
6000
vi ne povas iri, kaj lukti, kaj
labori, kaj konstrui, k.s.
labori, kaj konstrui, k.s.
Vi iras al la estonteco,
reverse, k.s.
reverse, k.s.
15:29
You go to the future back, back, back, back, like that.
187
917000
4000
15:34
And you can fall, and it's very dangerous.
188
922000
2000
Kaj vi povas fali, kaj estas danĝere.
15:36
No, you must really understand that.
189
924000
3000
Ne, vi nepre devas kompreni tion.
15:40
Because we have almost finished, I'll repeat this story.
190
928000
4000
Ĉar ni preskaŭ finis, mi
ripetos tiun ĉi rakonton.
ripetos tiun ĉi rakonton.
15:44
And the beauty of this, in perhaps 50 years, 60 years, we can finish completely this civilization,
191
932000
9000
Kaj -- plej mirinde -- post 50-60 jaroj,
ni povos tute fini tiun ĉi civilizon
ni povos tute fini tiun ĉi civilizon
kaj doni al niaj infanoj la eblecon
elpensi novan rakonton,
elpensi novan rakonton,
15:53
and offer to our children the possibility to invent a new story,
192
941000
7000
16:00
a new poetry, a new romanticism.
193
948000
2000
novan poezion, novan romantikismon.
16:02
With billions of people who have been born, worked, lived and died before us,
194
950000
8000
Miliardoj da homoj naskiĝis,
laboris, vivis, kaj mortis antaŭ ni,
laboris, vivis, kaj mortis antaŭ ni,
16:10
these people who have worked so much,
195
958000
2000
tiuj homoj laboris tiel multe,
16:12
we have now bring beautiful things, beautiful gifts, we know so many things.
196
960000
7000
ni havas nun belajn aĵojn, belajn
donacojn, ni konas tiel multe da aferoj.
donacojn, ni konas tiel multe da aferoj.
16:19
We can say to our children, OK, done, that was our story. That passed.
197
967000
7000
Ni povas diri al niaj infanoj, bone,
farite, tio estas nia rakonto. Ĝi pasis.
farite, tio estas nia rakonto. Ĝi pasis.
16:26
Now you have a duty: invent a new story. Invent a new poetry.
198
974000
6000
Nun vi havas devon: elpensi novan
rakonton. Elpensi novan poezion.
rakonton. Elpensi novan poezion.
16:32
The only rule is, we have not to have any idea about the next story.
199
980000
7000
La sola regulo estas, ke ni ne devas havi
iun ajn ideon pri la venonta rakonto.
iun ajn ideon pri la venonta rakonto.
16:39
We give you white pages. Invent.
200
987000
5000
Ni donos al vi blankajn paĝojn.
Elpensu.
Elpensu.
16:44
We give you the best tools, the best tools, and now, do it.
201
992000
8000
Ni donas al vi la plej bonajn ilojn, la
plej bonajn ilojn, kaj nun, faru ĝin.
plej bonajn ilojn, kaj nun, faru ĝin.
16:52
That's why I continue to work, even if it's for toilet brush.
202
1000000
7000
Tial mi plu laboras, eĉ por
neceseja broso.
neceseja broso.
(Aplaŭdo)
ABOUT THE SPEAKER
Philippe Starck - DesignerPhilippe Starck designs deluxe objects and posh condos and hotels around the world. Always witty and engaged, he takes special delight in rethinking everyday objects.
Why you should listen
Philippe Starck is a legend of modern design. He's known for his luxurious hotels and boites around the world -- notably the Peninsula Hotel restaurant in Hong Kong, the Teatron in Mexico, the Hotel Delano in Miami, the Mondrian in Los Angeles, the Asia de Cuba restaurant in New York -- designing the total environment from layout to furniture to linens.
But he has made perhaps his most permanent mark on design through his bold reworkings of everyday objects. In reimagining and rethinking the quotidian, he has produced some of the iconic shapes of the 20th century, including his leggy chrome juice squeezer , the reimagined Emeco aluminum chairs, and the witty Louis Ghost polycarbonate fauteuil.
When Starck turns his bold vision toward a chair, a shoe, a toothbrush, it's clear he thinks deeper than the glossy surface.
Philippe Starck | Speaker | TED.com