ABOUT THE SPEAKER

Kaitlyn Sadtler - Regenerative tissue engineer
Kaitlyn Sadtler researches how our body can regenerate tissue through instructions from our immune system.

Why you should listen

Kaitlyn Sadtler is a postdoctoral fellow at MIT and received her Ph.D. from the Johns Hopkins University School of Medicine, where she discovered a certain type of immune cell -- the T cell -- was critical for muscle regeneration. This work was published in Science Magazine and has led to more findings in how our immune system responds to materials used in tissue engineering.

More profile about the speaker
Kaitlyn Sadtler | Speaker | TED.com

TED2018

Kaitlyn Sadtler: How we could teach our bodies to heal faster

Kaitlyn Sadtler: ကျုပ်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ပိုမြန်ဆန်စွာ ကုသပေးရန် သင်ကြားပေးနိုင်ပုံ

Filmed: 2018-04-10

Readability: 5.6

2,315,538 views

ကျုပ်တို့ဟာ X-Men ထဲက Wolverine လိုပဲ ကျုပ်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ပိုမြန်ဆန်စွာ ကုသပေးနိုင်မယ် ဆိုရင်ကော။ TED ဝိုင်းတော်သူ Kaitlyn Sadtler က အဲဒီလို အိပ်မက်ကို လက်တွေ့ ဖြစ်လာအောင် ဇီဝပစ္စည်းအသစ်တွေကို ဖန်တီးရင်း ကျုပ်တို့ရဲ့ ကိုယ်ခံအား စနစ်အား ဒဏ်ရာတွေကို တုံ့ပြန်ပုံကို ပြောင်းလဲပစ်ရန် ကြိုးပမ်းနေပုံ အကြောင်းကို တင်ပြထားပါတယ်။ တိုတောင်း မြန်ဆန်တဲ့ အခု ဟောပြောချက်ထဲမှာ သူမက ခန္ဓာကိုယ်အား ပြန်လည်ထုတ်လုပ်ပေးလာစေရန် အဲဒီလို ပစ္စည်းများက နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ကူညီပေးနိုင်ပုံကို ရှင်းပြထားပါတယ်။

Kaitlyn Sadtler - Regenerative tissue engineer
Kaitlyn Sadtler researches how our body can regenerate tissue through instructions from our immune system. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13

What if you could take a pill or a vaccine

0

1404

3508

ကိုယ်ဟာ ဆေးတစ်လုံး ဒါမှမဟုတ် ကာကွယ်ဆေး
တစ်ခုကို သောက်လိုက်ပြီး

00:16

and, just like getting over a cold,

1

4936

1730

အအေးမိခဲ့တာကို ကုသနိုင်သလိုပဲ

ကိုယ့်ဒဏ်ရာတွေကို လျင်မြန်စွာ
ကုသနိုင်မယ် ဆိုရင်ကော။

00:18

you could heal your wounds faster?

2

6690

2095

00:20

Today, if we have
an operation or an accident,

3

8809

3522

အခုတော့ ကျွန်ုပ်တို့ ခွဲစိတ်ခံခဲ့ရတယ်
ဒါမှမဟုတ် မတော်တဆထိခိုက်ခဲ့ရင်၊

00:24

we're in the hospital for weeks,

4

12355

1621

ကျွန်ုပ်တို့ ဆေးရုံမှာ အတော်ကြာ
နေထိုင်ရပါတယ်။

00:26

and often left with scars
and painful side effects

5

14000

2626

မကြာခဏဆိုသလို အမာရွတ်တွေနဲ့
နာကျင်ဖွယ် ဆိုးကျိုးတွေ ခံစားရပြီး

00:28

of our inability to regenerate
or regrow healthy, uninjured organs.

6

16650

5135

ကျန်းမာပြီး ဒဏ်ရာမရှိတော့တဲ့ ခန္ဓာကိုယ်
အပိုင်းတွေကို ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း မရှိကြပါ။

ကျွန်တော်ဟာ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ကိုယ်ခံအား
စနစ်ကို တစ်ရှူးသစ်တွေ ထုတ်လုပ်ပေးရန်

00:34

I work to create materials

7

22436

2026

00:36

that instruct our immune system to give us
the signals to grow new tissues.

8

24486

4203

ညွှန်ကြားပေးနိုင်တဲ့ ပစ္စည်းကို ဖန်တီးရန်
ကြိုးစားနေသူပါ။

ကာကွယ်ဆေးတွေက ခန္ဓာကိုယ်ကို
ရောဂါကို တိုက်ခိုက်ရန် ညွှန်ကြားသလိုပဲ

00:41

Just like vaccines instruct
our body to fight disease,

9

29497

3074

ကျွန်ုပ်တို့ကလည်း ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့
ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်ကို ညွှန်ကြားပေးလျက်

00:44

we could instead instruct
our immune system

10

32595

2728

00:47

to build tissues
and more quickly heal wounds.

11

35347

2864

တစ်ရှူးတွေကို တည်ဆောက်လျက် အနာတွေကို
ပိုမိုလျင်မြန်စွာ ကုရန် ညွှန်ကြားနိုင်တယ်။

00:50

Now, regrowing body parts out of nowhere
might seem like magic,

12

38886

3778

ဘယ်ကလာမှန်း မသိရတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အပိုင်းတွေ
ပြန်ကြီးထွားလာမှု မှော်ဆန်သလို ထင်ရပေမဲ့၊

00:54

but there are several organisms
that can achieve this feat.

13

42688

3191

အဲဒီလို အံ့ဖွယ် လုပ်နိုင်စွမ်းရှိကြတဲ့
အကောင်တွေ အများကြီးပါပဲ။

00:57

Some lizards can regrow their tails,

14

45903

2443

အိမ်မြှောင်လို အချို့ကောင်တွေဆို သူတို့
အမြီးကို ပြန်ပေါက်လာစေနိုင်ပါတယ်။

01:00

the humble salamander
can completely regenerate their arm,

15

48370

3945

ရေပုတ်သင်ဆိုရင် ၎င်းရဲ့ လက်မောင်းကို
ပြန်ထုတ်လုပ်နိုင်ပါတယ်။

01:04

and even us mere humans
can regrow our liver

16

52339

2889

ပြီးတော့ ကျွန်ုပ်တို့ လူသားတောင်
အသည်းကို ၎င်းရဲ့ ထုထည်

01:07

after losing more than half
of its original mass.

17

55252

2571

ထက်ဝက်မက ဆုံးရှုံးခဲ့ရရင်
ပြန်ပြီး ထုတ်လုပ်နိုင်ပါတယ်။

ဒီလိုမှောဆန်တဲ့ အရာတွေ
လက်တွေ့ ဖြစ်လာစေရန်အတွက်၊

01:10

To make this magic
a bit closer to reality,

18

58615

2635

ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ ကိုယ်ခံအား
စနစ်ထံမှ ညွှန်ကြားချက်ဖြင့်

01:13

I'm investigating how our body
can heal wounds and build tissue

19

61274

4095

ကျွန်ုပ်တို့ ခန္ဓာကိုယ်က အနာကို ကုသပေးလျက်
တစ်ရှူးတွေ ထုတ်လုပ်ရေးကို စူးစမ်းနေပါတယ်။

01:17

through instructions
from the immune system.

20

65393

2129

01:20

From a scrape on your knee
to that annoying sinus infection,

21

68387

3525

သင့်ရဲ့ဒူးပေါ်က ခြစ်ရာမှ
စိတ်ညစ်စရာ ဦးနှောက်တွင်း ကူးစက်ရောဂါအဆုံး

01:23

our immune system defends
our body from danger.

22

71936

2681

ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်က
အန္တရာယ်များမှ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

ကျွန်တော်က ကိုယ်ခံအားစနစ် ပညာရှင်ဆိုတော့

01:27

I'm an immunologist,

23

75199

1461

01:28

and by using what I know
about our body's defense system,

24

76684

3030

ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ကာကွယ်ရေးစနစ်
အကြောင်း သိထားတာတွေကို အသုံးပြုပြီး

01:31

I was able to identify key players

25

79738

2176

ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ရှရာများနဲ့ ပွန်းပဲ့မှုတွေ
ပြန်ကောင်းလာအောင်

01:33

in our fight to build back
our cuts and bruises.

26

81938

2688

တိုက်ပွဲထဲတွင် သော့ချက်
အရေးပါတာတွေကို ဖေါ်ထုတ်နိုင်ခဲ့တယ်။

01:37

When looking at materials
that are currently being tested

27

85436

2669

လောလောဆယ်တွင် ကြွက်သားများ
ပြန်ပေါ်ထွန်းဖို့ စမ်းသပ်နေတဲ့

01:40

for their abilities to help regrow muscle,

28

88129

2198

ပစ္စည်းတွေကို စမ်းသပ်ကြည့်ရာတွင်

01:42

our team noticed that after treating
an injured muscle with these materials,

29

90351

4159

ဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့ ကြွက်သားကို အဲဒီပစ္စည်းဖြင့်
ကုသလိုက်လို့ ကျွန်တော့်အဖွဲ့ သတိထားမိတာက

01:46

there was a large number of immune cells

30

94534

2323

အဲဒီ ပစ္စည်းထဲနဲ့ ဝန်းရံနေတဲ့
ကြွက်သား အကြားမှာ

01:48

in that material
and the surrounding muscle.

31

96881

2557

ကိုယ်ခံအား ဆဲလ်တွေ တော်တော်များများ
ရှိနေခြင်းကိုပါ။

01:52

So in this case,

32

100010

1158

ဒီတော့ အခုကိစ္စထဲတွင်၊

01:53

instead of the immune cells rushing off
towards infection to fight bacteria,

33

101192

4214

ကိုယ်ခံအား ဆဲလ်တွေက ဘက်တီးရီးယားရှိနေတဲ့
ကူးစက်မှုနေရာကို အပြေးအလွှား သွားမယ့်အစား၊

01:57

they're rushing toward an injury.

34

105430

2087

ဒဏ်ရာဆီကို အပြေးအလွှားသွားနေကြတယ်။

ကျွန်တော်ဟာ ကိုယ်ခံစွမ်းအားရဲ့
အထူးဆဲလ်တစ်မျိုးကို ရှာတွေ့ခဲ့တယ်၊

01:59

I discovered a specific
type of immune cell,

35

107922

2833

02:02

the helper T cell,

36

110779

1294

ကူညီပေးတဲ့ T ဆဲလ်ဆိုတာ

ကျွန်တော် ထည့်ပေးလိုက်တဲ့ ပစ္စည်း
အတွင်းပိုင်းမှာ ရှိနေခဲ့ပြီး

02:04

was present inside
that material that I implanted

37

112097

2729

02:06

and absolutely critical for wound healing.

38

114850

2397

ဒဏ်ရာကို ကုသရာတွင်
မရှိမဖြစ် လုံးဝအရေးပါခဲ့တယ်။

02:10

Now, just like when you were a kid
and you'd break your pencil

39

118325

3442

အဲဒါက ကျုပ်တို့ ငယ်စဉ်တုန်းက
ကိုယ့်ခဲတံ ကျိုးပျက်သွားခဲ့ရင်

02:13

and try and tape it back together again,

40

121791

2538

တိတ်ခွေနဲ့ ပြန်ပြီး ဆက်ပေးရန်
ကြိုးစားကြသလိုပါ၊

ကျနော်တို့ ကုသပေးနိုင်ပါတယ်၊

02:16

we can heal,

41

124353

1154

02:17

but it might not be
in the most functional way,

42

125531

2245

ဒါပေမဲ့ ၎င်းဟာ အရင်တုန်းကလို
ရေးသားရာတွင် သိပ်ကောင်းတော့မှ မဟုတ်ဘဲ၊

02:19

and we'll get a scar.

43

127800

1373

အဲဒီနေရာမှာ အမာရွတ်လို ပေါ်လာမှာပါ။

02:21

So if we don't have these helper T cells,

44

129515

2984

ဒီတော့ ကျုပ်တို့မှာ ကူညီပေးတဲ့ T ဆဲလ်တွေ
မရှိဘူးဆိုရင်၊

02:24

instead of healthy muscle,

45

132523

1587

ကျန်းမာတဲ့ ကြွက်သားအစား၊

02:26

our muscle develops
fat cells inside of it,

46

134134

2611

ကျုပ်တို့ရဲ့ ကြွက်သားထဲတွင်
အဆီဆဲလ်တွေ ပေါ်ထွန်းလာမယ်၊

02:28

and if there's fat in our muscle,
it isn't as strong.

47

136769

2477

ကျုပ်တို့ ကြွက်သား အတွင်းမှာ အဆီပါရင်၊
ဖြစ်သင့်သလို မခိုင်မာနိုင်တော့ပါ။

02:32

Now, using our immune system,

48

140033

2400

အခုကျုပ်တို့ရဲ့
ကိုယ်ခံစွမ်းအား စနစ်ကို သုံးလျက်၊

02:34

our body could grow back
without these scars

49

142457

2497

ခန္ဓာကိုယ်ဟာ အမာရွတ်တွေ
မပါဘဲ ပြန်ကြီးထွားလာနိုင်ပြီး

02:36

and look like what it was
before we were even injured.

50

144978

2912

ကျုပ်တို့ ဒဏ်ရာမရခင်တုန်းက
အတိုင်းပဲ တွေ့မြင်ရမှာပါ။

02:41

I'm working to create materials

51

149128

2560

ကျွန်တော် ဖန်တီးဖို့
အားထုတ်နေတဲ့ ပစ္စည်းတွေဟာ

02:43

that give us the signals
to build new tissue

52

151712

2279

ကိုယ်ခံစနစ်ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို
ပြောင်းလဲပစ်လျက်

02:46

by changing the immune response.

53

154015

1840

တစ်ရှူးအသစ်တွေကို ထုတ်လုပ်ရန်
အချက်ပြပေးပါတယ်။

ကျုပ်တို့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ပစ္စည်တစ်ခုခုကို
ထည့်ပေးလိုက်တိုင်းမှာ၊

02:48

We know that any time
a material is implanted in our body,

54

156840

4215

ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်က အဲဒါကို
တုံ့ပြန်မှာကို ကျုပ်တို့ သိပါတယ်။

02:53

the immune system will respond to it.

55

161079

2055

02:55

This ranges from pacemakers
to insulin pumps

56

163158

4509

နှလုံးခုန်စက်အတုနဲ့
အင်ဆူလင်း ထိုးပေးစက်မှအစ

အင်ဂျင်နီယာများက တစ်ရှူသစ်ကို တည်ဆောက်ရန်
ကြိုးစားကြတဲ့ ပစ္စည်းများအဆုံး ပါကြပါတယ်။

02:59

to the materials that engineers are using
to try and build new tissue.

57

167691

3666

03:03

So when I place that material,
or scaffold, in the body,

58

171932

4065

အဲဒါနဲ့ ကျွန်တော်က ပစ္စည်းတစ်ခု ဒါမှမဟုတ်
ငြမ်းလိုဟာကို ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ထည့်ရင်၊

03:08

the immune system creates
a small environment of cells and proteins

59

176021

4405

ကိုယ်ခံစနစ်က ဆဲလ်များနှင့်ပရိုတိန်းတွေ
ပါတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်လေးကို ဖန်တီးပေးရာ

03:12

that can change the way
that our stem cells behave.

60

180450

2872

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ပင်မဆဲလ်တွေ ပြုမူပုံကို
ပြောင်းလဲပစ်ပါတယ်။

03:15

Now, just like the weather
affects our daily activities,

61

183817

3898

ဒီတော့၊ ရာသီဥတုက ကျွန်တော်တို့ရဲ့
နေ့စဉ်ဘဝကို ပြောင်းလဲပစ်နိုင်သလိုပဲ၊

03:19

like going for a run

62

187739

1325

ဥပမာ လမ်းပေါ်မှာ ပြေမလား

03:21

or staying inside and binge-watching
an entire TV show on Netflix,

63

189088

4485

ဒါမှမဟုတ် အိမ်မှာထိုင်နေလျက် Netflix
တီဗီရှိုး တစ်ခုလုံးကို ကြည့်မလား လိုပဲ၊

03:25

the immune environment of a scaffold

64

193597

1968

ငြမ်းတစ်ခုရဲ့ ကိုယ်ခံစနစ် ဝန်းကျင်ဟာလည်း

ကျုပ်တို့ရဲ့ ပင်မဆဲလ်တွေကြီးထွား ဖွံ့ဖြိုး
လာအောင် အကျိုးသက်ရောက်နိုင်တယ်။

03:27

affects the way that
our stem cells grow and develop.

65

195589

2825

03:30

If we have the wrong signals,

66

198883

2016

ကျုပ်တို့ရဲ့ အချက်ပြမှုတွေ လွဲနေရင်၊

03:32

say the Netflix signals,

67

200923

1675

ဥပမာ ခုနက Netflix
အချက်ပြချက်တွေလို ဆိုပါစို့၊

03:34

we get fat cells instead of muscle.

68

202622

2864

ကျုပ်တို့ဟာ ကြွက်သားအစား
အဆီဆဲလ်တွေကို ရရှိလာကြမယ်။

03:38

These scaffolds are made
of a variety of different things,

69

206790

3127

ဒီလို ငြမ်တွေကို ကွဲပြားတဲ့
ပစ္စည်းများတွေနဲ့ ပြုလုပ်ပါတယ်၊

03:41

from plastics to naturally
derived materials,

70

209941

3365

ပလတ်စတစ် မှအစ
သဘာဝအလျောက် ရယူတာတွေ၊

03:45

nanofibers of varying thicknesses,

71

213330

2751

အထူအမျိုးမျိုး ရှိကြတဲ့ နာနိုအမျှင်တွေ၊

ရေစုပ်နိုင်စွမ်း နည်းနိုင်၊
များနိုင်တဲ့ ရေမြှုပ်တွေ၊

03:48

sponges that are more or less porous,

72

216105

2413

03:50

gels of different stiffnesses.

73

218542

2119

ပျော့ပြောင်းမှု မျိုးစုံရှိကြတဲ့
အဆီပျစ်တွေ ပါကြတယ်။

03:52

And researchers
can even make the materials

74

220685

2110

ပြီးတော့ သုတေသီတွေက
ပစ္စည်းများအား အချိန်ကြာလာရင်

03:54

release different signals over time.

75

222819

2039

မတူတဲ့ အချက်ပြမှုများကို
စေလွှတ်ခိုင်းနိုင်ကြတယ်။

03:57

So in other words, we can orchestrate
this Broadway show of cells

76

225473

5246

တစ်နည်းရှင်းပြရရင်၊ ကျုပ်တို့ဟာ ဆဲလ်တွေက
ဒီလို Broadway ရှိုးကို လိုရင်လိုအပ်သလို

04:02

by giving them the correct
stage, cues and props

77

230743

3858

မှန်ကန်တဲ့ ဇာတ်စင်၊ အပြင်အဆင်တွေကို

တစ်ရှူး အမျိုးမျိုးအတွက်
ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ပေးလျက်၊

04:06

that can be changed for different tissues,

78

234625

2221

ဇာတ်ညွှန်းဆရာက "Les Mis"
ကို ရိုက်မှာလား ဒါမှမဟုတ်

04:08

just like a producer would change the set

79

236870

2196

04:11

for "Les Mis" versus
"Little Shop of Horrors."

80

239090

2923

"Little Shop of Horrors"ကို ရိုက်မှာလားကို
လိုက်ပြီး စင်ကို ပြောင်းပေးသလိုပါပဲ။

04:14

I'm combining specific types of signals

81

242398

2684

ဒဏ်ရာ တစ်ခုခုကို
ကျုပ်တို့ခန္ဓာကိုယ် တုံ့ပြန်ရာတွင်

04:17

that mimic how our body responds to injury
to help us regenerate.

82

245106

4708

ပြန်ပြီးထုတ်လုပ်ပေးလာစေရန် အထူးသော အချက်ပြ
ပုံစံတွေကို ကျွန်တော် ပေါင်းစပ်ပေးပါတယ်။

04:22

In the future, we could see
a scar-proof band-aid,

83

250283

3528

အနာဂတ် တစ်နေ့တွင် ကျွန်တော်တို့ဟာ
အမာရွတ်မဲ့-ဆေးပလာစတာ၊

04:25

a moldable muscle filler
or even a wound-healing vaccine.

84

253835

3978

စိတ်ကြိုက်ပုံစံ ကြွက်သား အစားထိုးဆေး(သို့)
ဒဏ်ရာကု ကာကွယ်ဆေးတောင် ဝယ်နိုင်ကြမှာပါ။

04:29

Now, we aren't going to wake up tomorrow
and be able to heal like Wolverine.

85

257837

3577

ဒါပေမဲ့ နောက်တစ်နေ့ နိုးလာကြတာနဲ့
Wolverine လို ကုပေးနိုင်ကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

04:33

Probably not next Tuesday, either.

86

261438

1866

လာမယ့် အင်္ဂါနေ့မှာပါ
ဖြစ်ဖို့ နည်းပါသေးတယ်။

04:35

But with these advances,

87

263328

1184

ဒါပေမဲ့ ဒီလိုတိုးတက်မှုတွေနဲ့

04:36

and working with our immune system
to help build tissue and heal wounds,

88

264536

4205

တစ်ရှူးတွေ ထုတ်လုပ်ရန်နဲ့ ဒဏ်ရာများကို
ကုသပေးရန် ကိုယ်ခံစနစ်ကို ဆက်စမ်းသပ်ရင်း၊

04:40

we could begin seeing
products on the market

89

268765

2229

ကျုပ်တို့ဟာ ဈေးကွက်ထဲတွင်
ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ကာကွယ်ရေးစနစ်နဲ့

04:43

that work with our body's defense system
to help us regenerate,

90

271018

3866

လက်တွဲလုပ်ကိုင်လျက် ကျုပ်တို့အား ပြနး
ထုတ်လုပ်စေမယ့် ထုတ်ကုန်တွေ ပေါ်လာနိုင်ပြီး

04:46

and maybe one day be able
to keep pace with a salamander.

91

274908

4055

တစ်နေ့နေ့တွင် ပုတ်သင်နဲ့တောင် ယှဉ်ပြိုင်
လာစေနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်နိုင်ပါတယ်။

04:51

Thank you.

92

279876

1151

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

04:53

(Applause)

93

281051

3639

(လက်ခုပ်သံများ)

Translated by Sanda Aung
Reviewed by Myo Aung

ABOUT THE SPEAKER

Kaitlyn Sadtler - Regenerative tissue engineer
Kaitlyn Sadtler researches how our body can regenerate tissue through instructions from our immune system.

Why you should listen

Kaitlyn Sadtler is a postdoctoral fellow at MIT and received her Ph.D. from the Johns Hopkins University School of Medicine, where she discovered a certain type of immune cell -- the T cell -- was critical for muscle regeneration. This work was published in Science Magazine and has led to more findings in how our immune system responds to materials used in tissue engineering.

More profile about the speaker
Kaitlyn Sadtler | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Kaitlyn Sadtler: ကျုပ်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ပိုမြန်ဆန်စွာ ကုသပေးရန် သင်ကြားပေးနိုင်ပုံ | TED Talk | TED.com