TED2010
Kirk Citron: And now, the real news
Kirk Citron: ကဲအခုနေတော့ တကယ့်သတင်းတွေပေါ့။
Filmed:
Readability: 3.7
783,495 views
ယနေ့သတင်းစာခေါင်းစီးတွေထဲက ဘယ်နှစ်ခုဟာ နောင်နှစ် ၁၀၀ အတွင်းမှာ အရေးပါပါလိမ့်မလဲ။
သူ့ရဲ့ "Long News" ဆိုတဲ့ပရောဂျက်မှာ Kirk Citron စုဆောင်းထားတာက ယနေ့ကာလမှာ အရေးပါတာတွေတင်မကပဲ နောင်လာမယ့် ဆယ်စုနှစ်တွေ၊ ရာစုနှစ်တွေအထိတောင်မှ ဩဇာညောင်းနေမယ့် အဖြစ်အပျက်တွေအထိပါ။ TED2010 မှာ သူအသားပေးထားတာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အနာဂတ်ကိုပုံဖော်ဖို့ အလားအလာရှိတဲ့ မကြာသေးခင်က သတင်းစာခေါင်းစီးတွေပါ။
Kirk Citron - Media expert
Kirk Citron began his career as a fast-rising advertising executive, but now writes and provides media consultation for select non-profits. Full bio
Kirk Citron began his career as a fast-rising advertising executive, but now writes and provides media consultation for select non-profits. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
We are drowning in news.
0
1000
3000
ကျွန်တော်တို့ဟာ သတင်းတွေထဲမှာ
နစ်မြုပ်နေတာပါ။
နစ်မြုပ်နေတာပါ။
00:19
Reuters alone puts out
1
4000
2000
Reuters တစ်ခုတည်းတင် တစ်နှစ်ကို
00:21
three and a half million news stories a year.
2
6000
2000
သတင်းဖြစ်ရပ်တွေ ၃သန်းခွဲ ထုတ်လွှင့်ပါတယ်။
00:23
That's just one source.
3
8000
2000
ဒါက သတင်းဌာန တစ်ခုတည်းကပါ။
00:26
My question is: How many of those stories
4
11000
2000
ကျွန်တော်မေးချင်တာက
ဒီသတင်းတွေထဲက ဘယ်နှစ်ခုဟာ
ဒီသတင်းတွေထဲက ဘယ်နှစ်ခုဟာ
00:28
are actually going to matter in the long run?
5
13000
2000
ရေရှည်မှာ တကယ်တမ်း အရေးပါလိမ့်မလဲဗျာ။
00:31
That's the idea behind The Long News.
6
16000
3000
ဒါက The Long News ဆိုတာရဲ့ နောက်ကွယ်က
ထင်မြင်ချက်တစ်ခုပါ။
ထင်မြင်ချက်တစ်ခုပါ။
00:34
It's a project by The Long Now Foundation,
7
19000
2000
ဒါက The Long Now Foundation က
လုပ်တဲ့ ပရောဂျက်တစ်ခုပါ။
လုပ်တဲ့ ပရောဂျက်တစ်ခုပါ။
ဒါက Kevin Kelly နဲ့ Stewart Brand အပါအဝင်
00:36
which was founded by TEDsters including
8
21000
2000
TEDsters ကနေ ထူထောင်ထားတာပါ။
00:38
Kevin Kelly and Stewart Brand.
9
23000
2000
ကျွန်တော်တို့ရှာနေကြတာက
ယခုကနေ နောင်နှစ်ပေါင်း
ယခုကနေ နောင်နှစ်ပေါင်း
00:40
And what we're looking for is news stories that might still matter
10
25000
2000
၅၀ (ဝါ) ၁၀၀ (ဝါ) ၁၀၀၀မှာ
အရေးပါကောင်း အရေးပါနေမယ့်
အရေးပါကောင်း အရေးပါနေမယ့်
00:42
50 or 100 or 10,000 years from now.
11
27000
3000
သတင်းအဖြစ်အပျက်တွေပါ။
00:46
And when you look at the news through that filter,
12
31000
3000
ဒီတော့ ဒီစစ်တဲ့ကိရိယာကနေ
သတင်းတွေကို ကြည့်လိုက်တဲ့အခါ
သတင်းတွေကို ကြည့်လိုက်တဲ့အခါ
00:49
a lot falls by the wayside.
13
34000
2000
တော်တော်များများဟာ
ချောင်ထိုးခံလိုက်ရတာပေါ့။
ချောင်ထိုးခံလိုက်ရတာပေါ့။
မနှစ်တုန်းက A.P မှ ထိပ်တန်း သတင်းတွေထဲက
00:52
To take the top stories from the A.P. this last year,
14
37000
3000
ဒီသတင်းကို ယူကြည့်လိုက်ရင် ဒါဟာ
00:55
is this going to matter in a decade?
15
40000
3000
ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုအတွင်းမှာ အရေးပါမှာလား။
00:58
Or this?
16
43000
2000
ဒါရော၊
01:00
Or this?
17
45000
3000
ဒါရောဗျာ၊
01:03
Really?
18
48000
2000
တကယ်လား။
01:05
Is this going to matter in 50 or 100 years?
19
50000
3000
ဒါကနစ် ၅၀ ဒါမှမဟုတ် နှစ် ၁၀၀ အတွင်းမှာ
အရေးပါမှာလား။
အရေးပါမှာလား။
01:09
Okay, that was kind of cool.
20
54000
2000
ဒါက မိုက်စလိုလိုတော့အရှိသား။
01:11
(Laughter)
21
56000
2000
(ရယ်သံများ)
01:13
But the top story of this past year was the economy,
22
58000
2000
ဒါပေမဲ့ဗျ မနှစ်က ဒါရဲ့ ထိပ်တန်းဖြစ်ရပ်က
စီးပွားရေးလေ၊
စီးပွားရေးလေ၊
01:15
and I'm just betting that, sooner or later,
23
60000
3000
ကျွန်တော်ပြောရဲတယ် အနှေးနဲ့အမြန်ဆိုသလိုပဲ
ဒီသီခြားဆန်တဲ့ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုဟာ
01:18
this particular recession is going to be old news.
24
63000
3000
သတင်းဟောင်းကြီး ဖြစ်သွားတော့မယ်လေ။
01:21
So, what kind of stories might
25
66000
2000
ဒီတော့ ဘယ်လို ဖြစ်ရပ်မျိုးက အနာဂတ်အတွက်
01:23
make a difference for the future?
26
68000
2000
ထူးခြားမှုတစ်ခု ဖြစ်စေနိူင်လောက်လဲဗျာ။
01:26
Well, let's take science.
27
71000
2000
ကောင်းပြီ၊ သိပ္ပံကို ယူကြည့်ရအောင်ဗျာ။
တစ်နေ့မှာ စက်ရုပ် သေးသေးလေးတွေဟာ
01:29
Someday, little robots will go
28
74000
2000
ကိုယ်တွင်းမှာလှည့်စီးနေတဲ့
01:31
through our bloodstreams fixing things.
29
76000
2000
သွေးထဲဝင်ပြီး ပြင်ဆင်နေလိမ့်မယ်။
ခင်ဗျာဟာ ကြွက်တစ်ကောင် ဆိုရင်
အဲဒီတစ်နေ့ဆိုတာက
အဲဒီတစ်နေ့ဆိုတာက
01:33
That someday is already here if you're a mouse.
30
78000
2000
ဒီမှာရောက်နှင့်ပြီးပြီလေ။
01:35
Some recent stories:
31
80000
2000
မကြားသေးခင်က ဖြစ်ရပ်တွေ
နာနိုပျားတွေဟာ တကယ့်ပျားတွေဆီက အဆိပ်နဲ့
01:37
nanobees zap tumors with real bee venom;
32
82000
3000
အသားပိုတွေကို ဖျက်ဆီးကြတယ်။
01:40
they're sending genes into the brain;
33
85000
3000
သူတို့တွေဟာ ဦးနှောက်ထဲကို
မျိုးရိုးဗီဇတွေ ပို့ပေးနေတယ်။
မျိုးရိုးဗီဇတွေ ပို့ပေးနေတယ်။
သူတို့တည်ဆောက်ထားတဲ့ စက်ရုပ်တစ်ရုပ်ဟာ
01:43
a robot they built that can crawl through the human body.
34
88000
3000
လူ့ကိုယ်ခန္ဓာတစ်လျှောက်တွားသွားနိုင်တယ်။
အရင်းအမြစ်တွေကျတော့ရော။
01:47
What about resources? How are we going to feed nine billion people?
35
92000
3000
သန်း ၉ ထောင်ရှိတဲ့ လူတွေကို
ဘယ်လိုကျွေးမှာတုန်း။
ဘယ်လိုကျွေးမှာတုန်း။
01:50
We're having trouble feeding six billion today.
36
95000
3000
ယနေ့ သန်း ၆ ထောင်ကို ကျွေးမွေးဖို့
အခက်အခဲ ဖြစ်နေတယ်လေ။
အခက်အခဲ ဖြစ်နေတယ်လေ။
မနေ့က ကြားတဲ့အတိုင်းဆို
01:53
As we heard yesterday, there's over a billion people hungry.
37
98000
3000
ငတ်မွတ်နေသူတွေက သန်း ၁ ထောင်ကျော်ရှိတယ်။
မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ထားတဲ့ သီးနှံတွေမရှိရင်
01:56
Britain will starve without genetically modified crops.
38
101000
3000
ဗြိတိန်က ငတ်တော့မှာ။
ကံကောင်းချင်တော့ Bill Gates က
စိုက်ပျိုးရေး သုသေသနမှာ
စိုက်ပျိုးရေး သုသေသနမှာ
02:00
Bill Gates, fortunately, has bet a billion on [agricultural] research.
39
105000
3000
သန်း တစ်ထောင် လောင်းကြေး ထပ်ထားတယ်။
02:05
What about global politics?
40
110000
2000
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေးကရော။
တရုတ်ပြည်က အစီအစဉ်ချရင်၊ ချတဲ့အခါ
02:07
The world's going to be very different when and if China sets the agenda,
41
112000
3000
ကမ္ဘာကြီးဟာ အရမ်းကြီးကို
ပြောင်းလဲသွားလိမ့်မယ်။
ပြောင်းလဲသွားလိမ့်မယ်။
02:10
and they may.
42
115000
2000
ပြီးတော့ သူတို့လုပ်ချင်လုပ်မှာပါ။
သူတို့က အမေရိကန်ကို ကျော်သွားပြီ။
02:12
They've overtaken the U.S. as the world's biggest car market,
43
117000
3000
သူတို့က ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး
ကားစျေးကွက် ဖြစ်တဲ့အတွက်
ကားစျေးကွက် ဖြစ်တဲ့အတွက်
02:15
they've overtaken Germany as the largest exporter,
44
120000
3000
အကြီးဆုံး ကားတင်ပို့တဲ့
ဂျာမဏီကို ကျော်သွားပြီ။
ဂျာမဏီကို ကျော်သွားပြီ။
02:19
and they've started doing DNA tests on kids
45
124000
2000
ပြီးတော့ သူတို့က အလုပ်အကိုင်
ရွေးချယ်ဖို့ ကလေးတွေဆီမှာ
ရွေးချယ်ဖို့ ကလေးတွေဆီမှာ
02:21
to choose their careers.
46
126000
2000
DNA စမ်းသပ် စလုပ်နေပြီ။
ကျွန်တော်တို့သိတဲ့ အကန့်အသတ်တွေကို
ပြန်တွန်းပို့ဖို့
ပြန်တွန်းပို့ဖို့
02:24
We're finding all kinds of ways to push back the limits of what we know.
47
129000
3000
နည်းလမ်းမျိုးစုံကို
ကျွန်တော်တို့ ရှာနေကြပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ ရှာနေကြပါတယ်။
02:27
Some recent discoveries:
48
132000
2000
မကြာသေးခင်က ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုတွေ၊
02:29
There's an ant colony from Argentina that has now
49
134000
2000
အာဂျင်တီးနားက ပုရွက်ဆိတ်တစ်စုဟာ
အန္တာတိကတိုက်ကလွဲပြီး
အန္တာတိကတိုက်ကလွဲပြီး
02:31
spread to every continent but Antarctica;
50
136000
3000
အခြားတိုက်တွေကို အခုအခါ ပျံ့နှံ့နေပြီ။
ရှာဖွေမှု တစ်ခု လုပ်ထားတဲ့
၎င်းဘာသာ လမ်းညွှန်တဲ့
၎င်းဘာသာ လမ်းညွှန်တဲ့
02:35
there's a self-directed robot scientist that's made a discovery --
51
140000
3000
စက်ရုပ်သိပ္ပံပညာရှင် တစ်ခုရှိတယ်။
မကြာခင်မှာ သိပ္ပံပညာဟာ ကျွန်တော်တို့ကို
02:38
soon, science may no longer need us,
52
143000
3000
လိုအပ်မှာမဟုတ်တော့ဘူး။
ရှင်သန်မှုဆိုတာလည်း ကျွန်တော်တို့ကို
02:41
and life may no longer need us either;
53
146000
2000
လိုချင်မှလိုတော့မှာပါ။
02:43
a microbe wakes up after 120,000 years.
54
148000
3000
အဏုဇီဝရုပ်တစ်ခုဟာ နှစ်ပေါင်း
၁ သိန်း၂ သောင်းကြာပြီးနောက် နိုးထလာတယ်။
02:46
It seems that with or without us,
55
151000
2000
ကျွန်တော်တို့ ပါပါ၊ မပါပါ ဘဝဟာ
02:48
life will go on.
56
153000
2000
ဆက်ဖြစ်နေမယ့်ပုံပါ။
ဒီမနှစ်က Long News ထိပ်တန်း ဖြစ်ရပ်အတွက်
02:50
But my pick for the top Long News story of this past year
57
155000
2000
ကျွန်တော် ရွေးကောက်ထားတာက ဒါပါ။
02:52
was this one: water found on the moon.
58
157000
3000
လကမ္ဘာပေါ်မှာ ရေကိုတွေ့ရှိပါတယ်။
အဲဒီမှာ ကိုလိုနီတစ်ခု ထူထောင်ဖို့ကို
02:55
Makes it a lot easier to put a colony up there.
59
160000
3000
အများကြီးကို ပိုလွယ်စေတာပေါ့။
ပြီးတော့ တကယ်လို့ ဒါကို NASA ကမလုပ်ရင်တော့
02:58
And if NASA doesn't do it, China might,
60
163000
2000
တရုတ်က လုပ်ချင်လုပ်လိမ့်မယ်။
03:00
or somebody in this room might write a big check.
61
165000
3000
ဒါမှမဟုတ် ဒီအခန်းထဲက တစ်ယောက်ယောက်က
ချက်လက်မှတ်ကြီးတစ်စောင် ရေးချင်ရေးလိမ့်မယ်။
03:03
My point is this:
62
168000
2000
ကျွန်တော် ထောက်ပြချင်တာက
03:05
In the long run, some news stories
63
170000
2000
ရေရှည်မှာတော့ ဖြစ်ရပ်အသစ်တွေဟာ
03:07
are more important than others.
64
172000
2000
အခြားဟာတွေထက်ကို
ပိုပြီး အရေးပါသွားတယ်ပေါ့။
ပိုပြီး အရေးပါသွားတယ်ပေါ့။
03:09
(Applause)
65
174000
4000
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Kirk Citron - Media expertKirk Citron began his career as a fast-rising advertising executive, but now writes and provides media consultation for select non-profits.
Why you should listen
Kirk Citron seems to have an innate understanding of all things media. He began his career in advertising at Ogilvy & Mather in New York, but soon started his own agency with Matt Haligman. Citron Haligman Bedecarré landed major clients and was named Adweek’s West Agency of the Year. Citron then transformed the company into AKQA -- a digital advertising agency that has won awards on both sides of the Atlantic with offices around the world.
Today, Citron continues to write and innovate. He is the editor of The Long News, finding news stories that will continue to matter as many as a thousand years from today, and consults for a number of non-profit organizations. He is also the author of the play But Not For Lunch, which has been staged at theaters in Maine, Miami and Pennsylvania.
Kirk Citron | Speaker | TED.com