TED2010
Kirk Citron: And now, the real news
Kirk Citron: Dhe tani, lajmet e vërteta
Filmed:
Readability: 3.7
783,495 views
Sa prej titujve të sotëm do kenë vlerë pas 100 vitesh? Po pas 1000? Projekti "Lajmet e Zgjatura" i Kirk Citron mbledh lajme që nuk janë me vlerë vetëm për të sotmen, por do të jehojnë për dekadat -- ndoshta shekujt -- në vazhdim. Në TED2010, ai nënvizon disa prej lajmeve të sotme që kanë potencialin t'i japin formë të ardhmes sonë.
Kirk Citron - Media expert
Kirk Citron began his career as a fast-rising advertising executive, but now writes and provides media consultation for select non-profits. Full bio
Kirk Citron began his career as a fast-rising advertising executive, but now writes and provides media consultation for select non-profits. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
We are drowning in news.
0
1000
3000
Po mbytemi në lajme.
00:19
Reuters alone puts out
1
4000
2000
Vetëm Reuters na jep
00:21
three and a half million news stories a year.
2
6000
2000
tre milionë e gjysëm lajme në një vit të vetëm.
00:23
That's just one source.
3
8000
2000
Edhe ky, është vetëm një burim.
00:26
My question is: How many of those stories
4
11000
2000
Pyetja ime është: Sa prej këtyre ngjarjeve
00:28
are actually going to matter in the long run?
5
13000
2000
janë në fakt të rëndësishme për një kohë të gjatë?
00:31
That's the idea behind The Long News.
6
16000
3000
Kjo është ideja në themel të Lajmeve të Zgjatura.
00:34
It's a project by The Long Now Foundation,
7
19000
2000
Është një projekt i "The Long Now Foundation",
00:36
which was founded by TEDsters including
8
21000
2000
i cili është krijuar prej TEDsters-ave përfshirë këtu
00:38
Kevin Kelly and Stewart Brand.
9
23000
2000
Kevin Kelly-n dhe Stewart Brand-in.
00:40
And what we're looking for is news stories that might still matter
10
25000
2000
Ne jemi duke kërkuar për lajme që mund të kenë rëndësi
00:42
50 or 100 or 10,000 years from now.
11
27000
3000
pas 50, 100 apo 10 mijë vitesh prej tani.
00:46
And when you look at the news through that filter,
12
31000
3000
Dhe kur i sheh lajmet përmes këtyre filtrave,
00:49
a lot falls by the wayside.
13
34000
2000
shumë prej tyre ngelin jashtë.
00:52
To take the top stories from the A.P. this last year,
14
37000
3000
Nëse shihni lajmet kryesore të A.P. vitin e fundit:
00:55
is this going to matter in a decade?
15
40000
3000
A do ketë rëndësi kjo pas një dekade?
00:58
Or this?
16
43000
2000
Po kjo?
01:00
Or this?
17
45000
3000
Po kjo tjetra?
01:03
Really?
18
48000
2000
Vërtetë?
01:05
Is this going to matter in 50 or 100 years?
19
50000
3000
Do ketë ndonjë rëndësi kjo pas 50 apo 100 vjetësh?
01:09
Okay, that was kind of cool.
20
54000
2000
Mirë, kjo ishte e lezetshme.
01:11
(Laughter)
21
56000
2000
(Të qeshura)
01:13
But the top story of this past year was the economy,
22
58000
2000
Por lajmi kryesor i këtij viti ishte ekonomia.
01:15
and I'm just betting that, sooner or later,
23
60000
3000
Dhe unë vë bast, se herët a vonë,
01:18
this particular recession is going to be old news.
24
63000
3000
edhe ky recesion do të jetë lajm i vjetër.
01:21
So, what kind of stories might
25
66000
2000
Por, ç'lloj ngjarjeje mund të
01:23
make a difference for the future?
26
68000
2000
bëjë diferencën në të ardhmen?
01:26
Well, let's take science.
27
71000
2000
Epo. le të marrim [mjekësinë].
01:29
Someday, little robots will go
28
74000
2000
Ndonjë ditë, robotë të vegjël do të ecin
01:31
through our bloodstreams fixing things.
29
76000
2000
nëpër venat tona dhe do të rregullojnë gjëra.
01:33
That someday is already here if you're a mouse.
30
78000
2000
Ajo ditë ka ardhur nëse jeni një mi.
01:35
Some recent stories:
31
80000
2000
Disa lajme të kohës:
01:37
nanobees zap tumors with real bee venom;
32
82000
3000
Nanobletët zhdukin tumorët duke përdorur helm të vërtetë blete.
01:40
they're sending genes into the brain;
33
85000
3000
Janë duke dërguar gjene në tru.
01:43
a robot they built that can crawl through the human body.
34
88000
3000
[Ndërtuan një robot] që mund të zvarritet nëpër trupin e njeriut.
01:47
What about resources? How are we going to feed nine billion people?
35
92000
3000
Po burimet?
01:50
We're having trouble feeding six billion today.
36
95000
3000
Boll probleme kemi për të ushqyer gjashtë miliardë edhe sot.
01:53
As we heard yesterday, there's over a billion people hungry.
37
98000
3000
Siç e dëgjuam dje, ka një miliardë njerëz që janë të uritur.
01:56
Britain will starve without genetically modified crops.
38
101000
3000
Britania do të vdesë urie pa të korra të modifikuara gjenetike.
02:00
Bill Gates, fortunately, has bet a billion on [agricultural] research.
39
105000
3000
Bill Gates, fatmirësisht, ka hedhur një miliardë dollarë për kërkime agrare.
02:05
What about global politics?
40
110000
2000
Po politika globale?
02:07
The world's going to be very different when and if China sets the agenda,
41
112000
3000
Bota do të jetë shumë ndryshe kur Kina të shpalosë axhendën e saj, nëse e bën diçka të tillë,
02:10
and they may.
42
115000
2000
dhe në fakt mund t'a bëjë.
02:12
They've overtaken the U.S. as the world's biggest car market,
43
117000
3000
Ata e kanë kaluar SHBA-në si tregu më i madh i makinave.
02:15
they've overtaken Germany as the largest exporter,
44
120000
3000
Ata e kanë kaluar Gjermaninë si eksportuesi më i madh.
02:19
and they've started doing DNA tests on kids
45
124000
2000
Ata kanë filluar të bëjnë eksperimente ADN-je tek fëmijët
02:21
to choose their careers.
46
126000
2000
që të ndikojnë në zgjedhjen e karrierës.
02:24
We're finding all kinds of ways to push back the limits of what we know.
47
129000
3000
Ne po gjejmë çdo ditë mënyra për të kaluar limitet e asaj që dimë deri më sot.
02:27
Some recent discoveries:
48
132000
2000
Disa zbulime të fundit:
02:29
There's an ant colony from Argentina that has now
49
134000
2000
Është një koloni milingonash prej Argjentinës që tani
02:31
spread to every continent but Antarctica;
50
136000
3000
është përhapur në ç'do kontinent përveç Antarktikut.
02:35
there's a self-directed robot scientist that's made a discovery --
51
140000
3000
Është një robot shkencëtar i vetëkontrolluar që bëri një zbulim.
02:38
soon, science may no longer need us,
52
143000
3000
Së shpejti, shkenca mund të mos ketë më nevojë për ne.
02:41
and life may no longer need us either;
53
146000
2000
Dhe jeta gjithashtu mund të mos ketë nevojë për ne.
02:43
a microbe wakes up after 120,000 years.
54
148000
3000
Një mikrob zgjohet pas 120 mijë vitesh.
02:46
It seems that with or without us,
55
151000
2000
Duket se me ne ose pa ne
02:48
life will go on.
56
153000
2000
jeta do të vazhdojë.
02:50
But my pick for the top Long News story of this past year
57
155000
2000
Por e preferuara ime prej ngjarjeve të Lajmeve të Zgjatura prej vitit të kaluar
02:52
was this one: water found on the moon.
58
157000
3000
është kjo, u gjet ujë në Hënë.
02:55
Makes it a lot easier to put a colony up there.
59
160000
3000
Kjo ia lehtëson dikujt të shkojë e të vendosë një koloni atje.
02:58
And if NASA doesn't do it, China might,
60
163000
2000
Edhe nëse nuk e bën NASA, Kina mundet,
03:00
or somebody in this room might write a big check.
61
165000
3000
apo dikush prej sallës mund të firmosë ndonjë çek të majmë.
03:03
My point is this:
62
168000
2000
Ajo që dua të theksoj është:
03:05
In the long run, some news stories
63
170000
2000
Në ditët që do të vijnë, disa prej lajme të tanishme
03:07
are more important than others.
64
172000
2000
janë më të rëndësishme se të tjerat.
03:09
(Applause)
65
174000
4000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Kirk Citron - Media expertKirk Citron began his career as a fast-rising advertising executive, but now writes and provides media consultation for select non-profits.
Why you should listen
Kirk Citron seems to have an innate understanding of all things media. He began his career in advertising at Ogilvy & Mather in New York, but soon started his own agency with Matt Haligman. Citron Haligman Bedecarré landed major clients and was named Adweek’s West Agency of the Year. Citron then transformed the company into AKQA -- a digital advertising agency that has won awards on both sides of the Atlantic with offices around the world.
Today, Citron continues to write and innovate. He is the editor of The Long News, finding news stories that will continue to matter as many as a thousand years from today, and consults for a number of non-profit organizations. He is also the author of the play But Not For Lunch, which has been staged at theaters in Maine, Miami and Pennsylvania.
Kirk Citron | Speaker | TED.com