TED2007
John Maeda: Designing for simplicity
John Maeda: Projektowanie dla prostoty
Filmed:
Readability: 3.4
1,511,042 views
Życie Johna Maedy, profesora MIT (Massachusetts Institute od Technology) Media Lab, toczy się na granicy techniki i sztuki, gdzie rzeczy mogą się bardzo komplikować. W tej prelekcji mówi o powrocie do kwestii zasadniczych.
John Maeda - Artist
John Maeda, the former president of the Rhode Island School of Design, is dedicated to linking design and technology. Through the software tools, web pages and books he creates, he spreads his philosophy of elegant simplicity. Full bio
John Maeda, the former president of the Rhode Island School of Design, is dedicated to linking design and technology. Through the software tools, web pages and books he creates, he spreads his philosophy of elegant simplicity. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
On simplicity. What a great way to start.
0
0
3000
O prostocie. Świetny początek.
00:30
First of all, I've been watching this trend
1
5000
2000
Po pierwsze, obserwuję trend
00:32
where we have these books like such and such "For Dummies."
2
7000
3000
z książkami typu "Dla Opornych".
00:35
Do you know these books, these such and such "For Dummies?"
3
10000
2000
Znacie te książki?
"Cośtam-cośtam dla Opornych"?
"Cośtam-cośtam dla Opornych"?
00:37
My daughters pointed out that I'm very similar looking, so this is a bit of a problem.
4
12000
4000
Córki zwróciły uwagę, że wyglądam podobnie, więc to trochę problem.
00:41
(Laughter)
5
16000
3000
(Śmiech)
00:44
But I was looking online at Amazon.com for other books like this.
6
19000
4000
Szukałem w sieci na stronie Amazon.com podobnych książek.
00:48
You know, there's also something called the "Complete Idiot's Guide?"
7
23000
3000
Wyobraźcie sobie, że jest tam książka pod tytułem "Kompletny Przewodnik Idioty".
00:51
There's a sort of business model around being stupid in some sense.
8
26000
3000
W oparciu o głupotę
powstał rodzaj modelu biznesowego.
powstał rodzaj modelu biznesowego.
00:54
We like to have technology make us feel bad, for some strange reason.
9
29000
3000
Lubimy czemuś otaczać się techniką,
która nas przygnębia.
która nas przygnębia.
00:57
But I really like that, so I wrote a book called "The Laws of Simplicity."
10
32000
4000
Ale ja naprawdę lubię ten temat, więc napisałem książkę „Prawa prostoty”.
01:01
I was in Milan last week, for the Italian launch.
11
36000
3000
W zeszłym tygodniu byłem w Mediolanie na promocji włoskiej.
01:04
It's kind of a book about questions, questions about simplicity.
12
39000
4000
W książce tej w pewnym sensie chodzi o pytania – pytania o prostotę.
01:08
Very few answers. I'm also wondering myself, what is simplicity?
13
43000
3000
Bardzo niewiele odpowiedzi. Sam się też zastanawiam, czym jest prostota?
01:11
Is it good? Is it bad? Is complexity better? I'm not sure.
14
46000
4000
Czymś dobrym? Czymś złym? Czy złożoność jest lepsza? Nie wiem.
01:15
After I wrote "The Laws of Simplicity,"
15
50000
2000
Po napisaniu „Praw Prostoty"
01:17
I was very tired of simplicity, as you can imagine.
16
52000
3000
byłem prostotą tą bardzo zmęczony, jak możecie sobie wyobrazić.
01:20
And so in my life, I've discovered that
17
55000
2000
A więc w swoim własnym życiu odkryłem, że
01:22
vacation is the most important skill for any kind of over-achiever.
18
57000
3000
najważniejszą umiejętnością każdego ambitniaka są wakacje,
01:25
Because your companies will always take away your life,
19
60000
3000
ponieważ wasze firmy zabiorą wam całe życie,
01:28
but they can never take away your vacation -- in theory.
20
63000
3000
ale nie mogą zabrać wam wakacji - przynajmniej w teorii.
01:31
(Laughter)
21
66000
1000
(Śmiech)
01:32
So, I went to the Cape last summer to hide from simplicity,
22
67000
3000
Zeszłego lata udałem się do Cape, aby ukryć się przed prostotą,
01:35
and I went to the Gap, because I only have black pants.
23
70000
2000
a także do Gap, bo posiadam tylko czarne spodnie.
01:37
So I went and bought khaki shorts or whatever,
24
72000
2000
Kupiłem spodenki khaki, nieważne,
01:39
and unfortunately, their branding was all about "Keep It Simple."
25
74000
4000
ale niestety ich kolekcja nastawiona była na prostotę („Keep It Simple”).
01:43
(Laughter)
26
78000
2000
(Śmiech)
01:45
I opened up a magazine, and Visa's branding was,
27
80000
2000
Otworzyłem gazetę, a tam Visa
01:47
"Business Takes Simplicity."
28
82000
2000
też promuje prostotę („Business Takes Simplicity").
01:49
I develop photographs, and Kodak said, "Keep It Simple."
29
84000
3000
Wywołuję zdjęcia, a Kodak do mnie: „Czas na prostotę” („Keep it Simple").
01:52
So, I felt kind of weird that simplicity was sort of following me around.
30
87000
3000
Poczułem się nieswojo, że prostota się mnie niejako uczepiła.
01:55
So, I turned on the TV, and I don't watch TV very much,
31
90000
3000
Włączyłem telewizję, a nie oglądam jej zbyt wiele,
01:58
but you know this person? This is Paris Hilton, apparently.
32
93000
4000
ale znacie tę osobę – to jest podobno Paris Hilton.
02:02
And she has this show, "The Simple Life."
33
97000
2000
Ma ona swój program „Proste życie”.
02:04
So I watched this. It's not very simple, a little bit confusing.
34
99000
3000
Obejrzałem go. Nie jest to życie zbyt proste, a raczej trochę zagmatwane.
02:08
(Laughter)
35
103000
2000
(Śmiech)
02:10
So, I looked for a different show to watch.
36
105000
2000
Poszukałem innego programu.
02:12
So, I opened up this TV Guide thing,
37
107000
2000
Zajrzałem do gazety z programem telewizyjnym
02:14
and on the E! channel, this "Simple Life" show is very popular.
38
109000
3000
i okazało się, że na kanale E! ten program „Proste życie” jest bardzo popularny.
02:17
They'll play it over, and over, and over.
39
112000
2000
Będą go puszczali na okrągło.
02:19
(Laughter)
40
114000
1000
(Śmiech)
02:20
So it was traumatizing, actually.
41
115000
2000
Tak naprawdę było to traumatyczne przeżycie.
02:22
So, I wanted to escape again, so I went out to my car.
42
117000
5000
Chciałem więc uciec ponownie, więc pojechałem samochodem.
02:27
And Cape Cod, there are idyllic roads, and all of us can drive in this room.
43
122000
5000
Cape Code ma naprawdę bajeczne drogi - wszyscy w tej sali mają prawo jazdy.
02:32
And when you drive, these signs are very important.
44
127000
2000
W czasie jazdy te znaki są bardzo ważne.
02:34
It's a very simple sign, it says, "road" and "road approaching."
45
129000
4000
To jest bardzo prosty znak, oznacza „Drogę” i „Drogę dojazdową”.
02:38
So I'm mostly driving along, okay, and then I saw this sign.
46
133000
4000
Najczęściej jadę bez problemów i wtedy napotykam taki znak.
02:42
(Laughter)
47
137000
2000
(Śmiech)
02:44
So, I thought complexity was attacking me suddenly,
48
139000
2000
Wtedy myślę, że nagle atakuje mnie złożoność
02:46
so I thought, "Ah, simplicity. Very important."
49
141000
3000
i jak ważna jest prostota.
02:49
But then I thought, "Oh, simplicity. What would that be like on a beach?
50
144000
4000
Poźniej znowu myślę: „Jak wyglądałaby prostota na plaży?
02:53
What if the sky was 41 percent gray? Wouldn't that be the perfect sky?"
51
148000
4000
Co, gdyby niebo było szare w 41 procentach – czy nie byłoby to nadal idealne niebo?"
02:57
I mean that simplicity sky.
52
152000
2000
Mam na myśli to niebo prostoty.
02:59
But in reality, the sky looked like this. It was a beautiful, complex sky.
53
154000
5000
Ale w rzeczywistości niebo wyglądało tak: było piękne i skomplikowane.
03:04
You know, with the pinks and blues. We can't help but love complexity.
54
159000
3000
Z różami i błękitami. Nie możemy nie kochać złożoności.
03:07
We're human beings: we love complex things.
55
162000
2000
Jesteśmy ludźmi, uwielbiamy to, co złożone.
03:09
We love relationships -- very complex. So we love this kind of stuff.
56
164000
3000
Uwielbiamy związki. Jesteśmy istotami złożonymi. Uwielbiamy takie rzeczy.
03:12
I'm at this place called the Media Lab.
57
167000
2000
Pracuję w Media Lab.
03:14
Maybe some of you guys have heard of this place.
58
169000
2000
Być może niektórzy z was słyszeli o tym miejscu.
03:16
It's designed by I. M. Pei, one of the premier modernist architects.
59
171000
4000
Zaprojektował go I.M Pei, jeden z głównych architektów modernistycznych.
03:20
Modernism means white box, and it's a perfect white box.
60
175000
4000
Modernizm oznacza białą skrzynkę i jest to idealna biała skrzynka.
03:24
(Laughter)
61
179000
2000
(Śmiech)
03:26
And some of you guys are entrepreneurs, etc., whatever.
62
181000
3000
Niektórzy z was to przedsiębiorcy, itd.
03:29
Last month, I was at Google, and, boy, that cafeteria, man.
63
184000
5000
W zeszłym miesiącu byłem w siedzibie Google i ich bufet – rany!
03:34
You guys have things here in Silicon Valley like stock options.
64
189000
3000
Tutaj w Dolinie Krzemowej macie rzeczy takie jak opcje na zakup akcji.
03:37
See, in academia, we get titles, lots of titles.
65
192000
3000
My w środowisku akademickim otrzymujemy tytuły – wiele tytułów.
03:41
Last year at TED, these were all my titles. I had a lot of titles.
66
196000
3000
W zeszłym roku w TED-zie to były wszystkie moje tytuły. Dostałem wiele tytułów.
03:44
I have a default title as a father of a bunch of daughters.
67
199000
3000
Mam tytuł domyślny ojca grupki córek.
03:47
This year at TED, I'm happy to report that I have new titles,
68
202000
3000
W tym roku w TED-zie mam przyjemność ogłosić, że otrzymałem nowe tytuły,
03:50
in addition to my previous titles.
69
205000
2000
oprócz tych, które już posiadam.
03:52
Another "Associate Director of Research."
70
207000
2000
Kolejny Wicedyrektor Badań.
03:54
And this also happened, so I have five daughters now.
71
209000
4000
Zdarzyło się też to, a więc mam teraz pięć córek.
03:58
(Laughter)
72
213000
1000
(Śmiech)
03:59
That's my baby Reina. (Applause) Thank you.
73
214000
2000
To jest moja córka Reina. Dziękuję.
04:01
And so, my life is much more complex because of the baby, actually,
74
216000
3000
Moje życie z powodu dziecka jest więc tak naprawdę znacznie bardziej skomplikowane,
04:04
but that's okay. We will still stay married, I think.
75
219000
4000
ale to nic. Myślę, że pozostaniemy małżeństwem.
04:08
But looking way back, when I was a child --
76
223000
2000
Wracając do czasów dzieciństwa –
04:10
you see, I grew up in a tofu factory in Seattle.
77
225000
2000
dorastałem w fabryce tofu w Seattle.
04:12
Many of you may not like tofu because you haven't had good tofu,
78
227000
3000
Wielu z was może nie lubi tofu, bo nie jedliście dobrego tofu,
04:15
but tofu's a good food. It's a very simple kind of food.
79
230000
2000
ale jest to dobre jedzenie. Bardzo proste.
04:17
It's very hard work to make tofu.
80
232000
3000
Trzeba się napracować, żeby zrobić tofu.
04:20
As a child, we used to wake up at 1 a.m. and work till 6 p.m., six days a week.
81
235000
6000
Jako dzieci wstawaliśmy o 1 w nocy i pracowaliśmy do 6 wieczorem, sześć dni w tygodniu.
04:26
My father was kind of like Andy Grove, paranoid of the competition.
82
241000
4000
Mój ojciec był typem Andy’ego Grove’a, miał paranoję na punkcie konkurencji.
04:30
So often, seven days a week. Family business equals child labor.
83
245000
5000
A więc często pracowaliśmy po 7 dni w tygodniu. Firma rodzinna równa się wyzysk nieletnich.
04:35
We were a great model. So, I loved going to school.
84
250000
4000
Byliśmy świetnym modelem. Uwielbiałem więc chodzić do szkoły.
04:39
School was great, and maybe going to school
85
254000
2000
Szkoła była rewelacyjna i może chodzenie do szkoły
04:41
helped me get to this Media Lab place, I'm not sure.
86
256000
2000
pomogło mi znaleźć się w tym miejscu zwanym Media Lab, nie wiem.
04:43
(Laughter)
87
258000
2000
(Śmiech)
04:45
Thank you.
88
260000
2000
Dziękuję.
04:47
But the Media Lab is an interesting place, and it's important to me
89
262000
4000
Ale Media Lab jest ciekawym miejscem i wiele dla mnie znaczy
04:51
because as a student, I was a computer science undergrad,
90
266000
2000
jako byłego studenta informatyki,
04:53
and I discovered design later on in my life.
91
268000
3000
grafikę odkryłem dopiero później.
04:56
And there was this person, Muriel Cooper.
92
271000
2000
Była tam osoba o imieniu Muriel Cooper.
04:58
Who knows Muriel Cooper? Muriel Cooper?
93
273000
2000
Ktoś ją zna? Muriel Cooper?
05:00
Wasn't she amazing? Muriel Cooper. She was wacky.
94
275000
3000
Czyż nie była ona wyjątkowa? Muriel Cooper. Była zwariowana.
05:03
And she was a TEDster, exactly, and she showed us,
95
278000
4000
Była też TED-sterką i pokazała nam –
05:07
she showed the world how to make the computer beautiful again.
96
282000
3000
pokazała światu w jaki sposób ponownie wydobyć piękno z komputera.
05:10
And she's very important in my life,
97
285000
2000
Jest bardzo ważną osobą w moim życiu,
05:12
because she's the one that told me to leave MIT and go to art school.
98
287000
3000
ponieważ to właśnie ona kazała mi opuścić MIT i iść do szkoły sztuk pięknych.
05:15
It was the best advice I ever got. So I went to art school, because of her.
99
290000
4000
Była to najlepsza rada jaką kiedykolwiek otrzymałem. Z jej więc powodu poszedłem do tej szkoły.
05:19
She passed away in 1994,
100
294000
2000
Zmarła w 1994 roku,
05:21
and I was hired back to MIT to try to fill her shoes, but it's so hard.
101
296000
5000
a mnie przyjęli z powrotem do MIT-u. Próbuję ją zastąpić, ale jest to trudne zadanie.
05:26
This amazing person, Muriel Cooper.
102
301000
2000
Ta wspaniała osoba, Muriel Cooper.
05:28
When I was in Japan -- I went to an art school in Japan --
103
303000
3000
Kiedy byłem w Japonii – chodziłem tam do szkoły sztuk pięknych –
05:31
I had a nice sort of situation, because somehow I was connected to Paul Rand.
104
306000
5000
byłem w dość dobrym położeniu, ponieważ w jakiś tam sposób byłem powiązany z Paulem Randem.
05:36
Some of you guys know Paul Rand,
105
311000
2000
Niektórzy z was znają Paula Randa,
05:38
the greatest graphic designer -- I'm sorry -- out there.
106
313000
2000
najwspanialszego grafika - przepraszam - tam na górze.
05:40
The great graphic designer Paul Rand
107
315000
2000
Wspaniały grafik Paul Rand:
05:42
designed the IBM logo, the Westinghouse logo.
108
317000
2000
zaprojektował logo IBM, logo Westinghouse -
05:44
He basically said, "I've designed everything."
109
319000
3000
w zasadzie sam stwierdził: „Zaprojektowałem wszystko”.
05:47
And also Ikko Tanaka was a very important mentor in my life --
110
322000
4000
Ikko Tanaka też był bardzo ważnym mentorem w moim życiu –
05:51
the Paul Rand of Japan. He designed most of the major icons of Japan,
111
326000
5000
taki Paul Rand Japonii. Zaprojektował większość najważniejszych symboli Japonii,
05:56
like Issey Miyake's brand and also Muji.
112
331000
3000
takich jak markę Issey Miyake, a także Muji.
05:59
When you have mentors -- and yesterday,
113
334000
2000
Kiedy ma się mentorów - wczoraj
06:01
Kareem Abdul-Jabbar talked about mentors,
114
336000
2000
Kareem Abdul-Jabbar mówił na ten temat,
06:03
these people in your life -- the problem with mentors is that they all die.
115
338000
4000
tych ludzi w waszym życiu - problem z nimi jest taki, że umierają.
06:07
This is a sad thing, but it's actually a happy thing in a way,
116
342000
2000
Jest to smutne, ale w pewnym sensie tak naprawdę, to jest dobra rzecz,
06:09
because you can remember them in their pure form.
117
344000
3000
bo możemy ich zapamiętać w najczystszej formie.
06:12
I think that the mentors that we all meet sort of humanize us.
118
347000
4000
Myślę, że mentorzy, których spotykamy w pewien sposób nas uczłowieczają.
06:16
When you get older, and you're all freaked out, whatever,
119
351000
2000
W miarę upływu czasu, kiedy zaczynamy wariować,
06:18
the mentors calm us down.
120
353000
2000
mentorzy nas uspokajają.
06:20
And I'm grateful for my mentors, and I'm sure all of you are too.
121
355000
4000
Jestem wdzięczny za swoich mentorów i jestem pewien, że wy też.
06:25
Because the human thing is very hard when you're at MIT.
122
360000
2000
Pracując w MIT bardzo trudno jest o ten ludzki element.
06:27
The T doesn't stand for "human," it stands for "technology."
123
362000
3000
T nie jest skrótem od słowa "ludzki", ale "technika".
06:30
And because of that, I always wondered about this human thing.
124
365000
3000
Dlatego zawsze zastanawiałem się
nad czynnikiem ludzkim.
nad czynnikiem ludzkim.
06:33
So, I've always been Googling this word, "human,"
125
368000
2000
Od dawna też wpisuję słowo "ludzki" w Google,
06:35
to find out how many hits I get.
126
370000
2000
żeby zobaczyć ile ma trafień.
06:37
And in 2001, I had 26 million hits, and for "computer,"
127
372000
4000
W 2001 roku było 26 milionów trafień,
a dla hasła "komputer",
a dla hasła "komputer",
06:41
because computers are against humans a bit,
128
376000
2000
bo komputery są trochę przeciwko ludziom,
06:43
I have 42 million hits. Let me do an Al Gore here.
129
378000
3000
było 42 miliony trafień. Pozwólcie, że zabawię się tu w Ala Gore’a.
06:46
So, if you sort of compare that, like this,
130
381000
2000
A więc jeśli porównamy to, w taki właśnie sposób,
06:48
you'll see that computer versus human --
131
383000
3000
okazuje się, że stosunek słowa „komputer" do słowa „człowiek" –
06:51
I've been tracking this for the last year --
132
386000
2000
obserwuję to od roku –
06:53
computer versus human over the last year has changed.
133
388000
3000
stosunek „komputera" do „człowieka" zmienił się w ciągu ostatniego roku.
06:56
It used to be kind of two to one. Now, humans are catching up.
134
391000
3000
Wcześniej wynosił on około 2:1. Teraz ludzie nadrabiają straty.
06:59
Very good, us humans! We're catching up with the computers.
135
394000
3000
Brawo dla nas, ludzi: doganiamy komputery.
07:02
In the simplicity realm, it's also interesting.
136
397000
2000
W dziedzinie prostoty jest to także bardzo interesujące,
07:04
So if you compare complexities to simplicity,
137
399000
4000
a więc porównując zawiłości do prostoty,
07:08
it's also catching up in a way, too.
138
403000
2000
prostota w pewien sposób też nadrabia.
07:10
So, somehow humans and simplicity are intertwined, I think.
139
405000
4000
Myślę więc, że ludzie i prostota są ze sobą w jakiś sposób powiązani.
07:16
I have a confession: I'm not a man of simplicity.
140
411000
3000
Muszę wyznać: nie jestem człowiekiem prostoty.
07:19
I spent my entire early career making complex stuff.
141
414000
3000
Spędziłem wczesne etapy swojej kariery robiąc rzeczy skomplikowane.
07:22
Lots of complex stuff.
142
417000
2000
Dużo tego było.
07:24
I wrote computer programs to make complex graphics like this.
143
419000
4000
Pisałem programy komputerowe, żeby móc stworzyć taką skomplikowaną grafikę.
07:28
I had clients in Japan to make really complex stuff like this.
144
423000
3000
W Japonii miałem klientów, dla których tworzyłem naprawdę skomplikowane rzeczy, takie jak te.
07:31
And I've always felt bad about it, in a sense.
145
426000
3000
W pewnym sensie zawsze źle się z tym czułem.
07:34
So, I hid in a time dimension.
146
429000
2000
Ukryłem się więc w wymiarze czasu:
07:36
I built things in a time-graphics dimension.
147
431000
3000
tworzyłem rzeczy w wymiarze czasowym i graficznym.
07:39
I did this series of calendars for Shiseido.
148
434000
3000
Zrobiłem serię kalendarzy dla Shiseido.
07:42
This is a floral theme calendar in 1997,
149
437000
3000
To jest kalendarz z 1997 roku o tematyce kwiatowej,
07:45
and this is a firework calendar. So, you launch the number into space,
150
440000
5000
a to kalendarz z fajerwerkami. Wystrzela się więc numer w przestrzeń,
07:50
because the Japanese believe that when you see fireworks,
151
445000
3000
bo Japończycy wierzą w to, że widząc fajerwerki
07:53
you're cooler for some reason.
152
448000
2000
jest się z jakiegoś powodu fajniejszym.
07:55
This is why they have fireworks in the summer.
153
450000
2000
Dlatego latem są u nich fajerwerki.
07:57
A very extreme culture.
154
452000
2000
Bardzo ekstremalna kultura.
08:00
Lastly, this is a fall-based calendar,
155
455000
2000
Na koniec, jest to kalendarz oparty na motywie jesieni,
08:02
because I have so many leaves in my yard.
156
457000
2000
bo u mnie w ogrodzie jest pełno liści.
08:04
So this is the leaves in my yard, essentially.
157
459000
2000
W gruncie rzeczy więc są to liście w moim ogródku.
08:06
And so I made a lot of these types of things.
158
461000
3000
Robiłem wiele tego rodzaju rzeczy.
08:10
I've been lucky to have been there before people made these kind of things,
159
465000
3000
Miałem szczęście zrobić je zanim wymyślili je inni.
08:13
and so I made all this kind of stuff that messes with your eyes.
160
468000
3000
Zrobiłem wiele tego typu rzeczy, od których można dostać oczopląsu.
08:16
I feel kind of bad about that.
161
471000
2000
Jest mi w pewnym sensie źle z tym.
08:18
Tomorrow, Paola Antonelli is speaking. I love Paola.
162
473000
3000
Jutro wystąpi Paola Antonelli – uwielbiam ją.
08:21
She has this show right now at MoMA,
163
476000
2000
Ma ona teraz wystawę w MoMA,
08:23
where some of these early works are here on display at MoMA, on the walls.
164
478000
4000
gdzie na ścianach wystawione są niektóre z jej wczesnych prac.
08:27
If you're in New York, please go and see that.
165
482000
2000
Jeśli będziecie w Nowym Jorku to idźcie obejrzeć.
08:29
But I've had a problem, because I make all this flying stuff
166
484000
4000
Ale mam problem, bo tworzę te niesamowite rzeczy
08:33
and people say, "Oh, I know your work.
167
488000
3000
i ludzie mi mówią: „Znam twoją twórczość,
08:36
You're the guy that makes eye candy."
168
491000
2000
jesteś tym facetem od programu eye candy (dosł. słodycz dla oczu)".
08:38
And when you're told this, you feel kind of weird.
169
493000
2000
I kiedy mi to mówią, czuję się trochę dziwnie.
08:40
"Eye candy" -- sort of pejorative, don't you think?
170
495000
3000
„Słodycz dla oczu" - niezbyt to pochlebne, nie sądzicie?
08:43
So, I say, "No, I make eye meat," instead.
171
498000
2000
I mówię wtedy: „Nie, tworzę mięso dla oczu".
08:45
(Laughter)
172
500000
1000
(Śmiech)
08:46
And eye meat is something different, something more fibrous,
173
501000
3000
„Mięso dla oczu" brzmi może inaczej, bardziej treściwie,
08:49
something more powerful, perhaps. But what could that be, eye meat?
174
504000
3000
i ma większą moc. Ale co mogłoby być takim „mięsem dla oczu"?
08:53
I've been interested in computer programs all my life, actually.
175
508000
4000
Programy komputerowe interesowały mnie właściwie całe życie.
08:57
Computer programs are essentially trees,
176
512000
2000
Programy to w zasadzie drzewa
08:59
and when you make art with a computer program, there's kind of a problem.
177
514000
3000
i kiedy przy użyciu programu zaczynasz tworzyć sztukę pojawia się problem.
09:02
Whenever you make art with a computer program,
178
517000
2000
Za każdym razem, kiedy tworzysz sztukę przy użyciu programu komputerowego
09:04
you're always on the tree, and the paradox is that
179
519000
3000
zawsze znajdujesz się na drzewie i paradoks polega na tym, że
09:07
for excellent art, you want to be off the tree.
180
522000
4000
aby stworzyć wspaniałą sztukę musisz z tego drzewa zejść.
09:11
So, this is sort of a complication I've found.
181
526000
3000
Napotkałem tego rodzaju komplikacje.
09:14
So, to get off the tree, I began to use my old computers.
182
529000
4000
Żeby zatem zejść z tego drzewa zacząłem używać starych komputerów.
09:18
I took these to Tokyo in 2001 to make computer objects.
183
533000
4000
Zabrałem je w 2001 roku do Tokio, żeby zbudować z nich obiekty komputerowe.
09:22
This is a new way to type, on my old, color Classic.
184
537000
4000
Jest to nowy sposób pisania, na moim starym kolorowym Klasyku.
09:26
You can't type very much on this.
185
541000
2000
Nie można za wiele na nim napisać.
09:29
I also discovered that an IR mouse responds to CRT emissions
186
544000
4000
Odkryłem też, że mysz IR reaguje na sygnał ekranu CRT
09:33
and starts to move by itself, so this is a self-drawing machine.
187
548000
4000
i zaczyna się sama poruszać, jest to więc urządzenie samorysujące.
09:39
And also, one year, the G3 Bondi Blue thing --
188
554000
3000
Poza tym, jednego roku pojawiło się niebieskie urządzenie bondi G3,
09:42
that caddy would come out, like, dangerous, like, "whack," like that.
189
557000
3000
niebezpieczne, jak „grzmot”, właśnie tak.
09:45
But I thought, "This is very interesting. What if I make like a car crash test?"
190
560000
3000
Ale pomyślałem sobie „To jest bardzo interesujące. Ciekawe co się stanie, gdy poddam je testowi zderzeniowemu?"
09:48
So I have a crash test.
191
563000
2000
Zrobiłem więc test.
09:50
(Laughter)
192
565000
1000
(Śmiech)
09:51
And sort of measure the impact. Stuff like this are things I made,
193
566000
2000
I pomiary zderzenia. Tworzyłem tego typu rzeczy,
09:53
just to sort of understand what these things are.
194
568000
3000
żeby zrozumieć czym one są.
09:56
(Laughter)
195
571000
2000
(Śmiech)
09:58
Shortly after this, 9/11 happened, and I was very depressed.
196
573000
3000
Niedługo później zdarzył się 11 września i byłem bardzo przygnębiony.
10:01
I was concerned with contemporary art
197
576000
2000
Martwił mnie stan sztuki współczesnej,
10:03
that was all about piss, and sort of really sad things,
198
578000
2000
gdzie wszechobecna była złość i w ogóle naprawdę smutne rzeczy.
10:05
and so I wanted to think about something happy.
199
580000
2000
Ja chciałem robić coś weselszego,
10:07
So I focused on food as my area --
200
582000
2000
dlatego skoncentrowałem się w swojej sztuce na jedzeniu -
10:09
these sort of clementine peel things.
201
584000
2000
na czymś w rodzaju rzeczy zrobionych ze skórki mandarynki.
10:11
In Japan, it's a wonderful thing to remove the clementine peel
202
586000
3000
W Japonii czymś wspaniałym jest obranie mandarynki
10:14
just in one piece. Who's done that before? One-piece clementine?
203
589000
3000
i zachowanie skórki w całości. Komu udało się to wcześniej? Jednoczęściowa skórka mandarynki?
10:17
Oh, you guys are missing out, if you haven't done it yet.
204
592000
2000
Nie wiecie, co tracicie jeśli jeszcze nie spróbowaliście.
10:19
It was very good, and I discovered I can make sculptures out of this,
205
594000
2000
Było to naprawdę świetne i odkryłem, że mogę z tego robić rzeźby
10:21
actually, in different forms.
206
596000
2000
i to w różnych formach.
10:23
If you dry them quick, you can make, like, elephants and steers and stuff,
207
598000
3000
Jeśli się je szybko wysuszy to można z nich robić słonie, woły i inne rzeczy.
10:26
and my wife didn't like these, because they mold, so I had to stop that.
208
601000
3000
Mojej żonie się to jednak nie podobało, bo skórki pleśnieją, więc musiałem przestać.
10:29
So, I went back to the computer, and I bought five large fries,
209
604000
4000
Wróciłem więc do komputera, kupiłem pięć dużych porcji frytek
10:33
and scanned them all. And I was looking for some kind of food theme,
210
608000
5000
i je wszystkie zeskanowałem. Szukałem jakiegoś motywu opartego na żywności,
10:38
and I wrote some software to automatically lay out french-fry images.
211
613000
5000
więc napisałem oprogramowanie, które automatycznie projektuje obrazy frytek.
10:43
And as a child, I'd hear that song, you know,
212
618000
2000
Jako dziecko słuchałem tej piosenki:
10:45
"Oh, beautiful, for spacious skies, for amber waves of grain,"
213
620000
4000
„Piękna, z powodu obszernych niebios, bursztynowych fal zboża",
10:49
so I made this amber waves image.
214
624000
2000
i stworzyłem ten obraz bursztynowych fal.
10:51
It's sort of a Midwest cornfield out of french fries.
215
626000
3000
Jest to w pewnym sensie pole uprawne Środkowego Zachodu zrobione z frytek.
10:54
And also, as a child, I was the fattest kid in class,
216
629000
4000
Także jako dziecko byłem najgrubszy w klasie,
10:58
so I used to love Cheetos. Oh, I love Cheetos, yummy.
217
633000
3000
uwielbiałem chrupki Cheetos. Uwielbiam Cheetos, pycha!
11:01
So, I wanted to play with Cheetos in some way.
218
636000
2000
Chciałem więc pobawić się jakoś Cheetosami.
11:03
I wasn't sure where to go with this. I invented Cheeto paint.
219
638000
4000
Nie wiedziałem za bardzo, w którym kierunku pójść. Wynalazłem farbę Cheeto.
11:07
Cheeto paint is a very simple way to paint with Cheetos.
220
642000
2000
Farba Cheeto to bardzo prosty sposób na malowanie Cheetosami.
11:09
(Laughter)
221
644000
2000
(Śmiech)
11:11
I discovered that Cheetos are good, expressive material.
222
646000
3000
Odkryłem, że Cheetosy są dobrym materiałem do ekspresji.
11:14
And with these Cheetos, I began to think,
223
649000
2000
Zacząłem przy tym rozmyślać:
11:16
"What can I make with these Cheetos?"
224
651000
2000
„Co mogę zrobić z tymi Cheetosami?”
11:18
And so, I began to crinkle up potato chip flecks, and also pretzels.
225
653000
4000
Zacząłem więc układać kawałki chipsów ziemniaczych i precli.
11:23
I was looking for some kind of form,
226
658000
2000
Szukałem jakiejś formy
11:25
and in the end, I made 100 butter-fries. Do you get it?
227
660000
3000
i w końcu stworzyłem 100 motyli. Widzicie?
11:28
(Laughter)
228
663000
2000
(Śmiech)
11:30
And each butter-fry is composed of different pieces.
229
665000
3000
I każdy taki motyl składa się z różnych kawałków.
11:33
People ask me how they make the antenna.
230
668000
3000
Ludzie pytają mnie jak robię czułki.
11:36
Sometimes, they find a hair in the food. That's my hair.
231
671000
2000
Czasami znajdują włos w jedzeniu – to jest mój włos.
11:38
My hair's clean -- it's okay.
232
673000
2000
Moje włosy są czyste. Nie martwcie się.
11:40
I'm a tenured professor, which means, basically, I don't have to work anymore.
233
675000
3000
Jestem profesorem z gwarancją zatrudnienia, co w zasadzie oznacza, że nie muszę już pracować.
11:43
It's a strange business model. I can come into work everyday
234
678000
3000
Jest to dziwny model biznesowy. Codzienie mogę przychodzić do pracy
11:46
and staple five pieces of paper and just stare at it with my latte.
235
681000
3000
i zszyć pięć kartek papieru, a później gapić się na nie popijając latté.
11:49
End of story.
236
684000
2000
Koniec historii.
11:51
(Laughter)
237
686000
1000
(Śmiech)
11:52
But I realized that life could be very boring,
238
687000
2000
Zdałem sobie jednak sprawę z tego, że takie życie może być dość nudne,
11:54
so I've been thinking about life, and I notice that my camera --
239
689000
2000
więc rozmyślam sobie o życiu i widzę, że mój aparat -
11:56
my digital camera versus my car, a very strange thing.
240
691000
4000
aparat cyfrowy a samochód – to bardzo dziwna rzecz.
12:01
The car is so big, the camera is so small,
241
696000
2000
Samochód jest taki duży, a aparat taki mały,
12:03
yet the manual for the camera is so much bigger than the car manual.
242
698000
4000
a mimo to instrukcja obsługi aparatu jest znacznie dłuższa niż samochodu.
12:07
It doesn't make any sense.
243
702000
2000
Nie ma to żadnego sensu.
12:09
(Laughter)
244
704000
2000
(Śmiech)
12:11
So, I was in the Cape one time, and I typed the word "simplicity,"
245
706000
3000
Któregoś razu byłem w Cape i wpisałem w wyszukiwarkę słowo „prostota".
12:14
and I discovered, in this weird, M. Night Shyamalan way,
246
709000
3000
Odkryłem, w dziwny sposób na miarę M. Night Shyamalana,
12:17
that I discovered [the] letters, M, I, T. You know the word?
247
712000
3000
litery "M-I-T”, znacie to słowo?
12:20
In the words "simplicity" and "complexity," M, I, T occur in perfect sequence.
248
715000
4000
W słowach „simplicity” (pol. prostota) i „complexity” (pol. złożoność) litery „M-I-T” występują w idealnym porządku.
12:24
It's a bit eerie, isn't it?
249
719000
2000
Dziwne, prawda?
12:26
So, I thought, maybe I'll do this for the next twenty years or something.
250
721000
3000
Pomyślałem więc sobie, że może zajmę się tym przez jakieś kolejne 20 lat.
12:29
And I wrote this book, "The Laws of Simplicity."
251
724000
2000
Napisałem więc tę książkę „Prawa prostoty” –
12:31
It's a very short, simple book. There are ten laws and three keys.
252
726000
5000
jest to bardzo prosta, krótka książka. Jest tam dziesięć praw i trzy klucze.
12:36
The ten laws and three keys -- I won't go over them because that's why I have a book,
253
731000
3000
Nie będę teraz o tym mówił, bo po to właśnie napisałem książkę,
12:39
and also that's why it's on the Web for free.
254
734000
2000
i dlatego jest ona dostępna w sieci za darmo.
12:41
But the laws are kind of like sushi in a way: there are all kinds.
255
736000
4000
Prawa te są jednak w pewnym sensie jak sushi: jest ich wiele rodzajów.
12:45
In Japan, they say that sushi is challenging.
256
740000
2000
W Japonii mówi się, że sushi to duże wyzwanie.
12:47
You know the uni is the most challenging, so number ten is challenging.
257
742000
3000
Najbardziej zaś uni, a więc prawo numer 10 jest ambitne –
12:50
People hate number ten like they hate uni, actually.
258
745000
3000
ludzie nienawidzą prawa numer 10, tak jak nienawidzą uni.
12:53
The three keys are easy to eat, so this is anago, cooked already, so easy to eat.
259
748000
4000
Trzy klucze są łatwe do strawienia, a więc jest to anago, już ugotowane, a więc łatwe do strawienia.
12:57
So enjoy your sushi meal later, with the laws of simplicity.
260
752000
5000
Życzę wam smacznego sushi po wykładzie, wraz z Prawami Prostoty.
13:02
Because I want to simplify them for you.
261
757000
2000
Bo chcę je dla was uprościć.
13:04
Because that's what this is about. I have to simplify this thing.
262
759000
2000
Bo właśnie o to tu chodzi - muszę tę rzecz uprościć.
13:06
So, if I simplify the laws of simplicity,
263
761000
3000
Jeśli więc uproszczę Prawa Prostoty,
13:09
I have what's called the cookie versus laundry thing.
264
764000
3000
otrzymam coś co nazywa się zjawiskiem „ciastko a pranie”.
13:12
Anyone who has kids knows that if you offer a kid
265
767000
2000
Każdy kto ma dzieci wie, że jeśli zaoferujemy dziecku
13:14
a big cookie or a small cookie,
266
769000
2000
duże ciastko albo małe ciastko,
13:16
which cookie are they going to take? The big cookie.
267
771000
3000
które ciastko weźmie? Oczywiście, że duże.
13:19
You can say the small cookie has Godiva chocolate bits in it,
268
774000
3000
Można mu nawet powiedzieć, że małe ciastko ma kawałki czekolady Godiva,
13:22
but it doesn't work. They want the big cookie.
269
777000
3000
ale to nie działa. Dzieciaki i tak chcą duże ciastko.
13:25
But if you offer kids two piles of laundry to fold,
270
780000
4000
Ale jeśli kazać im poskładać dwa stosy prania,
13:29
the small pile or the big pile, which will they choose?
271
784000
3000
mały i duży, który wybiorą?
13:32
Strangely, not the big pile. So, I think it's as simple as this.
272
787000
5000
Dziwne, ale nie duży stos. Myślę więc, że jest to tak proste.
13:37
You know, when you want more, it's because you want to enjoy it.
273
792000
3000
Jeśli chcemy więcej, to po to, żeby się tym cieszyć;
13:40
When you want less, it's because it's about work.
274
795000
3000
jeśli zaś chcemy mniej, to dlatego, że chodzi o pracę.
13:43
And so, to boil it all down, simplicity is about living life
275
798000
4000
A więc wszystko sprowadza się do tego, że w prostocie chodzi o życie,
13:47
with more enjoyment and less pain.
276
802000
2000
w którym jest więcej przyjemności, a mniej bólu.
13:49
I think this is sort of simple more versus less.
277
804000
2000
Myślę, że chodzi tu po prostu o mniej vs. więcej.
13:51
Basically, it always depends.
278
806000
2000
W zasadzie, to zawsze zależy.
13:55
This book I wrote because I want to figure out life.
279
810000
2000
Napisałem tę książkę, bo chcę znaleźć odpowiedź na pytanie czym jest życie.
13:57
I love life. I love being alive. I like to see things.
280
812000
2000
Kocham życie, kocham żyć. Lubię patrzeć na świat.
13:59
And so life is a big question, I think, in simplicity,
281
814000
2000
Uważam, że życie jest dużą sprawą, w prostocie,
14:01
because you're trying to simplify your life.
282
816000
3000
ponieważ próbujemy swoje życie uprościć.
14:04
And I just love to see the world. The world is an amazing place.
283
819000
3000
Uwielbiam oglądać świat. Świat jest niesamowitym miejscem.
14:07
By being at TED, we see so many things at one time.
284
822000
2000
Obecność w TED-zie daje nam możliwość zobaczenia tak wielu rzeczy jednocześnie.
14:10
And I can't help but enjoy looking at everything in the world.
285
825000
4000
Nie mogę nic poradzić na to, że przyjemność mi sprawia patrzenie na to wszystko.
14:14
Like everything you see, every time you wake up.
286
829000
2000
Wszystko, co widzimy kiedy się rano budzimy.
14:16
It's such a joy to sort of experience everything in the world.
287
831000
4000
Doświadczanie wszystkiego, co oferuje nam świat to wielka radość,
14:20
From everything from a weird hotel lobby,
288
835000
2000
począwszy od osobliwego lobby hotelowego,
14:22
to Saran wrap placed over your window,
289
837000
3000
poprzez saran na oknie,
14:25
to this moment where I had my road in front of my house paved dark black,
290
840000
4000
skończywszy na tym, że na czarnej drodze przed moim domem
14:29
and this white moth was sitting there dying in the sun.
291
844000
3000
siedziała biała ćma i umierała na słońcu.
14:32
And so, this whole thing has struck me as exciting to be here,
292
847000
4000
Wszystko to, według mnie, sprawia, że fascynującą sprawą jest być tutaj,
14:36
because life is finite.
293
851000
2000
ponieważ życie nie trwa wiecznie.
14:38
This was given to me by the chairman of Shiseido.
294
853000
3000
Podarował mi to prezes Shiseido.
14:41
He's an expert in aging. This horizontal axis is how old you are --
295
856000
3000
Jest on ekspertem od starzenia. Oś pozioma oznacza wiek –
14:44
twelve years old, twenty-four years old, seventy-four, ninety-six years old --
296
859000
4000
12 lat, 24, 74, 96 –
14:48
and this is some medical data. So, brain strength increases up to 60,
297
863000
6000
a to są dane medyczne. Siła mózgu wzrasta do 60-tki,
14:54
and then after 60, it sort of goes down. Kind of depressing in a way.
298
869000
4000
a później spada. W pewnym sensie jest to przygnębiające.
14:58
Also, if you look at your physical strength.
299
873000
2000
Spójrzmy także na siłę fizyczną.
15:00
You know, I have a lot of cocky freshmen at MIT, so I tell them,
300
875000
3000
W MIT jest wielu aroganckich studentów pierwszego roku. Mówię do nich:
15:03
"Oh, your bodies are really getting stronger and stronger,
301
878000
3000
„Wasze ciała są naprawdę coraz silniejsze,
15:06
but in your late twenties and mid-thirties, cells, they die."
302
881000
3000
ale pod koniec dwudziestki i w połowie trzydziestki komórki obumierają”.
15:09
OK. It gets them to work harder, sometimes.
303
884000
3000
OK. Czasami zmusza ich to do cięższej pracy.
15:12
And if you have your vision, vision is interesting.
304
887000
3000
Wzrok jest też rzeczą ciekawą.
15:15
As you age from infant age, your vision gets better,
305
890000
4000
Od wieku niemowlęcego wzrok się poprawia,
15:19
and maybe in your late teens, early twenties, you're looking for a mate,
306
894000
3000
i kiedy szukacie partnera, może tuż przed lub po dwudziestce,
15:22
and your vision goes after that.
307
897000
2000
wzrok zaczyna się pogarszać.
15:24
(Laughter)
308
899000
3000
(Śmiech)
15:28
Your social responsibility is very interesting.
309
903000
2000
Odpowiedzialność społeczna to także ciekawa rzecz.
15:30
So, as you get older, you may, like, have kids, whatever.
310
905000
3000
W miarę jak się starzejemy, może mamy dzieci, itd.
15:33
And then the kids graduate, and you have no responsibility any more --
311
908000
4000
Później dzieciaki kończą szkołę i kończy się nasza odpowiedzialność –
15:37
that's very good, too.
312
912000
2000
to też jest bardzo dobre.
15:39
But if any of you people ask,
313
914000
2000
Ale jeśli ktoś z was zapyta:
15:41
"What actually goes up? Does anything go up?
314
916000
2000
„Co tak naprawdę wzrasta? Czy cokolwiek wzrasta?
15:43
What's the positive part of this, you know?" I think wisdom always goes up.
315
918000
3000
Gdzie tu jest coś pozytywnego?” – myślę, że mądrość wzrasta.
15:46
I love these eighty-year-old, ninety-year-old guys and women.
316
921000
3000
Uwielbiam takich 80-90-letnich ludzi.
15:49
They have so many thoughts, and they have so much wisdom,
317
924000
2000
Mają oni tak wiele przemyśleń i mądrości.
15:51
and I think -- you know, this TED thing, I've come here.
318
926000
2000
Myślę, że ta inicjatywa TED, przyszedłem tutaj.
15:53
And this is the fourth time, and I come here for this wisdom, I think.
319
928000
4000
Już po raz czwarty przyszedłem tutaj po wiedzę, tak mi się wydaje.
15:57
This whole TED effect, it sort of ups your wisdom, somehow.
320
932000
4000
TED w efekcie w jakiś sposób zwiększa mądrość.
16:01
And I'm so glad to be here, and I'm very grateful to be here, Chris.
321
936000
3000
Chris, bardzo się cieszę i jestem wdzięczny, że mogę tutaj być.
16:04
And this is an amazing experience for me as well.
322
939000
2000
Dla mnie to też niesamowite doświadczenie.
ABOUT THE SPEAKER
John Maeda - ArtistJohn Maeda, the former president of the Rhode Island School of Design, is dedicated to linking design and technology. Through the software tools, web pages and books he creates, he spreads his philosophy of elegant simplicity.
Why you should listen
When John Maeda became president of the legendary Rhode Island School of Design (RISD) in 2008, he told the Wall Street Journal, "Everyone asks me, 'Are you bringing technology to RISD?' I tell them, no, I'm bringing RISD to technology."
In his fascinating career as a programmer and an artist, he's always been committed to blurring the lines between the two disciplines. As a student at MIT, studying computer programming, the legendary Muriel Cooper persuaded him to follow his parallel passion for fine art and design. And when computer-aided design began to explode in the mid-1990s, Maeda was in a perfect position at the MIT Media Lab to influence and shape the form, helping typographers and page designers explore the freedom of the web.
Maeda is leading the "STEAM" movement--adding an "A" for Art to the education acronym STEM (Science, Technology, Engineering, and Math)--and experiencing firsthand the transformation brought by social media. After leaving his post as RISD's president, Maeda is turning his attention to Silicon Valley, where is is working as a Design Partner for Kleiner, Perkins, Caulfield and Byers. He is also consulting for eBay, where he is the chair of the Design Advisory Board.
John Maeda | Speaker | TED.com