TED2002
Bill Strickland: Rebuilding a neighborhood with beauty, dignity, hope
Bill Strickland dokonuje przemian za pomocą pokazu slajdów
Filmed:
Readability: 3.4
733,913 views
Bill Strickland opowiada spokojną i zaskakującą opowieść o odkupieniu, jakiego dostąpił dzięki sztuce, muzyce i nieoczekiwanym partnerstwom biznesowym oraz współpracy.
Bill Strickland - Social innovator
As a Pittsburgh youth besieged by racism in the crumbling remains of the steel economy, Bill Strickland should have been one of the Rust Belt's casualties. Instead, he discovered the potter's wheel, and the transforming power of fountains, irrepressible dreams, and the slide show. Full bio
As a Pittsburgh youth besieged by racism in the crumbling remains of the steel economy, Bill Strickland should have been one of the Rust Belt's casualties. Instead, he discovered the potter's wheel, and the transforming power of fountains, irrepressible dreams, and the slide show. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
It's a great honor to be here with you.
0
0
3000
Czuję się bardzo zaszczycony tym, że mogę być tu z wami.
00:15
The good news is
1
3000
3000
Dobra wiadomość, jaką dla was mam to taka,
00:18
I'm very aware of my responsibilities to get you out of here
2
6000
3000
że mam świadomość obowiązku wypuszczenia was stąd na czas,
00:21
because I'm the only thing standing between you and the bar.
3
9000
4000
ponieważ jestem jedynym, co stoi wam na drodze do baru.
00:25
(Laughter)
4
13000
3000
(Śmiech)
00:28
And the good news is I don't have a prepared speech,
5
16000
3000
Dobrą wiadomością jest też to, że nie mam przygotowanej mowy,
00:31
but I have a box of slides.
6
19000
2000
ale mam za to pudełko slajdów.
00:33
I have some pictures that represent my life and what I do for a living.
7
21000
6000
Mam kilka zdjęć, które opisują moje życie i to, z czego się utrzymuję.
00:39
I've learned through experience
8
27000
3000
Z doświadczenia wiem,
00:42
that people remember pictures long after they've forgotten words,
9
30000
5000
że ludzie pamiętają obrazki długo po tym, jak zapomnieli słowa.
00:47
and so I hope you'll remember some of the pictures
10
35000
3000
Tak więc mam nadzieję, że zapamiętacie niektóre z obrazków,
00:50
I'm going to share with you for just a few minutes.
11
38000
6000
które będę wam pokazywał przez najbliższe kilka minut.
00:56
The whole story really starts
12
44000
2000
Właściwie to cała historia zaczęła się,
00:58
with me as a high school kid in Pittsburgh, Pennsylvania,
13
46000
4000
gdy chodziłem do szkoły średniej w Pitsburghu, w Pensylwanii,
01:02
in a tough neighborhood that everybody gave up on for dead.
14
50000
3000
w niebezpiecznej okolicy, którą wszyscy już spisali na straty.
01:05
And on a Wednesday afternoon,
15
53000
3000
Pewnego środowego popołudnia
01:08
I was walking down the corridor of my high school
16
56000
4000
szedłem sobie wzdłuż korytarza w mojej szkole,
01:12
kind of minding my own business. And there was this artist teaching,
17
60000
6000
zajęty swoimi własnymi sprawami, gdy nagle zobaczyłem nauczyciela-artystę,
01:18
who made a great big old ceramic vessel,
18
66000
2000
który wykonał duże, gliniane naczynie w starym stylu.
01:20
and I happened to be looking in the door of the art room --
19
68000
3000
Ja akurat patrzyłem w stronę drzwi prowadzących do pracowni artystycznej.
01:23
and if you've ever seen clay done, it's magic --
20
71000
2000
Jeżeli kiedykolwiek widzieliście, jak się wyrabia glinę,
01:25
and I'd never seen anything like that before in my life.
21
73000
4000
wiecie, że wygląda to jak magia, a ja w życiu czegoś podobnego nie widziałem.
01:30
So, I walked in the art room and I said, "What is that?"
22
78000
4000
Wszedłem więc do pracowni i zapytałem: "Co to jest?"
01:34
And he said, "Ceramics. And who are you?"
23
82000
2000
On powiedział: "Garncarstwo -- a kim ty jesteś?"
01:36
And I said, "I'm Bill Strickland. I want you to teach me that."
24
84000
3000
Powiedziałem: "Jestem Bill Strickland. Chciałbym, aby mnie Pan tego nauczył".
01:39
And he said, "Well, get your homeroom teacher to sign a piece of paper
25
87000
4000
A on powiedział: "Cóż, poproś swojego wychowawcę, aby podpisał zgodę
01:43
that says you can come here, and I'll teach it to you."
26
91000
3000
na to, że będziesz tutaj przychodził, a nauczę Cię tego".
01:46
And so for the remaining two years of my high school,
27
94000
3000
I tak przez pozostałe dwa lata, jakie pozostały do ukończenia szkoły
01:49
I cut all my classes.
28
97000
1000
uciekałem z wszystkich lekcji.
01:50
(Laughter)
29
98000
1000
(Śmiech)
01:51
But I had the presence of mind
30
99000
2000
Zachowałem jednak na tyle przytomny umysł,
01:53
to give the teachers' classes that I cut the pottery that I made,
31
101000
4000
aby obdarowywać nauczycieli, z których lekcji uciekałem wykonanymi przez siebie wyrobami garncarskimi --
01:57
(Laughter)
32
105000
1000
(Śmiech)
01:58
and they gave me passing grades.
33
106000
3000
a oni dawali mi oceny pozwalające mi przejść do następnej klasy.
02:01
And that's how I got out of high school.
34
109000
2000
W taki właśnie sposób przebrnąłem przez szkołę średnią.
02:04
And Mr. Ross said,
35
112000
2000
Natomiast pan Ross powiedział:
02:06
"You're too smart to die and I don't want it on my conscience,
36
114000
5000
"Jesteś zbyt mądry, aby źle skończyć, a ja nie chcę Cię mieć na swoim sumieniu,
02:11
so I'm leaving this school and I'm taking you with me."
37
119000
2000
więc odchodzę z tej szkoły i zabieram Cię ze sobą".
02:13
And he drove me out to the University of Pittsburgh
38
121000
3000
Zawiózł mnie na Uniwersytet w Pittsburghu,
02:16
where I filled out a college application and got in on probation.
39
124000
3000
gdzie wypełniłem formularz podaniowy i zostałem przyjęty na okres próbny.
02:20
Well, I'm now a trustee of the university,
40
128000
3000
Cóż, jestem obecnie członkiem zarządu uniwersytetu,
02:23
and at my installation ceremony I said,
41
131000
4000
a podczas inauguracji objęcia przeze mnie urzędu powiedziałem:
02:27
"I'm the guy who came from the neighborhood
42
135000
4000
"Jestem tym, który pochodzi z tego sąsiedztwa
02:31
who got into the place on probation.
43
139000
3000
i który został przyjęty na okres próbny.
02:34
Don't give up on the poor kids, because you never know
44
142000
3000
Nie spisujcie tych biednych dzieci na straty, bo nigdy
02:37
what's going to happen to those children in life."
45
145000
4000
nie możecie być pewni, co spotka je w życiu".
02:41
What I'm going to show you for a couple of minutes
46
149000
3000
To, co pokażę wam w ciągu najbliższych kilku minut
02:44
is a facility that I built in the toughest neighborhood in Pittsburgh
47
152000
5000
to ośrodek, który wybudowałem w najciężej dotkniętej biedą okolicy w Pittsburghu,
02:49
with the highest crime rate.
48
157000
2000
okręgu z najwyższym wskaźnikiem przestępczości.
02:51
One is called Bidwell Training Center; it is a vocational school
49
159000
5000
Jeden z nich nosi nazwę Centrum Szkoleniowe Bidwell - to szkoła zawodowa
02:56
for ex-steel workers and single parents and welfare mothers.
50
164000
4000
dla byłych hutników i samotnych rodziców oraz matek żyjących z opieki społecznej.
03:00
You remember we used to make steel in Pittsburgh?
51
168000
2000
Pamiętacie, jak produkowaliśmy w Pittsburghu stal?
03:02
Well, we don't make any steel anymore,
52
170000
2000
Cóż, czasy produkcji stali się skończyły,
03:04
and the people who used to make the steel
53
172000
2000
a ludzie, którzy pracowali niegdyś przy jej produkcji
03:06
are having a very tough time of it.
54
174000
3000
przeżywają teraz bardzo złą passę.
03:09
And I rebuild them and give them new life.
55
177000
3000
A ja robię z nich zupełnie nowych ludzi i daję im nowe życie.
03:12
Manchester Craftsmen's Guild is named after my neighborhood.
56
180000
4000
Swoją drogą, Cech Rzemieślników w Manchesterze nosi nazwę mojego rodzinnego okręgu.
03:16
I was adopted
57
184000
3000
Ja zaś zostałem adoptowany
03:19
by the Bishop of the Episcopal Diocese during the riots,
58
187000
3000
przez biskupa diecezji episkopalnej podczas zamieszek.
03:22
and he donated a row house. And in that row house
59
190000
3000
Ofiarował mi dom-szeregówkę i w tym bliźniaczym domu
03:25
I started Manchester Craftsmen's Guild,
60
193000
2000
otwarłem Cech Rzemieślników w Manchesterze
03:27
and I learned very quickly that wherever there are Episcopalians,
61
195000
6000
i prędko nauczyłem się, że gdziekolwiek są Episkopalianie,
03:33
there's money in very close proximity.
62
201000
2000
tam w bliskiej odległości są również pieniądze.
03:35
(Laughter)
63
203000
4000
(Śmiech)
03:39
And the Bishop adopted me as his kid.
64
207000
5000
Jak mówiłem, biskup przyjął mnie jako swoje dziecko.
03:44
And last year I spoke at his memorial service
65
212000
4000
Zeszłego roku przemawiałem na jego nabożeństwie żałobnym
03:48
and wished him well in this life.
66
216000
4000
i życzyłem mu wszystkiego najlepszego po drugiej stronie.
03:52
I went out and hired a student of Frank Lloyd Wright, the architect,
67
220000
6000
Wyszedłem na miasto i zatrudniłem kogoś, kogo uczył architekt Frank Lloyd Wright
03:58
and I asked him to build me a world class center
68
226000
3000
i poprosiłem go o to, aby wybudował ośrodek na światowym poziomie
04:01
in the worst neighborhood in Pittsburgh.
69
229000
3000
w najgorszej okolicy w Pittsburghu.
04:04
And my building was a scale model for the Pittsburgh airport.
70
232000
4000
Mój budynek przedstawiała makieta lotniska w Pittsburghu.
04:08
And when you come to Pittsburgh -- and you're all invited --
71
236000
2000
A kiedy przylecicie do Pittsburgha -- do czego was serdecznie zapraszam --
04:10
you'll be flying into the blown-up version of my building.
72
238000
4000
będziecie lecieć w kierunku powiększonej wersji mojego budynku.
04:14
That's the building.
73
242000
2000
To jest budynek, o którym mówię.
04:16
Built in a tough neighborhood where people have been given up for dead.
74
244000
5000
Zbudowany w ciężko dotkniętym sąsiedztwie, gdzie ludzi spisano na straty.
04:21
My view is that if you want to involve yourself
75
249000
3000
W moim przekonaniu, jeśli chcesz zaangażować się
04:24
in the life of people who have been given up on,
76
252000
3000
w życie ludzi, których spisano na straty,
04:27
you have to look like the solution and not the problem.
77
255000
5000
musisz wyglądać, jak rozwiązanie - a nie, jak problem.
04:32
As you can see, it has a fountain in the courtyard.
78
260000
3000
Jak widzicie, na dziedzińcu znajduje się fontanna,
04:35
And the reason it has a fountain in the courtyard is I wanted one
79
263000
4000
a powód tego, że na dziedzińcu jest fontanna jest taki, że chciałem mieć fontannę.
04:39
and I had the checkbook, so I bought one and put it there.
80
267000
3000
Miałem książeczkę czekową, więc kupiłem fontannę i umieściłem tam.
04:42
(Laughter)
81
270000
1000
(Śmiech)
04:43
And now that I'm giving speeches at conferences like TED,
82
271000
3000
A teraz, gdy przemawiam na konferencjach jak TED,
04:46
I got put on the board of the Carnegie Museum.
83
274000
4000
uczyniono mnie członkiem zarządu Muzeum Carnegie
04:50
At a reception in their courtyard, I noticed that they had a fountain
84
278000
5000
i podczas uroczystego przyjęcia na dziedzińcu zauważyłem, że mieli tam fontannę,
04:55
because they think that the people who go to the museum deserve a fountain.
85
283000
5000
ponieważ sądzą, że ludzie, którzy idą do muzeum, zasługują na fontannę.
05:00
Well, I think that welfare mothers and at-risk kids
86
288000
4000
Cóż, ja sądzę, że matki żyjące z opieki społecznej, trudna młodzież
05:04
and ex-steel workers deserve a fountain in their life.
87
292000
3000
i byli hutnicy zasługują na fontannę w życiu.
05:07
And so the first thing that you see in my center in the springtime
88
295000
3000
Tak więc pierwszą rzeczą, jaką wiosną widzisz w moim ośrodku,
05:10
is water that greets you -- water is life and water of human possibility --
89
298000
6000
jest woda... wita cię widok wody -- woda to życie i woda na młyn ludzkich możliwości.
05:16
and it sets an attitude and expectation
90
304000
3000
Określa to nastawienie i oczekiwania
05:19
about how you feel about people before you ever give them a speech.
91
307000
4000
odnośnie tego, jak odnosisz się do ludzi, jeszcze zanim do nich przemówisz.
05:24
So, from that fountain I built this building.
92
312000
6000
Tak więc zacząłem budować ten budynek od fontanny.
05:30
As you can see, it has world class art, and it's all my taste
93
318000
5000
Jak widzicie, zawiera światowej klasy sztukę, całkowicie w moim guście,
05:35
because I raised all the money.
94
323000
2000
ponieważ zdobyłem na to pieniądze.
05:37
(Laughter)
95
325000
1000
(Śmiech)
05:38
I said to my boy, "When you raise the money,
96
326000
3000
Powiedziałem mojemu studentowi: "Jeśli ty zdobędziesz pieniądze,
05:41
we'll put your taste on the wall."
97
329000
2000
to umieścimy na ścianach to, co jest w Twoim guście".
05:44
That we have quilts and clay and calligraphy
98
332000
3000
W każdym razie mamy kołdry, przedmioty z gliny czy kaligrafię
05:47
and everywhere your eye turns,
99
335000
2000
i gdzie byś nie spojrzał,
05:49
there's something beautiful looking back at you,
100
337000
2000
tam twój wzrok pada na coś pięknego.
05:51
that's deliberate.
101
339000
2000
Zrobiłem to umyślnie.
05:53
That's intentional.
102
341000
2000
To jest zamierzony efekt.
05:55
In my view, it is this kind of world
103
343000
4000
W moim przekonaniu jest to taki świat,
05:59
that can redeem the soul of poor people.
104
347000
4000
który może wykupić dusze biednych ludzi z materialnej niewoli.
06:04
We also created a boardroom,
105
352000
5000
Stworzyliśmy również salę posiedzeń.
06:09
and I hired a Japanese cabinetmaker from Kyoto, Japan,
106
357000
4000
Wynająłem japońskiego stolarza z Kioto, zajmującego się wyrobem mebli artystycznych
06:13
and commissioned him to do 60 pieces of furniture for our building.
107
361000
4000
i zleciłem mu wykonanie 60 sztuk mebli na potrzeby budynku.
06:17
We have since spun him off into his own business.
108
365000
3000
Rozkręciliśmy jego działalność na tyle, że zaczął swój własny biznes.
06:20
He's making a ton of money doing custom furniture for rich people.
109
368000
3000
Zarabia mnóstwo pieniędzy, wykonując meble na zamówienie dla bogatych ludzi.
06:23
And I got 60 pieces out of it for my school
110
371000
3000
A ja zdobyłem aż 60 sztuk mebli na potrzeby szkoły,
06:26
because I felt that welfare moms and ex-steel workers
111
374000
3000
bo w moim odczuciu matki żyjące z opieki społecznej, byli hutnicy
06:29
and single parents deserved to come to a school
112
377000
5000
i samotni rodzice zasługiwali na to, aby przychodzić do szkoły,
06:34
where there was handcrafted furniture that greeted them every day.
113
382000
3000
gdzie każdego dnia witał ich widok ręcznie wykonanych mebli,
06:37
Because it sets a tone and an attitude about how you feel about people
114
385000
4000
ponieważ to nadaje ton i określa nastawienie odnośnie tego, jak traktujesz ludzi
06:41
long before you give them the speech.
115
389000
3000
na długo przed tym, jak usłyszą, co masz im do powiedzenia.
06:44
We even have flowers in the hallway, and they're not plastic.
116
392000
6000
Mamy nawet kwiaty w korytarzu i nie są one plastikowe --
06:50
Those are real and they're in my building every day.
117
398000
3000
one są prawdziwe i widać je w moim budynku każdego dnia.
06:53
And now that I've given lots of speeches,
118
401000
2000
W związku z tym, że przemawiałem już niezliczoną ilość razy,
06:55
we had a bunch of high school principals come and see me,
119
403000
3000
kilkoro dyrektorów szkół średnich przyszło się ze mną zobaczyć
06:58
and they said, "Mr. Strickland,
120
406000
2000
i powiedzieli mi oni: "Panie Strickland,
07:00
what an extraordinary story and what a great school.
121
408000
3000
co za niezwykła opowieść i co za świetna szkoła.
07:03
And we were particularly touched by the flowers
122
411000
3000
Szczególnie poruszyły nas te kwiaty
07:06
and we were curious as to how the flowers got there."
123
414000
2000
i zastanawialiśmy się, skąd one się tutaj wzięły".
07:08
I said, "Well, I got in my car and I went out to the greenhouse
124
416000
3000
Powiedziałem: "Cóż, wsiadłem do swojego samochodu, poszedłem do szklarni,
07:11
and I bought them and I brought them back and I put them there."
125
419000
3000
kupiłem je, pojechałem z nimi z powrotem i umieściłem je tutaj".
07:14
You don't need a task force or a study group to buy flowers for your kids.
126
422000
6000
Nie potrzebujesz oddziału specjalnego czy grupy z kółka zainteresowań do tego, aby kupić kwiaty dla swych dzieci.
07:20
What you need to know is that the children
127
428000
3000
Chcę, abyście wiedzieli, że dzieci
07:23
and the adults deserve flowers in their life.
128
431000
3000
i dorośli zasługują na kwiaty.
07:26
The cost is incidental but the gesture is huge.
129
434000
3000
Koszty tego są nieznaczne, ale to wielki gest.
07:29
And so in my building, which is full of sunlight and full of flowers,
130
437000
6000
Tak więc na terenie mojego ośrodka, w którym jest dużo światła słonecznego i pełno w nim kwiatów,
07:35
we believe in hope and human possibilities.
131
443000
2000
wierzymy w nadzieję i ludzkie możliwości.
07:37
That happens to be at Christmas time.
132
445000
2000
To miało miejsce w okresie Bożego Narodzenia.
07:39
And so the next thing you'll see is a million dollar kitchen
133
447000
6000
Następną rzeczą, jaką zobaczycie jest kuchnia za milion dolarów,
07:45
that was built by the Heinz company -- you've heard of them?
134
453000
4000
którą zbudowała firma Heinz -- słyszeliście o niej?
07:49
They did all right in the ketchup business.
135
457000
3000
Odnieśli sukces w branży produkcji keczupów.
07:52
And I happen to know that company pretty well
136
460000
2000
Tak się składa, że znam tę firmę bardzo dobrze,
07:54
because John Heinz, who was our U.S. senator --
137
462000
3000
ponieważ John Heinz, który był naszym senatorem --
07:57
who was tragically killed in a plane accident --
138
465000
3000
a który poniósł tragiczną śmierć w wypadku samolotu --
08:00
he had heard about my desire to build a new building,
139
468000
3000
usłyszał o tym, że pragnę postawić nowy budynek,
08:03
because I had a cardboard box and I put it in a garbage bag
140
471000
3000
ponieważ miałem karton i włożyłem go do worka na śmieci
08:06
and I walking all over Pittsburgh trying to raise money for this site.
141
474000
3000
i chodziłem z nim po całym Pittsburghu, próbując zebrać fundusze na ten cel.
08:09
And he called me into his office --
142
477000
2000
No i wezwał mnie do swojego biura --
08:11
which is the equivalent of going to see the Wizard of Oz
143
479000
3000
co jest równoznaczne z audiencją u Czarnoksiężnika z krainy Oz --
08:14
(Laughter) --
144
482000
1000
(Śmiech)
08:15
and John Heinz had 600 million dollars, and at the time I had about 60 cents.
145
483000
4000
John Heinz miał 600 milionów dolarów, a ja miałem wtedy około 60 centów.
08:19
And he said, "But we've heard about you.
146
487000
2000
Powiedział: "Ależ my o Tobie już słyszeliśmy.
08:21
We've heard about your work with the kids and the ex-steel workers,
147
489000
3000
Słyszeliśmy o Twojej pracy z dziećmi, jak też z byłymi hutnikami
08:24
and we're inclined to want to support your desire to build a new building.
148
492000
5000
i jesteśmy chętni wesprzeć Twoje dążenie do zbudowania nowego budynku.
08:29
And you could do us a great service
149
497000
2000
Mógłbyś wyświadczyć nam wielką przysługę.
08:31
if you would add a culinary program to your program."
150
499000
5000
włączając program kulinarny do Twojego programu nauczania" --
08:36
Because back then, we were building a trades program.
151
504000
3000
wtedy jeszcze tworzyliśmy program branżowy.
08:39
He said, "That way we could fulfill our affirmative action goals
152
507000
2000
Powiedział: "W ten sposób moglibyśmy osiągnąć cele, jakie
08:41
for the Heinz company."
153
509000
2000
w afirmacjach stawiamy przed ludźmi z firmy Heinz".
08:43
I said, "Senator, I'm reluctant to go into a field
154
511000
5000
Powiedziałem: "Senatorze, jestem niechętny wchodzeniu w branżę,
08:48
that I don't know much about, but I promise you
155
516000
3000
o której nie mam wielkiego pojęcia, ale obiecuję Panu,
08:51
that if you'll support my school, I'll get it built
156
519000
3000
że jeśli wesprze Pan moją szkołę, to dopilnuję, by ją wybudowano,
08:54
and in a couple of years, I'll come back
157
522000
2000
a za kilka lat powrócę
08:56
and weigh out that program that you desire."
158
524000
2000
i rozważę ten program, którego Pan pragnie".
08:58
And Senator Heinz sat very quietly and he said,
159
526000
4000
A Senator Heinz siedział bardzo cicho, po czym powiedział:
09:02
"Well, what would your reaction be
160
530000
2000
"Cóż, powiedz mi, jakbyś zareagował,
09:04
if I said I'd give you a million dollars?"
161
532000
3000
gdybym powiedział, że dałbym Ci milion dolarów?"
09:07
I said, "Senator, it appears that we're going into the food training business."
162
535000
5000
Powiedziałem: "Senatorze, wydaje mi się, że wejdziemy w branżę szkoleń w zakresie produkcji i przyrządzania jedzenia".
09:12
(Laughter)
163
540000
7000
(Śmiech)
09:19
And John Heinz did give me a million bucks.
164
547000
3000
I John Heinz rzeczywiście dał mi milion dolarów.
09:22
And most importantly,
165
550000
2000
A co najważniejsze,
09:24
he loaned me the head of research for the Heinz company.
166
552000
3000
przydzielił mi kierownika działu badań z firmy Heinz.
09:27
And we kind of borrowed the curriculum from the Culinary Institute of America,
167
555000
4000
A my, powiedzmy, że pożyczyliśmy program nauczania od Kulinarnego Instytutu Ameryki,
09:31
which in their mind is kind of the Harvard of cooking schools,
168
559000
3000
który w ich mniemaniu był Harwardem pośród szkół kucharskich.
09:34
and we created a gourmet cooks program for welfare mothers
169
562000
4000
I stworzyliśmy program gotowania dla smakoszy przeznaczony dla matek żyjących z opieki społecznej
09:38
in this million dollar kitchen in the middle of the inner city.
170
566000
4000
w tej kuchni za milion dolarów w samym środku zaniedbanej części śródmieścia.
09:42
And we've never looked back.
171
570000
2000
I nigdy tego nie żałowaliśmy.
09:44
I would like to show you now some of the food
172
572000
4000
Chciałbym wam teraz pokazać jedzenie,
09:48
that these welfare mothers do in this million dollar kitchen.
173
576000
4000
jakie te matki żyjące z opieki społecznej przyrządzają w tej kuchni za milion dolarów.
09:52
That happens to be our cafeteria line.
174
580000
3000
A to jest nasza stołówka.
09:55
That's puff pastry day. Why?
175
583000
3000
A to jest dzień ciasta francuskiego. Dlaczego?
09:58
Because the students made puff pastry
176
586000
2000
Ponieważ studenci przyrządzili ciasto francuskie,
10:00
and that's what the school ate every day.
177
588000
2000
więc to było tym, co ludzie w szkole jedli każdego dnia.
10:02
But the concept was that I wanted to take the stigma out of food.
178
590000
5000
Moim zamysłem było zdjęcie pewnego piętna z jedzenia.
10:07
That good food's not for rich people --
179
595000
3000
Przekonania, że dobre jedzenie jest tylko dla bogatych.
10:10
good food's for everybody on the planet,
180
598000
2000
Uważam, że dobre jedzenie jest dla każdego na Ziemi
10:12
and there's no excuse why we all can't be eating it.
181
600000
3000
i że nic nie usprawiedliwienia tego, że nie możemy go jeść wszyscy.
10:15
So at my school, we subsidize a gourmet lunch program
182
603000
5000
Tak więc w szkole dopłacamy do programu dożywiania jedzeniem dla smakoszy
10:20
for welfare mothers in the middle of the inner city
183
608000
3000
dla matek żyjących z opieki społecznej w centrum zaniedbanej części śródmieścia,
10:23
because we've discovered that it's good for their stomachs,
184
611000
2000
ponieważ odkryliśmy, że to dobrze robi ich żołądkom,
10:25
but it's better for their heads.
185
613000
2000
ale jeszcze lepszy wpływ ma na ich głowy.
10:27
Because I wanted to let them know every day of their life
186
615000
5000
A to dlatego, że chciałem, by wiedzieli każdego dnia, przez resztę ich życia,
10:32
that they have value at this place I call my center.
187
620000
4000
że w miejscu, które nazywam swoim ośrodkiem, są cenni jako osoby.
10:36
We have students who sit together, black kids and white kids,
188
624000
6000
Mamy uczniów, którzy siedzą razem, czarnoskóre i białoskóre dzieci,
10:42
and what we've discovered is you can solve the race problem
189
630000
5000
bo odkryliśmy, że można rozwiązać problemy rasowe
10:47
by creating a world class environment,
190
635000
3000
przez stworzenie środowiska na światowym poziomie,
10:50
because people will have a tendency to show you world class behavior
191
638000
4000
ponieważ ludzie będą mieli skłonność zachowywać się wobec Ciebie na światowym poziomie,
10:54
if you treat them in that way.
192
642000
3000
jeśli Ty będziesz traktować ich w taki sposób.
10:57
These are examples of the food that welfare mothers are doing
193
645000
5000
To są przykłady posiłków, jakie matki żyjące z opieki społecznej przyrządzają
11:02
after six months in the training program.
194
650000
3000
po sześciu miesiącach uczestnictwa w programie szkoleniowym.
11:05
No sophistication, no class, no dignity, no history.
195
653000
6000
Bez wykształcenia, bez klasy, bez stanowiska, bez historii zatrudnienia w branży.
11:11
What we've discovered is the only thing wrong with poor people
196
659000
4000
Odkryliśmy, że jedynym, co jest nie tak z biednymi ludźmi to
11:15
is they don't have any money, which happens to be a curable condition.
197
663000
6000
fakt, że nie mają żadnych pieniędzy - co okazuje się być "uleczalną" dolegliwością.
11:21
It's all in the way that you think about people
198
669000
3000
Często wyłącznie od sposobu, w jaki myślisz o ludziach
11:24
that often determines their behavior.
199
672000
2000
zależy to, jak będą się zachowywać.
11:26
That was done by a student after seven months in the program,
200
674000
4000
To zostało przyrządzone przez studentkę, która brała udział w programie od siedmiu miesięcy,
11:30
done by a very brilliant young woman
201
678000
4000
przyrządzone przez niezwykle błyskotliwą młodą kobietę,
11:34
who was taught by our pastry chef.
202
682000
2000
którą szkolił nasz kucharz, specjalizujący się w cieście francuskim.
11:36
I've actually eaten seven of those baskets and they're very good.
203
684000
3000
Właściwie to zjadłem siedem takich koszyków i są one naprawdę dobre.
11:39
(Laughter)
204
687000
1000
(Śmiech)
11:40
They have no calories.
205
688000
2000
Nie mają kalorii.
11:42
That's our dining room.
206
690000
2000
A to jest nasza jadalnia.
11:44
It looks like your average high school cafeteria
207
692000
4000
Wygląda, jak przeciętna stołówka w szkole średniej
11:48
in your average town in America.
208
696000
3000
w przeciętnym miasteczku w Ameryce.
11:51
But this is my view of how students ought to be treated,
209
699000
4000
To jest jednak mój pogląd na to, jak ludzi powinno się traktować,
11:55
particularly once they have been pushed aside.
210
703000
3000
szczególnie tych, którzy zostali odepchnięci przez społeczeństwo.
11:58
We train pharmaceutical technicians for the pharmacy industry,
211
706000
5000
Szkolimy techników farmaceutycznych na potrzeby przemysłu farmaceutycznego.
12:04
we train medical technicians for the medical industry,
212
712000
3000
Szkolimy techników medycznych na potrzeby przemysłu medycznego.
12:07
and we train chemical technicians for companies
213
715000
4000
Szkolimy też techników chemicznych na potrzeby firm takich,
12:11
like Bayer and Calgon Carbon and Fisher Scientific and Exxon.
214
719000
4000
jak Bayer, Calgon Carbon, Fisher Scientific i Exxon.
12:15
And I will guarantee you that if you come to my center in Pittsburgh --
215
723000
6000
I mogę was zapewnić, że jeśli przyjedziecie do mojego ośrodka w Pittsburghu --
12:21
and you're all invited --
216
729000
2000
do czego was wszystkich zapraszam --
12:23
you'll see welfare mothers doing analytical chemistry
217
731000
2000
ujrzycie matki żyjące z O.S., zajmujące się chemią analityczną
12:25
with logarithmic calculators
218
733000
2000
z kalkulatorami logarytmicznymi w ręku
12:27
10 months from enrolling in the program.
219
735000
3000
i to już dziesięć miesięcy od początku uczestnictwa w programie.
12:30
There is absolutely no reason why poor people
220
738000
5000
Nie ma absolutnie żadnego powodu, dla którego biedni ludzie
12:35
can't learn world class technology.
221
743000
3000
mieliby nie móc uczyć się obsługi światowej klasy technologii.
12:38
What we've discovered is you have to give them flowers
222
746000
3000
Odkryliśmy, że jeśli dasz im kwiaty,
12:41
and sunlight and food and expectations and Herbie's music,
223
749000
6000
światło słoneczne, jedzenie, oczekiwania i muzykę Herbie'ego,
12:47
and you can cure a spiritual cancer every time.
224
755000
5000
to w każdej chwili możesz wyleczyć duchowego raka.
12:52
We train corporate travel agents for the travel industry.
225
760000
4000
Szkolimy agentów biura podróży dla klientów biznesowych na potrzeby branży turystycznej.
12:57
We even teach people how to read.
226
765000
3000
Uczymy ludzi nawet czytania.
13:00
The kid with the red stripe was in the program two years ago --
227
768000
4000
Dzieciak z czerwonym paskiem brał udział w programie dwa lata temu --
13:04
he's now an instructor.
228
772000
2000
teraz jest instruktorem.
13:06
And I have children with high school diplomas that they can't read.
229
774000
5000
Mam również młodzież ze świadectwami ukończenia szkoły średniej, których nie potrafią przeczytać.
13:11
And so you must ask yourself the question:
230
779000
3000
W takiej sytuacji musimy sobie zadać następujące pytanie --
13:14
how is it possible in the 21st century
231
782000
5000
jak to możliwe, że w XXI wieku
13:19
that we graduate children from schools
232
787000
3000
wypuszczamy ze szkoły młodzieńców,
13:22
who can't read the diplomas that they have in their hands?
233
790000
3000
którzy nie potrafią przeczytać świadectwa, które trzymają w rękach.
13:25
The reason is that the system gets reimbursed
234
793000
3000
Powód tego jest taki, że szkołom płaci się
13:28
for the kids they spit out the other end, not the children who read.
235
796000
5000
za ilość dzieci, które "wypluwają" ze świadectwem, a nie ilość dzieci, które umieją czytać.
13:33
I can take these children and in 20 weeks,
236
801000
5000
Mogę wziąć te dzieci do siebie i w 20 tygodni
13:38
demonstrated aptitude; I can get them high school equivalent.
237
806000
4000
będą w stanie pokazać, że osiągnęli poziom rówieśników ze szkoły średniej.
13:42
No big deal.
238
810000
2000
Wielkie mi rzeczy.
13:45
That's our library with more handcrafted furniture.
239
813000
5000
To jest nasza biblioteka, gdzie jest jeszcze więcej wykonanych ręcznie mebli.
13:51
And this is the arts program I started in 1968.
240
819000
4000
A to jest program artystyczny, jaki zapoczątkowałem w 1968.
13:55
Remember I'm the black kid from the '60s who got his life saved with ceramics.
241
823000
4000
Jak pamiętacie, jestem tym czarnym dzieckiem z lat 60tych, któremu życia uratowało garncarstwo.
13:59
Well, I went out and decided to reproduce my experience
242
827000
3000
Cóż, wtedy postanowiłem spróbować pomóc innym dzieciom
14:02
with other kids in the neighborhood,
243
830000
2000
w sąsiedztwie doświadczyć tego samego,
14:04
the theory being if you get kids flowers and you give them food
244
832000
4000
bazując na teorii, że jeśli dasz dzieciom kwiaty, jedzenie,
14:08
and you give them sunshine and enthusiasm,
245
836000
3000
światło słoneczne i entuzjazm,
14:11
you can bring them right back to life.
246
839000
2000
możesz przywrócić im radość życia.
14:13
I have 400 kids from the Pittsburgh public school system
247
841000
3000
400 dzieci ze szkół państwowych w Pittsburghu
14:16
that come to me every day of the week for arts education.
248
844000
5000
przychodzi do mojego ośrodka po to, by zdobyć wykształcenie artystyczne.
14:21
And these are children who are flunking out of public school.
249
849000
3000
I to są dzieci, które zawalają półrocza czy siedzą drugi rok w tej samej klasie.
14:24
And last year I put 88 percent of those kids in college
250
852000
3000
W zeszłym roku posłałem 88 procent tych dzieci na studia
14:27
and I've averaged over 80 percent for 15 years.
251
855000
4000
i utrzymałem średnią 80 procent przez 15 lat.
14:31
We've made a fascinating discovery:
252
859000
2000
Dokonaliśmy fascynującego odkrycia --
14:33
there's nothing wrong with the kids
253
861000
3000
Tym dzieciom nie brakuje i nie dolega nic,
14:36
that affection and sunshine and food and enthusiasm
254
864000
5000
czego czułość, światło słoneczne, jedzenie, entuzjazm
14:41
and Herbie's music can't cure.
255
869000
3000
i muzyka Herbie'go nie potrafiłyby wyleczyć.
14:44
For that I won a big old plaque -- Man of the Year in Education.
256
872000
4000
Za to wygrałem taką wielką plakietkę -- "Człowiek Roku w Dziedzinie Edukacji".
14:48
I beat out all the Ph.D.'s
257
876000
2000
Pobiłem wszystkich z doktoratami,
14:50
because I figured that if you treat children like human beings,
258
878000
3000
ponieważ odkryłem, że jeśli będziesz traktował dzieci jak istoty ludzkie,
14:53
it increases the likelihood they're going to behave that way.
259
881000
3000
zwiększy to szansę na to, że zaczną się zachowywać zgodnie z tym poglądem.
14:56
And why we can't institute that policy
260
884000
3000
A to, dlaczego nie możemy zastosować takiego podejścia
14:59
in every school and in every city and every town
261
887000
6000
w każdej szkole, w każdym mieście i w każdym miasteczku,
15:05
remains a mystery to me.
262
893000
3000
pozostaje dla mnie zagadką.
15:08
Let me show you what these people do.
263
896000
3000
Pozwólcie mi, że pokażę wam, co ci ludzie potrafią zrobić.
15:11
We have ceramics and photography and computer imaging.
264
899000
4000
Mamy zajęcia z garncarstwa, fotografii, grafiki komputerowej
15:15
And these are all kids with no artistic ability, no talent,
265
903000
5000
i wszystkie dzieci, które w nich uczestniczą, nie mają umiejętności artystycznych, talentu,
15:20
no imagination. And we bring in the world's greatest artists --
266
908000
4000
wyobraźni. Sprowadzamy dla nich najlepszych artystów na świecie --
15:24
Gordon Parks has been there, Chester Higgins has been there --
267
912000
3000
Gordon Parks tutaj był, Chester Higgins tutaj był --
15:27
and what we've learned
268
915000
2000
Tym, czego nas to nauczyło jest to,
15:29
is that the children will become like the people who teach them.
269
917000
4000
że dzieci zaczną przypominać ludzi, którzy ich uczyli.
15:33
In fact, I brought in a mosaic artist from the Vatican,
270
921000
4000
Właściwie to nawet sprowadziłem z Watykanu artystkę wykonującą mozaiki,
15:37
an African-American woman
271
925000
2000
afroamerykankę,
15:39
who had studied the old Vatican mosaic techniques,
272
927000
3000
która studiowała stare techniki, jakimi wykonywano mozaiki w Watykanie
15:42
and let me show you what they did with the work.
273
930000
3000
i pozwólcie, że pokażę wam, co z tego wyszło.
15:46
These were children who the whole world had given up on,
274
934000
4000
To wykonały dzieci, które spisał na straty cały świat,
15:50
who were flunking out of public school,
275
938000
2000
które zawalały półrocza i zostawały w tej samej klasie -
15:52
and that's what they're capable of doing
276
940000
2000
oto, czego są w stanie dokonać,
15:54
with affection and sunlight and food and good music and confidence.
277
942000
7000
jeśli obdarzy się ich czułością, światłem słonecznym, jedzeniem, dobrą muzyką i zaszczepi się w nich pewność siebie.
16:04
We teach photography.
278
952000
2000
Uczymy ich fotografii.
16:06
And these are examples of some of the kids' work.
279
954000
3000
A to są przykłady prac niektórych z tych dzieci.
16:10
That boy won a four-year scholarship
280
958000
3000
Tamten chłopak wygrał czteroletnie stypendium
16:13
on the strength of that photograph.
281
961000
3000
tylko dlatego, że to zdjęcie tak silnie oddziaływało na ludzi.
16:16
This is our gallery.
282
964000
2000
To jest nasza galeria.
16:18
We have a world class gallery
283
966000
2000
Mamy galerię na światowym poziomie,
16:20
because we believe that poor kids need a world class gallery,
284
968000
4000
bo wierzymy, że biedne dzieci potrzebują galerii na światowym poziomie.
16:24
so I designed this thing.
285
972000
2000
Więc zaprojektowałem to w taki sposób.
16:26
We have smoked salmon at the art openings,
286
974000
2000
Podajemy wędzonego łososia podczas wystaw.
16:28
we have a formal printed invitation,
287
976000
3000
Mamy wydrukowane zaproszenia.
16:31
and I even have figured out a way to get their parents to come.
288
979000
3000
Nawet wykombinowałem sposób, w jaki można ściągnąć ich rodziców.
16:34
I couldn't buy a parent 15 years ago
289
982000
3000
15 lat temu nie byłem w stanie "kupić" sobie żadnego z rodziców,
16:37
so I hired a guy who got off on the Jesus big time.
290
985000
4000
więc wynająłem faceta, który czerpał ogromną przyjemność z głoszenia nauk Jezusa.
16:41
He was dragging guys out of bars
291
989000
2000
Wyciągał facetów z barów
16:43
and saving those lives for the Lord.
292
991000
2000
i ratował ich życie w imieniu Pana.
16:45
And I said, "Bill, I want to hire you, man.
293
993000
4000
Powiedziałem: "Bill, chcę Cię zatrudnić, kolego.
16:49
You have to tone down the Jesus stuff a little bit,
294
997000
2000
Musisz troszeczkę złagodzić całą tą gadkę o Jezusie,
16:51
but keep the enthusiasm.
295
999000
2000
ale zachowaj swój entuzjazm.
16:53
(Laughter) (Applause)
296
1001000
3000
(Śmiech)
16:56
I can't get these parents to come to the school."
297
1004000
4000
Bo widzisz, ja nie mogę nakłonić rodziców, by przyszli do szkoły".
17:00
He said, "I'll get them to come to the school."
298
1008000
2000
Powiedział: "Już ja się postaram, żeby przyszli do szkoły".
17:02
So, he jumped in the van, he went to Miss Jones' house and said,
299
1010000
2000
Wskoczył więc do vana, poszedł do domu pani Jones
17:04
"Miss Jones, I knew you wanted to come to your kid's art opening
300
1012000
3000
i powiedział: "Pani Jones, wiedziałem, że chce Pani przyjść na wystawę Pani dziecka,
17:07
but you probably didn't have a ride.
301
1015000
3000
ale najprawdopodobniej nie miała pani, jak tam dojechać.
17:10
So, I came to give you a ride."
302
1018000
2000
Więc przyjechałem, aby Panią podwieźć".
17:12
And he got 10 parents and then 20 parents.
303
1020000
3000
Najpierw ściągnął 10ciu rodziców, potem 20tu.
17:15
At the last show that we did, 200 parents showed up
304
1023000
4000
Na ostatniej z wystaw pojawiło się 200 rodziców,
17:19
and we didn't pick up one parent.
305
1027000
2000
a nie udało nam się sprowadzić tylko jednego.
17:21
Because now it's become socially not acceptable not to show up
306
1029000
5000
Ponieważ teraz niepojawienie się w Cechu Rzemieślników w Manchesterze w celu wspierania własnych dzieci
17:26
to support your children at the Manchester Craftsmen's Guild
307
1034000
3000
jest czymś społecznie nieakceptowanym,
17:29
because people think you're bad parents.
308
1037000
2000
bo ludzie pomyśleliby, że jesteście złymi rodzicami.
17:31
And there is no statistical difference
309
1039000
2000
I nie ma żadnej statystycznej różnicy
17:33
between the white parents and the black parents.
310
1041000
4000
pomiędzy białoskórymi a czarnoskórymi rodzicami.
17:37
Mothers will go where their children are being celebrated,
311
1045000
5000
Matki pójdą tam, gdzie ich dzieci święcą tryumfy -
17:42
every time, every town, every city.
312
1050000
5000
zawsze i wszędzie.
17:48
I wanted you to see this gallery because it's as good as it gets.
313
1056000
8000
Chciałem, abyście zobaczyli tę galerię, bo lepiej już być nie może.
17:56
And by the time I cut these kids loose from high school,
314
1064000
3000
Kiedy z moją pomocą uwalniają się od szkoły średniej
17:59
they've got four shows on their resume
315
1067000
3000
mają już cztery wystawy w swoim portfolio,
18:02
before they apply to college because it's all up here.
316
1070000
3000
i to jeszcze zanim złożą podania na studia. Wszystko zaczyna się w głowie.
18:05
You have to change the way that people see themselves
317
1073000
4000
Musisz zmienić sposób, w jaki ludzie postrzegają siebie samych,
18:09
before you can change their behavior.
318
1077000
3000
a dopiero wtedy będziesz w stanie zmienić ich zachowanie.
18:12
And it's worked out pretty good up to this day.
319
1080000
5000
Jak dotąd, taka filozofia sprawdzała się w praktyce i to całkiem dobrze.
18:17
I even stuck another room on the building, which I'd like to show you.
320
1085000
6000
Dobudowałem nawet kolejne pomieszczenie do tego budynku, które chciałbym wam zresztą pokazać.
18:23
This is brand new.
321
1091000
2000
To powstało niedawno.
18:25
We just got this slide done in time for the TED Conference.
322
1093000
4000
Udało nam się wykonać ten slajd na czas, przed samą konferencją TED.
18:29
I gave this little slide show at a place called the Silicon Valley
323
1097000
5000
Zrobiłem taki pokaz slajdów w tak zwanej Dolinie Krzemowej
18:34
and I did all right.
324
1102000
2000
i poszło mi całkiem nieźle.
18:36
And the woman came out of the audience,
325
1104000
2000
Podeszła do mnie kobieta, która siedziała na widowni
18:38
she said, "That was a great story
326
1106000
2000
i powiedziała: "To była świetna opowieść
18:40
and I was very impressed with your presentation.
327
1108000
2000
i Pańska prezentacja zrobiła na mnie duże wrażenie.
18:42
My only criticism is your computers are getting a little bit old."
328
1110000
3000
Jedyne zastrzeżenie, jakie mam to to, że Pana komputery są już trochę za stare".
18:45
And I said, "Well, what do you do for a living?"
329
1113000
3000
A ja zapytałem: "A czym się Pani zajmuje zawodowo?"
18:48
She said, "Well, I work for a company called Hewlett-Packard."
330
1116000
4000
Powiedziała: "Pracuję dla firmy o nazwie Hewlett Packard".
18:52
And I said, "You're in the computer business, is that right?"
331
1120000
3000
A ja na to: "Pracuje Pani w branży komputerowej, czyż nie tak?"
18:55
She said, "Yes, sir."
332
1123000
2000
Powiedziała: "Tak, proszą Pana".
18:57
And I said, "Well, there's an easy solution to that problem."
333
1125000
2000
A ja na to: "Cóż, przychodzi mi na myśl dosyć proste rozwiązanie".
18:59
Well, I'm very pleased to announce to you that HP
334
1127000
4000
Z wielką przyjemnością ogłaszam, że firma Hewlett Packard
19:03
and a furniture company called Steelcase
335
1131000
3000
i firma meblarska Steelcase
19:06
have adopted us as a demonstration model for all of their technology
336
1134000
4000
przyjęli nas jako model demonstracyjny dla całej swej technologii
19:10
and all their furniture for the United States of America.
337
1138000
3000
i wszystkich mebli przeznaczonych na amerykański rynek.
19:13
And that's the room
338
1141000
2000
A oto pomieszczenie, o którym mówiłem.
19:15
that's initiating the relationship.
339
1143000
2000
Od tego zaczęła się nasza relacja.
19:17
We got it just done in time to show you,
340
1145000
2000
Załatwiliśmy to na czas - tak, aby móc wam to pokazać.
19:19
so it's kind of the world debut of our digital imaging center.
341
1147000
4000
Więc jest to w pewnym sensie debiut dla naszego ośrodka grafiki komputerowej.
19:23
(Applause)
342
1151000
1000
(Brawa)
19:24
(Music)
343
1152000
8000
(Muzyka)
19:32
I only have a couple more slides,
344
1160000
2000
Mam jeszcze tylko kilka slajdów
19:34
and this is where the story gets kind of interesting.
345
1162000
3000
i w tym miejscu robi się całkiem ciekawie.
19:37
So, I just want you to listen up for a couple more minutes
346
1165000
3000
Tak więc, chciałbym, abyście posłuchali jeszcze przez kilka minut,
19:40
and you'll understand why he's there and I'm here.
347
1168000
5000
a zrozumiecie dlaczego oni tam są i dlaczego ja tutaj jestem.
19:45
In 1986, I had the presence of mind to stick a music hall
348
1173000
4000
W 1986 zachowałem wystarczająco przytomny umysł, by zbudować salę koncertową
19:49
on the north end of the building while I was building it.
349
1177000
3000
w północnej części tego budynku, gdy jeszcze go budowałem.
19:52
And a guy named Dizzy Gillespie showed up to play there
350
1180000
5000
Pojawił się Dizzy Gillespie, aby tam zagrać,
19:57
because he knew this man over here, Marty Ashby.
351
1185000
4000
ponieważ znał niejakiego Marty'ego Ashby'ego.
20:01
And I stood on that stage with Dizzy Gillespie on sound check
352
1189000
4000
I stałem na tej scenie z Dizzy'm Gillespie'm, kontrolując jakość dźwięku.
20:05
on a Wednesday afternoon, and I said,
353
1193000
2000
Było to w środę popołudniu. Zapytałem go wtedy:
20:07
"Dizzy, why would you come to a black-run center
354
1195000
3000
"Dizzy, co sprowadza Cię do prowadzonego przez czarnego ośrodka,
20:10
in the middle of an industrial park with a high crime rate
355
1198000
4000
leżącego w samym środku parku przemysłowego z wysokim wskaźnikiem przestępczości,
20:14
that doesn't even have a reputation in music?"
356
1202000
2000
który nie jest nawet znany z dobrej muzyki?"
20:16
He said, "Because I heard you built the center
357
1204000
2000
Powiedział: "Bo słyszałem, że zbudowałeś ten ośrodek
20:18
and I didn't believe that you did it, and I wanted to see for myself.
358
1206000
3000
i nie mogłem uwierzyć, że tego dokonałeś, więc chciałem zobaczyć to na własne oczy.
20:21
And now that I have, I want to give you a gift."
359
1209000
5000
A teraz, gdy przekonałeś się sam, chcę ofiarować Ci coś w darze".
20:26
I said, "You're the gift."
360
1214000
2000
Powiedziałem: "Ty jesteś tym darem".
20:28
He said, "No, sir. You're the gift.
361
1216000
2000
Powiedział: "Nie. To ty jesteś darem.
20:30
And I'm going to allow you to record the concert
362
1218000
2000
Zamierzam pozwolić ci nagrać ten koncert
20:32
and I'm going to give you the music,
363
1220000
2000
i ofiaruję ci prawa do mojej muzyki.
20:34
and if you ever choose to sell it, you must sign an agreement
364
1222000
3000
Jeśli kiedykolwiek zdecydujesz się to sprzedawać, musisz podpisać umowę,
20:37
that says the money will come back and support the school."
365
1225000
2000
która zapewni to, że pieniądze wrócą tutaj i pójdą na rozwój szkoły".
20:39
And I recorded Dizzy. And he died a year later,
366
1227000
5000
Nagrałem więc Dizzy'ego, a on zmarł rok później,
20:44
but not before telling a fellow named McCoy Tyner what we were doing.
367
1232000
4000
lecz zdążył wcześniej powiedzieć koledze, McCoy'owi Tyner'owi, co takiego robimy.
20:48
And he showed up and said,
368
1236000
2000
Odwiedził mnie więc i powiedział:
20:50
"Dizzy talking about you all over the country, man,
369
1238000
2000
"Człowieku! Dizzy mówił o Tobie w całym kraju,
20:52
and I want to help you."
370
1240000
2000
a ja chcę Tobie pomóc".
20:54
And then a guy named Wynton Marsalis showed up.
371
1242000
2000
Potem zjawił się u mnie facet, który nazywał się Wynton Marsalis.
20:57
Then a bass player named Ray Brown,
372
1245000
3000
A następnie basista - Ray Brown
21:00
and a fellow named Stanley Turrentine,
373
1248000
3000
i niejaki Stanley Turrentine,
21:03
and a piano player named Herbie Hancock,
374
1251000
3000
a potem pianista nazywający się Herbie Hancock,
21:06
and a band called the Count Basie Orchestra,
375
1254000
6000
a potem zespół o nazwie Orkiestra Hrabiego Basie [Count Basie Orchestra],
21:12
and a fellow named Tito Puente,
376
1260000
3000
a później facet, który nazywał się Tito Puente,
21:15
and a guy named Gary Burton, and Shirley Horn, and Betty Carter,
377
1263000
5000
a następnie Gary Burton, Shirley Horn, Betty Carter,
21:20
and Dakota Staton and Nancy Wilson
378
1268000
3000
a potem jeszcze Dakota Staton i Nancy Wilson -
21:23
all have come to this center in the middle of an industrial park
379
1271000
5000
wszyscy oni przybyli do tego ośrodka w samym środku parku przemysłowego,
21:28
to sold out audiences in the middle of the inner city.
380
1276000
3000
aby zagrać przed pełnymi widowniami w samym środku zaniedbanej części śródmieścia.
21:31
And I'm very pleased to tell you that, with their permission,
381
1279000
4000
Miło jest mi mówić, że - za ich przyzwoleniem -
21:35
I have now accumulated 600 recordings
382
1283000
3000
zgromadziłem do tej pory 600 nagrań
21:38
of the greatest artists in the world,
383
1286000
2000
najlepszych artystów na świecie,
21:40
including Joe Williams, who died,
384
1288000
4000
do których zaliczał się Joe Williams - niestety już zmarł,
21:44
but not before his last recording was done at my school.
385
1292000
5000
ale zdążył swoją ostatnią płytę nagrać w mojej szkole.
21:49
And Joe Williams came up to me and he put his hand on my shoulder
386
1297000
10000
Joe Williams podszedł do mnie, położył mi rękę na ramieniu
21:59
and he said, "God's picked you, man, to do this work.
387
1307000
7000
i powiedział: "Bóg Cię wybrał, kolego, żebyś robił to, co robisz
22:07
And I want my music to be with you."
388
1315000
3000
i chcę, aby moja muzyka Ci towarzyszyła w Twojej drodze".
22:10
And that worked out all right.
389
1318000
4000
Powiem, że nawet się to udało.
22:14
When the Basie band came, the band got so excited about the school
390
1322000
5000
Kiedy przybył do nas zespół Basie, członkowie zespołu byli pod takim wrażeniem,
22:19
they voted to give me the rights to the music.
391
1327000
3000
że głosowali nad tym, czy ofiarować mi prawa do ich muzyki.
22:22
And I recorded it and we won something called a Grammy.
392
1330000
5000
Nagrałem ich muzykę, a potem wygraliśmy coś, co nazywają nagrodą Grammy.
22:27
And like a fool, I didn't go to the ceremony
393
1335000
3000
I jak prawdziwy idiota nie poszedłem na ceremonię rozdania nagród,
22:30
because I didn't think we were going to win.
394
1338000
2000
ponieważ nie sądziłem, że wygramy.
22:32
Well, we did win,
395
1340000
2000
Ale wygraliśmy.
22:34
and our name was literally in lights over Madison Square Garden.
396
1342000
2000
Nasza nazwa była dosłownie w świetle jupiterów nad Madison Square Garden.
22:36
Then the U.N. Jazz Orchestra dropped by and we recorded them
397
1344000
9000
Potem wpadła do nas U.N. Jazz Orchestra [Orkiestra Jazzowa Narodów Zjednoczonych] i nagraliśmy ich.
22:45
and got nominated for a second Grammy back to back.
398
1353000
4000
i została nominowana do drugiej nagrody Grammy.
22:50
So, we've become one of the hot, young jazz recording studios
399
1358000
3000
Staliśmy się jednym z tych młodych, a popularnych studiów nagraniowych w Stanach Zjednoczonych,
22:53
in the United States of America
400
1361000
2000
gdzie nagrywa się muzykę jazzową.
22:55
(Laughter)
401
1363000
1000
(Śmiech)
22:56
in the middle of the inner city with a high crime rate.
402
1364000
5000
w samym środku zaniedbanej części śródmieścia z wysokim wskaźnikiem przestępczości.
23:02
That's the place all filled up with Republicans.
403
1370000
6000
To jest miejsce po brzegi wypełnione republikanami.
23:08
(Laughter)
404
1376000
4000
(Śmiech)
23:12
(Applause)
405
1380000
1000
(Brawa)
23:13
If you'd have dropped a bomb on that room,
406
1381000
2000
Gdybyś zrzucił bombę na to jedno pomieszczenie,
23:15
you'd have wiped out all the money in Pennsylvania
407
1383000
2000
pozbyłbyś się wszystkich pieniędzy, jakie pracowały na stan Pensylwanii,
23:17
because it was all sitting there.
408
1385000
2000
ponieważ wszystkie trafiły właśnie tam.
23:19
Including my mother and father, who lived long enough
409
1387000
3000
Była tam też moja matka z ojcem, którzy żyli wystarczająco długo,
23:22
to see their kid build that building.
410
1390000
3000
by zobaczyć, że ich dziecko zbudowało ten budynek.
23:25
And there's Dizzy, just like I told you. He was there.
411
1393000
4000
A tutaj widzicie Dizzy'ego. Był tam, tak jak wam mówiłem.
23:29
And he was there, Tito Puente.
412
1397000
3000
Był tam także Tito Puente,
23:32
And Pat Metheny and Jim Hall were there
413
1400000
3000
Pat Metheny, Jim Hall także tam byli
23:35
and they recorded with us.
414
1403000
2000
i nagrali z nami płytę.
23:37
And that was our first recording studio, which was the broom closet.
415
1405000
5000
To było naszym pierwszym studiem nagraniowym, a mieściło się w pomieszczeniu dla mioteł czy mopów.
23:42
We put the mops in the hallway and re-engineered the thing
416
1410000
3000
Wystawiliśmy mopy na korytarz i przekształciliśmy to pomieszczenie
23:45
and that's where we recorded the first Grammy.
417
1413000
3000
i to właśnie tutaj nagraliśmy to, co przyniosło nam pierwszą nagrodę Grammy.
23:48
And this is our new facility, which is all video technology.
418
1416000
4000
A to jest nasz nowy ośrodek, poświęcony technologii wideo.
23:52
And that is a room that was built for a woman named Nancy Wilson,
419
1420000
4000
A to jest pomieszczenie, które zostało zbudowane dla Nancy Wilson,
23:56
who recorded that album at our school last Christmas.
420
1424000
8000
która nagrała ten album w naszej szkole w ostatnie Święta Bożego Narodzenia.
24:04
And any of you who happened to have been watching Oprah Winfrey
421
1432000
2000
A ci z was, którzy akurat oglądali Oprah Winfrey Show
24:06
on Christmas Day, he was there and Nancy was there
422
1434000
4000
w dzień Bożego Narodzenia, wiedzą, że był tam on i była tam Nancy,
24:10
singing excerpts from this album,
423
1438000
2000
gdzie zaśpiewała część utworów z tego albumu --
24:12
the rights to which she donated to our school.
424
1440000
4000
a prawa do tego albumu przyznała naszej szkole.
24:16
And I can now tell you with absolute certainty
425
1444000
2000
Mogę wam powiedzieć z całkowitą pewnością,
24:18
that an appearance on Oprah Winfrey will sell 10,000 CDs.
426
1446000
5000
że wystąpienie w Oprah Winfrey Show przyczyni się do sprzedaży 10 000 płyt CD.
24:23
(Laughter)
427
1451000
2000
(Śmiech)
24:25
We are currently number four on the Billboard Charts,
428
1453000
3000
W chwili obecnej zajmujemy czwarte miejsce na liście przebojów Billboardu,
24:28
right behind Tony Bennett.
429
1456000
2000
tuż za utworem Tony'ego Bennett'a.
24:30
And I think we're going to be fine.
430
1458000
2000
I sądzę, że pójdzie nam całkiem świetnie.
24:32
This was burned out during the riots -- this is next to my building --
431
1460000
4000
Ten budynek został spalony podczas zamieszek -- leży tuż obok mojego budynku.
24:36
and so I had another cardboard box built
432
1464000
3000
Tak więc zleciłem komuś stworzenie kolejnej kartonowej makiety
24:39
and I walked back out in the streets again.
433
1467000
2000
i wyszedłem z nią na ulice.
24:41
And that's the building, and that's the model,
434
1469000
3000
To jest ten budynek, a to jest makieta,
24:44
and on the right's a high-tech greenhouse
435
1472000
3000
a po prawej widzicie zaawansowaną technologicznie szklarnię,
24:47
and in the middle's the medical technology building.
436
1475000
2000
zaś ten w środku to budynek z technologią medyczną.
24:49
And I'm very pleased to tell you that the building's done.
437
1477000
3000
I bardzo miło jest mi ogłosić, że budynek jest już gotowy.
24:52
It's also full of anchor tenants at 20 dollars a foot --
438
1480000
5000
Jest także pełen głównych sklepów, ściągających ruch dla innych sklepów, którzy płacą niecałe 20 dolarów za metr.
24:57
triple that in the middle of the inner city.
439
1485000
2000
jest trzykrotnie większe niż to w zaniedbanej części śródmieścia.
24:59
And there's the fountain.
440
1487000
2000
A tutaj mamy fontannę.
25:01
(Laughter)
441
1489000
2000
(Śmiech)
25:03
Every building has a fountain.
442
1491000
2000
Każdy budynek ma fontannę.
25:05
And the University of Pittsburgh Medical Center are anchor tenants
443
1493000
3000
Centrum Medyczne Uniwersytetu w Pittsburghu jest najważniejszym z najemców
25:08
and they took half the building,
444
1496000
2000
który zajął połowę budynku.
25:10
and we now train medical technicians through all their system.
445
1498000
3000
A my szkolimy teraz techników medycznych za pomocą rozwiniętych przez nich systemów.
25:13
And Mellon Bank's a tenant.
446
1501000
2000
Również Mellon Bank wynajmuje tutaj lokal.
25:15
And I love them because they pay the rent on time.
447
1503000
3000
A ja ich kocham, ponieważ płacą czynsz na czas.
25:18
(Laughter)
448
1506000
1000
(Śmiech)
25:19
And as a result of the association,
449
1507000
2000
W wyniku tej współpracy
25:21
I'm now a director of the Mellon Financial Corporation
450
1509000
2000
jestem teraz kierownikiem Korporacji Finansowej Mellon,
25:24
that bought Dreyfus.
451
1512000
2000
która wykupiła firmę Dreyfus.
25:29
And this is in the process of being built as we speak.
452
1517000
4000
A to jest w tej chwili w trakcie budowy.
25:33
Multiply that picture times four and you will see the greenhouse
453
1521000
5000
Powiększcie to, co jest na zdjęciu czterokrotnie, a zobaczycie szklarnię,
25:38
that's going to open in October this year
454
1526000
2000
jaka zostanie oddana do użytku w październiku tego roku,
25:40
because we're going to grow those flowers
455
1528000
4000
bo mamy zamiar hodować te kwiaty
25:44
in the middle of the inner city.
456
1532000
2000
w samym środku zaniedbanej części śródmieścia.
25:46
And we're going to have high school kids
457
1534000
2000
Młodzież chodząca do szkoły średniej
25:48
growing Phalaenopsis orchids in the middle of the inner city.
458
1536000
5000
będzie hodować storczyki w samym środku zaniedbanej części miasta.
25:53
And we have a handshake with one of the large retail grocers
459
1541000
4000
Osiągnęliśmy wstępne porozumienie z jedną z wielkich sieci sklepów,
25:57
to sell our orchids in all 240 stores in six states.
460
1545000
5000
dzięki czemu moglibyśmy sprzedawać nasze storczyki we wszystkich 240 sklepach w sześciu stanach.
26:02
And our partners are Zuma Canyon Orchids of Malibu, California,
461
1550000
4000
Naszym partnerem jest także Zuma Canyon Orchids z Malibu w Kalifornii,
26:06
who are Hispanic.
462
1554000
2000
którym kierują Latynosi.
26:08
So, the Hispanics and the black folks have formed a partnership
463
1556000
3000
Tak więc Latynosi i czarnoskórzy stworzyli partnerstwo biznesowe
26:11
to grow high technology orchids in the middle of the inner city.
464
1559000
4000
po to, by hodować wysokiej jakości orchidee w samym środku zaniedbanej części śródmieścia.
26:15
And I told my United States senator
465
1563000
3000
Powiedziałem reprezentującemu mój region senatorowi,
26:18
that there was a very high probability
466
1566000
2000
istnieje duże prawdopodobieństwo, że
26:20
that if he could find some funding for this,
467
1568000
2000
jeśli udałoby się znaleźć na to fundusze,
26:22
we would become a left-hand column in the Wall Street Journal,
468
1570000
4000
moglibyśmy trafić na łamy Wall Street Journal'u.
26:26
to which he readily agreed.
469
1574000
2000
Na co zresztą bardzo chętnie przystał.
26:28
And we got the funding and we open in the fall.
470
1576000
2000
Dostaliśmy fundusze na ten cel i będzie gotowa na jesień.
26:30
And you ought to come and see it -- it's going to be a hell of a story.
471
1578000
3000
Powinniście przyjść to zobaczyć -- będzie to wielkie wydarzenie.
26:33
And this is what I want to do when I grow up.
472
1581000
5000
A to jest to, co chcę robić, gdy dorosnę.
26:38
(Laughter)
473
1586000
2000
(Śmiech)
26:40
The brown building is the one you guys have been looking at
474
1588000
3000
Ten brązowy budynek to ten, na który patrzyliście
26:43
and I'll tell you where I made my big mistake.
475
1591000
3000
i powiem wam, na czym polegał mój wielki błąd.
26:46
I had a chance to buy this whole industrial park --
476
1594000
4000
Miałem okazję kupić ten cały park przemysłowy --
26:50
which is less than 1,000 feet from the riverfront --
477
1598000
2000
znajdujący się mniej niż 300 metrów od brzegu rzeki --
26:52
for four million dollars and I didn't do it.
478
1600000
3000
za cztery miliony dolarów i nie zrobiłem tego.
26:56
And I built the first building, and guess what happened?
479
1604000
4000
Zbudowałem pierwszy budynek i... zgadnijcie, co się stało?
27:00
I appreciated the real estate values beyond everybody's expectations
480
1608000
4000
Wyceniłem wartość nieruchomości wyżej, niż ktokolwiek inny.
27:04
and the owners of the park turned me down for eight million dollars last year,
481
1612000
6000
a właściciele parku odrzucili w zeszłym roku moją ofertę w wysokości ośmiu milionów dolarów.
27:10
and said, "Mr. Strickland,
482
1618000
2000
Powiedzieli mi: "Panie Strickland,
27:12
you ought to get the Civic Leader of the Year Award
483
1620000
2000
powinien Pan był dostać nagrodę 'Lider-społecznik roku',
27:14
because you've appreciated our property values
484
1622000
2000
ponieważ wycenił Pan wartość naszych posiadłości
27:16
beyond our wildest expectations.
485
1624000
2000
na więcej, niż śmieliśmy oczekiwać.
27:18
Thank you very much for that."
486
1626000
3000
Bardzo Panu za to dziękujemy".
27:21
The moral of the story is you must be prepared to act on your dreams,
487
1629000
5000
Morał tej opowieści jest taki, że musisz być przygotowany na to, by działać z myślą o własnych marzeniach
27:26
just in case they do come true.
488
1634000
3000
na wypadek, gdyby rzeczywiście miały się spełnić.
27:29
And finally, there's this picture.
489
1637000
5000
A na koniec mam jeszcze ten obrazek.
27:35
This is in a place called San Francisco.
490
1643000
3000
To jest miasto, które nazywa się San Francisco.
27:38
And the reason this picture's in here is
491
1646000
3000
Powód, dla którego ten obrazek się tutaj znalazł jest taki,
27:41
I did this slide show a couple years ago at a big economics summit,
492
1649000
4000
że pokazałem te slajdy kilka lat temu na wielkim szczycie ekonomicznym
27:45
and there was a fellow in the audience who came up to me.
493
1653000
2000
i pośród widzów był taki jeden facet, który podszedł do mnie i
27:47
He said, "Man, that's a great story.
494
1655000
2000
powiedział: "Rany, ależ to wspaniała historia.
27:49
I want one of those."
495
1657000
2000
Chcę mieć takie coś u siebie".
27:51
I said, "Well, I'm very flattered. What do you do for a living?"
496
1659000
3000
Powiedziałem: "No, bardzo mi z tego powodu miło. Czym się Pan zajmuje?"
27:54
He says, "I run the city of San Francisco.
497
1662000
2000
A on na to: "Jestem burmistrzem miasta San Francisco.
27:56
My name's Willie Brown."
498
1664000
2000
Nazywam się Willie Brown".
27:59
And so I kind of accepted the flattery and the praise
499
1667000
5000
Więc grzecznie przyjąłem jego pochwały i komplementy,
28:04
and put it out of my mind.
500
1672000
2000
a potem zapomniałem o tym całym zajściu.
28:06
And that weekend, I was going back home
501
1674000
2000
Pod koniec tamtego tygodnia wracałem do domu,
28:08
and Herbie Hancock was playing our center that night --
502
1676000
5000
a tamtej nocy w naszym ośrodku grał akurat Herbie Hancock --
28:13
first time I'd met him.
503
1681000
2000
spotkałem go wtedy po raz pierwszy.
28:15
And he walked in and he says, "What is this?"
504
1683000
3000
Wszedł do środka i zapytał: "Co to jest?"
28:18
And I said, "Herbie, this is my concept of a training center
505
1686000
4000
Powiedziałem: "Herbie, to jest mój projekt ośrodka szkoleniowego
28:22
for poor people."
506
1690000
2000
dla biednych ludzi".
28:24
And he said, "As God as my witness,
507
1692000
3000
I powiedział: "Jak Bóg mi świadkiem,
28:27
I've had a center like this in my mind for 25 years and you've built it.
508
1695000
4000
chodził mi taki ośrodek po głowie przez 25 lat, a ty go zbudowałeś.
28:31
And now I really want to build one."
509
1699000
2000
A teraz naprawdę chcę taki zbudować".
28:33
I said, "Well, where would you build this thing?"
510
1701000
2000
Zapytałem: "No, to gdzie byś postawił taki budynek?"
28:35
He said, "San Francisco."
511
1703000
2000
Powiedział: "W San Francisco".
28:37
I said, "Any chance you know Willie Brown?"
512
1705000
3000
Powiedziałem: "Czy nie znasz przypadkiem Willie'ego Brown'a?"
28:40
(Laughter)
513
1708000
2000
(Śmiech)
28:42
As a matter of fact he did know Willie Brown,
514
1710000
3000
Okazało się, że faktycznie znał Willie'ego Brown'a.
28:45
and Willie Brown and Herbie and I had dinner four years ago,
515
1713000
3000
Ja i Herbie spotkaliśmy się z Willie Brown'em na kolacji jakieś cztery lata temu
28:48
and we started drawing out that center on the tablecloth.
516
1716000
3000
i zaczęliśmy szkicować ten ośrodek na obrusie.
28:51
And Willie Brown said, "As sure as I'm the mayor of San Francisco,
517
1719000
4000
Willie Brown powiedział: "Dopóki będę burmistrzem San Francisco,
28:55
I'm going to build this thing
518
1723000
2000
dopóty będę dążył do tego, by zbudować to
28:57
as a legacy to the poor people of this city."
519
1725000
4000
jako dziedzictwo dla biednych ludzi tego miasta".
29:01
And he got me five acres of land on San Francisco Bay
520
1729000
4000
Załatwił mi pięć akrów pod budowę przy wybrzeżu w San Francisco,
29:05
and we got an architect and we got a general contractor
521
1733000
4000
zatrudniliśmy architekta i głównego wykonawcę,
29:09
and we got Herbie on the board,
522
1737000
2000
a członkami zarządu uczyniliśmy Herbie'ego,
29:12
and our friends from HP, and our friends from Steelcase,
523
1740000
3000
naszych przyjaciół z Hewlett-Packard, naszych przyjaciół ze Steelcase,
29:15
and our friends from Cisco, and our friends from Wells Fargo
524
1743000
3000
naszych przyjaciół z Cisco, naszych przyjaciół z Wells Fargo
29:18
and Genentech.
525
1746000
2000
i z Genentech.
29:20
And along the way, I met this real short guy
526
1748000
3000
W międzyczasie poznałem pewnego naprawdę niskiego faceta,
29:24
at my slide show in the Silicon Valley.
527
1752000
4000
gdy pokazywałem swoje slajdy w Krzemowej Dolinie.
29:28
He came up to me afterwards,
528
1756000
2000
Gdy skończyłem, podszedł do mnie i
29:30
he said, "Man, that's a fabulous story.
529
1758000
3000
powiedział: "Rany, to wspaniała historia.
29:33
I want to help you."
530
1761000
2000
Chcę Ci pomóc".
29:35
And I said, "Well, thank you very much for that.
531
1763000
2000
A ja powiedziałem: "No to wielki dzięki, bardzo to doceniam.
29:37
What do you do for a living?"
532
1765000
2000
Czym się zajmujesz?"
29:39
He said, "Well, I built a company called eBay."
533
1767000
4000
Powiedział: "No, stworzyłem firmę o nazwie eBay".
29:43
I said, "Well, that's very nice.
534
1771000
2000
Powiedziałem: "No, to naprawdę fajnie.
29:45
Thanks very much, and give me your card and sometime we'll talk."
535
1773000
3000
Wielkie dzięki. Daj mi jeszcze swoją wizytówkę, a kiedyś się zgadamy".
29:48
I didn't know eBay from that jar of water sitting on that piano,
536
1776000
5000
Nie wiedziałem nic o eBay i nie potrafiłbym jej odróżnić od chociażby tego słoika, co na fortepianie stoi.
29:53
but I had the presence of mind to go back
537
1781000
2000
Ale zachowałem wystarczającą przytomność umysłu,
29:55
and talk to one of the techie kids at my center.
538
1783000
3000
by pogadać o tym z jednym z obeznanych technicznie dzieciaków z mojego ośrodka.
29:58
I said, "Hey man, what is eBay?"
539
1786000
2000
Powiedziałem: "Hej kolego, co to jest eBay?"
30:00
He said, "Well, that's the electronic commerce network."
540
1788000
3000
Powiedział: "A więc jest to jest elektroniczna sieć handlowa".
30:03
I said, "Well, I met the guy who built the thing
541
1791000
2000
Powiedziałem: "Cóż, spotkałem tego, który to stworzył
30:05
and he left me his card."
542
1793000
3000
i zostawił mi swoją wizytówkę".
30:08
So, I called him up on the phone and I said, "Mr. Skoll,
543
1796000
3000
Zadzwoniłem więc do niego i powiedziałem: "Panie Skoll,
30:11
I've come to have a much deeper appreciation of who you are
544
1799000
4000
poznałem bliżej to, czym się Pan zajmuje i zyskałem dla Pana jeszcze większy szacunek.
30:15
(Laughter)
545
1803000
5000
(Śmiech)
30:20
and I'd like to become your friend."
546
1808000
3000
Chciałbym więc zostać Pańskim przyjacielem".
30:23
(Laughter)
547
1811000
3000
(Śmiech)
30:26
And Jeff and I did become friends,
548
1814000
3000
Tak więc Jeff i ja rzeczywiście zostaliśmy przyjaciółmi,
30:29
and he's organized a team of people
549
1817000
3000
a on zorganizował grupę ludzi
30:32
and we're going to build this center.
550
1820000
3000
i jestem pewien, że razem wybudujemy ten ośrodek.
30:37
And I went down into the neighborhood called Bayview-Hunters Point,
551
1825000
6000
Następnie wybrałem się wgłąb sąsiedztwa, które nazywają Punktem Bayview-Hunters.
30:43
and I said, "The mayor sent me down here to work with you
552
1831000
3000
Powiedziałem: "Burmistrz wysłał mnie tutaj, aby z wami współpracować
30:47
and I want to build a center with you,
553
1835000
3000
i chcę z waszą pomocą wybudować ośrodek,
30:50
but I'm not going to build you anything if you don't want it.
554
1838000
3000
ale nie śmiem niczego wybudować, jeśli nie będziecie tego chcieli.
30:53
And all I've got is a box of slides."
555
1841000
3000
Wszystko, co przy sobie mam to pudełko slajdów".
30:56
And so I stood up in front of 200 very angry, very disappointed people
556
1844000
6000
Tak więc stałem przed 200ma rozgniewanymi, rozgoryczonymi ludźmi
31:02
on a summer night, and the air conditioner had broken
557
1850000
3000
pewnej letniej nocy, gdy klimatyzacja nie działała,
31:05
and it was 100 degrees outside,
558
1853000
3000
a na zewnątrz panowała temperatura 37,7 stopni Celsjusza...
31:09
and I started showing these pictures.
559
1857000
2000
i zacząłem im pokazywać te zdjęcia.
31:11
And after about 10 pictures they all settled down.
560
1859000
4000
Po tym, jak pokazałem im jakieś dziesięć zdjęć, wszyscy się uspokoili,
31:15
And I ran the story and I said, "What do you think?"
561
1863000
5000
a gdy skończyłem opowiadać, powiedziałem: "Co o tym sądzicie?"
31:20
And in the back of the room, a woman stood up and she said,
562
1868000
3000
Gdzieś tam z tyłu pomieszczenia jakaś kobieta wstała i powiedziała:
31:23
"In 35 years of living in this God forsaken place,
563
1871000
3000
"W ciągu 35 lat życia w tym zapomnianym przez Boga miejscu
31:26
you're the only person that's come down here and treated us with dignity.
564
1874000
4000
nie było przed tobą człowieka, który by do nas przyszedł i potraktował nas z godnością.
31:30
I'm going with you, man."
565
1878000
3000
Ja jestem z tobą, kolego".
31:33
And she turned that audience around on a pin.
566
1881000
3000
Odwróciła nastroje na widowni tak, jakby kijem Wisłę zawróciła.
31:36
And I promised these people that I was going to build this thing,
567
1884000
4000
Obiecałem tym ludziom, że wprowadzę swój zamiar w życie
31:40
and we're going to build it all right.
568
1888000
2000
i to, że uda nam się to wybudować.
31:42
And I think we can get in the ground this year
569
1890000
3000
Sądzę, że możemy stworzyć podwaliny pod ten ośrodek już w tym roku
31:45
as the first replication of the center in Pittsburgh.
570
1893000
4000
i będzie to pierwsza "kopia" ośrodka w Pittsburghu.
31:49
But I met a guy named Quincy Jones along the way
571
1897000
6000
W międzyczasie spotkałem niejakiego Quincy'ego Jones'a
31:55
and I showed him the box of slides.
572
1903000
4000
i pokazałem mu te slajdy.
31:59
And Quincy said, "I want to help you, man.
573
1907000
3000
Quincy powiedział: "Człowieku, chcę Ci w tym pomóc.
32:02
Let's do one in L.A."
574
1910000
4000
Zbudujmy taki jeden w Los Angeles".
32:06
And so he's assembled a group of people.
575
1914000
3000
Tak więc zaangażował do tego grupę ludzi,
32:09
And I've fallen in love with him,
576
1917000
2000
a ja pokochałem go jako człowieka tak,
32:11
as I have with Herbie and with his music.
577
1919000
4000
jak Herbie'ego i jego muzykę.
32:15
And Quincy said, "Where did the idea for centers like this come from?"
578
1923000
6000
Quincy zapytał mnie: "Skąd się wziął pomysł na takie ośrodki?"
32:21
And I said, "It came from your music, man.
579
1929000
3000
A ja powiedziałem: "Zaszczepiła go we mnie Twoja muzyka, kolego,
32:24
Because Mr. Ross used to bring in your albums
580
1932000
3000
gdyż pan Ross zwykł przynosić Twoje albumy
32:27
when I was 16 years old in the pottery class,
581
1935000
3000
do pracowni artystycznej, gdy miałem 16 lat i
32:30
when the world was all dark,
582
1938000
3000
kiedy moja przyszłość malowała się w ciemnych barwach,
32:33
and your music got me to the sunlight."
583
1941000
4000
Twoja muzyka przynosiła mi światło nadziei".
32:37
And I said, "If I can follow that music,
584
1945000
2000
Powiedziałem sobie: "Jeśli pójdę za tą muzyką,
32:39
I'll get out into the sunlight and I'll be OK.
585
1947000
4000
wyjdę jak po sznurku z labiryntu, dojdę do światła na końcu tunelu
32:43
And if that's not true, how did I get here?"
586
1951000
5000
i nic mi nie będzie. A jeśli to nieprawda, to jakim cudem stoję tutaj przed wami?"
32:48
I want you all to know
587
1956000
4000
Chcę, abyście wszyscy wiedzieli,
32:52
that I think the world is a place that's worth living.
588
1960000
4000
że uważam ten świat za miejsce, w którym warto żyć.
32:56
I believe in you.
589
1964000
4000
Wierzę w was.
33:00
I believe in your hopes and your dreams,
590
1968000
4000
Wierzę w wasze nadzieje i w wasze marzenia.
33:04
I believe in your intelligence
591
1972000
3000
Wierzę w waszą inteligencję.
33:07
and I believe in your enthusiasm.
592
1975000
2000
Wierzę też w wasz entuzjazm.
33:09
And I'm tired of living like this,
593
1977000
3000
Jestem jednak zmęczony takim życiem i
33:12
going into town after town with people standing around on corners
594
1980000
5000
odwiedzaniem jednego miasteczka po drugim, gdzie ludzie stoją bezczynnie, nie wiedząc, co ze sobą zrobić,
33:17
with holes where eyes used to be, their spirits damaged.
595
1985000
6000
a ich oczy nie wyrażają nadziei, tylko bezgraniczną pustkę - co jest oznaką złamanego ducha.
33:24
We won't make it as a country unless we can turn this thing around.
596
1992000
4000
Nie zdołamy przetrwać jako kraj, jeśli czegoś z tym nie zrobimy.
33:28
In Pennsylvania it costs 60,000 dollars to keep people in jail,
597
1996000
6000
W Pensylwanii utrzymywanie ludzi w więzieniu kosztuje 60 000 dolarów,
33:34
most of whom look like me.
598
2002000
2000
a w większości są to ludzie, którzy wyglądają jak ja.
33:36
It's 40,000 dollars to build the University of Pittsburgh Medical School.
599
2004000
4000
Potrzeba było 40 000 dolarów, by wybudować Uniwersytecką Szkołę Medyczną w Pittsburghu.
33:40
It's 20,000 dollars cheaper to build a medical school than to keep people in jail.
600
2008000
4000
Zbudowanie szkoły medycznej kosztuje 20 000 dolarów mniej niż utrzymywanie ludzi w więzieniu.
33:44
Do the math -- it will never work.
601
2012000
5000
Pomyśl sam. To nigdy się nie sprawdzi.
33:49
I am banking on you
602
2017000
2000
Liczę na was
33:51
and I'm banking on guys like Herbie and Quincy and Hackett and Richard
603
2019000
8000
i liczę na ludzi takich, jak Herbie i Quincy, Hackett i Richard
34:00
and very decent people who still believe in something.
604
2028000
6000
i porządnych ludzi, którzy wciąż jeszcze w coś wierzą.
34:06
And I want to do this in my lifetime, in every city and in every town.
605
2034000
9000
Chcę tego dokonać jeszcze za życia - w każdym mieście i każdym miasteczku...
34:15
And I don't think I'm crazy.
606
2043000
2000
i nie sądzę, że jestem szalony.
34:17
I think we can get home on this thing
607
2045000
2000
Sądzę, że możemy to doprowadzić do szczęśliwego zakończenia
34:19
and I think we can build these all over the country
608
2047000
3000
i sądzę, że jesteśmy w stanie zbudować takie ośrodki w całym kraju
34:22
for less money than we're spending on prisons.
609
2050000
4000
za mniejsze pieniądze niż te, które wydajemy na więzienia.
34:26
And I believe we can turn this whole story around
610
2054000
2000
I wierzę, że możemy ten smutny przypadek przeistoczyć
34:29
to one of celebration and one of hope.
611
2057000
4000
w coś, co będzie można świętować i co da ludziom nadzieję.
34:33
In my business it's very difficult work.
612
2061000
3000
W mojej branży to bardzo ciężka praca --
34:36
You're always fighting upstream like a salmon --
613
2064000
3000
idąc pod prąd, jak łosoś, zawsze musisz się z czym zmagać,
34:39
never enough money, too much need --
614
2067000
3000
bo nigdy nie wystarcza pieniędzy, a potrzeb jest zbyt wiele.
34:42
and so there is a tendency
615
2070000
2000
W związku z tym pojawiła się u mnie
34:44
to have an occupational depression that accompanies my work.
616
2072000
4000
skłonność do depresji zawodowej, która wiąże się z tym, co robię.
34:48
And so I've figured out, over time, the solution to the depression:
617
2076000
6000
Tak więc, z czasem, wpadłem na rozwiązanie tego problemu --
34:54
you make a friend in every town and you'll never be lonely.
618
2082000
6000
jeśli zaprzyjaźnisz się z kimś w każdej miejscowości, nigdy nie będziesz sam.
35:00
And my hope is that I've made a few here tonight.
619
2088000
5000
Mogę mieć tylko nadzieję, że zyskałem przyjaciela choć w kilku z was.
35:05
And thanks for listening to what I had to say.
620
2093000
3000
I dzięki za to, że wysłuchaliście tego, co miałem do powiedzenia.
35:08
(Applause)
621
2096000
14000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Bill Strickland - Social innovatorAs a Pittsburgh youth besieged by racism in the crumbling remains of the steel economy, Bill Strickland should have been one of the Rust Belt's casualties. Instead, he discovered the potter's wheel, and the transforming power of fountains, irrepressible dreams, and the slide show.
Why you should listen
Bill Strickland's journey from at-risk youth to 1996 MacArthur "Genius" grant recipient would be remarkable in itself, if it were not overshadowed by the staggering breadth of his vision. While moonlighting as an airline pilot, Strickland founded Manchester Bidwell, a world-class institute in his native Pittsburgh devoted to vocational instruction in partnership with big business -- and, almost incidentally, home to a Grammy-winning record label and a world-class jazz performance series. Yet its emphasis on the arts is no accident, as it embodies Strickland's conviction that an atmosphere of high culture and respect will energize even the most troubled students.
With job placement rates that rival most universities, Manchester Bidwell's success has attracted the attention of everyone from George Bush, Sr. (who appointed Strickland to a six-year term on the board of the NEA) to Fred Rogers (who invited Strickland to demonstrate pot throwing on Mister Rogers' Neighborhood). In 2010, President Obama appointed Strickland to the White House Council for Community Solutions, which oversees volunteering and community service on a local and national level. And though cumbersome slide trays have been replaced by PowerPoint, the inspirational power of his speeches and slide shows are the stuff of lecture circuit legend.
Bill Strickland | Speaker | TED.com