TED2018
Catherine Mohr: How I became part sea urchin
Catherine Mohr: Mam w sobie coś z jeżowca
Filmed:
Readability: 3.5
1,714,116 views
Catherine Mohr jako młoda badaczka nurkowała z akwalungiem, co było cudowne do momentu, kiedy jej prawa ręka nadziała się na kolczastego jeżowca, a nad nią krążyła ławica rekinów. Co było dalej? Więcej, niż można sobie wyobrazić. Usiądź wygodnie i wysłuchaj niesamowitej historii z lekką nutką nauki.
Catherine Mohr - Roboticist
Catherine Mohr loves what she does -- she's just not ever sure what it will be next. Full bio
Catherine Mohr loves what she does -- she's just not ever sure what it will be next. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
My story starts in the northern
Galapagos Islands,
Galapagos Islands,
0
906
3079
Moja historia zaczyna się
na północy wysp Galapagos,
na północy wysp Galapagos,
00:16
under 50 feet of water
and a big school of sharks.
and a big school of sharks.
1
4010
3404
15 metrów pod wodą i dużą ławicą rekinów.
00:20
I'd been scuba diving with a group
of friends for about a week,
of friends for about a week,
2
8148
2971
Nurkowałam tam
z przyjaciółmi przez tydzień
z przyjaciółmi przez tydzień
i było wspaniale.
00:23
and it had been glorious:
3
11143
1329
00:24
manta rays, whale sharks,
4
12496
2628
Widzieliśmy manty, rekiny wielorybie,
00:27
penguins and, of course,
hammerhead sharks.
hammerhead sharks.
5
15148
2750
pingwiny i oczywiście głowomłoty.
00:30
Today's dive was particularly tricky.
6
18675
3402
Jeden dzień był szczególnie trudny.
00:34
The surge was terrible.
7
22101
1231
Był silny prąd.
00:35
You had to have your camera rig tight in
8
23356
2190
Jedną ręką trzeba było
mocno trzymać kamerę,
mocno trzymać kamerę,
00:37
and your arm out,
9
25570
1152
a drugą mieć wyprostowaną,
00:38
because the surge kept
throwing you into the rocks
throwing you into the rocks
10
26746
2358
bo prąd znosił na skały
podczas poszukiwania pięknych ujęć.
00:41
while you're scanning up
for that beautiful photograph.
for that beautiful photograph.
11
29128
2620
00:43
It was going OK, until ...
12
31772
2530
Wszystko było dobrze...
do czasu.
00:46
not OK.
13
34326
1565
00:47
Something was terribly, terribly wrong.
14
35915
3102
Coś poszło okropnie nie tak.
00:51
I pulled my hand back,
15
39552
1836
Cofnęłam rękę,
00:53
and I had long, black sea urchin spines
16
41412
2642
długie, czarne kolce jeżowca
00:56
all the way through my gloves,
17
44078
1600
przebiły rękawicę,
00:57
which meant all the way through my hand.
18
45702
2099
czyli też moją rękę.
01:00
Now, this is bad.
19
48344
2012
To niedobrze.
01:02
I mean, obviously when you have something
all the way through your hand,
all the way through your hand,
20
50380
3485
Oczywiście, gdy coś przebije rękę,
to zawsze oznacza kłopot,
to zawsze oznacza kłopot,
01:05
it's kind of bad anyway,
21
53889
1214
01:07
but in this case, sea urchins
have a venom on them that,
have a venom on them that,
22
55127
4180
ale jeżowce są jadowite,
a każdy, kto miał z nimi do czynienia,
01:11
if you've ever tangled with them,
23
59331
1593
01:12
you know that a sea urchin spine in you
gives you horrible, painful inflammation.
gives you horrible, painful inflammation.
24
60948
4647
powie, że ich jad wywołuje
potworny i bolesny stan zapalny.
potworny i bolesny stan zapalny.
01:17
But that wasn't even topmost
in my mind at this point.
in my mind at this point.
25
65619
2697
Wtedy nawet o tym nie pomyślałam.
01:20
This did not look real.
26
68340
2151
To nie wyglądało prawdziwie.
01:22
I could not believe that this was my hand.
27
70515
2464
Nie mogłam uwierzyć, że to moja ręka.
01:25
Now, in a crisis, I tend to disassociate
into, like, little scientists,
into, like, little scientists,
28
73003
4759
W czasie kryzysu myślę jak naukowiec,
01:29
and I start talking very analytically.
29
77786
3117
wszystko analizuję.
01:32
All analysis was gone,
adrenaline brain kicked in,
adrenaline brain kicked in,
30
80927
2979
Wtedy skoczyła mi adrenalina
i miałam pustkę w głowie,
i miałam pustkę w głowie,
01:35
and I just yanked the spines out.
31
83930
2839
po prostu wyrwałam kolce.
01:38
I don't remember doing it.
32
86793
2139
Nawet tego nie pamiętam.
01:41
I just remember thinking, "I can't
get my glove off with these in here."
get my glove off with these in here."
33
89665
3857
Pamiętam, jak myślałam:
"Przecież nie zdejmę z nimi rękawiczki".
"Przecież nie zdejmę z nimi rękawiczki".
01:45
I do remember taking the glove off
34
93546
2096
Pamiętam, że jak to zrobiłam,
01:47
and a big plume of black
coming up in front of my face.
coming up in front of my face.
35
95666
3654
pojawiła się wielka, czarna plama.
01:51
And biologist brain now shows up
and starts freaking out.
and starts freaking out.
36
99875
4428
Mój mózg biologa panikował:
01:56
"How could all that toxin
have gotten into that wound already?"
have gotten into that wound already?"
37
104327
3169
"Skąd tyle toksyn znalazło się w ranie?".
01:59
Well, physicist brain then shows up
and very calmly explains,
and very calmly explains,
38
107520
4121
Na to mózg fizyka odpowiedział
spokojnym głosem:
spokojnym głosem:
"Jesteśmy 15 metrów pod wodą,
02:03
"No, no, no, we're at 50 feet,
39
111665
1698
światło czerwone uległo osłabieniu.
02:05
red wavelengths are attenuated.
40
113387
1477
02:06
That's blood -- not black.
41
114888
1931
To krew, a nie toksyny.
02:10
And sharks.
42
118566
1388
A tam są rekiny.
02:12
So what are you gonna do?"
43
120793
1599
Co teraz zrobisz?".
02:14
Well, I cranked my cummerbund
down really hard over my hand,
down really hard over my hand,
44
122965
4566
Przycisnęłam rękę mocno do paska kamizelki
02:19
and I simply swam away.
45
127555
2753
i odpłynęłam.
02:23
"Let's let that big old cloud of blood
dissipate a bit before we have to surface
dissipate a bit before we have to surface
46
131078
5314
"Niech krew trochę się rozproszy,
zanim będzie trzeba się wynurzyć
zanim będzie trzeba się wynurzyć
02:28
through all of these sharks."
47
136416
1808
i przepłynąć obok rekinów".
02:30
So when I did surface,
48
138248
1467
Gdy płynęłam ku powierzchni,
02:31
my warm-blooded-mammal brain
49
139739
1901
mój ciepłokrwisty mózg ssaka
02:33
was in an absolute gibbering panic:
50
141664
2052
szalał z paniki:
02:35
"They don't feed when they're schooling.
They don't feed when they're schooling.
They don't feed when they're schooling.
51
143740
4128
"Nie atakują, kiedy pływają
w zorganizowanej ławicy.
w zorganizowanej ławicy.
02:39
All the way up."
52
147892
1327
Przez całą drogę w górę".
02:41
And they didn't.
53
149243
1184
Nie zaatakowały.
02:42
So apparently, they have read
the same books that I have.
the same books that I have.
54
150451
3216
Widocznie czytały te same książki, co ja.
02:45
(Laughter)
55
153691
1392
(Śmiech)
02:47
Now, it turns out,
56
155107
1428
Okazuje się,
02:48
when you've been stabbed
with sea urchin spines,
with sea urchin spines,
57
156559
2312
że jeśli ma się ranę po jeżowcu,
a najbliższa pomoc medyczna
jest oddalona o dwa dni drogi,
jest oddalona o dwa dni drogi,
02:50
and you're two days away
from any medical help,
from any medical help,
58
158895
2678
02:53
the thing that you've got to do
is, unfortunately, cook your hand.
is, unfortunately, cook your hand.
59
161597
4223
to niestety trzeba gotować ranę.
02:58
So you put it in water
as hot as you can stand,
as hot as you can stand,
60
166621
2644
Wkłada się ją do gorącej wody,
a w międzyczasie dolewa wrzątku
03:01
and you keep adding boiling water
61
169289
1635
aż do granic wytrzymałości.
03:02
until you think you will go
absolutely insane.
absolutely insane.
62
170948
3314
03:06
Now, it worked --
63
174286
1411
Zadziałało,
03:08
the hand itself did not work so well
for several weeks after that,
for several weeks after that,
64
176249
4137
ale ręka nie była sprawna
przez kilka tygodni.
przez kilka tygodni.
03:12
but eventually,
fine motor skills returned.
fine motor skills returned.
65
180410
3138
Na szczęście zdolności motoryczne wróciły,
03:15
All except for one spot, that stayed
stiff and painful for weeks
stiff and painful for weeks
66
183572
4594
poza jednym koniuszkiem,
który był zesztywniały i bolał,
który był zesztywniały i bolał,
podczas gdy cała ręka była już zdrowa.
03:20
after the other things had gotten better.
67
188190
2202
03:22
So it turned out, I'd broken off
a tip of the urchin spine
a tip of the urchin spine
68
190416
4244
Okazało się, że kawałek kolca jeżowca
03:26
in the joint itself,
69
194684
2103
utkwił w stawie
03:28
and that's why it wasn't getting better.
70
196811
1950
i dlatego palec nie zdrowiał.
03:30
So the orthopedist says,
"You know, we should get this out.
"You know, we should get this out.
71
198785
2959
Ortopeda stwierdził:
"Trzeba go wyjąć, ale nie ma pośpiechu".
03:33
Nothing too urgent, not an emergency."
72
201768
2646
03:36
So we scheduled a small surgery
for a few weeks out on a Monday.
for a few weeks out on a Monday.
73
204438
3403
Zapisałam się na zabieg
za kilka tygodni, w poniedziałek.
za kilka tygodni, w poniedziałek.
03:40
And on the Friday before,
74
208476
2452
Przed zabiegiem, w piątek,
03:42
I broke my pelvis
in a horseback riding accident.
in a horseback riding accident.
75
210952
3068
złamałam miednicę, bo spadłam z konia.
03:46
(Laughter)
76
214044
1699
(Śmiech)
03:47
Yeah.
77
215767
1209
Tak.
03:49
So we kind of postponed that surgery.
78
217000
2611
Trzeba było przełożyć zabieg.
03:52
My broken pelvis and I were now
facing six weeks on the couch,
facing six weeks on the couch,
79
220461
4557
Spędziłam 6 tygodni, leżąc na kanapie,
03:57
and I would have gone absolutely insane
if it hadn't been for my friends.
if it hadn't been for my friends.
80
225042
5104
i całkowicie bym zwariowała,
gdyby nie moi przyjaciele
gdyby nie moi przyjaciele
04:02
Spontaneous parties broke out
at my house every night for weeks.
at my house every night for weeks.
81
230170
3459
i spontaniczne imprezy u mnie
co wieczór przez kilka tygodni.
co wieczór przez kilka tygodni.
04:05
I was fed. I was entertained.
82
233653
2276
Jadłam, miałam rozrywkę.
04:07
It was great.
83
235953
1325
Było świetnie.
04:10
But that kind of enthusiasm is sort of
hard to sustain over the long term,
hard to sustain over the long term,
84
238015
3921
Jednak ciężko, żeby taki stan
utrzymał się przez dłuższy czas,
utrzymał się przez dłuższy czas,
04:13
and eventually it petered down
to just one friend,
to just one friend,
85
241960
3296
w końcu grono znajomych
zmniejszyło się do tylko jednego,
zmniejszyło się do tylko jednego,
04:17
who would send me jokes during the day
86
245280
1992
który codziennie wysyłał mi żarty
04:19
and come and keep me company
in the evenings --
in the evenings --
87
247296
2604
i był przy mnie wieczorami.
04:21
someone I got to know a whole lot better
during this period of convalescence.
during this period of convalescence.
88
249924
4366
Bardzo się zbliżyliśmy w czasie
mojej rekonwalescencji.
mojej rekonwalescencji.
04:26
And when I was finally
pronounced well enough
pronounced well enough
89
254314
2116
Kiedy mój stan poprawił się na tyle,
04:28
to do weight-bearing activities,
90
256454
1690
że mogłam zacząć chodzić,
04:30
we loaded a telescope in the car
and drove up into the mountains
and drove up into the mountains
91
258168
3039
wzięliśmy teleskop i pojechaliśmy
samochodem w góry,
samochodem w góry,
04:33
to look at the Hale–Bopp comet.
92
261231
2116
żeby obserwować Kometę Hale’a-Boppa.
04:35
Yes, we are geeks.
93
263371
2094
Tak, jesteśmy geekami.
04:37
And got caught in a landslide.
94
265489
1700
Spadło na nas osuwisko.
04:39
(Laughter)
95
267213
1945
(Śmiech)
04:41
I know -- like, really?
96
269182
2264
Wiem, serio?
04:44
No. Just kidding.
97
272051
1462
Nie, żartowałam.
04:45
(Laughter)
98
273537
1182
(Śmiech)
04:46
No more disasters. No.
Just the opposite, in fact.
Just the opposite, in fact.
99
274743
2932
Już nie będzie żadnych katastrof,
a wręcz przeciwnie.
a wręcz przeciwnie.
04:49
That was 21 years ago,
100
277699
1540
To było 21 lat temu,
04:51
and for 19 of those years,
101
279263
1887
a od 19 lat
04:53
I have been married
to that marvelous introvert
to that marvelous introvert
102
281174
3600
jestem żoną wspaniałego introwertyka,
04:56
who never in a million years
would have approached me
would have approached me
103
284798
2512
który w życiu by się do mnie nie zbliżył
04:59
under other circumstances.
104
287334
1691
w innych okolicznościach.
05:01
We have a wonderful 14-year-old daughter,
105
289049
2060
Mamy wspaniałą 14-letnią córkę,
05:03
who did all my illustrations.
106
291133
1607
która namalowała wszystkie ilustracje.
05:04
(Cheers and applause)
107
292764
1576
(Okrzyki i brawa)
05:06
Yeah.
108
294364
1162
Tak.
05:07
So, pro tip:
109
295550
1338
Taka wskazówka:
05:08
apparently, nothing makes you sexier
than needing a walker
than needing a walker
110
296912
2784
widocznie balkonik dodaje atrakcyjności
05:11
on your first date.
111
299720
1235
na pierwszej randce.
05:13
So this isn't a story about piercings
112
301393
2613
To nie historia o ukłuciach,
05:16
or sharks or boilings or breakings.
113
304030
2785
rekinach, wrzątku czy złamaniach.
05:18
It's a love story.
114
306839
1434
To historia o miłości.
05:20
It's a love story with
a funny little epilogue.
a funny little epilogue.
115
308758
2888
Historia o miłości z zabawnym epilogiem.
05:24
Now I was weight-bearing again,
I could reschedule that surgery,
I could reschedule that surgery,
116
312845
4030
Kiedy wyzdrowiałam,
mogłam umówić się na zabieg
mogłam umówić się na zabieg
05:28
get the spine out.
117
316899
1296
usunięcia kolca.
05:30
But I didn't need it anymore.
118
318219
1537
To nie było już potrzebne.
05:32
Turns out, when you break a bone,
119
320407
1700
Okazuje się, że gdy się coś złamie,
05:34
your body scavenges calcium
from all the bones in your body --
from all the bones in your body --
120
322131
3926
ciało pobiera wapń
ze wszystkich kości w ciele,
ze wszystkich kości w ciele,
05:38
and from the little sea urchin spine
that you happen to have lodged
that you happen to have lodged
121
326081
3889
nawet z malutkiego kolca jeżowca,
który miałam w stawie palca.
05:41
in the joint of your finger.
122
329994
2004
05:44
So yes,
123
332022
1263
Zgadza się,
05:46
my pelvis is now part sea urchin.
124
334094
3388
w mojej miednicy jest coś z jeżowca.
05:49
(Laughter)
125
337506
1825
(Śmiech)
05:51
So to biology brain, physicist brain,
126
339355
3090
Do mózgu biologa, fizyka,
05:54
adrenaline brain,
warm-blooded-mammal brain,
warm-blooded-mammal brain,
127
342469
2147
adrenaliny i ciepłokrwistego ssaka,
05:56
I get to add "urchin brain,"
128
344640
2008
mogę dodać też mózg jeżowca,
05:58
with all of the superpowers
that that confers.
that that confers.
129
346672
3302
razem ze wszystkimi supermocami,
z którymi się to wiąże.
z którymi się to wiąże.
06:02
You don't need to worry, though:
130
350393
1536
Nie martwcie się jednak,
bo za to, że nie jestem
w pełni człowiekiem,
w pełni człowiekiem,
06:03
that I am not fully human
is one of the things
is one of the things
131
351953
2159
rodzina kocha mnie najbardziej.
06:06
that my family loves the most about me.
132
354136
1993
06:08
(Laughter)
133
356153
1087
(Śmiech)
06:09
Thank you very much.
134
357264
1195
Dziękuję.
06:10
(Applause)
135
358483
4173
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Catherine Mohr - RoboticistCatherine Mohr loves what she does -- she's just not ever sure what it will be next.
Why you should listen
An engineer turned surgeon turned strategist, Catherine Mohr is always on the lookout for new technologies to help improve patient outcomes while trying to stay in her sweet spot -- the steep part of the learning curve.
As VP of Strategy for Intuitive Surgical in Silicon Valley, faculty at Singularity University and advisor to med-tech startups in the UK, the US and her native New Zealand, Mohr follows her self-admittedly geeky passions wherever they lead her, as she designs, makes, writes, tinkers, plays and travels all over the world.
Catherine Mohr | Speaker | TED.com