TED2007
Rives: The 4 a.m. mystery
Rives sabahın dördü hakkında konuşuyor
Filmed:
Readability: 4
4,130,873 views
Şair Rives günün en garip saati sabah 4 hakkındaki ilginç, tarihsel rastlantıları içeren 8 dakikalık lirik bir konuşma yapıyor.
Rives - Performance poet, multimedia artist
Performance artist and storyteller Rives has been called "the first 2.0 poet," using images, video and technology to bring his words to life. Full bio
Performance artist and storyteller Rives has been called "the first 2.0 poet," using images, video and technology to bring his words to life. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:27
This is a recent comic strip from the Los Angeles Times.
0
2000
2000
Los Angeles Times'da son zamanlarda yayınlanmış bir karikatür.
00:29
The punch line?
1
4000
2000
Esprili cümlesi?
00:31
"On the other hand, I don't have to get up at four
2
6000
2000
"Diğer yandan, her sabah saat dörtte
00:33
every single morning to milk my Labrador."
3
8000
2000
Labrador'umu sağmak için kalkmam gerekmiyor."
00:35
This is a recent cover of New York Magazine.
4
10000
3000
Bu, New York Magazine'in son zamanlardaki bir sayısının kapağı.
00:38
Best hospitals where doctors say they would go for cancer treatment,
5
13000
3000
En iyi hastane, doktorlarının kanser, doğum, felç, kalp hastalığı,
00:41
births, strokes, heart disease, hip replacements, 4 a.m. emergencies.
6
16000
5000
bel yerleştirme tedavisi yaptığı, sabah saat 4'te acil servisi açık olandır.
00:46
And this is a song medley I put together --
7
21000
2000
Bu da benim bir araya getirdiğim şarkılar --
00:49
(Music)
8
24000
19000
(Müzik)
01:09
Did you ever notice that four in the morning has become
9
44000
2000
Daha önce sabah saat dördün
01:11
some sort of meme or shorthand?
10
46000
3000
farklı bir anlam taşıdğını fark etmiş miydiniz?
01:14
It means something like you are awake at the worst possible hour.
11
49000
4000
Mümkün olan en kötü saatte uyanık olduğunuz anlamına geliyor.
01:18
(Laughter)
12
53000
1000
(Gülüşmeler)
01:19
A time for inconveniences, mishaps, yearnings.
13
54000
5000
Uygunsuzluklar, aksilikler, özlemler için uygun bir zaman.
01:24
A time for plotting to whack the chief of police,
14
59000
3000
"Baba" filminin bu klasik sahnesinde olduğu gibi,
01:27
like in this classic scene from "The Godfather."
15
62000
2000
polis müdürünü öldürmek için plan yapılacak bir saat.
01:29
Coppola's script describes these guys as, "exhausted in shirt sleeves.
16
64000
3000
Coppola'nın senaryosu bu adamları şöyle tanımlıyor " gömlekli, tükenmiş bir halde."
01:32
It is four in the morning."
17
67000
2000
Saat sabahın dördüdür."
01:34
(Laughter)
18
69000
1000
(Gülüşmeler)
01:35
A time for even grimmer stuff than that,
19
70000
2000
Bundan da daha zalim şeyler için,
01:37
like autopsies and embalmings in Isabel Allende's
20
72000
3000
Isabel Allende'nin "Ruhlar Evi" kitabındaki gibi
01:40
"The House of the Spirits."
21
75000
2000
otopsiler ve mumyalama için bir zaman.
01:42
After the breathtaking green-haired Rosa is murdered,
22
77000
2000
Olağanüstü sarı saçlı Rosa'nın öldürülmesinin ardından,
01:44
the doctors preserve her with unguents and morticians' paste.
23
79000
3000
doktorlar onu merhem ve ölüler için özel madde ile korudular.
01:47
They worked until four o'clock in the morning.
24
82000
3000
Saat dörde kadar çalıştılar.
01:50
A time for even grimmer stuff than that,
25
85000
3000
Bundan da daha zalim şeyler için bir zaman,
01:53
like in last April's New Yorker magazine.
26
88000
3000
geçen nisan ayı New Yorker dergisindeki gibi,
01:56
This short fiction piece by Martin Amis
27
91000
2000
Martin Amis'in bu kısa kurgu hikayesi
01:58
starts out, "On September 11, 2001, he opened his eyes
28
93000
4000
şöyle başlıyor, "11 Eylül 2001'de, gözlerini
02:02
at 4 a.m. in Portland, Maine,
29
97000
2000
Portland, Maine'de saat sabahın dördünde açtı
02:04
and Mohamed Atta's last day began."
30
99000
4000
ve Mohammed Atta'nın son günü başladı."
02:08
For a time that I find to be the most placid
31
103000
3000
Benim günün en sessiz ve aktivitesiz olarak
02:11
and uneventful hour of the day, four in the morning sure gets
32
106000
4000
gördüğüm saat, sabahın dördü çok fazla sayıda
02:15
an awful lot of bad press --
33
110000
2000
korkunç olayı tanımlamış --
02:17
(Laughter)
34
112000
1000
(Gülüşmeler)
02:18
across a lot of different media from a lot of big names.
35
113000
3000
bir çok haberleşme aracında bir çok büyük isim tarafından.
02:21
And it made me suspicious.
36
116000
3000
Ve de bu beni şüphelendirdi.
02:24
I figured, surely some of the most creative artistic minds in the world, really,
37
119000
4000
Fark ettim ki dünyadaki kimi en yaratıcı artistik beyinler
02:28
aren't all defaulting back to this one easy trope
38
123000
4000
sanki bu benzetmeyi kendileri icat etmiş gibi
02:32
like they invented it, right?
39
127000
2000
varsaymıyorlar değil mi?
02:34
Could it be there is something more going on here?
40
129000
3000
Bu işin arkasında başka bir şeyler olabilir mi?
02:37
Something deliberate, something secret,
41
132000
3000
Kasti, gizli şeyler, ayrıca
02:40
and who got the four in the morning bad rap ball rolling anyway?
42
135000
4000
bu sabahın dördü tanımlamasını kim buldu?
02:44
I say this guy -- Alberto Giacometti, shown here
43
139000
4000
Bence bu kişi -- Alberto Giacometti, burada
02:48
with some of his sculptures on the Swiss 100 franc note.
44
143000
3000
100 İsviçre frankı üzerindeki bazı çalışmaları da gözüküyor.
02:51
He did it with this famous piece
45
146000
2000
Her şeyi bu New York Modern Sanat
02:53
from the New York Museum of Modern Art.
46
148000
2000
Müzesindeki bu ünlü esri ile yaptı.
02:55
Its title -- "The Palace at Four in the Morning --
47
150000
3000
Eserin adı -- "Sabahın dördünde Saray"--
02:58
(Laughter)
48
153000
1000
(Gülüşmeler)
03:00
1932.
49
155000
3000
1932.
03:03
Not just the earliest cryptic reference
50
158000
2000
Sabahın dördüne dair bulduğum
03:05
to four in the morning I can find.
51
160000
1000
sadece en eski, gizli
03:06
I believe that this so-called first surrealist sculpture
52
161000
4000
atıf değil. Bana göre, bu ilk sürrealist heykel çalışması,
03:10
may provide an incredible key to virtually
53
165000
4000
sonraki tüm sanatsal çalışmalara sabahın dördü betimlemesini
03:14
every artistic depiction of four in the morning to follow it.
54
169000
3000
kullanmaları için müthiş bir kılavuz oldu.
03:17
I call this The Giacometti Code, a TED exclusive.
55
172000
4000
Ben buna "Giacometti'nin Şifresi" dedim, TED'e özel.
03:21
No, feel free to follow along on your Blackberries
56
176000
3000
Eğer Blackberry'niz veya iPhone'ununuz
03:24
or your iPhones if you've got them.
57
179000
2000
varsa onunla takip etmekte özgürsünüz.
03:26
It works a little something like -- this is a recent Google search
58
181000
3000
Sistem şöyle -- bu sabahın dördü ile Google'da
03:29
for four in the morning.
59
184000
2000
geçenlerde yaptığım arama.
03:31
Results vary, of course. This is pretty typical.
60
186000
2000
Sonuçlar değişiyor tabi ki. Bu çok normal.
03:33
The top 10 results yield you
61
188000
2000
İlk 10 sonucun dördü
03:35
four hits for Faron Young's song, "It's Four in the Morning,"
62
190000
5000
Faron Young'ın şarkısı "It' Four in the Morning" (Saat sabahın dördü)
03:40
three hits for Judi Dench's film, "Four in the Morning,"
63
195000
4000
Judi Dench'in "Four in the Morning" (sabahın dördü) filmi için üç sonuç,
03:44
one hit for Wislawa Szymborska's poem, "Four in the Morning."
64
199000
4000
bir tane de Wislawa Szymborska'nın şiiri için, "Four in the Morning." (sabahın dördü)
03:48
But what, you may ask, do a Polish poet, a British Dame,
65
203000
4000
Ama bir polonyalı şairin, bir ingiliz aktrisinin,
03:52
a country music hall of famer all have in common
66
207000
3000
bir country müzik şarkıcısının bu Google sıralaması
03:55
besides this totally excellent Google ranking?
67
210000
3000
dışında ortak ne yanları olabilir diye sorabilirsiniz?
03:58
Well, let's start with Faron Young -- who was born incidentally
68
213000
5000
Pekala, Faron Young ile başlayalım, tesadüfen 1932
04:03
in 1932.
69
218000
2000
yılında doğan kişiden.
04:05
(Laughter)
70
220000
2000
(Gülüşmeler)
04:07
In 1996, he shot himself in the head on December ninth --
71
222000
6000
1996 yılında, aralıkın dokuzunda kendini başından vurdu --
04:13
which incidentally is Judi Dench's birthday.
72
228000
3000
ki bu da tesadüfen Judi Dench'in doğum günü.
04:16
(Laughter)
73
231000
3000
(Gülüşmeler)
04:19
But he didn't die on Dench's birthday.
74
234000
2000
Ama Dench'in doğum gününde ölmedi.
04:21
He languished until the following afternoon when he finally succumbed
75
236000
3000
Ertesi öğleden sonra, güya kendi sebep olduğu
04:24
to a supposedly self-inflicted gunshot wound at the age of 64 --
76
239000
5000
yaranın acısına dayanamayacak duruma geldiğinde 64 yaşındaydı --
04:29
which incidentally is how old Alberto Giacometti was when he died.
77
244000
5000
bu da, şansa bakın ki, Alberto Giacometti'nin hayatını kaybettiği yaş.
04:34
Where was Wislawa Szymborska during all this?
78
249000
2000
Tüm bunlar olurken Wislawa Szymborska neredeydi?
04:36
She has the world's most absolutely watertight alibi.
79
251000
4000
Dünyanın en su götürmez mazeretine sahipti.
04:40
On that very day, December 10, 1996 while Mr. Four in the Morning,
80
255000
5000
O gün, 10 Aralık 1996'da, bay Sabahın Dördü Faron Young
04:45
Faron Young, was giving up the ghost in Nashville, Tennessee,
81
260000
3000
Tennessee Nashville'de hayata gözlerini yumarken,
04:48
Ms. Four in the Morning -- or one of them anyway -- Wislawa Szymborska
82
263000
3000
bayan Sabahın Dördü -- ya da en azından onlardan biri -- Wislawa Szymborska
04:52
was in Stockholm, Sweden, accepting the Nobel Prize for Literature.
83
267000
5000
İsveç Stockholm'da Nobel Edebiyat ödülünü alıyordu.
04:57
100 years to the day after the death of Alfred Nobel himself.
84
272000
5000
Alfred Nobel'in ölümünden yüz yıl sonra.
05:02
Coincidence? No, it's creepy.
85
277000
2000
Rastlantı mı? Hayır, korkutucu.
05:04
(Laughter)
86
279000
2000
(Gülüşmeler)
05:06
Coincidence to me has a much simpler metric.
87
281000
2000
Bana göre rastlantı çok daha basit bir sihre denir.
05:08
That's like me telling you,
88
283000
1000
Şöyle dememe benzer,
05:09
"Hey, you know the Nobel Prize was established in 1901,
89
284000
3000
"Hey, biliyorsunuz ki Nobel ödülü 1901 yılında başlatıldı,
05:12
which coincidentally is the same year Alberto Giacometti was born?"
90
287000
5000
ki bu da şans eseri Alberto Giacometti'nin doğduğu yıl?"
05:17
No, not everything fits so tidily into the paradigm,
91
292000
4000
Hayır, her şey mükemmel bir şekilde oturmuyor,
05:21
but that does not mean there's not something going on
92
296000
3000
ama bu çok büyük bir ihtimalle burada bir şeyler
05:24
at the highest possible levels.
93
299000
2000
olmadığı anlamına gelmez.
05:26
In fact there are people in this room
94
301000
2000
Aslında, şu anda bu odada
05:28
who may not want me to show you this clip we're about to see.
95
303000
4000
bu klibi sizlere göstermemi istemeyenler olabilir.
05:32
(Laughter)
96
307000
1000
(Gülüşmeler)
05:33
Video: Homer Simpson: We have a tennis court, a swimming pool, a screening room --
97
308000
2000
Video: Tenis kortumuz, yüzme havuzumuz, sinema salonumuz var --
05:35
You mean if I want pork chops, even in the middle of the night,
98
310000
3000
Yani, gecenin bir yarısı bile canım domuz pirzolası çekse
05:38
your guy will fry them up?
99
313000
2000
adamlarınız hemen kızartacaklar mı?
05:40
Herbert Powell: Sure, that's what he's paid for.
100
315000
2000
Tabi ki, onlara bunun için para ödeniyor.
05:42
Now do you need towels, laundry, maids?
101
317000
3000
Havlu, çamaşırhane, hizmetçi gibi ihtiyaçlarınız var mı?
05:45
HS: Wait, wait, wait, wait, wait, wait -- let me see if I got this straight.
102
320000
3000
Dur, dur, dur, dur, dur--- bakalım doğru anlamış mıyım?
05:48
It is Christmas Day, 4 a.m.
103
323000
2000
Noel günü, saat sabahın dördü.
05:50
There's a rumble in my stomach.
104
325000
2000
Karnım gurulduyor.
05:52
Marge Simpson: Homer, please.
105
327000
2000
Homer, lütfen.
05:54
Rives: Wait, wait, wait, wait, wait, wait, wait.
106
329000
2000
Bir saniye, bir saniye, bir saniye.
05:56
Let me see if I got this straight, Matt.
107
331000
3000
Bakalım doğru anlamış mıyım, Matt Groening (Simpsons'ın yaratıcısı).
05:59
(Laughter)
108
334000
2000
(Gülüşmeler)
06:01
When Homer Simpson needs to imagine
109
336000
3000
Homer Simpson'ın sadece saat olarak değil
06:04
the most remote possible moment of not just the clock,
110
339000
3000
tüm sene içinde mümkün olan en kötü saati seçmesi
06:07
but the whole freaking calendar, he comes up with 0400
111
342000
4000
gerektiğinde, bebek İsa'nın doğum gününde
06:11
on the birthday of the Baby Jesus.
112
346000
2000
saat dördü seçiyor.
06:13
And no, I don't know how it works
113
348000
3000
Ve hayır, ben tüm bunların nasıl
06:16
into the whole puzzling scheme of things, but obviously
114
351000
4000
işlediğini bilmiyorum, ama belli ki
06:20
I know a coded message when I see one.
115
355000
4000
bunlardan birini gördüğümde bir gizli mesaj olduğunu anlıyorum.
06:24
(Laughter)
116
359000
1000
(Gülüşmeler)
06:25
I said, I know a coded message when I see one.
117
360000
4000
Birini gördüğümde gizli mesaj olduğunu anladığımı söyledim.
06:29
And folks, you can buy a copy of Bill Clinton's "My Life"
118
364000
3000
Ve millet, Bill Clinton'un "Hayatım" adlı kitabını
06:32
from the bookstore here at TED.
119
367000
2000
burada kitapçıdan alabilirsiniz.
06:34
Parse it cover to cover for whatever hidden references you want.
120
369000
3000
İstediğiniz her hangi bir gizli referansı aramak için baştan aşağı okuyabilirsiniz.
06:37
Or you can go to the Random House website where there is this excerpt.
121
372000
3000
Ya da Random House sitesine gidip kitaptan bu parçayı bulabilirsiniz.
06:40
And how far down into it you figure we'll have to scroll
122
375000
2000
Ve ne kadar okursanız okuyun, en önemli kısmı
06:42
to get to the golden ticket?
123
377000
3000
için aşağıya gelmeniz gerektiğini fark edeceksiniz.
06:45
Would you believe about a dozen paragraphs?
124
380000
3000
O düzinelerce paragrafa inanabiliyor musunuz?
06:48
This is page 474 on your paperbacks if you're following along:
125
383000
3000
Kitaplarınızın 474. sayfasında, eğer takip ediyorsanız:
06:51
"Though it was getting better, I still wasn't satisfied
126
386000
3000
"Daha iyiye gitmesine rağmen, hala
06:54
with the inaugural address.
127
389000
2000
açılış konuşmasından memnun değildim.
06:56
My speechwriters must have been tearing their hair out
128
391000
3000
Konuşma yazarlarım saçlarını yoluyor olmalıydılar
06:59
because as we worked between one and four in the morning
129
394000
3000
çünkü göreve başlama gününde gece 1'den sabah 4'e kadar
07:02
on Inauguration Day, I was still changing it."
130
397000
4000
çalışmıştık, ve hala da konuşmayı değiştiriyordum."
07:06
Sure you were, because you've prepared your entire life
131
401000
3000
Tabi ki değişirsin, çünkü tüm hayatını bu dört yılda bir
07:09
for this historic quadrennial event that just sort of sneaks up on you.
132
404000
4000
olan olay için hazırlamıştın, ki o da sinsice sana yaklaşıyordu.
07:13
And then --
133
408000
1000
Ve sonra --
07:14
(Laughter)
134
409000
2000
(Gülüşmeler)
07:16
three paragraphs later we get this little beauty:
135
411000
4000
üç paragraf sonra bu güzellikle karşılaşıyoruz:
07:21
"We went back to Blair House to look at the speech for the last time.
136
416000
3000
"Yazıya son bir kez bakmak için Blair'lerin evine gittik.
07:24
It had gotten a lot better since 4 a.m."
137
419000
3000
Gece 4'ten bu yana çok daha iyi bir hale gelmişti."
07:27
Well, how could it have?
138
422000
2000
Bu nasıl olabilir?
07:29
By his own writing, this man was either asleep,
139
424000
2000
Kendi yazısıyla, bu adam ya uyuyordu,
07:31
at a prayer meeting with Al and Tipper or learning how to launch
140
426000
3000
Al ve Tipper ile bir dua buluşmasında ya da bir çanta ile
07:34
a nuclear missile out of a suitcase.
141
429000
3000
nasıl bir nükleer misilleme başlatılabileceğini öğreniyordu.
07:37
What happens to American presidents at 0400 on inauguration day?
142
432000
4000
Amerika'nın başkanının başına başkanlığının ilk gününde ne gelmişti?
07:41
What happened to William Jefferson Clinton?
143
436000
2000
William Jefferson Clinton'ın başına neler geldi?
07:43
We might not ever know.
144
438000
2000
Asla bilemeyeceğiz.
07:45
And I noticed, he's not exactly around here today
145
440000
3000
Ve gördüğüm kadarıyla, bugün herhangi bir zor
07:48
to face any tough questions.
146
443000
2000
soruyu cevaplamak üzere mevcut değil.
07:50
(Laughter)
147
445000
2000
(Gülüşmeler)
07:52
It could get awkward, right?
148
447000
2000
İlginç olabilirdi, değil mi?
07:54
I mean after all, this whole business happened on his watch.
149
449000
2000
Yani, her şeyden önemlisi, tüm bu işler onun döneminde oldu.
07:56
But if he were here --
150
451000
2000
Ama burada olsaydı--
07:58
(Laughter)
151
453000
1000
(Gülüşmeler)
07:59
he might remind us, as he does in the wrap-up to his fine autobiography,
152
454000
4000
bize şunu hatırlatabilirdi, otobiyografisinde güzelce özetlediği gibi,
08:03
that on this day Bill Clinton began a journey --
153
458000
3000
o gün Bill Clinton bir yolculuğa başladı--
08:06
a journey that saw him go on to become
154
461000
2000
on yıllardır bir Demokrat adayın
08:08
the first Democrat president elected
155
463000
2000
ilk kez üst üste iki dönem
08:10
to two consecutive terms in decades.
156
465000
3000
başkan seçildiğinin görüldüğü bir yolculuk.
08:13
In generations.
157
468000
2000
Nesillerdir.
08:15
The first since this man, Franklin Delano Roosevelt,
158
470000
3000
Ondan önceki son kişi, Franklin Delano Roosevelt,
08:18
who began his own unprecedented journey
159
473000
3000
daha önce eşi görülmemiş yolculuğuna
08:21
way back at his own first election,
160
476000
3000
ilk seçimi ile başlamıştı,
08:24
way back in a simpler time, way back in 1932 --
161
479000
7000
bilindik bir zamana denk gelen bir seçim, 1932--
08:32
(Laughter)
162
487000
1000
(Gülüşmeler)
08:33
the year Alberto Giacometti
163
488000
1000
Alberto Giacometti'nin
08:34
(Laughter)
164
489000
1000
(Gülüşmeler)
08:36
made "The Palace at Four in the Morning."
165
491000
2000
"Sabahın Dördünde Saray"ı yaptığı yıl.
08:38
The year, let's remember, that this voice, now departed,
166
493000
4000
Aramızdan ayrılan bu sesin bu çılgın dünyamıza
08:42
first came a-cryin' into this big old crazy world of ours.
167
497000
5000
ağlayan bir bebek olarak geldiği yıl.
08:47
(Music)
168
502000
24000
(Müzik)
09:11
(Applause)
169
526000
2000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Rives - Performance poet, multimedia artistPerformance artist and storyteller Rives has been called "the first 2.0 poet," using images, video and technology to bring his words to life.
Why you should listen
Part poet, part storyteller, part philosopher, Rives is the co-host of TEDActive as well as a frequent TED speaker. On stage, his poems burst in many directions, exposing multiple layers and unexpected treats: childhood memories, grown-up humor, notions of love and lust, of what is lost forever and of what's still out there waiting to unfold. Chimborazo.
A regular on HBO's Def Poetry Jam, Rives also starred alongside model Bar Refaeli in the 2008 Bravo special Ironic Iconic America, touring the United States on a "roller coaster ride through the eye-popping panorama of American pop culture." Flat pages can't contain his storytelling, even when paper is his medium. The pop-up books he creates for children unfold with surprise: The Christmas Pop-Up Present expands to reveal moving parts, hidden areas and miniature booklets inside.
His latest project—the Museum of Four in the Morning—is an ode to a time that may well be part of a global conspiracy. In a good way.
Rives | Speaker | TED.com