TEDGlobal 2007
Joseph Lekuton: A parable for Kenya
Joseph Lekuton Kenya'ya ait bir kıssa anlatıyor
Filmed:
Readability: 3.3
226,268 views
Kenya'daki parlamento'nun bir üyesi olan Joseph Lekuton, kendisinin fevkalade olan eğitim hikayesi ile başlıyor, sonra Africa'nın nasıl büyüyebileceğini gösteren kısa bir hikaye sunuyor. Umuta dair mesajı daha fazla anlamlı olamazdı.
Joseph Lekuton - Kenyan MP
A teacher, writer and member of the Kenyan parliament, Joseph Lekuton has an inspiring vision for Kenya. Full bio
A teacher, writer and member of the Kenyan parliament, Joseph Lekuton has an inspiring vision for Kenya. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
My name is Joseph, a Member of Parliament in Kenya.
0
0
3000
Adım Joseph, Kenya'daki meclisin bir üyesiyim.
00:21
Picture a Maasai village,
1
3000
2000
Ve Masai köyünün bir resmi.
00:23
and one evening, government soldiers come, surround the village
2
5000
4000
Bir gece, rejimin askerleri gelir, köyü kuşatır,
00:27
and ask each elder to bring one boy to school.
3
9000
2000
ve her büyükten bir oğlan çocuğunu okula göndermesini ister.
00:29
That's how I went to school --
4
11000
2000
Ben bu şekilde okula başladım --
00:31
pretty much a government guy pointing a gun
5
13000
2000
silah doğrultan devletin bir adamının, babama
00:33
and told my father, "You have to make a choice."
6
15000
2000
"Bir seçim yapmak zorundasın" demesi ile.
00:35
So, I walked very comfortably to this missionary school
7
17000
3000
Ben çok rahat bir şekilde bu misyoner okuluna gittim,
00:38
that was run by an American missionary,
8
20000
2000
bu okul Amerikalı bir misyoner tarafından yönetiliyordu,
00:40
and the first thing the American missionary gave me was a candy.
9
22000
3000
ve bu misyonerin bana verdiği ilk şey bir şeker olmuştu.
00:43
I had never in my life ever tasted candy.
10
25000
2000
Hayatımda önceden hiç şeker yememiştim.
00:45
So I said to myself, with all these hundred other boys,
11
27000
2000
Dedim ki kendi kendime, diğer yüz çocuk da dahil olmak üzere
00:47
this is where I belong. (Laughter)
12
29000
3000
biz buraya ayidiz. Ve kaldım --
00:50
Stayed
13
32000
1000
(Gülüşmeler)
00:51
when everybody else was dropping out.
14
33000
2000
ama diğerleri okulu bırakıyordu.
00:53
My family moved; we're nomads.
15
35000
2000
Ailem taşındı. Bizler göçebeyiz.
00:55
Every time school closed -- it was a boarding school and I was seven --
16
37000
2000
Ne zaman okul kapansa -- okulumuz yatılı idi, ben de 7 yaşındaydım --
00:57
you had to travel until you find them.
17
39000
2000
onları bulana kadar gezmeniz gerekirdi.
00:59
Fifty miles, 40 miles, it doesn't matter.
18
41000
2000
80 kilometre, 65 kilometre, hiç farketmez.
01:01
You slept in the bush, but you kept going.
19
43000
2000
Çalılıklarda uyurdunuz, fakat sürekli giderdiniz.
01:03
And I stayed. I don't know why I stayed, but I stayed.
20
45000
3000
Ve ben kaldım. Sebebini bilmiyorum ama kaldım.
01:06
And all of a sudden I passed the national examination,
21
48000
4000
Ve birden, ulusual sınavı geçtim.
01:10
found myself in a very beautiful high school in Kenya.
22
52000
3000
ve kendimi Kenya'nın çok güzel bir lisesinde buldum.
01:13
And I finished high school. And just walking, I found a man
23
55000
4000
Ve liseyi bitirdim. Yürürken bir adama rastladım, ve o adam
01:17
who gave me a full scholarship to the United States.
24
59000
3000
bana Amerika'da tam burslu imkanı verdi.
01:20
My mother still lives in a cow-dung hut,
25
62000
2000
Annem hala gübre barakada yaşıyor,
01:22
none of my brothers are going to school,
26
64000
2000
ve hiçbir kardeşim okula gitmiyor
01:24
and this man told me, "Here, go."
27
66000
2000
ve bu adam bana, "Hadi, git" dedi.
01:26
So I got a scholarship to St. Lawrence University, Upstate New York;
28
68000
4000
New York'un dışında yer alan St. Lawrence Üniversitesi'ne burslu olarak gittim,
01:30
finished that. And then after that I went to Harvard Graduate School;
29
72000
5000
Orayı bitirdim, ve sonrasında Harvard yüksek lisans okuluna gittim.
01:35
finished that. And then I worked in DC a little bit:
30
77000
3000
Buradan mezun olduktan sonra biraz Vaşington'da çalıştım.
01:38
I wrote a book for National Geographic and taught history, U.S. history.
31
80000
3000
National Geographic için bir kitap yazdım, Amerikan tarihi dersini verdim.
01:41
And every time, I kept going back home
32
83000
3000
Eve her gelişimde hasta olan,
01:44
listening to the problems of these people --
33
86000
2000
suyu olmayan bu insanların
01:46
sick people, people with no water, all this stuff --
34
88000
2000
problemlerini dinliyordum.
01:48
and every time I go back to America, I kept thinking about them.
35
90000
3000
Ve Amerika'ya her gidişimde, hep onları düşünüyordum.
01:51
Then one day, an elder gave me a story and this story went like this:
36
93000
4000
Ve bir gün, bir büyüğüm bana bir hikayeden bahsetti, şu şekildeydi.
01:55
long time ago, there was a big war between tribes.
37
97000
5000
Uzun zaman önce, kabileler arasında büyük bir savaş patlak vermiş.
02:00
And there was this specific tribe that was really afraid of this other Luhya tribe.
38
102000
3000
Ve bunlardan bir tanesi diğer Luhya kabilesinden çok korkuyormuş.
02:03
And every time, they sent scouts out there to make sure no one attacked them.
39
105000
3000
Kimsenin saldırmadığından emin olmak için sürekli asker birlikler gönderiyorlarmış.
02:06
So one day, the scouts came running and told the villagers,
40
108000
4000
Ve bir gün, birlikler dönmüşler ve köylülere
02:10
"The enemies are coming. Only half an hour away, they'll be here."
41
112000
3000
"Düşman geliyor, sadece bir buçuk saatlik mesafedeler -- burada olacaklar."
02:13
So people scrambled, took their things and ready to go, move out.
42
115000
4000
İnsanlarda panik başlamış, eşyalarını alıp, hareket için hazır hale gelmişler.
02:17
But there were two men:
43
119000
2000
Fakat aralarında iki tane adam varmış.
02:19
one man was blind, one man had no legs -- he was born like that.
44
121000
3000
biri kör, diğerinin de ayakları yokmuş -- o şekilde doğmuş.
02:22
The leader of the chiefs said, "No, sorry. We can't take you. You'll slow us down.
45
124000
4000
Lider demiş ki, "Üzgünüm, sizi beraberimizde götüremeyiz, bizi yavaşlatırsınız.
02:26
We have to flee our women and children, we have to run."
46
128000
4000
Kadın ve çocuklarımızı uzaklaştırmalıyız, kaçmak zorundayız."
02:30
And they were left behind, waiting to die.
47
132000
3000
Ve onları arkada, ölüme bırakmışlar,
02:33
But these two people worked something out.
48
135000
3000
Fakat bu adamlar bir yol buluyorlar.
02:36
The blind man said, "Look, I'm a very strong man but I can't see."
49
138000
3000
Kör olan demiş ki, "Bak, ben güçlüyüm, fakat göremiyorum."
02:39
The man with no legs says, "I can see as far as the end of the world,
50
141000
3000
Ayakları olmayan demiş, "Ben dünyanın diğer ucunu görüyorum,
02:42
but I can't save myself from a cat, or whatever animals."
51
144000
5000
fakat kendimi bir kediden, ya da herneyse, hayvandan koruyamam."
02:47
So the blind man went down on his knees, down like this,
52
149000
4000
Ve kör olan dizinin üzerine çökmüş, bu şekilde,
02:51
and told the man with no legs to go over his back, and stood up.
53
153000
3000
ve ayakları olmayan adama üzerine çıkmasını söylemiş, ve ayağa kalkmış.
02:54
The man on top can see, the blind man can walk.
54
156000
3000
Tepedeki adam görebiliyor, kör adam yürüyebiliyor.
02:57
And these guys took off, followed the footsteps of the villagers
55
159000
3000
Ve bunlar kalkıp, köylülerin izlerini takip etmişler,
03:00
until they found and passed them.
56
162000
4000
ve köylüleri bulup onları geçmişler.
03:05
So, this was told to me in a setup of elders.
57
167000
4000
Bu bana büyüklerin toplandığı bir yerde söylenmişti.
03:09
And it's a really poor area. I represent Northern Kenya:
58
171000
3000
Ve orası oldukça fakir bir bölge, ben kuzey Kenya'yı temsil ediyorum --
03:12
the most nomadic, remote areas you can even find.
59
174000
4000
görebileceğiniz en hareketli, en göçebe yer.
03:16
And that man told me, "So, here you are.
60
178000
2000
Ve bu adam bana dedi ki, "İşte, buradasın,
03:18
You've got a good education from America,
61
180000
2000
Amerika'da güzel bir eğitim aldın,
03:20
you have a good life in America; what are you going to do for us?
62
182000
4000
orada güzel bir hayatın var, bizim için ne yapacaksın?
03:25
We want you to be our eyes, we'll give you the legs.
63
187000
3000
Bizim gözümüz olmanı istiyoruz, ayaklarını biz buluruz.
03:28
We'll walk you, you lead us."
64
190000
2000
Seni yürütürüz, sen bize öncülük et."
03:30
So the opportunity came, and I was always thinking about that:
65
192000
3000
Ve fırsat gelmişti, ben de hep bunu düşünüyordum,
03:33
"what can I do to help my people?
66
195000
2000
insanlarım için ne yapabilirim?
03:35
Every time you go to an area where for 43 years of independence,
67
197000
3000
43 yıldır bağımsız olan bir yere gidiyorsunuz,
03:38
we still don't have basic health facilities.
68
200000
3000
fakat temel sağlık ihtiyaçlarınızdan yoksunsunuz.
03:41
A man has to be transported in a wheelbarrow
69
203000
2000
İnsanlar, hastaneler için el arabası ile
03:43
20, 30 kilometers for a hospital. No clean drinking water.
70
205000
2000
20, 30 kilometre taşınmak zorunda. Hiç temiz içme suyu yok.
03:45
So I said, "I'm going to dedicate myself.
71
207000
3000
Ve dedim, "Kendimi adayacağım,
03:48
I'm leaving America. I'm going to run for office."
72
210000
3000
Amerika'yı terkediyorum, göreve koşacaktım."
03:51
So last July ... I moved from America in June, ran in July election and won.
73
213000
8000
Geçen Temmuz -- Amerika'dan Haziran'da ayrıldım, Temmuz seçimlerine girdim, kazandım.
03:59
And I came for them, and that's my goal.
74
221000
4000
Ve onlar için geldim, amacım bu benim.
04:03
And right now I have in place, for the last nine months,
75
225000
3000
Ve şimdi, dokuz aydır kafamda bir plan var şöyle ki,
04:06
a plan that in five years, every nomad will have clean drinking water.
76
228000
8000
beş yıl içinde, her göçmen aile temiz suya kavuşacak.
04:14
We're building dispensaries across that constituency.
77
236000
3000
Bu seçim gölgesinin bir ucundan diğer ucuna dispanserler inşa ediyoruz.
04:17
I'm asking my friends from America to help
78
239000
2000
Amerika'daki arkadaşlarımdan bize yardım etmeleri
04:19
with bringing nurses or doctors to help us out.
79
241000
3000
için doktor ya da hemşire getirmelerini istiyorum.
04:22
I'm trying to improve infrastructure.
80
244000
3000
Alt yapıyı geliştirmeye çalışıyorum.
04:25
I'm using the knowledge I received from the United States
81
247000
2000
Amerika'da kazandığım bilgileri, toplumumu
04:27
and from my community to move them forward.
82
249000
3000
ileri götürmek için kullanıyorum.
04:30
I'm trying to develop homegrown solutions to our issues
83
252000
4000
Problemlerimize kendimize has çözümler üreteye çalışıyorum.
04:34
because we realize that people from outside can come and help us,
84
256000
3000
Çünkü biliyoruz ki, dışarıdaki insanlar gelip bize yardım edebilirler,
04:37
but if we don't help ourselves, there's nothing we can do.
85
259000
3000
fakat kendimize yardım etmezsek, yapılacak hiç bir şey yok.
04:40
So my plan right now as I continue with introducing students to different fields --
86
262000
5000
Şu anki planım, öğrencilere farklı alanlar tanıtırken --
04:45
some become doctors, some lawyers --
87
267000
2000
bazısı doktor oluyor, bazısı avukat --
04:47
we want to produce a comprehensive group of people, students,
88
269000
2000
onlarla birlikte, geri dönüp muazzam bir ekonomik gerilemenin
04:49
who can come back and help us see a community grow
89
271000
3000
ortasında bulunan bir toplumun nasıl geliştiğini görmemize
04:52
that is in the middle of a huge economic recession.
90
274000
4000
yardım edecek geniş bir öğrenci grubu oluşturmak istiyoruz.
04:56
So as I continue to be a Member of Parliament
91
278000
3000
Parlamentin bir üyesi olarak sizlerin botanik,
04:59
and as I continue listening to all of you talking about botany,
92
281000
3000
sağlık,demokrasi, yeni icatlar hakkındaki düşüncelerinizi
05:02
talking about health, talking about democracy, talking about new inventions,
93
284000
3000
dinlerken bir yandan da umuyorum ki; bir gün,
05:05
I'm hoping that one day in my own little community --
94
287000
3000
yolu olmayan bu küçük toplumumuzla birlikte --
05:08
which is 26,000 square kilometers,
95
290000
2000
26,000 kilometre kare büyüklüğünde,
05:10
maybe five times the size of Rhode Island -- with no roads,
96
292000
4000
Rhode Ada'sının yaklaşık beş katı büyüklüğünde,
05:14
we'll be able to become a model to help others develop.
97
296000
4000
diğerlerinin gelişmesine önayak olacak bir model olacağız.
05:18
Thank you very much. (Applause)
98
300000
2000
Çok teşekkür ediyorum.
ABOUT THE SPEAKER
Joseph Lekuton - Kenyan MPA teacher, writer and member of the Kenyan parliament, Joseph Lekuton has an inspiring vision for Kenya.
Why you should listen
Born into a Maasai tribe in Northern Kenya, Joseph Lekuton was chosen to attend a missionary boarding school as a child -- sometimes walking 50 miles during vacations to find and rejoin his nomadic family. He won a scholarship to St. Lawrence University, then attended Harvard, and worked as a writer and history teacher in Virginia. He was named a National Geographic Energing Explorer for his work in sharing the culture of Kenya with America, including efforts to share educational resources with nomadic children through the BOMA Fund and Cows for Kids.
In 2006, after a plane crash killed five members of the Kenyan parliament, Lekuton decided to return to Kenya and stand for election to fill the seat in his region. He won a parliamentary seat in the 2006 by-election, and was a member of the winning party in the December 2007 elections -- the results of which continue to be contested throughout Kenya.
Joseph Lekuton | Speaker | TED.com