TEDGlobal 2010
David Bismark: E-voting without fraud
Դավիդ Բիսմարկ՝ Էլեկտրոնային քվեարկություն առանց կեղծիքի
Filmed:
Readability: 3.9
606,413 views
Դավիդ Բիսմարկը ցուցադրում է քվեարկության նոր համակարգ, որը հնարավոր է դարձնում կանխել կեղծիքը և սխալ հաշվարկը՝ ընտրության արդյուքների ստուգելի լինելու հաշվին, միաժամանակ ապահովելով յուրաքանչյուր քվեի գաղտնիությունը։
David Bismark - Voting system designer
David Bismark has co-developed an electronic voting system that contains a simple and reliable method of verification. Full bio
David Bismark has co-developed an electronic voting system that contains a simple and reliable method of verification. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
So there are a few things
0
1000
2000
Շատ քիչ բաներ կան,
00:18
that bring us humans together in the way that an election does.
1
3000
3000
որոնք միավորում են մեզ` մարդկային էակներին այնպես, ինչպես ընտրությունը։
00:21
We stand in elections; we vote in elections;
2
6000
3000
Մենք մասնակցում ենք ընտրություններին, քվեարկում,
00:24
we observe elections.
3
9000
2000
դիտորդի դեր ստանձնում։
00:26
Our democracies rely on elections.
4
11000
3000
Ժողովրդավարական համակարգերը կախված են ընտրություններից։
00:29
We all understand why we have elections,
5
14000
3000
Մենք բոլորս հասկանում ենք, թե ինչի համար են ընտրությունները,
00:32
and we all leave the house on the same day
6
17000
2000
և մենք բոլորս դուրս ենք գալիս տնից նույն օրը
00:34
to go and vote.
7
19000
2000
մասնակցելու քվեարկությանը:
00:36
We cherish the opportunity to have our say,
8
21000
3000
Մենք փայփայում ենք մեր ձայնը լսելի դարձնելու հնարավորությունը
00:39
to help decide the future of the country.
9
24000
3000
և երկրի ապագան որոշելու գործում մեր դերը։
00:44
The fundamental idea is that politicians
10
29000
2000
Սկզբունքային գաղափարն այն է, որ քաղաքական գործիչներին
00:46
are given mandate to speak for us,
11
31000
3000
մանդատ է տրված է մեր ձայնը լինելու,
00:49
to make decisions on our behalf
12
34000
2000
և մեր կողմից որոշումներ կայացնելու,
00:51
that affect us all.
13
36000
2000
որոշումներ, որոնք ազդեցություն են ունենում բոլորիս վրա:
00:53
Without that mandate, they would be corrupt.
14
38000
3000
Առանց այդ մանդատի նրանք կլինեին կոռումպացված:
00:56
Well unfortunately, power corrupts,
15
41000
2000
Դե ցավոք սրտի, իշխանությունը կոռումպացնում է,
00:58
and so people will do lots of things
16
43000
3000
և մարդիկ հազար ու մի բան կանեն
01:01
to get power and to stay in power,
17
46000
3000
իշխանությանը հասնելու և այն պահպանելու համար,
01:04
including doing bad things to elections.
18
49000
3000
այդ թվում նաև վատ բաներ` ընտրությունների ժամանակ:
01:08
You see, even if the idea
19
53000
2000
Հասկանում եք, նույնիսկ եթե ընտրություն անցկացնելու գաղափարը
01:10
of the election is perfect,
20
55000
2000
կատարյալ է,
01:12
running a countrywide election is a big project,
21
57000
3000
պետության մասշտաբով ընտրություն կազմակերպելը մեծ նախագիծ է,
01:15
and big projects are messy.
22
60000
3000
իսկ մեծ նախագծերը խառնաշփոթ են ստեղծում։
01:18
Whenever there is an election,
23
63000
2000
Ամեն անգամ երբ ընտրություն է տեղի ունենում
01:20
it seems like something always goes wrong,
24
65000
2000
կարծես միշտ ինչ-որ բան այնպես չի լինում,
01:22
someone tries to cheat,
25
67000
2000
ինչ-որ մեկը փորձում է խաբել,
01:24
or something goes accidentally awry --
26
69000
3000
կամ ինչ-որ բան պատահաբար սխալ է արվում,
01:27
a ballot box goes missing here,
27
72000
3000
քվեատուփը կորում է,
01:30
chads are left hanging over here.
28
75000
3000
քվեաթերթիկների դակած կտորները թերթիկից կախված են մնում։
01:33
To make sure as few things as possible go wrong,
29
78000
4000
Հնարավորին չափ քիչ սխալ թույլ տալու համար
01:37
we have all these procedures around the election.
30
82000
3000
մենք ունենք ընտրությունների հատուկ ընթացակարգ։
01:40
So for example, you come to the polling station,
31
85000
3000
Այսպես օրինակ, դուք գնում եք ընտրատեղամաս,
01:43
and a poll station worker asks for your ID
32
88000
3000
և ընտրական տեղամասի աշխատակիցը ձեզանից խնդրում է անձը հաստատող փաստաթուղթ,
01:46
before giving you a ballot form
33
91000
2000
մինչ նա կտա ձեզ քվեաթերթիկ,
01:48
and asking you to go into a voting booth
34
93000
2000
և կխնդրի անցնել ընտրախցիկ
01:50
to fill out your vote.
35
95000
2000
քվեարկելու համար։
01:52
When you come back out, you get to drop your vote
36
97000
2000
Երբ դուք դուրս եք գալիս ընտրախցիկից, ձեզ թույլ են տալիս գցել ձեր քվեաթերթիկը
01:54
into the ballot box
37
99000
2000
քվեատուփի մեջ,
01:56
where it mixes with all the other votes,
38
101000
2000
որտեղ այն խառնվում է մյուս բոլոր քվեաթերթիկների հետ,
01:58
so that no one knows how you voted.
39
103000
3000
այնպես, որ որևէ մեկը չիմանա թե ում օգտին եք դուք քվեարկել։
02:01
Well, what I want us to think about for a moment
40
106000
2000
Ուզում եմ, որ մի պահ մտածենք,
02:03
is what happens after that,
41
108000
2000
թե ինչ է տեղի ունենում նրանից հետո,
02:05
after you drop your vote into the ballot box.
42
110000
2000
երբ դուք գցում եք քվեաթերթիկը տուփի մեջ։
02:07
And most people would go home
43
112000
2000
Եվ մարդկանց մեծ մասը գնում է տուն
02:09
and feel sure that their vote has been counted,
44
114000
2000
համոզված լինելով, որ իրենց քվեն հաշվարկվել է,
02:11
because they trust
45
116000
2000
քանի որ նրանք վստահում են
02:13
that the election system works.
46
118000
2000
ընտրական համակարգին։
02:15
They trust that election workers and election observers
47
120000
3000
Նրանք վստահում են ընտրական տեղամասի աշխատակիցներին և դիտորդներին,
02:18
do their jobs and do their jobs correctly.
48
123000
3000
որ նրանք անում են իրենց աշխատանքը և անում են այն ճիշտ։
02:22
The ballot boxes go to counting places.
49
127000
3000
Քվեատուփերը այնուհետև տեղափոխվում են հատուկ վայր, որտեղ դրանք
02:25
They're unsealed and the votes are poured out
50
130000
3000
բացվում են, քվեները դուրս են հանվում
02:28
and laboriously counted.
51
133000
3000
ջանասիրաբար հաշվարկվում։
02:31
Most of us have to trust
52
136000
2000
Մեզնից շատերը վստահում են,
02:33
that that happens correctly for our own vote,
53
138000
2000
որ այս գործընթացը ճիշտ է ընթանում մեր քվեի համար,
02:35
and we all have to trust that that happens correctly
54
140000
3000
և մենք բոլորս պետք է վստահենք, որ այն ճիշտ է ընթանում
02:38
for all the votes in the election.
55
143000
3000
բոլոր քվեների համար։
02:41
So we have to trust a lot of people.
56
146000
3000
Այսպիսով, մենք պետք է վստահենք շատ մարդկանց։
02:45
We have to trust a lot of procedures.
57
150000
3000
Մենք պետք է վստահենք շատ ընթացակարգերի։
02:49
And sometimes we even have to trust computers.
58
154000
3000
Եվ երբեմն մենք պետք է նույնիսկ վստահենք համակարգիչներին։
02:54
So imagine hundreds of millions of voters
59
159000
2000
Այսպիսով պատկերացրեք, որ հարյուր հազարավոր ընտրողներ
02:56
casting hundreds of millions of votes,
60
161000
2000
հարյուր հազարավոր քվեներ են գցում տուփի մեջ,
02:58
all to be counted correctly
61
163000
3000
որոնք պետք է ճիշտ հաշվարկվեն,
03:01
and all the things that can possibly go wrong
62
166000
3000
և պատկերացրեք բոլոր հնարավոր սխալները, որոնք կարող են տեղի ունենալ,
03:04
causing all these bad headlines,
63
169000
3000
պատճառ հանդիսանալով բոլոր վատ խորագրերի, որոնք տեսնում ենք նորություններում։
03:09
and you cannot help but feel exhausted at the idea
64
174000
3000
Ընտրական գործընթացը բարելավելու մասին
03:12
of trying to make elections better.
65
177000
3000
մտածելը բավականին տանջալից է:
03:18
Well in the face of all these bad headlines,
66
183000
2000
Բոլոր այդ վատ խորագրերը պատճառ հանդիսացան,
03:20
researchers have taken a step back
67
185000
3000
որ հետազոտողները մեկ քայլ հետ գնան
03:23
and thought about how we can do elections differently.
68
188000
3000
և մտածեն, թե ինչպես կարելի է այլ կերպ կազմակերպել ընտրությունները։
03:27
They've zoomed out and looked at the big picture.
69
192000
3000
Նրանք փորձեցին տեսնել մեծ պատկերը,
03:30
And the big picture is this:
70
195000
2000
և մեծ պատկերը հետևյալն էր․
03:32
elections should be verifiable.
71
197000
3000
ընտրությունները պետք է ստուգելի լինեն։
03:36
Voters should be able to check
72
201000
3000
Ընտրողները պետք է կարողանան ստուգել,
03:39
that their votes are counted correctly,
73
204000
3000
որ իրենց քվեները ճիշտ են հաշվարկվել,
03:42
without breaking election secrecy,
74
207000
2000
առանց խախտելու քվեարկության գաղտնիությունը,
03:44
which is so very important.
75
209000
3000
որն այդքան կարևոր է։
03:47
And that's the tough part.
76
212000
2000
Եվ բարդությունը հենց դրանում է։
03:49
How do we make an election system completely verifiable
77
214000
3000
Ինչպե՞ս դարձնել ընտրական համակարգն ամբողջովին ստուգելի,
03:52
while keeping the votes
78
217000
2000
միաժամանակ ապահովելով քվեների
03:54
absolutely secret?
79
219000
2000
գաղտնիությունը։
03:56
Well, the way we've come up with
80
221000
2000
Դե, մենք գտել ենք դա անելու մի տարբերակ, որի ժամանակ
03:58
uses computers
81
223000
2000
օգտագործվում են համակարգիչներ,
04:00
but doesn't depend on them.
82
225000
2000
առանց դրանցից կախված լինելու։
04:02
And the secret is the ballot form.
83
227000
2000
Գաղտնիքն այստեղ քվեաթերթիկի մեջ է։
04:04
And if you look closely at these ballot forms,
84
229000
2000
Եթե դուք ուշադիր նայեք այս քվեաթերթիկներին,
04:06
you'll notice that the candidate list
85
231000
2000
կնկատեք, որ թեկնածուների ցանկը
04:08
is in a different order on each one.
86
233000
2000
յուրաքանչյուր քվեաթերթիկում տարբեր է։
04:10
And that means, if you mark your choices on one of them
87
235000
3000
Եվ դա նշանակում է, որ եթե դուք անեք ձեր ընտրությունը,
04:13
and then remove the candidate list,
88
238000
2000
և այնուհետև հեռացնեք թեկնածուների ցանկը
04:15
I won't be able to tell from the bit remaining
89
240000
3000
մնացած կտորից ես չեմ կարող իմանալ,
04:18
what your vote is for.
90
243000
3000
թե ում օգտին եք դուք քվեարկել։
04:21
And on each ballot form there is this encrypted value
91
246000
3000
Եվ յուրաքանչյուր քվեաթերթիկի վրա կա ծածկագրված արժեք,
04:24
in the form of this 2D barcode
92
249000
2000
2D բարկոդի տեսքով
04:26
on the right.
93
251000
2000
աջ մասում։
04:28
And there's some complicated cryptography
94
253000
2000
Այստեղ բարդ ծածկագրություն է
04:30
going on in there,
95
255000
2000
ներառված,
04:32
but what's not complicated
96
257000
2000
բայց այսպիսի թերթիկով քվեարկելը
04:34
is voting with one of these forms.
97
259000
3000
բարդ չէ։
04:37
So we can let computers do all the complicated cryptography for us,
98
262000
3000
Այսպիսով, մենք կարող ենք թույլ տալ, որ համակարգիչները մեր փոխարեն անեն ողջ ծածկագրությունը,
04:40
and then we'll use the paper for verification.
99
265000
3000
և այնուհետև մենք կօգտարծենք թղթի կտորը այն ստուգելու համար։
04:44
So this is how you vote.
100
269000
2000
Ահա թե ինչպես եք դուք քվեարկում։
04:46
You get one of these ballot forms at random,
101
271000
4000
Դուք ստանում եք այսպիսի կամայական քվեաթերթիկ,
04:50
and then you go into the voting booth,
102
275000
2000
այնուհետև մտնում եք ընտրախցիկ
04:52
and you mark your choices,
103
277000
2000
և անում ձեր ընտրությունը,
04:54
and you tear along a perforation.
104
279000
3000
և պատռում թերթիկը նշված տեղում։
04:59
And you shred the candidate list.
105
284000
3000
Եվ այնուհետև ոչնչացնում եք թեկնածուների ցանկը։
05:02
And the bit that remains, the one with your marks --
106
287000
3000
Իսկ այն կտորը, որը մնում է, որի վրա նշված է ձեր ընտրությունը,
05:05
this is your encrypted vote.
107
290000
2000
դա ձեր ծածկագրված քվեն է։
05:07
So you let a poll station worker
108
292000
2000
Այսպիսով, դուք թույլ եք տալիս ընտրական տեղամասի աշխատակցին
05:09
scan your encrypted vote.
109
294000
2000
սկան անել ձեր ծածկագրված քվեն։
05:11
And because it's encrypted,
110
296000
2000
Եվ քանի որ այն ծածկագրված է,
05:13
it can be submitted, stored
111
298000
2000
այն կարելի է հանձնել, պահպանել,
05:15
and counted centrally
112
300000
3000
հաշվարկել բոլորը մեկ տեղում,
05:18
and displayed on a website
113
303000
2000
և ցուցադրել վեբ կայքում
05:20
for anyone to see, including you.
114
305000
3000
բոլորին, ներառյալ ձեզ։
05:23
So you take this encrypted vote
115
308000
3000
Այսպիսիով, դուք այս ծածկագրված քվեն
05:26
home as your receipt.
116
311000
2000
տանում եք տուն, որպես մի կտրոն։
05:28
And after the close of the election,
117
313000
2000
Ընտրության ավարտից հետո
05:30
you can check that your vote was counted
118
315000
2000
դուք կարող եք ստուգել, որ ձեր քվեն հաշվարկվել է
05:32
by comparing your receipt
119
317000
3000
համեմատելով ձեր կտրոնը
05:35
to the vote on the website.
120
320000
3000
վեբ կայքի քվեի հետ։
05:39
And remember, the vote is encrypted
121
324000
2000
Եվ հիշեք, որ ձեր քվեն ծածկագրված է,
05:41
from the moment you leave the voting booth,
122
326000
3000
այն պահից, երբ դուք լքում եք ընտրախցիկը,
05:44
so if an election official wants to find out how you voted,
123
329000
3000
այնպես որ, եթե ընտրական պաշտոնյաները ցանկանան իմանալ, թե ինչպես եք դուք քվեարկել,
05:47
they will not be able to.
124
332000
2000
նրանք չեն կարողա դա անել։
05:49
If the government wants to find out how you voted,
125
334000
2000
Եթե կառավարությունը ցանկանա իմանալ, թե ինչպես եք դուք քվեարկել,
05:51
they won't be able to.
126
336000
3000
որևէ մեկը չի կարողանա դա անել:
05:54
No hacker can break in
127
339000
2000
Ոչ մի հաքեր չի կարող ջարդել համակարգը
05:56
and find out how you voted.
128
341000
2000
և պարզել, թե ինչպես եք դուք քվեարկել:
05:58
No hacker can break in and change your vote,
129
343000
3000
Ոչ մի հաքեր չի կարող ջարդել համակարգը և փոխել ձեր քվեն,
06:01
because then it won't match your receipt.
130
346000
3000
որովհետև այդ դեպքում այն չի համապատասխանի ձեր կտրոնին:
06:04
Votes can't go missing
131
349000
3000
Քվեները չեն կարող կորել,
06:07
because then you won't find yours when you look for it.
132
352000
3000
քանի որ այդ դեպքում դուք կտեսնեք, որ ձեր քվեն չկա:
06:11
But the election magic doesn't stop there.
133
356000
3000
Բայց քվեարկության հրաշքն այստեղ չի ավարտվում:
06:14
Instead, we want to make the whole process
134
359000
2000
Մենք ցանկանում ենք ամբողջ գործընթացը դարձնել
06:16
so transparent
135
361000
2000
այնքան թափանցիկ,
06:18
that news media and international observers
136
363000
3000
որ լրատվամիջոցները և միջազգային դիտորդները
06:21
and anyone who wants to
137
366000
2000
և ցանկացած մեկը, ով ուզում է,
06:23
can download all the election data
138
368000
2000
կարող է կայքից բեռնել քվեարկության տվյալները
06:25
and do the count themselves.
139
370000
2000
և ինքնուրույն հաշվարկ կատարել:
06:27
They can check that all the votes were counted correctly.
140
372000
3000
Նրանք կարող են ստուգել, որ բոլոր քվեները ճիշտ են հաշվարկվել։
06:30
They can check
141
375000
2000
Նրանք կարող են ստուգել,
06:32
that the announced result of the election
142
377000
2000
որ ընտրության հայտարարված արդյունքը
06:34
is the correct one.
143
379000
2000
ճշմարիտ է։
06:36
And these are elections
144
381000
2000
Այդպիսի ընտրությունները կատարվել են
06:38
by the people, for the people.
145
383000
2000
մարդկանց կողմից են և մարդկանց համար։
06:40
So the next step for our democracies
146
385000
3000
Այսպիսով, ժողովրդավարական համակարգերի համար հաջորդ քայլը
06:43
are transparent
147
388000
2000
թափանցիկ
06:45
and verifiable elections.
148
390000
2000
և ստուգելի ընտրություններն են։
06:47
Thank you.
149
392000
2000
Շնորհակալություն։
06:49
(Applause)
150
394000
7000
(Ծափահարություններ)
ABOUT THE SPEAKER
David Bismark - Voting system designerDavid Bismark has co-developed an electronic voting system that contains a simple and reliable method of verification.
Why you should listen
One of the main objections to e-voting is that it's difficult for each voter to know that her vote was recorded accurately and counted correctly, while she remains anonymous. In the system designed by David Bismark and his colleagues, each voter gets a takeaway slip that serves as a record of the vote, and allows elections to be independently verified.
Apart from his work on voting systems, Bismark runs Recito Förlag, a publishing company in Sweden.
David Bismark | Speaker | TED.com