ABOUT THE SPEAKER
Nicola Sturgeon - First Minister of Scotland
As the first woman to hold the office of First Minister of Scotland, Nicola Sturgeon is an important progressive and feminist voice in the governance of the United Kingdom.

Why you should listen

In November 2014, Nicola Sturgeon was elected as the first female leader of the Scottish National Party. Days later, she was sworn in as the country's first woman First Minister. Soon after her election, she appointed a cabinet boasting a 50/50 gender balance. 

As head of the Scottish government, Sturgeon is responsible for her administration's policies and for promoting and representing Scotland both at home and overseas.

Sturgeon entered the Scottish Parliament as a regional MSP for Glasgow in 1999. She is currently MSP for Glasgow Southside. Sturgeon served as Cabinet Secretary for Health and Wellbeing between 2007 and 2012, and then Cabinet Secretary for Infrastructure, Investment and Cities until November 2014. Throughout this period she also served as Deputy First Minister of Scotland.

More profile about the speaker
Nicola Sturgeon | Speaker | TED.com
TEDSummit 2019

Nicola Sturgeon: Why governments should prioritize well-being

Nicola Sturgeon: ဘာကြောင့် အစိုးရတွေဟာ ကျန်းမာ၊ပျော်ရွှင်မှုကို ဦးစားပေး သတ်မှတ်သင့်တာလဲ။

Filmed:
1,925,492 views

၂၀၁၈ မှာ စကော့တလန်၊ အိုက်စလန်နဲ့ နယူး ဇီလန်နိုင်ငံတွေဟာ တိုင်းပြည်တစ်ခုရဲ့ အောင်မြင်မှုရဲ့ အန္တိမ ဆောင်ရွက်ချက်အဖြစ် GDP အား လက်ခံထားခြင်းကို စိန်ခေါ်ဖို့ Wellbeing Economy Governments ကွန်ရက်ကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီထက်မြက်တဲ့ ဟောပြောချက်ထဲမှာ စကော့တလန်ရဲ့ ပထမဦးဆုံး ဝန်ကြီးဖြစ်တဲ့ Nicola Sturgeon ကနေပြီး လစာ ညီမျှမှု၊ ကလေးစောင့်ရှောက်မှု၊ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ ၎င်းရဲ့ဗဟိုမှာရှိတဲ့ စိန်းလန်းစိုပြေတဲ့ နေရာလွတ် ရခွင့်လိုမျိုး အခြေခံအကြောင်းရင်းတွေ နေရာယူထားတဲ့ "ကျန်းမာ၊ပျော်ရွှင်တဲ့ စီးပွားရေး"တစ်ရပ်ရဲ့ အနှံ့အစပ် ရောက်ရှိနိုင်တဲ့ ဂယက်ရိုက်မှုတွေကို ရှင်းပြထာပြီး အာရုံစိုက်မှုအသစ်က ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက် ဆောက်တည်ရာမှာ ထောက်ကူပေးနိုင်ပုံကို ပြသထားပါတယ်။
- First Minister of Scotland
As the first woman to hold the office of First Minister of Scotland, Nicola Sturgeon is an important progressive and feminist voice in the governance of the United Kingdom. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Just over a mile away from here,
in Edinburgh's Old Town,
0
733
5932
ဒီကနေ တစ်မိုင်ကျော် အဝေးက
Edinburgh ရဲ့ မြို့ဟောင်းမှာ
00:18
is Panmure House.
1
6689
1958
Panmure House ရှိတယ်။
00:21
Panmure House
2
9775
1495
Panmure House ဆိုတာက
00:23
was the home of the world-renowned
Scottish economist
3
11294
6311
ကမ္ဘာကျော် စကော့လူမျိုး ဘောဂဗေဒပညာရှင်
00:29
Adam Smith.
4
17629
1150
Adam Smith ရဲ့ နေအိမ်ပါ။
00:31
In his important work
"The Wealth of Nations,"
5
19761
5408
သူ့ရဲ့ အရေးပါတဲ့ လက်ရာ
"The Wealth of Nations" မှာ
00:37
Adam Smith argued,
amongst many other things,
6
25193
3823
Adam Smith ဆွေးနွေးငြင်းခုံထားတာက
အခြားသော အရာတွေအနက်
00:41
that the measurement of a country's wealth
7
29040
2977
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို တိုင်းတာတာရာမှာ
00:44
was not just its gold and silver reserves.
8
32041
4418
ယင်းနိုင်ငံရဲ့ ရွေ၊ ငွေ သိုမှီးထားမှုတွေ
သာ မဟုတ်ဘူး။
00:48
It was the totality of the country's
production and commerce.
9
36483
5753
တိုင်းပြည်ရဲ့ ထုတ်လုပ်မှုနဲ့
ကုန်သွယ်မှုရဲ့ စုစုပေါင်းပါတဲ့။
00:54
I guess it was one of the earliest
descriptions of what we now know today
10
42260
6269
ဒါဟာ ပြည်တွင်း အသားတင်ထုတ်လုပ်မှု
GDP လို့ ကျွန်မတို့ ယနေ့ လက်ရှိသိတာရဲ့
01:00
as gross domestic product, GDP.
11
48553
3810
အစောဆုံး သရုပ်ဖော် ရေးသားချက်တစ်ခုလို့
ကျွန်မထင်တယ်။
01:05
Now, in the years since, of course,
12
53176
3102
အခု တကယ်တော့ အဲ့ဒီနှစ်တွေကတည်းက
01:08
that measurement
of production and commerce, GDP,
13
56302
5413
ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ ကုန်သွယ်မှု
အတိုင်းအတာ GDP က
01:13
has become ever more important,
14
61739
2941
ပိုပြီး အရေးပါလာခဲ့တာဟာ
01:16
to the point that today --
15
64704
1281
ဒီနေ့ အချိန်ကာလအထိပါ။
01:18
and I don't believe this
is what Adam Smith would have intended --
16
66009
3937
ဒါကို ကျွန်မ မယုံကြည်တာက နိုင်ငံ
တစ်နိုင်ငံရဲ့ ယေဘုယျ အောင်မြင်မှုရဲ့
01:21
that it is often seen as
the most important measurement
17
69970
5195
အရေးပါဆုံး အတိုင်းအတာအဖြစ်
မကြာခဏ ရှုမြင်စရာလို့
01:27
of a country's overall success.
18
75189
2455
Adam Smith ရည်ရွယ်ခဲ့လိမ့်မယ်ဆိုတာပါ။
01:30
And my argument today
is that it is time for that to change.
19
78242
5444
ဒီနေ့ ကျွန်မ ဆွေးနွေးငြင်းခုံတာက
ဒီအတွက် ပြောင်းလဲဖို့ အချိန်တန်ပြီဆိုတာပါ။
01:36
You know, what we choose to measure
as a country matters.
20
84853
4977
သိတဲ့အတိုင်း၊ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက အရေးပါတာ
အဖြစ် တိုင်းတာဖို့ ကျွန်မတို့ရွေးချယ်တာပါ။
01:41
It really matters,
because it drives political focus,
21
89854
4491
ဒါက က တကယ် အရေးပါတာက နိုင်ငံရေး
အာရုံစိုက်ရာကိုမောင်းနှင်ပေးလို့၊
01:46
it drives public activity.
22
94369
4002
လူထု လုပ်ဆောင်မှုကို မေင်းနှင်ပေးလို့ပါ။
01:50
And against that context,
23
98395
2078
ဒီအခြေအနေကို ဆန့်ကျင်တာက
01:52
I think the limitations of GDP
as a measurement of a country's success
24
100497
6516
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့အောင်မြင်မှုအတိုင်းအတာ
တစ်ခုအဖြစ် GDP ရဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေဟာ
01:59
are all too obvious.
25
107037
3239
သိပ် မြင်သာလွန်းတယ်လို့ ကျွန်မ ထင်တယ်။
02:02
You know, GDP measures
the output of all of our work,
26
110300
5187
သိတဲ့အတိုင်း GDP က ကျွန်မတို့ အလုပ်အားလုံး
ရဲ့ ထုတ်လုပ်မှု ပမာဏကို တိုင်းတာပေမဲ့
02:07
but it says nothing
about the nature of that work,
27
115511
3426
ဒီအလုပ်ရဲ့ သဘာဝအကြောင်း၊
ဒီအလုပ်ဟာ လုပ်လို့ဖြစ်ရဲ့လား၊
02:10
about whether that work
is worthwhile or fulfilling.
28
118961
4432
စိတ်ချမ်းသာစရာလားလို့တော့
ဘာမှမပြောဘူးလေ။
02:15
It puts a value, for example,
on illegal drug consumption,
29
123417
6539
ဥပမာ ဒါက တရားမဝင် ဆေးဝါး
သုံးစွဲမှုမှာ တန်ဖိုးတစ်ခုရှိပေမဲ့
02:21
but not on unpaid care.
30
129980
2612
အခမဲ့ စောင့်ရှောက်မှုမှာတော့ မဟုတ်ဘူး။
02:25
It values activity in the short term
31
133708
4690
ဒီလုပ်ဆောင်မှုကသက်တမ်းပို
ရှည်တဲ့ကာလအတွင်းက
02:30
that boosts the economy,
even if that activity is hugely damaging
32
138422
6645
ကျွန်မတို့ ကမ္ဘာရဲ့ ခံနိုင်ရည်စွမ်းကို
ကြီးမားစွာ ထိခိုက်နစ်နာစေတာတောင်
02:37
to the sustainability of our planet
in the longer term.
33
145091
4761
စီးပွားရေးကို မြှင့်တင်ပေးတဲ့ ရေတိုမှာတော့
လုပ်ဆောင်မှုကို တန်ဖိုးထားတယ်။
02:42
And we reflect on the past decade
34
150533
3692
နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေး
ကသောင်းကနင်းဖြစ်မှုရဲ့၊
02:46
of political and economic upheaval,
35
154249
3408
မညီမျှမှုတွေ တိုးပွားလာခြင်းရဲ့
လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်ကို
02:49
of growing inequalities,
36
157681
3003
ကျွန်မတို့ဆင်ခြင်ကြည့်ပြီး
02:52
and when we look ahead to the challenges
of the climate emergency,
37
160708
5352
ရာသီဥတု အရေးပေါ် အခြေအနေရဲ့
စိန်ခေါ်မှုတွေ၊
02:58
increasing automation,
38
166084
2266
တိုးလာနေတဲ့ စက်ကိရိယာ အသုံးပြုမှု၊
03:00
an aging population,
39
168374
3289
အိုးမင်းလာတဲ့ လူဦးရေကို မျှော်ကြည့်တဲ့အခါ
03:03
then I think the argument for the case
for a much broader definition
40
171687
7000
နိုင်ငံတစ်ခု၊ လူအဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်အဖြစ်
အောင်မြင်ဖို့ဆိုတာရဲ့ အများကြီး
03:10
of what it means to be successful
as a country, as a society,
41
178711
4635
ပိုကျယ်ပြန့်တဲ့ ဖွင့်ဆိုချက်တစ်ခုအတွက်
ရပ်တည်ချက်အတွက် အကြောင်းပြချက်က
03:15
is compelling, and increasingly so.
42
183370
3312
တိုးတိုးပြီး လက်ခံရမည့်ဟာလို့
ကျွန်မထင်တယ်။
03:19
And that is why Scotland, in 2018,
43
187253
2826
ဒါကြောင့်ပဲ ၂၀၁၈ မှာ စကော့တလန်က
03:22
took the lead, took the initiative
in establishing a new network
44
190103
4881
ဦးဆောင်ပြီး Wellbeing Economy
Governments အဖွဲ့လို့ ခေါ်တဲ့
03:27
called the Wellbeing Economy
Governments group,
45
195008
5904
ကွန်ရက်အသစ်တစ်ခုကို တည်ထောင်ရာမှာ
ပဏာမခြေလှမ်းလှမ်းခဲ့တယ်၊
03:32
bringing together as founding members
46
200936
2280
မြင်သာတဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေအတွက်
စကော့တလန်၊
03:35
the countries of Scotland, Iceland
and New Zealand, for obvious reasons.
47
203240
6572
အိုက်စလန်နဲ့နယူးဇီလန်နိုင်ငံတွေကို
တည်ထောင်သူ အသင်းဝင်တွေအဖြစ် စုစည်းရင်းပါ။
03:41
We're sometimes called the SIN countries,
48
209836
3579
ကျွန်မတို့ရဲ့အာရုံစိုက်ရာက
ဘုံကောင်းမွန်မှု သိပ်ဆန်လွန်းပေမဲ့
03:45
although our focus is very much
on the common good.
49
213439
3968
တစ်တစ်တစ်ရံ ကျွန်မတို့ကို
SIN နိုင်ငံတွေလို့ ခေါ်ကြတယ်။
03:50
And the purpose of this group
is to challenge that focus
50
218445
3328
ဒီအဖွဲ့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က
GDP ရဲ့ ကျဉ်းမြောင်းတဲ့ တိုင်းတာမှု အပေါ်
03:53
on the narrow measurement of GDP.
51
221797
2699
အာရုံစိုက်မှုကို စိန်ခေါ်ဖို့ပါ။
03:56
To say that, yes,
economic growth matters --
52
224520
3730
ပြောရရင်၊ ဟုတ်ပါတယ်
စီးပွားရေး တိုးတက်မှု အရေးပါတာပါ၊
04:00
it is important --
53
228274
1897
ဒါက အရေးကြီးပါတယ်၊
04:02
but it is not all that is important.
54
230195
3721
ဒါပေမဲ့ အရေးကြီးတာက ဒါပဲမဟုတ်ပါဘူး။
04:05
And growth in GDP should not be pursued
at any or all cost.
55
233940
6259
ဘယ်လိုနည်းနဲ့ဖြစ်ဖြစ် GDP တိုးတက်မှုကို
လက်ကိုင်မပြုသင့်ပါဘူး။
04:12
In fact, the argument of that group
56
240903
2730
တကယ်တမ်းက ဒီအဖွဲ့ရဲ့ ဆိုလိုရင်းက
04:15
is that the goal, the objective
of economic policy
57
243657
4651
စီးပွားရေး မူဝါဒရဲ့ ရည်မှန်းချက်၊
ရည်ရွယ်ချက်ဟာ
04:20
should be collective well-being:
58
248332
3109
စုပေါင်း ကျန်းမာ၊ပျော်ရွှင်မှု
ဖြစ်သင့်တာပါ။
04:23
how happy and healthy a population is,
59
251465
3888
လူထုတစ်ရပ် ကျန်းမာ၊ ပျော်ရွင်နေပုံပါ၊
04:27
not just how wealthy a population is.
60
255377
3366
လူထုတစ်ရပ် ချမ်းသာနေပုံပဲ မဟုတ်ပါဘူး။
04:30
And I'll touch on the policy
implications of that in a moment.
61
258767
3583
ပြီးတော့ ကာလတစ်ခုထဲက ဒါရဲ့ မူဝါဒ
ဂယက်ရိုက်မှုတွေတို့ အထိပါမယ်။
04:34
But I think, particularly
in the world we live in today,
62
262374
2921
ဒါပေမဲ့ အထူးသဖြင့် ယနေ့ ကျွန်မတို့
နေထိုင်နေတဲ့ ကမ္ဘာထဲမှာ
04:37
it has a deeper resonance.
63
265319
2182
ပိုနက်ရှိုင်းတဲ့ ဟိန်းသံတစ်ခုရှိတယ်ထင်တယ်။
04:39
You know, when we focus on well-being,
64
267525
2540
သိတဲ့အတိုင်း ကျန်းမာပျော်ရွှင်မှုကို
အာရုံစိုက်တဲ့အခါ
04:42
we start a conversation
65
270089
2835
လေးနက်ပြီး အခြေခံကျတဲ့ မေးခွန်းတွေကို
04:44
that provokes profound
and fundamental questions.
66
272948
3961
ဆွပေးတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုကို စတင်ကြတယ်။
04:48
What really matters to us in our lives?
67
276933
3264
ကျွန်မတို့ဘဝတွေမှာ ဘာက တကယ်တမ်း
အရေးပါတာလဲ။
04:52
What do we value
in the communities we live in?
68
280935
4382
ကျွန်မတို့ နေထိုင်ရာ အသိုက်အဝန်းတွေမှာ
ဘာကို ကျွန်မတို့ တန်ဖိုးထားလဲ။
04:57
What kind of country,
what kind of society,
69
285341
3745
ဘယ်နိုင်ငံမျိုး၊
ဘယ်လူ့မှုအဖွဲ့အစည်းမျိုး
05:01
do we really want to be?
70
289110
2386
ကျွန်မတို့ တကယ်ဖြစ်ချင်တာလဲ။
05:03
And when we engage people
in those questions,
71
291885
3310
ဒီမေးခွန်းတွေမှာ လူတွေကို ပါဝင်စေတဲ့အခါ၊
05:07
in finding the answers to those questions,
72
295219
2066
ဒီမေးခွန်းတွေအတွက် အဖြေရှာရာမှာ
05:09
then I believe that we have
a much better chance
73
297309
3893
ကျွန်မတို့ဟာ နိုင်ငံရေးကနေ ပစ်ပယ်ထားမှုနဲ့
မကျေနပ်မှုကို ကိုင်တွယ်ခြင်းရဲ့
05:13
of addressing the alienation
and disaffection from politics
74
301226
5396
အများကြီးပိုကောင်းတဲ့ အခွင့်
ကျွန်မတို့မှာရှိတယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်၊
05:18
that is so prevalent in so many countries
75
306646
2480
ဒါက ယနေ့ ဖွံ့ဖြိုးပြီးကမ္ဘာ တစ်လွားက
05:21
across the developed world today.
76
309150
2417
နိုင်ငံများစွာမှာ အတော်ကို
ပျံ့နှံ့နေတာပါ။
05:24
In policy terms, this journey
for Scotland started back in 2007,
77
312360
3802
မူဝါဒ သတ်မှတ်ချက်အရ စကော့တလန်အတွက်
ဒီခရီးက ၂၀၀၇ မှာ စတင်ခဲ့ပါတယ်၊
05:28
when we published what we call
our National Performance Framework,
78
316186
3877
ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင် တိုင်းတာတဲ့
ညွန်ပြကိန်းတွေရဲ့အစဉ်ကို ယှဉ်ပြီးကြည့်တဲ့
05:32
looking at the range of indicators
that we measure ourselves against.
79
320087
3858
National Performance Framework လို့
ကျွန်မတို့ခေါ်တာကို ထုတ်ဝေတဲ့အချိန်ပါ၊
05:35
And those indicators
are as varied as income inequality,
80
323969
4309
ဒီညွှန်ပြကိန်းတွေဟာ ဝင်ငွေ မညီမျှမှု၊
ကလေးများရဲ့ ပျော်ရွှင်မှု၊ စိမ်းလန်းတဲ့
05:40
the happiness of children,
81
328302
1842
နေရာလွတ်တွေရရှိမှုနဲ့
05:42
access to green spaces, access to housing.
82
330168
3738
အိမ်ရာရရှိမှုလိုပဲ ထွေပြားပါတယ်။
05:45
None of these are captured
in GDP statistics,
83
333930
3911
ဒါတွေတစ်ခုမျှ GDP ကိန်းဂဏန်းထဲမှာ
ထည့်တွက်မထားပေမဲ့
05:49
but they are all fundamental
to a healthy and a happy society.
84
337865
6198
ဒါအားလုံးဟာ ကျန်းမာ၊ ပျော်ရွှင်တဲ့
လူအမှုအဖွဲအစည်းတစ်ခုအတွက် အခြေခံကျပါတယ်။
05:56
(Applause)
85
344087
5634
(လက်ခုပ်သံများ)
06:01
And that broader approach is at the heart
of our economic strategy,
86
349745
3571
ဒီကျယ်ပြန့်တဲ့ ချဉ်းကပ်မှုက ကျွန်မတို့ရဲ့
စီးပွားရေး မဟာဗျူဟာရဲ့ ဗဟိုချက်ပါ၊
06:05
where we give equal importance
to tackling inequality
87
353340
3859
အဲဒီမှာ မညီမျှမှုကို ကိုင်တွယ်တာအတွက်
တူညီတဲ့ အရေးပါမှုကို
06:09
as we do to economic competitiveness.
88
357223
3248
စီးပွားရေး ပြိုင်ဆိုင်မှုအတွက် ပေးသလို
ပေးထားပါတယ်။
06:12
It drives our commitment to fair work,
89
360495
1890
စိတ်ချမ်းသာကာ လုပ်ခကောင်းတဲ့ အလုပ်ကို
06:14
making sure that work
is fulfilling and well-paid.
90
362409
2825
သေချာစေတဲ့ မျှတတဲ့အလုပ်မှာ
နှစ်မြှုပ်ထားမှုကိုမောင်းနှင်တယ်
06:17
It's behind our decision to establish
a Just Transition Commission
91
365258
4143
ဒါက ကာဗွန် သုည စီးပွားရေးတစ်ရပ်ဆီ
ကျွန်မတို့ လမ်းကြောင်းကို လမ်းညွှန်ဖို့
06:21
to guide our path
to a carbon zero economy.
92
369425
3978
Just Transition Commission တစ်ခုတည်ထောင်
ဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ရဲ့နောက်ကွယ်မှာပါ။
06:25
We know from economic
transformations of the past
93
373427
3365
အတိတ်ရဲ့ စီးပွားရေးရာ ပြောင်းလဲခြင်းတွေ
ကနေ ကျွန်မတို့သိတာက
06:28
that if we're not careful,
there are more losers than winners.
94
376816
3737
ကျွန်မတို့ သတိမရှိဘူးဆိုရင်
အောင်နိုင်သူတဲ့ ကျရှုံးသူတွေပိုများပါတယ်။
06:32
And as we face up to the challenges
of climate change and automation,
95
380577
3968
ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုနဲ့ စက်ကိရိယာသုံးစွဲ
မှုရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်စဉ်မှာ
06:36
we must not make those mistakes again.
96
384569
3357
ဒီအမှားတွေကို ထပ်မလုပ်မိဖို့ပါ။
06:40
The work we're doing here in Scotland
is, I think, significant,
97
388608
3081
ဒီစကော့တလန်မှာ ကျွန်မတို့လုပ်နေတဲ့
အလုပ်က ကျွန်မအထင် အရေးပါပေမဲ့
06:43
but we have much, much to learn
from other countries.
98
391713
3218
အြခားနိုင်ငံတွေဆီကနေ အများကြီးကို
သင်ယူဖို့လိုပါတယ်။
06:46
I mentioned, a moment ago,
our partner nations
99
394955
3199
အခုနက Wellbeing ကွန်ရက်အတွင်းက
ကျွန်မတို့ရဲ့တွဲဖက် နိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့
06:50
in the Wellbeing network:
100
398178
2637
အိုက်စလန်နဲ့ နယူဇီလန်တို့ကို
06:52
Iceland and New Zealand.
101
400839
1858
ကျွန်မ ထည့်ပြောခဲ့တယ်။
06:54
It's worth noting, and I'll leave it to you
to decide whether this is relevant or not,
102
402721
4183
ဒါက ဘာမှ တန်ဖိုးမရှိပါဘူး၊ ဆိုင်၊မဆိုင်
ဆုံးဖြတ်ဖို့ ရှင်တို့ဆီမှာ ထားခဲ့တယ်။
06:58
that all three of these countries
are currently led by women.
103
406928
3770
ဒီနိုင်ငံသုံးခုစလုံးကို လက်ရှိ ဦးဆောင်
နေတာကတော့ အမျိုးသမီးတွေပါ။
07:02
(Applause)
104
410722
7000
(လက်ခုပ်သံများ)
07:14
They, too, are doing great work.
105
422001
1929
သူတို့ရော ကြီးကျယ်တဲ့ အလုပ်ကို
လုပ်နေတာပါ
07:15
New Zealand, in 2019,
publishing its first Wellbeing Budget,
106
423954
4827
နယူးဇီလန်ဟာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ ၎င်းရဲ့
ပထမဦးဆုံး Wellbeing Budget ကို ထုတ်ဝေနေတယ်
07:20
with mental health at its heart;
107
428805
2602
၎င်းရဲ့ ဗဟိုချက်မှာ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ပါ။
07:23
Iceland leading the way on equal pay,
childcare and paternity rights --
108
431431
5253
အိုက်စလန်က ညီမျှတဲ့ လုပ်ခ၊ကလေးစောင့်ရှောက်
မှုနဲ့ ဖခင် အခွင့်အရေးတွေ ဦးဆောင်နေတယ်၊
07:28
not policies that we immediately think of
109
436708
3461
ချမ်းသာတဲ့ စီးပွားရေးကို ဖန်တီးခြင်းလို့
ကျွန်မတို့ ဆွေးနွေးတဲ့အခါ
07:32
when we talk about
creating a wealthy economy,
110
440193
2825

ကျွန်မတို့ ချက်ချင်း တွေးမိတဲ့
မူဝါဒတွေ မဟုတ်ပေမဲ့
07:35
but policies that are fundamental
to a healthy economy
111
443042
4578
ကျန်းမာတဲ့ စီးပွားရေးတစ်ရပ်နဲ့
ပျော်ရွှင်တဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအတွက်
07:39
and a happy society.
112
447644
2032
အခြေခံကျတဲ့ မူဝါဒတွေပါ။
07:42
I started with Adam Smith
and "The Wealth of Nations."
113
450176
4937
Adam Smith နဲ့ "The Wealth of Nations"
နဲ့ ကျွန်မ စတင်ခဲ့တယ်။
07:47
In Adam Smith's earlier work,
"The Theory of Moral Sentiments,"
114
455137
5195
Adam Smith ရဲ့ အစောပိုင်း လက်ရာ
"The Theory of Moral Sentiments" ထဲမှာ
07:52
which I think is just as important,
115
460356
2554
ဒါလည်း အရေးပါတယ်လို့ ကျွန်မထင်တယ်၊
07:54
he made the observation
that the value of any government
116
462934
4529
အစိုးရတစ်ရပ်ရဲ့ တန်ဖိုးကို ၎င်းရဲ့
လူတွေကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ
07:59
is judged in proportion
117
467487
1858
ပျော်ရွှင်အောင်လုပ်ပေးမှု အချိုးအစားနဲ့
08:01
to the extent that it makes
its people happy.
118
469369
2729
အကဲဖြတ်တယ်ဆိုတာကို
သူလေ့လာချက်တစ်ရပ် လုပ်ခဲ့တယ်။
08:04
I think that is a good founding principle
119
472830
3667
ဒါဟာ ကျန်းမာ၊ပျော်ရွှင်မှု တိုးမြှင့်ရာမှာ
အရုံစိုက်တဲ့ နိုင်ငံစုတိုင်းအတွက်
08:08
for any group of countries
focused on promoting well-being.
120
476521
5858
ကောင်းမွန်တဲ့ အခြေခံကျတဲ့
အခြေခံသဘောထားတစ်ရပ်လို့ လို့ ကျွန်မထင်တယ်။
08:14
None of us have all of the answers,
121
482403
2588
ကျွန်မတို့ တစ်ဦးမှာမှ
ဒီအဖြေအားလုံး မရှိဘူး၊
08:17
not even Scotland,
the birthplace of Adam Smith.
122
485015
3677
Adam Smith ရဲ့ ချက်မြှုပ်ဖြစ်တဲ့
စကော့တလန်မှာတောင် မရှိဘူး။
08:20
But in the world we live in today,
with growing divides and inequalities,
123
488716
4732
ဒါပေမဲ့ တိုးလာနေတဲ့ ခွဲခြားမှု၊ မညီမျှမှု
တွေနဲ့၊ မကျေနပ်မှု၊ ကင်းကွာမှုနဲ့
08:25
with disaffection and alienation,
124
493472
2564
ကျွန်မတို့ ယနေ့ နေထိုင်တဲ့ ကမ္ဘာထဲမှာ
08:28
it is more important than ever
125
496060
1770
ဒီမေးခွန်းတွေအတွက် မေးမြန်း၊
08:29
that we ask and find the answers
to those questions
126
497854
4070
အဖြေရှာတာနဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းရဲ့ဗဟိုချက်မှာ
08:33
and promote a vision of society
127
501948
3620
ချမ်းသာတာ သက်သက်မဟုတ်ပဲ
ကျန်းမာ၊ပျော်ရွှင်မှုရှိတဲ့
08:37
that has well-being,
not just wealth, at its very heart.
128
505592
6731
၎င်းရဲ့ အမြင်ကို တိုးမြှင့်တာက
ခါတိုင်းထက် ပိုပြီး အရေးကြီးပါတယ်။
08:44
(Applause)
129
512347
5517
(လက်ခုပ်သံများ)
08:49
You are right now in the beautiful,
sunny capital city ...
130
517888
5445
အခုလောလောဆယ် သင်တို့ဟာ
လှပပြီး နေသာတဲ့ မြို့တော်မှာရှိနေတယ်၊
08:55
(Laughter)
131
523357
1746
(ရယ်သံများ)
08:57
of the country that led the world
in the Enlightenment,
132
525127
5326
ကမ္ဘာကို အသိအမြင်ကွယ်မှုထဲကို
ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့နိုင်ငံ၊
09:02
the country that helped lead the world
into the industrial age,
133
530477
3032
ကမ္ဘာကိုကို စက်မှုခေတ်ဆီ
ဦးဆောင် ကူညီခဲ့တဲ့ နိုင်ငံ၊
09:05
the country that right now
is helping to lead the world
134
533533
2825
လောလောဆယ် ကမ္ဘာကို ကာဗွန်နိမ့်တဲ့ ခေတ်ဆီ
09:08
into the low carbon age.
135
536382
2254
ဦးဆောင်ကူညီနေတဲ့ နိုင်ငံပါ။
09:10
I want, and I'm determined,
that Scotland will also be the country
136
538660
5410
ကျွန်မ ဖြစ်ချင်တာက၊ စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားတာက
စကော့တလန်ဟာလည်း
09:16
that helps change the focus of countries
and governments across the world
137
544094
4997
ကျွန်မတို့ လုပ်သမျှတိုင်းရဲ့ ဗဟိုချက်မှာ
ကျန်းမာ၊ပျော်ရွှင်မှုကို ထားရှိဖို့
09:21
to put well-being at the heart
of everything that we do.
138
549115
4485
ကမ္ဘာတစ်လွှား နိုင်ငံတွေ၊အစိုးရတွေရဲအာရုံ
စိုက်ရာကိုကူညီပြောင်းလဲမယ့် နိုင်ငံလို့ပါ။
09:25
I think we owe that to this generation.
139
553624
3882
ဒီမျိုးဆက်အတွက် ကျွန်မတို့မှာ
ဝတ္တရားရှိတယ်လို့ထင်တယ်။
09:29
I certainly believe we owe that
to the next generation
140
557530
3810
နောင်မျိုးဆက်နဲ့ ကျွန်မတို့ရဲ့နောက်မှာ
လာသူအားလုံးအတွက် ကျွန်မတို့မှာ
09:33
and all those that come after us.
141
561364
2214
ဝတ္တရားရှိတယ်လို့ အသေအချာ ယုံကြည်တယ်။
09:35
And if we do that, led here
from the country of the Enlightenment,
142
563602
3865
ဒါကို လုပ်မယ်ဆိုရင် ဟောဒီခအသိအမြင်
ကြွယ်ဝမှုရဲ့ နိုင်ငံက ဦးဆောင်ရင်
09:39
then I think we create
a better, healthier, fairer
143
567491
4294
ပိုကောင်းမွန်၊ ပိုတရားမျှတပြီး
ပိုကျန်းမာတဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို
09:43
and happier society here at home.
144
571809
2431
ဒီနေရပ်မှာ ဖန်တီးတာလို့ ကျွန်မထင်တယ်
09:46
And we play our part in Scotland
145
574264
2030
ပိုတရားမျှတတဲ့၊ ပိုကျန်းမာတဲ့
09:48
in building a fairer,
happier world as well.
146
576318
4214
ကမ္ဘာတစ်ခု တည်ဆောက်ရာမှာလည်း စကော့တလန်က
ကျွန်မတို့အပိုင်းကို လုပ်ဆောင်တယ်။
09:52
Thank you very much.
147
580556
1389
ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။
09:53
(Applause)
148
581969
5562
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Nicola Sturgeon - First Minister of Scotland
As the first woman to hold the office of First Minister of Scotland, Nicola Sturgeon is an important progressive and feminist voice in the governance of the United Kingdom.

Why you should listen

In November 2014, Nicola Sturgeon was elected as the first female leader of the Scottish National Party. Days later, she was sworn in as the country's first woman First Minister. Soon after her election, she appointed a cabinet boasting a 50/50 gender balance. 

As head of the Scottish government, Sturgeon is responsible for her administration's policies and for promoting and representing Scotland both at home and overseas.

Sturgeon entered the Scottish Parliament as a regional MSP for Glasgow in 1999. She is currently MSP for Glasgow Southside. Sturgeon served as Cabinet Secretary for Health and Wellbeing between 2007 and 2012, and then Cabinet Secretary for Infrastructure, Investment and Cities until November 2014. Throughout this period she also served as Deputy First Minister of Scotland.

More profile about the speaker
Nicola Sturgeon | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM