TEDxMaui
Lisa Kristine: Photos that bear witness to modern slavery
Лиза Кристин: Фотографии кои сведочат за современото ропство
Filmed:
Readability: 3.9
2,875,833 views
Во текот на изминативе две години, фотографот Лиза Кристин патуваше низ светот, истовремено документирајќи ја неподносливата и тешка реалност наречена современо ропство. Таа со нас споделува вознемирувачки, но сепак прекрасни фотографии - рудари во Конго, редачи на тули во Непал - расветлувајќи ја судбината на 27 милиони души, коишто се поробени насекаде низ светот. (Снимено на TEDx Maui)
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'm 150 feet down an illegal mine shaft in Ghana.
0
723
6400
Се наоѓам на длабочина од 45 метри во едно нелегално рудaрско окно во Гана.
00:23
The air is thick with heat and dust,
1
7123
4121
Воздухот е тежок, врел, правлив
00:27
and it's hard to breathe.
2
11244
3409
и тешко се дише.
00:30
I can feel the brush of sweaty bodies passing me
3
14653
3262
Можам да ги почувствувам испотените тела,
кои поминуваат покрај мене
кои поминуваат покрај мене
00:33
in the darkness, but I can't see much else.
4
17915
4246
во темнината, но не можам да видам ништо друго.
00:38
I hear voices talking, but mostly the shaft
5
22161
3970
Слушам гласови, но окното во суштина
00:42
is this cacophony of men coughing,
6
26131
3988
е какофонија од луѓе кои кашлаат
00:46
and stone being broken with primitive tools.
7
30119
3911
и камења, кои се кршат со примитивни алатки.
00:49
Like the others, I wear a flickering, cheap flashlight
8
34030
4055
Како и другите луѓе, носам ефтина ламба која трепери,
00:53
tied to my head with this elastic, tattered band,
9
38085
4796
прицврстена за мојата глава со еластичен, искинат стегач
00:58
and I can barely make out the slick tree limbs
10
42881
3340
и одвај ги распознавам мазните дрвени стебла
01:02
holding up the walls of the three-foot square hole
11
46221
3029
кои го потпираат ѕидот на тесната дупка
01:05
dropping hundreds of feet into the earth.
12
49250
4626
која е длабока стотици метри.
01:09
When my hand slips, I suddenly remember a miner
13
53876
3080
Кога и да ми се лизнеше раката, наеднаш се присетував на еден рудар
01:12
I had met days before who had lost his grip
14
56956
4281
кој го сретнав неколку дена претходно, кој имаше изгубено рамнотежа
01:17
and fell countless feet down that shaft.
15
61237
4621
и беше паднал многу длабоко во окното.
01:21
As I stand talking to you today,
16
65858
2531
Додека зборувам пред вас денес,
01:24
these men are still deep in that hole,
17
68389
3504
тие мажи се сè уште длабоко во таа дупка,
01:27
risking their lives without payment or compensation,
18
71893
3515
ризикувајќи го својот живот без плата или некаков надомест
01:31
and often dying.
19
75408
3140
и честопати умираат таму.
01:34
I got to climb out of that hole, and I got to go home,
20
78548
5188
Јас успеав да излезам од таа дупка и успеав да си отидам дома,
01:39
but they likely never will, because they're trapped in slavery.
21
83736
6182
но тие веројатно никогаш нема да излезат бидејќи се во заробеништво.
01:45
For the last 28 years, I've been documenting
22
89918
2907
Во текот на изминативе 28 години, ги документирав
01:48
indigenous cultures in more than 70 countries
23
92825
2561
домородните култури во повеќе од 70 држави
01:51
on six continents, and in 2009 I had the great honor
24
95386
3795
на шест континенти и во 2009 г. ја имав големата чест
01:55
of being the sole exhibitor at the Vancouver Peace Summit.
25
99181
4412
да бидам единствениот изложувач на Мировниот самит во Ванкувер.
01:59
Amongst all the astonishing people I met there,
26
103593
3572
Помеѓу сите неверојатни луѓе, кои ги сретнав таму,
02:03
I met a supporter of Free the Slaves, an NGO
27
107165
3170
сретнав еден поддржувач на „Ослободете ги робовите,“ тоа е невладина организација,
02:06
dedicated to eradicating modern day slavery.
28
110335
5327
посветена на искоренување на современото ропство.
02:11
We started talking about slavery, and really,
29
115662
2889
Започнавме да зборуваме за ропството и навистина
02:14
I started learning about slavery,
30
118551
2864
почнав да учам нешто за ропството
02:17
for I had certainly known it existed in the world,
31
121415
3209
за кое со сигурност знаев дека постои во светот,
02:20
but not to such a degree.
32
124624
3011
меѓутоа не до толкав степен.
02:23
After we finished talking, I felt so horrible
33
127635
3743
Откако завршивме со разговорот, се почувствував многу лошо
02:27
and honestly ashamed at my own lack of knowledge
34
131378
3376
и бев навистина засрамена поради моето незнаење
02:30
of this atrocity in my own lifetime, and I thought,
35
134754
3510
за тој ужас, кој се случуваше во моментов и си помислив,
02:34
if I don't know, how many other people don't know?
36
138264
4868
дека ако јас не знам за тоа, тогаш колку многу други луѓе исто така не знаат за ова?
02:39
It started burning a hole in my stomach, so within weeks,
37
143132
3815
Тоа започна да ме копка одвнатре и после неколку недели
02:42
I flew down to Los Angeles to meet with the director
38
146947
2976
одлетав до Лос Анџелес за да се сретнам со директорот на
02:45
of Free the Slaves and offer them my help.
39
149923
3271
„Ослободете ги робовите“ и да му ја понудам мојата помош.
02:49
Thus began my journey into modern day slavery.
40
153194
4570
Така започна моето патешествие во ропството на современиот свет.
02:53
Oddly, I had been to many of these places before.
41
157764
3142
Чудно, но и претходно сум била во многу од тие места.
02:56
Some I even considered like my second home.
42
160906
3481
Некои од нив дури и ги сметав за втор дом.
03:00
But this time, I would see the skeletons hidden in the closet.
43
164387
7435
Но, овој пат би ги набљудувала нивните скриени страни.
03:07
A conservative estimate tells us there are more than
44
171822
2305
Просечната проценка ни кажува дека има повеќе од
03:10
27 million people enslaved in the world today.
45
174127
4155
27 милиони луѓе, коишто денеска се робови.
03:14
That's double the amount of people taken from Africa
46
178282
3480
Тоа е двојно повеќе од луѓето, земени од Африка
03:17
during the entire trans-Atlantic slave trade.
47
181762
4125
во текот на целата транс-атлантска трговија со робови.
03:21
A hundred and fifty years ago, an agricultural slave
48
185887
3144
Пред сто и педесет години, еден земјоделски роб
03:24
cost about three times the annual salary
49
189031
3494
чинеше околу три пати повеќе од годишната плата
03:28
of an American worker.
50
192525
2746
на еден американски работник.
03:31
That equates to about $50,000 in today's money.
51
195271
3993
Тоа е еднакво на денешни 50.000 долари.
03:35
Yet today, entire families can be enslaved for generations
52
199264
4392
Денес, цели семејства можат да бидат поробени со поколенија
03:39
over a debt as small as $18.
53
203656
4868
само поради долг од 18 долари.
03:44
Astonishingly, slavery generates profits
54
208524
3032
Зачудувачки, ропството носи заработувачка
03:47
of more than $13 billion worldwide each year.
55
211556
5746
од повеќе од 13 милијарди долари секоја година во светот.
03:53
Many have been tricked by false promises
56
217302
2852
Многу луѓе биле измамени преку лажни ветувања
03:56
of a good education, a better job, only to find
57
220154
4546
за добро образование, подобра работа, а на крај се соочуваат
04:00
that they're forced to work without pay
58
224700
3508
со принудна работа без плата, под закана
04:04
under the threat of violence, and they cannot walk away.
59
228208
5668
за насилство и затоа не можат да се оттрнат од таму.
04:09
Today's slavery is about commerce,
60
233876
3282
Во современото ропство станува збор за трговија,
04:13
so the goods that enslaved people produce have value,
61
237158
4030
на тој начин што производите коишто поробените луѓе ги произведуваат,
04:17
but the people producing them are disposable.
62
241188
4998
имаат цена, а луѓето пак служат за еднократна употреба.
04:22
Slavery exists everywhere, nearly, in the world,
63
246186
4390
Ропството постои речиси насекаде во светот
04:26
and yet it is illegal everywhere in the world.
64
250576
6967
и покрај тоа што е нелегално секаде во светот.
04:33
In India and Nepal, I was introduced to the brick kilns.
65
257543
4790
Во Индија и Непал ми покажаа печки за печење на тули.
04:38
This strange and awesome sight was like
66
262333
2791
Таа чудна и страшна глетка беше како
04:41
walking into ancient Egypt or Dante's Inferno.
67
265124
3890
прошетка во древен Египет или во „Пеколот“ на Данте.
04:44
Enveloped in temperatures of 130 degrees,
68
269014
4151
При температура од 54 степени,
04:49
men, women, children, entire families in fact,
69
273165
4095
мажи, жени, деца, цели семејства всушност,
04:53
were cloaked in a heavy blanket of dust,
70
277260
3151
беа прекриени со дебел слој на прашина
04:56
while mechanically stacking bricks on their head,
71
280411
2620
додека механички редеа тули врз своите глави,
04:58
up to 18 at a time, and carrying them
72
283031
3121
по 18 наеднаш и ги носеа
05:02
from the scorching kilns to trucks hundreds of yards away.
73
286152
4950
од врелите печки до камионите кои се наоѓаа на стотици метри одалеченост.
05:07
Deadened by monotony and exhaustion,
74
291102
3527
Умртвени од монотонијата и истоштеноста,
05:10
they work silently, doing this task over and over
75
294629
5585
тие работат тивко, извршувајќи ја оваа задача одново и одново
05:16
for 16 or 17 hours a day.
76
300214
3353
16 или 17 часа дневно.
05:19
There were no breaks for food, no water breaks,
77
303567
3719
Немаше паузи за храна, немаше паузи за пиење вода,
05:23
and the severe dehydration made urinating
78
307286
2552
а поради тешката дехидрација, уринирањето беше
05:25
pretty much inconsequential.
79
309838
2872
сведено на минимум.
05:28
So pervasive was the heat and the dust
80
312710
2432
Топлината и правот беа толку многу продорни
05:31
that my camera became too hot to even touch
81
315142
3751
што фотоапаратот стана прежежок, дури и за да го допрам
05:34
and ceased working.
82
318893
2452
и престана да работи.
05:37
Every 20 minutes, I'd have to run back to our cruiser
83
321345
2772
На секои 20 минути требаше да трчам до џипот
05:40
to clean out my gear and run it under an air conditioner
84
324117
3349
за да ја чистам опремата и да ја ставам под клима уред,
05:43
to revive it, and as I sat there,
85
327466
3055
да ја оживеам; и додека седев таму,
05:46
I thought, my camera is getting far better treatment
86
330521
4610
си помислив, дека мојот фотоапарат добива многу подобар третман
05:51
than these people.
87
335131
2326
отколку овие луѓе.
05:53
Back in the kilns, I wanted to cry,
88
337457
2872
Кога се вратив кај печките, сакав да заплачам,
05:56
but the abolitionist next to me quickly grabbed me
89
340329
3178
но аболиционистот кој беше до мене веднаш ме зграпчи
05:59
and he said, "Lisa, don't do that. Just don't do that here."
90
343507
4304
и рече: "Лиза, немој. Само немој овде."
06:03
And he very clearly explained to me that emotional displays
91
347811
3893
Тој многу јасно ми објасни, дека покажувањето емоции
06:07
are very dangerous in a place like this,
92
351704
2534
е многу опасно на едно такво место,
06:10
not just for me, but for them.
93
354238
3854
не само за мене, туку и за нив.
06:13
I couldn't offer them any direct help.
94
358092
3650
Не можев да им понудам директна помош.
06:17
I couldn't give them money, nothing.
95
361742
2793
Не можев да им дадам пари, ништо.
06:20
I wasn't a citizen of that country.
96
364535
1797
Не бев граѓанин на таа држава.
06:22
I could get them in a worse situation
97
366332
3088
Можев да им ја влошам и така лошата ситуација
06:25
than they were already in.
98
369420
2780
во која веќе се наоѓаа.
06:28
I'd have to rely on Free the Slaves to work
99
372200
2256
Морав да се потпрам на „Ослободете ги робовите“ кои
06:30
within the system for their liberation,
100
374456
2842
за нивно ослободување се бореа преку правни механизми
06:33
and I trusted that they would.
101
377298
3469
и верував дека ќе успеат во тоа.
06:36
As for me, I'd have to wait until I got home
102
380767
3437
Што се однесува до мене, морав да почекам до дома
06:40
to really feel my heartbreak.
103
384204
3962
за навистина да ја почувствувам мојата болка.
06:44
In the Himalayas, I found children carrying stone
104
388166
2873
На Хималаите налетав на деца, кои носеа камења
06:46
for miles down mountainous terrain
105
391039
2750
со километри по планински терен
06:49
to trucks waiting at roads below.
106
393789
2898
до камионите, коишто чекаа на патот.
06:52
The big sheets of slate were heavier
107
396687
2518
Големите камени плочи беа потешки
06:55
than the children carrying them,
108
399205
2666
од самите деца кои ги носеа,
06:57
and the kids hoisted them from their heads
109
401871
2029
а ги носеа обесувајќи ги на своите глави
06:59
using these handmade harnesses of sticks and rope
110
403900
4444
со помош на рачно изработени рамки од стапови и јажиња
07:04
and torn cloth.
111
408344
1847
и искината ткаенина.
07:06
It's difficult to witness something so overwhelming.
112
410191
3675
Тешко е да се набљудува нешто толку измачувачко.
07:09
How can we affect something so insidious,
113
413866
2647
Како можеме да влијаеме врз нешто толку ужасно,
07:12
yet so pervasive?
114
416513
3212
а коешто е толку широко распространето?
07:15
Some don't even know they're enslaved,
115
419725
2712
Некои од нив дури и не знаат дека се робови,
07:18
people working 16, 17 hours a day without any pay,
116
422437
5006
луѓе коишто работат 16, 17 часа дневно без плата,
07:23
because this has been the case all their lives.
117
427443
3213
бидејќи вака им поминувал целиот нивен живот.
07:26
They have nothing to compare it to.
118
430656
4282
Немаат со што да го споредат.
07:30
When these villagers claimed their freedom,
119
434938
3374
Кога овие селани застанаа за својата слобода,
07:34
the slaveholders burned down all of their houses.
120
438312
5415
робовласниците им ги запалија сите нивни куќи.
07:39
I mean, these people had nothing,
121
443727
1962
Мислам, овие луѓе немаа ништо,
07:41
and they were so petrified, they wanted to give up,
122
445689
3649
и беа толку исплашени, што сакаа да се откажат,
07:45
but the woman in the center rallied for them to persevere,
123
449338
4047
но жената од центарот ги убеди да настојуваат
07:49
and abolitionists on the ground
124
453385
1496
а аболиционистите
07:50
helped them get a quarry lease of their own,
125
454881
2659
им помогнаа да изнајмат сопствен каменолом,
07:53
so that now they do the same back-breaking work,
126
457540
3113
така што, тие сега ја работат истата макотрпна работа,
07:56
but they do it for themselves, and they get paid for it,
127
460653
4507
но работат за себе, им се плаќа за тоа и исто така
08:01
and they do it in freedom.
128
465160
3423
тие се слободни.
08:04
Sex trafficking is what we often think of
129
468583
2068
Трговијата со луѓе е нешто на кое често помислуваме,
08:06
when we hear the word slavery,
130
470651
1901
кога ќе слушнеме за ропството во светот
08:08
and because of this worldwide awareness,
131
472552
1959
и поради оваа глобална свесност,
08:10
I was warned that it would be difficult for me to work safely
132
474511
3136
ме предупредија дека ќе биде опасно да работам безбедно
08:13
within this particular industry.
133
477647
2822
во оваа индустрија.
08:16
In Kathmandu, I was escorted by women who had
134
480469
2842
Во Катманду, бев придружувана од жени, коишто
08:19
previously been sex slaves themselves.
135
483311
3536
претходно и самите биле секс робинки.
08:22
They ushered me down a narrow set of stairs
136
486847
2358
Тие ме однесоа надолу по едни тесни скали
08:25
that led to this dirty, dimly fluorescent lit basement.
137
489205
5613
коишто водеа до еден валкан, слабо осветлен подрум.
08:30
This wasn't a brothel, per se.
138
494818
1832
Тоа не беше јавна куќа, само по себе.
08:32
It was more like a restaurant.
139
496650
2311
Повеќе изгледаше на ресторан.
08:34
Cabin restaurants, as they're known in the trade,
140
498961
2260
Кабинските ресторани, како што се познати во трговијата,
08:37
are venues for forced prostitution.
141
501221
2622
се места за присилна проституција.
08:39
Each has small, private rooms, where the slaves,
142
503843
3032
Секој од нив има мали, приватни соби, каде робовите,
08:42
women, along with young girls and boys,
143
506875
2631
жени, заедно со мали момчиња и девојчиња,
08:45
some as young as seven years old,
144
509506
2779
некои од нив едвај седумгодишни,
08:48
are forced to entertain the clients,
145
512285
1990
се присилувани да ги забавуваат клиентите,
08:50
encouraging them to buy more food and alcohol.
146
514275
3780
притоа поттикнувајќи ги да купуваат повеќе храна и алкохол.
08:53
Each cubicle is dark and dingy,
147
518055
3039
Секоја собичка е мрачна и валкана,
08:56
identified with a painted number on the wall,
148
521094
3939
означена со број кој е обоен на ѕидот,
09:00
and partitioned by plywood and a curtain.
149
525033
4105
и притоа се поделени со шперплоча и завеса.
09:05
The workers here often endure tragic sexual abuse
150
529138
3551
Работниците овде честопати претрпуваат трагични сексуални
09:08
at the hands of their customers.
151
532689
2582
злоставувања во рацете на нивните клиенти.
09:11
Standing in the near darkness, I remember feeling
152
535271
3066
Додека стоев во темнината, почувствував
09:14
this quick, hot fear, and in that instant,
153
538337
4086
еден брз и силен страв и во тој момент
09:18
I could only imagine what it must be like
154
542423
2345
можев само да си претпоставам, какво е чувството
09:20
to be trapped in that hell.
155
544768
2663
да бидеш заробен во тој пекол.
09:23
I had only one way out: the stairs from where I'd come in.
156
547431
4602
Имав само еден излез: скалите од каде што влегов.
09:27
There were no back doors.
157
552033
1856
Немаше заден излез.
09:29
There were no windows large enough to climb through.
158
553889
2543
Немаше големи прозорци за да се прекачиш.
09:32
These people have no escape at all,
159
556432
4260
Овие луѓе немаа никаков излез
09:36
and as we take in such a difficult subject,
160
560692
3060
и додека зборуваме за една ваква тешка тема,
09:39
it's important to note that slavery, including sex trafficking,
161
563752
4611
важно е да се каже дека ропството, вклучително и трговијата со луѓе,
09:44
occurs in our own backyard as well.
162
568363
2929
исто така ја има и во „нашиот двор.“
09:47
Tens of hundreds of people are enslaved in agriculture,
163
571292
4624
Илјадници луѓе се заробени во земјоделството,
09:51
in restaurants, in domestic servitude,
164
575916
2672
во рестораните, во домашен притвор
09:54
and the list can go on.
165
578588
2632
и уште на многу други места.
09:57
Recently, the New York Times reported that
166
581220
2639
Неодамна, Њујорк Тајмс објави дека
09:59
between 100,000 and 300,000 American children
167
583859
5806
помеѓу 100.000 и 300.000 американски деца
10:05
are sold into sex slavery every year.
168
589665
3961
секоја година се продаваат за сексуални услуги.
10:09
It's all around us. We just don't see it.
169
593626
6543
Тоа се случува околу нас. Едноставно не го забележуваме.
10:16
The textile industry is another one we often think of
170
600169
3382
Текстилната индустрија е друг пример на кој ни текнува
10:19
when we hear about slave labor.
171
603551
2886
кога ќе слушнеме за робовскиот труд.
10:22
I visited villages in India where entire families were enslaved
172
606437
4323
Посетив села во Индија, каде цели семејства се поробени
10:26
in the silk trade.
173
610760
2645
во трговијата на свила.
10:29
This is a family portrait.
174
613405
2292
Ова е семеен портрет.
10:31
The dyed black hands are the father, while the blue
175
615697
3888
Црно офарбаните раце се на таткото, додека пак сините
10:35
and red hands are his sons.
176
619585
2789
и црвените раце се на неговите синови.
10:38
They mix dye in these big barrels,
177
622374
2724
Тие мешаат боја во овие големи буриња,
10:40
and they submerge the silk into the liquid up to their elbows,
178
625098
3965
и ја потопуваат свилата во течноста се до нивните лакти,
10:44
but the dye is toxic.
179
629063
4962
но бојата е отровна.
10:49
My interpreter told me their stories.
180
634025
3305
Преведувачот ми го раскажа нивното минато.
10:53
"We have no freedom," they said.
181
637330
3602
„Немаме слобода,“ велеа тие.
10:56
"We hope still, though, that we could leave this house
182
640932
3104
„Сепак, се надеваме, дека ќе можеме да ја напуштиме оваа куќа
10:59
someday and go someplace else
183
644036
1654
еден ден и дека ќе отидеме на друго место,
11:01
where we actually get paid for our dyeing."
184
645690
6664
кадешто ќе ни плаќаат за бојадисувањето.“
11:08
It's estimated that more than 4,000 children
185
652354
4939
Се проценува, дека повеќе од 4 000 деца
11:13
are enslaved on Lake Volta,
186
657293
2157
се поробени на Езерото Волта,
11:15
the largest man-made lake in the world.
187
659450
4086
најголемото вештачко езеро во светот.
11:19
When we first arrived, I went to have a quick look.
188
663536
2974
Кога пристигнавме, набрзина разгледав.
11:22
I saw what seemed to be a family fishing on a boat,
189
666510
3368
Најпрвин ми личеше на семејство во чамец, кое лови риби,
11:25
two older brothers, some younger kids, makes sense right?
190
669878
4165
двајца постари браќа, неколку помали деца, тоа има смисла нели?
11:29
Wrong. They were all enslaved.
191
674043
4048
Грешка. Сите тие беа поробени.
11:33
Children are taken from their families
192
678091
2829
Децата ги земаат од нивните семејства
11:36
and trafficked and vanished,
193
680920
2507
ги препродаваат и им се губи трагата,
11:39
and they're forced to work endless hours on these boats
194
683427
2912
а потоа ги принудуваат да работат бескрајни часови на овие чамци
11:42
on the lake, even though they do not know how to swim.
195
686339
4547
на езерото, дури иако не знаат да пливаат.
11:46
This young child is eight years old.
196
690886
2335
Ова мало дете има осум години.
11:49
He was trembling when our boat approached,
197
693221
2656
Тоа трепереше, кога нашиот чамецот му се приближи,
11:51
frightened it would run over his tiny canoe.
198
695877
2655
исплашено дека ќе го прегазиме во неговото мало кану.
11:54
He was petrified he would be knocked in the water.
199
698532
3339
Беше исплашено дека ќе се преврти во водата.
11:57
The skeletal tree limbs submerged in Lake Volta
200
701871
3285
Во голите гранки на дрвјата потопени во езерото Волта,
12:01
often catch the fishing nets, and weary,
201
705156
3965
често се заплеткуваат риболовните мрежи, а изморените,
12:05
frightened children are thrown into the water
202
709121
3733
исплашени деца ги фрлаат во водата,
12:08
to untether the lines.
203
712854
2151
за да ги отплеткаат.
12:10
Many of them drown.
204
715005
2847
Многу од нив се дават.
12:13
For as long as he can recall, he's been forced to work
205
717852
3340
Колку што се сеќаваше, тој бил принуден да работи
12:17
on the lake.
206
721192
2173
на езерото.
12:19
Terrified of his master, he will not run away,
207
723365
3464
Исплашен од својот господар, тој не бегал
12:22
and since he's been treated with cruelty all his life,
208
726829
3488
и бидејќи целиот живот сурово се однесувале кон него,
12:26
he passes that down to the younger slaves
209
730317
2432
на истиот тој начин, тој ги третирал помладите робови
12:28
that he manages.
210
732749
3005
со коишто управуваше.
12:31
I met these boys at five in the morning,
211
735754
2104
Овие момчиња ги сретнав во пет часот изутрината,
12:33
when they were hauling in the last of their nets,
212
737858
2461
кога ја фрлаа последната мрежа,
12:36
but they had been working since 1 a.m.
213
740319
2861
но тие работеа уште од 1 часот по полноќ
12:39
in the cold, windy night.
214
743180
3575
во студената и ветровита ноќ.
12:42
And it's important to note that these nets weigh
215
746755
3266
Важно е да се каже, дека овие мрежи тежеа
12:45
more than a thousand pounds when they're full of fish.
216
750021
4416
повеќе од половина тон тогаш кога се полни со риба.
12:50
I want to introduce you to Kofi.
217
754437
4503
Сакам да ви го претставам Кофи.
12:54
Kofi was rescued from a fishing village.
218
758940
3246
Кофи беше спасен од едно риболовно село.
12:58
I met him at a shelter where Free the Slaves
219
762186
2592
Го сретнав во засолништето, каде „Ослободете ги робовите“
13:00
rehabilitates victims of slavery.
220
764778
3929
ги рехабилитираа жртвите на ропство.
13:04
Here he's seen taking a bath at the well,
221
768707
2081
Тука тој се бања на кладенецот,
13:06
pouring big buckets of water over his head,
222
770788
2903
сипувајќи големи кофи вода врз главата,
13:09
and the wonderful news is,
223
773691
1921
и прекрасната вест е дека
13:11
as you and I are sitting here talking today,
224
775612
1998
додека јас и вие зборуваме денеска,
13:13
Kofi has been reunited with his family,
225
777610
3235
Кофи повторно е со неговото семејство
13:16
and what's even better, his family has been given tools
226
780845
3152
и она што е уште подобро, на семејството му дадоа алатки
13:19
to make a living and to keep their children safe.
227
783997
5727
со кои ќе заработуваат за живот и со кои ќе ја осигураат безбедноста на децата.
13:25
Kofi is the embodiment of possibility.
228
789724
4453
Кофи е отелотворување на можноста.
13:30
Who will he become because someone took a stand
229
794177
4571
Што ќе постане тој бидејќи некој се заложил за него
13:34
and made a difference in his life?
230
798748
3592
и му го променил животот?
13:38
Driving down a road in Ghana
231
802340
2228
Додека се возевме по еден пат во Гана
13:40
with partners of Free the Slaves,
232
804568
2088
со партнерите од „Ослободете ги робовите,“
13:42
a fellow abolitionist on a moped suddenly sped up
233
806656
3042
еден колега аболиционист на мотор наеднаш забрза
13:45
to our cruiser and tapped on the window.
234
809698
2947
до нашиот џип и ни чукна на прозорецот.
13:48
He told us to follow him down a dirt road into the jungle.
235
812645
4780
Ни рече да го следиме по еден валкан пат кој водеше во џунглата.
13:53
At the end of the road, he urged us out of the car,
236
817425
2789
На крајот од патот, нè извади од колата,
13:56
and told the driver to quickly leave.
237
820214
2679
и му кажа на возачот веднаш да си замине.
13:58
Then he pointed toward this barely visible footpath,
238
822893
3345
Потоа покажа кон една одвај забележлива патека
14:02
and said, "This is the path, this is the path. Go."
239
826238
3897
и рече: „Тоа е патот, тоа е патот. Одете.“
14:06
As we started down the path, we pushed aside the vines
240
830135
3669
Движејќи се, ги тргавме лозите настрана
14:09
blocking the way, and after about an hour of walking in,
241
833804
3800
коишто го блокираа патот и после еден час пешачење,
14:13
found that the trail had become flooded by recent rains,
242
837604
5526
видов дека патеката е поплавена од неодамнешните дождови,
14:19
so I hoisted the photo gear above my head
243
843130
1816
па затоа, го кревав фотоапаратот над глава
14:20
as we descended into these waters up to my chest.
244
844946
4586
како што одевме понатаму, бидејќи водата веќе ми беше до гради.
14:25
After another two hours of hiking, the winding trail
245
849532
3785
После два часа пешачење, патчето
14:29
abruptly ended at a clearing, and before us
246
853317
4296
ненадејно заврши на една чистинка и пред нас
14:33
was a mass of holes
247
857613
2016
имаше многу дупки,
14:35
that could fit into the size of a football field,
248
859629
3820
кои беа со големина на фудбалско игралиште,
14:39
and all of them were full of enslaved people laboring.
249
863449
5594
и сите беа полни со робови, коишто работеа.
14:44
Many women had children strapped to their backs
250
869043
3145
Многу жени имаа деца кои им беа прицврстени за грб,
14:48
while they were panning for gold,
251
872188
2040
додека тие го промиваа златоносниот песок,
14:50
wading in water poisoned by mercury.
252
874228
4303
движејќи се во водата загадена со жива.
14:54
Mercury is used in the extraction process.
253
878531
4878
Живата се користи во прочистителниот процес.
14:59
These miners are enslaved in a mine shaft
254
883409
3156
Овие рудари се робови во едно рударско окно
15:02
in another part of Ghana.
255
886565
3074
во друг дел од Гана.
15:05
When they came out of the shaft, they were soaking wet
256
889639
2821
Кога излегуваа од окното, тие беа жива вода
15:08
from their own sweat.
257
892460
2278
од сопствената пот.
15:10
I remember looking into their tired, bloodshot eyes,
258
894738
4003
Се сеќавам дека ги гледав во изморените и крвави очи,
15:14
for many of them had been underground for 72 hours.
259
898741
5741
бидејќи многу од нив под земја беа и по 72 часа.
15:20
The shafts are up to 300 feet deep, and they carry out
260
904482
3975
Јамите се со длабочина до 90 метри, а тие со себе носат
15:24
heavy bags of stone that later will be transported
261
908457
3569
тешки вреќи со камења, коишто подоцна ќе бидат транспортирани
15:27
to another area, where the stone will be pounded
262
912026
2601
до друга област, каде камењата ќе бидат дробени,
15:30
so that they can extract the gold.
263
914627
3945
за да може да се извлече златото.
15:34
At first glance, the pounding site seems full
264
918572
4105
На прв поглед, местот за дробење изгледа како да е полно
15:38
of powerful men, but when we look closer,
265
922677
4893
со силни мажи, но кога погледнавме одблизу,
15:43
we see some less fortunate working on the fringes,
266
927570
4867
видовме некои несреќници кои работеа по страните,
15:48
and children too.
267
932437
2143
а исто така и деца.
15:50
All of them are victim to injury, illness and violence.
268
934580
7142
Сите се жртви на повреди, болести и насилство.
15:57
In fact, it's very likely that this muscular person
269
941722
3980
Всушност, многу е веројатно дека овој мускулест човек
16:01
will end up like this one here, racked with tuberculosis
270
945702
4535
ќе заврши како овој овде, погоден од туберкулоза
16:06
and mercury poisoning in just a few years.
271
950237
4971
и труење со жива само после неколку години.
16:11
This is Manuru. When his father died,
272
955208
4277
Ова е Мануру. Кога татко му починал,
16:15
his uncle trafficked him to work with him in the mines.
273
959485
3082
неговиот чичко го продал за да работи со него во рудниците.
16:18
When his uncle died, Manuru inherited his uncle's debt,
274
962567
4596
Кога чичко му починал, Мануру го наследил неговиот долг
16:23
which further forced him into being enslaved in the mines.
275
967163
4942
што и понатаму го принудило да остане роб во рудниците.
16:28
When I met him, he had been working in the mines
276
972105
2833
Кога го сретнав, тој работеше во рудниците
16:30
for 14 years, and the leg injury that you see here
277
974938
4793
од 14 години, а повредата на ногата, која ја гледате овде
16:35
is actually from a mining accident,
278
979731
2013
е како резултат на несреќа во рудникот,
16:37
one so severe doctors say his leg should be amputated.
279
981744
5117
толку тешка, што лекарите велат дека треба да му биде ампутирана.
16:42
On top of that, Manuru has tuberculosis,
280
986877
3950
Како капак на сè, Мануру има и туберкулоза,
16:46
yet he's still forced to work day in and day out
281
990827
3044
но и покрај тоа, тој е принуден да работи секој ден
16:49
in that mine shaft.
282
993871
2244
во оваа рударска јама.
16:52
Even still, he has a dream that he will become free
283
996115
5163
И покрај тоа, тој сонува дека ќе биде ослободен
16:57
and become educated with the help of local activists
284
1001278
3113
и дека ќе се образува со помош на локалните активисти,
17:00
like Free the Slaves,
285
1004391
2428
како што се „Ослободете ги робовите,“
17:02
and it's this sort of determination,
286
1006819
2352
и токму таквата решителност,
17:05
in the face of unimaginable odds,
287
1009171
3878
наспроти многу малите шанси,
17:08
that fills me with complete awe.
288
1013049
7360
е она што ме исполнува со стравопочит.
17:16
I want to shine a light on slavery.
289
1020409
3300
Сакам да фрлам светлина врз ропството.
17:19
When I was working in the field,
290
1023709
2255
Додека работев на полето
17:21
I brought lots of candles with me,
291
1025964
2681
донесов многу свеќи со мене
17:24
and with the help of my interpreter,
292
1028645
2722
и со помошта на мојот преведувач,
17:27
I imparted to the people I was photographing
293
1031367
2316
им кажав на луѓето кои ги фотографирав
17:29
that I wanted to illuminate their stories
294
1033683
3111
дека сакам да ги расветлам нивните приказни
17:32
and their plight,
295
1036794
2067
и нивната судбина,
17:34
so when it was safe for them, and safe for me,
296
1038861
3505
а кога не беше опасно за нив и за мене,
17:38
I made these images.
297
1042366
3341
ги направив овие слики.
17:41
They knew their image would be seen
298
1045707
2233
Тие знаеа, дека нивната слика ќе биде видена
17:43
by you out in the world.
299
1047940
1829
од вас насекаде низ светот.
17:45
I wanted them to know that we will be bearing witness
300
1049769
3744
Сакав тие да знаат, дека ќе сведочиме
17:49
to them, and that we will do whatever we can
301
1053513
3929
за нив и дека ќе направиме сè што можеме
17:53
to help make a difference in their lives.
302
1057442
4690
за да им помогнеме да си го променат животот.
17:58
I truly believe, if we can see one another
303
1062132
3480
Вистински верувам, дека ако едни со други се гледаме
18:01
as fellow human beings, then it becomes very difficult
304
1065612
4484
како еднакви човечки битија, тогаш ќе биде многу тешко
18:05
to tolerate atrocities like slavery.
305
1070096
5204
да се толерираат злосторствата налик на ропството.
18:11
These images are not of issues. They are of people,
306
1075300
3684
Ова не се фотографии на проблеми. Тоа се фотографии на луѓе,
18:14
real people, like you and me, all deserving
307
1078984
3265
вистински луѓе, како вас и мене, кои ги заслужуваат
18:18
of the same rights, dignity and respect
308
1082249
3480
истите права, достоинство и почит
18:21
in their lives.
309
1085729
2229
во своите животи.
18:23
There is not a day that goes by that I don't think
310
1087958
3235
Нема ден, а да не мислам
18:27
of these many beautiful, mistreated people
311
1091193
5279
на овие многубројни, убави, малтретирани луѓе,
18:32
I've had the tremendous honor of meeting.
312
1096472
4569
што имав голема чест да ги сретнам.
18:36
I hope that these images awaken a force
313
1101041
3530
Се надевам, дека овие фотографии ќе побудат сила
18:40
in those who view them, people like you,
314
1104571
3046
во оние кои ги гледат, во луѓето како вас
18:43
and I hope that force will ignite a fire,
315
1107617
4276
и се надевам дека силата ќе запали оган
18:47
and that fire will shine a light on slavery,
316
1111893
4923
и дека тој оган ќе фрли светлина врз ропството,
18:52
for without that light, the beast of bondage
317
1116816
4009
бидејќи без таа светлина, ѕверот наречен ропство
18:56
can continue to live in the shadows.
318
1120825
3184
ќе продолжи да живее во сенките.
18:59
Thank you very much.
319
1124009
2977
Многу ви благодарам.
19:02
(Applause)
320
1126986
13253
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Lisa Kristine - PhotographerLisa Kristine uses photography to expose deeply human stories.
Why you should listen
Lisa Kristine took an early interest in anthropology and 19th-century photographic printing techniques -- passions that have since predominated her work. In 1999, and again in 2000, she presented her photography at the State of the World Forum. In 2003, she published her first book, A Human Thread, capturing and "intimate and honest portrait of humanity." In 2007, her second book, This Moment, won the bronze metal at the Independent Publisher Book Awards. She also produced two documentary films to accompany each book -- exposing her techniques and the stories behind her photographs. In 2010, Kristine travelled the world in collaboration with Free the Slaves to document the harrowing lives of the enslaved. Slavery was published in 2010.
Lisa Kristine | Speaker | TED.com