TEDGlobal 2007
Eleni Gabre-Madhin: A commodities exchange for Ethiopia
Елени Габре - Мадин за Етиопијската економија
Filmed:
Readability: 5
771,787 views
Економистката Елени Габре-Мадин ја опишува својата амбициозна визија за формирање на првата берза на стоки во Етиопија. Нејзиниот план би креирал богатство за Етиопија, би го минимизирал ризикот за земјоделците и би ја претворил земјата која сега е најголем примател на помош во храна, во земја која ќе стане регионален извозник на храна.
Eleni Gabre-Madhin - Economist
Eleni Gabre-Madhin is working to build Ethiopia's first commodities market. Re-establishing the profit motive for farmers, she believes, could help turn the world's largest recipient of food aid into a regional food basket. Full bio
Eleni Gabre-Madhin is working to build Ethiopia's first commodities market. Re-establishing the profit motive for farmers, she believes, could help turn the world's largest recipient of food aid into a regional food basket. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:26
You know, there's a small country nestled in the Himalayan Mountains,
0
1000
4000
Знаете, постои една мала држава сместена во Хималаите,
00:30
far from these beautiful mountains, where the people
1
5000
2000
далеку од овие прекрасни планини овде, каде што луѓето од тоа
00:32
of the Kingdom of Bhutan have decided to do something different,
2
7000
3000
кралство наречено Бутан одлучиле да направат нешто различно,
00:35
which is to measure their gross national happiness
3
10000
3000
а тоа е да ја мерат бруто домашната среќа
00:38
rather than their gross national product.
4
13000
2000
наместо бруто домашниот производ.
00:40
And why not?
5
15000
2000
А зошто да не?
00:42
After all, happiness is not just a privilege for the lucky few,
6
17000
4000
Најпосле, среќата не е привилегија за неколку одбрани среќници,
00:46
but a fundamental human right for all.
7
21000
3000
туку фундаментално право за сите.
00:49
And what is happiness?
8
24000
2000
А што всушност значи среќа?
00:51
Happiness is the freedom of choice.
9
26000
2000
Среќата е слобода на избор.
00:53
The freedom to chose where to live,
10
28000
2000
Слобода да избереме каде ќе живееме,
00:55
what to do, what to buy, what to sell,
11
30000
3000
што ќе правиме, што ќе купиме, што ќе продадеме
00:58
from whom, to whom, when and how.
12
33000
4000
- од кого, на кого, кога и како.
01:02
Where does choice come from?
13
37000
2000
Од каде доаѓа овој избор?
01:05
And who gets to express it, and how do we express it?
14
40000
3000
Кој може да го користи и како се користи?
01:08
Well, one way to express choice is through the market.
15
43000
4000
Еден начин да се изрази слободата на избор е преку пазарот.
01:13
Well-functioning markets provide choices, and ultimately,
16
48000
3000
Пазари кои добро функционираат нудат избор, и најпосле
01:16
the ability to express one's pursuit for happiness.
17
51000
4000
можност секој да ја изрази својата стремеж кон среќа.
01:21
The great Indian economist, Amartya Sen, was awarded the Nobel prize
18
56000
6000
Големиот индиски економист, Амарта Сен, ја доби Нобеловата награда
01:28
for demonstrating that famine is not so much about
19
63000
3000
зошто покажа дека гладот не се однесува толку на
01:31
the availability of food supply, but rather the ability to acquire
20
66000
4000
достапноста до изворите на храна, туку на способноста на луѓето
01:35
or entitle oneself to that food through the market.
21
70000
3000
да „ја заслужат“ таа храна преку пазарот.
01:39
In 1984, in what can only be considered one of the
22
74000
4000
Во 1984 година, во еден настан кој може да се смета за еден
01:43
greatest crimes of humanity, nearly one million people died of starvation
23
78000
4000
од големите криминали на човештвото, близу еден милион луѓе
01:47
in my country of birth, Ethiopia.
24
82000
2000
умреа од глад во мојата родена Етиопија.
01:49
Not because there was not enough food --
25
84000
2000
И тоа не затоа што немаше доволно храна,
01:51
because there was actually a surplus of food
26
86000
3000
бидејќи имаше и одвишок храна
01:54
in the fertile regions of the south parts of the country --
27
89000
4000
на југот на земјата,
01:58
but because in the north, people could not access
28
93000
2000
туку затоа што луѓето од северот на земјата
02:00
or entitle themselves to that food.
29
95000
2000
не можеа да дојдат до таа храна.
02:02
That was a turning point for my life.
30
97000
2000
Ова беше пресвртна точка во мојот живот.
02:04
Most Africans today, by far, are farmers.
31
99000
3000
Повеќето луѓе во Африка денес се земјоделци.
02:07
And most of Africa's farmers are, by and large,
32
102000
4000
И тоа повеќето се мали земјоделци
02:11
small farmers in terms of land that they operate, and very, very small
33
106000
4000
во смисла на тоа дека управуваат со малку земја - и многу многу
02:15
farmers in terms of the capital they have at their disposal.
34
110000
3000
мали земјоделци во смисла на капиталот со кој располагаат.
02:19
African agriculture today is among, or is, the most under-capitalized in the world.
35
114000
6000
Во денешно време, во светски рамки, во Африканското земјоделство најмалку се инвестира.
02:25
Only seven percent of arable land in Africa is irrigated,
36
120000
5000
Само 7% од обработливата површина на Африка е со иригациски системи,
02:30
compared to 40 percent in Asia.
37
125000
2000
споредено со 40% во Азија.
02:32
African farmers only use some 22 kilograms of fertilizer per hectare,
38
127000
7000
Африканските земјоделци користат само 22 килограми ѓубриво на хектар,
02:39
compared to 144 in Asia.
39
134000
4000
споредено со 144 во Азија.
02:43
Road density is six times greater in Asia than it is in rural Africa.
40
138000
5000
Густината на патиштата е 6 пати поголема во Азија отколку во рурална Африка.
02:48
There are eight times more tractors in Latin America,
41
143000
3000
Во Латинска Америка има 8 пати, а во Азија 3 пати
02:51
and three times more tractors in Asia, than in Africa.
42
146000
4000
повеќе трактори отколку во Африка.
02:56
The small farmer in Africa today lives a life without much choice,
43
151000
4000
Малите земјоделци во Африка денес живеат живот без многу можност за избор,
03:00
and therefore without much freedom.
44
155000
2000
и следствено на тоа, без многу слобода.
03:02
His livelihood is predetermined
45
157000
2000
Нивните животи се предодредени
03:04
by the conditions of grinding poverty.
46
159000
2000
од условите на постојаната сиромаштија.
03:07
He comes to the market when prices are lowest,
47
162000
3000
Тие своите производи ги продаваат на пазарите кога цените се најниски,
03:10
with the meager fruits of his hard labor, just after the harvest,
48
165000
3000
со оскудните плодови на својот труд, веднаш после жетвата,
03:13
because he has no choice.
49
168000
2000
бидејќи немаат избор.
03:15
She comes back to the market
50
170000
3000
А после неколку месеци тие се враќаат на пазарот
03:18
some months later, when prices are highest, in what we call
51
173000
3000
кога цените се највисоки
03:21
the lean season -- when food is scarce --
52
176000
3000
но овој пат да купуваат. Немаат избор,
03:24
because she has to feed her family and has no choice.
53
179000
4000
бидејќи мора да ги прехранат своите семејства
03:30
The real question is, how can markets be developed in rural Africa
54
185000
5000
Вистинското прашање е - како можат пазарите во рурална Африка
03:35
to harness the power of innovation and entrepreneurship
55
190000
3000
да се развијат да ја искористат моќта
03:38
that we know exists?
56
193000
2000
на иновацијата и претприемаштвото.
03:40
Another notable economist, Theodore Schultz,
57
195000
5000
Еден друг врвен економист, Теодор Шулц,
03:45
in 1974 won the Nobel prize for demonstrating that farmers
58
200000
4000
ја доби нобеловата награда во 1974 бидејќи покажа дека
03:49
are efficient, but poor.
59
204000
2000
земјоделците се ефикасни, но сиромашни.
03:51
Meaning, in fact, that farmers are rational
60
206000
3000
Тоа всушност значи дека земјоделците се рационални
03:54
and profit-minded just like everybody else.
61
209000
2000
луѓе кои целат кон профит исто како и сите други.
03:56
Well, we don't need, now,
62
211000
3000
Денес не ни требаат повеќе нобелови награди
03:59
any more Nobel prizes to know that farmers want a fair shake
63
214000
3000
за да знаеме дека земјоделците сакаат фер учество на пазарот
04:02
at the market and want to make money, just like everyone else.
64
217000
4000
и сакаат да заработуваат пари исто како и сите други.
04:06
And one thing is clear, which is at least now we know
65
221000
4000
Една работа е сигурна, а тоа е дека
04:10
that Africa is open for business.
66
225000
2000
Африка е отворена за бизнис.
04:12
And that business is agriculture.
67
227000
3000
А тој бизнис е земјоделието.
04:16
Over two decades ago, the world insisted to Africa that markets
68
231000
4000
Пред две децении, светот инсистираше Африка да ги либерализира
04:20
must be liberalized, that economies must be structurally adjusted.
69
235000
4000
своите пазари и да ја реструктуира својата економија.
04:25
This meant that governments were to remove themselves
70
240000
2000
Тоа значеше дека владите требаше да се откажат
04:27
from the business of buying and selling --
71
242000
2000
од својот бизнис на продавање и купување
04:29
which they did rather inefficiently --
72
244000
2000
што и онака го правеа доста неефикасно,
04:31
and let the private market do its magic.
73
246000
3000
и да остават самиот пазар да ги води работите.
04:34
Well, what happened over the last 25 years?
74
249000
3000
И, што се случи овие изминати 25 години?
04:37
Did Africa feed itself?
75
252000
2000
Дали во Африка се реши проблемот со гладот?
04:39
Did our farmers turn into highly productive commercial actors?
76
254000
4000
Дали нашите земјоделци се претворија во високо продуктивни играчи на пазарот?
04:43
I think we're all in this room,
77
258000
2000
Мислам дека сите ние сме во оваа соба,
04:46
probably, because we know that, in fact, Africa is the only region
78
261000
4000
најверојатно затоа што знаеме дека Африка е единствениот регион во светот
04:50
in the world where hunger and malnutrition are projected to go up
79
265000
4000
каде што за следните 10 години
04:54
over the next 10 years,
80
269000
2000
е предвидено гладот да се зголемува.
04:56
where the food import bill is now double
81
271000
3000
Каде што парите што се трошат за увоз на храна
04:59
what it was 20 years ago,
82
274000
2000
се дупло повеќе отколку пред 20 години.
05:01
where food production per capita has
83
276000
4000
Каде што производството на храна по глава на жител стагнира
05:05
stagnated, and where fertilizer use has declined rather than increased.
84
280000
4000
и каде употребата на ѓубрива се намали наместо да се зголеми.
05:11
So why didn't agriculture markets perform to expectations?
85
286000
3000
Па, зошто слободните пазари не ја завршија својата функција како што се надевавме?
05:14
The market reforms prompted by the West --
86
289000
2000
Пазарните реформи кои ни ги наложи западот -
05:16
and I've spent some 15 years traveling around the continent
87
291000
5000
а јас поминав 15 години патувајќи низ континентот
05:21
doing research on agricultural markets, and have interviewed
88
296000
3000
истражувајќи ги земјоделские пазари, интервјуирав трговци
05:24
traders in 10 to 15 countries in this continent, hundreds of traders --
89
299000
5000
во 15 земји на овој контиеннт - стотици трговци -
05:29
trying to understand what went wrong with our market reform.
90
304000
4000
обидувајќи се да разберам што е тоа што тргна наопаку со нашите пазарни реформи.
05:34
And it seems to me that the reforms might have
91
309000
4000
И после сето тоа, ми се чини дека
05:38
thrown the baby out with the bath water.
92
313000
2000
реформите ги отфрлија и добрите работи заедно сосе лошите.
05:40
Like its agriculture,
93
315000
2000
Како и земјоделството,
05:42
Africa's markets are highly under-capitalized and inefficient.
94
317000
4000
пазарите во Африка се со најмалку инвестиции и неефикасни.
05:46
We know from our work around the continent
95
321000
2000
Од нашата работа низ континентот знаеме дека
05:48
that transaction costs of reaching the market,
96
323000
3000
парите што се потребни за да се стигне на пазарот
05:51
and the risks of transacting in rural, agriculture markets,
97
326000
4000
и ризикот на тргување на руралните земјоделски пазари
05:55
are extremely high.
98
330000
2000
се екстремно високи.
05:57
In fact, only one third of agricultural output
99
332000
3000
Всушност, само една третина од целото земјоделско производство
06:00
produced in Africa even reaches the market.
100
335000
3000
во Африка, стигнува на пазарот.
06:03
Africa's markets are weak not only because of weak infrastructure
101
338000
4000
Африканските пазари се слаби и тоа не само заради слабата инфраструктура
06:07
in terms of roads and telecommunications, but also because
102
342000
4000
во смисла на патишта и телекомуникации, туку и заради
06:11
of the virtual absence of necessary market institutions, such as
103
346000
4000
недостатокот на потребните пазарни институции како што се
06:15
market information, grades and standards,
104
350000
4000
пазарни информации, проценки и стандарди,
06:19
and reliable ways to connect buyers and sellers.
105
354000
3000
и сигурни начини за поврзување на откупувачите со производителите.
06:22
Because of this, commodity buyers and sellers typically transact in small circles,
106
357000
5000
Заради ова, купувачите и производителите обично тргуваат
06:27
in narrow networks of people they know and trust.
107
362000
4000
во приватни кругови со луѓе што ги знаат и во кои имаат доверба.
06:31
And because of that, as grain changes hands --
108
366000
4000
И заради тоа, како што земјоделскиот производ оди од рака на рака
06:35
and I've measured that it changes hands four, five times in
109
370000
4000
а измерив дека оди преку 4-5 раце додека стигне
06:39
its trajectory from the farmer to the consumer --
110
374000
3000
од земјоделецот до потрошувачот -
06:42
every time it changes hands -- and I've seen this all over rural Africa --
111
377000
4000
секој пат кога преминува од една рака на друга - и тоа го видов низ цела Африка -
06:46
it also changes sacks.
112
381000
2000
исто така ја менува и амбалажата.
06:48
And I thought that was incredibly peculiar.
113
383000
2000
И ова ми изгледаше неверојатно чудно.
06:50
And really realized that that was because -- as traders would tell me
114
385000
3000
И сватив дека ова се случуваше - како што дознав од трговците -
06:53
over and over -- that's the only way people know what they're getting
115
388000
3000
заради тоа што ова е единствениот начин луѓето да знаат што добиваат
06:56
in terms of the quantity and the product quality.
116
391000
4000
во смисла на квантитет и квалитет на производот.
07:00
And that actually has huge implications
117
395000
3000
А ова всушност има големи последици врз пазарите
07:03
for the ability of markets to quickly respond to price signals,
118
398000
5000
и нивната способност брзо да реагираат на промените во цените,
07:08
and situations where there are deficits, for example.
119
403000
3000
и на ситуации каде што има дефицит на пример.
07:11
It also has very high cost implications.
120
406000
3000
Покрај ова, има и висока цена.
07:14
I have measured that 26 percent of the marketing margin
121
409000
3000
Измерив дека цената на производите се зголемува за 26% проценти
07:17
is simply due to the fact that, because of the absence
122
412000
2000
само заради недостаток на соодветна проценка
07:19
of grades and standards and market information,
123
414000
4000
стандарди, пазарна информираност
07:23
sacks have to be constantly changed.
124
418000
3000
и промена на амбалажите.
07:26
And this leads to very high handling costs.
125
421000
3000
И ова води кон многу големи манипулативни трошоци.
07:29
For their part, small farmers, who produce the bulk of our agricultural output in Africa,
126
424000
5000
Што се однесува до малите земјоделци, кои произедуваат грото од земјоделските производи во Африка,
07:34
come to the market with virtually no information at all -- blind --
127
429000
4000
тие доаѓаат на пазарите практично со никаква информираност - слепи.
07:38
trusting that they're going to have
128
433000
3000
Веруваат дека некој ќе биде
07:41
some sort of demand for their produce,
129
436000
3000
заинтересиран за нивните производи
07:44
and completely at the mercy of the merchants
130
439000
4000
и се потполно во милоста на трговците
07:48
in the only market, the nearest local market they know --
131
443000
4000
и тоа на единствениот пазар што го знаат, оној што е најблиску до нив
07:52
where they're unable to negotiate better prices or reduce their risk.
132
447000
3000
каде што не можат да се изборат за подобра цена или да ги намалат ризиците.
07:55
Speaking of risk, we have seen that price volatility
133
450000
4000
Кога сме кај ризиците, видовме дека цените на земјоделските производи
07:59
of food crops in Africa is the highest in the world.
134
454000
2000
во Африка се најнестабилни во светски рамки.
08:01
In Africa, small farmers bear the brunt of this risk.
135
456000
4000
Во Африка, овој ризик го сносат малите земјоделци.
08:05
In fact, in my view, there is no region of the world and no period in history
136
460000
6000
Всушност, мислам дека никаде во светот ниту во историјата
08:14
that farmers have been expected to bear the kind of market risk
137
469000
1000
не се очекувало од ниедни земјоделци
08:15
that Africa's farmers have to bear.
138
470000
3000
да сносат таков ризик со кој денес се соочуваат Африканските земјоделци.
08:18
And in my view, there is simply no place in the world
139
473000
2000
И исто така мислам дека на ниедно место во светот
08:20
that has grown its agriculture on the kind of risk
140
475000
4000
земјоделството не се развивало во атмосфера
08:24
that our farmers in Africa today face.
141
479000
3000
на толку ризик како што е ова во Африка.
08:27
In Ethiopia, for example, the variation in maize prices
142
482000
4000
Во Етиопија на пример, променилвоста на цените на пченката
08:31
from year to year is as much as 50 percent annually.
143
486000
3000
од година во година е дури до 50% годишно.
08:34
This kind of market risk is mind-boggling, and has direct implications
144
489000
4000
Ваков тип на пазарен ризик е вчудоневидувачки голем, и има директни последици
08:38
for not only the incentives of farmers to invest
145
493000
4000
не само за мотивацијата да земјоделците инвестираат во поголема продуктивност
08:42
in higher productivity technology, such as modern seeds and fertilizers,
146
497000
5000
со користење на модерни семиња и ѓубрива,
08:47
but also direct implications for food security.
147
502000
3000
туку има последици и врз сигурноста на храната.
08:50
To give you an example, between 2001 and 2002,
148
505000
4000
Колку за илустрација, помеѓу 2001 и 2002 година
08:54
Ethiopian maize farmers produced two years of bumper harvest.
149
509000
3000
производителите на пченка во Етиопија имаа 2 многу плодни години по ред.
08:57
That in turn, because of the weak marketing system,
150
512000
3000
Тоа понатаму доведе до 80% пад на цените во целата земја
09:00
led to an 80 percent collapse in maize prices in the country.
151
515000
4000
заради слабиот маркетинг систем.
09:05
This made it unprofitable for some farmers to even harvest the grain from the fields.
152
520000
5000
Ова направи да биде непрофитабилно за земјоделците воопшто да ги жнеат житата од полињата.
09:10
And we calculated that some 300,000 tons of grain
153
525000
3000
И пресметавме дека околу 300 илјади тони жито
09:13
was left in the fields to rot in early 2002.
154
528000
4000
остана да скапува на полињата во раната 2002.
09:17
Not six months later, in July 2002, Ethiopia announced a major food crisis,
155
532000
6000
Но, само 6 месеци подоцна, во Јули 2002, Етиопија објави голема криза за храна
09:23
to the same proportions as 1984: 14 million people at risk of starvation.
156
538000
5000
со исти пропорции како онаа во 1984та - 14милиони луѓе на работ на глад.
09:28
What also happened that year
157
543000
3000
Таа година во областите каде што
09:31
is in the areas where there were good rains, and where farmers
158
546000
4000
имаше доволно врнежи, и каде што земјоделците претходно
09:35
had previously produced surplus grain, farmers had decided
159
550000
4000
произведуваа жито повеќе од очекуваното, одлучија
09:39
to withdraw from the fertilizer market, not use fertilizer
160
554000
4000
да се повлечат од пазарот на ѓубрива, да не користат ѓубриво,
09:43
and actually had dropped their use of fertilizer by 27 percent.
161
558000
4000
и користењето на ѓубрива опадна за 27%.
09:47
This is a tragic example of arrested development,
162
562000
6000
Ова е трагичен пример на спречен развој,
09:53
or a budding green revolution stopped in its tracks.
163
568000
3000
зелена револуција спречена во своите зачетоци.
09:56
And this is not just specific to Ethiopia,
164
571000
2000
И ова не е специфично само за Етиопија,
09:58
but happens over and over, all over Africa.
165
573000
4000
туку се случува одново и одново низ цела Африка.
10:02
Well, I'm not here today to lament about the situation, or wring my hands.
166
577000
7000
Но, јас не сум тука денес за да се жалам за овие ситуации.
10:09
I am here to tell you that change is in the air.
167
584000
4000
Тука сум за да ви кажам дека промената се насетува.
10:13
Africa today is not the Africa waiting for aid solutions,
168
588000
4000
Африка денес не е онаа Африка што чека на хуманитарна помош,
10:17
or cookie-cutter foreign expert policy prescriptions.
169
592000
4000
од западните земји.
10:21
Africa has learned, or is learning somewhat slowly,
170
596000
4000
Африка научи, или е во процес на учење- иако бавно -
10:25
that markets don't happen by themselves.
171
600000
3000
дека пазарите не се случуваат самите од себе.
10:28
In the 1980s, it was very fashionable
172
603000
3000
Во 1980 беше во мода
10:31
to talk about getting prices right.
173
606000
2000
да се збори за штимање на цените до нивниот оптимум.
10:33
There was a very influential book about that,
174
608000
2000
Имаше и многу влијателна книга за тоа,
10:35
which was mainly about getting governments out of the market.
175
610000
4000
што во основа препорачуваше немешање на владата во пазарот.
10:39
We now recognize that getting markets right is about not just
176
614000
4000
Денес сваќаме дека да се доведат цените до нивниот оптимум не е прашање
10:43
price incentives, but also investing in the right infrastructure
177
618000
4000
само на штимање на цените, туку исто и во инвестирање во инфраструктурата
10:47
and the appropriate and necessary institutions to create
178
622000
3000
и во соодветни институции кои би керирале клима која
10:50
the conditions to unleash the power of innovation in the market.
179
625000
4000
ќе ја поттикне иновацијата на пазарите.
10:55
When conditions are right, we know and see
180
630000
3000
Кога условите ќе бидат погодени, тогаш знаеме и гледаме дека
10:58
that that innovation is ready to explode in rural Africa,
181
633000
4000
дека иновацијата е спремна да експлодира во рурална Африка,
11:02
just like anywhere else.
182
637000
2000
исто како и на сите други места.
11:04
Nearly three years ago, I decided to leave my comfortable job
183
639000
4000
Пред скоро 3 години, јас одлучив да ја напуштам мојата удобна работа
11:08
as a World Bank senior economist in Washington
184
643000
3000
како економист во светската банка во Вашингтон,
11:11
and come back to my country of birth, Ethiopia,
185
646000
2000
и да се вратам во мојата родна земја Етиопија,
11:13
after nearly 30 years abroad.
186
648000
2000
после околу 30 години отсуство.
11:15
I did so for a simple reason.
187
650000
2000
Го направив ова од проста причина.
11:17
After having spent more than a decade
188
652000
4000
Откако пројдов повеќе од 10 години проучувајќи и обидувајќи се
11:21
understanding, studying, and trying to convince policymakers and donors
189
656000
5000
да сватам што не чини во земјоделските пазари во Африка
11:26
about what was wrong with Africa's agricultural markets,
190
661000
2000
во исто време обидувајќи се да убедам и придобијам некои инвеститори и политичари
11:28
I decided it was time to do something about it.
191
663000
3000
решив дека е време да сторам нешто околу тоа.
11:32
I currently lead, in Ethiopia, an exciting new initiative
192
667000
5000
Во моментов, во Етиопија, водам една возбудлива иницијатива
11:37
to establish the first Ethiopia Commodity Exchange, or ECX.
193
672000
4000
за воспоставување на првата Берза на стоки во Етиопија (БСЕ или ECX).
11:41
Now, the commodity exchange itself, that concept,
194
676000
4000
Концептот на берза на стоки
11:45
is not new to the world.
195
680000
2000
не е нов во светот.
11:47
In fact, in 1848, 82 grain merchants and farmers got together
196
682000
4000
Всушност, во 1848 година, 82ца трговци со жито и земјоделци се собрале
11:51
in a small town at the crossroads of the Illinois River and Lake Michigan
197
686000
5000
во едно мало гратче во околината на Илиноис и езерото Мичиген
11:56
to establish a way to trade better amongst themselves.
198
691000
6000
за да подобрат начинот на кој тргуваат меѓу себе.
12:02
That was, of course, the birth of the Chicago Board of Trade,
199
697000
4000
Тоа беше зародишот на Чикашката стопанска комора,
12:06
which is the most famous commodity exchange in the world.
200
701000
4000
која остана до ден денес како една од најпознатите берзи на стоки во светот.
12:10
The Chicago Board of Trade was established then
201
705000
2000
Причината заради која се основала стопанската комора
12:12
for precisely the same reasons
202
707000
2000
во Чикаго била иста како и онаа која денес би помогнала
12:14
that our farmers today would benefit from a commodity exchange.
203
709000
4000
на земјоделците во форма на берза на стоки.
12:19
In the American Midwest, farmers used to load grain onto barges
204
714000
3000
Во средно-западна Америка, земјоделците практикувале да го товарат
12:22
and send it upriver to the Chicago market.
205
717000
3000
житото на сплав и да го пратат низводно до пазарот во Чикаго.
12:25
But once it arrived, if no buyer was to be found,
206
720000
5000
Но, еднаш кога ќе стигнело таму, ако не се јавеле купци, или ако цените
12:30
or if prices suddenly dropped, farmers would incur tremendous losses.
207
725000
4000
нагло паднеле, земјоделците се соочувале со сериозни загуби.
12:35
And in fact, would even dump the grain in Lake Michigan,
208
730000
2000
Се случувало и да го фрлат житото во езерото Мичиген,
12:37
rather than spend more money transporting it back to their farms.
209
732000
3000
наместо да влезат во уште поголем трошок враќајќи го дома.
12:41
Well, the need to avoid these huge risks and tremendous losses
210
736000
5000
Значи, потребата да се избегнат овие огромни ризици и загуби
12:46
led to the birth of the futures market, and the underlying system
211
741000
3000
довела до раѓањето на „пазарот на фјучерси“, и системот за
12:49
of grading grain and receipting -- issuing warehouse receipts
212
744000
4000
проценка на квалитетот на житата - издавање на белешки од складиштата
12:53
on the basis of which trade could be done.
213
748000
2000
со кои што потоа може да се тргува.
12:55
From there, the greatest innovation of all came about in this market,
214
750000
6000
Од тука, најголемата иновација што се појави на овој пазар беше тоа што
13:01
which is that buyers and sellers could transact grain
215
756000
3000
купувачите и продавачите можат да тргуваат со жито,
13:04
without actually having to physically or visually inspect the grain.
216
759000
5000
без потреба физички да го прегледуваат житото.
13:09
That meant that grain could be traded across tremendous distances,
217
764000
3000
Ова значеше дека житото можеше да се тргува на огромни далечини,
13:12
and even across time -- as far forward as 18 months into the future.
218
767000
5000
дури и временски далечини - до 18 месеци во иднината.
13:17
This innovation is at the heart of the transformation of American agriculture,
219
772000
4000
Ова откритие е во срцето на трансформацијата на Американското земјоделство,
13:21
and the rise of Chicago to a global market,
220
776000
4000
и доаѓањето на Чикаго на светкиот земјоделски пазар како суперсила
13:25
agricultural market, superpower from where it was, a small regional town.
221
780000
5000
иако почна како мало регионално гратче.
13:30
Now, over the last century,
222
785000
2000
Во изминатиот век, берзите на стоки
13:33
we tend to think of commodity exchanges as the purview
223
788000
3000
ги сметавме за домен со кој се занимаваат
13:36
of Western industrialized countries,
224
791000
2000
само западните индустријализирани земји.
13:38
and that the reference prices for cotton, coffee, cocoa --
225
793000
3000
И дека референтните цени за памукот, кафето, какаото -
13:41
products produced mainly in the south --
226
796000
3000
производи кои главно се произведуваат на југот -
13:44
are actually a reference price, or a price discovered in these
227
799000
5000
се всушност референтни цени, или цени кои се откриваат
13:49
organized commodity exchanges in the northern countries.
228
804000
3000
на тие организирани берзи на стока во северните земји.
13:53
But that is actually changing.
229
808000
2000
Но тоа полека се менува.
13:55
And we're seeing a shift --
230
810000
2000
И гледаме дека таа промена
13:57
powered mainly because of information technology --
231
812000
3000
е во главно продвижена од информациската технологија.
14:00
a shift in market dominance towards the emerging markets.
232
815000
3000
Промена во доминацијата на пазарот кон пазарите кои допрва доаѓаат.
14:03
And over the last decade, you see that the share of Western exchanges --
233
818000
5000
И во последните 10 години, гледаме дека уделот на западните берзи -
14:08
and this is the U.S. share of exchanges in the world --
234
823000
6000
а тука спаѓа и уделот на Америка во берзите во светот -
14:14
has gone down by nearly half in just the last decade.
235
829000
3000
се намали скоро двојно и тоа само за последните 10 години.
14:17
Similarly, there's been explosive growth in India, for example,
236
832000
4000
На сличен начин, се случи експлозивен развој во Индија, на пример,
14:21
where rural farmers are using exchanges -- growing here
237
836000
4000
каде што руралните земјоделци ги користат берзите -
14:25
over the last three years by 270 percent a year.
238
840000
4000
и тој тренд е пораснат за 270% во последните 3 години.
14:30
This is powered by low-cost VSAT technology,
239
845000
3000
Ова е овозможено од ефтината сателитска интернет технологија која се повеќе навлегува кај земјоделците
14:33
aggressively trying to reach farmers to bring them into the market.
240
848000
3000
и им овозможува лесно да излезат на пазарот.
14:37
China's Dalian Commodity Exchange, three years ago,
241
852000
4000
Кинеската берза на стоки во Далиан, пред три години во 2004 -
14:41
2004, overtook the Chicago Board of Trade to become
242
856000
3000
ја прејде Чикашката и стана втора најголема берза
14:44
the second largest commodity exchange in the world.
243
859000
3000
од овој вид во светот.
14:48
Now, in Ethiopia, we're in the process of designing
244
863000
3000
Во моментов, во Етиопија сме ангажирани со дизајнирање
14:52
the first organized Ethiopia Commodity Exchange.
245
867000
3000
на првата организирана берза на стоки.
14:55
We're not trying to cut and paste the Chicago model
246
870000
3000
Не правиме идентична копија на Чикашката,
14:58
or the India model, but creating a system uniquely tailored
247
873000
3000
ниту на Индиската, туку креираме систем кој е специфично
15:01
to Ethiopia's needs and realities,
248
876000
2000
прилагоден за Етиописките потреби,
15:03
Ethiopia's small farmers.
249
878000
2000
за Етиописките мали земјоделци.
15:05
So, the ECX is an Ethiopian exchange for Ethiopia.
250
880000
3000
Кратенката ECX стои за Етиописката берза наменета за Етиопија.
15:08
We're creating a system that serves all market actors,
251
883000
3000
Го креираме овој систем така што да им служи на сите играчи на пазарот.
15:12
that creates integrity, trust, efficiency, transparency
252
887000
5000
Тоа креира стабилност, доверба, ефикасност, транспарентност
15:18
and enables small farmers to manage the risks that I have described.
253
893000
3000
и им овозможува на малите земјоделци да се справат со ризиците што претходно ги опишав.
15:22
In the design of our commodity exchange in Ethiopia,
254
897000
3000
При дизајнирањето на берзата,
15:25
we've done something rather unique, which is to
255
900000
2000
направивме нешто прилично уникатно, а тоа е -
15:27
take the approach of an integrated perspective,
256
902000
2000
завземавме интегрален пристап,
15:29
or what we call the ECX Edge.
257
904000
3000
кој го нарекуваме ECX Edge.
15:32
The ECX Edge pretty much creates the entire ecosystem
258
907000
4000
ЕCX Edge го создава целиот екосистем, средина
15:36
in which the market will develop itself.
259
911000
3000
во која пазарот самиот ќе се развива.
15:39
And this is because one of the things we've learned
260
914000
3000
И ова е заради тоа што една од работите кои ги научивме
15:42
over the last decade of studying market development in Africa
261
917000
3000
изучувајќи го развојот на пазарот во Африка претходните 10 години
15:45
is that the piecemeal approach does not work.
262
920000
3000
е дека размислувањето на ситно не влодува со плод.
15:48
You've got one donor trying to develop market information,
263
923000
3000
Не успева кога сите аспекти од пазарот се поделени - едни пробуваат да ја подобрат информираноста,
15:51
another trying to work on or sponsor grades and standards,
264
926000
4000
други да воспостават стандарди и оцени,
15:55
another ICT, and yet another on warehousing, or warehouse receipts.
265
930000
6000
трети да ја подобрат комуникацијата, а четврти во складиштата.
16:01
In our approach in Ethiopia,
266
936000
2000
Во нашиот пристап во Етиопија,
16:03
we've decided to put together the entire ecosystem,
267
938000
4000
решивме да го составиме целиот екосистем,
16:07
or environment, in which trade takes place.
268
942000
3000
целата средина во која ќе се одвива тргувањето.
16:10
That means that the exchange will operate a trading system,
269
945000
4000
Ова значи дека берзата ќе работи со трговски систем,
16:14
which will initially start as an open outcry,
270
949000
3000
кој иницијално ќе почне како отворен повик.
16:18
because we don't think the country's ready for full electronic trading.
271
953000
3000
Мислиме дека земјата не е спремна за целосно електронско тргување.
16:21
But at the same time, we'll do something which I think no exchange
272
956000
2000
Но во исто време, ќе направиме и нешто што мислам дека
16:23
in the world has ever done, which is itself to operate something like
273
958000
5000
ниедна берза во светот го нема направено, а тоа е - во рамките на самата берза,
16:28
an Internet cafe in the rural areas.
274
963000
2000
ќе формираме интернет кафеа во руралните области.
16:30
So that farmers and small traders
275
965000
3000
На овој начин земјоделците и малите трговци
16:33
can actually come to a terminal center -- what we call
276
968000
3000
ќе можат да се приклучат на централниот сервер
16:36
the remote access terminal centers -- and actually,
277
971000
3000
без да купуваат свој компјутер или да се грижат
16:39
without having to buy a computer or figure out how to dial up
278
974000
2000
како ќе го поврзат на интернет,
16:41
or any of those things, simply see the trading
279
976000
3000
значи без тие проблеми, едноставно да гледаат како тргувањето
16:44
that's happening on the Addis Ababa trading floor.
280
979000
3000
се случува пред нивните очи на целата берза од интернет кафето.
16:48
At the same time, what's very fundamental to this market is that --
281
983000
3000
Во исто време, она што е фундаментално за овој пазар е тоа што
16:51
and again, an innovation that we've designed for our exchange --
282
986000
4000
дизајниравме начин, повторно ново откритие за нашата берза,
16:55
is that the exchange will operate warehouses around the country,
283
990000
3000
самата берза да управува со складиштата (магацините) низ земјата
16:58
in which grade certification and warehouse receipting will be done.
284
993000
4000
каде што ќе се врши оценување на производите, и ќе се издаваат белешки.
17:02
And in turn, we'll operate an in-house clearing system,
285
997000
3000
Заедно со ова, ќе управуваме и со свој клиринг систем,
17:05
to assure that payment is done appropriately,
286
1000000
4000
за да се осигураме дека плаќањата ќе се вршат како што треба,
17:09
in the right amount and at the right time,
287
1004000
3000
во вистинскиот износ, и во вистинското време,
17:12
so that basically, we create trust and integrity in the system.
288
1007000
4000
и на тој начин да креираме доверба и интегритет на системот.
17:16
Obviously, we work with exchange actors,
289
1011000
3000
Очигледно, работиме со играчите на берзата,
17:19
and as we're developing the exchange market itself,
290
1014000
3000
и така како што ја развиваме берзата,
17:22
we're also developing the regulatory infrastructure and legal framework,
291
1017000
4000
ја развиваме и регулаторната и правна рамка
17:26
the overarching legal framework for making this market work.
292
1021000
3000
во која овој пазар ќе може да функционира.
17:29
So, in fact, our proclamation
293
1024000
3000
Значи всушност, нашиот предлог
17:32
is going to parliament next month.
294
1027000
3000
оди во парламентот следниот месец.
17:35
What's really important is that the ECX will operate a market information system
295
1030000
5000
Она што е навистина важно е дека ECX ќе управува со пазарните информации
17:40
to disseminate prices in real time to farmers around the country,
296
1035000
4000
за да ги доставува моменталните цени до земјоделците низ целата земја,
17:44
using VSAT technology to bring an electronic price dissemination
297
1039000
5000
користејќи ја (сателитската) интернет технологија за да ја достави цената
17:49
directly to farmers.
298
1044000
2000
директно до земјоделците.
17:51
What this does is transforms, fundamentally,
299
1046000
3000
Она што со ова ќе го постигнеме е дека суштински
17:54
the farmers' relationship to the market.
300
1049000
3000
ќе го промениме односот на земјоделецот кон пазарот.
17:57
Whereas before the farmer used to think local --
301
1052000
3000
Наместо како претходно, земјоделецот да размислува само локално -
18:00
meaning that he or she would go to the nearest local market,
302
1055000
3000
што значи да оди само на најблискиот пазар до него
18:03
eight to 10 kilometers away on average,
303
1058000
2000
најчесто не повеќе од 10 километри,
18:05
and sell whatever they happened to have,
304
1060000
2000
и да продава само она што моментално го има,
18:07
without any idea of what the price premium or anything else was --
305
1062000
4000
без да има никаква информација која е цената, ниту било која друга информација -
18:11
now farmers come with knowledge of what prices are at the national market.
306
1066000
4000
наместо ова, сега земјоделците доаѓаат на пазарот информирани која е сегашната цена на државно ниво.
18:15
And they start to think national, and even global.
307
1070000
3000
И почнуваат да размислуваат во поширок аспект, во рамки на целата држава, па и цел свет.
18:18
They start to make not only commercial marketing decisions,
308
1073000
4000
Почнуваат да прават не само планирани одлуки за продажба,
18:22
but also planting decisions, on the basis of information
309
1077000
3000
туку исто и одлуки што ќе посадат следно, врз база на информациите
18:25
coming from the futures price market.
310
1080000
3000
кои доаѓаат од пазарот на фјучрси (т.е. побарувања за производи во даден момент во иднината).
18:29
And they come to the market knowing what grades their products
311
1084000
4000
И доаѓаат на пазарот знаејќи која цена ќе достигнат нивните производи
18:33
will achieve in terms of a price premium.
312
1088000
3000
според оцените кои ги добиле претходно.
18:36
So all of this will transform farmers.
313
1091000
2000
ж
18:38
It will also transform the way traders do business.
314
1093000
3000
Ќе го смени и начинот на кој ќе тргуваат.
18:41
It will stop them from doing simple, back-to-back, limited arbitrage
315
1096000
6000
Ќе овозможи да го напуштат сегашното размислување и тргување на мало,
18:47
to really thinking strategically about how to move grain
316
1102000
3000
и да почнат да размислуваат стратешки како да го пренесат житото
18:50
across long distances from [surplus regions] to [deficit areas].
317
1105000
4000
на големи растојанија, на пример таму каде што недостасува.
18:54
Can Ethiopia do this?
318
1109000
3000
Дали Етиопија го може ова?
18:57
It seems very ambitious.
319
1112000
2000
Се чини преамбициозно.
18:59
But it will create new opportunities.
320
1114000
2000
Но, ќе отвори нови можности.
19:01
We believe that this initiative requires great political will,
321
1116000
3000
Ние веруваме дека оваа иницијатива побарува голема политичка воља,
19:04
and we'll have to align the financial sector, as well as the ICT sector,
322
1119000
5000
и ќе треба да биде во соработка со финансискиот сектор како и со техничкиот,
19:09
and really even the underlying legal framework.
323
1124000
4000
и да биде во согласност со правните регулативи.
19:13
We believe that the winds of change are here, and that we can do it.
324
1128000
4000
Ние веруваме дека ветровите кои носат промена се тука, и дека можеме да го сториме ова.
19:17
ECX is the market for Ethiopia's new millennium,
325
1132000
4000
ECX е пазарот на новиот милениум во Етиопија,
19:21
which starts in about eight months.
326
1136000
3000
кој што ќе отпочне со работа за околу 8 месеци.
19:25
The last parliament of our century opened with our president
327
1140000
4000
Последниот парламент на претходниот век се отвори со најавата
19:29
announcing to the country that this was the most important
328
1144000
3000
на нашиот претседател дека оваа иницијатива е најбитната
19:32
economic initiative for the country today.
329
1147000
2000
економска иницијатива за земјата денес.
19:34
We believe that the stakes are high,
330
1149000
3000
Знаеме дека влогот е голем,
19:37
but that the returns will be even greater.
331
1152000
3000
но и дека добивката ќе биде уште поголема.
19:40
ECX, moreover, can become a trading platform for a pan-African market
332
1155000
5000
Уште повеќе, ECX може да стане трговска платформа
19:45
in agricultural commodities.
333
1160000
2000
за земјоделски производи за целиот Африкански пазар.
19:47
Ethiopia's domestic market is about one billion dollars of value.
334
1162000
4000
Домашниот пазар на Етиопија е во вредност од околу 1 милијарда долари.
19:51
And we feel that over the next five years,
335
1166000
4000
И веруваме дека во следните 5 години, ако Етиопија
19:55
if Ethiopia can capture even 40 percent, just 40 percent, of the domestic market,
336
1170000
6000
може да земе барем 40%, само 40% од домашниот пазар,
20:01
and add just 25 percent value to that market, the value of the market doubles.
337
1176000
5000
и да додаде само 25% вредност на тој пазар, вредноста на пазарот би се дуплирала.
20:06
Ethiopia's agricultural market is 30 percent higher
338
1181000
3000
Земјоделскиот пазар во Етиопија е 30% повисок
20:09
than South Africa's grain production,
339
1184000
4000
од Јужно Африканското производство -
20:13
and, in fact, Ethiopia is the second largest maize producer in Africa.
340
1188000
3000
и всушност, Етиопија е втор најголем производител на жито во Африка.
20:16
So the potential is there.
341
1191000
2000
Значи потенцијалот е тука.
20:18
The will is there.
342
1193000
2000
Вољата е тука.
20:20
The commitment is there.
343
1195000
2000
Посветеноста е тука.
20:22
So we feel that we have a winning value proposition
344
1197000
4000
Чувствуваме дека имаме добитен предлог кој ќе го збогати
20:26
to transform farmers' choices, to grow our agriculture,
345
1201000
4000
изборот на нашите земјоделци, кои ќе го развијат нашето земјоделство,
20:30
and to change Africa.
346
1205000
2000
и ќе ја сменат Африка.
20:32
So, we are in the business of finding our happiness.
347
1207000
4000
Значи, ние сме во иницијатива да ја пронајдеме нашата среќа.
20:36
Thank you very much.
348
1211000
1000
Ви благодарам многу.
20:37
(Applause)
349
1212000
5000
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Eleni Gabre-Madhin - EconomistEleni Gabre-Madhin is working to build Ethiopia's first commodities market. Re-establishing the profit motive for farmers, she believes, could help turn the world's largest recipient of food aid into a regional food basket.
Why you should listen
Economist Eleni Gabre-Madhin has ambitious vision -- to found the first commodities market in Ethiopia, bringing rates and standards (not to mention trading systems, warehousing and data centers) to the trade of crops.
Gabre-Madhin left her earlier job, as a World Bank senior economist in Washington, DC, in part because she was disturbed by the 2002 famine in Ethiopia -- after a bumper crop of maize the year before. With prices depressed, many farmers simply left their grain in the field in 2001. But when the rains failed in 2002, a famine of 1984 proportions threatened the country. Her dream: to build a market that protects the African farmer, who is too often living at the mercy of forces beyond his or her control.
The director of the International Food Policy Research Institute, Madhin studies market reforms, market institutions, and structural transformation in Africa, and works to create "a world free of hunger and malnutrition."
Eleni Gabre-Madhin | Speaker | TED.com