TED2009
Erik Hersman: Reporting crisis via texting
Erik Hersman: စာတိုဖြင့် အရေးပေါ်အခြေအနေကို သတင်းပို့ခြင်း။
Filmed:
Readability: 3.5
466,307 views
TEDU ၂၀၀၉ မှာ Erik Hersman ဟာ Ushahidi ရဲ့မှတ်သားစရာ ကောင်းလှတဲ့ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ကိုတင်ဆက်ထားပါတယ်။ GoogleMap အပေါင်းအစပ်ကနေပြီး ကင်ညာနိုင်ငံသားတွေကို ၂၀၀၈ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲနောက်ပိုင်း ဆဲလ်ဖုန်း စာတိုပို့ခြင်းကနေ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို တိုင်ကြားဖို့၊ ခြေရာခံဖို့ အခြေအနေတရပ် ဖန်တီးပေးခဲ့ပြီး အခြားနိုင်ငံတွေက အသက်တွေကို ဆက်လက်ကယ်တင်ပေးဖို့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲသွားပြီဆိုတဲ့ အကြောင်းပါ။
Erik Hersman - Technologist
Erik Hersman harnesses Africa’s boundless spirit of innovation by creating platforms to improve daily lives both inside and outside the continent. Full bio
Erik Hersman harnesses Africa’s boundless spirit of innovation by creating platforms to improve daily lives both inside and outside the continent. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So I'm here to tell you a story of success from Africa.
0
0
4000
အာဖရိကက အောင်မြင်မှု ဇာတ်လမ်း
တစ်ပုဒ်ကို ပြောပြဖို့ ရောက်နေတာပါ။
တစ်ပုဒ်ကို ပြောပြဖို့ ရောက်နေတာပါ။
00:16
A year and a half ago,
1
4000
3000
လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်နှစ်ခွဲက
00:19
four of the five people who are full time members
2
7000
2000
Swahili ဘာသာစကားနဲ့
သက်သေခံချက် လို့ဆိုတဲ့
သက်သေခံချက် လို့ဆိုတဲ့
00:21
at Ushahidi,
3
9000
2000
Ushahidi မှာရှိတဲ့ အချိန်ပြည့်အဖွဲ့ဝင်
00:23
which means "testimony" in Swahili,
4
11000
3000
၅ ဦးထဲက ၄ ဦးဟာ
00:26
were TED Fellows.
5
14000
2000
TED ဝိုင်းတော်သားတွေပါ။
00:28
A year ago in Kenya we had post-election violence.
6
16000
3000
မနှစ်က Kenya မှာ ရွေးကောက်ပွဲ အလွန်
အကြမ်းဖက်မှု ဖြစ်ခဲ့တယ်။
အကြမ်းဖက်မှု ဖြစ်ခဲ့တယ်။
00:31
And in that time we prototyped and built,
7
19000
3000
အဲဒီကာလမှာ လူတိုင်း သူတို့ဝန်းကျင်မှာ
ဖြစ်ပျက်တာကို
ဖြစ်ပျက်တာကို
00:34
in about three days, a system that would allow
8
22000
2000
မိုဘိုင်းဖုန်းကနေ သတင်းပို့
00:36
anybody with a mobile phone
9
24000
2000
တိုင်တန်းလို့ရအောင် စနစ်တစ်ခုကို
00:38
to send in information and reports on what was happening around them.
10
26000
3000
၃ ရက်အတွင်း ရှေ့ပြေးပုံစံ တည်ဆောက်ခဲ့တယ်။
00:41
We took what we knew about Africa,
11
29000
2000
အာဖရိက အကြောင်း ကျွန်တော်တို့သိတဲ့
00:43
the default device,
12
31000
2000
နဂိုရင်း ကိရိယာ မိုဘိုင်းဘုန်းကို
00:45
the mobile phone, as our common denominator,
13
33000
2000
စံအဖြစ်ယူခဲ့ ပြီး အဲဒီကနေ
00:47
and went from there.
14
35000
2000
သွားပါတယ်။
00:49
We got reports like this.
15
37000
3000
ဒီလို အစီရင်ခံစာတွေရတယ်။
00:56
This is just a couple of them from January 17th, last year.
16
44000
3000
ဒါမနှစ်က ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်က တစ်ခု၊ နှစ်ခုပါ။
01:02
And our system was rudimentary. It was very basic.
17
50000
3000
ကျွန်တော်တို့ စနစ်က သာမန်ပါ။
အခြေခံလောက်ပါပဲ။
အခြေခံလောက်ပါပဲ။
01:05
It was a mash-up that used data that we collected from people,
18
53000
3000
လူတွေဆီက ကောက်ထားတဲ့
ဒေတာတွေကို ရောလိုက်ပြီး
ဒေတာတွေကို ရောလိုက်ပြီး
01:08
and we put it on our map.
19
56000
2000
မြေပုံပေါ်တင်လိုက်တာပါ။
01:10
But then we decided we needed to do something more.
20
58000
2000
ဒါထက်ပိုတာ လုပ်ဖို့ လိုတယ်လို့ ဆုံးဖြတ်တယ်
01:12
We needed to take what we had built
21
60000
2000
တည်ဆောက်ထားတာကိုယူပြီး
ဒါကနေ ကမ္ဘာထဲက
ဒါကနေ ကမ္ဘာထဲက
01:14
and create a platform out of it so that it could be used elsewhere in the world.
22
62000
3000
အခြားမှာ သုံးလို့ရနိုင်အောင်
ပုံစံတစ်ခု ဖန်တီးဖို့လိုပါတယ်။
ပုံစံတစ်ခု ဖန်တီးဖို့လိုပါတယ်။
01:17
And so there is a team of developers
23
65000
3000
ဒီလိုနဲ့ အာဖရိက တစ်လွှားမှာ
တီထွင် ထုတ်လုပ်သူတွေရဲ့
တီထွင် ထုတ်လုပ်သူတွေရဲ့
01:20
from all over Africa, who are part of this team now --
24
68000
3000
အသင်းတစ်သင်းရှိတယ်၊ Ghana, Malawi, Kenya
01:23
from Ghana, from Malawi, from Kenya.
25
71000
2000
တို့ဟာ အသင်းရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေပါ။
01:25
There is even some from the U.S.
26
73000
4000
တစ်ချို့က U.S.မှာတောင်ရှိတယ်။
01:29
We're building for smartphones, so that it can be used in the developed world,
27
77000
3000
ဖွံ့ဖြိုးပြီးကမ္ဘာအပြင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲ
ကမ္ဘာမှာပါ သုံးလို့ရအောင်
ကမ္ဘာမှာပါ သုံးလို့ရအောင်
01:32
as well as the developing world.
28
80000
2000
စမတ်ဖုန်းတွေ တည်ဆောက်နေပါတယ်။
01:34
We are realizing that this is true.
29
82000
2000
ဒါအမှန်ပဲလို့ သဘောပေါက်နေပါတယ်။
01:36
If it works in Africa then it will work anywhere.
30
84000
2000
အာဖရိကမှာ ဖြစ်ရင် ဘယ်မှာမဆို အလုပ်ဖြစ်မယ်
01:38
And so we build for it in Africa first
31
86000
3000
Africa မှာ အရင်ဆောက်ပြီး
01:41
and then we move to the edges.
32
89000
2000
အစွန်အဖျားတွေဆီ ရွှေ့လိုက်တယ်။
01:43
It's now been deployed in the Democratic Republic of the Congo.
33
91000
3000
အခု ကွန်ဂို မှာ တပ်ဖြန့်လိုက်ပြီ။
01:46
It's being used by NGOs all over East Africa,
34
94000
3000
အရှေ့အာဖရိက တစ်လွှားမှာ NGOs
တွေ သုံးနေပါတယ်။
တွေ သုံးနေပါတယ်။
01:49
small NGOs doing their own little projects.
35
97000
3000
NGOs အသေးစားတွေဟာ
ကိုယ်ပိုင် ပရောဂျက်လေးတွေ လုပ်နေတယ်။
ကိုယ်ပိုင် ပရောဂျက်လေးတွေ လုပ်နေတယ်။
01:52
Just this last month it was deployed by
36
100000
2000
ပြီးခဲ့တဲ့လကပဲ Gaza က Al Jazeera ကို
01:54
Al Jazeera in Gaza.
37
102000
3000
တပ်ဖြန့်လိုက်တယ်။
01:57
But that's actually not what I'm here to talk about.
38
105000
2000
တကယ်က ကျွန်တော်ပြောချင်တာ
ဒါမဟုတ်ပါဘူး။
ဒါမဟုတ်ပါဘူး။
01:59
I'm here to talk about the next big thing,
39
107000
2000
ဒီ့ထက်ကြီးမားတဲ့ အရာကို ပြောမလို့ပါ။
02:01
because what we're finding out is that
40
109000
2000
အကြောင်းက တွေ့ရှိနေရတာက
02:03
we have this capacity to report
41
111000
2000
ကျွန်တော်တို့မှာ လက်ငင်း ဖြစ်နေတာတွေရဲ့
02:05
eyewitness accounts of what's going on in real time.
42
113000
4000
မျက်မြင် ဖြစ်စဉ်တွေကို သတင်းပို့
နိုင်စွမ်းရှိတယ်ဆိုတာပါ။
နိုင်စွမ်းရှိတယ်ဆိုတာပါ။
02:09
We're seeing this in events like Mumbai recently,
43
117000
3000
မကြာခင်ကဖြစ်ခဲ့တဲ့ Mumbai လို
အဖြစ်တွေမှာ မြင်နေတာပါ။
အဖြစ်တွေမှာ မြင်နေတာပါ။
02:12
where it's so much easier to report now
44
120000
2000
အခုဆိရင် သုံးစားမှာနှင့်စာရင်
02:14
than it is to consume it.
45
122000
2000
သတင်းပို့ရတာ ပိုပြီးလွယ်ကူပါတယ်။
02:16
There is so much information; what do you do?
46
124000
2000
သတင်းတွေက အများကြီး၊ ဘာလုပ်တာလဲဗျ။
02:18
This is the Twitter reports for over three days
47
126000
3000
ဒါက Mumbai အကြောင်းပဲ ရေးသားတဲ့ ၃ ရက်တာ
02:21
just covering Mumbai.
48
129000
2000
Twitters သတင်းပေးပို့မှုတွေပါ။
02:23
How do you decide what is important?
49
131000
2000
အရေးကြီးတာကို ဘယ်လိုဆုံးဖြတ်မလဲ။
02:25
What is the veracity level of what you're looking at?
50
133000
3000
ကိုယ်စစ်ကြည့်နေတာရဲ့
မှန်ကန်မှုအဆင့်က ဘာလဲ။
မှန်ကန်မှုအဆင့်က ဘာလဲ။
02:28
So what we find is that there is this
51
136000
2000
ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့တွေ့ရတာက သေရေးရှင်ရေး
02:30
great deal of wasted crisis information
52
138000
2000
သတင်း အဖြုန်းတွေ အများကြီး ရှိနေတယ်။
02:32
because there is just too much information for us to
53
140000
3000
အကြောင်းက အခုချက်ချင်း
တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ သတင်းတွေ
တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ သတင်းတွေ
02:35
actually do anything with right now.
54
143000
3000
များလွန်းနေလို့ပါ။
02:38
And what we're actually really concerned with
55
146000
2000
တကယ် ကျွန်တော်တို့နဲ့ ဆိုင်တာက
02:40
is this first three hours.
56
148000
2000
ဒီ ပထမဆုံး ၃ နာရီပါပဲ။
02:42
What we are looking at is the first three hours.
57
150000
2000
ကျွန်တော်တို့ ကြည့်နေတာက ပထမ ၃ နာရီပါ။
02:44
How do we deal with that information that is coming in?
58
152000
3000
ဝင်လာတဲ့ သတင်းတွေကို ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ကြမလဲ။
02:47
You can't understand what is actually happening.
59
155000
2000
တကယ် ဖြစ်နေတာကို ခင်ဗျား နာမလည်နိုင်ဘူး၊
02:49
On the ground and around the world
60
157000
2000
မြေပြင်မှာနဲ့ ကမ္ဘာတလွှားမှာပါ
02:51
people are still curious,
61
159000
2000
လူတွေဟာ သိချင်နေတုန်းပဲ၊
02:53
and trying to figure out what is going on. But they don't know.
62
161000
3000
ဖြစ်ပျက်နေတာကို မှန်းဆဖို့
ကြိုးစားနေကြပေမဲ့ သူတို့ မသိကြပါဘူး။
ကြိုးစားနေကြပေမဲ့ သူတို့ မသိကြပါဘူး။
02:56
So what we built of course, Ushahidi,
63
164000
3000
ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ ဆောက်ခဲ့တဲ့
Ushahidi ဟာ
Ushahidi ဟာ
02:59
is crowdsourcing this information.
64
167000
2000
ဒီသတင်းကို အများဆီက တောင်းခံနေတာပါ။
03:01
You see this with Twitter, too. You get this information overload.
65
169000
3000
ဒါကို Twitter မှာပါတွေ့နိုင်တယ်၊
သတင်းကို အဆမတန် ရနေတယ်။
သတင်းကို အဆမတန် ရနေတယ်။
03:04
So you've got a lot of information. That's great.
66
172000
2000
ဒီတော့ သတင်းတွေ အများကြီးရနေတာ၊ ကောင်းတယ်
03:06
But now what?
67
174000
2000
ဒါပေမဲ့ အခုကျတော့ရော။
03:08
So we think that there is something interesting we can do here.
68
176000
3000
ကိုယ် လုပ်နိုင်တဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ
တစ်ခုခု ရှိတယ်တော့ ထင်တယ်။
တစ်ခုခု ရှိတယ်တော့ ထင်တယ်။
03:11
And we have a small team who is working on this.
69
179000
2000
ဒါကိုလုပ်နေတဲ့ အသင်းလေးတစ်သင်းတော့ ရှိတယ်။
03:13
We think that we can actually create
70
181000
2000
လူအစုကနေ သတင်း စစ်ယူတဲ့ဟာ
03:15
a crowdsourced filter.
71
183000
2000
ဖန်တီးနိုင်တယ်လို့ ထင်တယ်။
03:17
Take the crowd and apply them to the information.
72
185000
3000
လူတစ်စုကိုခေါ်ပြီး သူတို့ကို
သတင်းတင်ခိုင်းလိုက်ပါ။
သတင်းတင်ခိုင်းလိုက်ပါ။
03:20
And by rating it and by rating
73
188000
2000
သတင်းတင်တဲ့ လူအမျိုးမျိုးကို
03:22
the different people who submit information,
74
190000
2000
အဆင့် သတ်မှတ်ရင်း၊ သတ်မှတ်ရင်း ကနေ
03:24
we can get refined results
75
192000
2000
သန့်စင်တဲ့ ရလဒ်တွေနဲ့ အရေးပါတဲ့
03:26
and weighted results.
76
194000
2000
ရလဒ်တွေ ရနိုင်ပါတယ်။
03:28
So that we have a better understanding
77
196000
2000
တစ်ခုခုရဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေဟာ
03:30
of the probability of something being true or not.
78
198000
2000
မှန်၊မမှန်ကို ပိုနားလည်အောင်ပေါ့။
03:32
This is the kind of innovation that is,
79
200000
3000
ဒါဟာ ဆန်းသစ်တဲ့ အမျိုးအစားပါ ဆိုလိုတာက
03:35
quite frankly -- it's interesting that it's coming from Africa.
80
203000
2000
ပြောရရင် အာဖရိကလာတာဟာ စိတ်ဝင်စားစရာပဲလေ။
03:37
It's coming from places that you wouldn't expect.
81
205000
3000
သင်မျှော်လင့်မထားတဲ့ နေရာတွေက လာတာပါ၊
03:40
From young, smart developers.
82
208000
2000
တော်တဲ့ လူငယ် တီထွင်ထုတ်လုပ်သူတွေဆီကပါ။
03:42
And it's a community around it that has decided to build this.
83
210000
3000
ဒါက လူစုတစ်စုဖြစ်ပြီး ဒါဆောက်ဖို့
ဝိုင်းဆုံးဖြတ်လိုက်တာပါ။
ဝိုင်းဆုံးဖြတ်လိုက်တာပါ။
03:45
So, thank you very much.
84
213000
2000
ကဲ ကျေးဇူး အများကြီး တင်ပါတယ်။
03:47
And we are very happy to be part of the TED family.
85
215000
2000
TED မိသားစုဝင်ဖြစ်ရတာ ပျော်ပါတယ်။
03:49
(Applause)
86
217000
1000
(လက်ခုပ်သံများ}
ABOUT THE SPEAKER
Erik Hersman - TechnologistErik Hersman harnesses Africa’s boundless spirit of innovation by creating platforms to improve daily lives both inside and outside the continent.
Why you should listen
Hersman is the CEO of BRCK, a rugged, self-powered, mobile Wi-Fi device that connects people and things to the Internet in areas of the world with poor infrastructure. He leads a number of web and mobile projects through organizations including iHub, a Nairobi community center that’s an epicenter for Kenya’s booming tech industry. The mobile app Ushahidi, which he co-developed, allows users to share breaking news through text messaging and continues to revolutionize and empower journalists, watchdog groups and everyday people around the world.
Erik Hersman | Speaker | TED.com