TED@Unilever
Lord Nicholas Stern: The state of the climate — and what we might do about it
Lord Nicholas Stern: De status van het klimaat — en wat we eraan kunnen doen
Filmed:
Readability: 4.1
849,516 views
Hoe kunnen we beginnen met de aanpak van het wereldwijde, verraderlijke probleem van de klimaatverandering -- een probleem dat te groot is om door een enkel land te worden opgelost? Econoom Nicholas Stern beschrijft een plan, voorgelegd aan de VN-klimaattop in 2014, dat laat zien hoe landen kunnen samenwerken aan het klimaat. Het is een visioen van samenwerking die veel meer oplevert dan het afwenden van een ramp. Stern vraagt zich af hoe we deze crisis kunnen gebruiken als aansporing om te komen tot een beter leven voor iedereen.
Nicholas Stern - Climate economist
Lord Nicholas Stern studies the economics of climate change. He is a co-author of the position paper presented to the UN's 2014 Climate Summit, called "The New Climate Economy." Full bio
Lord Nicholas Stern studies the economics of climate change. He is a co-author of the position paper presented to the UN's 2014 Climate Summit, called "The New Climate Economy." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
We are at a remarkable moment in time.
0
273
4025
We zijn aanbeland op een bijzonder moment
in de geschiedenis.
in de geschiedenis.
Voor ons staan twee decennia
00:16
We face over the next two decades
1
4298
2936
met twee fundamentele veranderingen
00:19
two fundamental transformations
2
7234
2066
00:21
that will determine whether the next 100 years
3
9300
3042
die bepalen of de volgende eeuw
00:24
is the best of centuries or the worst of centuries.
4
12342
4185
de beste of de slechtste
eeuw ooit zal worden.
eeuw ooit zal worden.
Ik leg het uit met een voorbeeld.
00:28
Let me illustrate with an example.
5
16527
2722
25 jaar geleden bezocht ik Peking
voor het eerst
voor het eerst
00:31
I first visited Beijing 25 years ago
6
19249
3274
00:34
to teach at the People's University of China.
7
22523
3026
om les te geven
aan de Volksuniversiteit van China.
aan de Volksuniversiteit van China.
00:37
China was getting serious about market economics
8
25549
2936
China ging markteconomie
en universitair onderwijs serieus nemen
en universitair onderwijs serieus nemen
00:40
and about university education,
9
28485
2339
en vroegen daarom hulp
van buitenlandse deskundigen.
van buitenlandse deskundigen.
00:42
so they decided to call in the foreign experts.
10
30824
4491
00:47
Like most other people,
11
35315
1605
Net als de meeste mensen
00:48
I moved around Beijing by bicycle.
12
36920
2816
reed ik in Peking rond op een fiets.
Hoewel ik soms een voertuig
moest ontwijken,
moest ontwijken,
00:51
Apart from dodging the occasional vehicle,
13
39736
2194
00:53
it was a safe and easy way to get around.
14
41930
3307
was het een veilige manier
om me te verplaatsen.
om me te verplaatsen.
00:57
Cycling in Beijing now
15
45237
1364
Nu is fietsen in China
heel anders geworden.
heel anders geworden.
00:58
is a completely different prospect.
16
46601
2821
01:01
The roads are jammed by cars and trucks.
17
49422
3143
De wegen zitten vol
met auto's en vrachtauto's.
met auto's en vrachtauto's.
De lucht is gevaarlijk vervuild
01:04
The air is dangerously polluted
18
52565
1799
01:06
from the burning of coal and diesel.
19
54364
3612
door verbranding van steenkool en diesel.
01:09
When I was there last in the spring,
20
57976
2138
Toen ik er laatst in het voorjaar was,
01:12
there was an advisory for people of my age —
21
60114
2778
adviseerde men
mensen van mijn leeftijd --
mensen van mijn leeftijd --
01:14
over 65 —
22
62892
2430
boven de 65 --
01:17
to stay indoors and not move much.
23
65322
2869
om binnen te blijven en weinig te bewegen.
01:20
How did this come about?
24
68191
1934
Hoe kwam dat zo?
01:22
It came from the way in which
25
70125
2420
Het kwam door de manier
waarop Peking als stad was gegroeid.
01:24
Beijing has grown as a city.
26
72545
2265
Het is in 25 jaar
ruim twee keer zo groot geworden.
ruim twee keer zo groot geworden.
01:26
It's doubled over those 25 years, more than doubled,
27
74810
2460
01:29
from 10 million to 20 million.
28
77270
2176
Van 10 naar 20 miljoen inwoners.
01:31
It's become a sprawling urban area
29
79446
1693
Het werd een uitgestrekte stad,
01:33
dependent on dirty fuel, dirty energy,
30
81139
4359
afhankelijk van vieze brandstof,
vieze energie,
vieze energie,
01:37
particularly coal.
31
85498
1823
vooral steenkool.
01:39
China burns half the world's coal each year,
32
87321
4275
China verstookt elk jaar
de helft van de steenkool van de wereld.
de helft van de steenkool van de wereld.
01:43
and that's why, it is a key reason why,
33
91596
3914
Dat is de hoofdoorzaak
01:47
it is the world's largest emitter
34
95510
2025
dat het de grootste uitstoot heeft
01:49
of greenhouse gases.
35
97535
2914
van broeikasgassen.
01:52
At the same time, we have to recognize
36
100449
2114
Tegelijkertijd moeten we erkennen
01:54
that in that period China has grown remarkably.
37
102563
3184
dat China in die periode
enorm gegroeid is.
enorm gegroeid is.
Het is de een-na-grootste
wereldeconomie geworden.
wereldeconomie geworden.
01:57
It has become the world's second largest economy.
38
105747
2441
02:00
Hundreds of millions of people
39
108188
1469
Honderden miljoenen mensen
02:01
have been lifted out of poverty.
40
109657
2165
zijn de armoede ontstegen.
02:03
That's really important.
41
111822
2081
Dat is heel belangrijk.
02:05
But at the same time, the people of China
42
113903
2317
Maar tegelijk vragen de Chinezen zich af
02:08
are asking the question:
43
116220
1600
02:09
What's the value of this growth
44
117820
1580
wat de groei waard is
02:11
if our cities are unlivable?
45
119400
2125
als de steden onleefbaar worden.
02:13
They've analyzed, diagnosed
46
121525
2312
Ze hebben nagedacht en bedacht
02:15
that this is an unsustainable path of growth
47
123837
3340
dat deze weg van groei en ontwikkeling
niet duurzaam is.
niet duurzaam is.
02:19
and development.
48
127177
2126
02:21
China's planning to scale back coal.
49
129303
2329
China wil minder steenkool gebruiken.
02:23
It's looking to build its cities in different ways.
50
131632
5861
Ze kijken naar andere manieren
van stedenbouw.
van stedenbouw.
02:29
Now, the growth of China
51
137493
1833
De groei van China
02:31
is part of a dramatic change, fundamental change,
52
139326
3724
is onderdeel van een enorme,
fundamentele verandering
fundamentele verandering
02:35
in the structure of the world economy.
53
143050
2767
in de structuur van de wereldeconomie.
02:37
Just 25 years ago, the developing countries,
54
145817
2722
25 jaar geleden produceerden
de ontwikkelingslanden,
de ontwikkelingslanden,
02:40
the poorer countries of the world,
55
148539
1890
de armere landen van de wereld,
02:42
were, notwithstanding being
the vast majority of the people,
the vast majority of the people,
56
150429
3926
hoewel daar de meeste mensen wonen,
02:46
they accounted for only about a third
57
154355
1823
maar een derde van de wereldproductie.
02:48
of the world's output.
58
156178
1992
02:50
Now it's more than half;
59
158170
1744
Nu is dat ruim de helft;
02:51
25 years from now, it will probably be two thirds
60
159914
2971
over 25 jaar zal het twee derde zijn,
02:54
from the countries that we saw 25 years ago
61
162885
3105
door de landen die we 25 jaar geleden
02:57
as developing.
62
165990
1276
onderontwikkeld vonden.
02:59
That's a remarkable change.
63
167266
1598
Dat is opmerkelijk.
03:00
It means that most countries around the world,
64
168864
2402
Het betekent dat de meeste landen,
arm of rijk,
arm of rijk,
03:03
rich or poor, are going to be facing
65
171266
2059
afstevenen op twee
fundamentele transformaties
fundamentele transformaties
03:05
the two fundamental transformations
66
173325
1980
03:07
that I want to talk about and highlight.
67
175305
3185
waar ik het over wil hebben.
03:10
Now, the first of these transformations
68
178490
2013
De eerste van deze transformaties
03:12
is the basic structural change
69
180503
2607
is in de basisstructuur
van de economieën en gemeenschappen
03:15
of the economies and societies
70
183110
1740
03:16
that I've already begun to illustrate
71
184850
2030
die ik al schetste
03:18
through the description of Beijing.
72
186880
3510
in de beschrijving van Peking.
03:22
Fifty percent now in urban areas.
73
190390
2959
50 procent woont nu in de stad.
03:25
That's going to go to 70 percent in 2050.
74
193349
3611
Dat zal naar 70 procent gaan in 2050 .
03:28
Over the next two decades, we'll see
75
196960
2261
Binnen 20 jaar zien we
de energiebehoefte
de energiebehoefte
03:31
the demand for energy rise by 40 percent,
76
199221
2913
met 40 procent toenemen.
03:34
and the growth in the economy and in the population
77
202134
3974
De groei van de economie en de bevolking
03:38
is putting increasing pressure on our land,
78
206108
2982
zorgt voor een toenemende druk
op het land,
op het land,
03:41
on our water and on our forests.
79
209090
3866
op ons water en onze bossen.
03:44
This is profound structural change.
80
212956
3285
Dat is een ingrijpende verandering.
03:48
If we manage it in a negligent
81
216241
1575
Als we daarbij nalatig
en kortzichtig zijn,
en kortzichtig zijn,
03:49
or a shortsighted way,
82
217816
2619
zorgen we voor afval,
vervuiling, verstopping
vervuiling, verstopping
03:52
we will create waste, pollution, congestion,
83
220435
3866
03:56
destruction of land and forests.
84
224301
3550
en afbraak van land en bos.
Als we denken aan de drie gebieden
03:59
If we think of those three areas that I have illustrated
85
227851
2328
die ik liet zien met mijn cijfers:
04:02
with my numbers — cities, energy, land —
86
230179
3723
steden, energie, land,
als we die verkeerd beheren,
04:05
if we manage all that badly,
87
233902
1879
04:07
then the outlook for the lives and livelihoods
88
235781
2081
zal leven en levensonderhoud
04:09
of the people around the world
89
237862
1811
van iedereen op de wereld
04:11
would be poor and damaged.
90
239673
2993
daaronder lijden.
04:14
And more than that,
91
242666
1822
Bovendien stijgt dan de uitstoot
van broeikasgas
van broeikasgas
04:16
the emissions of greenhouse gases would rise,
92
244488
3308
04:19
with immense risks to our climate.
93
247796
3881
met enorme risico's voor ons klimaat.
04:23
Concentrations of greenhouse gases
94
251677
2047
De concentratie van broeikasgas
in de lucht
in de lucht
04:25
in the atmosphere are already
95
253724
2918
is nu al hoger
04:28
higher than they've been for millions of years.
96
256642
3634
dan ze in miljoenen jaren geweest is.
04:32
If we go on increasing those concentrations,
97
260276
3638
Als we die concentraties
nog verder laten stijgen,
nog verder laten stijgen,
04:35
we risk temperatures over the next century or so
98
263914
3374
riskeren we dat de temperatuur
in pakweg de komende eeuw
in pakweg de komende eeuw
04:39
that we have not seen on this planet
99
267288
1617
hoger wordt dan in de laatste
tientallen miljoenen jaren.
tientallen miljoenen jaren.
04:40
for tens of millions of years.
100
268905
3205
04:44
We've been around as Homo sapiens —
101
272110
2126
We zijn hier als Homo sapiens --
04:46
that's a rather generous definition, sapiens —
102
274236
3171
wel een ruimhartige definitie: sapiens --
04:49
for perhaps a quarter of a million
years, a quarter of a million.
years, a quarter of a million.
103
277407
2803
al zo'n kwart miljoen jaar.
04:52
We risk temperatures we haven't seen
104
280210
1231
We riskeren temperaturen die er
al tientallen miljoenen jaren niet waren,
al tientallen miljoenen jaren niet waren,
04:53
for tens of millions of years over a century.
105
281441
4739
binnen een eeuw.
04:58
That would transform the relationship
106
286180
2070
Dat zou de relatie veranderen
05:00
between human beings and the planet.
107
288250
4229
tussen de mens en de aarde.
05:04
It would lead to changing deserts,
108
292479
4651
Het zou leiden tot
veranderende woestijnen,
veranderende woestijnen,
05:09
changing rivers, changing patterns of hurricanes,
109
297130
3190
andere rivieren
en andere orkaan-routes,
en andere orkaan-routes,
05:12
changing sea levels,
110
300320
1238
andere zeeniveaus.
05:13
hundreds of millions of people,
111
301558
2643
Honderden miljoenen mensen,
05:16
perhaps billions of people who would have to move,
112
304201
3229
misschien zelfs miljarden mensen,
die moeten verhuizen.
die moeten verhuizen.
05:19
and if we've learned anything from history,
113
307430
1923
Als we iets hebben geleerd
05:21
that means severe and extended conflict.
114
309353
2312
dan worden dat ernstige
en uitgebreide conflicten.
en uitgebreide conflicten.
05:23
And we couldn't just turn it off.
115
311665
1878
En je kan het niet zomaar uitzetten.
05:25
You can't make a peace treaty with the planet.
116
313543
2430
Je maakt geen vredesverdrag met de aarde.
05:27
You can't negotiate with the laws of physics.
117
315973
2227
Je kan niet onderhandelen
met natuurwetten.
met natuurwetten.
05:30
You're in there. You're stuck.
118
318200
1715
Je zit erin. Je zit vast.
05:31
Those are the stakes we're playing for,
119
319915
1676
Met die inzet spelen we.
05:33
and that's why we have to make
this second transformation,
this second transformation,
120
321591
2722
Daarom is die tweede transformatie nodig,
05:36
the climate transformation,
121
324313
1640
de klimaat-transformatie.
05:37
and move to a low-carbon economy.
122
325953
2383
Veranderen naar een koolstofarme economie.
05:40
Now, the first of these transformations
123
328336
2378
De eerste transformatie
gaat sowieso gebeuren.
gaat sowieso gebeuren.
05:42
is going to happen anyway.
124
330714
1081
We moeten beslissen:
pakken we het goed of slecht aan,
pakken we het goed of slecht aan,
05:43
We have to decide whether to do it well or badly,
125
331795
1849
05:45
the economic, or structural, transformation.
126
333644
2818
die economische, structurele verandering?
05:48
But the second of the transformations,
127
336462
1890
Maar voor de tweede transformatie,
05:50
the climate transformations, we have to decide to do.
128
338352
4114
de klimaat-transformatie,
moeten wij zelf kiezen.
moeten wij zelf kiezen.
05:54
Those two transformations face us
129
342466
2219
Deze twee transformaties wachten ons
05:56
in the next two decades.
130
344685
2173
in de komende 20 jaar.
05:58
The next two decades are decisive
131
346858
3213
De komende twee decennia zijn bepalend
06:02
for what we have to do.
132
350071
2715
voor wat we moeten doen.
Hoe meer ik nadacht
06:04
Now, the more I've thought about this,
133
352786
1519
06:06
the two transformations coming together,
134
354305
2104
over die samenvallende transformaties,
06:08
the more I've come to realize
135
356409
1547
hoe meer ik me realiseerde
06:09
that this is an enormous opportunity.
136
357956
2952
dat dit een geweldige kans is.
06:12
It's an opportunity which we can use
137
360908
2227
Het is een kans die we kunnen benutten
06:15
or it's an opportunity which we can lose.
138
363135
3397
of een kans die we kunnen verliezen.
06:18
And let me explain through those three key areas
139
366532
2723
Ik leg het uit met
de drie sleutelgebieden
de drie sleutelgebieden
06:21
that I've identified: cities, energy and land.
140
369255
2710
die ik heb onderscheiden:
steden, energie en land.
steden, energie en land.
06:23
And let me start with cities.
141
371965
2054
Ik zal beginnen met steden.
06:26
I've already described the problems of Beijing:
142
374019
4033
Ik heb het probleem van Peking
al uitgelegd:
al uitgelegd:
06:30
pollution, congestion, waste and so on.
143
378052
2846
vervuiling, verstopping, afval, enzovoort.
06:32
Surely we recognize that in many of our cities
144
380898
3690
Natuurlijk zien we dat
in veel steden wereldwijd.
in veel steden wereldwijd.
06:36
around the world.
145
384588
1259
In het leven, maar vooral bij steden,
06:37
Now, with cities, like life but particularly cities,
146
385847
2925
06:40
you have to think ahead.
147
388772
3064
moet je vooruit denken.
Voor de steden die we gaan bouwen --
veel steden, ook grote --
veel steden, ook grote --
06:43
The cities that are going to be built —
148
391836
1414
06:45
and there are many, and many big ones —
149
393250
2156
06:47
we have to think of how to design them
150
395406
1464
moeten we kijken hoe we ze
compact kunnen bouwen
compact kunnen bouwen
06:48
in a compact way
151
396870
1351
06:50
so we can save travel time
and we can save energy.
and we can save energy.
152
398221
3443
zodat we reistijd en energie
kunnen besparen.
kunnen besparen.
06:53
The cities that already are
there, well established,
there, well established,
153
401664
3915
Voor steden die er al zijn,
lang gevestigde steden,
lang gevestigde steden,
06:57
we have to think about renewal
and investment in them
and investment in them
154
405579
3071
moeten we nadenken
over vernieuwing en investeringen
over vernieuwing en investeringen
07:00
so that we can connect ourselves much better
155
408650
2778
zodat we binnen die steden
beter verbonden zijn,
beter verbonden zijn,
07:03
within those cities, and make it easier,
156
411428
2392
en het meer mensen aanmoedigt
07:05
encourage more people, to live closer to the center.
157
413820
3591
om dichter bij het centrum te wonen.
07:09
We've got examples building around the world
158
417411
2410
We hebben steeds meer
voorbeelden wereldwijd
voorbeelden wereldwijd
07:11
of the kinds of ways in which we can do that.
159
419821
2292
van manieren waarop dat kan.
07:14
The bus rapid transport system in Bogotá in Colombia
160
422113
4018
De snelbus in Bogotá, Colombia
07:18
is a very important case of how to move around
161
426131
2632
is een belangrijk voorbeeld
hoe je je veilig en snel verplaatst
07:20
safely and quickly in a non-polluting way
162
428763
2570
op een schone manier in de stad.
07:23
in a city: very frequent buses,
163
431333
3195
Frequent rijdende bussen,
07:26
strongly protected routes, the same service, really,
164
434528
2937
veilige routes,
een dienst die sterk lijkt op de metro
07:29
as an underground railway system,
165
437465
2091
07:31
but much, much cheaper
166
439556
1811
maar veel goedkoper
07:33
and can be done much more quickly,
167
441367
2408
en veel sneller te realiseren.
07:35
a brilliant idea in many more cities
168
443775
1895
Een geweldig idee
voor andere steden
voor andere steden
07:37
around the world that's developing.
169
445670
2036
die zich ontwikkelen.
07:39
Now, some things in cities do take time.
170
447706
1901
Sommige dingen in steden kosten tijd.
07:41
Some things in cities can happen much more quickly.
171
449607
3053
Andere dingen gaan een stuk sneller.
07:44
Take my hometown, London.
172
452660
2104
Neem mijn eigen stad, Londen.
07:46
In 1952, smog in London killed 4,000 people
173
454764
5288
In 1952 stierven in Londen
4.000 mensen door smog,
4.000 mensen door smog,
07:52
and badly damaged the lives of many, many more.
174
460052
2694
en die verwoestte het leven van
nog veel meer mensen.
nog veel meer mensen.
07:54
And it happened all the time.
175
462746
1350
Het ging maar door.
07:56
For those of you live outside London in the U.K.
176
464096
2502
Wie in Engeland buiten Londen woont,
07:58
will remember it used to be called The Smoke.
177
466598
2193
zal zich herinneren:
het heette 'The Smoke'.
het heette 'The Smoke'.
08:00
That's the way London was.
178
468791
1676
Zo was Londen.
08:02
By regulating coal, within a few years
179
470467
2082
Door steenkoolgebruik te reguleren,
08:04
the problems of smog were rapidly reduced.
180
472549
3088
werd het probleem
binnen een paar jaar minder.
binnen een paar jaar minder.
08:07
I remember the smogs well.
181
475637
1555
Ik herinner me de smog nog goed.
08:09
When the visibility dropped to [less] than
182
477192
2723
Als het zicht minder werd
08:11
a few meters,
183
479915
1993
dan een paar meter
08:13
they stopped the buses and I had to walk.
184
481908
1856
reed de bus niet meer
en moest ik lopen.
en moest ik lopen.
08:15
This was the 1950s.
185
483764
2058
Dat was in de jaren 50.
08:17
I had to walk home three miles from school.
186
485822
3898
Ik moest vijf kilometer lopen
vanaf school.
vanaf school.
08:21
Again, breathing was a hazardous activity.
187
489720
3569
Ademen was een gevaarlijke handeling.
08:25
But it was changed. It was changed by a decision.
188
493289
2678
Maar het veranderde door een besluit.
08:27
Good decisions can bring good results,
189
495967
3169
Goede besluiten kunnen snel
goede, opvallende resultaten geven.
08:31
striking results, quickly.
190
499136
2365
08:33
We've seen more: In London, we've
introduced the congestion charge,
introduced the congestion charge,
191
501501
2993
We hebben meer gezien: in Londen
is er de verstoppingsheffing.
is er de verstoppingsheffing.
08:36
actually quite quickly and effectively,
192
504494
2706
Best snel en effectief.
08:39
and we've seen great improvements
193
507200
1620
We zagen grote verbeteringen
08:40
in the bus system, and cleaned up the bus system.
194
508820
3962
in de busdienst
en hebben die opgeschoond.
en hebben die opgeschoond.
08:44
You can see that the two
transformations I've described,
transformations I've described,
195
512782
3120
Je ziet dat de twee transformaties
die ik heb beschreven:
die ik heb beschreven:
08:47
the structural and the climate,
196
515902
1956
die van structuur en klimaat,
08:49
come very much together.
197
517858
2632
erg gelijk op gaan.
08:52
But we have to invest. We have to invest in our cities,
198
520490
2933
Maar we moeten investeren
in onze steden.
in onze steden.
08:55
and we have to invest wisely, and if we do,
199
523423
2533
We moeten slim investeren,
en als we dat doen
en als we dat doen
08:57
we'll see cleaner cities, quieter cities, safer cities,
200
525956
4536
krijgen we schonere, stillere
en veiligere steden,
en veiligere steden,
09:02
more attractive cities, more productive cities,
201
530492
2657
aantrekkelijkere en productievere steden,
09:05
and stronger community in those cities —
202
533149
2767
met een sterkere gemeenschap --
09:07
public transport, recycling, reusing,
203
535916
2248
openbaar vervoer, recycling, hergebruik.
09:10
all sorts of things that bring communities together.
204
538164
4049
Allemaal dingen
die de mensen bij elkaar brengen.
die de mensen bij elkaar brengen.
09:14
We can do that, but we have to think,
205
542213
1857
Dat kunnen we,
maar we moeten wel nadenken,
investeren en plannen.
investeren en plannen.
09:16
we have to invest, we have to plan.
206
544070
2280
09:18
Let me turn to energy.
207
546350
2171
Ik ga naar de energie.
09:20
Now, energy over the last 25 years
208
548521
3222
Energie is de laatste 25 jaar
09:23
has increased by about 50 percent.
209
551743
2236
toegenomen met 50 procent.
09:25
Eighty percent of that comes from fossil fuels.
210
553979
2617
Tachtig procent daarvan
komt uit fossiele brandstof.
komt uit fossiele brandstof.
09:28
Over the next 20 years,
211
556596
1658
Binnen 20 jaar
09:30
perhaps it will increase by another 40 percent or so.
212
558254
3776
kan dat toenemen met zo'n 40 procent.
09:34
We have to invest strongly in energy,
213
562030
2534
We moeten sterk investeren in energie.
09:36
we have to use it much more efficiently,
214
564564
3274
We moeten het veel effectiever gebruiken.
09:39
and we have to make it clean.
215
567838
1688
We moeten het schoon maken.
09:41
We can see how to do that.
216
569526
1330
We zien al hoe dat moet.
09:42
Take the example of California.
217
570856
1904
In Californië bijvoorbeeld.
09:44
It would be in the top 10 countries in the world
218
572760
2610
Het zou in de top 10 komen van landen
09:47
if it was independent.
219
575370
2543
als het onafhankelijk was.
09:49
I don't want to start any —
220
577913
2565
Ik wil niemand op ideeën brengen...
09:52
(Laughter)
221
580478
3498
(Gelach)
09:55
California's a big place.
222
583976
1845
Californië is geweldig.
09:57
(Laughter)
223
585821
2048
(Gelach)
09:59
In the next five or six years,
224
587869
2741
Binnen vijf of tien jaar
10:02
they will likely move from
225
590610
2714
gaan ze van zo'n 20 procent
hernieuwbare energie --
hernieuwbare energie --
10:05
around 20 percent in renewables —
226
593324
2239
10:07
wind, solar and so on —
227
595563
1757
wind, zon en dergelijke --
10:09
to over 33 percent,
228
597320
2473
naar meer dan 33 procent.
10:11
and that would bring California back
229
599793
2439
Dat zou de Californische
broeikasgasemissies in 2020
broeikasgasemissies in 2020
10:14
to greenhouse gas emissions in 2020
230
602232
2533
weer op het niveau brengen van 1990.
10:16
to where they were in 1990,
231
604765
1957
10:18
a period when the economy in California
232
606722
1744
In die periode is de
Californische economie verdubbeld.
Californische economie verdubbeld.
10:20
would more or less have doubled.
233
608466
1432
10:21
That's a striking achievement.
234
609898
1450
Een verbluffende prestatie.
10:23
It shows what can be done.
235
611348
1483
Het laat zien wat mogelijk is.
10:24
Not just California — the
incoming government of India
incoming government of India
236
612831
3307
Niet alleen Californië --
de nieuwe regering van India
de nieuwe regering van India
10:28
is planning to get solar technology
237
616138
3026
is van plan met zonne-energie
10:31
to light up the homes
238
619164
1372
de huizen te verlichten
10:32
of 400 million people
239
620536
1710
van 400 miljoen mensen
10:34
who don't have electricity in India.
240
622246
2065
die geen elektriciteit hebben in India.
10:36
They've set themselves a target of five years.
241
624311
2480
Ze hebben zich vijf jaar
als doel gesteld.
als doel gesteld.
10:38
I think they've got a good chance of doing that.
242
626791
3229
Ik geef ze een goede kans
dat te halen.
dat te halen.
10:42
We'll see, but what you're seeing now
243
630020
2659
We zullen het zien,
maar wat je nu ziet
is dat het allemaal veel sneller gaat.
is dat het allemaal veel sneller gaat.
10:44
is people moving much more quickly.
244
632679
2311
10:46
Four hundred million, more than the population
245
634990
1734
400 miljoen, meer dan de bevolking
10:48
of the United States.
246
636724
2126
van de Verenigde Staten.
10:50
Those are the kinds of ambitions now
247
638850
2093
Dat soort ambities
hebben mensen tegenwoordig
hebben mensen tegenwoordig
10:52
people are setting themselves
248
640943
1706
10:54
in terms of rapidity of change.
249
642649
4480
als je het hebt over snelle verandering.
10:59
Again, you can see
250
647129
1970
Weer zie je dat goede beslissingen
snel resultaat kunnen geven
snel resultaat kunnen geven
11:01
good decisions can bring quick results,
251
649099
1781
11:02
and those two transformations,
the economy and the structure
the economy and the structure
252
650880
3033
en die twee transformaties,
de economie en de structuur
de economie en de structuur
11:05
and the climate and the low carbon,
253
653913
1991
en het klimaat en de lage CO2,
11:07
are intimately intertwined.
254
655904
2543
innig zijn vergroeid met elkaar.
11:10
Do the first one well, the structural,
255
658447
1822
Doe de eerste goed, de structuur.
11:12
the second one on the climate
256
660269
1981
dan wordt de tweede, met het klimaat,
11:14
becomes much easier.
257
662250
3182
veel makkelijker.
11:17
Look at land,
258
665432
1789
Kijk naar het land,
11:19
land and particularly forests.
259
667221
2588
land en vooral de bossen.
11:21
Forests are the hosts to valuable
260
669809
3060
Bossen zijn rijk aan
waardevolle planten- en diersoorten.
waardevolle planten- en diersoorten.
11:24
plant and animal species.
261
672869
2529
Ze houden water vast in de grond
11:27
They hold water in the soil
262
675398
2348
11:29
and they take carbon dioxide out of the atmosphere,
263
677746
2918
en halen CO2 uit de atmosfeer.
11:32
fundamental to the tackling of climate change.
264
680664
3069
Van levensbelang bij de aanpak
van klimaatverandering.
van klimaatverandering.
11:35
But we're losing our forests.
265
683733
2232
Maar we raken onze bossen kwijt.
11:37
In the last decade, we've lost a forest area
266
685965
2827
In de laatste tien jaar
zijn we bosgebieden kwijtgeraakt
zijn we bosgebieden kwijtgeraakt
11:40
the size of Portugal,
267
688792
2143
ter grootte van Portugal
11:42
and much more has been degraded.
268
690935
2463
en er is nog veel meer aangetast.
11:45
But we're already seeing
269
693398
1755
Maar we zien al
11:47
that we can do so much about that.
270
695153
2407
dat we daar veel aan kunnen doen.
11:49
We can recognize the problem, but we can also
271
697560
2037
We kunnen het probleem erkennen,
en tevens begrijpen
wat we eraan moeten doen.
wat we eraan moeten doen.
11:51
understand how to tackle it.
272
699597
2114
11:53
In Brazil, the rate of deforestation
273
701711
2655
In Brazilië is de ontbossing
11:56
has been reduced by 70 percent
274
704366
2017
al teruggebracht met 70 procent
11:58
over the last 10 years.
275
706383
2562
gedurende de laatste tien jaar.
12:00
How? By involving local communities,
276
708945
2985
Hoe? Door de bevolking erbij te betrekken,
12:03
investing in their agriculture and their economies,
277
711930
2821
te investeren in hun landbouw en economie,
12:06
by monitoring more carefully,
278
714751
2100
door beter toezicht,
12:08
by enforcing the law more strictly.
279
716851
3645
door de wet strikter te handhaven.
12:12
And it's not just stopping deforestation.
280
720496
1890
Het stopt niet alleen ontbossing.
12:14
That's of course of first and fundamental importance,
281
722386
2441
Dat is natuurlijk het belangrijkst,
12:16
but it's also regrading degraded land,
282
724827
3622
maar het krikt het land ook op,
12:20
regenerating, rehabilitating degraded land.
283
728449
4400
herstelt het aangetaste land.
12:24
I first went to Ethiopia in 1967.
284
732849
3880
In 1967 ging ik
voor het eerst naar Ethiopië.
voor het eerst naar Ethiopië.
12:28
It was desperately poor. In the following years,
285
736729
2475
Het was hopeloos arm.
In de jaren erna heersten er
vreselijke hongersnoden
vreselijke hongersnoden
12:31
it suffered devastating famines
286
739204
1746
12:32
and profoundly destructive social conflict.
287
740950
3856
en zeer ernstige sociale conflicten.
12:36
Over the last few years, actually more than a few,
288
744806
2834
In de laatste jaren, eigenlijk al langer,
12:39
Ethiopia has been growing much more rapidly.
289
747640
2925
groeide Ethiopië veel sneller.
12:42
It has ambitions to be a middle-income country
290
750565
1890
Het wil binnen 15 jaar
qua inkomen een middenklasse-land worden
12:44
15 years from now
291
752455
2505
12:46
and to be carbon neutral.
292
754960
2243
en CO2-neutraal zijn.
12:49
Again, I think it's a strong ambition
293
757203
3048
Ik denk dat het ambitieus is
12:52
but it is a plausible one.
294
760251
2295
maar wel aannemelijk.
12:54
You're seeing that commitment there.
295
762546
1411
Je ziet het commitment.
12:55
You're seeing what can be done.
296
763957
1266
Je ziet wat er kan.
12:57
Ethiopia is investing in clean energy.
297
765223
2565
Ethiopië investeert in groene energie.
12:59
It's working in the rehabilitation of land.
298
767788
3622
Het werkt aan herstel van het land.
13:03
In Humbo, in southwest Ethiopia,
299
771410
2430
In Humbo, in zuidwest-Ethiopë,
13:05
a wonderful project
300
773840
1417
heeft een mooi project
13:07
to plant trees on degraded land
301
775257
2183
dat bomen plant op aangetast land
13:09
and work with local communities
302
777440
1620
en dat met lokale gemeenschappen
13:11
on sustainable forest management
303
779060
2449
duurzame bosbouw bedrijft,
13:13
has led to big increases in living standards.
304
781509
3041
geleid tot een sterk
toegenomen levensstandaard.
toegenomen levensstandaard.
13:16
So we can see, from Beijing to London,
305
784550
3864
We zien dus dat we
van Peking tot Londen,
van Peking tot Londen,
13:20
from California to India,
306
788414
2289
van Californië tot India,
13:22
from Brazil to Ethiopia,
307
790703
3127
van Brazilië tot Ethiopië,
13:25
we do understand
308
793830
1609
begrijpen hoe we die twee
transformaties moeten aanpakken:
transformaties moeten aanpakken:
13:27
how to manage those two transformations,
309
795439
2205
13:29
the structural and the climate.
310
797644
1929
van structuur en klimaat.
13:31
We do understand how to manage those well.
311
799573
4179
We begrijpen de aanpak goed.
13:35
And technology is changing very rapidly.
312
803752
2778
De techniek verandert snel.
13:38
I don't have to list all those things
313
806530
2407
Ik hoef niet alles op te sommen
13:40
to an audience like this,
314
808937
1891
aan een publiek als dit,
13:42
but you can see the electric cars,
315
810828
2294
maar je ziet elektrische auto's,
13:45
you can see the batteries using new materials.
316
813122
3084
je ziet batterijen van nieuwe materialen.
13:48
You can see that we can manage remotely now
317
816206
2395
We kunnen al op afstand
13:50
our household appliances on our
mobile phones when we're away.
mobile phones when we're away.
318
818601
3555
dingen in ons huis
met ons mobieltje besturen.
met ons mobieltje besturen.
13:54
You can see better insulation.
319
822156
1807
Er wordt beter geïsoleerd.
13:55
And there's much more coming.
320
823963
1923
En er komt nog veel meer aan.
13:57
But, and it's a big but,
321
825886
2397
Maar, er is een grote maar,
14:00
the world as a whole
322
828283
1609
de wereld als geheel
14:01
is moving far too slowly.
323
829892
2778
gaat veel te langzaam.
14:04
We're not cutting emissions in the way we should.
324
832670
2542
We beperken de uitstoot niet
zoals het zou moeten.
zoals het zou moeten.
14:07
We're not managing those structural transformations
325
835212
2711
We pakken die
grote transformaties niet aan
grote transformaties niet aan
14:09
as we can.
326
837923
2229
zoals we zouden kunnen.
14:12
The depth of understanding of the
immense risks of climate change
immense risks of climate change
327
840152
3239
De ernst van het enorme klimaatrisico
14:15
are not there yet.
328
843391
3579
is nog niet doorgedrongen.
14:18
The depth of understanding
329
846970
2131
Men begrijpt nog niet
14:21
of the attractiveness of what we can do
330
849101
2485
hoe aantrekkelijk onze mogelijkheden zijn.
14:23
is not there yet.
331
851586
3664
Er is politieke druk nodig om te bouwen.
14:27
We need political pressure to build.
332
855250
3498
14:30
We need leaders to step up.
333
858748
3532
We hebben leiders nodig die opstaan.
14:34
We can have better growth,
334
862280
3499
We kunnen meer groei krijgen,
14:37
better climate, a better world.
335
865779
4207
een beter klimaat, een betere wereld.
14:41
We can make,
336
869986
1812
We kunnen,
door die twee veranderingen goed te doen,
14:43
by managing those two transformations well,
337
871798
2780
14:46
the next 100 years the best of centuries.
338
874578
4288
de volgende eeuw
tot de beste eeuw ooit maken.
tot de beste eeuw ooit maken.
14:50
If we make a mess of it,
339
878866
1227
Als we er een bende van maken,
wij, jij en ik,
wij, jij en ik,
14:52
we, you and me, if we make a mess of it,
340
880093
3147
14:55
if we don't manage those transformations properly,
341
883240
2473
als we die veranderingen
niet voor elkaar krijgen,
niet voor elkaar krijgen,
14:57
it will be, the next 100 years
342
885713
2891
zal de volgende eeuw
15:00
will be the worst of centuries.
343
888604
2731
de slechtste eeuw ooit worden.
15:03
That's the major conclusion
344
891335
1892
Dat is de hoofdconclusie
15:05
of the report on the economy and climate
345
893227
3131
van het rapport
over de economie en het klimaat
over de economie en het klimaat
15:08
chaired by ex-President Felipe Calderón of Mexico,
346
896358
3869
geleid door
ex-president Calderón van Mexico.
ex-president Calderón van Mexico.
15:12
and I co-chaired that with him,
347
900227
2180
We hadden samen de leiding.
15:14
and we handed that report yesterday
348
902407
1953
We hebben het
gisteren gepresenteerd
gisteren gepresenteerd
15:16
here in New York, in the United Nations Building
349
904360
2990
hier in New York, in het gebouw van de VN
15:19
to the Secretary-General of the U.N.,
350
907350
1472
aan de secretaris-generaal van de VN,
Ban Ki-Moon.
Ban Ki-Moon.
15:20
Ban Ki-moon.
351
908822
1266
15:22
We know that we can do this.
352
910088
4105
We weten dat we het kunnen.
15:26
Now, two weeks ago,
353
914193
3382
Twee weken geleden
15:29
I became a grandfather for the fourth time.
354
917575
3400
werd ik voor de vierde keer opa.
15:32
Our daughter —
355
920975
2132
Onze dochter --
15:35
(Baby cries) (Laughter) (Applause) —
356
923107
10603
(Baby huilt) (Gelach) (Applaus) --
15:45
Our daughter gave birth to Rosa here in New York
357
933710
2911
Onze dochter beviel van Rosa,
hier in New York,
hier in New York,
15:48
two weeks ago. Here are Helen and Rosa.
358
936621
3005
twee weken geleden.
Hier zijn Helen en Rosa.
Hier zijn Helen en Rosa.
15:51
(Applause)
359
939626
4489
(Applaus)
15:58
Two weeks old.
360
946870
2968
Twee weken oud.
(Publiek: oh)
(Publiek: oh)
16:01
Are we going to look our grandchildren in the eye
361
949838
5687
Kijken we onze kleinkinderen in hun ogen
16:07
and tell them that we understood the issues,
362
955525
3747
en vertellen we hen
dat we het begrepen hebben,
dat we het begrepen hebben,
16:11
that we recognized the dangers and the opportunities,
363
959272
3318
dat we de gevaren
en de mogelijkheden zagen,
en de mogelijkheden zagen,
16:14
and still we failed to act?
364
962590
4241
en dat we toch niets deden?
16:18
Surely not. Let's make the next 100 years
365
966831
3479
Natuurlijk niet.
Laten we van de volgende eeuw
Laten we van de volgende eeuw
de beste eeuw maken.
16:22
the best of centuries.
366
970310
1806
16:24
(Applause)
367
972116
4000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Nicholas Stern - Climate economistLord Nicholas Stern studies the economics of climate change. He is a co-author of the position paper presented to the UN's 2014 Climate Summit, called "The New Climate Economy."
Why you should listen
Lord Nicholas Stern is the author of the seminal 2006 Review on the Economics of Climate Change, one of the most influential papers discussing the real economic implications of addressing (or not addressing) climate. The former Chief Economist at the World Bank, Lord Nicholas is now the IG Patel Professor of Economics and Government at the London School of Economics and Chairman of the Grantham Research Institute on Climate Change and the Environment. Since 2013, he has been President of the British Academy. His research and publications have focused on the economics of climate change, economic development and growth, economic theory, tax reform, public policy and the role of the state and economies in transition.
In 2014, as part of a commission chaired by Felipe Calderon, Lord Nicholas helped produce a report titled "The New Climate Economy," laying out an economic plan for countering climate change.
Nicholas Stern | Speaker | TED.com