TEDMED 2010
Charity Tillemann-Dick: Singing after a double lung transplant
Charity Tilleman-Dick: Śpiewanie po przeszczepie obu płuc
Filmed:
Readability: 3.6
605,948 views
"Nigdy juz nie będziesz śpiewać", powiedziała jej lekarka. W historii z granic możliwości medycyny, obdarzona niesamowitym sopranem Charity Tillemann-Dick opowiada o dwojakim przetrwaniu - jej ciała, po przeszczepie płuc, jak i ducha napędzanego niezachwianą chęcią śpiewania! Niesamowita opowieść z TEDMED 2010
Charity Tillemann-Dick - Soprano
Charity Tillemann-Dick is a soprano who has appeared on opera and concert stages around the world. Her roles have included Titania in "A Midsummer's Night Dream," Gilda in "Rigoletto" and Violetta in "La Traviata." Full bio
Charity Tillemann-Dick is a soprano who has appeared on opera and concert stages around the world. Her roles have included Titania in "A Midsummer's Night Dream," Gilda in "Rigoletto" and Violetta in "La Traviata." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
You may not know this,
0
0
2000
Możecie tego nie wiedzieć,
00:17
but you are celebrating an anniversary with me.
1
2000
3000
ale świętujecie dziś ze mną rocznice.
00:20
I'm not married,
2
5000
3000
Nie chodzi o rocznice ślubu.
00:23
but one year ago today,
3
8000
3000
Dokładnie rok temu,
00:26
I woke up
4
11000
2000
obudziłam się
00:28
from a month-long coma,
5
13000
3000
z trwającej miesiąć śpiączki,
00:31
following a double lung transplant.
6
16000
3000
będącej następstwem przeszczepu obu płuc.
00:35
Crazy, I know. Insane.
7
20000
3000
Wiem, brzmi szalenie!
00:40
Thank you.
8
25000
2000
Dziękuje.
00:42
Six years before that,
9
27000
3000
6 lat przed operacją,
00:45
I was starting my career
10
30000
2000
zaczynałam karierę
00:47
as an opera singer in Europe,
11
32000
2000
jako śpiewaczka operowa w Europie,
00:49
when I was diagnosed with
12
34000
2000
kiedy zdiagnozowano u mnie
00:51
idiopathic pulmonary hypertension --
13
36000
3000
Idiopatyczne nadciśnienie płucne --
00:54
also known as PH.
14
39000
2000
znane także jako PH.
00:56
It happens when there's a thickening
15
41000
3000
Dochodzi do tego,
00:59
in the pulmonary veins,
16
44000
2000
kiedy przestrzeń w żyłach płucnych gęstnieje,
01:01
making the right side of the heart
17
46000
2000
zmuszając prawą część serca
01:03
work overtime,
18
48000
2000
do nadwyrężonej pracy.
01:05
and causing what I call
19
50000
2000
Powoduje to - jak ja to nazywam -
01:07
the reverse-Grinch effect.
20
52000
2000
efekt reverse-Grinch.
01:09
My heart was three-and-a-half sizes
21
54000
2000
Moje serce powiększyło się trzy i półkrotnie
01:11
too big.
22
56000
3000
ponad normę.
01:14
Physical activity becomes very difficult
23
59000
2000
Czynności fizyczne stają się bardzo trudne
01:16
for people with this condition,
24
61000
3000
dla osób w tym stanie.
01:19
and usually after two to five years,
25
64000
3000
Zazwyczaj po dwóch, pięciu latach
01:22
you die.
26
67000
2000
umierasz.
01:24
I went to see this specialist,
27
69000
2000
Umówiłam się ze specjalistką,
01:26
and she was top-of-the-field
28
71000
2000
która była najlepsza w swojej dziedzinie.
01:28
and told me I had to stop singing.
29
73000
3000
Powiedziała mi, że muszę przestać śpiewać.
01:31
She said, "Those high notes are going to kill you."
30
76000
3000
'Te wysokie nuty cię wykończą' powiedziała.
01:34
While she didn't have any medical evidence
31
79000
2000
Mimo tego, że nie posiadała żadnych medycznych dowodów
01:36
to back up her claim
32
81000
2000
popierających jej twierdzenie,
01:38
that there was a relationship
33
83000
2000
że istnieje związek
01:40
between operatic arias
34
85000
2000
między moim śpiewaniem
01:42
and pulmonary hypertension,
35
87000
2000
a nadciśnieniem płucnym,
01:44
she was absolutely emphatic
36
89000
2000
bardzo przejęła się moim przypadkiem.
01:46
I was singing my own obituary.
37
91000
3000
Wyśpiewywałam sobie nekrolog.
01:50
I was very limited by my condition, physically.
38
95000
3000
Byłam bardzo ograniczona fizycznie przez mój stan.
01:53
But I was not limited when I sang,
39
98000
3000
Zmieniało się to jednak kiedy śpiewałam.
01:56
and as air came up from my lungs,
40
101000
2000
Kiedy powietrze wydostawało się z moich płuc
01:58
through my vocal cords
41
103000
2000
przez struny głosowe
02:00
and passed my lips as sound,
42
105000
3000
i przechodziło mi przez usta w postaci dzwięku,
02:03
it was the closest thing I had ever come
43
108000
3000
byłam najbliżej jak tylko mozna
02:06
to transcendence.
44
111000
3000
uczucia poza-światowości.
02:10
And just because of someone's hunch,
45
115000
2000
Jedynie czyjeś przeczucie wystarczyło mi,
02:12
I wasn't going to give it up.
46
117000
3000
żeby się nie poddawać.
02:15
Thankfully, I met Reda Girgis,
47
120000
3000
Na szczęście poznałam Reda Girgis'a,
02:18
who is dry as toast,
48
123000
2000
który jest tak lakoniczny, jak tylko się da,
02:20
but he and his team at Johns Hopkins
49
125000
3000
jednak on i jego ekipa z Uniwersytetu Johna Hopkinsa
02:23
didn't just want me to survive,
50
128000
2000
nie chcieli żebym jedynie przetrwała.
02:25
they wanted me
51
130000
2000
Chcieli abym żyła
02:27
to live a meaningful life.
52
132000
3000
pełnią życia.
02:30
This meant making trade-offs.
53
135000
3000
Jednak coś za coś.
02:33
I come from Colorado.
54
138000
2000
Pochodzę z Colorado.
02:35
It's a mile high,
55
140000
2000
Dokładniej z Denver [przyp. "Miasto na Wysokości Mili"]
02:37
and I grew up there with my 10 brothers and sisters
56
142000
3000
gdzie byłam wychowywana wraz z 10 rodzeństwa
02:40
and two adoring parents.
57
145000
2000
przez dwójką wspaniałych rodziców.
02:42
Well, the altitude exacerbated my symptoms.
58
147000
3000
Wysokość na jakiej położone jest miasto [przyp. 1609 m.] pogarszała moje objawy.
02:45
So I moved to Baltimore to be near my doctors
59
150000
2000
Przeprowadziłam się więc do Baltimore, by być bliżej moich lekarzy
02:47
and enrolled in a conservatory nearby.
60
152000
3000
i zapisałam się do pobliskiej szkoły muzycznej.
02:51
I couldn't walk as much as I used to,
61
156000
2000
Nie byłam w stanie chodzić tyle ile kiedyś
02:53
so I opted for five-inch heels.
62
158000
3000
przerzuciłam się więc na wysokie obcasy.
02:56
And I gave up salt,
63
161000
2000
Zrezygnowałam z soli,
02:58
I went vegan,
64
163000
2000
przeszłam na wegetarianizm
03:00
and I started taking huge doses of
65
165000
3000
i zaczęłam brać olbrzymie ilości
03:04
sildenafil,
66
169000
2000
sindenafilu --
03:06
also known as Viagra.
67
171000
3000
znanego bliżej jako Viagra.
03:09
(Laughter)
68
174000
4000
(Śmiech)
03:15
My father and my grandfather were always looking for the newest thing
69
180000
3000
Mój Ojciec i Dziadek zawsze szukali najnowszych rozwiązań
03:18
in alternative or traditional therapies
70
183000
2000
w alternatywnych lub tradycyjnych terapiach
03:20
for PH,
71
185000
2000
przeciw nadciśnieniu płucnemu,
03:22
but after six months,
72
187000
2000
jednak po 6 miesiącach
03:24
I couldn't walk up a small hill. I couldn't climb a flight of stairs.
73
189000
3000
nie mogłam nosić normalnego obuwia, nie mogłam chodzić po schodach,
03:27
I could barely stand up
74
192000
2000
ledwo co stałam.
03:29
without feeling like I was going to faint.
75
194000
2000
Wszystkiemu temu towarzyszyło uczucie omdlenia.
03:31
I had a heart catheterization,
76
196000
2000
Zrobiono mi cewnikowanie serca
03:33
where they measure this internal arterial pulmonary pressure,
77
198000
3000
które polega na mierzeniu ciśnienia w arteriach płucnych,
03:36
which is supposed to be between 15 and 20.
78
201000
3000
granice normy tego badania wahają się między 15 a 20.
03:39
Mine was 146.
79
204000
3000
W moim przypadku wynik wynosił 146.
03:42
I like to do things big,
80
207000
3000
Jak szaleć to szaleć.
03:45
and it meant one thing:
81
210000
2000
Oznaczało to jedną rzecz:
03:47
there is a big gun treatment
82
212000
2000
Istnieje terapia dużego kalibru
03:49
for pulmonary hypertension called Flolan,
83
214000
3000
na nadciśnienie płucne pod nazwą Flolan.
03:52
and it's not just a drug;
84
217000
2000
Nie jest to tylko lek,
03:54
it's a way of life.
85
219000
2000
to także zmiana sposobu życia.
03:56
Doctors insert a catheter into your chest,
86
221000
3000
Lekarze wszczepiają cewnik w twoją klatkę piersiową
03:59
which is attached to a pump
87
224000
2000
który jest podłączony do pompki
04:01
that weighs about four-and-a-half pounds.
88
226000
3000
ważącej nieco ponad 2kg.
04:05
Every day, 24 hours, that pump is at your side,
89
230000
3000
Każdego dnia, 24 godziny na dobę
04:08
administering medicine
90
233000
2000
pompka kontroluje lek
04:10
directly to your heart,
91
235000
3000
dostarczany bezpośrednio do serca.
04:13
and it's not
92
238000
2000
Do tego nie jest to
04:15
a particularly preferable
93
240000
3000
szczegolnie polecany
04:18
medicine in many senses.
94
243000
2000
środek, pod wieloma względami.
04:20
This is a list of the side effects:
95
245000
3000
Oto lista efektów ubocznych:
04:23
if you eat too much salt,
96
248000
3000
Jeśli jesz zbyt dużo soli,
04:26
like a peanut butter and jelly sandwich,
97
251000
2000
lubisz małso orzechowe i galaterke,
04:28
you'll probably end up in the ICU.
98
253000
3000
prawdopodobnie skończysz na oddziale intensywnej terapii.
04:31
If you go through a metal detector,
99
256000
2000
Jeżeli przejdziesz przez wykrywacz metali,
04:33
you'll probably die.
100
258000
2000
prawdopodobnie zginiesz.
04:35
If you get a bubble in your medicine --
101
260000
3000
Jeżeli do twojego lekarstwa dostanie się pęcherzyk powietrza
04:38
because you have to mix it every morning --
102
263000
2000
podczas porannego mieszania specyfiku
04:40
and it stays in there,
103
265000
2000
i zostanie w nim,
04:42
you probably die.
104
267000
2000
prawdopodobnie umrzesz.
04:44
If you run out of medicine, you definitely die.
105
269000
3000
Jeżeli lek się skończy, zdecydowanie umrzesz.
04:47
No one wants to go on Flolan.
106
272000
2000
Nikt nie chce używać terapii Florian.
04:49
But when I needed it,
107
274000
3000
Jednak kiedy jej potrzebowałam,
04:52
it was a godsend.
108
277000
3000
była istnym darem niebios.
04:56
Within a few days, I could walk again.
109
281000
3000
Po kilku dniach mogłam znowu chodzić.
04:59
Within a few weeks, I was performing,
110
284000
3000
Po kilku tygodniach występować.
05:02
and in a few months,
111
287000
2000
Po kilku miesiącach,
05:04
I debuted at the Kennedy Center.
112
289000
3000
zadebiutowałam w Kennedy Center.
05:07
The pump was a little bit problematic when performing,
113
292000
4000
Pompka sprawiała nieco problemów podczas występów,
05:11
so I'd attach it to my inner thigh
114
296000
2000
więc przy pomocy gorsetu i bandażu
05:13
with the help of the girdle and an ACE bandage.
115
298000
3000
przymocowałam ją po wewnętrznej stronie uda.
05:16
Literally hundreds of elevator rides
116
301000
2000
Spędziłam dosłownie setki kursów windą
05:18
were spent with me alone
117
303000
2000
sam na sam z pompką,
05:20
stuffing the pump into my Spanx,
118
305000
3000
próbując wepchnąć ja w rajtki,
05:23
hoping the doors wouldn't open unexpectedly.
119
308000
3000
z nadzieją że drzwi windy nie otworzą się przedwcześnie.
05:28
And the tubing coming out of my chest
120
313000
3000
Rurka wystająca z mojej klatki piersiowej
05:31
was a nightmare for costume designers.
121
316000
3000
była koszmarem projektantów mody.
05:34
I graduated from graduate school in 2006,
122
319000
3000
Ukończyłam szkołę w 2006 r.
05:37
and I got a fellowship to go back to Europe.
123
322000
3000
i skompletowałam zespół by wrócić do Europy.
05:40
A few days after arriving,
124
325000
2000
Kilka dni po przyjeździe,
05:42
I met this wonderful, old conductor
125
327000
2000
spotkałam niesamowitego starszego dyrygenta,
05:44
who started casting me in all of these roles.
126
329000
2000
który zaczął obsadzać mnie we wszystkich swoich rolach.
05:46
And before long, I was commuting
127
331000
2000
Wkrótce jeździłam
05:48
between Budapest, Milan
128
333000
2000
między Budapesztem, Milanem
05:50
and Florence.
129
335000
2000
a Florencją.
05:52
Though I was attached
130
337000
2000
Myśląc o tym, że jestem połączona
05:54
to this ugly, unwanted,
131
339000
2000
z tym brzydkim, niechcianym,
05:56
high-maintenance, mechanical pet,
132
341000
2000
apodyktycznym, mechanicznym zwierzątkiem,
05:58
my life was kind of like the happy part in an opera --
133
343000
3000
moje życie wyglądało jak wesoła część opery --
06:01
very complicated,
134
346000
2000
bardzo skomplikowanie,
06:03
but in a good way.
135
348000
2000
ale w dobrym sensie.
06:05
Then in February
136
350000
3000
Następnie w lutym
06:08
of 2008,
137
353000
2000
2008 r.
06:10
my grandfather passed away.
138
355000
2000
zmarł mój dziadek.
06:12
He was a big figure in all of our lives,
139
357000
2000
Znaczył dla nas bardzo wiele
06:14
and we loved him very much.
140
359000
3000
i bardzo go kochaliśmy.
06:18
It certainly didn't prepare me
141
363000
2000
Z pewnością nie przygotowało mnie to
06:20
for what came next.
142
365000
2000
na przyszłe wydarzenia.
06:22
Seven weeks later,
143
367000
2000
7 tygodni później,
06:24
I got a call from my family.
144
369000
3000
dostałam telefon od rodziny.
06:27
My father had been in a catastrophic car accident,
145
372000
4000
Mój Ojciec brał udział w wypadku samochodowym
06:31
and he died.
146
376000
3000
i umarł.
06:34
At 24, my death would have been
147
379000
2000
W wieku 24 lat moja śmierć byłaby
06:36
entirely expected.
148
381000
3000
całkowicie przewidywalna.
06:39
But his --
149
384000
3000
Ale jego -
06:42
well, the only way I can articulate how it felt
150
387000
3000
cóż jedynym sposobem ujęcie w słowa tego co czułam
06:45
was that it precipitated
151
390000
2000
było to, że przyspieszylam
06:47
my medical decline.
152
392000
3000
proces pogarszania się mojego zdrowia.
06:50
Against my doctors' and family's wishes,
153
395000
3000
Sprzeciwiając się lekarzom i rodzinie
06:53
I needed to go back for the funeral.
154
398000
2000
pojechałam na pogrzeb.
06:55
I had to say goodbye
155
400000
2000
W jakiś sposób
06:57
in some way, shape or form.
156
402000
3000
musiałam się pożegnać.
07:00
But soon I was showing signs of right-heart failure,
157
405000
3000
Jednak szybko zaczęłam okazywać oznaki niewydolności prawej części serca -
07:03
and I had to return to sea level,
158
408000
2000
musiałam wrócić na poziom morza.
07:05
doing so knowing
159
410000
2000
Robiąc to wiedziałam,
07:07
that I probably would never see my home again.
160
412000
3000
że prawdopodobnie nigdy już nie zobaczę mojego domu.
07:12
I canceled most of my engagements that summer,
161
417000
3000
Odwołałam większość moich letnich zobowiązań,
07:15
but I had one left in Tel Aviv, so I went.
162
420000
3000
poza tym w Tel Avivie.
07:19
After one performance,
163
424000
2000
Po jednym przedstawieniu,
07:21
I could barely drag myself
164
426000
2000
ledwo doszłam
07:23
from the stage to the taxicab.
165
428000
2000
ze sceny do taksówki.
07:25
I sat down and felt the blood
166
430000
2000
Usiadłam i poczułam jak krew
07:27
rush down from my face,
167
432000
3000
odpływa mi z twarzy.
07:30
and in the heat of the desert,
168
435000
3000
Mimo wysokiej temperatury otoczenia
07:33
I was freezing cold.
169
438000
2000
było mi lodowato.
07:35
My fingers started turning blue,
170
440000
2000
Moje palce przybrały siny kolor,
07:37
and I was like, "What is going on here?"
171
442000
3000
nie widziałam co się dzieje.
07:40
I heard my heart's valves
172
445000
2000
Słyszałam otwieranie i zamykanie się
07:42
snapping open and closed.
173
447000
2000
zastawek w moim sercu.
07:44
The cab stopped,
174
449000
2000
Taksówka zatrzymała się -
07:46
and I pulled my body from it
175
451000
2000
wysiadłam.
07:48
feeling each ounce of weight
176
453000
2000
Wchodząc do windy
07:50
as I walked to the elevator.
177
455000
2000
czułam każdy gram swojego ciała.
07:52
I fell through my apartment door
178
457000
2000
Upadłam przez próg mieszkania,
07:54
and crawled to the bathroom
179
459000
2000
zaczęłam czołgać się do łazienki,
07:56
where I found my problem:
180
461000
2000
gdzie znalazłam znaczący problem:
07:58
I had forgotten to mix in
181
463000
2000
Zapomniałam wmieszać do lekarstwa
08:00
the most important part of my medicine.
182
465000
2000
najważniejszego składnika.
08:02
I was dying,
183
467000
2000
Umierałam.
08:04
and if I didn't mix that stuff up fast,
184
469000
2000
Wiedziałam, że jeśli szybko nie przygotuje dawki,
08:06
I would never leave that apartment alive.
185
471000
3000
to nie opuszczę swojego mieszkania żywa.
08:09
I started mixing,
186
474000
2000
Zaczęłam mieszać
08:11
and I felt like everything was going to fall out through one hole or another,
187
476000
3000
z wrażeniem, że za chwile wszystko wyleci mi którymś otworem,
08:14
but I just kept on going.
188
479000
2000
jednak nie przestawałam.
08:16
Finally, with the last bottle in and the last bubble out,
189
481000
2000
Wreszcie z ostatnim składnikiem w środku a pęcherzykiem na zewnątrz,
08:18
I attached the pump to the tubing
190
483000
2000
podłączyłam pompkę do rurki,
08:20
and lay there hoping it would kick in
191
485000
2000
leżąc z oczekiwaniem
08:22
soon enough.
192
487000
3000
na szybki efekt.
08:25
If it didn't, I'd probably see my father
193
490000
2000
Bez niego, prawdopodobnie zobaczyłabym swojego Ojca
08:27
sooner than I anticipated.
194
492000
2000
szybciej niż oczekiwałam.
08:29
Thankfully, in a few minutes,
195
494000
3000
Na szczęście po kilku minutach,
08:32
I saw the signature hive-like rash
196
497000
3000
zobaczyłam na swoich nogach
08:35
appear on my legs,
197
500000
2000
wysypkę podobną do oparzenia pokrzywą,
08:37
which is a side effect of the medication,
198
502000
2000
która jest efektem ubocznym działania leku.
08:39
and I knew I'd be okay.
199
504000
2000
Wiedziałam ze będzie dobrze.
08:41
We're not big on fear in my family,
200
506000
3000
W rodzinie staramy się nie być strachliwi,
08:44
but I was scared.
201
509000
2000
ale wtedy byłam przerażona.
08:46
I went back to the States,
202
511000
2000
Pojechałam z powrotem do USA
08:48
anticipating I'd return to Europe,
203
513000
2000
z nadzieją, że wrócę do Europy,
08:50
but the heart catheterization
204
515000
2000
jednak cewnikowanie serca
08:52
showed that I wasn't going anywhere
205
517000
3000
pokazało, że nie wybieram się nigdzie
08:55
further that a flight-for-life from Johns Hopkins Hospital.
206
520000
2000
dalej niż Szpital Josha Hopkinsa.
08:57
I performed here and there,
207
522000
2000
Występowałam tu i tam,
08:59
but as my condition deteriorated,
208
524000
2000
jednak zarówno moja kondycja,
09:01
so did my voice.
209
526000
2000
jak i głos pogarszały się.
09:03
My doctor wanted me to get on the list for a lung transplant.
210
528000
3000
Mój lekarz chciał żebym wpisała się na listę
09:06
I didn't.
211
531000
2000
oczekujących na przeszczep płuc - nie zrobiłam tego.
09:08
I had two friends who had recently died
212
533000
3000
Miałam dwoje przyjaciół, którzy niedawno zmarli,
09:11
months after having very challenging surgeries.
213
536000
3000
kilka miesięcy po skomplikowanych operacjach.
09:14
I knew another young man, though, who had PH
214
539000
3000
Znałam innego młodego mężczyznę z nadciśnieniem płucnym,
09:17
who died while waiting for one.
215
542000
2000
który zmarł czekając na przeszczep.
09:19
I wanted to live.
216
544000
2000
Chciałam żyć.
09:21
I thought stem cells were a good option,
217
546000
2000
Myślałam, że komórki pierwotne będą dobrym rozwiązaniem,
09:23
but they hadn't developed to a point
218
548000
2000
jednak nie rozwinęły się na tyle,
09:25
where I could take advantage of them yet.
219
550000
3000
abym mogła z nich skorzystać.
09:29
I officially took a break from singing,
220
554000
2000
Zdecydowałam się na przerwę w śpiewaniu
09:31
and I went to the Cleveland Clinic
221
556000
2000
i pojechałam do kliniki w Cleveland,
09:33
to be reevaluated
222
558000
2000
na, trzecie w przeciągu pięciu lat,
09:35
for the third time in five years, for transplant.
223
560000
3000
opiniowanie w sprawie przeszczepu.
09:38
I was sitting there kind of unenthusiastically talking
224
563000
3000
Siedziałam tam rozmawiając bez entuzjazmu
09:41
with the head transplant surgeon,
225
566000
3000
z szefem transplantologii.
09:44
and I asked him if I needed a transplant,
226
569000
3000
Zapytałam go, co muszę zrobić,
09:47
what I could do to prepare.
227
572000
2000
aby przygotować się do przeszczepu.
09:49
He said, "Be happy.
228
574000
2000
Odpowiedział: "Być szczęśliwą.
09:51
A happy patient
229
576000
2000
Szczęśliwy pacjent
09:53
is a healthy patient."
230
578000
3000
to zdrowy pacjent."
09:56
It was like in one verbal swoop
231
581000
2000
Odniosłam wrażenie jak gdyby jego porada
09:58
he had channeled my thoughts
232
583000
2000
powiązała moje myślenie
10:00
on life and medicine
233
585000
2000
na temat życia, medycyny
10:02
and Confucius.
234
587000
2000
i Konfucjusza.
10:04
I still didn't want a transplant,
235
589000
3000
Nadal jednak nie chciałam przeszczepu,
10:07
but in a month,
236
592000
2000
jednak po miesiącu,
10:09
I was back in the hospital
237
594000
2000
wróciłam do szpitala
10:11
with some severely edemic kankles --
238
596000
3000
z poważnie spuchniętymi stopami
10:14
very attractive.
239
599000
3000
bardzo pociągające.
10:17
And it was right-heart failure.
240
602000
3000
Było to następstwem niewydolności prawej części serca.
10:21
I finally decided
241
606000
2000
W końcu zdecydowałam,
10:23
it was time to take my doctor's advice.
242
608000
3000
że najwyższa pora skorzystać z rady lekarza.
10:27
It was time for me to go to Cleveland
243
612000
3000
Dla mnie był to czas powrotu do Cleveland
10:30
and to start the agonizing wait
244
615000
3000
i wycieńczającego czekania
10:33
for a match.
245
618000
2000
na zgodność.
10:35
But the next morning,
246
620000
2000
Jednak następnego ranka,
10:37
while I was still in the hospital,
247
622000
2000
podczas ciągłego pobytu w szpitalu,
10:39
I got a telephone call.
248
624000
2000
odebrałam telefon.
10:41
It was my doctor in Cleveland,
249
626000
2000
Dzwonił mój lekarz z Cleveland -
10:43
Marie Budev.
250
628000
2000
Marie Budev.
10:45
And they had lungs.
251
630000
3000
Mają płuca.
10:48
It was a match.
252
633000
2000
Zgodne.
10:50
They were from Texas.
253
635000
2000
Pochodziły z Teksasu.
10:52
And everybody was really happy for me,
254
637000
3000
Wszyscy bardzo się cieszyli,
10:55
but me.
255
640000
2000
poza mną.
10:57
Because, despite their problems,
256
642000
2000
Jednak pomimo problemów,
10:59
I had spent my whole life training my lungs,
257
644000
3000
spędziłam całe życie ćwicząc moje płuca
11:02
and I was not particularly enthusiastic
258
647000
2000
i nie miałam zbytnio ochoty
11:04
about giving them up.
259
649000
2000
ich oddawać.
11:06
I flew to Cleveland,
260
651000
3000
Poleciałam do Cleveland.
11:09
and my family rushed there
261
654000
2000
Moja rodzina również;
11:11
in hopes that they would meet me
262
656000
2000
z nadzieją, że mnie spotkają
11:13
and say what we knew
263
658000
2000
i będą w stanie powiedzieć coś, co może okazać się
11:15
might be our final goodbye.
264
660000
2000
naszym ostatnim pożegnaniem.
11:17
But organs don't wait,
265
662000
3000
Jednak organy nie mogą czekać.
11:20
and I went into surgery
266
665000
2000
Poddałam się więc operacji,
11:22
before I could say goodbye.
267
667000
4000
przed możliwością pożegnania.
11:26
The last thing I remember
268
671000
2000
Ostatnie co pamiętam to
11:28
was lying on a white blanket,
269
673000
3000
siebie leżącą na białym prześcieradle,
11:31
telling my surgeon that I needed to see my mother again,
270
676000
3000
mówiącą chirurgowi, że muszę zobaczyć znowu moją mamę,
11:34
and to please try and save my voice.
271
679000
3000
proszącą go o uratowanie mojego głosu.
11:37
I fell into this apocalyptic dream world.
272
682000
4000
Zapadłam w apokaliptyczny sen.
11:41
During the thirteen-and-a-half-hour surgery,
273
686000
2000
Podczas trzynasto i półgodzinnej operacji,
11:43
I flatlined twice,
274
688000
3000
moje serce stanęło 2 razy,
11:46
40 quarts of blood
275
691000
3000
Przetoczono 40 kwart krwi
11:49
were infused into my body.
276
694000
2000
przez moje ciało.
11:51
And in my surgeon's 20-year career,
277
696000
3000
"Podczas mojej 20letniej kariery lekarskiej,
11:54
he said it was among the most difficult transplants
278
699000
3000
był to jeden z najtrudniejszych przeszczepów,
11:57
that he's ever performed.
279
702000
3000
jakich kiedykolwiek dokonałem" - powiedział lekarz.
12:00
They left my chest open for two weeks.
280
705000
3000
Lekarze zostawili mnie otwartą przez 2 tygodnie.
12:03
You could see my over-sized heart
281
708000
3000
Można było zobaczyć
12:06
beating inside of it.
282
711000
2000
moje bijące, przerośnięte serce.
12:08
I was on a dozen machines
283
713000
2000
Tuzin maszyn
12:10
that were keeping me alive.
284
715000
2000
utrzymywał mnie przy życiu.
12:12
An infection ravaged my skin.
285
717000
3000
Zakażenie zniszczyło mi skórę.
12:20
I had hoped my voice would be saved,
286
725000
3000
Miałam nadzieje, że uratują mój głos,
12:23
but my doctors knew
287
728000
2000
jednak lekarze wiedzieli,
12:25
that the breathing tubes going down my throat
288
730000
2000
że rurki intubacyjne w moim gardle
12:27
might have already destroyed it.
289
732000
2000
mogły uprzednio go zniszczyć.
12:29
If they stayed in, there was no way I would ever sing again.
290
734000
3000
Jeżeli zostałyby na miejscu, nie byłoby szans abym jeszcze kiedykolwiek zaśpiewała.
12:32
So my doctor got the ENT,
291
737000
3000
Więc mój lekarz sprowadził laryngologa -
12:35
the top guy at the clinic, to come down
292
740000
3000
najlepszego w klinice, aby ten
12:38
and give me surgery
293
743000
2000
przeprowadził na mnie operacje
12:40
to move the tubes around my voice box.
294
745000
3000
przemieszczenia rurek z dala od strun głosowych.
12:44
He said it would kill me.
295
749000
2000
Laryngolog powiedział, że to mnie zabije - odmówił.
12:46
So my own surgeon performed the procedure
296
751000
2000
Więc mój własny chirurg przeprowadził zabieg,
12:48
in a last-ditch attempt to save my voice.
297
753000
3000
jako ostatnią deskę ratunku.
12:51
Though my mom couldn't say goodbye to me
298
756000
2000
Mimo że moja mama nie mogła się ze mną pożegnać
12:53
before the surgery,
299
758000
2000
przed operacją,
12:55
she didn't leave my side
300
760000
3000
nie opuściła mnie
12:58
in the months of recovery that followed.
301
763000
3000
przez długie miesiące rekonwalescencji.
13:01
And if you want an example
302
766000
2000
Jeżeli potrzeba wam przykładu
13:03
of perseverance,
303
768000
2000
wytrwałości,
13:05
grit and strength
304
770000
2000
odwagi i siły
13:07
in a beautiful, little package,
305
772000
3000
w pięknej małej paczuszce,
13:10
it is her.
306
775000
2000
to ona nim jest.
13:15
One year ago
307
780000
2000
Dokładnie rok temu,
13:17
to this very day,
308
782000
3000
co do dnia,
13:20
I woke up.
309
785000
2000
Obudziłam się.
13:22
I was 95 lbs.
310
787000
2000
Ważąc 43 kg.
13:24
There were a dozen tubes
311
789000
2000
Tuzin rurek
13:26
coming in and out of my body.
312
791000
2000
wystawał z mojego organizmu.
13:28
I couldn't walk, I couldn't talk,
313
793000
2000
Nie mogłam chodzić ani mówić,
13:30
I couldn't eat, I couldn't move,
314
795000
2000
jeść ani się ruszać,
13:32
I certainly couldn't sing,
315
797000
2000
oczywiście nie mogłam śpiewać,
13:34
I couldn't even breathe,
316
799000
2000
nie mogłam nawet oddychać,
13:37
but when I looked up
317
802000
3000
ale kiedy spojrzałam do góry
13:40
and I saw my mother,
318
805000
3000
i zobaczyłam moją mamę
13:43
I couldn't help but smile.
319
808000
3000
nie mogłam powstrzymać uśmiechu.
13:47
Whether by a Mack truck
320
812000
3000
Czy to przez ciężarówkę,
13:50
or by heart failure
321
815000
2000
niewydolność serca,
13:52
or faulty lungs,
322
817000
2000
czy wadliwe płuca,
13:54
death happens.
323
819000
2000
śmierć następuje.
13:56
But life isn't really just about avoiding death, is it?
324
821000
4000
W życiu jednak nie chodzi tylko o unikanie śmierci prawda?
14:00
It's about living.
325
825000
3000
Chodzi o życie.
14:03
Medical conditions don't negate the human condition.
326
828000
3000
Schorzenia nie negują człowieczeństwa.
14:07
And when people are allowed
327
832000
2000
Jeżeli ludzie będą
14:09
to pursue their passions,
328
834000
2000
podążać za swoimi pasjami,
14:11
doctors will find they have better,
329
836000
2000
lekarze zauważą ze mają lepszych,
14:13
happier and healthier patients.
330
838000
2000
weselszych i zdrowszych pacjentów.
14:15
My parents were totally stressed out
331
840000
3000
Moi rodzice bardzo przejęli się mną
14:18
about me going and auditioning
332
843000
2000
jeżdżącą na przesłuchania,
14:20
and traveling and performing all over the place,
333
845000
3000
podróżującą i występującą gdzie tylko się da,
14:23
but they knew that it was much better for me to do that
334
848000
2000
jednak wiedzieli, że jest to dla mnie dużo lepsze
14:25
than be preoccupied with my own mortality all of the time.
335
850000
3000
niż przejmowanie się własną śmiertelnością.
14:29
And I'm so grateful they did.
336
854000
2000
Jestem im za to wdzięczna.
14:31
This past summer, when I was running and singing
337
856000
3000
Ostatniego lata, kiedy biegałam, śpiewałam,
14:34
and dancing and playing with my nieces and my nephews
338
859000
3000
tańczyłam i bawiłam się z moimi siostrzeńcami i bratankami,
14:37
and my brothers and my sisters and my mother and my grandmother
339
862000
3000
braćmi i siostrami, z mamą i babcią
14:40
in the Colorado Rockies,
340
865000
2000
w Colorado Rockies,
14:42
I couldn't help but think of that doctor
341
867000
2000
Nie mogłam przestać myśleć o lekarce,
14:44
who told me that I couldn't sing.
342
869000
3000
która zabroniła mi śpiewać.
14:47
And I wanted to tell her,
343
872000
2000
Chciałabym jej powiedzieć,
14:49
and I want to tell you,
344
874000
3000
i wam wszystkim:
14:52
we need to stop letting disease
345
877000
3000
Musimy powstrzymać choroby
14:55
divorce us from our dreams.
346
880000
3000
od izolowania nas od marzeń.
14:58
When we do,
347
883000
2000
Jeśli nam się to uda,
15:00
we will find that patients
348
885000
2000
zauważymy, że pacjenci
15:02
don't just survive;
349
887000
3000
nie tylko przetrwają,
15:05
we thrive.
350
890000
3000
ale również rozkwitną.
15:08
And some of us
351
893000
2000
Może niektórzy z nas
15:10
might even sing.
352
895000
3000
zaczną nawet śpiewać.
15:13
(Applause)
353
898000
4000
(Brawa)
15:17
[Singing: French]
354
902000
139000
[Śpiew po Francusku]
17:37
Thank you.
355
1042000
2000
Dziękuje.
17:39
(Applause)
356
1044000
6000
(Brawa)
17:45
Thank you.
357
1050000
2000
Dziękuje.
17:47
And I'd like to thank my pianist, Monica Lee.
358
1052000
3000
Chciałabym podziękować mojej pianistce Monice Lee.
17:50
(Applause)
359
1055000
5000
(Brawa)
17:55
Thank you so much.
360
1060000
2000
Dziękuje bardzo.
17:57
Thank you.
361
1062000
2000
Dziękuje.
ABOUT THE SPEAKER
Charity Tillemann-Dick - SopranoCharity Tillemann-Dick is a soprano who has appeared on opera and concert stages around the world. Her roles have included Titania in "A Midsummer's Night Dream," Gilda in "Rigoletto" and Violetta in "La Traviata."
Why you should listen
Charity Sunshine Tillemann-Dick is an American-born soprano. She has performed across the United States, Europe, and Asia in venues as diverse as The Kennedy Center in Washington, DC; Severance Hall in Cleveland, Ohio; Il Giardino Di Boboli in Florence, Italy; The National Symphony Hall in Budapest, Hungary; The Tel Aviv Opera House in Israel; and the American Embassy in Beijing, China. She studied music at the Peabody Conservatory at Johns Hopkins University and the Liszt Academy of Music in Budapest.
She has collaborated and performed with noted conductors and musicians Bruno Rigacci, Joella Jones, Marvin Hamlisch, Bono, Zoltán Kocsis, Joan Dornemann, Eva Marton, and former Secretary of State Condoleeza Rice. Some of her operatic roles have included Titania in A Midsummer's Night Dream, Gilda in Rigoletto and Violetta in La Traviata. She has performed for presidents, prime ministers, members of Congress, and world dignitaries. Her performances have been broadcast around the world on the BBC, IRA, Bartok Radio, MTV, PBS and NPR.
Tillemann-Dick has served as the national spokesperson for the Pulmonary Hypertension Association, working to raise awareness, increase federal research funding, expand stem cell research, and promote preventative and alternative medicine.
Charity Tillemann-Dick | Speaker | TED.com