TEDGlobal 2011
Elizabeth Murchison: Fighting a contagious cancer
Elizabeth Murchison: Zwalczanie zaraźliwego raka
Filmed:
Readability: 4.8
552,510 views
Co zabija diabły tasmańskie? Zjadliwy nowotwór infekuje tysiące z nich i w przeciwieństwie do innych rodzajów raka - jest zaraźliwy. Badacz Elizabeth Murchison opowiada co robi, aby ratować te zwierzęta i czego nauczyła się o wszystkich nowotworach z tego niecodziennego szczepu. Uwaga: prezentacja zawiera zdjęcia zwierząt dotkniętych rakiem.
Elizabeth Murchison - Cancer researcher
Elizabeth Murchison studies a mysterious (and contagious) cancer that threatens to wipe out Tasmanian devils. Full bio
Elizabeth Murchison studies a mysterious (and contagious) cancer that threatens to wipe out Tasmanian devils. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Everyone's familiar with cancer,
0
0
4000
Wszyscy wiemy co to jest rak,
00:19
but we don't normally think of cancer
1
4000
2000
ale zwykle nie myślimy o nim
00:21
as being a contagious disease.
2
6000
4000
jako o chorobie zakaźnej.
00:25
The Tasmanian devil has shown us
3
10000
2000
Diabły tasmańskie pokazały nam, że
00:27
that, not only can cancer be a contagious disease,
4
12000
3000
rak może być nie tylko chorobą zakaźną,
00:30
but it can also threaten
5
15000
2000
ale też może zagrozić wyginięciem
00:32
an entire species with extinction.
6
17000
3000
całemu gatunkowi.
00:36
So first of all, what is a Tasmanian devil?
7
21000
4000
Czym jest diabeł tasmański?
00:40
Many of you might be familiar with Taz, the cartoon character,
8
25000
3000
Wielu z was może kojarzyć Taza, postać z kreskówki,
00:43
the one that spins around and around and around.
9
28000
2000
tą która ciągle się obraca dookoła własnej osi niczym tornado.
00:45
But not many people know
10
30000
2000
Niewielu ludzi wie
00:47
that there actually is a real animal called the Tasmanian devil,
11
32000
3000
że naprawdę istnieje zwierzę nazywane diabłem tasmańskim,
00:50
and it's the world's largest carnivorous marsupial.
12
35000
4000
i jest największym na świecie mięsożernym torbaczem.
00:54
A marsupial is a mammal with a pouch
13
39000
2000
Torbacz to w skrócie ssak z torbą,
00:56
like a kangaroo.
14
41000
2000
jak na przykład kangur.
00:58
The Tasmanian devil got its name
15
43000
2000
Diabeł tasmański zawdzięcza swoją nazwę
01:00
from the terrifying nocturnal scream that it makes.
16
45000
4000
przerażającym dźwiękom jakie wydaje w nocy.
01:04
(Screaming)
17
49000
11000
(wrzaski)
01:15
(Laughter)
18
60000
2000
(śmiech)
01:17
The Tasmanian devil is predominantly a scavenger,
19
62000
3000
Diabeł tasmański jest głównie padlinożercą,
01:20
and it uses its powerful jaws
20
65000
2000
używa silnych szczęk
01:22
and its sharp teeth
21
67000
2000
i ostrych zębów
01:24
to chomp on the bones of rotting dead animals.
22
69000
3000
do obgryzania mięsa z kości gnijących zwierząt.
01:27
[The] Tasmanian devil is found only on the island of Tasmania,
23
72000
3000
Diabeł tasmański występuje tylko na Tasmanii,
01:30
which is that small island
24
75000
2000
małej wyspie,
01:32
just to the south of the mainland of Australia.
25
77000
2000
na południe od Australii.
01:34
And despite their ferocious appearance,
26
79000
4000
Pomimo ich okropnego wyglądu,
01:38
Tasmanian devils are actually
27
83000
2000
w rzeczywistości diabły tasmańskie
01:40
quite adorable little animals.
28
85000
3000
są całkiem cudownymi zwierzątkami.
01:43
In fact, growing up in Tasmania,
29
88000
2000
Dorastanie w Tasmanii,
01:45
it always was incredibly exciting
30
90000
2000
było zawsze bardzo ekscytujące
01:47
when we got a chance to see
31
92000
2000
z uwagi, że można było dostrzec
01:49
a Tasmanian devil in the wild.
32
94000
2000
diabła tasmańskiego w jego naturalnym środowisku.
01:51
But the Tasmanian devil population
33
96000
2000
Ale populacja diabłów tasmańskich
01:53
has been undergoing a really extremely fast decline.
34
98000
4000
niezwykle szybko się kurczy.
01:57
And in fact, there's concern
35
102000
2000
W rzeczywistości istnieje zagrożenie,
01:59
that the species could go extinct in the wild
36
104000
3000
że ten gatunek na wolności zupełnie wyginie
02:02
within 20 to 30 years.
37
107000
3000
w ciągu 20-30 lat.
02:05
And the reason for that
38
110000
2000
Przyczyną tego trendu
02:07
is the emergence of a new disease,
39
112000
2000
jest pojawienie się nowej choroby,
02:09
a contagious cancer.
40
114000
3000
zakaźnego raka.
02:13
The story begins in 1996
41
118000
2000
W 1996 roku
02:15
when a wildlife photographer took this photograph here
42
120000
3000
fotograf dzikiej przyrody zrobił to zdjęcie
02:18
of a Tasmanian devil
43
123000
2000
diabła tasmańskiego
02:20
with a large tumor on its face.
44
125000
2000
z dużym guzem na twarzy.
02:22
At the time, this was thought to be a one-off.
45
127000
3000
Wtedy wydawało się, że to pojedynczy przypadek.
02:25
Animals, just like humans,
46
130000
2000
Zwierzęta, podobnie jak ludzie,
02:27
sometimes get strange tumors.
47
132000
3000
czasami mają dziwne guzy.
02:30
However, we now believe
48
135000
2000
W każdym razie, teraz wierzymy, że
02:32
that this is the first sighting of a new disease,
49
137000
3000
to był pierwszy zaobserwowany przypadek nowej choroby,
02:35
which is now an epidemic spreading through Tasmania.
50
140000
4000
której epidemia rozprzestrzenia się teraz przez Tasmanię.
02:39
The disease was first sighted
51
144000
2000
Choroba została zaobserwowana
02:41
in the northeast of Tasmania in 1996
52
146000
3000
w północno-wschodniej Tasmanii w 1996 roku
02:44
and has spread across Tasmania like a huge wave.
53
149000
3000
i rozlała się na Tasmanię jak olbrzymia fala.
02:47
Now there's only a small part of the population,
54
152000
3000
Obecnie, istnieje tylko mała część populacji,
02:50
which remains unaffected.
55
155000
2000
która pozostaje niezarażona.
02:52
This disease appears first as tumors,
56
157000
3000
Choroba początkowo objawia się jako guz,
02:55
usually on the face or inside the mouth
57
160000
2000
zwykle na twarzy lub wewnątrz pyska
02:57
of affected Tasmanian devils.
58
162000
2000
dotkniętego nią zwierzęcia.
02:59
These tumors inevitably grow into larger tumors,
59
164000
3000
Te guzy nieuchronnie rosną do dużych rozmiarów,
03:02
such as these ones here.
60
167000
2000
takich jak ten na zdjęciu.
03:04
And the next image I'm going to show
61
169000
2000
Następne zdjęcia, które pokażę
03:06
is quite gruesome.
62
171000
2000
są dosyć okropne.
03:08
But inevitably, these tumors progress
63
173000
2000
Rozwój tych nowotworów jest nieuchronny
03:10
towards being enormous, ulcerating tumors like this one here.
64
175000
6000
aż do powstania ogromnych, wrzodziejących guzów takich jak ten.
03:16
This one in particular sticks in my mind,
65
181000
2000
Ten przypadek solidnie utknął w mojej pamięci,
03:18
because this is the first case of this disease
66
183000
2000
ponieważ był pierwszym przypadkiem choroby,
03:20
that I saw myself.
67
185000
2000
który widziałam osobiście.
03:22
And I remember the horror of seeing this little female devil
68
187000
3000
Doskonale pamiętam przerażający widok tej małej samicy diabła
03:25
with this huge ulcerating, foul-smelling tumor
69
190000
2000
z dużym, wrzodziejącym i śmierdzącym nowotworem
03:27
inside her mouth
70
192000
2000
w środku pyska,
03:29
that had actually cracked off her entire lower jaw.
71
194000
4000
który w zasadzie rozłupał jej dolną szczękę.
03:33
She hadn't eaten for days.
72
198000
3000
Nie jadła nic od kilku dni.
03:36
Her guts were swimming with parasitic worms.
73
201000
2000
Jej jelita zaatakowały pasożytnicze owady.
03:38
Her body was riddled with secondary tumors.
74
203000
3000
Jej ciało było usiane przerzutami nowotworu.
03:41
And yet, she was feeding three little baby Tasmanian devils
75
206000
3000
Ale mimo tego, dalej karmiła swoje trzy małe tasmańskie diabły
03:44
in her pouch.
76
209000
3000
w swojej tobie.
03:47
Of course, they died along with the mother.
77
212000
3000
Oczywiście, umarły razem ze swoją matką.
03:50
They were too young to survive without their mother.
78
215000
3000
Były za młode, żeby przeżyć bez niej.
03:53
In fact, in the area where she comes from,
79
218000
3000
W rzeczywistości, obszar z którego pochodziła,
03:56
more than 90 percent of the Tasmanian devil population
80
221000
3000
ponad 90 procent populacji diabłów tasmańskich
03:59
has already died of this disease.
81
224000
3000
wyginęło na skutek tej choroby.
04:02
Scientists around the world
82
227000
2000
Naukowcy z całego świata
04:04
were intrigued by this cancer,
83
229000
2000
byli zaintrygowani tym rakiem,
04:06
this infectious cancer,
84
231000
2000
tym zaraźliwym rakiem,
04:08
that was spreading through the Tasmanian devil population.
85
233000
3000
który rozprzestrzeniał się w populacji diabłów tasmańskich.
04:11
And our minds immediately turned to cervical cancer in women,
86
236000
3000
Od razu pomyśleliśmy o kobiecym raku szyjki macicy,
04:14
which is spread by a virus,
87
239000
2000
który rozprzestrzenia się za pośrednictwem wirusa
04:16
and to the AIDS epidemic,
88
241000
2000
oraz epidemii AIDS,
04:18
which is associated with a number of different types of cancer.
89
243000
4000
który jest powiązany z wieloma różnymi odmianami raka.
04:22
All the evidence suggested that this devil cancer
90
247000
3000
Wszystkie zgromadzone materiały sugerowały, że ten diabelski rak
04:25
was spread by a virus.
91
250000
3000
także rozprzestrzeniał się za pośrednictwem wirusa.
04:28
However, we now know -- and I'll tell you right now --
92
253000
3000
Wszelako, teraz wiemy,
04:31
that we know that this cancer is not spread by a virus.
93
256000
3000
że ten rak nie rozprzestrzenia się przez wirus.
04:34
In fact, the infectious agent of disease in this cancer
94
259000
4000
W rzeczywistości, czynnik chorobotwórczy (patogen) w tym raku
04:38
is something altogether more sinister,
95
263000
2000
jest bardziej groźny i złowrogi,
04:40
and something that we hadn't really thought of before.
96
265000
3000
jest też rakiem innej klasy, o której wcześniej w ogóle nie myśleliśmy.
04:43
But in order for me to explain what that is,
97
268000
3000
Żeby to dobrze wyjaśnić,
04:46
I need to spend just a couple of minutes
98
271000
2000
potrzebuję poświęcić kilka minut,
04:48
talking more about cancer itself.
99
273000
3000
żeby powiedzieć kilka słów o samym raku.
04:51
Cancer is a disease
100
276000
2000
Rak jest chorobą,
04:53
that affects millions of people around the world every year.
101
278000
3000
która dotyka każdego roku miliony ludzi na całym świecie.
04:56
One in three people in this room
102
281000
2000
Co trzecia osoba w tym pomieszczeniu
04:58
will develop cancer at some stage in their lives.
103
283000
3000
będzie miała raka na jakimś etapie życia.
05:01
I myself had a tumor removed from my large intestine
104
286000
2000
Ja miałam usuniętego raka jelita grubego,
05:03
when I was only 14.
105
288000
3000
gdy miałam zaledwie 14 lat.
05:06
Cancer occurs
106
291000
2000
Rak pojawia się,
05:08
when a single cell in your body
107
293000
2000
gdy pojedyncza komórka w ciele
05:10
acquires a set of random mutations in important genes
108
295000
3000
nabywa zestaw przypadkowych mutacji w ważnych genach,
05:13
that cause that cell to start to produce
109
298000
3000
które pozwalają komórkom produkować
05:16
more and more and more copies of itself.
110
301000
4000
więcej i więcej i więcej kopii siebie samych.
05:20
Paradoxically, once established,
111
305000
3000
Paradoksalnie
05:23
natural selection actually favors
112
308000
2000
naturalna selekcja w zasadzie faworyzuje
05:25
the continued growth of cancer.
113
310000
2000
ciągły rozwój raka.
05:27
Natural selection is survival of the fittest.
114
312000
3000
Naturalna selekcja jest przetrwaniem najsilniejszych.
05:30
And when you have a population of fast-dividing cancer cells,
115
315000
3000
A kiedy masz populację szybko dzielących się komórek rakowych,
05:33
if one of them acquires new mutations,
116
318000
2000
jeśli jedna z nich wykształci nową mutację,
05:35
which allow them to grow more quickly,
117
320000
2000
która pozwala jej rosnąć jeszcze szybciej,
05:37
acquire nutrients more successfully,
118
322000
2000
i lepiej przyswajać składniki odżywcze,
05:39
invade the body,
119
324000
2000
lepiej okupować ciało,
05:41
they'll be selected for by evolution.
120
326000
3000
zostaną zwycięzcami doboru naturalnego.
05:44
That's why cancer is such a difficult disease to treat.
121
329000
4000
Właśnie dlatego rak jest chorobą tak trudną do wyleczenia.
05:48
It evolves.
122
333000
2000
Ewoluuje.
05:50
Throw a drug at it,
123
335000
2000
Potraktuj go lekiem,
05:52
and resistant cells will grow back.
124
337000
3000
a oporne komórki odrosną.
05:55
An amazing fact is that,
125
340000
2000
Niezwykłym faktem jest to, że
05:57
given the right environment and the right nutrients,
126
342000
3000
dając sprzyjające środowisko i wystarczającą ilość składników odżywczych,
06:00
a cancer cell has the potential
127
345000
2000
komórki rakowe mają potencjał,
06:02
to go on growing forever.
128
347000
3000
żeby rosnąć w nieskończoność.
06:05
However cancer is constrained
129
350000
2000
Jednakże rak jest ograniczony
06:07
by living inside our bodies,
130
352000
2000
do życia wewnątrz ciała,
06:09
and its continued growth,
131
354000
2000
a jego ciągły wzrost,
06:11
its spreading through our bodies
132
356000
2000
rozprzestrzenianie się w ciałach
06:13
and eating away at our tissues,
133
358000
2000
i wchłanianie naszych tkanek,
06:15
leads to the death of the cancer patient
134
360000
3000
prowadzi do śmierci chorego na raka
06:18
and also to the death of the cancer itself.
135
363000
4000
a także do śmierci samego raka.
06:22
So cancer could be thought of
136
367000
2000
Tak więc można myśleć o raku
06:24
as a strange, short-lived, self-destructive life form --
137
369000
5000
jako o dziwnej, krótko żyjącej, autodestruktywnej formie życia -
06:29
an evolutionary dead end.
138
374000
3000
ślepej uliczce ewolucji.
06:33
But that is where the Tasmanian devil cancer
139
378000
2000
Rak diabła tasmańskiego jest inny,
06:35
has acquired an absolutely amazing
140
380000
3000
posiadł zupełnie niezwykłą zdolność
06:38
evolutionary adaptation.
141
383000
3000
adaptacji ewolucyjnej.
06:41
And the answer came from studying
142
386000
2000
Ślady niezwykłości tego raka odkryto
06:43
the Tasmanian devil cancer's DNA.
143
388000
2000
przez zagłębienie się w jego DNA.
06:45
This was work from many people,
144
390000
2000
Wynik badań był owocem prac wielu ludzi,
06:47
but I'm going to explain it through a confirmatory experiment
145
392000
2000
postaram się wytłumaczyć to przez eksperyment potwierdzający,
06:49
that I did a few years ago.
146
394000
2000
który zrobiłam kilka lat temu.
06:51
The next slide is going to be gruesome.
147
396000
3000
Następny slajd będzie okropny.
06:54
This is Jonas.
148
399000
2000
To jest Jonas.
06:56
He's a Tasmanian devil that we found
149
401000
3000
Jest diabłem tasmańskim, którego znaleźliśmy
06:59
with a large tumor on his face.
150
404000
2000
z dużym guzem na pysku.
07:01
And being a geneticist,
151
406000
2000
Jako genetyk,
07:03
I'm always interested to look at DNA and mutations.
152
408000
3000
jestem zawsze zainteresowana DNA i jego mutacjami.
07:06
So I took this opportunity
153
411000
2000
Wykorzystałam więc nadarzającą się okazję
07:08
to collect some samples from Jonas' tumor
154
413000
2000
żeby pobrać kilka próbek z nowotworu Jonasa
07:10
and also some samples from other parts of his body.
155
415000
3000
i kilka próbek z innych części jego ciała.
07:13
I took these back to the lab.
156
418000
2000
Zabrałam je do laboratorium.
07:15
I extracted DNA from them.
157
420000
2000
Wydobyłam z nich DNA.
07:17
And when I looked at the sequence of the DNA,
158
422000
3000
I kiedy przyjrzałam się sekwencji DNA,
07:20
and compared the sequence of Jonas' tumor
159
425000
3000
i porównałam sekwencję nowotworu Jonasa
07:23
to that of the rest of his body,
160
428000
2000
z sekwencją reszty jego ciała,
07:25
I discovered that they had a completely different genetic profile.
161
430000
5000
odkryłam, że miały zupełnie różny profil genetyczny.
07:30
In fact, Jonas and his tumor
162
435000
2000
W rzeczywistości, Jonas i jego nowotwór
07:32
were as different from each other
163
437000
3000
byli tak różni od siebie
07:35
as you and the person sitting next to you.
164
440000
3000
jak ty i osoba siedząca obok ciebie.
07:38
What this told us was that Jonas' tumor
165
443000
3000
Wskazało to jednoznacznie, że nowotwór Jonasa
07:41
did not arise from cells of his own body.
166
446000
3000
nie wyrósł z komórek jego ciała.
07:44
In fact, more genetic profiling
167
449000
3000
W rzeczywistości, głębsze profilowanie genetyczne
07:47
told us that this tumor in Jonas
168
452000
2000
wskazało, że guz Jonasa
07:49
actually probably first arose
169
454000
2000
narodził się
07:51
from the cells of a female Tasmanian devil --
170
456000
2000
z komórek samicy diabła tasmańskiego -
07:53
and Jonas was clearly a male.
171
458000
2000
podczas gdy Jonas był bez wątpienia samcem.
07:55
So how come
172
460000
2000
Jak więc się to stało,
07:57
a tumor that arose from the cells of another individual
173
462000
3000
że nowotwór powstały z komórek innego osobnika
08:00
is growing on Jonas' face?
174
465000
3000
rośnie na pysku Jonasa?
08:03
Well the next breakthrough
175
468000
2000
Następny przełom przyniosło
08:05
came from studying hundreds of Tasmanian devil cancers
176
470000
3000
studiowanie setek przypadków raków wśród diabłów tasmańskich
08:08
from all around Tasmania.
177
473000
2000
z całej Tasmanii.
08:10
We found that all of these cancers
178
475000
2000
Spostrzegliśmy, że wszystkie te raki
08:12
shared the same DNA.
179
477000
2000
mają to samo DNA.
08:14
Think about that for a minute.
180
479000
2000
Pomyślmy o tym przez chwilę.
08:16
That means that all of these cancers
181
481000
2000
Oznacza to, że wszystkie te raki
08:18
actually are the same cancer
182
483000
2000
są tak naprawdę tym samym rakiem,
08:20
that arose once from one individual devil,
183
485000
3000
który narodził się przez mutację komórek tylko jednego osobnika,
08:23
that have broken free of that first devil's body
184
488000
3000
a następnie uwolnił się od swojego pierwszego nosiciela
08:26
and spread through the entire Tasmanian devil population.
185
491000
4000
i rozprzestrzenił na całą populację diabłów tasmańskich.
08:30
But how can a cancer spread in a population?
186
495000
3000
Ale jak rak może rozprzestrzenić się w populacji?
08:33
Well the final piece of the puzzle came
187
498000
2000
Brakujący element układanki odnalazł się,
08:35
when we remember how devils behave when they meet each other in the wild.
188
500000
3000
gdy przypomnieliśmy sobie jak diabły zachowują się, kiedy spotykają się w środowisku naturalnym.
08:38
They tend to bite each other,
189
503000
2000
Mają tendencję do gryzienia się,
08:40
often quite ferociously and usually on the face.
190
505000
3000
często dość zaciekłego i często po pyskach.
08:43
We think that cancer cells
191
508000
3000
Przypuszczamy, że komórki rakowe,
08:46
actually come off the tumor, get into the saliva.
192
511000
3000
odłączyły się od guza, dostały do śliny.
08:49
When the devil bites another devil,
193
514000
2000
Kiedy jeden diabeł ugryzł drugiego,
08:51
it actually physically implants living cancer cells into the next devil,
194
516000
3000
fizycznie wszczepił żyjące komórki rakowe w ciało następnego osobnika,
08:54
so the tumor continues to grow.
195
519000
2000
tak więc guz mógł się dalej rozprzestrzeniać.
08:56
So this Tasmanian devil cancer
196
521000
2000
Tak więc rak diabłów tasmańskich
08:58
is perhaps the ultimate cancer.
197
523000
2000
jest prawdopodobnie rakiem ostatecznym.
09:00
It's not constrained by living within the body that gave rise to it.
198
525000
3000
Nie jest ograniczony przez ciało, w którym wyrósł.
09:03
It spreads through the population,
199
528000
2000
Rozprzestrzenia się w populacji,
09:05
has mutations that allow it to evade the immune system,
200
530000
3000
ma mutacje, które pozwalają mu unikać systemu immunologicznego,
09:08
and it's the only cancer that we know of
201
533000
2000
i jest to jedyny znany nam rak,
09:10
that's threatening an entire species with extinction.
202
535000
4000
który zagraża wyginięciem całemu gatunkowi.
09:14
But if this can happen in Tasmanian devils,
203
539000
3000
Ale jeśli to mogło się przydarzyć diabłom tasmańskim,
09:17
why hasn't it happened in other animals
204
542000
2000
dlaczego nie przytrafiło się innym zwierzętom
09:19
or even humans?
205
544000
2000
lub nawet ludziom?
09:21
Well the answer is, it has.
206
546000
4000
Odpowiedź brzmi - przytrafiło się.
09:25
This is Kimbo.
207
550000
2000
To jest Kimbo.
09:27
He's a dog that belongs to a family in Mombasa in Kenya.
208
552000
4000
Jest psem należącym do rodziny w Mombasa w Kenii.
09:31
Last year, his owner noticed some blood
209
556000
3000
W zeszłym roku, właścicielka zauważyła krew
09:34
trickling from his genital region.
210
559000
3000
wydobywającą się z okolicy genitaliów.
09:37
She took him to the vet
211
562000
2000
Zabrała go do weterynarza
09:39
and the vet discovered something quite disgusting.
212
564000
3000
a ten odkrył coś okropnego.
09:42
And if you're squeamish, please look away now.
213
567000
3000
Jeśli jesteście wrażliwi, proszę spójrzcie w inną stronę.
09:45
He discovered this,
214
570000
2000
Weterynarz odkrył to,
09:47
a huge bleeding tumor
215
572000
2000
ogromny, krwawiący nowotwór
09:49
at the base of Kimbo's penis.
216
574000
3000
przy podstawie penisa Kimbo.
09:53
The vet diagnosed this as transmissible venereal tumor,
217
578000
3000
Weterynarz zdiagnozował go jako nowotwór weneryczny,
09:56
a sexually transmitted cancer
218
581000
3000
rak przenoszony drogą płciową,
09:59
that affects dogs.
219
584000
2000
który dotyczy psów.
10:01
And just as the Tasmanian devil cancer is contagious
220
586000
3000
I tak jak rak diabła tasmańskiego jest zakaźny
10:04
through the spread of living cancer cells,
221
589000
2000
za pośrednictwem żywych komórek rakowych,
10:06
so is this dog cancer.
222
591000
2000
to samo dotyczy tego nowotworu u psa.
10:08
But this dog cancer is quite remarkable,
223
593000
2000
Ale rak tego psa jest dość nadzwyczajny,
10:10
because it spread all around the world.
224
595000
2000
ponieważ jest rozsiany na całym świecie.
10:12
And in fact, these same cells
225
597000
2000
Te same komórki,
10:14
that are affecting Kimbo here
226
599000
3000
które zaatakowały tutaj Kimbo,
10:17
are also found affecting dogs
227
602000
2000
znaleziono także w chorym psie
10:19
in New York City,
228
604000
2000
w Nowym Jorku,
10:21
in mountain villages in the Himalayas
229
606000
2000
w górskich wioskach w Himalajach
10:23
and in Outback Australia.
230
608000
3000
i na pustkowiach Australii.
10:26
We also believe this cancer might be very old.
231
611000
2000
Przypuszczamy, że ten rak może być bardzo stary.
10:28
In fact, genetic profiling tells
232
613000
2000
Profilowanie genetyczne wskazuje,
10:30
that it may be tens of thousands of years old,
233
615000
3000
że może mieć dziesiątki tysięcy lat,
10:33
which means that this cancer
234
618000
2000
co oznacza, że ten rak
10:35
may have first arisen
235
620000
2000
mógł pierwotnie wytworzyć się
10:37
from the cells of a wolf
236
622000
2000
z komórek wilka,
10:39
that lived alongside the Neanderthals.
237
624000
3000
który żył w czasach Neandertalczyków.
10:42
This cancer is remarkable.
238
627000
2000
Ten rak jest niezwykły.
10:44
It's the oldest mammalian-derived life form that we know of.
239
629000
4000
Jest to najstarsza forma życia pochodząca od ssaków jaką znamy.
10:48
It's a living relic
240
633000
2000
Jest żyjącym zabytkiem
10:50
of the distant past.
241
635000
3000
odległej przeszłości.
10:54
So we've seen that this can happen in animals.
242
639000
2000
Widzimy więc, że może występować wśród zwierząt.
10:56
Could cancers be contagious between people?
243
641000
5000
Czy raki mogą być zakaźne między ludźmi?
11:01
Well this is a question
244
646000
2000
To pytanie
11:03
which fascinated Chester Southam,
245
648000
2000
fascynowało Chestera Southama,
11:05
a cancer doctor in the 1950s.
246
650000
3000
lekarza onkologa w latach 50. XX wieku.
11:08
Ad he decided to put this to the test
247
653000
3000
Zdecydował się przeprowadzić test
11:11
by actually deliberately inoculating people
248
656000
3000
rozmyślnie wstrzykując ludziom
11:14
with cancer from somebody else.
249
659000
3000
czyjegoś raka.
11:17
And this is a photograph of Dr. Southam in 1957
250
662000
4000
Tu jest fotografia doktora Southama z 1957 roku,
11:21
injecting cancer into a volunteer,
251
666000
3000
który wstrzykuje raka ochotnikowi,
11:24
who in this case was an inmate
252
669000
2000
który, w tym przypadku był jego kolegą
11:26
in Ohio State Penitentiary.
253
671000
3000
ze stanowego zakładu karnego w Ohio.
11:30
Most of the people that Dr. Southam injected
254
675000
2000
Większość ludzi, których Dr. Southam poddał testom
11:32
did not go on to develop cancer
255
677000
2000
nie zaraziła się rakiem
11:34
from the injected cells.
256
679000
2000
od wstrzykniętych komórek.
11:36
But a small number of them did,
257
681000
2000
Ale mała część z nich tak -
11:38
and they were mostly people who were otherwise ill --
258
683000
3000
byli to głównie ludzie, którzy byli już wtedy na coś chorzy i
11:41
whose immune systems were probably compromised.
259
686000
3000
ich system immunologiczny był prawdopodobnie osłabiony.
11:46
What this tells us,
260
691000
2000
Mówi nam to,
11:48
ethical issues aside,
261
693000
2000
odsuńmy stronę etyczną na bok,
11:50
is that ...
262
695000
2000
że...
11:52
(Laughter)
263
697000
2000
(śmiech)
11:54
it's probably extremely rare
264
699000
3000
że prawdopodobieństwo przeniesienia raka między ludźmi
11:57
for cancers to be transferred between people.
265
702000
3000
jest niezwykle rzadkie.
12:01
However, under some circumstances,
266
706000
2000
Mimo wszystko, przy spełnieniu pewnych warunków,
12:03
it can happen.
267
708000
3000
może to nastąpić.
12:06
And I think that this is something
268
711000
2000
Sądzę, że jest to coś,
12:08
that oncologists and epidemiologists
269
713000
2000
czego onkolodzy i epidemiolodzy
12:10
should be aware of in the future.
270
715000
3000
mogą się natknąć w przyszłości.
12:13
So just finally,
271
718000
2000
Podsumowując,
12:15
cancer is an inevitable outcome
272
720000
2000
rak jest nieuchronnym wynikiem
12:17
of the ability of our cells
273
722000
2000
zdolności naszych komórek
12:19
to divide
274
724000
2000
do podziału
12:21
and to adapt to their environments.
275
726000
3000
i do adaptacji do środowiska.
12:24
But that does not mean that we should give up hope
276
729000
3000
Ale nie oznacza to, że powinniśmy porzucić nadzieje
12:27
in the fight against cancer.
277
732000
2000
w walce z rakiem.
12:29
In fact, I believe, given more knowledge
278
734000
2000
W rzeczywistości, wierzę, że posiadając większą wiedzę
12:31
of the complex evolutionary processes that drive cancer's growth,
279
736000
3000
o złożonych procesach ewolucyjnych które sterują wzrostem raka,
12:34
we can defeat cancer.
280
739000
3000
możemy go pokonać.
12:37
My personal aim
281
742000
2000
Moim osobistym celem
12:39
is to defeat the Tasmanian devil cancer.
282
744000
4000
jest pokonanie raka u diabłów tasmańskich.
12:43
Let's prevent the Tasmanian devil
283
748000
2000
Nie pozwólmy, żeby diabły tasmańskie
12:45
from being the first animal
284
750000
2000
były pierwszymi zwierzętami,
12:47
to go extinct from cancer.
285
752000
2000
które wyginą przez raka.
12:49
Thank you.
286
754000
2000
Dziękuję.
12:51
(Applause)
287
756000
6000
(brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Murchison - Cancer researcherElizabeth Murchison studies a mysterious (and contagious) cancer that threatens to wipe out Tasmanian devils.
Why you should listen
Elizabeth Murchison grew up in Tasmania, the island home of the small, aggressive marsupial known as the Tasmanian devil. In the mid-'90s, the devils were beset with a terrible new disease -- a contagious facial cancer, spread by biting, that killed the animals just as they reached breeding age. By 2008, half the devil population of Australia had contracted the cancer and died. And as Murchison says: "I didn’t want to sit back and let the devils disappear.”
Leading an international team at Cold Spring Harbor Laboratory, she worked to understand why this cancer was so virulent -- with the goal of saving the Taz, as it is called, but also of understanding how a contagious cancer works. Analyzing gene and microRNA activity in 25 different facial tumors and in healthy tissue, the team found that cancers from animals across Tasmania were identical, and that the cancer stems from Schwann cells, which normally insulate nerve fibers.
Now a Research Fellow in Medical Sciences at King's College, Cambridge, Murchison is using high-throughput DNA sequencing technologies to investigate the genetics and evolution of this disease, one of only three known cancers that spread contagiously.
She says: "This is why cancer is such a difficult disease to treat: It evolves."
Elizabeth Murchison | Speaker | TED.com