TEDGlobal 2007
Franco Sacchi: A tour of Nollywood, Nigeria's booming film industry
Franco Sacchi opowiada o Nollywood.
Filmed:
Readability: 3.6
265,021 views
Franco Sacchi, urodzony w Zambii filmowiec oprowadza nas o Nollywood - nigeryjskim przemyśle filmowym w rozkwicie - trzecim na świecie pod względem wielkości. Utalentowani filmowcy w Nigerii kręcą film fabularny w tydzień.
Franco Sacchi - Filmmaker
Franco Sacchi is the director of This Is Nollywood, the story of Nigeria's massive homegrown film industry. Full bio
Franco Sacchi is the director of This Is Nollywood, the story of Nigeria's massive homegrown film industry. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I have a story, a story that I would like to share with you.
0
0
4000
Chciałbym podzielić się z państwem pewną historią.
00:22
And it's an African story.
1
4000
2000
To historia o Afryce.
00:24
It is a story of hope, resilience and glamour.
2
6000
6000
To historia o nadziei, odporności i przepychu.
00:30
There was Hollywood.
3
12000
2000
Mieliśmy Hollywood.
00:32
Then came Bollywood.
4
14000
2000
Powstał Bollywood.
00:35
Today we have Nollywood, the third-largest film industry in the world.
5
17000
7000
Dziś mamy Nollywood, trzeci pod względem wielkości przemysł filmowy na świecie
00:42
In 2006 alone, almost 2,000 films were made in Nigeria.
6
24000
7000
W samym 2006 roku w Nigerii powstało prawie 2 tys. filmów.
00:49
Now, try to imagine 40, 50 films wrapped, distributed, every week
7
31000
8000
Wyobraźcie sobie 40, 50 filmów rozprowadzanych co tydzień
00:57
in the streets of Lagos, Nigeria and West Africa.
8
39000
5000
na ulicach Lagos w Nigerii, na zachodnim wybrzeżu Afryki.
01:02
Some estimates put the value of this industry at 250 million dollars.
9
44000
6000
Szacuje się, że przemysł ten wart jest 250 milionów dolarów.
01:08
It has created thousands, if not tens of thousands of jobs.
10
50000
6000
Stworzył tysiące, jeśli nie dziesiątki tysięcy miejsc pracy
01:14
And it's expanding.
11
56000
3000
i dalej się rozwija.
01:17
But keep in mind that this was a grassroots movement.
12
59000
8000
Należy jednak pamiętać, że powstał jako ruch oddolny.
01:25
This is something that happened without foreign investment,
13
67000
6000
Bez udziału żadnego inwestora zagranicznego,
01:31
without government aid, and actually, it happened against all odds,
14
73000
6000
bez pomocy ze strony rządu, właściwie wbrew wszelkim przeciwnościom
01:37
in one of the most difficult moments in Nigerian economy.
15
79000
6000
podczas jednego z najtrudniejszych okresów w gospodarce Nigerii.
01:43
The industry is 15 years old.
16
85000
2000
Przemysł filmowy w Nigerii ma 15 lat.
01:47
And so maybe you're thinking now,
17
89000
4000
Może zastanawia was,
01:51
why, how, an Italian filmmaker based in Boston
18
93000
4000
dlaczego włoski filmowiec działający w Bostonie
01:55
is so interested in this story?
19
97000
3000
interesuje się tą historią?
01:58
And so I think I have to tell you just a few words,
20
100000
3000
Myślę, że muszę opowiedzieć trochę
02:01
a few things about my personal life,
21
103000
3000
o wydarzeniach z mojego życia,
02:04
because I think there is a connection.
22
106000
6000
ponieważ myślę, że ma to związek.
02:10
My grandfather lived most of his life and is buried in Zambia.
23
112000
5000
Mój dziadek większość swojego życia spędził w Zambii i tam jest pochowany.
02:15
My father also lived most of his adult life in East Africa.
24
117000
6000
Mój ojciec również mieszkał w zachodnej Afryce przez większość swojego dorosłego życia.
02:21
And I was born in Zambia.
25
123000
4000
Urodziłem się w Zambii.
02:25
Even though I left when I was only three years old,
26
127000
2000
Mimo że opuściłem ją, gdy miałem trzy lata,
02:27
I really felt that Africa was this big part of my life.
27
129000
5000
to naprawdę czułem, że Afryka jest dużą częścią mojego życia.
02:32
And it really was a place where I learned to walk.
28
134000
5000
Tam przecież nauczyłem się chodzić.
02:37
I think I uttered the first words,
29
139000
4000
Myślę, że też powiedziałem pierwsze słowa,
02:41
and my family bought their first home.
30
143000
2000
a rodzice kupili pierwszy dom.
02:43
So when we came back to Italy,
31
145000
4000
Gdy wróciliśmy do Włoch,
02:47
and one of the things that I remember the most
32
149000
3000
najwyraźniej pamiętałem,
02:50
is my family having this hard time to share stories.
33
152000
4000
że moja rodzina miała problemy z dzieleniem się swoimi opowieściami.
02:54
It seemed that for our neighbors and friends,
34
156000
3000
Wydawało się, że dla naszych sąsiadów lub przyjaciół
02:57
Africa was either this exotic place, this imaginary land
35
159000
6000
Afryka to miejsce albo egzotyczne,
03:03
that probably exists only in their imagination,
36
165000
3000
albo kraina istniejąca w ich wyobraźni
03:06
or the place of horror, famine.
37
168000
5000
lub miejsce okropności, głodu.
03:11
And so we were always caught in this stereotype.
38
173000
4000
Zawsze wpadamy w takie stereotypy.
03:15
And I remember really this desire to talk about Africa
39
177000
3000
Pamiętam to pragnienie opowiadania o Afryce jak o miejscu,
03:18
as a place where we lived and people live and go about their lives,
40
180000
4000
gdzie mieszkaliśmy i gdzie inni też żyją swoim życiem,
03:22
and have dreams like we all have.
41
184000
3000
i mają podobne do naszych marzenia.
03:25
So when I read in a newspaper in the business page
42
187000
6000
Gdy przeczytałem w gazecie na stronach o gospodarce
03:31
the story of Nollywood,
43
193000
2000
opowieść o Nollywood,
03:33
I really felt this is an incredible opportunity to tell a story
44
195000
5000
poczułem, że to nieprawdopodobna okazja do opowiedzenia historii,
03:38
that goes against all these preconceived notions.
45
200000
4000
która przeczy wszystkim tym uprzedzeniom.
03:42
Here I can tell a story of Africans making movies like I do,
46
204000
5000
Dziś mogę opowiedzieć historię o tym, jak Afrykańczycy robią filmy,
03:47
and actually I felt this was an inspiration for me.
47
209000
6000
właściwie poczułem, że to było dla mnie inspiracją.
03:53
I have the good fortune of being a filmmaker-in-residence
48
215000
4000
Mam to szczęście, że jestem filmowcem-rezydentem
03:57
at the Center of Digital Imaging Arts at Boston University.
49
219000
3000
w Center of Digital Imaging Arts na Boston University.
04:00
And we really look how digital technology is changing,
50
222000
4000
Przyglądamy się, jak technologia cyfrowa się zmienia
04:04
and how young, independent filmmakers
51
226000
3000
i jak młodzi niezależni filmowcy
04:07
can make movies at a fraction of the cost.
52
229000
3000
mogą robić filmy małym kosztem.
04:10
So when I proposed the story,
53
232000
2000
Gdy zaproponowałem tę opowieść,
04:12
I really had all the support to make this film.
54
234000
4000
miałem pełne wsparcie na zrobienie tego filmu.
04:16
And not only had the support,
55
238000
1000
Poza tym wsparciem
04:17
I found two wonderful partners in crime in this adventure.
56
239000
5000
miałem dwóch wspaniałych współpracowników:
04:22
Aimee Corrigan, a very talented and young photographer,
57
244000
3000
Aimee Corrigan - bardzo utalentowaną młodą fotografkę
04:25
and Robert Caputo, a friend and a mentor,
58
247000
3000
i Roberta Caputo - przyjaciela i mentora,
04:28
who is a veteran of National Geographic,
59
250000
4000
starego wyjadacza z National Geographic.
04:32
and told me, "You know, Franco, in 25 years of covering Africa,
60
254000
4000
Powiedział: - Wiesz, Franco, przez 25 lat zajmowania się Afryką
04:36
I don't know if I have come across a story
61
258000
3000
nie wiem, czy spotkałem się z historią,
04:39
that is so full of hope and so fun."
62
261000
4000
która jest tak pełna nadziei i taka zabawna.
04:43
So we went to Lagos in October 2005.
63
265000
7000
Pojechaliśmy do Lagos w październiku 2005 roku.
04:50
And we went to Lagos to meet Bond Emeruwa,
64
272000
3000
W Lagos spotkaliśmy się z Bondem Emeruwa,
04:53
a wonderful, talented film director who is with us tonight.
65
275000
5000
wspaniałym i utalentowanym reżyserem, który jest dziś tutaj.
04:58
The plan was to give you a portrait of Nollywood,
66
280000
4000
Chcieliśmy przedstawić dziś Nollywood,
05:02
of this incredible film industry,
67
284000
3000
ten nieprawdopodobny przemysł filmowy,
05:05
following Bond in his quest to make an action movie
68
287000
4000
podążając za Bondem i jego dążeniem do zrobienia filmu akcji
05:09
that deals with the issue of corruption,
69
291000
3000
na temat problemu korupcji
05:12
called "Checkpoint."
70
294000
2000
pod tytułem "Checkpoint"
05:14
Police corruption.
71
296000
2000
Korupcji w policji.
05:16
And he had nine days to make it.
72
298000
2000
Miał na ten film 9 dni.
05:18
We thought this was a good story.
73
300000
2000
Pomyśleliśmy, że to jest niezła opowieść.
05:20
In the meantime, we had to cover Nollywood,
74
302000
3000
W tym samym czasie mieliśmy zbierać materiał o Nollywood,
05:23
and we talked to a lot of filmmakers.
75
305000
2000
rozmawialiśmy z wieloma filmowcami.
05:25
But I don't want to create too many expectations.
76
307000
2000
Nie chcę jednak podsycać oczekiwań.
05:27
I would like to show you six minutes.
77
309000
4000
Chciałbym pokazać 6 minut materiału.
05:31
And these are six minutes they really prepared for the TED audience.
78
313000
4000
Te 6 minut zostały przygotowane specjalnie dla widowni TED.
05:35
There are several themes from the documentary,
79
317000
3000
Oto kilka motywów z materiałów dokumentalnych,
05:38
but they are re-edited and made for you, OK?
80
320000
2000
zostały one przemontowane na dzisiejszą prezentację.
05:40
So I guess it's a world premier.
81
322000
3000
To chyba ich premiera światowa.
05:43
(Video)
82
325000
2000
(materiał wideo)
05:46
Man: Action.
83
328000
1000
Akcja.
05:54
Milverton Nwokedi: You cut a nice movie with just 10,000 dollars in Nigeria here.
84
336000
7000
Niezły film robi się za 10 tys. dolarów w Nigerii.
06:01
And you shoot in seven days.
85
343000
2000
Kręci się w 7 dni.
06:08
Peace Piberesima: We're doing films for the masses.
86
350000
2000
Robimy filmy dla odbiorców masowych.
06:10
We're not doing films for the elite
87
352000
2000
Nie dla elit,
06:12
and the people in their glass houses.
88
354000
2000
czy ludzi mieszkających w szklanych domach.
06:14
They can afford to watch their "Robocop" and whatever.
89
356000
2000
Ich stać na oglądanie "Robocopa" lub podobnych filmów.
06:19
Mahmood Ali Balogun: I think filmmaking in Nigeria, for those who work in it,
90
361000
2000
Uważam, że kręcenie filmów w Nigerii dla tych, którzy się tym zajmują,
06:21
is a kind of subsistence filmmaking -- what they do to make a living.
91
363000
4000
to rodzaj zarabiania na utrzymanie się przy życiu.
06:25
It's not the fancy filmmaking where you say,
92
367000
3000
To nie jest finezyjne robienie filmów,
06:28
oh, you want to put all the razzmatazz of Hollywood,
93
370000
3000
czy wszystkie te sztuczki, jakie robią w Hollywood,
06:31
and where you have big budgets.
94
373000
2000
gdzie mają ogromne budżety.
06:33
Here is that you make these films,
95
375000
2000
Tutaj robi się filmy,
06:35
it sells, you jump onto the location again to make another film,
96
377000
4000
sprzedaje i jedzie dalej na kolejny plan zdjęciowy,
06:39
because if you don't make the next film, you're not going to feed.
97
381000
3000
bo bez kolejnego filmu nie będzie na jedzenie.
06:49
Bond Emeruwa: So while we're entertaining, we should be able to educate.
98
391000
4000
Gdy zapewniamy rozrywkę, powinniśmy móc też edukować.
06:53
I believe in the power of audiovisuals.
99
395000
4000
Wierzę w moc materiałów audiowizualnych.
06:57
I mean, 90 percent of the population will watch Nollywood.
100
399000
3000
Chodzi mi o to, że 90% ludności ogląda produkcje z Nollywood.
07:00
I think it's the most viable vehicle right now
101
402000
2000
Moim zdaniem to dziś najbardziej opłacalny środek
07:02
to pass information across a dedicated cable.
102
404000
3000
przekazywania informacji przy użyciu prądu.
07:05
So if you're making a movie, no matter what your topic is,
103
407000
3000
Bez względu na to, jaki jest temat filmu,
07:08
put in a message in there.
104
410000
2000
musi on zawierać przekaz.
07:10
Woman: You still have to report the incident.
105
412000
3000
Należy zgłosić wypadek.
07:15
He needs proper medical attention.
106
417000
3000
On potrzebuje odpowiedniej opieki lekarskiej.
07:18
PP: I keep trying to explain to people,
107
420000
2000
Staram się wytłumaczyć to innym,
07:20
it's not about the quality at the moment -- the quality is coming.
108
422000
3000
że nie chodzi jakość w tym momencie - to się stanie.
07:23
I mean, there are those films that people are making for quality,
109
425000
4000
Chodzi mi o to, że są filmy dobre jakościowo,
07:27
but the first thing you have to remember about this society
110
429000
3000
ale wpierw należy pamiętać o społeczeństwie.
07:30
is that Africa still has people that live on one dollar a day,
111
432000
4000
W Afryce, gdzie nadal ludzie żyją za 1 dolara dziennie
07:34
and these are the people that really watch these films.
112
436000
2000
i takie właśnie filmy są przez nich oglądane.
07:41
Sonny McDon W: Nollywood is a fantastic industry
113
443000
5000
Nollywood to fantastyczny przemysł,
07:46
that has just been born in this part of the world.
114
448000
4000
który się dopiero narodził w tej części świata.
07:54
Because nobody believed that Nollywood can come out of Africa.
115
456000
6000
Nikt nie wierzył, że Nollywood narodzi się w Afryce.
08:01
Lancelot Imasen: But our films,
116
463000
2000
Nasze filmy
08:03
they are stories that our people can relate to themselves.
117
465000
3000
to historie, które przemawiają do widzów.
08:06
They are stories about our people, for our people.
118
468000
3000
Te historie mówią naszym ludziom o nich samych.
08:09
And consistently, they are glued to their screen
119
471000
4000
I ciągle są jakby przeklejeni do ekranu,
08:13
whenever they see the story.
120
475000
2000
kiedykolwiek oglądają film z opowieścią o sobie samych.
08:18
Narrator: Suspense, fun and intrigue.
121
480000
3000
Napięcie, zabawa i intryga.
08:21
It's the blockbuster comedy.
122
483000
2000
Jak w kasowej komedii.
08:23
You'll crack your ribs.
123
485000
2000
Połamiesz sobie żebra.
08:32
Bernard Pinayon Agbaosi: We have been so deep into the foreign movies.
124
494000
3000
Zachwycamy się zagranicznymi filmami.
08:35
It's all about the foreign movies.
125
497000
2000
Nic, tylko filmy z zagranicy.
08:37
But we can do something too.
126
499000
2000
Ale my też możemy coś zrobić.
08:39
We can do something, something that when the world sees it,
127
501000
3000
Coś, co zobaczy świat,
08:42
they say, wow, this is Nigeria.
128
504000
3000
i powie: no! no! to Nigeria.
08:48
Man: Just arrest yourself, sergeant.
129
510000
2000
Sam się zaaresztuj sierżancie.
08:50
Don't embarrass yourself.
130
512000
2000
Nie ośmieszaj się.
08:55
Come on. Don't run away. Come back. Come back.
131
517000
3000
Weź, nie uciekaj, wracaj, wracaj.
09:02
SMW: You can now walk the street and see a role model.
132
524000
2000
Idąc ulicą można zobaczyć wzór do naśladowania.
09:04
It’s not just what you see in picture.
133
526000
2000
To nie to samo, co ogląda się w filmie.
09:06
You see the person live.
134
528000
2000
Widzisz taką osobę na żywo.
09:08
You see how he talks. You see how he lives.
135
530000
3000
Widzisz, jak mówi, jak mieszka.
09:11
He influences you really good, you know.
136
533000
2000
Ma to dobry wpływ na nas.
09:13
It’s not just what you see in the picture.
137
535000
2000
To nie to, co oglądamy,
09:15
It is not what you hear, you know, from the Western press.
138
537000
5000
słyszymy w prasie zachodniej.
09:20
Man: See you. Bye.
139
542000
2000
Na razie, cześć.
09:24
Action.
140
546000
2000
Akcja.
09:27
Saint Obi: I was so fascinated, you know, with those cowboy movies.
141
549000
5000
Byłem zafascynowany filmami o kowbojach.
09:32
But then when I discovered the situation in my country,
142
554000
4000
Ale gdy dowiedziałem się o sytuacji w moim kraju,
09:36
at that time there was so much corruption.
143
558000
4000
wtedy tam szalała korupcja.
09:40
For a young man to really make it out here,
144
562000
3000
By dać sobie radę, młody człowiek
09:43
you got to think of some negative things and all that,
145
565000
4000
musi myśleć o rzeczach negatywnych, itp.
09:47
or some kind of vices.
146
569000
2000
o jakichś przeciwnościach.
09:49
And I didn't want that, you know.
147
571000
3000
Nie chciałem tego robić.
09:52
And I discovered that I could be successful in life as an actor,
148
574000
5000
Wtedy odkryłem, że mogę odnieść sukces w życiu jako aktor,
09:57
without doing crime, without cheating nobody, without telling no lies.
149
579000
4000
żadnego popełniania przestępstw, oszukiwania, kłamania.
10:01
Just me and God-given talent.
150
583000
2000
Tylko ja i talent od Boga.
10:14
Man: Let's go.
151
596000
1000
Dalej,
10:15
OK, it's time to kick some ass.
152
597000
3000
Ok, czas skopać komuś dupę.
10:20
Cover this. It's your own.
153
602000
2000
Przykryj to, to twoje.
10:23
Move it.
154
605000
1000
Weź to.
10:27
Roboger Animadu: In big countries, when they do the movies,
155
609000
2000
W wielkich krajach, gdy robią filmy,
10:29
they have all these things in place.
156
611000
2000
mają wszystkie te rzeczy do dypozycji.
10:31
But here, we improvise these items, like the gunshots.
157
613000
4000
A tutaj improwizujemy, np. strzały z broni.
10:35
Like they go, here, now, now, you see the gun there,
158
617000
2000
Tak jak tutaj, widać spluwę,
10:37
but you won't see any guns shot, we use knock-out.
159
619000
2000
ale nie ma strzelaniny, tylko nokaut.
10:41
Kevin Books Ikeduba: What I'm scared of is just the explosion will come up in my face.
160
623000
3000
Boję się tylko, że uszkodzę sobie twarz.
10:44
Woman: That's why I use enough masking tape.
161
626000
2000
Dlatego też używamy dużo brązowej taśmy klejącej.
10:46
The masking tape will hold it.
162
628000
2000
Taka taśma spełni swoją rolę.
10:48
Wat, wait. Just hold this for me.
163
630000
2000
Zaczekaj, przytrzymaj mi to.
10:53
KBI: I'm just telling her to make sure she places it well
164
635000
2000
Instruuję ją, by upewniła się, czy dobrze to mocuje,
10:55
so that it won't affect my face -- the explosion, you know.
165
637000
2000
bym nie uszkodził sobie twarzy przez ten wybuch.
10:57
But she's a professional. She knows what she’s doing.
166
639000
3000
To zawodowiec, ona wie, co robi.
11:00
I'm trying to protect my face too.
167
642000
2000
Swoją twarz też staram się chronić.
11:02
This ain't going to be my last movie.
168
644000
2000
To nie będzie mój ostatni film.
11:09
You know, this is Nollywood, where the magic lives.
169
651000
2000
To jest Nollywood, tam jest magia.
11:13
RA: So now you're about to see how we do our own movies here,
170
655000
3000
Teraz zobaczycie, jak robimy filmy,
11:16
with or without any assistance from anybody.
171
658000
4000
z lub bez czyjejkolwiek pomocy.
11:20
Man: Action.
172
662000
1000
Akcja.
11:25
Cut.
173
667000
2000
Cięcie.
11:27
(Applause)
174
669000
6000
(oklaski)
11:33
Franco Sacchi: So many things to say, so little time.
175
675000
2000
Franco Sacchi: Tyle do opowiedzenia, tak mało czasu.
11:35
So many themes in this story.
176
677000
2000
Tyle wątków w tej historii.
11:37
I just can't tell you -- there’s one thing I want to tell you.
177
679000
3000
Jedną rzecz chciałbym powiedzieć.
11:40
I spent, you know, several weeks with all these actors, producers,
178
682000
5000
Spędziłem kilka tygodni z tymi aktorami, producentami,
11:45
and the problems they have to go through are unimaginable
179
687000
3000
problemy, z jakimi muszą sobie radzić są nie do wyobrażenia
11:48
for, you know, a Westerner, a filmmaker who works in America or in Europe.
180
690000
4000
dla człowieka z zachodu, filmowca działającego w Ameryce lub Europie.
11:52
But always with a smile, always with an enthusiasm,
181
694000
4000
I zawsze z uśmiechem, entuzjazmem,
11:56
that is incredible.
182
698000
2000
to niesamowite.
11:58
Werner Herzog, the German filmmaker said,
183
700000
2000
Werner Herzog - niemiecki filmowiec powiedział:
12:00
"I need to make movies like you need oxygen."
184
702000
5000
"Dla mnie robienie filmów to jak oddychanie."
12:05
And I think they’re breathing.
185
707000
2000
Myślę, że oni oddychają.
12:07
The Nigerian filmmakers really, really, are doing what they like.
186
709000
4000
Nigeryjscy filmowcy naprawdę robią to, co lubią.
12:11
And so it's a very, very important thing for them,
187
713000
4000
Jest to dla nich niezmiernie ważne,
12:15
and for their audiences.
188
717000
1000
i dla ich widzów.
12:16
A woman told me, "When I see a Nollywood film,
189
718000
3000
Pewna kobieta powiedziała - Gdy oglądam film z Nollywood,
12:19
I can relax, I really -- I can breathe better."
190
721000
4000
mogę się zrelaksować, oddycham pełną piersią.
12:23
There is also another very important thing
191
725000
2000
Kolejna ważna rzecz,
12:25
that I hope will resonate with this audience.
192
727000
2000
mam nadzieję, że to przemawia do widowni tu zebranej.
12:27
It’s technology. I’m very interested in it
193
729000
3000
Technologia, bardzo się nią interesuję
12:30
and I really think that the digital non-linear editing has slashed, you know,
194
732000
7000
i myślę, że cyfrowy montaż nieliniowy zmienił ten biznes.
12:37
the cost now is a fraction of what it used to be.
195
739000
2000
Dziś koszty to dziś jedynie ułamek tego, co ile to dawniej kosztowało.
12:39
Incredible cameras cost under 5,000 dollars.
196
741000
4000
Rewelacyjne kamery są za mniej niż 5 tys. dolarów.
12:43
And this has unleashed tremendous energy.
197
745000
3000
To wyzwoliło niesamowitą energię.
12:46
And guess what?
198
748000
2000
I wiecie co?
12:48
We didn’t have to tell to the Nigerian filmmakers.
199
750000
2000
Nie musieliśmy tego mówić nigeryjskim filmowcom.
12:50
They understood it, they embraced the technology
200
752000
3000
Oni to rozumieli, technologia nie była problemem,
12:53
and they run with it, and they’re successful.
201
755000
2000
dalej z niej korzystają i odnoszą sukcesy.
12:55
I hope that the Nollywood phenomenon will go both ways.
202
757000
5000
Mam nadzieję, że fenomen Nollywood podąży w oba kierunki.
13:00
I hope it will inspire other African nations to embrace the technology,
203
762000
5000
Mam nadzieję, że to zainspiruje inne kraje afrykańskie do tego samego.
13:05
look at the Nigerian model, make their films, create jobs,
204
767000
3000
Model afrykański - kręcenie filmów, stwarzanie miejsc pracy,
13:08
create a narrative for the population, something to identify,
205
770000
4000
tworzenie fabuł dla populacji, coś do identyfikacji,
13:12
something positive, something that really is psychological relief
206
774000
3000
coś pozytywnego, coś co jest psychologiczną pomocą,
13:15
and it's part of the culture.
207
777000
2000
to jest część naszej kultury.
13:17
But I really think this is a phenomenon that can inspire us.
208
779000
5000
Naprawdę uważam, że ten fenomen może nas zainspirować.
13:22
I really think it goes both ways.
209
784000
2000
Myślę, że to może pójść dwutorowo.
13:24
Filmmakers, friends of mine, they look at Nollywood and they say,
210
786000
4000
Filmowcy, moi przyjaciele obserwują Nollywood i mówią:
13:28
"Wow, they are doing what we really want to do,
211
790000
2000
"Oni robią to, co chcą robić,
13:30
and make a buck and live with this job."
212
792000
3000
zarabiają i żyją tą pracą."
13:33
So I really think it’s a lesson
213
795000
1000
Uważam, że jest to lekcja,
13:34
that we're actually learning from them.
214
796000
2000
jakiej oni nam udzielają.
13:36
And there's one thing, one small challenge that I have for you,
215
798000
3000
Małe wyzwanie mam dla was,
13:39
and should make us reflect on the importance of storytelling.
216
801000
4000
to pozwoli nam zastanowić się nad znaczeniem opowiadania historii.
13:43
And I think this is really the theme of this session.
217
805000
3000
Moim zdaniem jest to temat przewodni dzisiejszej sesji.
13:46
Try to imagine a world where the only goal is food and a shelter, but no stories.
218
808000
12000
Wyobraźcie sobie świat, gdzie jedynym celem jest zdobycie jedzenia i schronienia,
13:58
No stories around the campfire.
219
820000
2000
Żadnych opowieści przy ognisku.
14:00
No legends, no fairytales.
220
822000
2000
Żadnych legend, bajania.
14:02
Nothing.
221
824000
2000
Nic.
14:04
No novels.
222
826000
2000
Żadnych powieści.
14:09
Difficult, eh? It's meaningless.
223
831000
2000
Trudno, co nie? Pozbawione sensu.
14:11
So this is what I really think.
224
833000
3000
Otóż moim zdaniem,
14:14
I think that the key to a healthy society
225
836000
4000
kluczem do tworzenia zdrowego społeczeństwa
14:18
is a thriving community of storytellers,
226
840000
2000
jest kwitnąca społeczność opowiadaczy historii,
14:20
and I think that the Nigerian filmmakers really have proved this.
227
842000
5000
myślę, że filmowcom z Nigerii to się właśnie udało.
14:25
I would like you to hear their voices.
228
847000
5000
Chciałbym byście usłyszeli ich głosy.
14:30
Just a few moments.
229
852000
3000
Kilka chwil.
14:33
It’s not an added sequence, just some voices from Nollywood.
230
855000
5000
To nie dodane zdania, tylko parę głosów z Nollywood.
14:38
(Video) Toyin Alousa: Nollywood is the best thing that can happen to them.
231
860000
2000
Nollywood to najlepsze, co może ich spotkać.
14:40
If you have an industry that puts a smile on people's face,
232
862000
4000
Przemysł, który powoduje, że ludzie się uśmiechają,
14:44
that’s Nollywood.
233
866000
2000
to Nollywood.
14:46
SO: I believe very soon, we’re not only going to have better movies,
234
868000
3000
Uważam, że wkrótce nie będzie nic lepszego,
14:49
we'll have that original Nigerian movie.
235
871000
3000
będziemy mieli oryginalne kino nigeryjskie.
14:52
BE: It’s still the same basic themes.
236
874000
2000
Te same podstawowe motywy:
14:54
Love, action.
237
876000
3000
miłość, akcja.
14:58
But we're telling it our own way, our own Nigerian way, African way.
238
880000
5000
Ale opowiadamy je we własny sposób - nigeryjski, afrykański.
15:04
We have diverse cultures, diverse cultures, there are so many,
239
886000
5000
Mamy zróżnicowane kultury, wiele kultur,
15:09
that in the natal lifetimes,
240
891000
3000
które dopiero się narodziły.
15:12
I don't see us exhausting the stories we have.
241
894000
4000
Myślę, że to niewyczerpane źródło opowieści.
15:16
FS: My job ends here, and the Nollywood filmmakers really have now to work.
242
898000
7000
Moje zadanie tutaj się kończy, a filmowcy nigeryjscy muszą zabrać się do roboty.
15:23
And I really hope that there will be many, many collaborations,
243
905000
3000
Mam nadzieję, że powstanie wiele projektów we współpracy,
15:28
where we teach each other things.
244
910000
2000
gdzie będziemy uczyć innych rzeczy.
15:30
And I really hope that this will happen.
245
912000
3000
Mam nadzieję, że to się stanie.
15:33
Thank you very much.
246
915000
1000
Dziękuję bardzo.
15:34
(Applause)
247
916000
4000
(oklaski)
15:38
Chris Anderson: Stop. I've got two questions.
248
920000
4000
Chciałbym zdać dwa pytania.
15:42
Franco, you described this as the world's third largest film industry.
249
924000
5000
Franco, powiedziałeś, że jest to trzeci pod względem wielkości przemysł filmowy.
15:47
What does that translate to in terms of numbers of films, really?
250
929000
3000
Jak to się ma do liczby filmów?
15:50
FS: Oh, yes. I think I mentioned briefly -- it's close to 2,000 films.
251
932000
4000
Chyba o tym już wspomniałem - prawie 2 tys. filmów.
15:54
There is scientific data on this.
252
936000
2000
Zebraliśmy dane.
15:56
CA: 2,000 films a year?
253
938000
2000
2 tys. filmów rocznie?
15:58
FS: 2,000 films a year. 2005 or 6,
254
940000
3000
2 tys. filmów powstało w 2005 lub 2006 roku,
16:01
the censor board has censored 1,600 films alone.
255
943000
6000
1600 filmów zostało ocenzurowanych przez Komisję Cenzury.
16:07
And we know that there are more.
256
949000
2000
Wiemy, że więcej się kręci,
16:09
So it’s safe to say that there are 2,000 films.
257
951000
2000
ale bez wątpienia można powiedzieć, że to 2 tys. filmów.
16:11
So imagine 45 films per week.
258
953000
2000
Czyli 45 filmów tygodniowo.
16:13
There are challenges. There are challenges.
259
955000
2000
To są wyzwania.
16:15
There is a glut of film,
260
957000
2000
Jest ich niezmiernie dużo,
16:17
the quality has to be raised, they need to go to the next level,
261
959000
3000
jakość tych filmów musi być lepsza, muszą wejść na kolejny pozom,
16:20
but I’m optimistic.
262
962000
2000
jestem optymistą.
16:22
CA: And these aren’t films that are primarily seen in cinemas?
263
964000
3000
Te filmy nie są pokazywane w kinach?
16:25
FS: Oh yes, of course. This is very important.
264
967000
3000
A tak, jest to bardzo ważne.
16:28
Maybe, you know, for you to try to imagine this,
265
970000
2000
Może, proszę sobie wyobrazić,
16:30
these are films that are distributed directly in markets.
266
972000
6000
że te filmy rozprowadzane są bezpośrednio na rynku.
16:36
They are bought in video shops.
267
978000
2000
Są do kupienia w sklepach z filmami,
16:38
They can be rented for pennies.
268
980000
2000
lub do wypożyczenia za drobne pieniądze.
16:40
CA: On what format?
269
982000
1000
W jakim formacie?
16:41
FS: Oh, the format -- thank you for the question. Yes, it's VCDs.
270
983000
3000
Dziękuję za to pytanie. Na płytach VCD.
16:44
It's a CD, it's a little bit more compressed image.
271
986000
3000
To są płyty CD ze skompresowanym obrazem.
16:47
They started with VHS.
272
989000
2000
Zaczynali z taśmami VHS.
16:49
They actually didn't wait for, you know, the latest technology.
273
991000
3000
Nie chcieli czekać na najnowszą technologię.
16:52
They started in '92, '94.
274
994000
2000
Zaczynali w latach 1992, 1994.
16:54
So there are 57 million VCRs in Nigeria
275
996000
6000
Jest około 57 milionów płyt VCD w Nigerii,
17:00
that play, you know, VHS and these VCDs.
276
1002000
4000
te kasety VHS i płyty VCD krążą wśród ludzi.
17:04
It's a CD basically. It's a compact disc.
277
1006000
2000
To są w zasadzie płyty CD.
17:06
CA: So on the streets, are film casts ... ?
278
1008000
2000
Ulica zapewnia obsadę filmową...?
17:08
FS: You can be in a Lagos traffic jam
279
1010000
3000
Można znaleźć się w korku ulicznym w Lagos,
17:11
and you can buy a movie or some bananas or some water. Yes.
280
1013000
5000
kupić tam filmy, banany, wodę. Tak.
17:16
(Laughter)
281
1018000
2000
(śmiech)
17:18
And I have to say, this really proves that storytelling,
282
1020000
4000
Muszę powiedzieć, że to udowadnia, że opowiadanie historii
17:22
it's a commodity, it's a staple.
283
1024000
2000
to towar, to podstawowe pożywienie.
17:24
There is no life without stories.
284
1026000
3000
Nie ma życia bez opowieści.
17:27
CA: Franco, thank you so much.
285
1029000
2000
Franco, dziękuję ci bardzo.
ABOUT THE SPEAKER
Franco Sacchi - FilmmakerFranco Sacchi is the director of This Is Nollywood, the story of Nigeria's massive homegrown film industry.
Why you should listen
Franco Sacchi's film This Is Nollywood represents one of the most compelling and profound stories of self-generated storytelling and commerce in the developing world. Out of nothing springs an industry that is reputed to be the third-largest film industry worldwide.This, says the Zambia-born, Italy-bred documentary filmmaker, is an irresistible story for those looking view Africa from a different perspective.
From the Director's Statement:
We agreed immediately that African actors, directors, and producers should tell their own story in our film without commentary from us or other westerners. Of course, we filmed and edited the Nollywood story with our own sensibilities, but our greatest hope is that the authentic voices of the Nigerian filmmakers will be heard.
Nollywood filmmakers are conscious of the responsibility they have toward their society -- director Bond Emeruwa says they feel an obligation to "put a message in there." But the production of each movie is also an adventure -- overcoming hurdles unimaginable in the West, racing against an impossibly short clock.
Franco Sacchi | Speaker | TED.com