TEDGlobal 2007
Franco Sacchi: A tour of Nollywood, Nigeria's booming film industry
Franco Sacchi: Chuyến du lịch của Nollywood, nền công nghiệp điện ảnh bùng nổ ở Nigeria
Filmed:
Readability: 3.6
265,021 views
Nhà làm phim sinh ra ở Zambia - Franco Sacchi đưa ta du hành qua Nollywood, nền công nghiệp điện ảnh bùng nổ ở Nigeria (lớn thứ 3 thế giới). Cách làm phim du kích và sự tài năng bị đặt dưới áp lực từ các đội ngũ có khả năng quay một bộ phim truyền hình dài tập trong một tuần.
Franco Sacchi - Filmmaker
Franco Sacchi is the director of This Is Nollywood, the story of Nigeria's massive homegrown film industry. Full bio
Franco Sacchi is the director of This Is Nollywood, the story of Nigeria's massive homegrown film industry. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I have a story, a story that I would like to share with you.
0
0
4000
Tôi có một câu chuyện, một câu chuyện
mà tôi muốn chia sẻ với các bạn.
mà tôi muốn chia sẻ với các bạn.
00:22
And it's an African story.
1
4000
2000
Và đó là câu chuyện về châu Phi.
00:24
It is a story of hope, resilience and glamour.
2
6000
6000
Một câu chuyện về hy vọng,
khả năng vượt khó và sự quyến rũ.
khả năng vượt khó và sự quyến rũ.
00:30
There was Hollywood.
3
12000
2000
Đó là Hollywood.
00:32
Then came Bollywood.
4
14000
2000
Rồi là Bollywood.
00:35
Today we have Nollywood, the third-largest film industry in the world.
5
17000
7000
Ngày nay ta có Nollywood, nền công nghiệp
điện ảnh lớn thứ ba thế giới.
điện ảnh lớn thứ ba thế giới.
00:42
In 2006 alone, almost 2,000 films were made in Nigeria.
6
24000
7000
Chỉ trong năm 2006, hầu như 2000 bộ phim
được sản xuất tại Nigeria.
được sản xuất tại Nigeria.
00:49
Now, try to imagine 40, 50 films wrapped, distributed, every week
7
31000
8000
Giờ đây, thử tưởng tượng 40, 50 bộ phim
được đóng gói, phân phối, hàng tuần
được đóng gói, phân phối, hàng tuần
00:57
in the streets of Lagos, Nigeria and West Africa.
8
39000
5000
trên những đường phố của Lagos,
Nigeria và Tây Phi.
Nigeria và Tây Phi.
01:02
Some estimates put the value of this industry at 250 million dollars.
9
44000
6000
Một vài ước tính định giá 250 triệu đô-la
cho ngành công nghiệp này.
cho ngành công nghiệp này.
01:08
It has created thousands, if not tens of thousands of jobs.
10
50000
6000
Nó đã tạo ra hàng ngàn,
nếu không phải là hàng chục ngàn việc làm.
nếu không phải là hàng chục ngàn việc làm.
01:14
And it's expanding.
11
56000
3000
Và nó đang mở rộng.
01:17
But keep in mind that this was a grassroots movement.
12
59000
8000
Nhưng nên nhớ rằng
đây chỉ là những bước tiến cơ sở.
đây chỉ là những bước tiến cơ sở.
01:25
This is something that happened without foreign investment,
13
67000
6000
Đây là điều gì đó diễn ra
mà không cần vốn đầu tư nước ngoài,
mà không cần vốn đầu tư nước ngoài,
01:31
without government aid, and actually, it happened against all odds,
14
73000
6000
không cần hỗ trợ từ chính phủ, và giờ,
nó diễn ra ngược lại với bên ngoài,
nó diễn ra ngược lại với bên ngoài,
01:37
in one of the most difficult moments in Nigerian economy.
15
79000
6000
trong một trong số thời khắc khó khăn nhất
của nền kinh tế Nigeria.
của nền kinh tế Nigeria.
01:43
The industry is 15 years old.
16
85000
2000
Nền công nghiệp này đã 15 tuổi.
01:47
And so maybe you're thinking now,
17
89000
4000
Và bạn có thể giờ đây bạn đang nghĩ,
01:51
why, how, an Italian filmmaker based in Boston
18
93000
4000
tại sao, bằng cách nào,
một nhà làm phim người Ý ở Boston
một nhà làm phim người Ý ở Boston
01:55
is so interested in this story?
19
97000
3000
lại quá đỗi quan tâm đến câu chuyện này?
01:58
And so I think I have to tell you just a few words,
20
100000
3000
Và cho nên tôi nghĩ
mình phải kể cho các bạn một vài điều,
mình phải kể cho các bạn một vài điều,
02:01
a few things about my personal life,
21
103000
3000
một vài thứ về đời tư của mình,
02:04
because I think there is a connection.
22
106000
6000
bởi vì tôi nghĩ rằng
tồn tại một mối liên hệ.
tồn tại một mối liên hệ.
02:10
My grandfather lived most of his life and is buried in Zambia.
23
112000
5000
Ông nội tôi đã sống cả đời
và yên nghỉ ở Zambia.
và yên nghỉ ở Zambia.
02:15
My father also lived most of his adult life in East Africa.
24
117000
6000
Bố tôi cũng đã sống gần hết đời người
ở Đông Phi.
ở Đông Phi.
02:21
And I was born in Zambia.
25
123000
4000
Và tôi được sinh ra
ở Zambia.
ở Zambia.
02:25
Even though I left when I was only three years old,
26
127000
2000
Mặc dù tôi rời đi khi mới chỉ ba tuổi,
02:27
I really felt that Africa was this big part of my life.
27
129000
5000
tôi thật sự cảm thấy rằng châu Phi
là một phần to lớn của cuộc đời mình.
là một phần to lớn của cuộc đời mình.
02:32
And it really was a place where I learned to walk.
28
134000
5000
Và đó thật sự là nơi
tôi đã học cách bước đi.
tôi đã học cách bước đi.
02:37
I think I uttered the first words,
29
139000
4000
Tôi nghĩ
tôi đã cất những tiếng nói đầu tiên,
tôi đã cất những tiếng nói đầu tiên,
02:41
and my family bought their first home.
30
143000
2000
và gia đình tôi đã mua căn nhà đầu tiên.
02:43
So when we came back to Italy,
31
145000
4000
Vậy nên khi trở về nước Ý,
02:47
and one of the things that I remember the most
32
149000
3000
và một trong nhưng điều tôi nhớ nhất
02:50
is my family having this hard time to share stories.
33
152000
4000
là gia đình mình đã từng khó khăn thế nào
để chia sẻ những câu chuyện.
để chia sẻ những câu chuyện.
02:54
It seemed that for our neighbors and friends,
34
156000
3000
Có vẻ như đối với hàng xóm
và bạn bè của chúng tôi,
và bạn bè của chúng tôi,
02:57
Africa was either this exotic place, this imaginary land
35
159000
6000
châu Phi có thể là một nơi kỳ lạ,
vùng đất hư không
vùng đất hư không
03:03
that probably exists only in their imagination,
36
165000
3000
có thể chỉ hiện hữu
trong tưởng tượng của họ,
trong tưởng tượng của họ,
03:06
or the place of horror, famine.
37
168000
5000
hoặc là nơi đầy kinh dị và nạn đói.
03:11
And so we were always caught in this stereotype.
38
173000
4000
Và vậy nên chúng ta
luôn bị bắt gặp trong khuôn mẫu này.
luôn bị bắt gặp trong khuôn mẫu này.
03:15
And I remember really this desire to talk about Africa
39
177000
3000
Và tôi nhớ rõ về khát khao
được kể về châu Phi
được kể về châu Phi
03:18
as a place where we lived and people live and go about their lives,
40
180000
4000
như nơi mà chúng tôi đã sống
và người ta sống và bận rộn với cuộc đời,
và người ta sống và bận rộn với cuộc đời,
03:22
and have dreams like we all have.
41
184000
3000
và có những giấc mơ như chúng tôi đều có.
03:25
So when I read in a newspaper in the business page
42
187000
6000
Vì vậy khi đọc một trang báo thương mại
03:31
the story of Nollywood,
43
193000
2000
nói về câu chuyện của Nollywood,
03:33
I really felt this is an incredible opportunity to tell a story
44
195000
5000
tôi thật sự cảm nhận được rằng
đây là một cơ hội khó tin để kể câu chuyện
đây là một cơ hội khó tin để kể câu chuyện
03:38
that goes against all these preconceived notions.
45
200000
4000
đi ngược lại tất cả những định kiến này.
03:42
Here I can tell a story of Africans making movies like I do,
46
204000
5000
Ở đây tôi có thể kể chuyện về
những người châu Phi làm phim như tôi,
những người châu Phi làm phim như tôi,
03:47
and actually I felt this was an inspiration for me.
47
209000
6000
và tôi thật sự cảm thấy
đây là nguồn cảm hứng của mình.
đây là nguồn cảm hứng của mình.
03:53
I have the good fortune of being a filmmaker-in-residence
48
215000
4000
Tôi may mắn khi là nhà làm phim chính thức
03:57
at the Center of Digital Imaging Arts at Boston University.
49
219000
3000
ở Trung tâm Nghệ thuật
Kỹ thuật số ở Đại học Boston.
Kỹ thuật số ở Đại học Boston.
04:00
And we really look how digital technology is changing,
50
222000
4000
Và chúng tôi thật sự xem xét
cách công nghệ kỹ thuật số đang thay đổi,
cách công nghệ kỹ thuật số đang thay đổi,
04:04
and how young, independent filmmakers
51
226000
3000
và cách những nhà làm phim tự do, trẻ tuổi
có thể tạo ra những
bộ phim với chi phí thấp.
bộ phim với chi phí thấp.
04:07
can make movies at a fraction of the cost.
52
229000
3000
Vì vậy khi tôi đề xuất câu chuyện,
04:10
So when I proposed the story,
53
232000
2000
tôi đã thật sự nhận được tất cả
những viện trợ để làm bộ phim này.
những viện trợ để làm bộ phim này.
04:12
I really had all the support to make this film.
54
234000
4000
Và không chỉ có viện trợ,
04:16
And not only had the support,
55
238000
1000
tôi đã tìm được hai đồng sự tuyệt vời
tham gia trong chuyến phiêu lưu này.
tham gia trong chuyến phiêu lưu này.
04:17
I found two wonderful partners in crime in this adventure.
56
239000
5000
Aimee Corrigan, một nhiếp ảnh
gia rất trẻ và tài năng,
gia rất trẻ và tài năng,
04:22
Aimee Corrigan, a very talented and young photographer,
57
244000
3000
và Robert Caputo, một người
bạn và là cố vấn,
bạn và là cố vấn,
04:25
and Robert Caputo, a friend and a mentor,
58
247000
3000
04:28
who is a veteran of National Geographic,
59
250000
4000
một người ăn chay trường
của tờ Địa lý Quốc gia.
của tờ Địa lý Quốc gia.
04:32
and told me, "You know, Franco, in 25 years of covering Africa,
60
254000
4000
và kể với tôi rằng, ''Anh biết đấy,
Franco, trong 20 năm đi khắp châu Phi,
Franco, trong 20 năm đi khắp châu Phi,
04:36
I don't know if I have come across a story
61
258000
3000
tôi không biết liệu mình
có tình cờ bắt gặp câu chuyện nào
có tình cờ bắt gặp câu chuyện nào
04:39
that is so full of hope and so fun."
62
261000
4000
đầy hy vọng và thú vị.''
04:43
So we went to Lagos in October 2005.
63
265000
7000
Vì vậy chúng tôi đã tới
Lagos vào tháng 10 năm 2005.
Lagos vào tháng 10 năm 2005.
04:50
And we went to Lagos to meet Bond Emeruwa,
64
272000
3000
Và chúng tôi đã tới
Lagos để gặp Bond Emeruwa,
Lagos để gặp Bond Emeruwa,
04:53
a wonderful, talented film director who is with us tonight.
65
275000
5000
một đạo diễn phim tài năng, tuyệt vời
người cùng với chúng ta đêm nay.
người cùng với chúng ta đêm nay.
04:58
The plan was to give you a portrait of Nollywood,
66
280000
4000
Dự án này sẽ cho các bạn
bức chân dung về Nollywood,
bức chân dung về Nollywood,
05:02
of this incredible film industry,
67
284000
3000
về nền công nghiệp điện ảnh khó tin này.
05:05
following Bond in his quest to make an action movie
68
287000
4000
theo chân Bond trong cuộc hành trình của
ông để tạo ra một bộ phim hành động
ông để tạo ra một bộ phim hành động
05:09
that deals with the issue of corruption,
69
291000
3000
bàn về nạn tham nhũng,
05:12
called "Checkpoint."
70
294000
2000
được gọi là ''Trạm kiểm soát''
05:14
Police corruption.
71
296000
2000
Tham nhũng trong ngành cảnh sát.
05:16
And he had nine days to make it.
72
298000
2000
Và ông ấy có chín ngày để tạo ra nó.
05:18
We thought this was a good story.
73
300000
2000
Chúng tôi nghĩ rằng đó là một bộ phim hay.
05:20
In the meantime, we had to cover Nollywood,
74
302000
3000
Trong lúc đó, chúng tôi
phải đi khắp Nollywood,
phải đi khắp Nollywood,
và chúng tôi đã nói chuyện
với nhiều nhà làm phim.
với nhiều nhà làm phim.
05:23
and we talked to a lot of filmmakers.
75
305000
2000
Nhưng tôi không muốn
các bạn trông đợi nhiều.
các bạn trông đợi nhiều.
05:25
But I don't want to create too many expectations.
76
307000
2000
05:27
I would like to show you six minutes.
77
309000
4000
Tôi muốn cho các bạn xem 6 phút.
05:31
And these are six minutes they really prepared for the TED audience.
78
313000
4000
Và đây là 6 phút mà họ đã chuẩn bị
tỉ mỉ cho các khán giả của TED.
tỉ mỉ cho các khán giả của TED.
05:35
There are several themes from the documentary,
79
317000
3000
Có vài phân cảnh từ phim tài liệu,
nhưng chúng đã được
biên tập cho các bạn, OK?
biên tập cho các bạn, OK?
05:38
but they are re-edited and made for you, OK?
80
320000
2000
05:40
So I guess it's a world premier.
81
322000
3000
Tôi đoán đó là một thước phim kinh điển.
05:43
(Video)
82
325000
2000
(Video)
05:46
Man: Action.
83
328000
1000
Người đàn ông: Diễn.
05:54
Milverton Nwokedi: You cut a nice movie with just 10,000 dollars in Nigeria here.
84
336000
7000
Milverton Nworkedi: Bạn ghi hình một bộ
phim hay chỉ với 10,000 đô ở Nigeria này.
phim hay chỉ với 10,000 đô ở Nigeria này.
06:01
And you shoot in seven days.
85
343000
2000
và bạn quay nó trong 7 ngày.
Peace Piberesima: Chúng tôi
làm phim cho đại chúng.
làm phim cho đại chúng.
06:08
Peace Piberesima: We're doing films for the masses.
86
350000
2000
Chúng tôi không làm phim
cho giới thượng lưu
cho giới thượng lưu
06:10
We're not doing films for the elite
87
352000
2000
06:12
and the people in their glass houses.
88
354000
2000
và những người sống trong nhà kính.
Họ dư giả để xem ''Robocop''
và bất cứ phim nào.
và bất cứ phim nào.
06:14
They can afford to watch their "Robocop" and whatever.
89
356000
2000
Mahmood Ali Balogun: Tôi nghĩ làm phim
ở Nigeria , với ai làm việc ở đó,
ở Nigeria , với ai làm việc ở đó,
06:19
Mahmood Ali Balogun: I think filmmaking in Nigeria, for those who work in it,
90
361000
2000
06:21
is a kind of subsistence filmmaking -- what they do to make a living.
91
363000
4000
là hình thức làm phim
vì sinh kế - để sinh tồn.
vì sinh kế - để sinh tồn.
06:25
It's not the fancy filmmaking where you say,
92
367000
3000
Đó không phải là quá trình
làm phim mà bạn nói rằng,
làm phim mà bạn nói rằng,
06:28
oh, you want to put all the razzmatazz of Hollywood,
93
370000
3000
oh, mình sẽ thổi vào đó những
nét quyến rũ của Hollywood,
nét quyến rũ của Hollywood,
06:31
and where you have big budgets.
94
373000
2000
và nơi bạn có những khoản vốn lớn.
06:33
Here is that you make these films,
95
375000
2000
Ở đây bạn làm ra phim,
06:35
it sells, you jump onto the location again to make another film,
96
377000
4000
nó được bán, bạn lại lao vào
làm một bộ phim khác,
làm một bộ phim khác,
06:39
because if you don't make the next film, you're not going to feed.
97
381000
3000
vì nếu không tiếp tục làm phim,
bạn không thể nuôi sống mình.
bạn không thể nuôi sống mình.
06:49
Bond Emeruwa: So while we're entertaining, we should be able to educate.
98
391000
4000
Bond Emeruwa: Trong khi giải trí,
bạn nên có thể giáo dục nữa.
bạn nên có thể giáo dục nữa.
06:53
I believe in the power of audiovisuals.
99
395000
4000
Tôi tin vào sức mạnh của tri thính.
06:57
I mean, 90 percent of the population will watch Nollywood.
100
399000
3000
Ý tôi là, 90% dân số sẽ xem Nollywood.
Tôi nghĩ đó là phương tiện
khả thi nhất lúc này
khả thi nhất lúc này
07:00
I think it's the most viable vehicle right now
101
402000
2000
07:02
to pass information across a dedicated cable.
102
404000
3000
để truyền thông tin
thông qua cáp chuyên dụng.
thông qua cáp chuyên dụng.
07:05
So if you're making a movie, no matter what your topic is,
103
407000
3000
Vậy nếu bạn đang làm một
bộ phim, cho dù đề tài là gì,
bộ phim, cho dù đề tài là gì,
07:08
put in a message in there.
104
410000
2000
hãy truyền tải vào đó một thông điệp.
07:10
Woman: You still have to report the incident.
105
412000
3000
Người phụ nữ: Các cô vẫn
phải báo cáo về vụ tai nạn.
phải báo cáo về vụ tai nạn.
07:15
He needs proper medical attention.
106
417000
3000
Anh ta cần sự điều trị y tế hợp lý.
PP: Tôi không ngừng cố gắng
giải thích cho mọi người,
giải thích cho mọi người,
07:18
PP: I keep trying to explain to people,
107
420000
2000
07:20
it's not about the quality at the moment -- the quality is coming.
108
422000
3000
giờ không phải là vấn đề
chất lượng -- chất lượng sẽ đến thôi.
chất lượng -- chất lượng sẽ đến thôi.
07:23
I mean, there are those films that people are making for quality,
109
425000
4000
Ý tôi là, có những bộ phim
người ta làm vì chất lượng,
người ta làm vì chất lượng,
07:27
but the first thing you have to remember about this society
110
429000
3000
nhưng điều trước tiên
phải nhớ về xã hội này
phải nhớ về xã hội này
07:30
is that Africa still has people that live on one dollar a day,
111
432000
4000
là rằng châu Phi vẫn có những
người sống với 1 đô la một ngày,
người sống với 1 đô la một ngày,
07:34
and these are the people that really watch these films.
112
436000
2000
và họ là những ai thật tâm
xem những bộ phim này.
xem những bộ phim này.
07:41
Sonny McDon W: Nollywood is a fantastic industry
113
443000
5000
Sonny McDon W: Nollywood
là ngành công nghiệp kiệt xuất
là ngành công nghiệp kiệt xuất
07:46
that has just been born in this part of the world.
114
448000
4000
chỉ mới được khai sinh
trong phần này của thế giới.
trong phần này của thế giới.
07:54
Because nobody believed that Nollywood can come out of Africa.
115
456000
6000
Bởi không ai tin rằng Nollywood
có thể vượt ra ngoài châu Phi.
có thể vượt ra ngoài châu Phi.
Lancelot Imasen: Nhưng
phim của chúng ta,
phim của chúng ta,
08:01
Lancelot Imasen: But our films,
116
463000
2000
chúng là những chuyện kể rằng
con người có thể liên hệ tới chính mình.
con người có thể liên hệ tới chính mình.
08:03
they are stories that our people can relate to themselves.
117
465000
3000
08:06
They are stories about our people, for our people.
118
468000
3000
Đó là chuyện kể về con người
chúng ta, vì con người chúng ta.
chúng ta, vì con người chúng ta.
08:09
And consistently, they are glued to their screen
119
471000
4000
Và một cách nhất quán,
họ dán mắt vào màn hình
họ dán mắt vào màn hình
08:13
whenever they see the story.
120
475000
2000
bất cứ khi nào họ nhìn thấy câu chuyện.
08:18
Narrator: Suspense, fun and intrigue.
121
480000
3000
Người lồng tiếng: Kịch tính,
hài hước và âm mưu.
hài hước và âm mưu.
08:21
It's the blockbuster comedy.
122
483000
2000
Đây là hài kịch bom tấn.
08:23
You'll crack your ribs.
123
485000
2000
Bạn sẽ có những trận cười sảng khoái.
Bernard Pinayon Agbaosi: Chúng ta đắm
quá sâu vào phim ảnh nước ngoài,
quá sâu vào phim ảnh nước ngoài,
08:32
Bernard Pinayon Agbaosi: We have been so deep into the foreign movies.
124
494000
3000
08:35
It's all about the foreign movies.
125
497000
2000
Đó là toàn bộ về phim ảnh ngoại quốc.
08:37
But we can do something too.
126
499000
2000
Nhưng chúng ta cũng có thể làm gì đó.
08:39
We can do something, something that when the world sees it,
127
501000
3000
Chúng ta có thể làm gì đó,
điều mà khi thế giới nhìn thấy,
điều mà khi thế giới nhìn thấy,
08:42
they say, wow, this is Nigeria.
128
504000
3000
họ nói, wow, đây là Nigeria đấy.
08:48
Man: Just arrest yourself, sergeant.
129
510000
2000
Người đàn ông: Đi mà bắt mình, trung sĩ.
08:50
Don't embarrass yourself.
130
512000
2000
Đừng gây rắc rối cho mình nữa.
08:55
Come on. Don't run away. Come back. Come back.
131
517000
3000
Nhanh nào. Đừng bỏ trốn.
Quay lại đi. Quay lại.
Quay lại đi. Quay lại.
SMW: Giờ bạn có thể dạo phố
và thấy một mẫu người lý tưởng.
và thấy một mẫu người lý tưởng.
09:02
SMW: You can now walk the street and see a role model.
132
524000
2000
09:04
It’s not just what you see in picture.
133
526000
2000
Đó không chỉ là điều
bạn trực quan thấy.
bạn trực quan thấy.
09:06
You see the person live.
134
528000
2000
Bạn nhìn thấy người ta sống.
09:08
You see how he talks. You see how he lives.
135
530000
3000
Bạn thấy cách anh ta nói chuyện.
Bạn thấy cách anh ta sống.
Bạn thấy cách anh ta sống.
09:11
He influences you really good, you know.
136
533000
2000
Anh ta ảnh hưởng bạn thật sự tốt.
Đó không phải là điều
bạn thấy trên màn ảnh.
bạn thấy trên màn ảnh.
09:13
It’s not just what you see in the picture.
137
535000
2000
09:15
It is not what you hear, you know, from the Western press.
138
537000
5000
Đó không phải là điều bạn nghe,
bạn biết đấy, từ báo chí Tây phương.
bạn biết đấy, từ báo chí Tây phương.
09:20
Man: See you. Bye.
139
542000
2000
Nam: Hẹn gặp lại. Tạm biệt.
09:24
Action.
140
546000
2000
Diễn.
Saint Obi: Tôi đã rất phấn khích, bạn biết
đấy, với những bộ phim cao bồi này.
đấy, với những bộ phim cao bồi này.
09:27
Saint Obi: I was so fascinated, you know, with those cowboy movies.
141
549000
5000
09:32
But then when I discovered the situation in my country,
142
554000
4000
Nhưng rồi khi tôi khám phá
ra thực trạng ở đất nước mình,
ra thực trạng ở đất nước mình,
09:36
at that time there was so much corruption.
143
558000
4000
vào lúc đó đã có quá
nhiều tham nhũng.
nhiều tham nhũng.
09:40
For a young man to really make it out here,
144
562000
3000
Để một thanh niên thật
sự rõ về điều đó ở đây,
sự rõ về điều đó ở đây,
09:43
you got to think of some negative things and all that,
145
565000
4000
bạn phải nghĩ về vài
điều tiêu cực và toàn bộ chúng,
điều tiêu cực và toàn bộ chúng,
09:47
or some kind of vices.
146
569000
2000
hay một vài thể loại đồi trụy.
09:49
And I didn't want that, you know.
147
571000
3000
Và tôi đã không muốn
điều đó, bạn biết đấy.
điều đó, bạn biết đấy.
09:52
And I discovered that I could be successful in life as an actor,
148
574000
5000
Và tôi phát hiện rằng tôi có thể
thành công trong đời như một diễn viên,
thành công trong đời như một diễn viên,
09:57
without doing crime, without cheating nobody, without telling no lies.
149
579000
4000
không cần phạm tội, không cần
lừa gạt ai, không cần nói dối.
lừa gạt ai, không cần nói dối.
10:01
Just me and God-given talent.
150
583000
2000
Chỉ tôi và cái tài năng Chúa ban.
10:14
Man: Let's go.
151
596000
1000
Nam: Đi thôi.
10:15
OK, it's time to kick some ass.
152
597000
3000
OK, đến lúc hành động rồi.
10:20
Cover this. It's your own.
153
602000
2000
Hãy trông nó. Của anh đấy.
10:23
Move it.
154
605000
1000
Đi.
Robeger Animadu: Ở các
cường quốc, khi làm phim,
cường quốc, khi làm phim,
10:27
Roboger Animadu: In big countries, when they do the movies,
155
609000
2000
10:29
they have all these things in place.
156
611000
2000
họ có mọi thứ sẵn sàng.
Nhưng ở đây, chúng tôi ứng biến
các vật dụng, ví như những khẩu súng ngắn.
các vật dụng, ví như những khẩu súng ngắn.
10:31
But here, we improvise these items, like the gunshots.
157
613000
4000
Như họ đi, ở đây, bây giờ,
bạn thấy khẩu súng ở đó,
bạn thấy khẩu súng ở đó,
10:35
Like they go, here, now, now, you see the gun there,
158
617000
2000
nhưng bạn sẽ không thấy pha đạn
bắn nào, chúng tôi dùng kỹ xảo.
bắn nào, chúng tôi dùng kỹ xảo.
10:37
but you won't see any guns shot, we use knock-out.
159
619000
2000
Kenvin Books Ikeduba: Điều tôi sợ
chỉ là mình sẽ bị nổ trên mặt.
chỉ là mình sẽ bị nổ trên mặt.
10:41
Kevin Books Ikeduba: What I'm scared of is just the explosion will come up in my face.
160
623000
3000
Người phụ nữ: Đó là lý do tôi
dùng đủ băng mặt.
dùng đủ băng mặt.
10:44
Woman: That's why I use enough masking tape.
161
626000
2000
10:46
The masking tape will hold it.
162
628000
2000
Cuốn băng mặt này sẽ giữ nó.
10:48
Wat, wait. Just hold this for me.
163
630000
2000
Chờ, chờ đã. Hãy giữ cái này hộ tôi.
KBI: Tôi chỉ đang bảo cô ấy
chắc rằng cô ấy đặt nó đúng
chắc rằng cô ấy đặt nó đúng
10:53
KBI: I'm just telling her to make sure she places it well
164
635000
2000
để nó không ảnh hưởng
tới mặt mình -- vụ nổ, bạn biết đấy.
tới mặt mình -- vụ nổ, bạn biết đấy.
10:55
so that it won't affect my face -- the explosion, you know.
165
637000
2000
10:57
But she's a professional. She knows what she’s doing.
166
639000
3000
Nhưng cô ấy là dân chuyên nghiệp.
Cô ấy biết mình đang làm gì.
Cô ấy biết mình đang làm gì.
11:00
I'm trying to protect my face too.
167
642000
2000
Tôi cũng đang cố bảo vệ mặt mình.
11:02
This ain't going to be my last movie.
168
644000
2000
Đây sẽ không phải là
bộ phim cuối cùng của tôi.
bộ phim cuối cùng của tôi.
Bạn biết đấy, đây là Nollywood,
nơi phép màu tồn tại.
nơi phép màu tồn tại.
11:09
You know, this is Nollywood, where the magic lives.
169
651000
2000
RA: Bây giờ bạn sẽ xem cách chúng tôi
làm những bộ phim của chính mình ở đây,
làm những bộ phim của chính mình ở đây,
11:13
RA: So now you're about to see how we do our own movies here,
170
655000
3000
11:16
with or without any assistance from anybody.
171
658000
4000
có hoặc không bất kỳ trợ giúp từ ai đó.
11:20
Man: Action.
172
662000
1000
Nam: Diễn.
11:25
Cut.
173
667000
2000
Cắt.
11:27
(Applause)
174
669000
6000
(Vỗ tay)
Franco Sacchi: Quá nhiều
thứ để nói, quá ít thì giờ.
thứ để nói, quá ít thì giờ.
11:33
Franco Sacchi: So many things to say, so little time.
175
675000
2000
11:35
So many themes in this story.
176
677000
2000
Qúa nhiều chủ đề trong câu chuyện này.
11:37
I just can't tell you -- there’s one thing I want to tell you.
177
679000
3000
Tôi chỉ không thể nới với bạn
-- có một điều tôi muốn kể.
-- có một điều tôi muốn kể.
11:40
I spent, you know, several weeks with all these actors, producers,
178
682000
5000
Tôi đã dành ra, bạn biết đấy, vài tuần với
tất cả các đạo diễn, nhà sản xuất này,
tất cả các đạo diễn, nhà sản xuất này,
11:45
and the problems they have to go through are unimaginable
179
687000
3000
và những vấn đề họ gặp phải
là không thể tưởng tượng được
là không thể tưởng tượng được
11:48
for, you know, a Westerner, a filmmaker who works in America or in Europe.
180
690000
4000
với, bạn biết đấy, một người Tây, một nhà
làm phim làm việc ở Mỹ hay châu Âu.
làm phim làm việc ở Mỹ hay châu Âu.
11:52
But always with a smile, always with an enthusiasm,
181
694000
4000
Nhưng luôn luôn nở
nụ cười, luôn luôn đồng cảm,
nụ cười, luôn luôn đồng cảm,
11:56
that is incredible.
182
698000
2000
thật không thể tin được.
11:58
Werner Herzog, the German filmmaker said,
183
700000
2000
Werner Herzog, nhà làm
phim gốc Đức đã nói,
phim gốc Đức đã nói,
12:00
"I need to make movies like you need oxygen."
184
702000
5000
''Tôi cần làm phim
giống như bạn cần oxi.''
giống như bạn cần oxi.''
12:05
And I think they’re breathing.
185
707000
2000
Và tôi nghĩ họ đang thở.
12:07
The Nigerian filmmakers really, really, are doing what they like.
186
709000
4000
Các nhà làm phim Nigeria thật sự,
thật sự, đang làm điều họ thích.
thật sự, đang làm điều họ thích.
12:11
And so it's a very, very important thing for them,
187
713000
4000
Và vậy nên điều đó rất,
rất quan trọng với họ,
rất quan trọng với họ,
và với khán giả của họ.
12:15
and for their audiences.
188
717000
1000
12:16
A woman told me, "When I see a Nollywood film,
189
718000
3000
Một phụ nữ đã bảo tôi,
''Khi xem phim Nollywood,
''Khi xem phim Nollywood,
12:19
I can relax, I really -- I can breathe better."
190
721000
4000
tôi có thể thư giãn, tôi
thật sự -- tôi có thể thở tốt hơn.''
thật sự -- tôi có thể thở tốt hơn.''
12:23
There is also another very important thing
191
725000
2000
Còn có một điều quan trọng khác nữa
12:25
that I hope will resonate with this audience.
192
727000
2000
mà tôi hy vọng sẽ
cộng hưởng với khán giả.
cộng hưởng với khán giả.
12:27
It’s technology. I’m very interested in it
193
729000
3000
Đó là công nghệ. Tôi rất quan tâm đến nó.
12:30
and I really think that the digital non-linear editing has slashed, you know,
194
732000
7000
và tôi thật sự nghĩ rằng biên tập vô tuyến
kỹ thuật số đã cắt giảm, bạn biết đấy,
kỹ thuật số đã cắt giảm, bạn biết đấy,
12:37
the cost now is a fraction of what it used to be.
195
739000
2000
giá cả bây giờ là một phần nó đã từng.
12:39
Incredible cameras cost under 5,000 dollars.
196
741000
4000
Những chiếc máy quay
khó tin giá dưới 5000 đô.
khó tin giá dưới 5000 đô.
12:43
And this has unleashed tremendous energy.
197
745000
3000
Và điều đó đã giải phóng
nguồn năng lượng tuyệt vời.
nguồn năng lượng tuyệt vời.
12:46
And guess what?
198
748000
2000
Và đoán xem?
Chúng ta đã không phải nói
với các nhà làm phim Nigeria.
với các nhà làm phim Nigeria.
12:48
We didn’t have to tell to the Nigerian filmmakers.
199
750000
2000
12:50
They understood it, they embraced the technology
200
752000
3000
Họ hiểu nó, họ tiếp thu công nghệ
12:53
and they run with it, and they’re successful.
201
755000
2000
và làm việc với nó, và họ đã thành công.
12:55
I hope that the Nollywood phenomenon will go both ways.
202
757000
5000
Tôi hy vọng rằng hiện tượng
Nollywood sẽ làm được cả hai.
Nollywood sẽ làm được cả hai.
13:00
I hope it will inspire other African nations to embrace the technology,
203
762000
5000
Tôi hy vọng nó sẽ lấy cảm hứng từ các
nước châu Phi để tiếp thu công nghệ,
nước châu Phi để tiếp thu công nghệ,
13:05
look at the Nigerian model, make their films, create jobs,
204
767000
3000
nhìn vào mô hình Nigeria, làm phim
của họ, tao ra việc làm,
của họ, tao ra việc làm,
13:08
create a narrative for the population, something to identify,
205
770000
4000
tạo ra một bài phát biểu
cho dân chúng, điều gì đó để xác định,
cho dân chúng, điều gì đó để xác định,
13:12
something positive, something that really is psychological relief
206
774000
3000
điều gì đó tích cực, điều gì đó
thật sự là niềm tin tâm lý
thật sự là niềm tin tâm lý
13:15
and it's part of the culture.
207
777000
2000
và đó là một bộ phận của văn hóa.
13:17
But I really think this is a phenomenon that can inspire us.
208
779000
5000
Nhưng tôi thật tâm nghĩ đó là một hiện
tượng có thể khơi cảm hứng ở chúng ta.
tượng có thể khơi cảm hứng ở chúng ta.
13:22
I really think it goes both ways.
209
784000
2000
Tôi thật sự nghĩ nó làm được cả hai.
13:24
Filmmakers, friends of mine, they look at Nollywood and they say,
210
786000
4000
Các nhà làm phim, bạn bè của tôi,
họ nhìn vào Hollywood và nói:
họ nhìn vào Hollywood và nói:
13:28
"Wow, they are doing what we really want to do,
211
790000
2000
''Wow, họ đang làm điều họ thực sự muốn,
13:30
and make a buck and live with this job."
212
792000
3000
và kiếm sống bằng công việc này.
Nên tôi thật sự nghĩ đó là bài học
13:33
So I really think it’s a lesson
213
795000
1000
13:34
that we're actually learning from them.
214
796000
2000
rằng chúng ta thật sự đang học từ họ.
13:36
And there's one thing, one small challenge that I have for you,
215
798000
3000
Và có một điều, một thử
thách nhỏ cho các bạn,
thách nhỏ cho các bạn,
và nên khiến chúng ta phản ánh
tầm quan trọng của việc kể chuyện.
tầm quan trọng của việc kể chuyện.
13:39
and should make us reflect on the importance of storytelling.
216
801000
4000
Và tôi nghĩ đây thật sự
là chủ đề của phần này.
là chủ đề của phần này.
13:43
And I think this is really the theme of this session.
217
805000
3000
Thử hình dung một thế giới nơi mục tiêu
chỉ là ăn và ở, nhưng không có chuyện kể.
chỉ là ăn và ở, nhưng không có chuyện kể.
13:46
Try to imagine a world where the only goal is food and a shelter, but no stories.
218
808000
12000
Không có chuyện kể quanh lửa trại.
13:58
No stories around the campfire.
219
820000
2000
Không có những huyền thoại,
không có truyện cổ tích.
không có truyện cổ tích.
14:00
No legends, no fairytales.
220
822000
2000
14:02
Nothing.
221
824000
2000
Không có gì cả.
14:04
No novels.
222
826000
2000
Không có tiểu thuyết.
14:09
Difficult, eh? It's meaningless.
223
831000
2000
Khó khăn? Nó vô nghĩa.
14:11
So this is what I really think.
224
833000
3000
Vậy nên đó là những gì tôi thật sự nghĩ.
14:14
I think that the key to a healthy society
225
836000
4000
Tôi nghĩ chìa khóa đến
một xã hội lành mạnh
một xã hội lành mạnh
là một cộng đồng những
người kể chuyện phát triển,
người kể chuyện phát triển,
14:18
is a thriving community of storytellers,
226
840000
2000
14:20
and I think that the Nigerian filmmakers really have proved this.
227
842000
5000
và tôi nghĩ rằng giới làm phim
Nigeria thật sự đã chứng minh điều đó.
Nigeria thật sự đã chứng minh điều đó.
14:25
I would like you to hear their voices.
228
847000
5000
Tôi muốn bạn nghe ý kiến của họ.
14:30
Just a few moments.
229
852000
3000
Chỉ một lát thôi.
14:33
It’s not an added sequence, just some voices from Nollywood.
230
855000
5000
Đó không phải là cảnh được thêm vào,
chỉ là một vài ý kiến từ Nollywood.
chỉ là một vài ý kiến từ Nollywood.
(Video) Toyin Alousa: Nollywood là thứ tốt
nhất có thể xảy ra với họ.
nhất có thể xảy ra với họ.
14:38
(Video) Toyin Alousa: Nollywood is the best thing that can happen to them.
231
860000
2000
14:40
If you have an industry that puts a smile on people's face,
232
862000
4000
Nếu bạn sở hữu một nền công nghiệp
mang lại nụ cười cho con người,
mang lại nụ cười cho con người,
14:44
that’s Nollywood.
233
866000
2000
đó là Nollywood.
SO: Tôi sớm tin rằng, chúng tôi không chỉ
sẽ có những bộ phim tốt hơn,
sẽ có những bộ phim tốt hơn,
14:46
SO: I believe very soon, we’re not only going to have better movies,
234
868000
3000
chúng tôi sẽ sở hữu nền
điện ảnh Nigeria độc nhất.
điện ảnh Nigeria độc nhất.
14:49
we'll have that original Nigerian movie.
235
871000
3000
BE: Đó vẫn cùng là những đề tài kinh điển.
14:52
BE: It’s still the same basic themes.
236
874000
2000
14:54
Love, action.
237
876000
3000
Tình yêu, hành động.
Nhưng chúng tôi sẽ kể nó theo cách
của mình, của Nigeria, của châu Phi.
của mình, của Nigeria, của châu Phi.
14:58
But we're telling it our own way, our own Nigerian way, African way.
238
880000
5000
Chúng tôi đa văn hóa,
có quá nhiều nền văn hóa,
có quá nhiều nền văn hóa,
15:04
We have diverse cultures, diverse cultures, there are so many,
239
886000
5000
15:09
that in the natal lifetimes,
240
891000
3000
mà trong đời mình,
tôi không thấy chúng tôi
cạn kiệt những câu chuyện.
cạn kiệt những câu chuyện.
15:12
I don't see us exhausting the stories we have.
241
894000
4000
FS: Việc của tôi xong ở đây, và giờ các
nhà làm phim Nollywood thật sự phải làm việc.
nhà làm phim Nollywood thật sự phải làm việc.
15:16
FS: My job ends here, and the Nollywood filmmakers really have now to work.
242
898000
7000
Và tôi thành thật hy vọng rằng
sẽ có thật nhiều sự hợp tác,
sẽ có thật nhiều sự hợp tác,
15:23
And I really hope that there will be many, many collaborations,
243
905000
3000
15:28
where we teach each other things.
244
910000
2000
nơi chúng ta dạy nhau nhiều thứ.
15:30
And I really hope that this will happen.
245
912000
3000
Và tôi thật sự hy vọng điều đó sẽ xảy ra.
15:33
Thank you very much.
246
915000
1000
Cảm ơn rất nhiều.
15:34
(Applause)
247
916000
4000
(Vỗ tay)
15:38
Chris Anderson: Stop. I've got two questions.
248
920000
4000
Chris Anderson: Dừng. Tôi có hai câu hỏi.
15:42
Franco, you described this as the world's third largest film industry.
249
924000
5000
Franco, anh miêu tả đó như là
nền công nghiệp lớn thứ ba thế giới.
nền công nghiệp lớn thứ ba thế giới.
15:47
What does that translate to in terms of numbers of films, really?
250
929000
3000
Số lượng những bộ phim
thật sự truyền tải điều gì vậy?
thật sự truyền tải điều gì vậy?
15:50
FS: Oh, yes. I think I mentioned briefly -- it's close to 2,000 films.
251
932000
4000
FS: Oh, vâng. Tôi nghĩ tôi đã đề cập
ngắn gọn rồi -- gần 2000 bộ phim.
ngắn gọn rồi -- gần 2000 bộ phim.
15:54
There is scientific data on this.
252
936000
2000
Có số liệu khoa học về điều này.
15:56
CA: 2,000 films a year?
253
938000
2000
CA: 2000 bộ phim một năm ư?
15:58
FS: 2,000 films a year. 2005 or 6,
254
940000
3000
FS: 2000 bộ phim một năm. 2005 hoặc 6,
16:01
the censor board has censored 1,600 films alone.
255
943000
6000
hội đồng quản trị kiểm duyệt đã
kiểm duyệt riêng biệt 1600 bộ phim.
kiểm duyệt riêng biệt 1600 bộ phim.
16:07
And we know that there are more.
256
949000
2000
Và chúng tôi biết rằng còn nhiều hơn.
Vì vậy an toàn để
nói rằng có 2000 bộ phim.
nói rằng có 2000 bộ phim.
16:09
So it’s safe to say that there are 2,000 films.
257
951000
2000
16:11
So imagine 45 films per week.
258
953000
2000
Hãy thử tưởng tượng 45 bộ phim một tuần.
16:13
There are challenges. There are challenges.
259
955000
2000
Có những thử thách.
16:15
There is a glut of film,
260
957000
2000
Tồn tại tình trạng phim rác,
16:17
the quality has to be raised, they need to go to the next level,
261
959000
3000
chất lượng phải được
nâng lên, chúng cần nâng cấp,
nâng lên, chúng cần nâng cấp,
nhưng tôi lạc quan về điều đó.
16:20
but I’m optimistic.
262
962000
2000
CA: Và đó không phải là những bộ phim
được xem đại trà trong rạp phải không?
được xem đại trà trong rạp phải không?
16:22
CA: And these aren’t films that are primarily seen in cinemas?
263
964000
3000
16:25
FS: Oh yes, of course. This is very important.
264
967000
3000
FS: Oh vâng, dĩ nhiên.
Điều này rất quan trọng.
Điều này rất quan trọng.
Có lẽ, anh biết đấy, để anh
thử hình dung về điều này,
thử hình dung về điều này,
16:28
Maybe, you know, for you to try to imagine this,
265
970000
2000
16:30
these are films that are distributed directly in markets.
266
972000
6000
đây là những bộ phim được
quảng bá rộng rãi trên thị trường,
quảng bá rộng rãi trên thị trường,
16:36
They are bought in video shops.
267
978000
2000
Chúng được mua trong
các tiệm băng đĩa.
các tiệm băng đĩa.
16:38
They can be rented for pennies.
268
980000
2000
Chúng có thể được thuê bằng đồng penny.
CA: Dưới dạng nào vậy?
16:40
CA: On what format?
269
982000
1000
16:41
FS: Oh, the format -- thank you for the question. Yes, it's VCDs.
270
983000
3000
FS: Oh, hình thức -- cảm ơn
vì câu hỏi. Vâng, là VCD.
vì câu hỏi. Vâng, là VCD.
16:44
It's a CD, it's a little bit more compressed image.
271
986000
3000
Là đĩa CD, là một hình ảnh được
nén nhiều hơn một chút..
nén nhiều hơn một chút..
Họ đã bắt đầu với
hệ thống băng đĩa gia đình.
hệ thống băng đĩa gia đình.
16:47
They started with VHS.
272
989000
2000
16:49
They actually didn't wait for, you know, the latest technology.
273
991000
3000
Họ thật sự không chờ đến,
anh biết đấy, công nghệ mới nhất.
anh biết đấy, công nghệ mới nhất.
16:52
They started in '92, '94.
274
994000
2000
Họ bắt đầu vào những năm 92, 94.
16:54
So there are 57 million VCRs in Nigeria
275
996000
6000
Do đó có tới 57 triệu băng
cassette hình ảnh ở Nigeria
cassette hình ảnh ở Nigeria
17:00
that play, you know, VHS and these VCDs.
276
1002000
4000
hoạt động, anh biết đấy, VHS và VCD.
Đó cơ bản là một chiếc CD.
Là một chiếc đĩa compact.
Là một chiếc đĩa compact.
17:04
It's a CD basically. It's a compact disc.
277
1006000
2000
CA: Vậy trên những đường phố,
các diễn viên ... ?
các diễn viên ... ?
17:06
CA: So on the streets, are film casts ... ?
278
1008000
2000
17:08
FS: You can be in a Lagos traffic jam
279
1010000
3000
FS: Anh có thể bị tắt đường ở Lagos
17:11
and you can buy a movie or some bananas or some water. Yes.
280
1013000
5000
và anh có thể mua một bộ phim
hoặc vài quả chuối hoặc nước. Vâng
hoặc vài quả chuối hoặc nước. Vâng
17:16
(Laughter)
281
1018000
2000
(Cười)
17:18
And I have to say, this really proves that storytelling,
282
1020000
4000
Và tôi phải nói là, điều này thật sự
chứng minh rằng kể chuyện,
chứng minh rằng kể chuyện,
17:22
it's a commodity, it's a staple.
283
1024000
2000
đó là một sản vật, một thổ yếu phẩm.
17:24
There is no life without stories.
284
1026000
3000
Không có sự sống nếu
không có những câu chuyện.
không có những câu chuyện.
17:27
CA: Franco, thank you so much.
285
1029000
2000
CA: Franco, cảm ơn anh rất nhiều.
ABOUT THE SPEAKER
Franco Sacchi - FilmmakerFranco Sacchi is the director of This Is Nollywood, the story of Nigeria's massive homegrown film industry.
Why you should listen
Franco Sacchi's film This Is Nollywood represents one of the most compelling and profound stories of self-generated storytelling and commerce in the developing world. Out of nothing springs an industry that is reputed to be the third-largest film industry worldwide.This, says the Zambia-born, Italy-bred documentary filmmaker, is an irresistible story for those looking view Africa from a different perspective.
From the Director's Statement:
We agreed immediately that African actors, directors, and producers should tell their own story in our film without commentary from us or other westerners. Of course, we filmed and edited the Nollywood story with our own sensibilities, but our greatest hope is that the authentic voices of the Nigerian filmmakers will be heard.
Nollywood filmmakers are conscious of the responsibility they have toward their society -- director Bond Emeruwa says they feel an obligation to "put a message in there." But the production of each movie is also an adventure -- overcoming hurdles unimaginable in the West, racing against an impossibly short clock.
Franco Sacchi | Speaker | TED.com