TED2010
Kevin Bales: How to combat modern slavery
Kevin Bales: Jak walczyć ze współczesnym niewolnictwem
Filmed:
Readability: 3.9
1,090,018 views
Ta poruszająca a zarazem pragmatyczna wypowiedź wyjaśnia działanie biznesu, jakim jest współczesne niewolnictwo - wielomiliardowy rynek stanowiący fundament najgorszych przedsięwzięć przemysłowych na świecie. Kevin Bales dzieli się statystykami, opowiada własne przeżycia z badań terenowych oraz podaje cenę uwolnienia wszystkich niewolników na świecie.
Kevin Bales - Anti-slavery activist
Kevin Bales is the co-founder of Free the Slaves, whose mission is to end all forms of human slavery within the next 25 years. He's the author of "Ending Slavery: How We Free Today's Slaves." Full bio
Kevin Bales is the co-founder of Free the Slaves, whose mission is to end all forms of human slavery within the next 25 years. He's the author of "Ending Slavery: How We Free Today's Slaves." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
You know for me, the interest in contemporary forms of slavery
0
1000
4000
Zainteresowanie współczesnymi formami niewolnictwa,
00:20
started with a leaflet that I picked up in London.
1
5000
2000
wzbudziła we mnie ulotka z Londynu.
00:22
It was the early '90s,
2
7000
2000
Było to we wczesnych latach 90.
00:24
and I was at a public event.
3
9000
2000
Było to we wczesnych latach 90.
00:26
I saw this leaflet and it said,
4
11000
3000
Na ulotce było napisane:
00:29
"There are millions of slaves in the world today."
5
14000
3000
"Dziś na świecie są miliony niewolników".
00:32
And I thought, "No way, no way."
6
17000
4000
Nie mogłem w to uwierzyć.
00:36
And I'm going to admit to hubris.
7
21000
3000
Przyznam się do pychy.
00:39
Because I also, I'm going to admit to you,
8
24000
2000
Myślałem sobie:
00:41
I also thought, "How can I be like
9
26000
2000
"Taki mądrala jak ja,
00:43
a hot-shot young full professor
10
28000
2000
profesor wykładający prawa człowieka?
00:45
who teaches human rights and not know this?
11
30000
3000
profesor wykładający prawa człowieka?
00:48
So it can't be true."
12
33000
2000
Na pewno bym o tym słyszał".
00:50
Well, if you teach, if you worship
13
35000
2000
Nauczyciel w świątyni nauki nie powinien kpić z bogów.
00:52
in the temple of learning,
14
37000
2000
Nauczyciel w świątyni nauki nie powinien kpić z bogów.
00:54
do not mock the gods,
15
39000
2000
Nauczyciel w świątyni nauki nie powinien kpić z bogów.
00:56
because they will take you,
16
41000
2000
Bo oni napełniają nas ciekawością i pasją,
00:58
fill you with curiosity and desire,
17
43000
3000
Bo oni napełniają nas ciekawością i pasją,
01:01
and drive you. Drive you with a passion
18
46000
3000
byśmy mogli zacząć zmieniać świat.
01:04
to change things.
19
49000
3000
byśmy mogli zacząć zmieniać świat.
01:07
I went out and did a lit review,
20
52000
2000
Przejrzałem 3000 artykułów wspominających niewolnictwo.
01:09
3,000 articles on the key word "slavery."
21
54000
3000
Przejrzałem 3000 artykułów wspominających niewolnictwo.
01:12
Two turned out to be about contemporary -- only two.
22
57000
3000
Tylko dwa dotyczyły niewolnictwa współczesnego,
01:15
All the rest were historical.
23
60000
2000
reszta była o przeszłości.
01:17
They were press pieces and they were full of outrage,
24
62000
3000
Artykuły prasowe, pełne oburzenia,
01:20
they were full of speculation, they were anecdotal --
25
65000
3000
nie oparte na badaniach, pełne spekulacji.
01:23
no solid information.
26
68000
2000
Zero rzetelnych informacji.
01:25
So, I began to do a research project of my own.
27
70000
3000
Rozpocząłem więc projekt badawczy.
01:28
I went to five countries around the world.
28
73000
2000
Byłem w 5 różnych krajach.
01:30
I looked at slaves. I met slaveholders,
29
75000
3000
Spotkałem niewolników i ich właścicieli.
01:33
and I looked very deeply
30
78000
2000
Blisko się przyjrzałem biznesowi opartemu na niewolnikach.
01:35
into slave-based businesses
31
80000
3000
Blisko się przyjrzałem biznesowi opartemu na niewolnikach.
01:38
because this is an economic crime.
32
83000
2000
To przestępstwo ekonomiczne.
01:40
People do not enslave people to be mean to them.
33
85000
4000
Nie zniewala się ludzi, żeby im dokuczyć,
01:44
They do it to make a profit.
34
89000
2000
chodzi o dochód.
01:46
And I've got to tell you, what I found out in the world
35
91000
2000
Muszę wam powiedzieć,
01:48
in four different continents,
36
93000
3000
że to co znalazłem jest zatrważająco znajome.
01:51
was depressingly familiar.
37
96000
2000
że to co znalazłem jest zatrważająco znajome.
01:53
Like this:
38
98000
3000
Ludzie pracujący na roli w Afryce,
01:56
Agricultural workers in Africa,
39
101000
2000
Ludzie pracujący na roli w Afryce,
01:58
whipped and beaten,
40
103000
2000
wychłostani i pobici,
02:00
showing us how they were beaten in the fields
41
105000
3000
pokazują, jak pobito ich podczas pracy,
02:03
before they escaped from slavery
42
108000
2000
zanim uciekli z niewoli
02:05
and met up with our film crew.
43
110000
2000
i spotkali naszą ekipę filmową.
02:07
It was mind-blowing.
44
112000
3000
To było niesamowite.
02:10
And I want to be very clear.
45
115000
4000
Chcę coś wyjaśnić.
02:14
I'm talking about real slavery.
46
119000
2000
Mówię o prawdziwym niewolnictwie.
02:16
This is not about lousy marriages,
47
121000
2000
Nie chodzi o nieudane małżeństwa,
02:18
this is not about jobs that suck.
48
123000
2000
ani o kiepską pracę.
02:20
This is about people who can not walk away,
49
125000
3000
Chodzi o ludzi zmuszanych do harówki bez płacy,
02:23
people who are forced to work without pay,
50
128000
2000
Chodzi o ludzi zmuszanych do harówki bez płacy,
02:25
people who are operating 24/7
51
130000
3000
którzy żyją w ciągłym strachu przed przemocą,
02:28
under a threat of violence
52
133000
2000
którzy żyją w ciągłym strachu przed przemocą,
02:30
and have no pay.
53
135000
3000
którym się nie płaci.
02:33
It's real slavery in exactly the same way
54
138000
2000
To prawdziwe niewolnictwo,
02:35
that slavery would be recognized
55
140000
2000
takie jak to znane nam z historii.
02:37
throughout all of human history.
56
142000
3000
takie jak to znane nam z historii.
02:40
Now, where is it?
57
145000
2000
Gdzie się to dzieje?
02:42
Well, this map in the sort of redder, yellower colors
58
147000
3000
Obszary czerwone i żółte to większe nasilenie niewolnictwa.
02:45
are the places with the highest densities of slavery.
59
150000
3000
Obszary czerwone i żółte to większe nasilenie niewolnictwa.
02:48
But in fact that kind of bluey color
60
153000
2000
Niebieski oznacza państwa, gdzie niewolnictwa nie ma.
02:50
are the countries where we can't find any cases of slavery.
61
155000
3000
Niebieski oznacza państwa, gdzie niewolnictwa nie ma.
02:53
And you might notice that it's only Iceland and Greenland
62
158000
3000
To jedynie Islandia i Grenlandia,
02:56
where we can't find any cases of enslavement
63
161000
2000
na całym świecie to tylko te państwa.
02:58
around the world.
64
163000
2000
na całym świecie to tylko te państwa.
03:00
We're also particularly interested
65
165000
2000
Jesteśmy też szczególnie zainteresowani obszarami,
03:02
and looking very carefully
66
167000
2000
Jesteśmy też szczególnie zainteresowani obszarami,
03:04
at places where
67
169000
4000
w których niewolników wykorzystuje się
03:08
slaves are being used to perpetrate
68
173000
2000
do niszczenia środowiska naturalnego.
03:10
extreme environmental destruction.
69
175000
4000
do niszczenia środowiska naturalnego.
03:14
Around the world, slaves are used to destroy the environment,
70
179000
3000
Dzieje się tak na całym świecie.
03:17
cutting down trees in the Amazon; destroying
71
182000
2000
Ścinają drzewa w Amazonii,
03:19
forest areas in West Africa;
72
184000
2000
niszczą lasy w Zachodniej Afryce,
03:21
mining and spreading mercury around
73
186000
3000
pracują w kopalniach i roznoszą rtęć
03:24
in places like Ghana and the Congo;
74
189000
2000
w Ghanie i Kongo,
03:26
destroying the coastal ecosystems in South Asia.
75
191000
4000
niszczą nadbrzeżne ekosystemy Południowej Azji.
03:30
It's a pretty harrowing linkage
76
195000
3000
W taki przerażający sposób łączy się
03:33
between what's happening to our environment
77
198000
2000
niszczenie środowiska i deptanie praw człowieka.
03:35
and what's happening to our human rights.
78
200000
2000
niszczenie środowiska i deptanie praw człowieka.
03:37
Now, how on Earth did we get to a situation like this,
79
202000
3000
Jakim cudem w roku 2010 na świecie jest 27 milionów niewolników?
03:40
where we have 27 million people
80
205000
3000
Jakim cudem w roku 2010 na świecie jest 27 milionów niewolników?
03:43
in slavery in the year 2010?
81
208000
2000
Jakim cudem w roku 2010 na świecie jest 27 milionów niewolników?
03:45
That's double the number that came out of Africa
82
210000
3000
Dwa razy więcej, niż przerzucono z Afryki przez Atlantyk.
03:48
in the entire transatlantic slave trade.
83
213000
3000
Dwa razy więcej, niż przerzucono z Afryki przez Atlantyk.
03:51
Well, it builds up with these factors.
84
216000
2000
Pewne czynniki wzmagają niewolnictwo.
03:53
They are not causal, they are actually supporting factors.
85
218000
3000
Pewne czynniki wzmagają niewolnictwo.
03:56
One we all know about, the population explosion:
86
221000
3000
Pierwszy: wzrost liczby ludności.
03:59
the world goes from two billion people to almost
87
224000
2000
Z 2 miliardów do prawie 7 w ciągu ostatnich 50 lat.
04:01
seven billion people in the last 50 years.
88
226000
3000
Z 2 miliardów do prawie 7 w ciągu ostatnich 50 lat.
04:04
Being numerous does not make you a slave.
89
229000
2000
Oprócz liczebności
04:06
Add in the increased vulnerability of very large numbers of people
90
231000
5000
pojawia się bezradność ludzi w krajach rozwijających się,
04:11
in the developing world,
91
236000
2000
pojawia się bezradność ludzi w krajach rozwijających się,
04:13
caused by civil wars, ethnic conflicts,
92
238000
3000
wynik wojen domowych, konfliktów etnicznych, kleptokracji, chorób...
04:16
kleptocratic governments, disease ... you name it, you know it.
93
241000
3000
wynik wojen domowych, konfliktów etnicznych, kleptokracji, chorób...
04:19
We understand how that works. In some countries
94
244000
2000
Wiemy, jak to działa.
04:21
all of those things happen at once,
95
246000
2000
Czasami mamy to wszystko naraz, jak w Sierra Leone.
04:23
like Sierra Leone a few years ago,
96
248000
2000
Czasami mamy to wszystko naraz, jak w Sierra Leone.
04:25
and push enormous parts ... about a billion people in the world, in fact,
97
250000
4000
Około miliarda ludzi żyje w skrajnej biedzie,
04:29
as we know, live on the edge,
98
254000
2000
Około miliarda ludzi żyje w skrajnej biedzie,
04:31
live in situations where
99
256000
2000
bez szans poprawy sytuacji,
04:33
they don't have any opportunity and are usually even destitute.
100
258000
5000
nawet bez środków do życia.
04:38
But that doesn't make you a slave either.
101
263000
3000
Ale to też nie robi z nich niewolników.
04:41
What it takes to turn a person who is destitute and vulnerable
102
266000
3000
Nędzarza w niewolnika zmienić może
04:44
into a slave, is the absence of the rule of law.
103
269000
4000
całkowity brak skutecznego systemu prawnego.
04:48
If the rule of law is sound, it protects
104
273000
2000
Sprawiedliwe prawo chroni ludzi bezbronnych.
04:50
the poor and it protects the vulnerable.
105
275000
2000
Sprawiedliwe prawo chroni ludzi bezbronnych.
04:52
But if corruption creeps in
106
277000
2000
Ale kiedy powstaje korupcja,
04:54
and people don't have the opportunity
107
279000
2000
prawo przestaje ochraniać potrzebujących.
04:56
to have that protection of the rule of law,
108
281000
2000
prawo przestaje ochraniać potrzebujących.
04:58
then if you can use violence,
109
283000
2000
Wtedy bezkarnie można stosować przemoc
05:00
if you can use violence with impunity,
110
285000
2000
Wtedy bezkarnie można stosować przemoc
05:02
you can reach out and harvest the vulnerable
111
287000
3000
i zmienić ludzi bezradnych w niewolników.
05:05
into slavery.
112
290000
2000
i zmienić ludzi bezradnych w niewolników.
05:07
Well, that is precisely what has happened around the world.
113
292000
4000
Właśnie tak się dzieje na świecie.
05:11
Though, for a lot of people,
114
296000
4000
Wielu ludzi zostaje dziś niewolnikami nie przez to,
05:15
the people who step
115
300000
2000
Wielu ludzi zostaje dziś niewolnikami nie przez to,
05:17
into slavery today
116
302000
3000
Wielu ludzi zostaje dziś niewolnikami nie przez to,
05:20
don't usually get kidnapped or knocked over the head.
117
305000
4000
że dostali w głowę i zostali porwani,
05:24
They come into slavery because
118
309000
2000
ale dlatego, że ktoś spytał, czy "chcą zarobić".
05:26
someone has asked them this question.
119
311000
2000
ale dlatego, że ktoś spytał, czy "chcą zarobić".
05:28
All around the world I've been told an almost identical story.
120
313000
3000
Wszędzie na świecie słyszę tę samą historię:
05:31
People say, "I was home,
121
316000
2000
"Przyjechali do wioski
05:33
someone came into our village,
122
318000
2000
i z ciężarówki ogłosili, że jest praca
05:35
they stood up in the back of a truck, they said, 'I've got jobs,
123
320000
2000
i z ciężarówki ogłosili, że jest praca
05:37
who needs a job?'"
124
322000
2000
i czekają na chętnych".
05:39
And they did exactly what
125
324000
2000
Wszyscy zareagowalibyśmy tak samo.
05:41
you or I would do in the same situation.
126
326000
3000
Wszyscy zareagowalibyśmy tak samo.
05:44
They said, "That guy looked sketchy. I was suspicious,
127
329000
4000
"Facet wyglądał podejrzanie, ale dzieci były głodne,
05:48
but my children were hungry.
128
333000
3000
"Facet wyglądał podejrzanie, ale dzieci były głodne,
05:51
We needed medicine.
129
336000
2000
potrzebowaliśmy lekarstw. Zrobiłem to,
05:53
I knew I had to do anything I could
130
338000
2000
potrzebowaliśmy lekarstw. Zrobiłem to,
05:55
to earn some money to support the people I care about."
131
340000
4000
bo musiałem pomóc ukochanym".
05:59
They climb into the back of the truck. They go off with the person who recruits them.
132
344000
3000
Wchodzą do ciężarówki i odjeżdżają,
06:02
Ten miles, 100 miles, 1,000 miles later,
133
347000
4000
a 10, 100, 1000 mil dalej
06:06
they find themselves in dirty, dangerous, demeaning work.
134
351000
4000
dostają brudną, niebezpieczną i poniżającą robotę.
06:10
They take it for a little while,
135
355000
2000
W końcu próbują odejść,
06:12
but when they try to leave, bang!, the hammer comes down,
136
357000
3000
a wtedy boleśnie się im uświadamia,
06:15
and they discover they're enslaved.
137
360000
3000
że stali się niewolnikami.
06:18
Now, that kind of slavery
138
363000
3000
Ten rodzaj niewolnictwa
06:21
is, again, pretty much what slavery has been all through human history.
139
366000
4000
jest taki sam, jak wcześniej w historii.
06:25
But there is one thing that is particularly remarkable
140
370000
4000
Ale jest coś nowego, co go wyróżnia.
06:29
and novel about slavery today,
141
374000
2000
Ale jest coś nowego, co go wyróżnia.
06:31
and that is a complete collapse
142
376000
4000
Niesamowity spadek rynkowej wartości ludzi.
06:35
in the price of human beings --
143
380000
3000
Niesamowity spadek rynkowej wartości ludzi.
06:38
expensive in the past, dirt cheap now.
144
383000
3000
Cennych dawniej, teraz tanich jak barszcz.
06:41
Even the business programs have started
145
386000
2000
Nawet programy biznesowe się tym zainteresowały.
06:43
picking up on this.
146
388000
2000
Nawet programy biznesowe się tym zainteresowały.
06:45
I just want to share a little clip for you.
147
390000
2000
Pokażę wam krótki filmik.
06:47
Daphne: OK. Llively discussion guaranteed here, as always,
148
392000
2000
Liczymy na ożywioną dyskusję
06:49
as we get macro and talk commodities.
149
394000
3000
o makroekonomii i towarach.
06:52
Continuing here in the studio with our guest Michael O'Donohue,
150
397000
3000
Jest z nami Michael O'Donohue,
06:55
head of commodities at Four Continents Capital Management.
151
400000
2000
dyrektor towarowy FCCM,
06:57
And we're also joined by Brent Lawson
152
402000
3000
oraz Brent Lawson z Lawson Frisk Securities.
07:00
from Lawson Frisk Securities.
153
405000
2000
oraz Brent Lawson z Lawson Frisk Securities.
07:02
Brent Lawson: Happy to be here.
154
407000
2000
Miło mi.
07:04
D: Good to have you with us, Brent.
155
409000
2000
Gdzie będą państwo inwestować w tym roku?
07:06
Now, gentlemen ... Brent, where is your money going this year?
156
411000
4000
Gdzie będą państwo inwestować w tym roku?
07:10
BL: Well Daphne, we've been going short on gas and oil recently
157
415000
3000
Brakuje gazu i ropy, więc szukamy alternatyw.
07:13
and casting our net just a little bit wider.
158
418000
2000
Brakuje gazu i ropy, więc szukamy alternatyw.
07:15
We really like the human being story a lot.
159
420000
3000
Interesująca jest możliwość wykorzystania ludzi.
07:18
If you look at a long-term chart,
160
423000
3000
Z wykresu widać, że ich cena jest najniższa w historii,
07:21
prices are at historical lows and yet global demand
161
426000
2000
Z wykresu widać, że ich cena jest najniższa w historii,
07:23
for forced labor is still real strong.
162
428000
3000
ale popyt na niewolniczą pracę się nie zmienił.
07:26
So, that's a scenario that we think we should be capitalizing on.
163
431000
4000
Myślę, że powinniśmy iść w tym kierunku.
07:30
D: Michael, what's your take on the people story? Are you interested?
164
435000
3000
Czy pan też jest zainteresowany?
07:33
Michael O'Donoghue: Oh definitely. Non-voluntary labor's greatest advantage
165
438000
3000
Tak, główna zaletą jest niekończące się zaopatrzenie.
07:36
as an asset is the endless supply.
166
441000
2000
Tak, główna zaletą jest niekończące się zaopatrzenie.
07:38
We're not about to run out of people. No other commodity has that.
167
443000
3000
Ludzie to towar, który się nie kończy.
07:41
BL: Daphne, if I may draw your attention to one thing.
168
446000
2000
BL: Chciałbym coś podkreślić.
07:43
That is that private equity has been sniffing around,
169
448000
3000
Prywatni inwestorzy się zainteresowali, więc rynek eksploduje.
07:46
and that tells me that this market is about to explode.
170
451000
3000
Prywatni inwestorzy się zainteresowali, więc rynek eksploduje.
07:49
Africans and Indians, as usual,
171
454000
2000
Ludzie z Afryki, Indii, jak zwykle, oraz z Ameryki Południowej i Europy Wschodniej.
07:51
South Americans, and Eastern Europeans in particular
172
456000
3000
Ludzie z Afryki, Indii, jak zwykle, oraz z Ameryki Południowej i Europy Wschodniej.
07:54
are on our buy list.
173
459000
2000
W nich będziemy inwestować.
07:56
D: Interesting. Micheal, bottom line, what do you recommend?
174
461000
3000
Ciekawe, a co Pan poleca?
07:59
MO: We're recommending to our clients
175
464000
2000
Klientom polecamy strategię "kup i trzymaj".
08:01
a buy and hold strategy.
176
466000
2000
Klientom polecamy strategię "kup i trzymaj".
08:03
There's no need to play the market.
177
468000
2000
Nie trzeba grać na giełdzie.
08:05
There's a lot of vulnerable people out there. It's very exciting.
178
470000
3000
To ekscytujące, ilu jest bezradnych ludzi.
08:08
D: Exciting stuff indeed. Gentlemen, thank you very much.
179
473000
3000
Jak najbardziej. Bardzo panom dziękuję.
08:13
Kevin Bales: Okay, you figured it out. That's a spoof.
180
478000
2000
Kevin Bales: To parodia.
08:15
Though I enjoyed watching
181
480000
2000
Ale szczęki wam opadły, zanim to zrozumieliście.
08:17
your jaws drop, drop, drop, until you got it.
182
482000
4000
Ale szczęki wam opadły, zanim to zrozumieliście.
08:21
MTV Europe worked with us and made that spoof,
183
486000
3000
Nakręciliśmy ją wraz z MTV Europe.
08:24
and they've been slipping it in between music videos
184
489000
2000
Przemycali ją między teledyskami,
08:26
without any introduction, which I think is kind of fun.
185
491000
3000
bez wyjaśnienia - zabawnie.
08:29
Here's the reality.
186
494000
2000
A teraz rzeczywistość.
08:31
The price of human beings across the last 4,000 years
187
496000
3000
Przez 40 tys., średnia cena ludzi w dzisiejszych dolarach to 40 tys.
08:34
in today's money has averaged about 40,000 dollars.
188
499000
3000
Przez 40 tys., średnia cena ludzi w dzisiejszych dolarach to 40 tys.
08:37
Capital purchase items.
189
502000
3000
Linie się przecinają, kiedy liczba ludności wzrasta.
08:40
You can see that the lines cross when the population explodes.
190
505000
3000
Linie się przecinają, kiedy liczba ludności wzrasta.
08:43
The average price of a human being today,
191
508000
3000
Dziś za człowieka zapłacimy średnio 90 dolarów.
08:46
around the world, is about 90 dollars.
192
511000
2000
Dziś za człowieka zapłacimy średnio 90 dolarów.
08:48
They are more expensive in places like North America.
193
513000
3000
W Ameryce Północnej będzie trochę drożej.
08:51
Slaves cost between 3,000 to 8,000 dollars in North America,
194
516000
4000
Tam cena się waha od 3 tys. do 8 tys. dolarów.
08:55
but I could take you places in India or Nepal
195
520000
3000
Ale w Indii czy Nepalu cena niewolnika to już 5-10 dolarów.
08:58
where human beings can be acquired for five or 10 dollars.
196
523000
3000
Ale w Indii czy Nepalu cena niewolnika to już 5-10 dolarów.
09:01
They key here is that
197
526000
2000
Chodzi o to, że ludzie przestali być trwałą inwestycją,
09:03
people have ceased to be that capital purchase item
198
528000
4000
Chodzi o to, że ludzie przestali być trwałą inwestycją,
09:07
and become like Styrofoam cups.
199
532000
2000
są jak jednorazowe kubeczki.
09:09
You buy them cheaply, you use them,
200
534000
3000
Kupujemy tanio, zużywamy i zgniatamy,
09:12
you crumple them up, and then when you're done
201
537000
2000
a kiedy z nimi skończymy, wyrzucamy je.
09:14
with them you just throw them away.
202
539000
2000
a kiedy z nimi skończymy, wyrzucamy je.
09:16
These young boys are in Nepal.
203
541000
3000
To film z Nepalu.
09:19
They are basically the transport system
204
544000
3000
Chłopcy są systemem transportu w kamieniołomie.
09:22
on a quarry run by a slaveholder.
205
547000
2000
Chłopcy są systemem transportu w kamieniołomie.
09:24
There are no roads there, so they carry loads of stone
206
549000
3000
Kamienie, czasem cięższe od siebie,
09:27
on their backs, often of their own weight,
207
552000
3000
noszą na przełaj przez Himalaje,
09:30
up and down the Himalaya Mountains.
208
555000
2000
bo dróg tam nie ma.
09:32
One of their mothers said to us,
209
557000
2000
Jedna z matek powiedziała:
09:34
"You know, we can't survive here,
210
559000
2000
"Nie da się tu przetrwać, i nie umieramy".
09:36
but we can't even seem to die either."
211
561000
3000
"Nie da się tu przetrwać, i nie umieramy".
09:39
It's a horrible situation.
212
564000
2000
To straszne.
09:41
And if there is anything that makes me feel very positive about this,
213
566000
4000
Pociesza mnie tylko to,
09:45
it's that there are also --
214
570000
2000
że oprócz zniewolonych ludzi
09:47
in addition to young men like this who are still enslaved --
215
572000
2000
że oprócz zniewolonych ludzi
09:49
there are ex-slaves who are now working to free others.
216
574000
4000
są też byli niewolnicy, próbujący ich uwolnić.
09:53
Or, we say, Frederick Douglass is in the house.
217
578000
3000
Jak Frederick Douglass czy Harriet Tubman.
09:56
I don't know if you've ever had a daydream
218
581000
3000
Wyobrażaliście sobie kiedyś, jak by to było,
09:59
about, "Wow. What would it be like to meet Harriet Tubman?
219
584000
2000
porozmawiać z Harriet Tubman?
10:01
What would it be like to meet Frederick Douglass?"
220
586000
2000
Chciałoby się ich spotkać.
10:03
I've got to say, one of the most exciting parts about my job
221
588000
3000
A dzięki mojej pracy, ja spotykam takich ludzi.
10:06
is that I get to,
222
591000
2000
A dzięki mojej pracy, ja spotykam takich ludzi.
10:08
and I want to introduce you to one of those.
223
593000
2000
Przedstawię jednego z nich.
10:10
His name is James Kofi Annan. He was a slave child in Ghana
224
595000
3000
James Kofi Annan jako dziecko był niewolnikiem w Ghanie,
10:13
enslaved in the fishing industry,
225
598000
2000
pracował w połowie ryb.
10:15
and he now, after escape and building a new life,
226
600000
4000
Uciekł, odbudował sobie życie
10:19
has formed an organization that we work closely with
227
604000
3000
i założył organizację, z którą współpracujemy,
10:22
to go back and get people out of slavery.
228
607000
2000
żeby uwolnić innych.
10:24
This is not James, this is one of the kids that he works with.
229
609000
3000
To jedno z dzieci, którym James pomaga.
10:27
James Kofi Annan (Video): He was hit with a paddle
230
612000
2000
Pobito go wiosłem w głowę.
10:29
in the head. And this reminds me
231
614000
2000
Pobito go wiosłem w głowę.
10:31
of my childhood when I used to work here.
232
616000
3000
Jak za czasów, kiedy tu pracowałem.
10:35
KB: James and our country director in Ghana,
233
620000
4000
KB: James i nasz dyrektor okręgowy w Ghanie
10:39
Emmanuel Otoo are now receiving regular death threats
234
624000
3000
regularnie dostają pogróżki,
10:42
because the two of them managed to get
235
627000
2000
bo udało im się wpakować do więzienia handlarzy niewolnikami
10:44
convictions and imprisonment for three human traffickers
236
629000
3000
bo udało im się wpakować do więzienia handlarzy niewolnikami,
10:47
for the very first time in Ghana
237
632000
2000
po raz pierwszy w Ghanie,
10:49
for enslaving people, from the fishing industry,
238
634000
2000
za zniewalanie dorosłych i dzieci.
10:51
for enslaving children.
239
636000
2000
za zniewalanie dorosłych i dzieci.
10:53
Now, everything I've been telling you,
240
638000
2000
Wszystko, co powiedziałem, jest przygnębiające.
10:55
I admit, is pretty disheartening.
241
640000
3000
Wszystko, co powiedziałem, jest przygnębiające.
10:58
But there is actually a very positive side to this,
242
643000
4000
Ale są też dobre strony.
11:02
and that is this: The 27 million people
243
647000
2000
Na świecie jest 27 milionów niewolników,
11:04
who are in slavery today,
244
649000
2000
Na świecie jest 27 milionów niewolników,
11:06
that's a lot of people, but it's also
245
651000
2000
ale procentowo,
11:08
the smallest fraction
246
653000
2000
to najmniejsza zniewolona część populacji w historii ludzkości.
11:10
of the global population to ever be in slavery.
247
655000
3000
to najmniejsza zniewolona część populacji w historii ludzkości.
11:13
And likewise, the 40 billion dollars that they generate
248
658000
3000
Co roku ich praca przynosi 40 mld dolarów.
11:16
into the global economy each year
249
661000
2000
Co roku ich praca przynosi 40 mld dolarów.
11:18
is the tiniest proportion of the global economy
250
663000
3000
Ale to też najmniejszy udział niewolnictwa
11:21
to ever be represented by slave labor.
251
666000
4000
w światowej gospodarce w historii ludzkości.
11:25
Slavery, illegal in every country
252
670000
2000
Niewolnictwo jest nielegalne
11:27
has been pushed to the edges of our global society.
253
672000
5000
i dlatego zostało tylko na marginesie globalnej społeczności.
11:32
And in a way, without us even noticing,
254
677000
3000
Niezauważenie zostało zepchnięte
11:35
has ended up standing on the precipice
255
680000
2000
nad przepaść zapomnienia.
11:37
of its own extinction,
256
682000
2000
nad przepaść zapomnienia.
11:39
waiting for us to give it a big boot
257
684000
3000
Wystarczy, że damy mu kopa
11:42
and knock it over. And get rid of it.
258
687000
2000
i się go pozbędziemy.
11:44
And it can be done.
259
689000
2000
Uda nam się.
11:46
Now, if we do that, if we put the resources
260
691000
2000
Jeśli się zaangażujemy i skupimy,
11:48
and the focus to it,
261
693000
2000
Jeśli się zaangażujemy i skupimy,
11:50
what does it actually cost to get people out of slavery?
262
695000
3000
ile będzie nas to kosztować?
11:53
Well, first, before I even tell you the cost
263
698000
3000
Zanim to wyjawię,
11:56
I've got to be absolutely clear.
264
701000
2000
muszę coś wyjaśnić.
11:58
We do not buy people out of slavery.
265
703000
4000
Nie wykupujemy niewolników.
12:02
Buying people out of slavery is like
266
707000
2000
To jak płacenie złodziejowi za skradziony telewizor.
12:04
paying a burglar to get your television back;
267
709000
2000
To jak płacenie złodziejowi za skradziony telewizor.
12:06
it's abetting a crime.
268
711000
3000
Nie pomagamy w tej zbrodni.
12:09
Liberation, however, costs some money.
269
714000
2000
Wyzwolenie kosztuje,
12:11
Liberation, and more importantly
270
716000
2000
ale na nim wydatki się nie kończą.
12:13
all the work that comes after liberation.
271
718000
3000
ale na nim wydatki się nie kończą.
12:16
It's not an event, it's a process.
272
721000
2000
To nie zdarzenie, a proces.
12:18
It's about helping people to build lives of dignity,
273
723000
3000
To pomoc przy budowie godnego życia,
12:21
stability, economic autonomy,
274
726000
2000
trwałej samowystarczalności, obywatelstwa.
12:23
citizenship.
275
728000
2000
trwałej samowystarczalności, obywatelstwa.
12:25
Well, amazingly,
276
730000
2000
W Indiach, gdzie koszty są bardzo niskie,
12:27
in places like India where costs are very low,
277
732000
3000
W Indiach, gdzie koszty są bardzo niskie,
12:30
that family, that three-generation family that you see there
278
735000
4000
trzypokoleniowa rodzina, którą tu widzicie,
12:34
who were in hereditary slavery --
279
739000
2000
była zniewolona od pokoleń.
12:36
so, that granddad there, was born a baby into slavery --
280
741000
5000
Dziadek urodził się już w niewoli.
12:41
but the total cost, amortized
281
746000
2000
Ale całkowity koszt ich wyzwolenia
12:43
across the rest of the work,
282
748000
2000
Ale całkowity koszt ich wyzwolenia
12:45
was about 150 dollars to bring that family
283
750000
2000
wyniósł 150 dolarów.
12:47
out of slavery and then take them through a two year process
284
752000
3000
Za te pieniądze przez dwa lata wspieraliśmy ich
12:50
to build a stable life of citizenship and education.
285
755000
5000
w zdobywaniu obywatelstwa i wykształcenia.
12:55
A boy in Ghana rescued from fishing slavery, about 400 dollars.
286
760000
3000
W Ghanie uratowanie dziecka to 400 dolarów.
12:58
In the United States, North America,
287
763000
2000
W USA byłoby drożej.
13:00
much more expensive. Legal costs, medical costs ...
288
765000
2000
Wliczając koszty medyczne i sądowe,
13:02
we understand that it's expensive here:
289
767000
2000
Wliczając koszty medyczne i sądowe,
13:04
about 30,000 dollars.
290
769000
2000
to jakieś 30.000 dolarów.
13:06
But most of the people in the world in slavery
291
771000
3000
Ale większość niewolników na świecie
13:09
live in those places where
292
774000
2000
żyje tam, gdzie koszty są najniższe.
13:11
the costs are lowest.
293
776000
2000
żyje tam, gdzie koszty są najniższe.
13:13
And in fact, the global average is about what it is
294
778000
3000
Średnia kosztów byłaby bliska tym z Ghany.
13:16
for Ghana.
295
781000
3000
Średnia kosztów byłaby bliska tym z Ghany.
13:19
And that means, when you multiply it up,
296
784000
3000
Gdyby to pomnożyć, szacunkowo
13:22
the estimated cost of
297
787000
2000
Gdyby to pomnożyć, szacunkowo
13:24
not just freedom but sustainable freedom
298
789000
3000
koszt zapewnienia trwałej wolności
13:27
for the entire 27 million people on the planet in slavery
299
792000
4000
dla 27 milionów niewolników na świecie
13:31
is something like 10.8 billion dollars --
300
796000
3000
wyniósłby 10,8 miliarda dolarów.
13:34
what Americans spend on potato chips and pretzels,
301
799000
3000
Tyle, ile w USA wydaje się na chipsy i precelki,
13:37
what Seattle is going to spend on its light rail system:
302
802000
3000
ile Seattle wyda na sieć szybkich tramwajów.
13:40
usually the annual expenditure in this country on blue jeans,
303
805000
4000
To roczne wydatki na jeansy w USA.
13:44
or in the last holiday period
304
809000
2000
W sezonie świątecznym,
13:46
when we bought GameBoys and iPods and other tech gifts for people,
305
811000
4000
na konsole do gier, iPody i inne gadżety wydaliśmy
13:50
we spent 10.8 billion dollars.
306
815000
3000
dokładnie 10,8 miliarda dolarów.
13:53
Intel's fourth quarter earnings: 10.8 billion.
307
818000
4000
To przychód kwartalny Intela.
13:57
It's not a lot of money at the global level.
308
822000
2000
W światowej skali to marne grosze.
13:59
In fact, it's peanuts.
309
824000
2000
W światowej skali to marne grosze.
14:01
And the great thing about it is that
310
826000
2000
Najlepsze jest to, że to nie są zmarnowane pieniądze.
14:03
it's not money down a hole,
311
828000
2000
Najlepsze jest to, że to nie są zmarnowane pieniądze.
14:05
there is a freedom dividend. When you let people out of slavery
312
830000
3000
Są też dodatkowe korzyści:
14:08
to work for themselves,
313
833000
2000
wyzwoleni pracują dla siebie i są zmotywowani.
14:10
are they motivated?
314
835000
2000
wyzwoleni pracują dla siebie i są zmotywowani.
14:12
They take their kids out of the workplace,
315
837000
2000
Dzieci nie muszą pracować,
14:14
they build a school, they say,
316
839000
2000
buduje się szkoły.
14:16
"We're going to have stuff we've never had before like three squares,
317
841000
3000
Ludzie się cieszą na swoje trzy kąty,
14:19
medicine when we're sick,
318
844000
2000
lekarstwa dla chorych,
14:21
clothing when we're cold."
319
846000
2000
ubrania dla przemarzniętych.
14:23
They become consumers and producers
320
848000
2000
Stają się konsumentami i producentami.
14:25
and local economies begin to spiral up very rapidly.
321
850000
5000
Stan lokalnej gospodarki się poprawia.
14:30
That's important, all of that
322
855000
2000
Sposób budowania trwałej wolności jest ważny,
14:32
about how we rebuild sustainable freedom,
323
857000
2000
Sposób budowania trwałej wolności jest ważny,
14:34
because we'd never want to repeat
324
859000
4000
bo przecież nie chcemy powtórzyć wydarzeń z 1865.
14:38
what happened in this country in 1865.
325
863000
3000
bo przecież nie chcemy powtórzyć wydarzeń z 1865.
14:41
Four million people were lifted up out of slavery
326
866000
3000
Wyzwolono wówczas cztery miliony ludzi
14:44
and then dumped.
327
869000
3000
i o nich zapomniano.
14:47
Dumped without political participation,
328
872000
2000
Bez udziału w polityce, edukacji,
14:49
decent education,
329
874000
2000
Bez udziału w polityce, edukacji,
14:51
any kind of real opportunity
330
876000
2000
bez perspektyw ekonomicznych,
14:53
in terms of economic lives,
331
878000
2000
bez perspektyw ekonomicznych,
14:55
and then sentenced to generations of
332
880000
3000
skazani byli na przemoc i dyskryminację.
14:58
violence and prejudice and discrimination.
333
883000
2000
skazani byli na przemoc i dyskryminację.
15:00
And America is still paying the price
334
885000
2000
Ameryka ciągle płaci cenę za partactwo z 1865.
15:02
for the botched emancipation of 1865.
335
887000
4000
Ameryka ciągle płaci cenę za partactwo z 1865.
15:06
We have made a commitment
336
891000
2000
Zobowiązaliśmy się, że nie pozwolimy,
15:08
that we will never let people
337
893000
2000
Zobowiązaliśmy się, że nie pozwolimy,
15:10
come out of slavery on our watch,
338
895000
2000
by wyzwoleni niewolnicy
15:12
and end up as second class citizens.
339
897000
3000
skończyli jako obywatele drugiej kategorii.
15:15
It's just not going to happen.
340
900000
2000
skończyli jako obywatele drugiej kategorii.
15:17
This is what liberation really looks like.
341
902000
4000
Wyzwolenie wygląda tak.
15:29
Children rescued from slavery in the fishing industry in Ghana,
342
914000
4000
To dzieci, które powróciły na łono rodziny
15:33
reunited with their parents,
343
918000
2000
z niewolnictwa w Ghanie.
15:35
and then taken with their parents back to their villages
344
920000
2000
Powróciły do domów, żeby razem budować dobrobyt.
15:37
to rebuild their economic well-being
345
922000
2000
Powróciły do domów, żeby razem budować dobrobyt.
15:39
so that they become slave-proof --
346
924000
3000
Już nigdy nie zrobi się z nich niewolników.
15:42
absolutely unenslaveable.
347
927000
3000
Już nigdy nie zrobi się z nich niewolników.
15:45
Now, this woman
348
930000
2000
Ta kobieta żyła w wiosce w Nepalu.
15:47
lived in a village in Nepal.
349
932000
2000
Ta kobieta żyła w wiosce w Nepalu.
15:49
We'd been working there about a month.
350
934000
3000
Od miesiąca pracowaliśmy
15:52
They had just begun to come out of a hereditary kind of slavery.
351
937000
4000
nad uwolnieniem ich z dziedzicznego niewolnictwa.
15:56
They'd just begun to light up a little bit,
352
941000
2000
Trochę się rozchmurzyli i otworzyli.
15:58
open up a little bit.
353
943000
2000
Trochę się rozchmurzyli i otworzyli.
16:00
But when we went to speak with her, when we took this photograph,
354
945000
2000
Kiedy robiliśmy to zdjęcie,
16:02
the slaveholders were still menacing us
355
947000
5000
właściciele niewolników ciągle nam zagrażali.
16:07
from the sidelines. They hadn't been really pushed back.
356
952000
3000
Jeszcze ich nie odparliśmy.
16:10
I was frightened. We were frightened.
357
955000
3000
Wszyscy się baliśmy.
16:13
We said to her, "Are you worried? Are you upset?"
358
958000
3000
Zapytaliśmy ją, czy się martwi.
16:16
She said, "No, because we've got hope now.
359
961000
4000
Zaprzeczyła, bo wreszcie miała nadzieję.
16:20
How could we not succeed," she said,
360
965000
4000
"Przecież musi się nam udać,
16:24
"when people like you from the other side of the world
361
969000
4000
skoro ludzie z drugiej strony świata
16:28
are coming here to stand beside us?"
362
973000
3000
przyjeżdżają nam pomóc!"
16:31
Okay, we have to ask ourselves,
363
976000
4000
Musimy zadać sobie pytanie,
16:35
are we willing to live in a world with slavery?
364
980000
4000
czy chcemy tolerować niewolnictwo.
16:39
If we don't take action, we just leave ourselves open
365
984000
3000
Jeśli nie przejawimy inicjatywy,
16:42
to have someone else jerk the strings
366
987000
2000
że ktoś może związać nas z niewolnictwem tym, co kupujemy
16:44
that tie us to slavery in the products we buy,
367
989000
3000
że ktoś może związać nas z niewolnictwem tym, co kupujemy
16:47
and in our government policies.
368
992000
2000
i polityką naszego rządu.
16:49
And yet, if there's one thing that every human being can agree on,
369
994000
4000
Każdy człowiek chyba zgodzi się,
16:53
I think it's that slavery should end.
370
998000
4000
że niewolnictwo musi zniknąć.
16:57
And if there is a fundamental violation
371
1002000
2000
Zgodzicie się ze mną,
16:59
of our human dignity
372
1004000
3000
że najpoważniejszym pogwałceniem ludzkiej godności
17:02
that we would all say is horrific,
373
1007000
2000
że najpoważniejszym pogwałceniem ludzkiej godności
17:04
it's slavery.
374
1009000
2000
jest niewolnictwo.
17:06
And we've got to say,
375
1011000
3000
Trzeba się zastanowić,
17:09
what good is all of our intellectual
376
1014000
3000
na co nam potęga intelektualna,
17:12
and political and economic power --
377
1017000
2000
polityczna i ekonomiczna,
17:14
and I'm really thinking intellectual power in this room --
378
1019000
4000
mam na myśli też potęgę osób na tej sali,
17:18
if we can't use it to bring slavery to an end?
379
1023000
3000
jeśli nie pozwala nam skończyć z niewolnictwem?
17:21
I think there is enough intellectual power in this room
380
1026000
2000
Potęga ludzi w tej sali wystarczy,
17:23
to bring slavery to an end.
381
1028000
2000
by znieść niewolnictwo.
17:25
And you know what? If we can't do that,
382
1030000
3000
Jeśli nie możemy tego osiągnąć,
17:28
if we can't use our intellectual power to end slavery,
383
1033000
3000
jeśli nie zrobimy co w naszej mocy...
17:31
there is one last question:
384
1036000
3000
Czy naprawdę jesteśmy wolni?
17:34
Are we truly free?
385
1039000
2000
Czy naprawdę jesteśmy wolni?
17:36
Okay, thank you so much.
386
1041000
2000
Dziękuję bardzo.
17:38
(Applause)
387
1043000
17000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Kevin Bales - Anti-slavery activistKevin Bales is the co-founder of Free the Slaves, whose mission is to end all forms of human slavery within the next 25 years. He's the author of "Ending Slavery: How We Free Today's Slaves."
Why you should listen
As an author, a professor of sociology, and consultant to the United Nations Global Program on Human Trafficking, Kevin Bales is one of the world’s foremost experts on modern slavery. He has made it his mission to eradicate global slavery.
Along with traveling the world doing investigative research, authoring books, racking up human rights awards, and teaming up with Simon Pell to form a fundraising consultant firm, Pell & Bales Ltd., he established Free the Slaves, a nonprofit whose brilliant website is packed with facts and inspirations to action. With Free the Slaves, Bales has mapped out ways to spread the message and gain resources that assign governments, the UN, business, communities and individuals specific roles in the fight to end slavery. In his new book, The Slave Next Door, he explores the relationship of slavery and environmental destruction. Armed with a compelling presence and a hopeful heart, he is enticing the world to help, so that we can all one day say the words: Mission Accomplished.
Kevin Bales | Speaker | TED.com