TEDGlobal 2010
Patrick Chappatte: The power of cartoons
Patrick Chappatte: Siła rysunku satyrycznego
Filmed:
Readability: 3.6
893,869 views
W kilku dowcipnych przykładach, Patrick Chappatte pokazuje siłę płynącą z rysunku satyrycznego. Jego projekty realizowane w Libanie, Zachodniej Afryce oraz Gazie udowadniają, że ołówek, we właściwych rękach, jest w stanie zwrócić uwagę na kluczowe kwestie oraz zbiżyć nawet najbardziej poróżnionych ludzi.
Patrick Chappatte - Editorial cartoonist
Using clean, simple pencil strokes, editorial cartoonist Patrick Chappatte wields globally literate and to-the-point humor on world events -- the tragic, the farcical and the absurd. Full bio
Using clean, simple pencil strokes, editorial cartoonist Patrick Chappatte wields globally literate and to-the-point humor on world events -- the tragic, the farcical and the absurd. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
So yeah, I'm a newspaper cartoonist --
0
1000
2000
Właśnie tak, szkicuję rysunki satyryczne dla gazet --
00:18
political cartoonist.
1
3000
2000
polityczne rysunki.
00:20
I don't know if you've heard about it -- newspapers?
2
5000
3000
Nie wiem czy słyszeliście o czymś takim -- gazety?
00:23
It's a sort of paper-based reader.
3
8000
3000
To rodzaj papierowego czytnika.
00:26
(Laughter)
4
11000
3000
(Śmiech)
00:29
It's lighter than an iPad,
5
14000
2000
Jest lżejszy od iPoda.
00:31
it's a bit cheaper.
6
16000
3000
Jest trochę tańszy.
00:34
You know what they say?
7
19000
2000
Wiecie, co oni mówią?
00:36
They say the print media is dying --
8
21000
3000
Mówi się, że prasa umiera.
00:39
who says that? Well, the media.
9
24000
3000
Kto tak mówi? No cóż, media.
00:42
But this is no news, right?
10
27000
3000
Ale to żadna nowość, prawda?
00:45
You've read about it already.
11
30000
3000
Czytaliście już o tym.
00:48
(Laughter)
12
33000
3000
(Śmiech)
00:53
Ladies and gentlemen,
13
38000
2000
Panie i Panowie,
00:55
the world has gotten smaller.
14
40000
2000
świat maleje.
00:57
I know it's a cliche, but look,
15
42000
3000
Wiem, że to oklepane, ale spójrzcie,
01:00
look how small,
16
45000
3000
spójrzcie jak mały,
01:03
how tiny it has gotten.
17
48000
2000
jak maleńki się stał.
01:05
And you know the reason why, of course.
18
50000
2000
I oczywiście, wiecie dlaczego.
01:07
This is because of technology -- yeah.
19
52000
3000
To wszystko przez technikę. Tak.
01:10
(Laughter)
20
55000
2000
(Śmiech)
01:13
Any computer designers in the room?
21
58000
2000
Czy na sali są konstruktorzy komputerów?
01:17
Yeah well,
22
62000
2000
Tak więc,
01:19
you guys are making my life miserable
23
64000
3000
właśnie wy sprawiacie, że moje życie jest żałosne,
01:22
because track pads used to be round,
24
67000
2000
ponieważ trackpady były okrągłe,
01:24
a nice round shape.
25
69000
2000
miały ładny okrągły kształt.
01:26
That makes a good cartoon.
26
71000
2000
To sprawia, że rysunek jest dobry.
01:28
But what are you going to do with a flat track pad,
27
73000
2000
Ale co można zrobić z płaskim trackpadem,
01:30
those square things?
28
75000
2000
z tym kwadratowym?
01:32
There's nothing I can do as a cartoonist.
29
77000
2000
Ja jako rysownik, nic nie mogę zrobić.
01:34
Well, I know the world is flat now.
30
79000
3000
No cóż, wiem, że świat jest płaski teraz.
01:37
That's true.
31
82000
1000
To prawda.
01:38
And the Internet has reached
32
83000
2000
I internet dotarł już
01:40
every corner of the world,
33
85000
2000
do każdego zakątka świata,
01:42
the poorest, the remotest places.
34
87000
2000
nawet do najbiedniejszych i najbardziej oddalonych miejsc.
01:44
Every village in Africa now has a cyber cafe.
35
89000
3000
Każda wioska w Afryce ma już kawiarenkę internetową.
01:49
(Laughter)
36
94000
6000
(Śmiech)
01:55
Don't go asking for a Frappuccino there.
37
100000
3000
Nie zamawiajcie tam Frappuccino.
01:59
So we are bridging the digital divide.
38
104000
3000
Więc, wypełniamy cyfrową przepaść.
02:02
The Third World is connected,
39
107000
2000
Trzeci Świat jest podłączony.
02:04
we are connected.
40
109000
2000
My jesteśmy podłączeni.
02:06
And what happens next?
41
111000
2000
I co się stanie dalej?
02:08
Well, you've got mail.
42
113000
3000
Więc, dostałeś maila.
02:13
Yeah.
43
118000
2000
Tak.
02:15
Well, the Internet has empowered us.
44
120000
3000
Tak więc, internet wzmocnił nas.
02:18
It has empowered you,
45
123000
2000
Wzmocnił ciebie,
02:20
it has empowered me
46
125000
2000
wzmocnił mnie,
02:22
and it has empowered some other guys as well.
47
127000
3000
i wzmocnił też innych ludzi.
02:26
(Laughter)
48
131000
5000
(Śmiech)
02:31
You know, these last two cartoons --
49
136000
2000
Wiecie, ostatnie dwa rysunki,
02:33
I did them live
50
138000
2000
zrobiłem je na żywo
02:35
during a conference in Hanoi.
51
140000
2000
podczas konferencji w Hanoi.
02:37
And they were not used to that
52
142000
3000
Nie przywykli do tego
02:40
in communist 2.0 Vietnam.
53
145000
3000
w komunistycznym Wietnamie 2.0.
02:43
(Laughter)
54
148000
2000
(Śmiech)
02:45
So I was cartooning live on a wide screen --
55
150000
3000
Więc robiłem rysunki na żywo na dużym ekranie --
02:48
it was quite a sensation --
56
153000
2000
to dopiero była sensacja --
02:50
and then this guy came to me.
57
155000
2000
a potem przyszedł do mnie ten facet.
02:52
He was taking pictures of me and of my sketches,
58
157000
2000
Robił zdjęcia mi i moim szkicom,
02:54
and I thought, "This is great, a Vietnamese fan."
59
159000
4000
i pomyślałem, " To jest wspaniałe, wietnamski fan."
02:58
And as he came the second day,
60
163000
2000
Kiedy przyszedł drugiego dnia,
03:00
I thought, "Wow, that's really a cartoon lover."
61
165000
3000
pomyślałem, "Wow, to prawdziwy miłośnik rysunków."
03:03
And on the third day, I finally understood,
62
168000
2000
Trzeciego dnia w końcu zrozumiałem,
03:05
the guy was actually on duty.
63
170000
3000
że facet był na służbie.
03:09
So by now, there must be a hundred pictures of me
64
174000
2000
Tak więc jest już pewnie setki zdjęć
03:11
smiling with my sketches
65
176000
2000
w aktach wietnamskiej policji,
03:13
in the files of the Vietnamese police.
66
178000
3000
na których uśmiecham się z moimi szkicami.
03:16
(Laughter)
67
181000
2000
(Śmiech)
03:18
No, but it's true: the Internet has changed the world.
68
183000
3000
Nie, ale to prawda: internet zmienił świat.
03:21
It has rocked the music industry;
69
186000
2000
Wstrząsnął przemysłem muzycznym.
03:23
it has changed the way we consume music.
70
188000
2000
Zmienił nasz sposób pochłaniania muzyki.
03:25
For those of you old enough to remember,
71
190000
2000
Ci z was, którzy są wystarczająco starzy, pamiętają,
03:27
we used to have to go to the store
72
192000
2000
że kiedyś musieliśmy iść do sklepu,
03:29
to steal it.
73
194000
2000
żeby ukraść ją.
03:31
(Laughter)
74
196000
3000
(Śmiech)
03:35
And it has changed the way
75
200000
2000
I zmienił sposób,
03:37
your future employer
76
202000
2000
w jaki wasz przyszły pracodawca
03:39
will look at your application.
77
204000
2000
spojrzy na wasze podanie.
03:41
So be careful
78
206000
2000
Więc bądźcie ostrożni
03:43
with that Facebook account --
79
208000
3000
z tym kontem na Facebook'u.
03:46
your momma told you, be careful.
80
211000
3000
Wasza mama mówiła, bądź ostrożny.
03:50
And technology has set us free --
81
215000
3000
A technika uwolniła nas.
03:54
this is free WiFi.
82
219000
2000
To jest darmowe WiFi,
03:56
But yeah, it has liberated us
83
221000
2000
tak właśnie. Uwolniło nas
03:58
from the office desk.
84
223000
3000
od biurka w firmie.
04:01
This is your life,
85
226000
2000
To wasze życie.
04:04
enjoy it.
86
229000
2000
Bawcie się dobrze.
04:06
(Laughter)
87
231000
3000
(Śmiech)
04:09
In short, technology, the internet,
88
234000
3000
W skrócie, technika, internet
04:12
they have changed our lifestyle.
89
237000
3000
zmieniły nasz styl życia.
04:15
Tech guru, like this man --
90
240000
2000
Techniczni guru, jak ten człowiek --
04:17
that a German magazine called the philosopher of the 21st century --
91
242000
3000
którego niemiecki magazyn nazwał filozofem XXI wieku --
04:20
they are shaping the way we do things.
92
245000
2000
określają sposób, w jaki robimy różne rzeczy.
04:22
They are shaping the way we consume.
93
247000
2000
Określają sposób, w jaki konsumujemy.
04:24
They are shaping our very desires.
94
249000
3000
Określają nasze pragnienia.
04:27
(Laughter)
95
252000
4000
(Śmiech)
04:31
(Applause)
96
256000
6000
(Oklaski)
04:38
You will not like it.
97
263000
3000
Nie spodoba wam się to.
04:42
And technology has even changed
98
267000
2000
Technika zmieniła nawet
04:44
our relationship to God.
99
269000
3000
nasze relacje z Bogiem.
04:47
(Laughter)
100
272000
6000
(Śmiech)
04:53
Now I shouldn't get into this.
101
278000
2000
Nie powinienem się w to wdawać.
04:55
Religion and political cartoons,
102
280000
2000
Religijne i polityczne rysunki,
04:57
as you may have heard,
103
282000
2000
jak już mogliście słyszeć,
04:59
make a difficult couple,
104
284000
2000
tworzą trudną parę,
05:01
ever since that day of 2005,
105
286000
2000
od czasu tego dnia w 2005,
05:03
when a bunch of cartoonists in Denmark
106
288000
2000
kiedy grupa rysowników w Dani
05:05
drew cartoons that had repercussions all over the world --
107
290000
3000
naszkicowała rysunki, które miały reperkusje na całym świecie,
05:08
demonstrations, fatwa,
108
293000
2000
demonstracje, fatwa.
05:10
they provoked violence. People died in the violence.
109
295000
3000
Wywołały przemoc. Ludzie zginęli od przemocy.
05:13
This was so sickening;
110
298000
2000
To było takie odrażające.
05:15
people died because of cartoons.
111
300000
3000
Ludzie zginęli przez rysunki.
05:19
I mean --
112
304000
2000
To znaczy --
05:23
I had the feeling at the time
113
308000
2000
miałem takie odczucie
05:25
that cartoons had been used by both sides, actually.
114
310000
3000
że rysunki zostały użyte tak naprawdę przez obie strony.
05:28
They were used first by a Danish newspaper,
115
313000
2000
Pierwszy raz zostały użyte w duńskiej gazecie,
05:30
which wanted to make a point on Islam.
116
315000
2000
która chciała zwrócić uwagę na temat islamu.
05:32
A Danish cartoonist told me he was one of the 24
117
317000
3000
Duński rysownik powiedział mi, że był jednym z 24,
05:35
who received the assignment to draw the prophet --
118
320000
2000
którzy otrzymali zadanie narysowania proroka.
05:37
12 of them refused. Did you know that?
119
322000
3000
12 z nich odmówiło. Wiedzieliście to?
05:40
He told me, "Nobody has to tell me what I should draw.
120
325000
3000
Powiedział mi, "Nikt nie będzie mi mówił, co powinienem rysować
05:43
This is not how it works."
121
328000
2000
Nie tak to działa."
05:45
And then, of course, they were used
122
330000
2000
A potem, oczywiście, z drugiej strony, zostali wykorzystani
05:47
by extremists and politicians on the other side.
123
332000
3000
przez ekstremistów i polityków.
05:50
They wanted to stir up controversy.
124
335000
2000
Chcieli wzbudzić kontrowersje.
05:52
You know the story.
125
337000
2000
Znacie tę historię.
05:55
We know that cartoons can be used as weapons.
126
340000
3000
Wiemy, że rysunki satyryczne mogą zostać wykorzystane jako broń.
05:58
History tells us,
127
343000
2000
Jak historia pokazuje,
06:00
they've been used by the Nazis
128
345000
2000
zostały użyte przez nazistów
06:02
to attack the Jews.
129
347000
2000
do ataku na Żydów.
06:04
And here we are now.
130
349000
2000
I teraz jesteśmy tutaj.
06:06
In the United Nations,
131
351000
2000
W Organizacji Narodów Zjednoczonych
06:08
half of the world is pushing
132
353000
3000
połowa świata jest naciskana
06:11
to penalize the offense to religion --
133
356000
2000
żeby obraza religii została uznana za karalną --
06:13
they call it the defamation of religion --
134
358000
2000
nazywają to szkalowaniem religii --
06:15
while the other half of the world is fighting back
135
360000
2000
podczas gdy druga połowa świata odpowiada na atak
06:17
in defense of freedom of speech.
136
362000
3000
w obronie wolności słowa.
06:20
So the clash of civilizations is here,
137
365000
2000
Więc jest tu zderzenie cywilizacji,
06:22
and cartoons are at the middle of it?
138
367000
3000
i rysunki są pośrodku tego?
06:26
This got me thinking.
139
371000
3000
To dało mi do myślenia.
06:29
Now you see me thinking
140
374000
2000
Teraz widzicie mnie myślącego
06:31
at my kitchen table,
141
376000
2000
przy moim stole w kuchni.
06:33
and since you're in my kitchen,
142
378000
2000
I jeśli już jesteście w mojej kuchni,
06:35
please meet my wife.
143
380000
2000
poznajcie moją żonę.
06:37
(Laughter)
144
382000
6000
(Śmiech)
06:43
In 2006, a few months after,
145
388000
3000
W 2006 kilka dni później
06:46
I went Ivory Coast --
146
391000
2000
odwiedziłem Wybrzeże Kości Słoniowej --
06:48
Western Africa.
147
393000
2000
zachodnia Afryka.
06:50
Now, talk of a divided place -- the country was cut in two.
148
395000
3000
Porozmawiajmy teraz o tym podzielonym miejscu.
06:53
You had a rebellion in the North,
149
398000
2000
Na północy jest bunt,
06:55
the government in the South -- the capital, Abidjan --
150
400000
2000
rząd jest na południu - w stolicy Abidżan --
06:57
and in the middle, the French army.
151
402000
3000
a pośrodku jest francuskie wojsko.
07:00
This looks like a giant hamburger.
152
405000
2000
To wygląda jak gigantyczny hamburger.
07:02
You don't want to be the ham in the middle.
153
407000
3000
Nie chcecie być kotletem pośrodku.
07:07
I was there to report on that story
154
412000
2000
Pojechałem tam, żeby przedstawić tę historię
07:09
in cartoons.
155
414000
2000
za pomocą rysunków.
07:11
I've been doing this for the last 15 years;
156
416000
3000
Robiłem to przez ostatnich 15 lat.
07:14
it's my side job, if you want.
157
419000
2000
To moja praca, jak wolicie.
07:16
So you see the style is different.
158
421000
2000
Tak więc, możecie zauważyć, że styl jest inny.
07:18
This is more serious than maybe editorial cartooning.
159
423000
3000
Jest poważniejszy niż ten w redakcyjnych rysunkach.
07:21
I went to places like Gaza
160
426000
3000
Podczas wojny w 2009
07:24
during the war in 2009.
161
429000
3000
pojechałem do takich miejsc jak Gaza.
07:27
So this is really journalism in cartoons.
162
432000
2000
To właśnie jest prawdziwe dziennikarstwo za pomocą rysunków.
07:29
You'll hear more and more about it.
163
434000
2000
Będziecie słyszeć o tym coraz więcej.
07:31
This is the future of journalism, I think.
164
436000
3000
Myślę, że to jest przyszłość dziennikarstwa.
07:35
And of course, I went to see the rebels in the north.
165
440000
3000
I oczywiście, pojechałem zobaczyć buntowników na północy.
07:38
Those were poor guys fighting for their rights.
166
443000
2000
Byli nimi biedni ludzie walczący o swoje prawa.
07:40
There was an ethnic side to this conflict
167
445000
2000
Konflikt miał też swoje podłoże etniczne,
07:42
as very often in Africa.
168
447000
3000
jak to często zdarza się w Afryce.
07:45
And I went to see the Dozo.
169
450000
2000
Pojechałem też zobaczyć Dozo.
07:47
The Dozo, they are the traditional hunters
170
452000
2000
Dozo to są tradycyjni myśliwi
07:49
of West Africa.
171
454000
2000
z zachodniej Afryki.
07:51
People fear them --
172
456000
2000
Ludzie boją się ich.
07:53
they help the rebellion a lot.
173
458000
2000
Bardzo pomagają buntownikom.
07:55
They are believed to have magical powers.
174
460000
2000
Uważa się, że mają magiczną moc.
07:57
They can disappear and escape bullets.
175
462000
3000
Mogą zniknąć i uniknąć kuli.
08:01
I went to see a Dozo chief;
176
466000
2000
Pojechałem spotkać się z szefem Dozo.
08:03
he told me about his magical powers.
177
468000
3000
Opowiedział mi o jego magicznej mocy.
08:06
He said, "I can chop your head off right away
178
471000
3000
Powiedział: "Mogę odrąbać ci teraz głowę
08:09
and bring you back to life."
179
474000
3000
i ponownie przywrócić cię do życia."
08:12
I said, "Well, maybe we don't have time for this right now."
180
477000
3000
Odpowiedziałem: "Może jednak nie mamy na to czasu teraz."
08:15
(Laughter)
181
480000
2000
(Śmiech)
08:17
"Another time."
182
482000
2000
"Innym razem."
08:19
So back in Abidjan,
183
484000
3000
Wracając do Abidżanu,
08:22
I was given a chance to lead a workshop
184
487000
2000
otrzymałem szansę poprowadzenia warsztatów
08:24
with local cartoonists there
185
489000
2000
z miejscowymi rysownikami
08:26
and I thought, yes,
186
491000
2000
i pomyślałem, tak,
08:28
in a context like this, cartoons can really be used as weapons
187
493000
3000
w takim kontekście, że rysunki mogą być rzeczywiście wykorzystane jako broń
08:31
against the other side.
188
496000
2000
przeciw drugiej stronie.
08:33
I mean, the press in Ivory Coast was bitterly divided --
189
498000
4000
Prasa na Wybrzeżu Kości Słoniowej była głęboko podzielona.
08:37
it was compared to the media in Rwanda
190
502000
2000
Była porównywana do mediów w Rwandzie
08:39
before the genocide --
191
504000
2000
przed ludobójstwem.
08:41
so imagine.
192
506000
2000
Więc wyobraźcie sobie.
08:43
And what can a cartoonist do?
193
508000
2000
Co rysownik może zrobić?
08:45
Sometimes editors would tell their cartoonists
194
510000
2000
Redaktorzy naczelni czasem mówią rysownikom,
08:47
to draw what they wanted to see,
195
512000
2000
żeby narysowali, co oni chcą zobaczyć,
08:49
and the guy has to feed his family, right?
196
514000
3000
a człowiek musi wyżywić swoją rodzinę, prawda.
08:53
So the idea was pretty simple.
197
518000
2000
Tak więc pomysł był całkiem prosty.
08:55
We brought together cartoonists
198
520000
3000
Zebraliśmy rysowników
08:58
from all sides in Ivory Coast.
199
523000
3000
ze wszystkich stron Wybrzeża Kości Słoniowej.
09:01
We took them away from their newspaper for three days.
200
526000
3000
Na trzy dni oderwaliśmy ich od ich gazet.
09:04
And I asked them to do a project together,
201
529000
3000
Poprosiłem ich, żeby razem wykonać projekt
09:07
tackle the issues affecting their country
202
532000
3000
dotyczący spraw dotykających ich kraju
09:10
in cartoons, yes, in cartoons.
203
535000
3000
za pomocą rysunków, tak, rysunków.
09:13
Show the positive power of cartoons.
204
538000
2000
Pokażmy pozytywną siłę rysunków.
09:15
It's a great tool of communication
205
540000
2000
Są wspaniałym narzędziem komunikacji
09:17
for bad or for good.
206
542000
2000
na dobre i na złe.
09:19
And cartoons can cross boundaries,
207
544000
2000
Rysunki satyryczne mogą przekraczać granice,
09:21
as you have seen.
208
546000
2000
jak mieliście już szansę zauważyć.
09:23
And humor is a good way, I think,
209
548000
2000
Myślę, że humor jest dobrym sposobem
09:25
to address serious issues.
210
550000
3000
zajmowania się poważnymi sprawami.
09:28
And I'm very proud of what they did.
211
553000
2000
I jestem bardzo dumny z tego, co zrobili.
09:30
I mean, they didn't agree with each other -- that was not the point.
212
555000
3000
To znaczy, nie zgadzali się ze sobą -- to nie był cel.
09:33
And I didn't ask them to do nice cartoons.
213
558000
2000
I ja ich nie prosiłem o ładne rysunki.
09:35
The first day, they were even shouting at each other.
214
560000
2000
Pierwszego dnia nawet krzyczeli na siebie nawzajem.
09:37
But they came up with a book,
215
562000
2000
Ale wpadli na pomysł książki
09:39
looking back at 13 years
216
564000
3000
robiącej bilans 13 lat
09:42
of political crisis in Ivory Coast.
217
567000
3000
politycznego kryzysu na Wybrzeżu Kości Słoniowej.
09:45
So the idea was there.
218
570000
2000
Był to pomysł.
09:47
And I've been doing projects like this,
219
572000
2000
I robiłem już takie projekty
09:49
in 2009 in Lebanon,
220
574000
2000
w 2009 w Libanie,
09:51
this year in Kenya, back in January.
221
576000
3000
w tym roku, w Kenii, w styczniu.
09:54
In Lebanon, it was not a book.
222
579000
2000
W Libanie to nie była książka.
09:56
The idea was to have --
223
581000
2000
Był pomysł, żeby
09:58
the same principal, a divided country --
224
583000
2000
ta sama zasada, podzielone państwo --
10:00
take cartoonists from all sides
225
585000
2000
zebrać rysowników z różnych stron
10:02
and let them do something together.
226
587000
2000
i dać im szansę zrobienia czegoś razem.
10:04
So in Lebanon,
227
589000
2000
Tak więc w Libanie
10:06
we enrolled the newspaper editors,
228
591000
2000
zwerbowaliśmy redaktorów naczelnych gazet
10:08
and we got them to publish
229
593000
2000
i sprawiliśmy, że opublikowali
10:10
eight cartoonists from all sides all together on the same page,
230
595000
3000
prace ośmiu rysowników z różnych części kraju na jednej stronie gazety
10:13
addressing the issue affecting Lebanon,
231
598000
3000
zajmujące się sprawami dotyczącymi Libanu
10:16
like religion in politics and everyday life.
232
601000
3000
takimi jaki, religia w polityce oraz życiu codziennym.
10:19
And it worked.
233
604000
2000
I to podziałało.
10:21
For three days, almost all the newspapers of Beirut
234
606000
3000
Przez trzy dni, prawie każda gazeta w Bejrucie
10:24
published all those cartoonists together --
235
609000
2000
publikowała wszystkie prace tych rysowników razem --
10:26
anti-government,
236
611000
2000
antyrządowe,
10:28
pro-government,
237
613000
2000
prorządowe,
10:30
Christian,
238
615000
3000
chrześcijańskie,
10:33
Muslim, of course,
239
618000
2000
muzułmańskie, oczywiście.
10:35
English-speaking, well, you name it.
240
620000
2000
Anglojęzyczne, po prostu wszystko.
10:37
So this was a great project.
241
622000
2000
Tak więc, to był świetny projekt.
10:39
And then in Kenya, what we did
242
624000
3000
Natomiast to, co zrobiliśmy w Kenii
10:42
was addressing the issue of ethnicity,
243
627000
2000
dotyczyło tożsamości etnicznej,
10:44
which is a poison in a lot of places in Africa.
244
629000
3000
która jest trucizną w wielu miejscach w Afryce.
10:47
And we did video clips --
245
632000
3000
Nakręciliśmy wideoklipy.
10:50
you can see them if you go to YouTube/Kenyatoons.
246
635000
3000
Możecie je obejrzeć na YouTube/KenyaTunes.
10:57
So, preaching for freedom of speech
247
642000
2000
Więc, propagowanie wolności słowa
10:59
is easy here,
248
644000
2000
jest proste tutaj,
11:01
but as you have seen
249
646000
2000
ale jak mogliście zauważyć
11:03
in contexts of repression or division,
250
648000
3000
w kontekście ucisku i podziału,
11:06
again, what can a cartoonist do?
251
651000
2000
ponownie, co może zrobić rysownik?
11:08
He has to keep his job.
252
653000
3000
Musi kontynuować swoją pracę.
11:12
Well I believe that in any context anywhere,
253
657000
3000
Sądzę, że w każdym kontekście i wszędzie,
11:15
he always has the choice at least
254
660000
2000
rysownik może przynajmniej podjąć decyzję
11:17
not to do a cartoon
255
662000
2000
i nie naszkicować rysunku,
11:19
that will feed hatred.
256
664000
3000
który podsyci nienawiść.
11:22
And that's the message I try to convey to them.
257
667000
3000
I to jest właśnie wiadomość, którą staram się im przekazać.
11:25
I think we all always have the choice in the end
258
670000
3000
Myślę, że wszyscy zawsze możemy podjąć decyzję
11:28
not to do the bad thing.
259
673000
3000
i nie zrobić czegoś złego.
11:32
But we need to support
260
677000
2000
Ale potrzebujemy poprzeć
11:34
these [unclear], critical
261
679000
2000
te [niejasne], krytyczne,
11:36
and responsible voices
262
681000
3000
odpowiedzialne głosy
11:39
in Africa, in Lebanon,
263
684000
2000
w Afryce, w Libanie,
11:41
in your local newspaper,
264
686000
3000
w waszej gazecie lokalnej,
11:44
in the Apple store.
265
689000
3000
w sklepie Apple.
11:48
Today, tech companies
266
693000
2000
Dzisiaj, firmy technologiczne
11:50
are the world's largest editors.
267
695000
3000
są największymi światowymi redaktorami naczelnymi.
11:53
They decide what is too offensive
268
698000
2000
One decydują o tym, co jest zbyt obraźliwe,
11:55
or too provocative for you to see.
269
700000
2000
zbyt prowokacyjne, żebyście to zobaczyli.
11:57
So really, it's not about the freedom of cartoonists;
270
702000
3000
Tak więc, to nie dotyczy wolności rysowników;
12:00
it's about your freedoms.
271
705000
2000
to dotyczy waszych wolności.
12:03
And for dictators all over the world,
272
708000
3000
I dla wszystkich dyktatorów dookoła świata
12:09
the good news
273
714000
2000
dobrą wiadomością
12:11
is when cartoonists,
274
716000
2000
będzie kiedy rysownicy,
12:13
journalists and activists shut up.
275
718000
3000
dziennikarze i aktywiści zamkną się.
12:18
Thank you.
276
723000
2000
Dziękuję.
12:20
(Applause)
277
725000
6000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Patrick Chappatte - Editorial cartoonistUsing clean, simple pencil strokes, editorial cartoonist Patrick Chappatte wields globally literate and to-the-point humor on world events -- the tragic, the farcical and the absurd.
Why you should listen
Patrick Chappatte is a global soul. Born in Pakistan to a Lebanese mother and a Swiss father, raised in Singapore, he has lived in New York and lives now in Geneva, Switzerland. Perhaps this explains his way of looking at world events, applying the unfettered perspective of humor to the tragic, the farcical and the absurd.
His simple line delivers pointed jokes. He draws for The International Herald Tribune (in English) and for the Swiss newspapers Le Temps (in French) and NZZ am Sonntag (in German), and in all three languages the subtle insightfulness of his cartoons consistently robs you of a laugh, or more.
Patrick Chappatte | Speaker | TED.com