TEDxSanDiego
Jon Nguyen: Tour the solar system from home
Jon Nguyen: Evden güneş sistemi gezisi
Filmed:
Readability: 3.7
818,574 views
Pahalı uzay araçları olmadan güneş sisteminde dolaşmak isteyen? Jon Nguyen, NASAJPL'in ücretsiz "Güneş Sistemindeki Gözler" adlı, güneşin etrafında gerçek-zamanlı olarak dönen gezegen, uydu, göktaşı ve uzay aracı keşif yazılımını tanıtıyor. (Kayıt yeri: TEDxSanDiego.)
Jon Nguyen - Engineer
Jon Nguyen is an award winning aeronautics and graphics engineer at NASA. Full bio
Jon Nguyen is an award winning aeronautics and graphics engineer at NASA. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
As a kid, I was fascinated with all things air and space.
0
613
4438
Çocukken, gökyüzü ve uzayla ilgili her şey beni büyülerdi.
00:17
I would watch Nova on PBS.
1
5051
2541
PBS kanalındaki Nova'yı izlerdim.
00:19
Our school would show Bill Nye the Science Guy.
2
7592
2953
Okulda bilimci komedyen Bill Nye'ı izlerdik.
00:22
When I was in elementary school, my next door neighbor,
3
10545
4125
İlkokuldayken, yan komşumuz
00:26
he gave me a book for my birthday.
4
14670
1850
doğum günümde bana bir kitap vermişti.
00:28
It was an astronomy book,
5
16520
1169
Bir astronomi kitabıydı,
00:29
and I poured over that thing for hours on end,
6
17689
2952
00:32
and it was a combination of all these things
7
20641
2600
00:35
that inspired me to pursue space exploration
8
23241
3668
hayalime esin kaynağı olan her şey vardı.
00:38
as my own personal dream, and part of that dream was,
9
26909
4468
Hayallerimden biri de, güneş sisteminin
00:43
I always wanted to just fly around the solar system
10
31377
2609
etrafında dolaşmak ve farklı gezegenleri,
00:45
and visit different planets and visit moons and spacecraft.
11
33986
3397
farklı uyduları ve uzay araçlarını görmekti.
00:49
Well, a number of years later, I graduated from UCLA
12
37383
4694
Birkaç sene sonra UCLA'dan mezun oldum
00:54
and I found myself at NASA,
13
42077
2182
ve kendimi NASA'da buldum.
00:56
working for the jet propulsion laboratory,
14
44259
2104
Jet fırlatma laboratuvarında çalışıyorum
00:58
and there our team was challenged
15
46363
2695
ve ekibimizin uğraştığı şey,
01:01
to create a 3D visualization of the solar system,
16
49058
4389
güneş sistemini 3 boyutlu olarak görselleştirmek.
01:05
and today I want to show you what we've done so far.
17
53447
3874
Bugün size, şimdiye dek neler yaptığımızı göstereceğim.
01:09
Now, the kicker is, everything I'm about to do here
18
57321
3386
Önemli nokta şu ki, burada yapacağım her şeyi
01:12
you can do at home, because we built this
19
60707
3806
evde kendiniz yapabilirsiniz, çünkü bunu
01:16
for the public for you guys to use.
20
64513
2810
halk için, sizin kullanmanız için yaptık.
01:19
So what you're looking at right now is the Earth.
21
67323
1921
Şu anda gördüğünüz Dünya.
01:21
You can see the United States and California
22
69244
1971
Birleşik Devletler'i, Kaliforniya'yı ve San Diego'yu
01:23
and San Diego, and you can use the mouse
23
71215
2779
görebilirsiniz. Nesneleri döndürmek için
01:25
or the keyboard to spin things around.
24
73994
2055
fareyi veya klavyeyi kullanabilirsiniz.
01:28
Now, this isn't new. Anyone who's used Google Earth
25
76049
3439
Bu yeni bir şey değil. Google Earth kullanan herkes
01:31
has seen this before, but one thing we like to say
26
79488
3011
bunu zaten biliyor. Fakat ekip olarak söylemek
01:34
in our group is, we do the opposite of Google Earth.
27
82499
3813
istediğimiz, Google Earth'ün tam tersini yaptığımız.
01:38
Google Earth goes from this view down to your backyard.
28
86312
4049
Google Earth, bu görüntüden bahçenize kadar iner.
01:42
We go from this view out to the stars.
29
90361
3533
Biz bu görüntüden yıldızlara kadar çıkarız.
01:45
So the Earth is cool, but what we really want to show
30
93894
2927
Dünya hoş ama bizim size asıl göstermek istediğimiz
01:48
are the spacecraft,
31
96821
1866
uzay araçları,
01:50
so I'm going to bring the interface back up,
32
98687
2745
o yüzden arayüz yüklemesi yapacağım
01:53
and now you're looking at a number of satellites
33
101432
2722
ve işte Dünya yörüngesinde dolaşan bir sürü
01:56
orbiting the Earth.
34
104154
937
uydu görüyorsunuz.
01:57
These are a number of our science space Earth orbiters.
35
105091
3282
Bunlar bizim bilimsel uzay uydularımızın bir bölümü.
02:00
We haven't included military satellites and weather satellites
36
108373
2318
Askeri uydular ile hava durumu, iletişim
02:02
and communication satellites and reconnaissance satellites.
37
110691
2013
ve casusluk uydularını katmadık.
02:04
If we did, it would be a complete mess,
38
112704
2499
Katsaydık, tam bir karmaşa olurdu.
02:07
because there's a lot of stuff out there.
39
115203
2056
Çünkü orada bayağı fazla şey var.
02:09
And the cool thing is, we actually created 3D models
40
117259
3805
Hoş olan yanı, bu uzay araçlarının çoğunun 3 boyutlu
02:13
for a number of these spacecraft, so if you want to visit
41
121064
3265
modellerini yarattık ve eğer birini gezmek isterseniz
02:16
any of these, all you need to do is double-click on them.
42
124329
3026
üzerine çift tıklamanız yeterli.
02:19
So I'm going to find the International Space Station,
43
127355
3236
Şimdi Uluslararası Uzay İstasyonu'nu bulup
02:22
double-click, and it will take us all the way down to the ISS.
44
130591
5007
çift tıklayalım ve böylece ISS'ye gidelim.
02:27
And now you're riding along with the ISS
45
135598
2609
İşte şimdi ISS'in şu an bulunduğu yerde
02:30
where it is right now.
46
138207
3195
onunla geziniyoruz.
02:33
And the other cool thing is, not only can we
47
141402
1792
Bir diğer güzel yanı, sadece kamerayı
02:35
move the camera around, we can also control time,
48
143194
3275
döndürmekle kalmıyor, zamanı da kontrol ediyoruz.
02:38
so I can slide this jog dial here
49
146469
2113
Bu çubuğu kaydırarak zamanı
02:40
to shuttle time forward, and now
50
148582
2295
ileri alabilir ve günbatımının
02:42
we can see what a sunset on the ISS would look like,
51
150877
4433
ISS'den nasıl görüneceğine bakabiliriz.
02:47
and they get one every 90 minutes. (Laughter)
52
155310
5453
90 dakikada bir günbatımı oluyor. (Kahkaha)
02:52
All right, so what about the rest of it?
53
160763
2583
Pekâlâ, ya geri kalanı?
02:55
Well, I can click on this home button over here,
54
163346
2641
Şuradaki ev simgesine tıklayarak
02:57
and that will take us up to the inner solar system,
55
165987
2967
güneş sisteminin içine gidebilirim.
03:00
and now we're looking at the rest of the solar system.
56
168954
2127
Şimdi güneş sisteminin geri kalanına bakıyoruz.
03:03
You can see, there's Saturn, there's Jupiter,
57
171081
2543
Bakın buradaki Satürn, şuradaki Jüpiter ve
03:05
and while we're here, I want to point out something.
58
173624
3116
hazır buradayken bir şey göstereyim.
03:08
It's actually pretty busy.
59
176740
2557
Aslında oldukça hareketli.
03:11
Here we have the Mars Science Laboratory
60
179297
2089
Burada Mars Bilim Laboratuvarı var,
03:13
on its way to Mars, just launched last weekend.
61
181386
2543
Mars'a gidiyor. Geçen hafta fırlatılmıştı.
03:15
Here we have Juno on its cruise to Jupiter, there.
62
183929
3982
Burada da Jüpiter yolcusu Juno, işte.
03:19
We have Dawn orbiting Vesta,
63
187911
1962
Vesta'nın yörüngesinde Dawn'ımız var,
03:21
and we have over here New Horizons
64
189873
2010
şurada da New Horizons doğrudan
03:23
on a straight shot to Pluto.
65
191883
2458
Plüto'ya ilerlemekte.
03:26
And I mention this because
66
194341
1955
Bunları söylüyorum çünkü
03:28
there's this strange public perception that
67
196296
2805
halkta tuhaf bir algı var.
03:31
NASA's dead, that the space shuttles stopped flying
68
199101
2793
NASA'nın öldüğünü, artık uzay mekiği fırlatılmadığını
03:33
and all of the sudden there's no more spacecraft out there.
69
201894
2584
ve yukarıda pek uzay aracı kalmadığını sanıyorlar.
03:36
Well, a lot of what NASA does is robotic exploration,
70
204478
4579
NASA çoğunlukla robotik araştırma yapıyor
03:41
and we have a lot of spacecraft out there.
71
209057
2599
ve yukarıda çok sayıda uzay aracımız var.
03:43
Granted, we're not sending humans up at the moment,
72
211656
2273
Elbette şu anda yukarıya insan göndermiyoruz,
03:45
well at least with our own launch vehicles,
73
213929
2807
yani en azından kendi fırlatma araçlarımızla yapmıyoruz.
03:48
but NASA is far from dead,
74
216736
2244
Ama NASA ölü falan değil
03:50
and one of the reasons why we write a program like this
75
218980
3330
ve böyle bir program yazmamızın bir nedeni de
03:54
is so that people realize that there's so many other things
76
222310
2487
insanların pek çok başka şey yaptığımızı
03:56
that we're doing.
77
224797
1691
fark etmesi için.
03:58
Anyway, while we're here, again,
78
226488
1722
Her neyse, buradayken
04:00
if you want to visit anything,
79
228210
1930
ziyaret etmek istediğiniz şeye
04:02
all you need to do is double-click.
80
230140
1917
çift tıklamanız yeterli.
04:04
So I'm just going to double-click on Vesta,
81
232057
2570
Ben şimdi Vesta'ya çift tıklıyorum
04:06
and here we have Dawn orbiting Vesta,
82
234627
4094
ve işte Vesta'nın yörüngesinde Dawn var.
04:10
and this is happening right now.
83
238721
2190
Bu tam şu anda oluyor.
04:12
I'm going to double-click on Uranus, and we can see
84
240911
4207
Uranüs'e tıklayacağım ve göreceğiz ki
04:17
Uranus rotating on its side along with its moons.
85
245118
3308
Uranüs uydularıyla beraber dönmekte.
04:20
You can see how it's tilted at about 89 degrees.
86
248426
3792
Yaklaşık 89 derecelik eğim açısını görebilirsiniz.
04:24
And just being able to visit different places
87
252218
3960
Ayrıca başka yerlere ve başka zamanlara
04:28
and go through different times,
88
256178
1286
gidebilmek için verilerimiz
04:29
we have data from 1950 to 2050.
89
257464
3095
1950 ile 2050 arasını kapsıyor.
04:32
Granted, we don't have everything in between,
90
260559
2217
Elbette bu aralıktaki her şey yok,
04:34
because some of the data is hard to get.
91
262776
1766
çünkü bazı verileri elde etmek çok zor.
04:36
Just being able to visit places in different times,
92
264542
3915
bitene kadar elimden bırakamamıştım.
Yerleri, farklı zamanlarda gezebileceğiniz için
Yerleri, farklı zamanlarda gezebileceğiniz için
04:40
you can explore this for hours,
93
268457
3668
saatlerce gezinti yapabilirsiniz,
04:44
literally hours on end,
94
272125
1956
gerçekten de saatler alır.
04:46
but I want to show you one thing in particular,
95
274081
2878
Ama ben özellikle bir şey göstermek isterim.
04:48
so I'm going to open up the destination tab,
96
276959
2385
O yüzden gidilecek yer kısmına geliyorum,
04:51
spacecraft outer planet missions, Voyager 1,
97
279344
3387
uzay aracı dış gezegen araçlarından Voyager-1
04:54
and I'm going to bring up the Titan flyby.
98
282731
3000
ve Titan geçişine gideceğim.
04:57
So now we've gone back in time.
99
285731
2790
Yani zamanda geriye gittik.
05:00
We're now riding along with Voyager 1.
100
288521
2937
Şu anda Voyager-1 ile yolculuk ediyoruz.
05:03
The date here is November 11, 1980.
101
291458
3397
Tarih 11 Kasım 1980.
05:06
Now, there's a funny thing going on here.
102
294855
2329
Burada komik bir durum var.
05:09
It doesn't look like anything's going on.
103
297184
2193
Hiç bir şey olmuyor gibi görünüyor.
05:11
It looks like I've paused the program.
104
299377
2100
Sanki programı durdurmuşum gibi.
05:13
It's actually running at real rate right now,
105
301477
2026
Aslında şu an gerçek hızda çalışıyor,
05:15
one second per second, and in fact,
106
303503
2000
saniyede 1 saniye. Aslında,
05:17
Voyager 1 here is flying by Titan at
107
305503
3558
burada Voyager-1 Titan'ın yanından geçmekte
05:21
I think it's 38,000 miles per hour.
108
309061
4110
ve hızı sanırım 61.000 km/saat.
05:25
It only looks like nothing's moving because, well,
109
313171
2703
Hareket yokmuş gibi görünmesinin nedeni,
05:27
Saturn here is 700,000 miles away,
110
315874
2806
Satürn'ün 1 milyon km ötede olması.
05:30
and Titan here is 4,000 to 5,000 miles away.
111
318680
2842
Titan ise yaklaşık 7000 km ötede.
05:33
It's just the vastness of space makes it look like nothing's happening.
112
321522
4085
Hiç bir şey olmuyor gibi görünmesinin nedeni uzayın enginliği.
05:37
But to make it more interesting,
113
325607
1878
daha da ilginci şu ki,
05:39
I'm going to speed up time, and we can watch
114
327485
2846
zamanı ileri sararsak, Voyager-1'in Satürn'ün
05:42
as Voyager 1 flies by Titan,
115
330331
2655
sisli uydusu Titan'ın yanından
05:44
which is a hazy moon of Saturn.
116
332986
2215
geçişini izleyebiliriz.
05:47
It actually has a very thick atmosphere.
117
335201
2304
Atmosferi aslında çok kalın.
05:49
And I'm going to recenter the camera on Saturn, here.
118
337505
3261
Kamerayı Satürn'ün üstüne merkezleyeceğim, buraya.
05:52
I'm going to pull out, and I want to show you
119
340766
3889
Geri çekilip, size Voyager-1'in Satürn'ün
05:56
Voyager 1 as it flies by Saturn.
120
344655
3230
yanından geçişini göstereyim.
05:59
There's a point to be made here.
121
347885
2250
Burada önemli bir nokta var.
06:02
With a 3D visualization like this,
122
350135
2642
Böyle 3 boyutlu bir tabloya bakıp,
06:04
we can not only just say Voyager 1 flew by Saturn.
123
352777
3781
Kitapta kendimi uzay araştırmalarına adama
sadece Voyager-1'in Satürn'ün yanından geçtiği söylenmez.
sadece Voyager-1'in Satürn'ün yanından geçtiği söylenmez.
06:08
There's a whole story to tell here.
124
356558
1622
Burada anlatacak koca bir öykü var.
06:10
And even better, because it's an interactive application,
125
358180
2856
Daha da iyisi, etkileşimli bir uygulama olduğundan,
06:13
you can tell the story for yourself.
126
361036
1980
öyküyü kendiniz anlatabilirsiniz.
06:15
If you want to pause it, you can pause it.
127
363016
2205
Durdurmak istediğinizde durdurursunuz.
06:17
If you want to keep going, if you want to change
128
365221
1487
Devam etmek, kamera açısını değiştirmek
06:18
the camera angle, you can do that,
129
366708
2324
isterseniz yapabilirsiniz.
06:21
and because of that, I can show you
130
369032
2523
Bu yüzden de Voyager-1 Satürn'ün
06:23
that Voyager 1 doesn't just fly by Saturn.
131
371555
2821
yanından geçmekle kalmayıp,
06:26
It actually flies underneath Saturn.
132
374376
3979
altından geçiyor.
06:30
Now, what happens is, as it flies underneath Saturn,
133
378355
3370
Satürn'ün altından uçarken, Satürn onu
06:33
Saturn grabs it gravitationally and flings it up
134
381725
2911
kütleçekimsel olarak yakalıyor ve güneş sisteminin
06:36
and out of the solar system,
135
384636
2290
dışına fırlatıyor.
06:38
so if I just keep letting this go,
136
386926
3038
Eğer devam ettirirsem,
06:41
you can see Voyager 1 fly up like that.
137
389964
4657
Voyager-1'in böyle uçtuğunu görebilirsiniz.
06:46
And, in fact, I'm going to go back to the solar system.
138
394621
2132
Şimdi güneş sistemine geri dönüyorum.
06:48
I'm going to go back to today, now,
139
396753
2908
Günümüze geri dönüyorum, şimdiye.
06:51
and I want to show you where Voyager 1 is.
140
399661
3646
Voyager-1'in nerede olduğunu görelim.
06:55
Right there, above, way above the solar system,
141
403307
4603
İşte orada, yukarıda, güneş sisteminin çok üstünde,
06:59
way beyond our solar system.
142
407910
2540
güneş sisteminin ötesinde.
07:02
And here's the thing. Now you know how it got there.
143
410450
2587
Önemli olan şu ki, onun oraya nasıl gittiğini biliyorsunuz.
07:05
Now you know why, and to me,
144
413037
1628
Artık nedenini biliyorsunuz ve kanımca
07:06
that's the point of this program.
145
414665
1788
bu programın amacı da bu.
07:08
You can manipulate it yourself.
146
416453
3273
Kendiniz yönlendirebilirsiniz.
07:11
You can fly around yourself and you can learn for yourself.
147
419726
3296
Kendiniz uçabilir ve kendiniz öğrenebilirsiniz.
07:15
You know, the theme today is "The World In Your Grasp."
148
423022
3491
Biliyorsunuz, artık durum "Avucunuzdaki Dünya" şeklinde.
İşte biz de güneş sistemini
07:18
Well, we're trying to give you
149
426513
1422
07:19
the solar system in your grasp — (Laughter) —
150
427935
1597
avucunuza bırakmaya çalışıyoruz
(Kahkaha)
(Kahkaha)
07:21
and we hope once it's there,
151
429532
1549
ve bu gerçekleşirse,
07:23
you'll be able to learn for yourself
152
431081
2253
orada ne yaptığımızı ve
07:25
what we've done out there, and what we're about to do.
153
433334
2194
yapmakta olduğumuzu kendiniz öğrenebileceksiniz.
07:27
And my personal dream is for kids to take this
154
435528
3499
Benim çocuklara dair hayalim, bunu alıp
07:31
and explore and see the wonders out there
155
439027
2685
keşfe çıkmaları, oradaki harika şeyleri görüp
07:33
and be inspired, as I was as a kid,
156
441712
3009
ilham almaları. Tıpkı benim çocukken
07:36
to pursue STEM education
157
444721
1558
fen bilimlerine ilgi duyuşum ve
07:38
and to pursue a dream in space exploration.
158
446279
2750
uzay araştırmaları hayali kuruşum gibi.
07:41
Thank you. (Applause)
159
449029
3222
Teşekkürler. (Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Jon Nguyen - EngineerJon Nguyen is an award winning aeronautics and graphics engineer at NASA.
Why you should listen
Jon Nguyen is the Visualization Software Engineer at NASA's Jet Propulsion Laboratory. He graduated from UCLA’s Henry Samueli School of Engineering and Applied Science in June 2009 with a B.S. Degree in Aeronautical Engineering, and served as the Chairman of the student branch of the American Institute of Aeronautics and Astronautics at UCLA. In 2008, Jon began working at NASAJPL as an academic part-time engineer in the Mars Science Laboratory project. He is now the principal architect and lead programmer for "Eyes on the Solar System" and has won several awards for his work at NASA, including the Mariner Individual Contribution Award.
Jon Nguyen | Speaker | TED.com