TEDxSanDiego
Jon Nguyen: Tour the solar system from home
Jon Nguyen: Chuyến thăm quan hệ mặt trời ở nhà.
Filmed:
Readability: 3.7
818,574 views
Bạn muốn khám phá hệ mặt trời mà không phải mua những con tàu vũ trụ đắt tiền? Jon Nguyen giải thích một dự án của NASA "Eyes on the Solar System" - một phần mềm miễn phí để khám phá những hành tinh, những mặt trăng, thiên thạch và cả những con tàu vũ trụ đang bay xung quanh mặt trời.
Jon Nguyen - Engineer
Jon Nguyen is an award winning aeronautics and graphics engineer at NASA. Full bio
Jon Nguyen is an award winning aeronautics and graphics engineer at NASA. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
As a kid, I was fascinated with all things air and space.
0
613
4438
Khi còn nhỏ, tôi rất thích thú với mọi điều về không gian và về vũ trụ
00:17
I would watch Nova on PBS.
1
5051
2541
Tôi đã xem Nova trên PBS (một kênh truyền hình)
00:19
Our school would show Bill Nye the Science Guy.
2
7592
2953
Trường học của chúng tôi đã cho chúng tôi xem về Bill Nye the Science Guy
00:22
When I was in elementary school, my next door neighbor,
3
10545
4125
Khi tôi học tiểu học, người hàng xóm của tôi
00:26
he gave me a book for my birthday.
4
14670
1850
đã tặng cho tôi một cuốn sách vào ngày sinh nhật của tôi
00:28
It was an astronomy book,
5
16520
1169
Đó là một cuốn sách về thiên văn
00:29
and I poured over that thing for hours on end,
6
17689
2952
và tôi đã nghiền ngẫm nó hàng giờ
00:32
and it was a combination of all these things
7
20641
2600
và nó là tổng hợp của những thứ mà đã
00:35
that inspired me to pursue space exploration
8
23241
3668
truyền cảm hứng cho tôi để theo đuổi việc khám phá vũ trụ
00:38
as my own personal dream, and part of that dream was,
9
26909
4468
như là một ước mơ của cá nhân, và một phần của ước mơ đó là
00:43
I always wanted to just fly around the solar system
10
31377
2609
Tôi luôn muốn được bay lượn xung quanh hệ mặt trời
00:45
and visit different planets and visit moons and spacecraft.
11
33986
3397
và đi thăm thú những hành tinh khác nhau, đi thăm mặt trăng và những con tàu vũ trụ
00:49
Well, a number of years later, I graduated from UCLA
12
37383
4694
Nhiều năm sau, tôi đã tốt nghiệp tại trường đại học California
00:54
and I found myself at NASA,
13
42077
2182
và tôi đã làm việc tại NASA
00:56
working for the jet propulsion laboratory,
14
44259
2104
làm cho một phòng thí nghiệm tên lửa đẩy
00:58
and there our team was challenged
15
46363
2695
và ở đó nhóm của tôi đang
01:01
to create a 3D visualization of the solar system,
16
49058
4389
tạo ra một mô hình 3D ảo của hệ mặt trời
01:05
and today I want to show you what we've done so far.
17
53447
3874
và hôm nay tôi muốn cho các bạn xem những gì chúng tôi đã làm cho tới thời điểm này
01:09
Now, the kicker is, everything I'm about to do here
18
57321
3386
Và bây giờ, mọi thứ mà tôi sắp làm dự định làm đều ở đây
01:12
you can do at home, because we built this
19
60707
3806
bạn có thể làm điều đó ở nhà bời vì chúng tôi đã tạo ra thứ này
01:16
for the public for you guys to use.
20
64513
2810
cho mọi người, cho các bạn sử dụng
01:19
So what you're looking at right now is the Earth.
21
67323
1921
Vì thế những gì các bạn đang nhìn thấy ngay đây đó là Trái Đất
01:21
You can see the United States and California
22
69244
1971
Bạn có thể thấy nước Mỹ và California
01:23
and San Diego, and you can use the mouse
23
71215
2779
và San Diego, và bạn có thể sử dụng chuột
01:25
or the keyboard to spin things around.
24
73994
2055
hoặc bàn phím để xoay tròn xung quanh
01:28
Now, this isn't new. Anyone who's used Google Earth
25
76049
3439
Và giờ, điều này không mới. Bất kì ai đã từng sử dụng Google Earth
01:31
has seen this before, but one thing we like to say
26
79488
3011
đã nhìn thấy điều này trước đây nhưng có một điều chúng tôi muốn nói đó là
01:34
in our group is, we do the opposite of Google Earth.
27
82499
3813
Chúng tôi làm điều ngược lại so với Google Earth
01:38
Google Earth goes from this view down to your backyard.
28
86312
4049
Google Earth bắt đầu từ góc này và đi xuống sân sau nhà bạn
01:42
We go from this view out to the stars.
29
90361
3533
Chúng tôi bắt đầu từ góc này và đi ra ngoài những ngôi sao
01:45
So the Earth is cool, but what we really want to show
30
93894
2927
Vì thế Trái đất nhìn thật tuyệt phải không, nhưng những gì mà chúng tôi thực sự muốn cho các bạn xem
01:48
are the spacecraft,
31
96821
1866
đó là những con tàu vũ trụ
01:50
so I'm going to bring the interface back up,
32
98687
2745
Vì thế tôi sẽ trở lại giao diện,
01:53
and now you're looking at a number of satellites
33
101432
2722
và giờ bạn đang nhìn thấy rất nhiều vệ tính
01:56
orbiting the Earth.
34
104154
937
xoay xung quanh trái đất
01:57
These are a number of our science space Earth orbiters.
35
105091
3282
Đó là rất nhiều những vệ tinh khoa học không gian của chúng tôi
02:00
We haven't included military satellites and weather satellites
36
108373
2318
Chúng không bao gồm vệ tinh quân sự hay vệ tinh thời tiết
02:02
and communication satellites and reconnaissance satellites.
37
110691
2013
cũng như vệ tinh truyền thông hay vệ tinh do thám
02:04
If we did, it would be a complete mess,
38
112704
2499
Nếu chúng tôi làm thế, nó sẽ là một mớ hỗn độn
02:07
because there's a lot of stuff out there.
39
115203
2056
bời vì có quá nhiều thứ ngoài đó
02:09
And the cool thing is, we actually created 3D models
40
117259
3805
Và điều tuyệt với đó là, chúng ta thực sự có thể tạo ra những mô hình 3D
02:13
for a number of these spacecraft, so if you want to visit
41
121064
3265
của rất nhiều những con tàu vũ trụ, vì thế nếu bạn muốn xem
02:16
any of these, all you need to do is double-click on them.
42
124329
3026
bất kì cái nào trong số chúng, những gì bạn cần làm đó là click đôi chuột vào chúng
02:19
So I'm going to find the International Space Station,
43
127355
3236
Tôi muốn tìm một trạm vũ trụ không gian quốc tế
02:22
double-click, and it will take us all the way down to the ISS.
44
130591
5007
click đôi vào, và nó sẽ dẫn chúng ta đến tận trạm vũ trụ ISS
02:27
And now you're riding along with the ISS
45
135598
2609
và giờ bạn đang lướt dọc theo ISS
02:30
where it is right now.
46
138207
3195
nơi chúng ta đang thấy đây
02:33
And the other cool thing is, not only can we
47
141402
1792
và những điều tuyệt với khác đó là, chúng ta không những
02:35
move the camera around, we can also control time,
48
143194
3275
có thể di chuyển camera xung quanh và chúng ta còn có thể kiểm soát được thời gian
02:38
so I can slide this jog dial here
49
146469
2113
vì thế tôi có thể trượt con trỏ
02:40
to shuttle time forward, and now
50
148582
2295
để tua nhanh thời gian và giờ
02:42
we can see what a sunset on the ISS would look like,
51
150877
4433
chúng ta có thể thấy hoàng hôn ở tại ISS trông như thế nào
02:47
and they get one every 90 minutes. (Laughter)
52
155310
5453
và hoàng hôn xảy đến 90 phút một lần (cười)
02:52
All right, so what about the rest of it?
53
160763
2583
Còn những gì khác về nó đây?
02:55
Well, I can click on this home button over here,
54
163346
2641
Tôi có thể click vào nút Home ở đây
02:57
and that will take us up to the inner solar system,
55
165987
2967
và nó sẽ đưa chúng ta đến tận bên trong hệ mặt trời
03:00
and now we're looking at the rest of the solar system.
56
168954
2127
và giờ chúng ta đang nhìn thấy phần khác của hệ mặt trời
03:03
You can see, there's Saturn, there's Jupiter,
57
171081
2543
Bạn có thể thấy, đây là Sao Thổ, đây là Sao Mộc
03:05
and while we're here, I want to point out something.
58
173624
3116
và trong lúc chúng ta dừng ở đây, tôi muốn chỉ ra một điều
03:08
It's actually pretty busy.
59
176740
2557
thực sự khá là bận rộn
03:11
Here we have the Mars Science Laboratory
60
179297
2089
Ở đây, chúng ta có phòng nghiện cứu khoa học Sao Hỏa
03:13
on its way to Mars, just launched last weekend.
61
181386
2543
trên đường đến sao Hỏa, nó chỉ mới được đưa vào sử dụng vào cuối tuần trước
03:15
Here we have Juno on its cruise to Jupiter, there.
62
183929
3982
Và đây chúng ta có Juno trên chuyến hành trình đến sao Mộc
03:19
We have Dawn orbiting Vesta,
63
187911
1962
Chúng ta có Dawn xoay xung quanh Vesta
03:21
and we have over here New Horizons
64
189873
2010
và chúng ta có New Horizons ở đây
03:23
on a straight shot to Pluto.
65
191883
2458
trên một đường thẳng tới Diêm Vương Tinh
03:26
And I mention this because
66
194341
1955
Và tôi muốn đề cập đến điều này bởi vì
03:28
there's this strange public perception that
67
196296
2805
có một quan niệm kì lạ của mọi người rằng
03:31
NASA's dead, that the space shuttles stopped flying
68
199101
2793
NASA đã chết, và rằng những con tàu vũ trụ đã ngừng bay
03:33
and all of the sudden there's no more spacecraft out there.
69
201894
2584
và bất thình lình không có một tàu vũ trụ nào nữa ở ngoài kia
03:36
Well, a lot of what NASA does is robotic exploration,
70
204478
4579
Nhiều trong những thứ NASA làm đó là khám phá robot
03:41
and we have a lot of spacecraft out there.
71
209057
2599
và chúng tôi có rất nhiều tàu vũ trụ ngoài kia
03:43
Granted, we're not sending humans up at the moment,
72
211656
2273
Rõ ràng, chúng ta không đưa con người ra ngoài vũ trụ vào thời điểm này
03:45
well at least with our own launch vehicles,
73
213929
2807
ít nhất với những con tàu mà chúng ta đã phóng
03:48
but NASA is far from dead,
74
216736
2244
những NASA còn lâu mới chết
03:50
and one of the reasons why we write a program like this
75
218980
3330
và một trong những lý do tại sao chúng tôi lại viết một phần mềm giống như thế này
03:54
is so that people realize that there's so many other things
76
222310
2487
đó là để cho mọi người nhận ra rằng có rất nhiều thứ khác
03:56
that we're doing.
77
224797
1691
mà chúng tôi đang thực hiện
03:58
Anyway, while we're here, again,
78
226488
1722
Dù sao đi nữa, trong lúc chúng ta đang ở đây
04:00
if you want to visit anything,
79
228210
1930
Nếu bạn muốn đi xem bất kì thứ gì
04:02
all you need to do is double-click.
80
230140
1917
tất cả những gì bạn cần làm đó là click đôi chuột
04:04
So I'm just going to double-click on Vesta,
81
232057
2570
Tôi vừa mới click đôi vào Vesta,
04:06
and here we have Dawn orbiting Vesta,
82
234627
4094
và đây chúng ta có Dawn quay xung quanh Vesta,
04:10
and this is happening right now.
83
238721
2190
và điều này đang xảy ra ngay lúc này.
04:12
I'm going to double-click on Uranus, and we can see
84
240911
4207
Tôi định sẽ click đôi vào Uranus, và chúng ta có thể thấy
04:17
Uranus rotating on its side along with its moons.
85
245118
3308
Uranus quay trên rìa, dọc theo những vệ tinh của nó
04:20
You can see how it's tilted at about 89 degrees.
86
248426
3792
Bạn có thể thấy làm thế nào mà nó nghiêng một góc 89 độ
04:24
And just being able to visit different places
87
252218
3960
và làm thế nào có thể đi xem những địa điểm khác nhau
04:28
and go through different times,
88
256178
1286
và đi xuyên qua khoảng thời gian khác nhau
04:29
we have data from 1950 to 2050.
89
257464
3095
Chúng ta có dữ liệu từ năm 1950 tới năm 2050
04:32
Granted, we don't have everything in between,
90
260559
2217
Giả dụ chúng ta không có bất kì thứ gì ở giữa khoảng đó,
04:34
because some of the data is hard to get.
91
262776
1766
bời vì một vài trong những dữ liệu rất khó kiếm.
04:36
Just being able to visit places in different times,
92
264542
3915
Đi đến những địa điểm khác nhau trong khoảng thời gian khác nhau,
04:40
you can explore this for hours,
93
268457
3668
bạn có thể khám phá điều này trong nhiều giờ
04:44
literally hours on end,
94
272125
1956
về nghĩa đen hàng giờ liên tục,
04:46
but I want to show you one thing in particular,
95
274081
2878
nhưng tôi muốn cho các bạn thấy một thứ này,
04:48
so I'm going to open up the destination tab,
96
276959
2385
Tôi sẽ mở thanh công cụ "địa điểm"
04:51
spacecraft outer planet missions, Voyager 1,
97
279344
3387
Tàu vũ trụ ngoài những nhiệm vụ khám phá hành tinh, Voyager 1,
04:54
and I'm going to bring up the Titan flyby.
98
282731
3000
và tôi định sẽ mang đến cuộc trình diễn Titan
04:57
So now we've gone back in time.
99
285731
2790
và giờ tôi sẽ đi ngược trở lại thời gian.
05:00
We're now riding along with Voyager 1.
100
288521
2937
Chúng ta đang đi dọc theo Voyager 1.
05:03
The date here is November 11, 1980.
101
291458
3397
Ngày tháng ở thời điểm này là 11/11 năm 1980
05:06
Now, there's a funny thing going on here.
102
294855
2329
Bây giờ, có một điều rất hài hước đang xảy ra ở đây.
05:09
It doesn't look like anything's going on.
103
297184
2193
Nó không giống như bất cứ thứ gì đang diễn ra.
05:11
It looks like I've paused the program.
104
299377
2100
Nó giống như tôi vừa bấm tạm dừng chương trình
05:13
It's actually running at real rate right now,
105
301477
2026
Thực sự nó đang hoạt động với tốc độ thực.
05:15
one second per second, and in fact,
106
303503
2000
một giây ảo bằng một giây thực, và sự thật là
05:17
Voyager 1 here is flying by Titan at
107
305503
3558
Voyager 1 đang bay quanh Titan với tốc độ
05:21
I think it's 38,000 miles per hour.
108
309061
4110
tôi đoán là khoảng 38000 dặm trên một giờ
05:25
It only looks like nothing's moving because, well,
109
313171
2703
Nó chỉ giống như chẳng có gì đang di chuyển, bởi vì
05:27
Saturn here is 700,000 miles away,
110
315874
2806
Sao Thổ cách đây 700 000 dặm
05:30
and Titan here is 4,000 to 5,000 miles away.
111
318680
2842
và Titan cách đây 4000 đến 5000 dặm
05:33
It's just the vastness of space makes it look like nothing's happening.
112
321522
4085
Nó giống như sự bao la của vĩ đại khiến nó trở nên giống như không có điều gì đang diễn ra cả.
05:37
But to make it more interesting,
113
325607
1878
Nhưng để biến nó trở nên thú vị hơn
05:39
I'm going to speed up time, and we can watch
114
327485
2846
Tôi sẽ tăng tốc thời gian lên, và chúng ta có thể xem
05:42
as Voyager 1 flies by Titan,
115
330331
2655
khi Voyager 1 bay quanh TItan,
05:44
which is a hazy moon of Saturn.
116
332986
2215
một mặt trăng mù sương của sao Thổ
05:47
It actually has a very thick atmosphere.
117
335201
2304
Và thực sự thì nó có một lớp khí quyển rất dày
05:49
And I'm going to recenter the camera on Saturn, here.
118
337505
3261
và tôi định sẽ định vị lại camera vào sao Mộc.
05:52
I'm going to pull out, and I want to show you
119
340766
3889
Tôi định sẽ kéo ra và tôi muốn cho bạn thấy
05:56
Voyager 1 as it flies by Saturn.
120
344655
3230
Voyager 1 khi nó bay xung quanh sao Mộc
05:59
There's a point to be made here.
121
347885
2250
Điều tôi muốn nói ở đây là
06:02
With a 3D visualization like this,
122
350135
2642
với một mô phỏng 3D như thế này
06:04
we can not only just say Voyager 1 flew by Saturn.
123
352777
3781
chúng ta không chỉ nói là Yoyager 1 bay xung quanh sao Mộc
06:08
There's a whole story to tell here.
124
356558
1622
mà có cả một câu chuyện để kể.
06:10
And even better, because it's an interactive application,
125
358180
2856
và thậm chí tuyệt với hơn, là bởi vì đó là một ứng dụng tương tác
06:13
you can tell the story for yourself.
126
361036
1980
bạn có thể tự kể câu chuyện của mình
06:15
If you want to pause it, you can pause it.
127
363016
2205
Nếu bạn muốn tạm dừng nó lại, ban có thể làm điều đó,
06:17
If you want to keep going, if you want to change
128
365221
1487
Nếu bạn muốn nó tiếp tục, nếu bạn muốn thay đổi
06:18
the camera angle, you can do that,
129
366708
2324
góc camera, bạn đều có thể làm,
06:21
and because of that, I can show you
130
369032
2523
và bởi vì thế, tôi có thể cho các bạn thấy
06:23
that Voyager 1 doesn't just fly by Saturn.
131
371555
2821
Voyager 1 không chỉ bay xung quanh sao Mộc
06:26
It actually flies underneath Saturn.
132
374376
3979
Nó còn bay dưới sao Mộc,
06:30
Now, what happens is, as it flies underneath Saturn,
133
378355
3370
và giờ, những gì diễn ra là, khi nó bay bên dưới sao Mộc,
06:33
Saturn grabs it gravitationally and flings it up
134
381725
2911
sao Mộc hút lấy nó dưới tác dụng của lực hấp dẫn và ném nó lên cao
06:36
and out of the solar system,
135
384636
2290
ra khỏi hệ mặt trời
06:38
so if I just keep letting this go,
136
386926
3038
và nếu tôi cứ để nó đi như vậy
06:41
you can see Voyager 1 fly up like that.
137
389964
4657
bạn có thể thấy Voyager 1 bay lên như thế này
06:46
And, in fact, I'm going to go back to the solar system.
138
394621
2132
và sự thật là tôi định quay trở lại hệ mặt trời
06:48
I'm going to go back to today, now,
139
396753
2908
tôi sẽ quay trở lại ngày hôm nay và bây giờ
06:51
and I want to show you where Voyager 1 is.
140
399661
3646
tôi muốn chỉ cho các bạn Voyager 1 đang ở đâu
06:55
Right there, above, way above the solar system,
141
403307
4603
ngày kia, ở phía trên hệ mặt trời
06:59
way beyond our solar system.
142
407910
2540
vượt xa hệ mặt trời của chúng ta
07:02
And here's the thing. Now you know how it got there.
143
410450
2587
Đây là điều quan trọng. Bây giờ các bạn biết làm thế nào mà nó có thể lên tới đó.
07:05
Now you know why, and to me,
144
413037
1628
Bây giờ các bạn biết tại sao, và đối với tôi
07:06
that's the point of this program.
145
414665
1788
đó là điểm mấu chốt của chương trình này
07:08
You can manipulate it yourself.
146
416453
3273
Bạn có thể thay đổi nó theo ý bạn
07:11
You can fly around yourself and you can learn for yourself.
147
419726
3296
Bạn có thể bay vòng vòng và bạn có thể tự học
07:15
You know, the theme today is "The World In Your Grasp."
148
423022
3491
Các bạn biết đây, chủ đề ngày hôm nay đó là "Thế giới trong sự hiểu biết của bạn"
07:18
Well, we're trying to give you
149
426513
1422
Chúng tôi đang nỗ lực để mang đến cho các bạn
07:19
the solar system in your grasp — (Laughter) —
150
427935
1597
hệ mặt trời trong sự hiểu biết của bạn
07:21
and we hope once it's there,
151
429532
1549
và chúng tôi hy vọng một khi nó ở đó
07:23
you'll be able to learn for yourself
152
431081
2253
bạn sẽ có thể tự học về
07:25
what we've done out there, and what we're about to do.
153
433334
2194
những gì chúng ta đã thực hiện ngoài kia, và những gì chúng ta dự định sẽ thực hiện
07:27
And my personal dream is for kids to take this
154
435528
3499
và ước mở của tôi là cho mọi đứa trẻ có thể "cầm" lấy nó
07:31
and explore and see the wonders out there
155
439027
2685
khám phá và nhìn thấy những kì quan ở ngoài kia
07:33
and be inspired, as I was as a kid,
156
441712
3009
và được truyền cảm hứng, như tôi đã từng khi còn nhỏ,
07:36
to pursue STEM education
157
444721
1558
để theo đuổi nền giáo dục STEAM (khoa học, công nghệ, kĩ thuật, toán học)
07:38
and to pursue a dream in space exploration.
158
446279
2750
và để theo đuổi ước mơ khám phá vũ trụ
07:41
Thank you. (Applause)
159
449029
3222
Cảm ơn (vỗ lay)
ABOUT THE SPEAKER
Jon Nguyen - EngineerJon Nguyen is an award winning aeronautics and graphics engineer at NASA.
Why you should listen
Jon Nguyen is the Visualization Software Engineer at NASA's Jet Propulsion Laboratory. He graduated from UCLA’s Henry Samueli School of Engineering and Applied Science in June 2009 with a B.S. Degree in Aeronautical Engineering, and served as the Chairman of the student branch of the American Institute of Aeronautics and Astronautics at UCLA. In 2008, Jon began working at NASAJPL as an academic part-time engineer in the Mars Science Laboratory project. He is now the principal architect and lead programmer for "Eyes on the Solar System" and has won several awards for his work at NASA, including the Mariner Individual Contribution Award.
Jon Nguyen | Speaker | TED.com