TED2009
Charles Moore: Seas of plastic
Charles Moore, plastik denizleri hakkında
Filmed:
Readability: 4.8
1,361,667 views
Algalita Deniz Araştrmaları Vakfı'ndan Kaptan Charles Moore, Büyük Pasifik Çöp Yaması'nı keşfetti -- yüzen devasa bir plastik çöp atığı. Büyüyen, boğucu bir problem olan denizlerimizdeki plastik enkazlara dikkat çekiyor.
Charles Moore - Oceanographer
Charles Moore is founder of the Algalita Marine Research Foundation. He captains the foundation's research vessel, the Alguita, documenting the great expanses of plastic waste that now litter our oceans. Full bio
Charles Moore is founder of the Algalita Marine Research Foundation. He captains the foundation's research vessel, the Alguita, documenting the great expanses of plastic waste that now litter our oceans. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Let's talk trash.
0
0
2000
Hadi çöpü konuşalım (kötü konuşalım).
00:14
You know, we had to be taught
1
2000
3000
Biliyorsunuz, Büyük Bunalım'da ve
00:17
to renounce the powerful conservation ethic
2
5000
3000
2. Dünya Savaşı'nda edindiğimiz güçlü saklama
00:20
we developed during the Great Depression and World War II.
3
8000
3000
kültürünü terkedebilmemiz için eğitilmemiz gerekiyordu.
00:23
After the war, we needed to direct our enormous production capacity
4
11000
3000
Savaştan sonra, devasa üretim kapasitemizi barış zamanı ürünleri
00:26
toward creation of products for peacetime.
5
14000
3000
yaratmaya yönlendirmeye ihtiyacımız vardı.
00:29
Life Magazine helped in this effort
6
17000
3000
Life dergisi, bu çabaya ev hanımlarını bulaşık
00:32
by announcing the introduction of throwaways
7
20000
3000
angaryasından kurtaracak kullan-at ürünleri
00:35
that would liberate the housewife from the drudgery of doing dishes.
8
23000
3000
tanıtarak yardımcı oldu.
00:38
Mental note to the liberators:
9
26000
2000
Bu kurtarıcılara önemli bir not:
00:40
throwaway plastics take a lot of space and don't biodegrade.
10
28000
3000
kullan-at plastikler çok fazla yer kaplıyor ve ayrışmıyor.
00:43
Only we humans make waste that nature can't digest.
11
31000
5000
Sadece biz insanlar, doğanın hazmedemeyeceği atıklar yapıyoruz.
00:48
Plastics are also hard to recycle.
12
36000
3000
Plastiklerin de geri dönüşümü zordur.
00:51
A teacher told me how to express the under-five-percent
13
39000
3000
Bir öğretmen bana atık akıntımızdan toplayabildiğimiz plastiklerin,
00:54
of plastics recovered in our waste stream.
14
42000
3000
toplamda %5'in altında kalan oranını nasıl tanımlayabileceğimi öğretti.
00:57
It's diddly-point-squat.
15
45000
3000
Devede kulak oranı.
01:00
That's the percentage we recycle.
16
48000
2000
Bu bizim geri dönüştürdüğümüz orandır.
01:06
Now, melting point has a lot to do with this.
17
54000
3000
Şimdi, erime noktasının bu konuyla çok ilgisi var.
01:09
Plastic is not purified by the re-melting process like glass and metal.
18
57000
3000
Plastik, cam ve metal gibi tekrar eritme işlemi ile arındırılamaz.
01:12
It begins to melt below the boiling point of water
19
60000
3000
Plastik, suyun kaynama noktasının altında erimeye başlar
01:15
and does not drive off the oily contaminants
20
63000
3000
ve bir sünger olduğu için
01:18
for which it is a sponge.
21
66000
3000
yağlı içeriklerinden kurtulamaz.
01:21
Half of each year's 100 billion pounds of thermal plastic pellets
22
69000
3000
Her sene üretilen 100 milyar termal plastik tanesinin yarısı
01:24
will be made into fast-track trash.
23
72000
3000
hızlı yoldan çöpe gidiyor.
01:27
A large, unruly fraction of our trash
24
75000
3000
Çöpümüzün büyük ve kontrolü zor bir oranı
01:30
will flow downriver to the sea.
25
78000
3000
ırmaklardan denize akacak.
01:33
Here is the accumulation at Biona Creek next to the L.A. airport.
26
81000
3000
Bu havaalanının yanındaki Biona Creek'teki toplanma.
01:36
And here is the flotsam near California State University Long Beach
27
84000
5000
İşte bu da California Eyalet Üniversitesi - Long Beach'teki birikme
01:41
and the diesel plant we visited yesterday.
28
89000
2000
ve dün ziyaret ettiğim deniz suyu arıtma tesisi.
01:43
In spite of deposit fees,
29
91000
2000
Depozito ücretlerine rağmen, denize giden
01:45
much of this trash leading out to the sea will be plastic beverage bottles.
30
93000
3000
bu çöpün büyük bir kısmı ise plastik içecek şişeleri oluyor.
01:48
We use two million of them in the United States every five minutes,
31
96000
4000
Amerika Birleşik Devletleri'nde her 5 dakikada 2 milyon tanesini kullanıyoruz,
01:52
here imaged by TED presenter Chris Jordan,
32
100000
3000
burada TED sunumcusu Chris Jordan
01:55
who artfully documents mass consumption and zooms in for more detail.
33
103000
4000
sanat dolu bir şekilde bu dev tüketimi görüntülemiş ve detay için yakınlaşıyor.
02:01
Here is a remote island repository for bottles
34
109000
4000
Burada ise Baja Kaliforniya açıklarındaki bir adanın
02:05
off the coast of Baja California.
35
113000
3000
şişe ambarı bulunuyor.
02:08
Isla San Roque is an uninhabited bird rookery
36
116000
2000
San Roque adası bölgenin seyrek yerleşim olan merkez kıyısından uzak
02:10
off Baja's sparsely populated central coast.
37
118000
2000
yerleşim olmayan bir kuş üreme alanı.
02:12
Notice that the bottles here have caps on them.
38
120000
3000
Dikkat edin, buradaki şişelerin kapakları üzerinde duruyor.
02:15
Bottles made of polyethylene terephthalate, PET,
39
123000
4000
PET (Poli-Etilen Tereftalat) şişeler, (kapaksız olsalar)
02:19
will sink in seawater and not make it this far from civilization.
40
127000
3000
denizde batacak ve medeniyetten bu kadar uzaklaştırmayacaklar.
02:22
Also, the caps are produced in separate factories
41
130000
3000
Üstelik, kapaklar ise başka fabrikalarda
02:25
from a different plastic, polypropylene.
42
133000
3000
farklı bir plastikten üretiliyor, polipropilenden.
02:28
They will float in seawater,
43
136000
2000
Bunlar deniz üstünde yüzüyorlar fakat
02:30
but unfortunately do not get recycled under the bottle bills.
44
138000
3000
ne yazık ki depozito yasası altında geri döndürülemiyorlar.
02:34
Let's trace the journey of the millions of caps
45
142000
3000
Gelin sadece denize giden milyonlarca
02:37
that make it to sea solo.
46
145000
2000
kapağın yolculuğunu izleyelim.
02:39
After a year the ones from Japan are heading straight across the Pacific,
47
147000
3000
Bir sene sonra Japonya'dan yola çıkan kapaklar Pasifik okyanusunda yol alırken
02:42
while ours get caught in the California current
48
150000
3000
bizimkiler Kaliforniya akıntısına yakalanıyor ve önce
02:45
and first head down to the latitude of Cabo San Lucas.
49
153000
3000
San Lucas Burnu'nun altına yöneliyorlar.
02:48
After ten years, a lot of the Japanese caps
50
156000
3000
10 yıl sonra, Japon kapaklarının bir çoğu artık
02:51
are in what we call the Eastern Garbage Patch,
51
159000
2000
bizim Doğu Çöplüğü dediğimiz yeri,
02:53
while ours litter the Philippines.
52
161000
2000
bizimkiler ise Filipinler'i kirletiyor.
02:55
After 20 years, we see emerging the debris accumulation zone
53
163000
3000
20 sene sonra ise Kuzey Pasifik Dönüş'ünde büyüyen
02:58
of the North Pacific Gyre.
54
166000
3000
bir enkaz toplanma alanı görüyoruz.
03:01
It so happens that millions of albatross
55
169000
2000
Kuzeybatı Hawaii Adaları Ulusal Anıtı'ndaki
03:03
nesting on Kure and Midway atolls
56
171000
2000
Kure ve Midway atollarında yuva yapan
03:05
in the Northwest Hawaiian Islands National Monument
57
173000
3000
milyonlarca albatros burada yemek arıyor ve
03:08
forage here and scavenge whatever they can find
58
176000
3000
bulabildiği tüm atıkları yavrularını
03:11
for regurgitation to their chicks.
59
179000
2000
beslemek için yiyorlar.
03:13
A four-month old Laysan Albatross chick
60
181000
3000
4 aylık bir Laysan albatros yavrusu
03:16
died with this in its stomach.
61
184000
3000
midesinde bunlarla öldü.
03:19
Hundreds of thousands of the goose-sized chicks are dying
62
187000
5000
Yüzbinlerce orta boylu yavru, mideleri şişe kapağı
03:24
with stomachs full of bottle caps and other rubbish,
63
192000
3000
ve çakmak gibi çeşitli
03:27
like cigarette lighters ...
64
195000
3000
çöplerle ölüyorlar.
03:30
but, mostly bottle caps.
65
198000
3000
Ama çoğunlukla kapaklarla...
03:33
Sadly, their parents mistake bottle caps for food
66
201000
3000
Ne yazık ki, anneleri okyanusun yüzeyinde yuvarlanan
03:36
tossing about in the ocean surface.
67
204000
3000
bu şişe kapaklarını yiyecek zannediyorlar.
03:39
The retainer rings for the caps
68
207000
2000
Kapakların altındaki halkalar da
03:41
also have consequences for aquatic animals.
69
209000
3000
deniz canlıları için kötü sonuçlar doğuruyor.
03:44
This is Mae West,
70
212000
2000
Bu gördüğünüz Mae West,
03:46
still alive at a zookeeper's home in New Orleans.
71
214000
3000
New Orleans'ta bir hayvanat bahçesi görevlisinin evinde hala hayatta.
03:49
I wanted to see what my home town of Long Beach was contributing to the problem,
72
217000
4000
Benim doğum yerim olan Long Beach'in bu soruna nasıl katkı yaptığını görmek istedim,
03:53
so on Coastal Clean-Up Day in 2005
73
221000
3000
bu yüzden 2005 Sahil Temizleme Günü'nde
03:56
I went to the Long Beach Peninsula, at the east end of our long beach.
74
224000
3000
plajın doğu ucunda yer alan Long Beach yarımadasına gittim.
03:59
We cleaned up the swaths of beach shown.
75
227000
3000
Görünen plajın yaralarını temizledik.
04:02
I offered five cents each for bottle caps.
76
230000
3000
Getirilecek her şişe kapağı için 5 sent teklif ettim.
04:05
I got plenty of takers.
77
233000
2000
Birçok kabul eden oldu.
04:07
Here are the 1,100 bottle caps they collected.
78
235000
3000
İşte onların topladığı 1100 şişe kapağı.
04:10
I thought I would spend 20 bucks.
79
238000
3000
20 dolar harcayacağımı zannediyordum.
04:13
That day I ended up spending nearly 60.
80
241000
3000
O gün sonunda 60 dolara yakın para harcadım.
04:16
I separated them by color
81
244000
2000
Onları renk renk ayırdım ve
04:18
and put them on display the next Earth Day
82
246000
2000
San Pedro Cabrillo Deniz Akvaryumu'ndaki
04:20
at Cabrillo Marine Aquarium in San Pedro.
83
248000
2000
bir sonraki Dünya Günü'nde sergiledim.
04:22
Governor Schwarzenegger and his wife Maria stopped by to discuss the display.
84
250000
4000
Vali Schwarzenegger ve eşi Maria bu sergiyi tartışmak için durdular.
04:26
In spite of my "girly man" hat, crocheted from plastic shopping bags,
85
254000
3000
Plastik alışveriş torbalarından yapılmış "efemine" şapkama rağmen
04:29
they shook my hand. (Laughter)
86
257000
2000
elimi sıktılar.
04:33
I showed him and Maria a zooplankton trawl
87
261000
3000
Ona ve Maria'ya Hawaii'nin kuzeyindeki dönüşten
04:36
from the gyre north of Hawaii
88
264000
3000
bir zooplankton taraması gösterdim.
04:39
with more plastic than plankton.
89
267000
2000
Planktondandan çok plastik vardı.
04:41
Here's what our trawl samples from the plastic soup our ocean has become look like.
90
269000
5000
İşte bizim tarama örneklerimiz ve okyanusumuzun benzediği plastik çorba.
04:46
Trawling a zooplankton net on the surface for a mile
91
274000
3000
Bir zooplankton ağını bir millik bir alanda taramak aşağıdaki
04:49
produces samples like this.
92
277000
3000
örnekleri ortaya çıkartıyor.
04:52
And this.
93
280000
3000
Ve bunu.
04:55
Now, when the debris washes up on the beaches of Hawaii
94
283000
3000
Şimdi bu enkaz Hawaii plajlarını yıkadığı zaman
04:58
it looks like this.
95
286000
2000
buna benziyor.
05:00
And this particular beach is Kailua Beach,
96
288000
2000
Bu görünen plaj Kailua Plajı,
05:02
the beach where our president and his family vacationed before moving to Washington.
97
290000
3000
başkanımız ve ailesi Washington'a taşınmadan önce pu plajda tatillerini yapmışlardı.
05:05
Now, how do we analyze samples like this one
98
293000
3000
Şimdi bu tip planktondan çok plastik kapsayan
05:08
that contain more plastic than plankton?
99
296000
3000
örnekleri nasıl analiz ediyoruz?
05:11
We sort the plastic fragments into different size classes,
100
299000
3000
Plastik parçaları 0,33 milimetreden 5 milimetreye kadar
05:14
from five millimeters to one-third of a millimeter.
101
302000
3000
farklı boyutlarda sınıflandırıyoruz.
05:17
Small bits of plastic concentrate persistent organic pollutants
102
305000
4000
Deniz suyundaki küçük plastik parçalarının konsantrasyonu organik çöplerin
05:21
up to a million times their levels in the surrounding seawater.
103
309000
3000
seviyesinin milyonlarca katına ulaşıyor.
05:25
We wanted to see if the most common fish in the deep ocean,
104
313000
3000
Derin okyanustaki en yaygın balığın yani
05:28
at the base of the food chain,
105
316000
2000
besin zincirinin en altındakinin
05:30
was ingesting these poison pills.
106
318000
2000
bu zehirli hapları yutup yutmadığını öğrenmek istedik.
05:32
We did hundreds of necropsies,
107
320000
3000
Yüzlerce nekropsi yaptık ve
05:35
and over a third had polluted plastic fragments in their stomachs.
108
323000
3000
üçte birinden fazlasının midesi plastik parçalar ile kirlenmişti.
05:38
The record-holder, only two-and-a-half inches long,
109
326000
3000
Rekor sahibi sadece 6 santimetre boyundaydı ve
05:41
had 84 pieces in its tiny stomach.
110
329000
3000
küçük midesinde 84 parça bulunuyordu.
05:44
Now, you can buy certified organic produce.
111
332000
3000
Şimdi sertifikalı organik ürünler alabilirsiniz.
05:47
But no fishmonger on Earth
112
335000
3000
Ama hiç bir balık satıcısı size
05:50
can sell you a certified organic wild-caught fish.
113
338000
5000
sertifikalı organik avlanmış deniz balığı satamaz.
05:55
This is the legacy we are leaving to future generations.
114
343000
5000
İşte bu, bizim gelecek nesillere bırakacağımız miras.
06:00
The throwaway society cannot be contained --
115
348000
3000
Kullan-at toplumunun artık önüne geçilemez,
06:03
it has gone global.
116
351000
3000
tüm dünyaya hakim oldu.
06:06
We simply cannot store and maintain or recycle all our stuff.
117
354000
3000
Basitçe söylersek tüm atıklarımızı saklayıp geri dönüştüremeyiz.
06:09
We have to throw it away.
118
357000
2000
Onları atmamız gerekiyor.
06:11
Now, the market can do a lot for us,
119
359000
3000
Piyasa bizim için çok şey yapabilir,
06:14
but it can't fix the natural system in the ocean we've broken.
120
362000
3000
ama piyasa okyanusta bozduğumuz doğal ortamı onaramaz.
06:17
All the king's horses and all the king's men ...
121
365000
3000
Cümbür cemaat, hiç kimse...
06:20
will never gather up all the plastic and put the ocean back together again.
122
368000
4000
artık asla tüm plastiği toplayıp okyanusu eski haline getiremez.
06:26
Narrator (Video): The levels are increasing,
123
374000
2000
Seviyeler artıyor,
06:28
the amount of packaging is increasing,
124
376000
2000
paketleme miktarları artıyor.
06:30
the "throwaway" concept of living is proliferating,
125
378000
3000
kullan-at yaşam tarzı hızla gelişiyor ve
06:33
and it's showing up in the ocean.
126
381000
3000
kendini okyanusta belli ediyor.
06:36
Anchor: He offers no hope of cleaning it up.
127
384000
3000
O temizlemek için hiçbir umut vaad etmiyor.
06:39
Straining the ocean for plastic
128
387000
3000
Okyanusu plastikten temizlemek
06:42
would be beyond the budget of any country
129
390000
3000
her ülkenin bütçesini aşabilir
06:45
and it might kill untold amounts of sea life in the process.
130
393000
3000
ve tahmin edilemez miktardaki deniz yaşamını bu süreç içerisinde yok edebilir.
06:48
The solution, Moore says, is to stop the plastic at its source:
131
396000
3000
Moore diyor ki, çözüm plastiği kaynağında durdurmak:
06:51
stop it on land before it falls in the ocean.
132
399000
4000
okyanusa düşmeden önce karada durdurmakta yatıyor.
06:58
And in a plastic-wrapped and packaged world,
133
406000
3000
Ve plastikle sarmalanmış, paketlenmiş bir dünyada,
07:01
he doesn't hold out much hope for that, either.
134
409000
3000
onun bu çözümden de fazla umudu yok.
07:04
This is Brian Rooney for Nightline,
135
412000
2000
Long Beach Kaliforniya'dan
07:06
in Long Beach, California.
136
414000
2000
Gece Hattı programı adına ben Brian Rooney.
07:12
Charles Moore: Thank you.
137
420000
2000
Teşekkürler...
ABOUT THE SPEAKER
Charles Moore - OceanographerCharles Moore is founder of the Algalita Marine Research Foundation. He captains the foundation's research vessel, the Alguita, documenting the great expanses of plastic waste that now litter our oceans.
Why you should listen
A yachting competition across the Pacific led veteran seafarer Charles Moore to discover what some have since deemed the world's largest "landfill" -- actually a huge water-bound swath of floating plastic garbage the size of two Texases. Trapped in an enormous slow whirlpool called the Pacific Gyre, a mostly stagnant, plankton-rich seascape spun of massive competing air currents, this Great Pacific Garbage Patch in some places outweighs even the surface waters' biomass six-to-one.
Moore said after his return voyage, "There were shampoo caps and soap bottles and plastic bags and fishing floats as far as I could see. Here I was in the middle of the ocean, and there was nowhere I could go to avoid the plastic."
Since his discovery, Moore has been analyzing the giant litter patch and its disastrous effects on ocean life. Through the Algalita Marine Research Foundation, he hopes to raise awareness about the problem and find ways to restrict its growth. He's now leading several expeditions to sample plastic fragments across thousands of miles of the Pacific.
Charles Moore | Speaker | TED.com