Mission Blue Voyage
Rob Dunbar: Discovering ancient climates in oceans and ice
Rob Dunbar: Eskiçağ iklimlerinin okyanus ve buzlardaki keşfi
Filmed:
Readability: 4.1
626,603 views
Rob Dunbar iklimimizin izlerini 12.000 yıl öncesinde, eski çağların deniz yataklarında, mercanlarda ve buz tabakalarının arasındaki ipuçlarında arıyor. Çalışmaları şu anki iklimimizi düzeltmek için yapılması gerekenler ve okyanus asitlenmesindeki tehlikeli yükselişin takibi için hayati önem taşıyor.
Rob Dunbar - Oceanographer, biogeochemist
Rob Dunbar looks deeply at ancient corals and sediments to study how the climate and the oceans have shifted over the past 50 to 12,000 years -- and how the Antarctic ecosystem is changing right now. Full bio
Rob Dunbar looks deeply at ancient corals and sediments to study how the climate and the oceans have shifted over the past 50 to 12,000 years -- and how the Antarctic ecosystem is changing right now. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
If you really want to understand
0
0
3000
Eğer şu an okyanuslarda karşı karşıya
00:18
the problem that we're facing with the oceans,
1
3000
3000
kaldığımız problemin ne olduğunu anlamak istiyorsanız
00:21
you have to think about the biology
2
6000
2000
fiziği olduğu kadar
00:23
at the same time you think about the physics.
3
8000
3000
biyolojiyi de düşünmek zorundasınız.
00:26
We can't solve the problems
4
11000
2000
Okyanusları çok daha disiplinlerarası
00:28
unless we start studying the ocean
5
13000
2000
bir düşünce tarzıyla
00:30
in a very much more interdisciplinary way.
6
15000
3000
incelemediğimiz sürece problemleri çözemeyiz.
00:33
So I'm going to demonstrate that through
7
18000
2000
Şimdi size okyanusta meydana gelen
00:35
discussion of some of the climate change things that are going on in the ocean.
8
20000
3000
iklim değişimi olaylarıyla ilgili tartışmaları göstereceğim.
00:38
We'll look at sea level rise.
9
23000
2000
Deniz seviyesinin yükselişine bakacağız.
00:40
We'll look at ocean warming.
10
25000
2000
Okyanusun ısınmasına bakacağız.
00:42
And then the last thing on the list there, ocean acidification --
11
27000
3000
Listedeki son madde ise okyanusun asitlenmesi olacak.
00:45
if you were to ask me, you know, "What do you worry about the most?
12
30000
3000
Eğer bana "Seni en çok endişelendiren ne? Seni ne korkutuyor?"
00:48
What frightens you?"
13
33000
2000
diye soracak olursanız,
00:50
for me, it's ocean acidification.
14
35000
2000
cevabım okyanus asitlernmesi olur.
00:52
And this has come onto the stage pretty recently.
15
37000
2000
Bu durum sahnedeki yerini son zamanlarda aldı.
00:54
So I will spend a little time at the end.
16
39000
3000
Bu yüzden buna sonlara doğru biraz zaman ayıracağım.
00:57
I was in Copenhagen in December
17
42000
2000
Bu salondaki birkaç kişi gibi
00:59
like a number of you in this room.
18
44000
2000
ben de Aralık ayında Kopenhag'taydım.
01:01
And I think we all found it, simultaneously,
19
46000
3000
Sanıyorum ki hepimiz bunu bir yandan göz açan
01:04
an eye-opening
20
49000
2000
ama bir yandan da sinir bozan
01:06
and a very frustrating experience.
21
51000
2000
bir tecrübe olarak değerlendiriyoruz.
01:08
I sat in this large negotiation hall,
22
53000
3000
Bir ara o büyük müzakere salonunda
01:11
at one point, for three or four hours,
23
56000
2000
üç - dört saat oturmama rağmen
01:13
without hearing the word "oceans" one time.
24
58000
4000
okyanuslarla ilgili tek bir kelime bile duymadım.
01:17
It really wasn't on the radar screen.
25
62000
3000
Aslında kimsenin dikkatini bile çekmiyordu.
01:20
The nations that brought it up
26
65000
2000
Ulusal liderlerin konuşmaları sırasında
01:22
when we had the speeches of the national leaders --
27
67000
2000
bu konudan bahseden ülkeler,
01:24
it tended to be the leaders of the small island states,
28
69000
3000
küçük, rakımı düşük
01:27
the low-lying island states.
29
72000
2000
ada ülkeleriydi.
01:29
And by this weird quirk
30
74000
2000
Ülkelerin alfabetik sırayla yer aldığı
01:31
of alphabetical order of the nations,
31
76000
3000
bu tuhaf listede,
01:34
a lot of the low-lying states,
32
79000
2000
birçoğu deniz sevişyesinin altında kalan
01:36
like Kiribati and Nauru,
33
81000
2000
Kiribati ve Nauru gibi ülkeler
01:38
they were seated at the very end of these immensely long rows.
34
83000
3000
hayli uzun sıraların en arkasında kalmıştı.
01:41
You know, they were marginalized
35
86000
2000
Yani, müzakere salonunda
01:43
in the negotiation room.
36
88000
2000
bir kenara itilmişlerdi.
01:45
One of the problems
37
90000
2000
Sorunlardan biri
01:47
is coming up with the right target.
38
92000
2000
doğru hedefi bulmak.
01:49
It's not clear what the target should be.
39
94000
2000
Hedefin ne olduğu belli değil.
01:51
And how can you figure out how to fix something
40
96000
2000
Ve eğer açık bir hedefiniz yoksa, bir şeyi
01:53
if you don't have a clear target?
41
98000
2000
nasıl düzelteceğinizi nereden bileceksiniz?
01:55
Now, you've heard about "two degrees":
42
100000
2000
Şimdi, "iki derece" meselesini duymuşsunuzdur:
01:57
that we should limit temperature rise to no more than two degrees.
43
102000
3000
sıcaklık seviyesini iki dereceden fazlaya çıkaramayız.
02:00
But there's not a lot of science behind that number.
44
105000
3000
Ancak, bu rakamın arkasında çok fazla bilimsel dayanak yok.
02:03
We've also talked about
45
108000
2000
Atmosferdeki karbondioksit
02:05
concentrations of carbon dioxide in the atmosphere.
46
110000
2000
konsantrasyonlarından da bahsetmiştik.
02:07
Should it be 450? Should it be 400?
47
112000
3000
450 mi olmalı? 400 mü?
02:10
There's not a lot of science behind that one either.
48
115000
3000
Bu rakamın arkasında da çok fazla bilimsel dayanak yok.
02:13
Most of the science that is behind these numbers,
49
118000
2000
Bu rakamların, bu potansiyel hedeflerin,
02:15
these potential targets,
50
120000
2000
arkasındaki çoğu bilimsel çalışma
02:17
is based on studies on land.
51
122000
2000
kara üzerinde yapılan çalışmalara dayanıyor.
02:19
And I would say, for the people that work in the ocean
52
124000
3000
Okyanusta çalışan ve hedeflerin neler olması
02:22
and think about what the targets should be,
53
127000
2000
gerektiği hakkında kafa yoran insanlar adına
02:24
we would argue that they must be much lower.
54
129000
2000
diyebilirim ki bu değerler çok daha düşük olmalıdır.
02:26
You know, from an oceanic perspective,
55
131000
2000
Yani okyanussal bir perspektiften bakıldığında
02:28
450 is way too high.
56
133000
2000
450 haddinden fazla.
02:30
Now there's compelling evidence
57
135000
2000
Bu değerin 350 olması gerektiğine
02:32
that it really needs to be 350.
58
137000
2000
dair zorlayıcı sebepler var.
02:34
We are, right now, at 390 parts per million
59
139000
3000
Şu an, atmosferdeki karbondioksitin
02:37
of CO2 in the atmosphere.
60
142000
2000
390 ppm'deyiz.
02:39
We're not going to put the brakes on in time to stop at 450,
61
144000
3000
450'de durmak için zamanında frenlere basamayacağız
02:42
so we've got to accept we're going to do an overshoot,
62
147000
3000
ve bu değeri aşacağımızı kabul etmek zorundayız.
02:45
and the discussion as we go forward
63
150000
2000
Tartışmanın konusu bu aşma nereye kadar
02:47
has to focus on how far the overshoot goes
64
152000
3000
gidecek ve 350'ye dönme yolu
02:50
and what's the pathway back to 350.
65
155000
3000
nedir etrafında dönmelidir.
02:53
Now, why is this so complicated?
66
158000
2000
Şimdi, durum neden bu kadar karışık?
02:55
Why don't we know some of these things a little bit better?
67
160000
2000
Bazı şeyleri neden daha iyi bilmiyoruz?
02:57
Well, the problem is that
68
162000
2000
Sorun şu ki
02:59
we've got very complicated forces in the climate system.
69
164000
2000
iklim sisteminde oldukça karışık güçler var.
03:01
There's all kinds of natural causes of climate change.
70
166000
3000
İklim değişikliğinin binbir türlü doğal nedeni vardır.
03:04
There's air-sea interactions.
71
169000
2000
Hava-deniz etkileşimi var mesela.
03:06
Here in Galapagos,
72
171000
2000
Burada, Galapagos'ta,
03:08
we're affected by El Ninos and La Nina.
73
173000
2000
El Nino ve La Nina'nın etkisi altındayız.
03:10
But the entire planet warms up when there's a big El Nino.
74
175000
3000
Ancak büyük bir El Nino gerçekleştiğinde tüm gezegen ısınıyor.
03:13
Volcanoes eject aerosols into the atmosphere.
75
178000
3000
Volkanlar, atmosfere aerosol salınımı yapar.
03:16
That changes our climate.
76
181000
2000
Bu iklimimizi değiştirir.
03:18
The ocean contains most of the exchangeable heat on the planet.
77
183000
3000
Okyanuslar, gezegendeki değiştirebilinir ısının çoğunu barındırırlar.
03:21
So anything that influences
78
186000
2000
Bu yüzden okyanus üst sularının
03:23
how ocean surface waters mix with the deep water
79
188000
3000
dipteki suyla nasıl karıştığını etkileyen her şey
03:26
changes the ocean of the planet.
80
191000
2000
gezegendeki okyanusları da değiştirir.
03:28
And we know the solar output's not constant through time.
81
193000
3000
Biliyoruz ki solar çıkış her zaman aynı değil.
03:31
So those are all natural causes of climate change.
82
196000
3000
Yani tüm bunlar iklim değişikliğinin doğal nedenleri.
03:34
And then we have the human-induced causes
83
199000
2000
Öte yandan iklim değişikliğinin
03:36
of climate change as well.
84
201000
2000
insan kaynaklı nedenleri de var.
03:38
We're changing the characteristics of the surface of the land,
85
203000
2000
Toprak yüzeyinin karakteristiğini değiştiriyoruz,
03:40
the reflectivity.
86
205000
2000
yansıtıcı özelliğini.
03:42
We inject our own aerosols into the atmosphere,
87
207000
2000
Kendi aerosolümüzü atmosfere enjekte ediyoruz
03:44
and we have trace gases, and not just carbon dioxide --
88
209000
3000
ve karbondioksit dışında iz bırakan başka gazlarımız var;
03:47
it's methane, ozone,
89
212000
2000
metan, ozon,
03:49
oxides of sulfur and nitrogen.
90
214000
2000
sülfür ve azotoksit.
03:51
So here's the thing. It sounds like a simple question.
91
216000
2000
Durum böyle. Basit bir soruymuş gibi görünüyor.
03:53
Is CO2 produced by man's activities
92
218000
3000
İnsanoğlu tarafından üretilen karbondioksit,
03:56
causing the planet to warm up?
93
221000
2000
gezegenin ısınmasına yol açıyor mu?
03:58
But to answer that question,
94
223000
2000
Bu soruyu cevaplamak için,
04:00
to make a clear attribution to carbon dioxide,
95
225000
3000
karbondioksite açık bir sıfat kazandırmak için
04:03
you have to know something about
96
228000
2000
değişimin diğer tüm etkenlerini de
04:05
all of these other agents of change.
97
230000
2000
bilmeniz gerekir.
04:07
But the fact is we do know a lot about all of those things.
98
232000
3000
Ancak gerçek şu ki bunların hepsi hakkında oldukça çok bilgiye sahibiz.
04:10
You know, thousands of scientists
99
235000
2000
Biliyorsunuz, binlerce bilimadamı
04:12
have been working on understanding
100
237000
2000
bu insan kaynaklı ve doğal kaynaklı
04:14
all of these man-made causes
101
239000
2000
nedenleri anlamak için
04:16
and the natural causes.
102
241000
2000
çalışıp duruyor.
04:18
And we've got it worked out, and we can say,
103
243000
3000
Aslında bu çalışmalar işe yarıyor ve diyebiliriz ki
04:21
"Yes, CO2 is causing the planet to warm up now."
104
246000
3000
"Evet, karbondioksit şu an gezegenin ısınmasına yol açıyor."
04:25
Now, we have many ways to study natural variability.
105
250000
3000
Şimdi doğal değişkenliği araştırmak için birçok yolumuz var.
04:28
I'll show you a few examples of this now.
106
253000
2000
Şimdi size bununla ilgili birkaç örnek göstereceğim.
04:30
This is the ship that I spent the last three months on in the Antarctic.
107
255000
3000
Bu, Antarktika'daki son üç ayımı içinde geçirdiğim gemi.
04:33
It's a scientific drilling vessel.
108
258000
3000
Bilimsel sondaj gemisi.
04:36
We go out for months at a time and drill into the sea bed
109
261000
3000
Aylarca uzakta oluyoruz ve iklim değişikliğiyle ilgili
04:39
to recover sediments
110
264000
2000
ipuçları veren tortuları
04:41
that tell us stories of climate change, right.
111
266000
3000
ele geçirmek için deniz yatağını sondalıyoruz.
04:44
Like one of the ways to understand our greenhouse future
112
269000
3000
Sera geleceğimizi anlamanın yollarından biri de
04:47
is to drill down in time
113
272000
2000
bugünün iki katı karbobdioksite
04:49
to the last period
114
274000
2000
sahip olduğumuz
04:51
where we had CO2 double what it is today.
115
276000
2000
son periyoda doğru zamanda sondaj yapmaktır.
04:53
And so that's what we've done with this ship.
116
278000
2000
İşte bu gemiyle yaptığımız şey tam da buydu.
04:55
This was -- this is south of the Antarctic Circle.
117
280000
3000
Bu Güney Kutup Dairesi'nin güneyi.
04:58
It looks downright tropical there.
118
283000
2000
Bir hayli tropik görünüyor.
05:00
One day where we had calm seas and sun,
119
285000
3000
Bir gün deniz çok sakindi ve hava güneşliydi
05:03
which was the reason I could get off the ship.
120
288000
2000
ben de bu sayede gemiden aşağı inebilmiştim.
05:05
Most of the time it looked like this.
121
290000
2000
Çoğu zaman böyle görünüyordu.
05:07
We had a waves up to 50 ft.
122
292000
3000
Dalgaların 15,5 metreye çıktığı,
05:10
and winds averaging
123
295000
2000
yolculuğun büyük bölümü
05:12
about 40 knots for most of the voyage
124
297000
2000
ortalama 40 km/s olmasıyla birlikte 130 veya
05:14
and up to 70 or 80 knots.
125
299000
2000
150 km/s ulaşan rüzgarlarla karşılaştık.
05:16
So that trip just ended,
126
301000
2000
Bu yolculuk yeni bitti,
05:18
and I can't show you too many results from that right now,
127
303000
2000
ve bu yüzden şu an size çok fazla sonuç gösteremem.
05:20
but we'll go back one more year,
128
305000
2000
Ancak, bir yıl geriye,
05:22
to another drilling expedition I've been involved in.
129
307000
3000
dahil olduğum başka bir sondaj seferine gideceğiz.
05:25
This was led by Ross Powell and Tim Naish.
130
310000
3000
Bu keşif seferi, Ross Powell ve Tim Naish liderliğindeydi.
05:28
It's the ANDRILL project.
131
313000
2000
ANDRILL projesi.
05:30
And we made the very first bore hole
132
315000
2000
Gezegen üzerindeki yüzen en büyük
05:32
through the largest floating ice shelf on the planet.
133
317000
2000
buz tabakasına ilk sondaj deliğini açmıştık.
05:34
This is a crazy thing, this big drill rig wrapped in a blanket
134
319000
3000
Bu çılgınca bir şey, tüm sondaj,
05:37
to keep everybody warm,
135
322000
2000
takımı sıcak tutmak için battaniyelere sarınmış,
05:39
drilling at temperatures of minus 40.
136
324000
2000
-40 derecede sondaj yapılıyor.
05:41
And we drilled in the Ross Sea.
137
326000
2000
Ross Denizi'nde sondaj yaptık.
05:43
That's the Ross Sea Ice Shelf on the right there.
138
328000
3000
Sağ taraftaki, Ross Denizi Buz Şelfi.
05:46
So, this huge floating ice shelf
139
331000
2000
Alaska kadar büyük
05:48
the size of Alaska
140
333000
2000
bu devasa buz tabakası
05:50
comes from West Antarctica.
141
335000
2000
Batı Antarktika'dan geliyor.
05:52
Now, West Antarctica is the part of the continent
142
337000
3000
Şimdilerde Batı Antarktika,
05:55
where the ice is grounded on sea floor
143
340000
2000
buzun 2000 metre kadar derinlikteki
05:57
as much as 2,000 meters deep.
144
342000
3000
deniz tabanına oturduğu kıtanın parçası.
06:00
So that ice sheet is partly floating,
145
345000
2000
Bu buz tabakası kısmen yüzüyor
06:02
and it's exposed to the ocean, to the ocean heat.
146
347000
3000
ve okyanusa, okyanus ısına maruz kalıyor.
06:06
This is the part of Antarctica that we worry about.
147
351000
2000
Antarktika'nın endişelendiğimiz kısmı işte tam burası.
06:08
Because it's partly floating, you can imagine,
148
353000
2000
çünkü bir kısmı yüzüyor, ve tahmin edebileceğiniz gibi
06:10
is sea level rises a little bit,
149
355000
2000
deniz seviyesi birazcık yükseliyor,
06:12
the ice lifts off the bed, and then it can break off and float north.
150
357000
3000
buz tabandan yükseliyor, sonra gövdeden ayrılıyor ve kuzeye doğru yüzüyor.
06:15
When that ice melts, sea level rises by six meters.
151
360000
3000
Bu buz eridiğinde, deniz seviyesi altı metre kadar yükselecektir.
06:19
So we drill back in time to see how often that's happened,
152
364000
3000
Bu yüzden bunun ne kadar sıklıkla yaşandığını ve bu buzun tam olarak
06:22
and exactly how fast that ice can melt.
153
367000
3000
ne kadar hızla eriyebileceğini görmek için zamanda geriye doğru sondaj yapıyoruz.
06:25
Here's the cartoon on the left there.
154
370000
3000
Soldaki görüntüde canlandırması.
06:28
We drilled through a hundred meters of floating ice shelf
155
373000
3000
Önce yüzen bir buz şelfinde yüzlerce metre,
06:31
then through 900 meters of water
156
376000
2000
sonra 900 metre su ve daha sonra
06:33
and then 1,300 meters into the sea floor.
157
378000
3000
1,300 metre deniz tabanında sondaj yaptık.
06:36
So it's the deepest geological bore hole ever drilled.
158
381000
3000
Bu, şu ana kadar yapılmış en derin coğrafik sondaj.
06:39
It took about 10 years to put this project together.
159
384000
3000
Bu projeyi biraraya getirmek yaklaşık 10 yıl sürdü.
06:42
And here's what we found.
160
387000
2000
İşte bulduğumuz şey.
06:44
Now, there's 40 scientists working on this project,
161
389000
2000
Şu an, bu proje üzerinde çalışan 40 bilimadamı var
06:46
and people are doing all kinds of really complicated
162
391000
2000
ve insanlar gerçekten bir sürü çok karmaşık
06:48
and expensive analyses.
163
393000
3000
ve pahalı analiz yapıyorlar.
06:51
But it turns out, you know, the thing that told the best story
164
396000
3000
Hikayeyi en iyi anlatanın bu basit
06:54
was this simple visual description.
165
399000
2000
görsel tarif olduğu ortaya çıktı.
06:56
You know, we saw this in the core samples as they came up.
166
401000
3000
Biliyorsunuz, derindeki numuden yukarı çıktıkça,
06:59
We saw these alternations
167
404000
2000
çökeltiler arasında
07:01
between sediments that look like this --
168
406000
2000
bu değişimleri gördük.
07:03
there's gravel and cobbles in there
169
408000
2000
Burda irili ufaklı çakıl taşları
07:05
and a bunch of sand.
170
410000
2000
ve bir parça kum var.
07:07
That's the kind of material in the deep sea.
171
412000
2000
Bunlar derin denizlerde bulunan maddeler.
07:09
It can only get there if it's carried out by ice.
172
414000
3000
Buraya ancak bir buz tarafından taşınmışlarsa gelebilirler.
07:12
So we know there's an ice shelf overhead.
173
417000
2000
Bu sayede burda önce buz şelfi olduğunu anladık.
07:14
And that alternates with a sediment that looks like this.
174
419000
3000
Ve bunun arkasından gelen çökelti bu resimdeki gibi olur.
07:17
This is absolutely beautiful stuff.
175
422000
2000
Bu tam anlamıyla harika birşey.
07:19
This sediment is 100 percent made up
176
424000
2000
Bu çökelti %100 mikroskopik
07:21
of the shells of microscopic plants.
177
426000
3000
bitkilerin kabuklarından meydana gelmiş.
07:24
And these plants need sunlight,
178
429000
2000
ve bu bitkilerin güneş ışığına ihtiyacı vardır,
07:26
so we know when we find that sediment
179
431000
2000
işte bu çökeltiyi bulduğumuz an burda
07:28
there's no ice overhead.
180
433000
2000
bir buz olmadığını anladık.
07:30
And we saw about 35 alternations
181
435000
2000
Ve bu çakıl taşları ve bitki çökeltileri arasında
07:32
between open water and ice-covered water,
182
437000
3000
ve buzla kaplı ve buzla kaplı olmayan sular
07:35
between gravels and these plant sediments.
183
440000
3000
arasında yaklaşık 35 değişim bulduk.
07:38
So what that means is, what it tells us
184
443000
3000
Bu demek oluyor ki,
07:41
is that the Ross Sea region, this ice shelf,
185
446000
3000
Ross denizi bölgesindeki bu buz şelfi
07:44
melted back and formed anew
186
449000
2000
tam 35 kez erimiş ve yeniden
07:46
about 35 times.
187
451000
2000
buz haline gelmiş.
07:48
And this is in the past four million years.
188
453000
3000
Ve bu 4 milyon yıl önce olmuş.
07:52
This was completely unexpected.
189
457000
2000
Böyle birşeyi hiç beklemiyorduk.
07:54
Nobody imagined that the West Antarctic Ice Sheet
190
459000
2000
Hiç kimse güney kutbu buz tabakasının
07:56
was this dynamic.
191
461000
2000
bu kadar dinamik olduğunu tahmin etmemişti.
07:58
In fact, the lore for many years has been,
192
463000
3000
Bunca zaman geçti,
08:01
"The ice formed many tens of millions of years ago,
193
466000
2000
Buz tabakası onlarca milyon yıl önce oluştu,
08:03
and it's been there ever since."
194
468000
2000
ve o zamanda beride orda duruyor.
08:05
And now we know that in our recent past
195
470000
2000
Ve yakın bir geçmişte bu buzun eridiğini
08:07
it melted back and formed again,
196
472000
2000
ve tekrar donduğunu, deniz seviyesinin
08:09
and sea level went up and down, six meters at a time.
197
474000
3000
6 metre yükselip alçaldığını biliyoruz.
08:12
What caused it?
198
477000
2000
Peki buna ne sebep oldu?
08:14
Well, we're pretty sure that it's very small changes
199
479000
2000
Dünyanın doğal orbit kayması sonucu
08:16
in the amount of sunlight reaching Antarctica,
200
481000
3000
Güney kutbuna düşen güneş ışığı miktarındaki
08:19
just caused by natural changes in the orbit of the Earth.
201
484000
3000
ufacık değişiklikler sebep oldu.
08:22
But here's the key thing:
202
487000
2000
Ama burdaki kilit nokta:
08:24
you know, the other thing we found out
203
489000
2000
Bulduğumuz bir diğer noktada
08:26
is that the ice sheet passed a threshold,
204
491000
2000
buz tabakasının bir ısı eşiği olduğu,
08:28
that the planet warmed up enough --
205
493000
2000
gezegenin bu eşiği geçmeye yetecek kadar ısındığı
08:30
and the number's about one degree to one and a half degrees Centigrade --
206
495000
2000
ki bu ısınma yarım yada bir santigrad,
08:32
the planet warmed up enough that it became ...
207
497000
3000
ama gezegendeki bu ısınma
08:35
that ice sheet became very dynamic
208
500000
2000
buz tabakasının yeniden hareketlenmesine
08:37
and was very easily melted.
209
502000
2000
yetti ve kolayca eridi.
08:39
And you know what?
210
504000
2000
Ve biliyor musunuz?
08:41
We've actually changed the temperature in the last century
211
506000
2000
Geçen yüzyılda ısıyı
08:43
just the right amount.
212
508000
2000
yetecek kadar artırdık.
08:45
So many of us are convinced now
213
510000
3000
Şu an pek çoğumuz Güney kutbu buz tabakasının
08:48
that West Antarctica, the West Antarctic Ice Sheet, is starting to melt.
214
513000
3000
erimeye başladığına ikna olmuş durumda.
08:51
We do expect to see a sea-level rise
215
516000
3000
Bu yüzyılın sonuna doğru deniz seviyesinde
08:54
on the order of one to two meters by the end of this century.
216
519000
3000
1 yada 2 metrelik bir yükselme bekliyoruz.
08:57
And it could be larger than that.
217
522000
3000
Hatta dahada yüksek olabilir.
09:00
This is a serious consequence
218
525000
2000
Bu durum deniz seviyesinden
09:02
for nations like Kiribati,
219
527000
2000
sadece 1 metre yüksekte olan
09:04
you know, where the average elevation
220
529000
2000
Kiribati gibi ülkeler için
09:06
is about a little over a meter above sea level.
221
531000
2000
çok ciddi bir durum.
09:08
Okay, the second story takes place here in Galapagos.
222
533000
3000
Geçelim Galapagos'ta meydana gelen diğer hikayeye.
09:11
This is a bleached coral,
223
536000
2000
Bu 1982-83 yılındaki El Nino
09:13
coral that died during the 1982-'83 El Nino.
224
538000
3000
sırasında ölen solmuş bir mercan.
09:16
This is from Champion Island.
225
541000
2000
Champion adasından.
09:18
It's about a meter tall Pavona clavus colony.
226
543000
3000
Bu yaklaşık bir metre yüksekliğindeki Pavona clavus kolonisi.
09:21
And it's covered with algae. That's what happens.
227
546000
3000
Ve tamamen yosunla kaplanmış. Olan şey bu.
09:24
When these things die,
228
549000
2000
Bu mercanlar öldüğünde,
09:26
immediately, organisms come in
229
551000
2000
anında organizmalar gelir ve
09:28
and encrust and live on that dead surface.
230
553000
3000
ölmüş dış yüzeyi sararak orda yaşamaya başlarlar.
09:31
And so, when a coral colony is killed
231
556000
2000
Ve ne zaman bir mercan kolonisi
09:33
by an El Nino event,
232
558000
2000
El Nino yüzünden ölse
09:35
it leaves this indelible record.
233
560000
2000
arkasında bu kalıcı hatırayı bırakır.
09:37
You can go then and study corals
234
562000
2000
Bizde sonra gider bu mercanları inceler ve
09:39
and figure out how often do you see this.
235
564000
2000
bunun ne sıklıkla karşımıza çıktığını bulmaya çalışırız.
09:41
So one of the things thought of in the '80s
236
566000
2000
1980'lerde düşündüğümüz şeylerden birisi
09:43
was to go back and take cores
237
568000
2000
gidip Galapogos'taki bu mercanların
09:45
of coral heads throughout the Galapagos
238
570000
2000
ana parçasını almak ve
09:47
and find out how often was there a devastating event.
239
572000
3000
bu yok edici olayın ne sıklıkla olduğunu bulmaktı.
09:50
And just so you know, 1982-'83,
240
575000
3000
Ama az önce öğrendiğiniz gibi 1982-1983'te
09:53
that El Nino killed 95 percent
241
578000
2000
olan El Nino, Galapagos'taki
09:55
of all the corals here in Galapagos.
242
580000
3000
mercanların %95'ini öldürdü.
09:58
Then there was similar mortality in '97-'98.
243
583000
3000
Benzer ölümler 1997-1998'de de oldu.
10:01
And what we found
244
586000
2000
800 yıl geriye giderek
10:03
after drilling back in time two to 400 years
245
588000
2000
yaptığımız sondaj çalışmasında tüm bunların
10:05
was that these were unique events.
246
590000
2000
eşsiz birer olay olduğunu farkettik.
10:07
We saw no other mass mortality events.
247
592000
3000
Bunlardan başka toplu ölüm olayı görmedik.
10:10
So these events in our recent past really are unique.
248
595000
3000
Yani bu olaylar yakın geçmişimizde meydana gelmişti.
10:13
So they're either just truly monster El Ninos,
249
598000
2000
Sebebi ya gerçekten canavar gibi olan El Nino'lardı
10:15
or they're just very strong El Ninos
250
600000
2000
yada küresel ısınma nedeniye oluşan
10:17
that occurred against a backdrop of global warming.
251
602000
3000
çok güçlü El Nino'ların sonucuydu.
10:21
Either case, it's bad news
252
606000
2000
Her iki durumda Galapagos adasındaki
10:23
for the corals of the Galapagos Islands.
253
608000
2000
mercanlar için kötü haber demek.
10:27
Here's how we sample the corals.
254
612000
2000
Burda mercanlardan nasıl numune aldığımızı göreceksiniz.
10:29
This is actually Easter Island. Look at this monster.
255
614000
3000
Bu aslında Easter Adası. Ne kadar da büyük.
10:32
This coral is eight meters tall, right.
256
617000
3000
Bu mercan sekiz metre yüksekliğinde.
10:35
And it been growing for about 600 years.
257
620000
2000
Ve 600 yıldır büyümeye devam ediyor.
10:37
Now, Sylvia Earle turned me on to this exact same coral.
258
622000
3000
Şu an Sylvia Earle dikkatimi bu mercana çekti.
10:40
And she was diving here with John Lauret -- I think it was 1994 --
259
625000
3000
Sanırım 1994 yılında burda John Laurent ile birlikte
10:43
and collected a little nugget and sent it to me.
260
628000
2000
dalış yapmış ve ufak bir numune alıp bana göndermişti.
10:45
And we started working on it,
261
630000
2000
Numunenin üzerinde çalışmaya başladığımızda
10:47
and we figured out we could tell the temperature of the ancient ocean
262
632000
2000
bunun gibi bir mercanı inceleyerek,
10:49
from analyzing a coral like this.
263
634000
3000
eski çağlardaki okyanusun ısısını bulabileceğimizi farkettik.
10:52
So we have a diamond drill.
264
637000
2000
Elimizde elmas matkabımız var.
10:54
We're not killing the colony; we're taking a small core sample out of the top.
265
639000
3000
Koloniyi öldürmüyoruz, sadece yüzeyinden merkeze girip ufak bir örnek alıyoruz.
10:57
The core comes up as these cylindrical tubes of limestone.
266
642000
3000
Merkez bu kireç taşından olan silindirik tüpler halinde çıkıyor.
11:00
And that material then we take back to the lab and analyze it.
267
645000
4000
İşte bu metaryali alıp laboratuvarda inceliyoruz.
11:04
You can see some of the coral cores there on the right.
268
649000
3000
Sağ tarafta mercan merkezlerinden birazını görebilirsiniz.
11:07
So we've done that all over the Eastern Pacific.
269
652000
2000
Tüm Doğu Pasifik Okyanusunu tamamladık.
11:09
We're starting to do it in the Western Pacific as well.
270
654000
3000
Şimdi aynı şeyi Batı Pasifik Okyanusunda yapmaya başlıyoruz.
11:12
I'll take you back here to the Galapagos Islands.
271
657000
2000
Galapagos Adaları konusuna sonra tekrar döneceğiz.
11:14
And we've been working at this fascinating uplift here in Urbina Bay.
272
659000
3000
Şimdi Urbina körfezindeki bu büyüleyici yükseltide çalışıyoruz.
11:17
That the place where,
273
662000
2000
Burası
11:19
during an earthquake in 1954,
274
664000
2000
1954 depremi sırasında
11:21
this marine terrace was lifted up
275
666000
2000
okyanustan ani bir hızla
11:23
out of the ocean very quickly,
276
668000
3000
yaklaşık 6-7 metre
11:26
and it was lifted up about six to seven meters.
277
671000
3000
yükselen deniz terası.
11:29
And so now you can walk through a coral reef without getting wet.
278
674000
3000
Şu an bu mercan resifinde ıslanmadan yürüyebilirsiniz.
11:32
If you go on the ground there, it looks like this,
279
677000
2000
Ve eğer zemine doğru ilerlersen
11:34
and this is the grandaddy coral.
280
679000
2000
işte buda Grandaddy mercanı.
11:36
It's 11 meters in diameter,
281
681000
2000
11 metre çapında
11:38
and we know that it started growing
282
683000
2000
ve 1584 yılında
11:40
in the year 1584.
283
685000
2000
oluşmaya başladığını biliyoruz.
11:42
Imagine that.
284
687000
2000
Düşünün bir.
11:44
And that coral was growing happily in those shallow waters,
285
689000
3000
Bu mercan, bu sığ sularda 1954'teki deprem
11:47
until 1954, when the earthquake happened.
286
692000
3000
olana kadar mutlu mesut büyüyordu.
11:50
Now the reason we know it's 1584
287
695000
2000
1584 yılında oluşmaya başladığını mercanların
11:52
is that these corals have growth bands.
288
697000
2000
sahip olduğu büyüme halkalarından biliyoruz.
11:54
When you cut them, slice those cores in half and x-ray them,
289
699000
3000
Onları kesip merkezi ikiye dilimlediğinizde sonra x-ray ile görüntülediğinizde
11:57
you see these light and dark bands.
290
702000
2000
bu açık ve koyu renkli bantları görürsünüz.
11:59
Each one of those is a year.
291
704000
2000
Bunlardan her biri bir yıl demek.
12:01
We know these corals grow about a centimeter and a half a year.
292
706000
2000
Bu mercanların yarım senede yaklaşık 1cm. büyüdüğünü biliyoruz.
12:03
And we just count on down to the bottom.
293
708000
3000
Bu bantları yukarıdan aşağıya sayarız.
12:06
Then their other attribute is
294
711000
2000
Bu mercanların diğer bir özellikleri de
12:08
that they have this great chemistry.
295
713000
2000
sahip oldukları muhteşem kimyadır.
12:10
We can analyze the carbonate
296
715000
2000
Mercanı meydana getiren karbonatı
12:12
that makes up the coral,
297
717000
2000
ve daha bir sürü başka
12:14
and there's a whole bunch of things we can do.
298
719000
2000
şeyi analiz edebiliriz.
12:16
But in this case, we measured the different isotopes of oxygen.
299
721000
3000
Bu örnekte, oksijenin farklı izotoplarının ölçümünü yaptık.
12:19
Their ratio tells us the water temperature.
300
724000
2000
Çıkan oranlar bize su ısısı hakkında bilgi veriyor.
12:21
In this example here,
301
726000
2000
Bu örnekte,
12:23
we had monitored this reef in Galapagos
302
728000
2000
Galapagos'ta ki bu resifi ısı kaydedicilerle
12:25
with temperature recorders,
303
730000
2000
takip ettik ve böylece mercanın
12:27
so we know the temperature of the water the coral's growing in.
304
732000
3000
içinde büyüdüğü suyun ısısını öğrenmiş olduk.
12:30
Then after we harvest a coral, we measure this ratio,
305
735000
3000
Daha sonra mercandan numune alıp bu oranı ölçüyoruz,
12:33
and now you can see, those curves match perfectly.
306
738000
3000
gördüğünüz gibi eğriler birbirinin aynısı.
12:36
In this case, at these islands,
307
741000
2000
Bu örnekteki adalarda,
12:38
you know, corals
308
743000
2000
mercanlar
12:40
are instrumental-quality recorders of change in the water.
309
745000
3000
sudaki değişimi kaydeden kaliteli enstrumanlardır.
12:43
And of course, our thermometers
310
748000
2000
Bizim termometrelerimiz bize
12:45
only take us back 50 years or so here.
311
750000
2000
sadece 50 yıl öncesine ait bigiyi verebiliyor.
12:47
The coral can take us back
312
752000
2000
Ama mercan bizi
12:49
hundreds and thousands of years.
313
754000
2000
yüzlerce binlerce yıl geriye götürebiliyor.
12:51
So, what we do:
314
756000
2000
İşte bu yüzden yaptığımız şu:
12:53
we've merged a lot of different data sets.
315
758000
3000
Pek çok farklı datayı birleştiriyoruz,
12:56
It's not just my group; there's maybe 30 groups worldwide doing this.
316
761000
3000
ve bunu sadece benim grubum değil dünya genelinde belki 30 grup yapıyor.
12:59
But we get these instrumental- and near-instrumental-quality records
317
764000
3000
Bu ısı değişiminin enstrüman kalitesindeki kayıtları
13:02
of temperature change that go back hundreds of years,
318
767000
2000
yüzlerce yıl geriye gidiyor,
13:04
and we put them together.
319
769000
2000
biz bunları biraraya getiriyoruz.
13:06
Here's a synthetic diagram.
320
771000
2000
Bu yapay bir diyagram.
13:08
There's a whole family of curves here.
321
773000
2000
Pek çok eğim bulunuyor.
13:10
But what's happening: we're looking at the last thousand years
322
775000
3000
Ama burda olan şey: Gezegenin son
13:13
of temperature on the planet.
323
778000
2000
bin yıllardaki ısısına bakıyoruz.
13:15
And there's five or six different compilations there,
324
780000
2000
Burda 5-6 farklı derleme var,
13:17
But each one of those compilations reflects input
325
782000
3000
ama her bir derleme mercanlardan alınan
13:20
from hundreds of these kinds of records from corals.
326
785000
3000
bu tip yüzlerce örneğin girdisini yansıtıyor.
13:23
We do similar things with ice cores.
327
788000
3000
Benzerini buz merkezlerinede yapıyoruz.
13:26
We work with tree rings.
328
791000
2000
İç halkayla çalışıyoruz.
13:28
And that's how we discover
329
793000
2000
Ve bu yolla
13:30
what is truly natural
330
795000
2000
neyin gerçekten doğal olduğunu
13:32
and how different is the last century, right?
331
797000
3000
ve geçen yüzyılda neyin farklı olduğunu keşfettik.
13:35
And I chose this one
332
800000
2000
Ben bu diyagramı seçtim
13:37
because it's complicated and messy looking, right.
333
802000
3000
çünkü çok karmaşık bir görüntüsü var,
13:40
This is as messy as it gets.
334
805000
2000
bundan karmaşığı olamaz.
13:42
You can see there's some signals there.
335
807000
3000
Üzerindeki bazı sinyalleri görebilirsiniz.
13:45
Some of the records
336
810000
2000
Kayıtlardan bazıları
13:47
show lower temperatures than others.
337
812000
2000
diğerlerinden daha düşük ısıları gösteriyor.
13:49
Some of them show greater variability.
338
814000
3000
Bir kısmı çok büyük değişkenlik gösteriyor.
13:52
But they all tell us
339
817000
2000
Ama hepsi bize
13:54
what the natural variability is.
340
819000
2000
doğal değişkenliğin ne olduğunu anlatıyor.
13:56
Some of them are from the northern hemisphere;
341
821000
2000
Bunlardan bir kısmı kuzey yarım küreden,
13:58
some are from the entire globe.
342
823000
2000
bir kısmıda tüm dünyadan.
14:00
But here's what we can say:
343
825000
2000
Buradan çıkardığımız:
14:02
what's natural in the last thousand years is that the planet was cooling down.
344
827000
3000
Geçmiş binlerce yılda doğal olan şey gezegenin soğuyor olduğuydu.
14:05
It was cooling down
345
830000
2000
1900'lere kadar
14:07
until about 1900 or so.
346
832000
2000
soğuyordu.
14:09
And there is natural variability
347
834000
2000
Ve bu değişkenlik güneş ve
14:11
caused by the Sun, caused by El Ninos.
348
836000
3000
El Nino'lardan kaynaklanan dogal bir değişkenlik.
14:14
A century-scale, decadal-scale variability,
349
839000
2000
Yüz senelik, on senelik ölçeklerdeki
14:16
and we know the magnitude;
350
841000
2000
değişimlerde büyüklüğü biliyoruz
14:18
it's about two-tenths to four-tenths of a degree Centigrade.
351
843000
3000
1 santigrat derecenin 0.2-0.4'ü.
14:21
But then at the very end is where
352
846000
2000
Ancak diyagramın sonundaki
14:23
we have the instrumental record in black.
353
848000
2000
siyah enstrumental kayda bakın.
14:25
And there's the temperature up there in 2009.
354
850000
3000
ısının 2009'da ne kadar yükseldiğini gösteriyor.
14:28
You know, we've warmed the globe
355
853000
2000
Bildiğiniz üzere geçen yüzyılda
14:30
about a degree Centigrade in the last century,
356
855000
3000
dünyayı yaklaşık 1 santigrat derece ısıttık.
14:33
and there's nothing
357
858000
2000
ve kaydın
14:35
in the natural part of that record
358
860000
2000
doğal olan kısmında
14:37
that resembles what we've seen in the last century.
359
862000
2000
son yüzyılda gördüğümüze benzer bir durum yok.
14:39
You know, that's the strength of our argument,
360
864000
2000
İşte bu yaptığımız işin farklı olduğuna
14:41
that we are doing something that's truly different.
361
866000
3000
dair olan iddiamızın dayanma noktası.
14:45
So I'll close with a short discussion
362
870000
3000
Konuşmamın sonunda okyanus asitlenmesiyle
14:48
of ocean acidification.
363
873000
2000
ilgili kısa bir konuşma yapacağım.
14:51
I like it as a component of global change to talk about,
364
876000
3000
Çünkü bunu küresel değişimin bir parçası olarak görüyorum,
14:54
because, even if you are a hard-bitten global warming skeptic,
365
879000
4000
ve sizde ateşli bir küresel ısınma şüphecisi olsanız bile,
14:58
and I talk to that community fairly often,
366
883000
2000
ki bu gruplada çok sık konuşuyorum,
15:00
you cannot deny
367
885000
2000
karbondioksidin
15:02
the simple physics
368
887000
2000
okyanus içinde
15:04
of CO2 dissolving in the ocean.
369
889000
3000
çözünme fiziğini reddedemezsiniz.
15:07
You know, we're pumping out lots of CO2 into the atmosphere,
370
892000
3000
Atmosfere fosil kaynaklı yakıtlarla, çimento ürünleriyle
15:10
from fossil fuels, from cement production.
371
895000
3000
resmen karbondioksit pompalıyoruz.
15:13
Right now, about a third of that carbon dioxide
372
898000
2000
Şimdi bu karbondioksidin 1/3'ü
15:15
is dissolving straight into the sea, right?
373
900000
2000
denizde çözünüyor, değil mi?
15:17
And as it does so,
374
902000
2000
Evet çözünüyor ve
15:19
it makes the ocean more acidic.
375
904000
3000
okyanusu daha asidik hale getiriyor.
15:22
So, you cannot argue with that.
376
907000
2000
Bunun üzerine laf koyamazsınız.
15:24
That is what's happening right now,
377
909000
2000
Şimdi olan bu
15:26
and it's a very different issue
378
911000
2000
ve bu küresel ısınma sorunundan
15:28
than the global warming issue.
379
913000
2000
çok daha farklı bir sorun.
15:30
It has many consequences.
380
915000
2000
Pek çok sonucu var.
15:32
There's consequences for carbonate organisms.
381
917000
3000
Karbonat organizmaları için sonuçları var.
15:35
There are many organisms
382
920000
2000
Kabuğunu kalsiyum karbonattan
15:37
that build their shells out of calcium carbonate --
383
922000
2000
inşa eden pek çok bitki ve
15:39
plants and animals both.
384
924000
3000
hayvan organizma bulunuyor.
15:42
The main framework material of coral reefs
385
927000
2000
Mercan resiflerinin iskeletini oluşturan
15:44
is calcium carbonate.
386
929000
2000
ana madde kalsiyum karbonat.
15:46
That material is more soluble
387
931000
2000
Bu madde asidik sıvılarda
15:48
in acidic fluid.
388
933000
3000
daha kolay çözünür.
15:51
So one of the things we're seeing
389
936000
2000
Şu sıralar organizmaların
15:53
is organisms are having
390
938000
2000
kabuklarını oluşturmak ve
15:55
to spend more metabolic energy
391
940000
2000
korumak için çok daha fazla
15:57
to build and maintain their shells.
392
942000
2000
metabolik enerji harcadıklarını görüyoruz.
15:59
At some point, as this transience,
393
944000
2000
ve bir noktada okyanuslara olan
16:01
as this CO2 uptake in the ocean continues,
394
946000
3000
bu karbondioksit geçişi devam ettikçe
16:04
that material's actually going to start to dissolve.
395
949000
2000
bu madde sonunda çözünmeye başlayacak.
16:06
And on coral reefs,
396
951000
2000
Ve mercan resiflerinin
16:08
where some of the main framework organisms disappear,
397
953000
3000
iskeleti olan bazı organizmalar yok olacak,
16:11
we will see a major loss
398
956000
2000
deniz biyo-çeşitliliğinde
16:13
of marine biodiversity.
399
958000
2000
çok büyük kayıplar göreceğiz.
16:15
But it's not just the carbonate producers that are affected.
400
960000
3000
Ancak sadece karbonat üreticileri etkilenmeyecek.
16:18
There's many physiological processes
401
963000
3000
Okyanusun asit oranından
16:21
that are influenced by the acidity of the ocean.
402
966000
3000
etkilenen pek çok fizyolıjik durum var.
16:24
So many reactions involving enzymes and proteins
403
969000
3000
Enzimler ve proteinlerle ilgili pek çok reaksiyon
16:27
are sensitive to the acid content of the ocean.
404
972000
3000
okyanusların asit miktarına karşı duyarlı.
16:30
So, all of these things --
405
975000
2000
İşte tüm bunlar,
16:32
greater metabolic demands,
406
977000
2000
daha fazla metabolik ihtiyaç,
16:34
reduced reproductive success,
407
979000
2000
kısıtlı yeniden üretim sonuçları
16:36
changes in respiration and metabolism.
408
981000
3000
solunum ve metabolizmada değişiklikler.
16:39
You know, these are things that we have good physiological reasons
409
984000
3000
Tüm bunlar bu geçiş nedeniyle
16:42
to expect to see stressed
410
987000
2000
denizin stres olmasına yetecek
16:44
caused by this transience.
411
989000
2000
güzel fizyolojik nedenler.
16:46
So we figured out some pretty interesting ways
412
991000
2000
Biz atmosferdeki karbondioksit seviyesini
16:48
to track CO2 levels in the atmosphere,
413
993000
3000
milyonlarca yıl geriye giderek
16:51
going back millions of years.
414
996000
2000
ölçmenin çok ilginç yollarını bulduk.
16:53
We used to do it just with ice cores,
415
998000
2000
Buz kütlelerinden alışık olduğumuz bir durumdu,
16:55
but in this case, we're going back 20 million years.
416
1000000
3000
ancak bu sefer 20 milyon yıl geriye gidiyoruz.
16:58
And we take samples of the sediment,
417
1003000
2000
Numuneden örnekler alıyoruz
17:00
and it tells us the CO2 level of the ocean,
418
1005000
3000
bu örnekler bize okyanusun dolayısıylada
17:03
and therefore the CO2 level of the atmosphere.
419
1008000
2000
atmosferin karbondioksit seviyesini gösteriyor.
17:05
And here's the thing:
420
1010000
2000
İşte sonuç:
17:07
you have to go back about 15 million years
421
1012000
2000
Karbondioksit seviyesinin bugünküyle
17:09
to find a time when CO2 levels
422
1014000
3000
aynı seviyede olduğu zaman için
17:12
were about what they are today.
423
1017000
2000
15 milyon yıl geriye gitmelisiniz.
17:14
You have to go back about 30 million years
424
1019000
2000
Ve karbondioksit seviyesinin bugunkünün
17:16
to find a time when CO2 levels
425
1021000
2000
2 katı seviyede olduğu zaman içinde
17:18
were double what they are today.
426
1023000
2000
30 milyon yıl geriye gitmelisiniz.
17:20
Now, what that means is
427
1025000
2000
buda şu anlama geliyor
17:22
that all of the organisms that live in the sea
428
1027000
2000
denizde yaşayan tüm organizmalar
17:24
have evolved in this chemostatted ocean,
429
1029000
3000
bir zamanlar karbondioksit seviyesinin
17:27
with CO2 levels lower than they are today.
430
1032000
3000
şimdikinden daha düşük olduğu okyanusta evrimleştiler.
17:30
That's the reason that they're not able to respond or adapt
431
1035000
3000
Bu da şu an devam eden hızlı asitleşmeye
17:33
to this rapid acidification
432
1038000
3000
cevap verememelerinin yada
17:36
that's going on right now.
433
1041000
2000
adapte olamamalarının nedenidir.
17:38
So, Charlie Veron
434
1043000
2000
Bu yüzden Charlie Veron
17:40
came up with this statement last year:
435
1045000
2000
Geçen yıl şu fikirle geldi:
17:42
"The prospect of ocean acidification
436
1047000
2000
''İnsan kaynaklı karbondioksit
17:44
may well be the most serious
437
1049000
2000
salınımından beklenen sonuçlardan
17:46
of all of the predicted outcomes
438
1051000
2000
belkide en ciddi olanı
17:48
of anthropogenic CO2 release."
439
1053000
3000
okyanuslardaki asitlenmedir.''
17:51
And I think that may very well be true,
440
1056000
3000
Ve ben bunun çok doğru olduğuna inanıyorum,
17:54
so I'll close with this.
441
1059000
2000
burda bitireceğim.
17:56
You know, we do need the protected areas, absolutely,
442
1061000
3000
Son olarak, kesinlikle korunan alanlara ihtiyacımız var,
17:59
but for the sake of the oceans,
443
1064000
2000
ancak okyanusların hatırı için
18:01
we have to cap or limit CO2 emissions
444
1066000
2000
en kısa sürede karbondioksit yayılımımızı
18:03
as soon as possible.
445
1068000
2000
düzenlemeli yada limitlemeliyiz.
18:05
Thank you very much.
446
1070000
2000
Çok teşekkür ederim.
18:07
(Applause)
447
1072000
2000
(Alkışlama)
ABOUT THE SPEAKER
Rob Dunbar - Oceanographer, biogeochemistRob Dunbar looks deeply at ancient corals and sediments to study how the climate and the oceans have shifted over the past 50 to 12,000 years -- and how the Antarctic ecosystem is changing right now.
Why you should listen
Rob Dunbar's research looks at the earth and ocean as an interconnected system over time. With his group at Stanford, he makes high-resolution studies of climate change over the past 50 to 12,000 years.
Where does 12,000-year-old climate data come from? It's locked in the skeletons of ancient corals from the tropics and the deep sea, and buried in sediments from lakes and other marine environments. His lab measures the chemical and isotopic makeup of these materials, and looks at how they've changed in response to changes in the solar and carbon cycles.
Dunbar's also studying the reverse equation -- how climate change is affecting a modern environment right now. He's working in the Ross Sea of Antarctica with the ANDRILL project to study the ocean's ability to take up carbon, drilling for ice cores to uncover the history of the climate of Antarctica.
Rob Dunbar | Speaker | TED.com