TEDGlobal 2013
Xavier Vilalta: Architecture at home in its community
Xavier Vilalta: Kiến trúc tại ngôi nhà trong cộng đồng
Filmed:
Readability: 4.1
1,048,889 views
Khi cựu nhân viên TED Xavier Vilalta được giao nhiệm vụ tạo ra một trung tâm mua sắm cao tầng tại Addis Ababa, anh đã rất hốt hoảng. Các trung tâm khác trình diễn tất cả những thứ anh ghét về kiến trúc đương đại: lãng phí, tháp kính tiêu tốn hàng tấn năng lượng, thiết kế của nó hoàn toàn không mang chút đặc trưng của châu Phi. Trong bài nói chuyện đầy cuốn hút này, Vilalta chỉ ra làm thế nào anh thành công tìm ra phương pháp thay thế: khai thác yếu tố tự nhiên, tham khảo mô hình truyền thống và tạo ra những tòa nhà xinh đẹp, hiện đại, mang tính biểu tượng phù hợp với cộng đồng.
Xavier Vilalta - Architect and urbanist
Barcelona-based architect Xavier Vilalta works in Europe, Africa and the Middle East. He adopts and updates traditional design principles to construct modern buildings that truly suit their environment. Full bio
Barcelona-based architect Xavier Vilalta works in Europe, Africa and the Middle East. He adopts and updates traditional design principles to construct modern buildings that truly suit their environment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
My work focuses on the connection of
0
537
2517
Công việc của tôi chú trọng vào mối liên hệ giữa
00:15
both thinking about our community life
1
3054
3507
tư tưởng về cuộc sống cộng đồng
00:18
being part of the environment
2
6561
1660
và thân thiện với môi trường
00:20
where architecture grows from the natural
3
8221
2288
nơi kiến trúc phát triển từ
00:22
local conditions and traditions.
4
10509
3472
các điều kiện tự nhiên và truyền thống địa phương.
00:25
Today I brought two recent projects
5
13981
2149
Hôm nay, tôi mang đến 2 dự án gần đây
00:28
as an example of this.
6
16130
2273
như một ví dụ cho điều đó.
00:30
Both projects are in emerging countries,
7
18403
2076
Cả 2 dự án này đều ở những đất nước đang phát triển,
00:32
one in Ethiopia and another one in Tunisia.
8
20479
3039
một ở Ethiopia và một ở Tunisia.
00:35
And also they have in common
9
23518
1759
Và chúng cũng có điểm chung
00:37
that the different analyses from different perspectives
10
25277
3032
những phân tích khác nhau từ những quan điểm khác nhau
00:40
becomes an essential part of the final piece of architecture.
11
28309
4583
trở thành một phần thiết yếu của mảnh cuối cùng của công trình.
00:44
The first example started with an invitation
12
32892
2742
Ví dụ đầu tiên bắt đầu bằng một lời mời
00:47
to design a multistory shopping mall
13
35634
2023
thiết kế một trung tâm mua sắm cao tầng
00:49
in Ethiopia's capital city Addis Ababa.
14
37657
2305
tại thủ đô Addis Ababa của Ethiopia.
00:51
And this is the type of building
15
39962
2295
Và đây là loại xây dựng
00:54
we were shown as an example, to my team and myself,
16
42257
2825
chúng ta được giới thiệu một ví dụ, với đội của tôi và bản thân tôi,
00:57
of what we had to design.
17
45082
2164
về những gì chúng tôi phải thiết kế.
00:59
At first, the first thing I thought was,
18
47246
2075
Lúc đầu, ý nghĩ đầu tiên của tôi là
01:01
I want to run away.
19
49321
1950
tôi muốn bỏ chạy.
01:03
(Laughter)
20
51271
2061
(Cười)
01:05
After seeing a few of these buildings --
21
53332
2308
Sau khi nhìn thấy một vài tòa nhà trong những
01:07
there are many in the city --
22
55640
1800
rất nhiều tòa nhà trong thành phố --
01:09
we realized that they have three very big points.
23
57440
3442
chúng tôi đã nhận ra rằng chúng có 3 điểm lớn.
01:12
First, these buildings, they are almost empty
24
60882
2096
Đầu tiên, những tòa nhà này, chúng hầu hết đều trống rỗng
01:14
because they have very large shops
25
62978
1781
bởi chúng có nhiều gian hành rất rộng
01:16
where people cannot afford to buy things.
26
64759
2971
nơi mọi người không đủ tiền để mua.
01:19
Second, they need tons of energy to perform
27
67730
2840
Thứ hai, chúng cần hàng tấn năng lượng để hoạt động
01:22
because of the skin treatment with glass
28
70570
2168
do hiệu ứng nhà kính
01:24
that creates heat in the inside,
29
72738
1968
tạo nhiệt nóng bên trong,
01:26
and then you need a lot of cooling.
30
74706
1640
và rồi bạn cần hệ thống làm mát.
01:28
In a city where this shouldn't happen
31
76346
1961
Trong một thành phố nơi điều này không nên xảy ra
01:30
because they have really mild weather
32
78307
1895
bởi họ thực sự có thời tiết ôn hòa
01:32
that ranges from 20 to 25 degrees the whole year.
33
80202
3749
nhiệt độ từ 20 đến 25 độ trong cả năm.
01:35
And third is that their image has nothing to do
34
83951
3190
Và thứ 3 là không có gì mang nét đặc trưng của họ
01:39
with Africa and with Ethiopia.
35
87141
2155
về Châu Phi hay Ethiopia.
01:41
It is a pity in a place that has such rich culture and traditions.
36
89296
5602
Đó là một điều đáng tiếc cho một nơi giàu truyền thống và văn hóa như vậy
01:46
Also during our first visit to Ethiopia,
37
94898
2820
Cũng trong chuyến thăm đầu tiên của chúng tôi đến Ethiopia,
01:49
I was really captivated by the old merkato
38
97718
2128
Tôi đã thực sự bị quyến rũ bởi phong cách merkato cũ
01:51
that is this open-air structure
39
99846
2181
đó là kiểu cấu trúc không gian mở
01:54
where thousands of people, they go and buy things
40
102027
1892
nơi hàng nghìn người, họ tới và mua mọi thứ
01:55
every day from small vendors.
41
103919
2367
mỗi ngày từ các quầy hàng nhỏ.
01:58
And also it has this idea of the public space
42
106286
2288
Và ý tưởng về không gian công cộng
02:00
that uses the outdoors to create activity.
43
108574
3242
sử dụng không gian ngoài trời để tạo ra hoạt động.
02:03
So I thought, this is what I really want to design,
44
111816
3366
Vì vậy, tôi nghĩ, đây là những gì tôi thực sự muốn thiết kế,
02:07
not a shopping mall.
45
115182
1789
không phải là một trung tâm mua sắm.
02:08
But the question was how we could do a multistory,
46
116971
3280
Nhưng câu hỏi là làm thế nào chúng ta có thể tạo ra một tòa nhà
02:12
contemporary building with these principles.
47
120251
2889
cao tầng hiện đại với những nguyên tắc này.
02:15
The next challenge was when we looked at the site,
48
123140
2456
Thách thức tiếp theo đến khi chúng tôi xem xét khu vực đó,
02:17
that is, in a really growing area of the city,
49
125596
2548
tòa nhà nằm trong một khu vực rất phát triển của thành phố,
02:20
where most of these buildings that you see in the image,
50
128144
2484
nơi hầu hết các tòa nhà bạn nhìn thấy trong ảnh,
02:22
they were not there.
51
130628
1602
chúng đã không còn ở đây.
02:24
And it's also between two parallel streets
52
132230
2672
Cũng thế giữa hai con đường song song
02:26
that don't have any connection for hundreds of meters.
53
134902
2367
không có bất kỳ kết nối nào trong hàng trăm mét đường.
02:29
So the first thing we did was to create a connection
54
137269
3394
Vì thế điều đầu tiên chúng tôi làm là tạo ra một sự kết nối
02:32
between these two streets,
55
140663
1736
giữa 2 con đường này,
02:34
putting all the entrances of the building.
56
142399
2199
đặt vào tất cả các lối vào của tòa nhà.
02:36
And this extends with an inclined atrium
57
144598
2785
Và việc này mở rộng ra khu vực sảnh nghiêng
02:39
that creates an open-air space in the building
58
147383
2328
tạo ra không gian mở thông thoáng trong tòa nhà
02:41
that self-protects itself with its own shape
59
149711
2729
mà vẫn giữ được hình dáng
02:44
from the sun and the rain.
60
152440
1802
qua mưa nắng.
02:46
And around this void
61
154242
1656
Và xung quanh khoảng trống này
02:47
we placed this idea of the market with small shops,
62
155898
3303
chúng tôi đặt ý tưởng này của thị trường về các cửa hàng nhỏ,
02:51
that change in each floor because of the shape of the void.
63
159201
3770
khác nhau ở mỗi tầng tùy vào hình dạng của khoảng trống.
02:54
I also thought, how to close the building?
64
162971
2271
Tôi cũng nghĩ, làm thế nào để đóng cửa tòa nhà?
02:57
And I really wanted to find a solution
65
165242
1910
Và tôi thực sự muốn tìm một giải pháp
02:59
that would respond to the local climate conditions.
66
167152
3463
sẽ đáp ứng được các điều kiện khí hậu địa phương.
03:02
And I started thinking about the textile
67
170615
2108
Và tôi bắt đầu nghĩ đến vải vóc
03:04
like a shell made of concrete
68
172723
1881
giống như vỏ sò làm bằng bê tông
03:06
with perforations that would let the air in,
69
174604
3571
với những lỗ cho không khí lọt vào,
03:10
and also the light, but in a filtered way.
70
178175
2624
và ánh sáng cũng thế nhưng theo một cách chọn lọc.
03:12
And then the inspiration came from these beautiful
patterns of the Ethiopian women's dresses.
patterns of the Ethiopian women's dresses.
71
180799
5804
Và sau đó cảm hứng đến từ những nút xinh đẹp trên trang phục của phụ nữ Ethiopia.
03:18
That they have fractal geometry properties
72
186603
2175
Chúng có hình dạng hình học
03:20
and this helped me to shape the whole facade.
73
188778
2131
và điều này rất có ích cho tôi trong việc tạo hình toàn bộ mặt tiền
03:22
And we are building that
74
190909
1605
Và chúng tôi đang xây dựng nó
03:24
with these small prefabricated pieces
75
192514
2141
với những mảnh nhỏ được đúc sẵn
03:26
that are the windows that let the air and the light
76
194655
3438
là cửa sổ cho phép không khí và ánh sáng
03:30
in a controlled way inside the building.
77
198093
1982
tràn vào trong tòa nhà một cách có kiểm soát.
03:32
And this is complemented by these small colored glasses
78
200075
2382
Và điều này được bổ sung bởi các kính màu nhỏ
03:34
that use the light from the inside of the building
79
202457
2603
sử dụng ánh sáng từ bên trong của tòa nhà
03:37
to light up the building at night.
80
205060
2886
để thắp sáng tòa nhà vào ban đêm.
03:39
With these ideas it was not easy first to convince the developers
81
207946
4122
Với những ý tưởng đó, rất khó thuyết phục các nhà phát triển trong lần đầu tiên
03:44
because they were like,
82
212068
1156
bởi họ cho rằng,
03:45
"This is not a shopping mall. We didn't ask for that."
83
213224
2688
"Đây không phải là một trung tâm mua sắm. Chúng tôi đã không yêu cầu điều đó."
03:47
But then we all realized that this idea of the market
84
215912
5809
Nhưng sau đó chúng tôi đều nhận ra ý tưởng thị trường này
03:53
happened to be a lot more profitable than the idea of the shopping mall
85
221721
2774
mang lại nhiều lợi nhuận hơn ý tưởng trung tâm mua sắm.
03:56
because basically they had more shops to sell.
86
224495
2720
đơn giản bởi vì chúng có nhiều cửa hàng để bán hơn.
03:59
And also that the idea of the facade was much, much cheaper,
87
227215
4074
Và cũng vậy, ý tưởng về mặt tiền còn rẻ hơn rất nhiều,
04:03
not only because of the material compared with the glass,
88
231289
2228
không chỉ do nguyên vật liệu nếu so sánh với kính
04:05
but also because we didn't need to have air conditioning anymore.
89
233517
2688
mà còn bởi chúng tôi không còn cần đến điều hòa nữa.
04:08
So we created some budget savings
90
236205
2157
Vì vậy, chúng tôi tạo ra một số tiền tiết kiệm ngân sách
04:10
that we used to implement the project.
91
238362
1897
mà chúng tôi sử dụng để thực hiện dự án.
04:12
And the first implementation was to think
92
240259
1932
Và việc thực hiện đầu tiên là suy nghĩ
04:14
about how we could make the building self-sufficient in terms of energy
93
242191
3240
làm thế nào chúng tôi có thể tạo ra tòa nhà tự nó có thể cung cấp năng lượng
04:17
in a city that has electricity cuts almost every day.
94
245431
3334
trong một thành phố cắt giảm điện hầu hết mọi ngày.
04:20
So we created a huge asset by placing photovoltaics there on the roof.
95
248765
4217
Vì vậy, chúng tôi tạo ra một số tiền lớn bằng cách đặt quang điện trên mái nhà.
04:24
And then under those panels
96
252982
2081
Và rồi dưới những tấm đó
04:27
we thought about the roof like a new public space with gathering areas and bars
97
255063
3736
chúng tôi nghĩ về mái nhà như một không gian công cộng mới với các khu vực tập trung và quán bar
04:30
that would create this urban oasis.
98
258799
2814
điều đó sẽ tạo nên một ốc đảo thành thị
04:33
And these porches on the roof,
99
261613
1790
Và những cổng vòm trên mái nhà,
04:35
all together they collect the water to reuse for sanitation on the inside.
100
263403
4736
tất cả chúng đều tập hợp nước để tái sử dụng cho vệ sinh ở bên trong.
04:40
Hopefully by the beginning of next year, because we are already on the fifth floor of the construction.
101
268139
5162
Hy vọng đầu năm sau sẽ hoàn thành, hiện tại chúng tôi đã thi công đến tầng năm rồi.
04:45
The second example is a master plan
102
273301
3055
Ví dụ thứ hai là quy hoạch tổng thể
04:48
of 2,000 apartments and facilities in the city of Tunis.
103
276356
3279
cho 2.000 căn hộ và các cơ sở trong thành phố Tunis.
04:51
And for doing such a big project, the biggest project I've ever designed,
104
279635
3934
Và để làm một dự án lớn như vậy, dự án lớn nhất mà tôi từng thiết kế,
04:55
I really needed to understand the city of Tunis,
105
283569
2265
tôi thực sự cần hiểu rõ về thành phố Tunis,
04:57
but also its surroundings and the tradition and culture.
106
285834
4122
cả môi trường xung quanh, truyền thống và văn hóa.
05:01
During that analysis I paid special attention to the medina
107
289956
3108
Suốt quá trình tìm hiểu tôi đặc biệt quan tâm đến Medina
05:05
that is this 1,000-year-old structure that used to be closed by a wall,
108
293064
3977
một cấu trúc 1000 năm tuổi được bao quanh bởi 1 bức tường
05:09
opened by twelve different gates, connected by almost straight lines.
109
297041
4449
mở mười hai cửa khác nhau, kết nối hầu hết bằng những đường thẳng
05:13
When I went to the site, the first design operation we did
110
301490
4369
Khi tôi đi đến khu vực này, thiết kế đầu tiên chúng tôi làm
05:17
was to extend the existing streets, creating 12 initial blocks
111
305859
4020
là mở rộng các đường phố hiện có, tạo ra 12 khối ban đầu
05:21
similar in size and characteristics to the ones we have in Barcelona
112
309879
3184
tương tự kích thước và các đặc điểm với những tòa nhà chúng ta có ở Barcelona
05:25
and other cities in Europe with these courtyards.
113
313063
2991
và các thành phố khác ở châu Âu với những khoảng sân.
05:28
On top of that, we selected some strategic points
114
316054
2785
Trên hết, chúng tôi đã chọn một số điểm chiến lược
05:30
reminded of this idea of the gates and connecting them by straight lines,
115
318839
3201
gợi nhớ về mô hình các cổng và kết nối chúng bằng các đường thẳng,
05:34
and this modified this initial pattern.
116
322040
2770
và điều này sửa đổi mô hình ban đầu.
05:36
And the last operation was to think about the cell,
117
324810
2450
Và việc cuối cùng là nghĩ về các ô
05:39
the small cell of the project, like the apartment,
118
327260
2690
mỗi ô nhỏ trong dự án là một căn hộ
05:41
as an essential part of the master plan.
119
329950
1778
như một phần thiết yếu của dự án quy hoạch
05:43
And for that I thought, what would be the best orientation
120
331728
3173
Và vì thế tôi nghĩ, đâu sẽ là hướng tốt nhất
05:46
in the Mediterranean climate for an apartment?
121
334901
2299
cho một căn hộ trong khí hậu Địa Trung Hải?
05:49
And it's north-south, because it creates a thermal difference between both sides of the house
122
337200
4763
Và đó là hướng Bắc-Nam, vì nó tạo ra một sự chênh lệch nhiệt độ giữa các bên của ngôi nhà
05:53
and then a natural ventilation.
123
341963
2863
và sự thoáng mát tự nhiên.
05:56
So we overlap a pattern that makes sure that most of the apartments
124
344826
3586
Vì vậy chúng tôi phủ ngoài mô hình để đảm bảo rằng hầu hết các căn hộ
06:00
are perfectly oriented in that direction.
125
348412
2140
hoàn toàn được định hướng theo hướng đó.
06:02
And this is the result
126
350552
1460
Và đây là kết quả
06:04
that is almost like a combination of the European block and the Arab city.
127
352012
3765
gần như giống như một sự kết hợp của tòa nhà châu Âu và thành phố Ả Rập.
06:07
It has these blocks with courtyards,
128
355777
1598
Nó các tòa nhà với các khoảng sân,
06:09
and then on the ground floor
129
357375
1123
và sau đó ở tầng trệt
06:10
you have all these connections for the pedestrians.
130
358498
2136
bạn có tất cả những mối nối dành cho người đi bộ.
06:12
And also it responds to the local regulations that establish
131
360634
3107
Và cũng vậy thiết kế này dựa theo quy tắc địa phương mà hình thành
06:15
a higher density on the upper levels and a lower density on the ground floor.
132
363741
3663
mật độ cao hơn ở các tầng trên và mật độ thấp hơn ở tầng trệt.
06:19
And it also reinforces this idea of the gates.
133
367404
3546
Và nói cũng củng cố ý tưởng các cổng ra vào.
06:22
The volume has this connecting shape
134
370950
1892
Khối lượng có hình dạng kết nối này
06:24
that shades itself with three different types of apartments
135
372842
3302
tự che bóng cho ba kiểu căn hộ khác.
06:28
and also lets the light go on the ground floor in a very dense neighborhood
136
376144
3643
và cũng cho ánh sáng đi vào tầng trệt trong mật độ dân cư đông đúc thế này.
06:31
And in the courtyards there are the different facilities,
137
379787
2900
Và trong sân có nhiều khu vực chức năng khác nhau
06:34
such as a gym and a kindergarten
138
382687
1730
như phòng thể dục và nhà trẻ chẳng hạn
06:36
and close by, a series of commercial [spaces] that bring activity to the ground floor.
139
384417
4070
và gần đó, một chuỗi cửa hàng thương mai tạo ra các hoạt động tại tầng trệt.
06:40
The roof, which is my favorite space of the project
140
388487
2800
Mái nhà, không gian ưa thích của tôi trong dự án này
06:43
is almost like giving back to the community the space taken by the construction.
141
391287
3710
hầu như là mang không gian bị công trình lấy đi trở về với cộng đồng.
06:46
And it's where all the neighbors, they can go up and socialize,
142
394997
2284
Và đó là nơi tất cả những người hàng xóm, họ có thể lên đó và gặp gỡ nhau,
06:49
and do activities such as having a two-kilometer run in the morning,
143
397281
3537
và hoạt động như chạy bộ buổi sáng,
06:52
jumping from one building to another.
144
400818
3384
nhảy từ tòa nhà này sang nhà khác.
06:56
These two examples,
145
404202
2359
Hai ví dụ đấy,
06:58
they have a common approach in the design process.
146
406561
3384
chúng có chung cách tiếp cận trong quá trình thiết kế.
07:01
And also, they are in emerging countries where you can see
147
409945
2579
Và đều ở những nước đang phát triển bạn có thể nhận ra
07:04
the cities literally growing.
148
412524
2146
các thành phố nơi ấy rất phát triển.
07:06
In these cities, the impact of architecture in people's lives of today and tomorrow
149
414670
4741
Ở đó, ảnh hưởng của kiến trúc lên cuộc sống của người dân hôm nay và ngày mai
07:11
changes the local communities and economies at the same speed as the buildings grow.
150
419411
5141
thay đổi các cộng đồng địa phương và kinh tế với tốc độ tương tự như sự gia tăng của các tòa nhà.
07:16
For this reason, I see even more importance
151
424552
2608
Vì lí do này, tôi nhận ra điều quan trọng hơn cả
07:19
to look at architecture finding simple but affordable solutions
152
427160
5030
để nhận ra điều mà kiến trúc cần là đơn giản nhưng giải pháp thỏa đáng
07:24
that enhance the relationship between the community and the environment
153
432190
4061
làm tăng cường mối quan hệ giữa cộng đồng và môi trường
07:28
and that aim to connect nature and people.
154
436251
3918
và nhằm mục đích để kết nối con người với thiên nhiên.
07:32
Thank you very much.
155
440169
1898
Cám ơn các bạn rất nhiều
07:34
(Applause)
156
442067
1827
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Xavier Vilalta - Architect and urbanistBarcelona-based architect Xavier Vilalta works in Europe, Africa and the Middle East. He adopts and updates traditional design principles to construct modern buildings that truly suit their environment.
Why you should listen
Named young architect of the year at the Leaf Awards in 2008, Xavier Vilalta is the founder of XVA, a Barcelona-based design team operating in the fields of architecture, urbanism and research.
The TED Fellow and his team have worked on more than 60 projects, including homes, schools, cultural institutions and commercial buildings everywhere from Africa to the Middle East. Declaring that "we love nature and we care about people," the team's design philosophy is to connect the old and the new, co-opting and updating the best thinking of past traditions to create modern buildings that are both deeply respectful of the past and searingly contemporary.
Recent projects include the Lideta Mercato shopping mall in Addis Ababa, Ethiopia, and a concept for a series of urban gardens in Qatar.
Xavier Vilalta | Speaker | TED.com