TEDIndia 2009
Anupam Mishra: The ancient ingenuity of water harvesting
Anupam Mishra: Anupam Mishra: Công trình thu nước cổ xưa
Filmed:
Readability: 3.1
1,178,652 views
Bằng sự thông minh và hóm hỉnh, Anupam Mishra nói về sự khéo léo của các công trình thu nước hàng thế kỷ trước của người dân Ấn Độ sống ở Sa mạc Vàng. Các kiến trúc này vẫn sử dụng đến ngày nay - và là các đại dự án thu nước hiện đại bậc nhất.
Anupam Mishra - Environmental activist
To promote smart water management, Anupam Mishra works to preserve rural India’s traditional rainwater harvesting techniques. Full bio
To promote smart water management, Anupam Mishra works to preserve rural India’s traditional rainwater harvesting techniques. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
For emotions, we should not move quickly to the desert.
0
0
6000
Về cảm tính, chúng ta không nên
nói đến sa mạc quá nhanh
nói đến sa mạc quá nhanh
00:21
So, first, a small housekeeping announcement:
1
6000
6000
Trước hết, có một thông báo nhỏ
Vui lòng tắt
00:27
please switch off your
2
12000
2000
chương trình kiểm tra lỗi tiếng Anh
00:29
proper English check programs
3
14000
3000
trong bộ não của bạn.
00:32
installed in your brain.
4
17000
3000
(vỗ tay)
00:35
(Applause)
5
20000
4000
00:39
So, welcome to the Golden Desert, Indian desert.
6
24000
5000
À, chào mừng đến
Sa mạc Vàng ở Ấn Độ.
Sa mạc Vàng ở Ấn Độ.
Nơi có lượng mưa ít nhất và
00:44
It receives the least rainfall in the country,
7
29000
3000
thấp nhất cả nước.
00:47
lowest rainfall.
8
32000
2000
00:49
If you are well-versed with inches, nine inches,
9
34000
4000
Nếu tính theo inch, là 9 inch,
theo cm, là 16 cm.
00:53
centimeters, 16 [centimeters].
10
38000
2000
00:55
The groundwater is 300 feet deep, 100 meters.
11
40000
5000
Mực nước ngầm sâu
300 feet, 100m.
300 feet, 100m.
01:00
And in most parts it is saline, not fit for drinking.
12
45000
5000
Hầu hết là nước muối,
không uống được.
không uống được.
01:05
So, you can't install hand pumps or dig wells,
13
50000
3000
Vì thế, không thể lắp
bơm tay hay đào giếng,
bơm tay hay đào giếng,
01:08
though there is no electricity in most of the villages.
14
53000
3000
vì hầu hết làng mạc
đều không có điện.
đều không có điện.
01:11
But suppose you use the green technology, solar pumps --
15
56000
5000
Dù dùng công nghệ sạch,
như máy bơm năng lượng mặt trời
như máy bơm năng lượng mặt trời
01:16
they are of no use in this area.
16
61000
3000
cũng không có ích gì.
01:19
So, welcome to the Golden Desert.
17
64000
3000
Chào mừng đến Sa mạc Vàng.
01:22
Clouds seldom visit this area.
18
67000
3000
Ở đây rất hiếm khi có mây.
Mà lại có tới 40 tên mây
khác nhau theo tiếng địa phương.
khác nhau theo tiếng địa phương.
01:25
But we find 40 different names of clouds in this dialect used here.
19
70000
9000
01:34
There are a number of techniques to harvest rain.
20
79000
3000
Có nhiều cách để thu nước mưa.
01:37
This is a new work, it's a new program.
21
82000
3000
Đó là việc hay dự án mới.
Nhưng với dân cư sa mạc
01:40
But for the desert society
22
85000
2000
đây không là dự án
mà là cuộc sống của họ.
mà là cuộc sống của họ.
01:42
this is no program; this is their life.
23
87000
4000
Và họ thu mưa bằng nhiều cách.
01:46
And they harvest rain in many ways.
24
91000
4000
01:50
So, this is the first device they use
25
95000
3000
À, đây là công cụ đầu tiên
để thu mưa.
01:53
in harvesting rain.
26
98000
2000
01:55
It's called kunds; somewhere it is called [unclear].
27
100000
3000
Nó được gọi là "kund",
nơi khác gọi là "..."
nơi khác gọi là "..."
01:58
And you can notice they have created
28
103000
4000
Hãy chú ý cách họ tạo ra nó
một dạng thu mưa.
02:02
a kind of false catchment.
29
107000
3000
02:05
The desert is there, sand dunes, some small field.
30
110000
3000
Sa mạc ở kia, đồi cát,
và vài vùng nhỏ hơn.
và vài vùng nhỏ hơn.
02:08
And this is all big raised platform.
31
113000
4000
Và có một bục lớn ở đây.
Hãy nhìn vào các hốc nhỏ.
02:12
You can notice the small holes
32
117000
3000
nước mưa rơi vào các
khe thu nước,
khe thu nước,
02:15
the water will fall on this catchment,
33
120000
2000
trên một đường dốc.
02:17
and there is a slope.
34
122000
2000
02:19
Sometimes our engineers and architects
35
124000
4000
Đôi khi, các kỹ sư và kiến trúc sư
không để ý các đường dốc
trong phòng tắm,
trong phòng tắm,
02:23
do not care about slopes in bathrooms,
36
128000
3000
ở đây, họ thật sự chú ý tới
02:26
but here they will care properly.
37
131000
2000
02:28
And the water will go where it should go.
38
133000
3000
Và nước sẽ đi đến đúng nơi cần đến
02:31
And then it is 40 feet deep.
39
136000
4000
Ở nơi có độ sâu 40 feet.
Vật dụng này chống thấm hoàn hảo,
02:35
The waterproofing is done perfectly,
40
140000
4000
tốt hơn cái mà
nhà thầu thành phố làm
nhà thầu thành phố làm
02:39
better than our city contractors,
41
144000
3000
02:42
because not a single drop should go waste in this.
42
147000
5000
vì không lãng phí một giọt nước nào.
02:47
They collect 100 thousand liters in one season.
43
152000
5000
Trong một mùa, họ thu được
100 ngàn lít.
100 ngàn lít.
02:52
And this is pure drinking water.
44
157000
4000
Hoàn toàn là nước uống tinh khiết.
02:56
Below the surface there is hard saline water.
45
161000
4000
Bên dưới bề mặt,
là nước muối đặc.
là nước muối đặc.
03:00
But now you can have this for year round.
46
165000
4000
mà bây giờ có quanh năm.
03:04
It's two houses.
47
169000
2000
Đây là 2 căn nhà.
03:06
We often use a term called bylaws.
48
171000
3000
Mà chúng tôi
thường gọi là Luật lệ.
thường gọi là Luật lệ.
03:09
Because we are used to get written things.
49
174000
4000
Vì chúng tôi quen lập văn bản.
03:13
But here it is unwritten by law.
50
178000
3000
Nhưng ở đây có luật bất thành văn.
03:16
And people made their house,
51
181000
3000
Mọi người làm nhà,
và các bể chứa nước.
03:19
and the water storage tanks.
52
184000
4000
Được dựng lên trên nền đất
như cái bục này.
như cái bục này.
03:23
These raised up platforms just like this stage.
53
188000
6000
03:29
In fact they go 15 feet deep,
54
194000
2000
Thật ra chúng sâu 15 feet,
03:31
and collect rain water from roof,
55
196000
3000
thu nước mưa từ trên mái,
đi theo một đường ống nhỏ
trong sân nhà.
trong sân nhà.
03:34
there is a small pipe, and from their courtyard.
56
199000
3000
Nó thu được khoảng
25,000 lít khi có gió mùa.
25,000 lít khi có gió mùa.
03:37
It can also harvest something like 25,000 in a good monsoon.
57
202000
6000
03:43
Another big one,
58
208000
2000
Một vật thu mưa lớn khác,
dĩ nhiên nằm ngoài
trung tâm sa mạc.
trung tâm sa mạc.
03:45
this is of course out of the hardcore desert area.
59
210000
6000
Nó gần Jaipur.
Được gọi là Jaigarh Fort.
Được gọi là Jaigarh Fort.
03:51
This is near Jaipur. This is called the Jaigarh Fort.
60
216000
4000
Trong một mùa, nó có thể thu
6 triệu gallon nước mưa.
6 triệu gallon nước mưa.
03:55
And it can collect six million gallons of rainwater in one season.
61
220000
6000
Và tuổi thọ là 400 năm.
04:01
The age is 400 years.
62
226000
3000
Vì thế, cách đây 400 năm,
nó đã cung cấp
nó đã cung cấp
04:04
So, since 400 years it has been giving you
63
229000
4000
gần 6 triệu gallon nước/mùa.
04:08
almost six million gallons of water per season.
64
233000
5000
Thử tính giá trị của lượng nước đó xem.
04:13
You can calculate the price of that water.
65
238000
3000
Nước được lấy từ kênh đào dài 15km đó.
04:16
It draws water from 15 kilometers of canals.
66
241000
5000
Những con đường hiện nay,
hiếm khi tồn tại 50 năm.
hiếm khi tồn tại 50 năm.
04:21
You can see a modern road, hardly 50 years old.
67
246000
5000
Đôi lần hư hỏng.
04:26
It can break sometimes.
68
251000
3000
Nhưng kênh đào
400 năm tuổi này, đã lấy
400 năm tuổi này, đã lấy
04:29
But this 400 year old canal, which draws water,
69
254000
3000
và giữ nước cho rất nhiều thế hệ.
04:32
it is maintained for so many generations.
70
257000
3000
04:35
Of course if you want to go inside, the two doors are locked.
71
260000
4000
Dĩ nhiên, nếu muốn đi sâu vào trong,
hai cánh cửa đã khóa.
hai cánh cửa đã khóa.
Nhưng có thể mở ra cho thành viên TED.
04:39
But they can be opened for TED people.
72
264000
3000
04:42
(Laughter)
73
267000
1000
(Cười)
04:43
And we request them.
74
268000
2000
nếu chúng ta yêu cầu.
04:45
You can see person coming up with
75
270000
3000
Bạn có thể thấy một người
đi lên cùng với
đi lên cùng với
04:48
two canisters of water.
76
273000
2000
2 thùng nước nhỏ.
04:50
And the water level -- these are not empty canisters --
77
275000
3000
Sẽ không có thùng rỗng,
04:53
water level is right up to this.
78
278000
3000
vì mực nước luôn được duy trì.
04:56
It can envy many municipalities,
79
281000
3000
Cư dân vùng khác có thể thèm muốn,
màu sắc, mùi vị và sự tinh khiết của
loại nước này.
loại nước này.
04:59
the color, the taste, the purity of this water.
80
284000
5000
05:04
And this is what they call Zero B type of water,
81
289000
4000
Còn được gọi là nước Zero B,
05:08
because it comes from the clouds,
82
293000
2000
vì chúng đến từ mây,
05:10
pure distilled water.
83
295000
3000
và được chưng cất tinh khiết.
05:13
We stop for a quick commercial break,
84
298000
3000
Chúng ta dừng cho
một chút quảng cáo,
một chút quảng cáo,
05:16
and then we come back to the traditional systems.
85
301000
3000
trước khi quay lại hệ thống truyền thống,
Chính phủ nghĩ rằng
05:19
The government thought that this is a very
86
304000
3000
đây là khu vực rất lạc hậu,
và ta nên mang đến
và ta nên mang đến
05:22
backward area and we should bring
87
307000
2000
05:24
a multi-million dollar project
88
309000
3000
một dự án hàng triệu đôla
05:27
to bring water from the Himalayas.
89
312000
3000
để đem nước từ dãy Himalaya.
Đó là lý do
tôi nói một chút quảng cáo.
tôi nói một chút quảng cáo.
05:30
That's why I said that this is a commercial break.
90
315000
3000
(Cười)
05:33
(Laughter)
91
318000
1000
Chúng ta quay lại, lần nữa
05:34
But we will come back, once again,
92
319000
2000
với truyền thống.
05:36
to the traditional thing.
93
321000
2000
05:38
So, water from 300, 400 kilometers away,
94
323000
4000
Nước cách xa 300, 400km,
sẽ sớm giống như thế này.
05:42
soon it become like this.
95
327000
2000
Ở nhiều vùng,
05:44
In many portions, water hyacinth
96
329000
2000
lục bình phủ khắp kênh đào
như các thứ khác.
như các thứ khác.
05:46
covered these big canals like anything.
97
331000
5000
Dĩ nhiên,
vài vùng có nước
vài vùng có nước
05:51
Of course there are some areas where water is reaching,
98
336000
2000
05:53
I'm not saying that it is not reaching at all.
99
338000
3000
Tôi không nói tất cả đều không,
nhưng ở cuối nguồn,
vùng Jaisalmer,
vùng Jaisalmer,
05:56
But the tail end, the Jaisalmer area,
100
341000
4000
hãy để ý đến
các thứ Bikaner:
các thứ Bikaner:
06:00
you will notice in Bikaner things like this:
101
345000
3000
06:03
where the water hyacinth couldn't grow,
102
348000
2000
nơi mà lục bình không mọc được,
06:05
the sand is flowing in these canals.
103
350000
5000
cát sẽ tràn vào các kênh đào.
Và có vài
thú hoang quanh đó.
thú hoang quanh đó.
06:10
The bonus is that you can find wildlife around it.
104
355000
4000
06:14
(Laughter)
105
359000
3000
(Cười)
Có những chương trình quảng cáo,
06:17
We had full-page advertisements,
106
362000
3000
30, 25 năm trước khi có kênh đào này.
06:20
some 30 years, 25 years ago when this canal came.
107
365000
4000
06:24
They said that throw away your traditional systems,
108
369000
4000
Nói rằng nên bỏ
các hệ thống cũ này,
các hệ thống cũ này,
06:28
these new cement tanks will supply you piped water.
109
373000
4000
các bồn chứa ximăng mới
sẽ cấp nước qua đường ống.
sẽ cấp nước qua đường ống.
Đó là giấc mơ.
Và chỉ là giấc mơ.
Và chỉ là giấc mơ.
06:32
It's a dream. And it became a dream also.
110
377000
4000
06:36
Because soon the water was not able to reach these areas.
111
381000
7000
Vì nước không thể nào
đến được các vùng này,
đến được các vùng này,
nên phải hồi phục các hệ thống cũ
06:43
And people started renovating their own structures.
112
388000
5000
Đây là các thành tựu truyền thống,
06:48
These are all traditional water structures,
113
393000
3000
không thể giải thích ngay được.
06:51
which we won't be able to explain in such a short time.
114
396000
4000
06:55
But you can see that no woman is standing on those.
115
400000
4000
Như bạn thấy,
không có phụ nữ trên đó,
không có phụ nữ trên đó,
(Cười)
06:59
(Laughter)
116
404000
1000
07:00
And they are plaiting hair.
117
405000
2000
Họ đang tết tóc.
07:02
(Applause)
118
407000
4000
(Vỗ tay).
Jaisalmer.
Trái tim của sa mạc.
Trái tim của sa mạc.
07:06
Jaisalmer. This is heart of desert.
119
411000
3000
07:09
This town was established 800 years ago.
120
414000
4000
Thị trấn thành lập
từ 800 năm trước.
từ 800 năm trước.
07:13
I'm not sure by that time
121
418000
3000
Tôi không chắc
về thời gian, lúc đó,
về thời gian, lúc đó,
Bombay, Delhi
07:16
Bombay was there, or Delhi was there,
122
421000
2000
07:18
or Chennai was there, or Bangalore was there.
123
423000
3000
hay Chennai, Bangalore
có lẽ đã có rồi.
có lẽ đã có rồi.
07:21
So, this was the terminal point for silk route.
124
426000
3000
Vì vậy, đây là điểm cuối
của Con đường Tơ lụa.
của Con đường Tơ lụa.
07:24
Well connected, 800 years ago, through Europe.
125
429000
5000
800 năm trước,
kết nối tốt với châu Âu.
kết nối tốt với châu Âu.
07:29
None of us were able to go to Europe,
126
434000
4000
Không ai đến được châu Âu,
nhưng Jaisalmer lại làm rất tốt việc này.
07:33
but Jaisalmer was well connected to it.
127
438000
3000
Và đây là vùng 16cm,
07:36
And this is the 16 centimeter area.
128
441000
4000
có lượng mưa hạn chế,
07:40
Such a limited rainfall,
129
445000
3000
đời sống muôn màu nhất
được nuôi dưỡng ở những nơi này.
được nuôi dưỡng ở những nơi này.
07:43
and highest colorful life flourished in these areas.
130
448000
6000
07:49
You won't find water in this slide.
131
454000
3000
Bạn không thấy nước
trong trang này.
trong trang này.
Nó vô hình.
07:52
But it is invisible.
132
457000
2000
07:54
Somewhere a stream or a rivulet
133
459000
4000
Đó là nơi mà
dòng nước hay con lạch
dòng nước hay con lạch
chảy qua.
07:58
is running through here.
134
463000
3000
Nếu tô màu,
sẽ toàn là xanh dương
sẽ toàn là xanh dương
08:01
Or, if you want to paint, you can paint it blue throughout
135
466000
4000
08:05
because every roof which you see in this picture
136
470000
4000
vì mỗi mái nhà bạn thấy trong hình
đều thu nước mưa,
08:09
collects rainwater drops
137
474000
2000
08:11
and deposit in the rooms.
138
476000
5000
và trữ trong phòng.
08:16
But apart from this system,
139
481000
3000
Ngoài hệ thống này,
08:19
they designed 52 beautiful water bodies around this town.
140
484000
6000
còn có 52 đài nước
đẹp đẽ quanh thị trấn.
đẹp đẽ quanh thị trấn.
Mà chúng tôi gọi là
hợp tác công tư,
hợp tác công tư,
08:25
And what we call private public partnership
141
490000
4000
08:29
you can add estate also.
142
494000
3000
hay bất động sản cũng được.
08:32
So, estate, public and private entrepreneurs
143
497000
4000
À, bất động sản, doanh nghiệp
nhà nước và tư nhân
nhà nước và tư nhân
08:36
work together to build this beautiful water body.
144
501000
4000
cùng nhau làm nên
các đài nước đẹp đẽ này.
các đài nước đẹp đẽ này.
08:40
And it's a kind of water body for all seasons.
145
505000
5000
Đài nước cho mọi mùa.
Bạn sẽ trầm trồ
khi thấy vẻ đẹp này suốt năm.
khi thấy vẻ đẹp này suốt năm.
08:45
You will admire it. Just behold the beauty throughout the year.
146
510000
4000
08:49
Whether water level goes up or down,
147
514000
2000
Dù mực nước dâng hay hạ,
08:51
the beauty is there throughout.
148
516000
2000
vẻ đẹp vẫn trường tồn.
08:53
Another water body, dried up, of course,
149
518000
3000
Dĩ nhiên, có đài nước,
không sử dụng
không sử dụng
trong suốt mùa hè,
08:56
during the summer period,
150
521000
2000
mà bạn sẽ thấy cách
cư dân truyền thống
cư dân truyền thống
08:58
but you can see how the traditional society
151
523000
5000
09:03
combines engineering with aesthetics, with the heart.
152
528000
5000
kết hợp kỹ thuật với thẩm mỹ,
bằng tất cả trái tim.
bằng tất cả trái tim.
Những bức tượng tuyệt mỹ này,
09:08
These statues, marvelous statues,
153
533000
3000
09:11
gives you an idea of water table.
154
536000
3000
cho bạn thấy, thế nào là
mực nước ngầm.
mực nước ngầm.
09:14
When this rain comes and the water starts filling this tank,
155
539000
5000
Khi mưa đến, nước tràn vào bể,
những bức tượng chìm xuống
09:19
it will submerge these beautiful statues
156
544000
3000
theo cách gọi ngày nay là
"truyền thông đại chúng."
"truyền thông đại chúng."
09:22
in what we call in English today "mass communication."
157
547000
3000
09:25
This was for mass communication.
158
550000
3000
Đây là truyền thông đại chúng.
Ai ở thị trấn cũng biết,
khi con voi bị nhấn chìm,
khi con voi bị nhấn chìm,
09:28
Everybody in the town will know that this elephant has drowned,
159
553000
4000
sẽ có nước trong 7, 9 tháng
09:32
so water will be there for seven months or nine months,
160
557000
3000
09:35
or 12 months.
161
560000
2000
hay 12 tháng.
09:37
And then they will come and worship this pond,
162
562000
3000
Khi đó, họ sẽ đến cúng hồ này,
09:40
pay respect, their gratitude.
163
565000
3000
bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng.
Một đài nước nhỏ khác,
gọi là "..."
gọi là "..."
09:43
Another small water body, called the [unclear].
164
568000
3000
Rất khó dịch ra tiếng Anh,
09:46
It is difficult to translate in English,
165
571000
2000
09:48
especially in my English.
166
573000
2000
nhất là tiếng Anh của tôi.
09:50
But the nearest would be "glory," a reputation.
167
575000
3000
nghĩa gần nhất có lẽ là
"chiến thắng", danh tiếng.
"chiến thắng", danh tiếng.
09:53
The reputation in desert of this small water body is
168
578000
4000
Trong sa mạc, danh tiếng
của đài nước này
của đài nước này
09:57
that it never dries up.
169
582000
3000
là nó không bao giờ khô cạn.
Khi hạn hán khốc liệt,
10:00
In severe drought periods
170
585000
3000
10:03
nobody has seen this water body
171
588000
2000
chưa ai thấy đài nước này
khô cạn.
10:05
getting dried up.
172
590000
2000
Và lẽ dĩ nhiên,
trong tương lai cũng vậy.
trong tương lai cũng vậy.
10:07
And perhaps they knew the future also.
173
592000
7000
Nó được thiết kế
cách đây 150 năm.
cách đây 150 năm.
10:14
It was designed some 150 years ago.
174
599000
3000
10:17
But perhaps they knew that on sixth, November, 2009,
175
602000
4000
Có lẽ họ biết rằng,
vào ngày 6/11/2009,
vào ngày 6/11/2009,
sẽ có phần TED xanh dương và lục,
10:21
there will be a TED green and blue session,
176
606000
4000
thế nên họ sơn thế này.
10:25
so they painted it like this.
177
610000
2000
(Cười)
10:27
(Laughter)
178
612000
1000
10:28
(Applause)
179
613000
5000
(Vỗ tay)
Đài nước khô, nơi
bọn trẻ đang đứng
bọn trẻ đang đứng
10:33
Dry water body. Children are standing on
180
618000
3000
10:36
a very difficult device to explain.
181
621000
3000
là vật dụng rất khó diễn tả.
10:39
This is called kund. We have, in English, surface water and ground water.
182
624000
5000
Được gọi là "kund". Trong tiếng Anh,
ta có nước bề mặt và nước ngầm.
ta có nước bề mặt và nước ngầm.
Nhưng nó không phải nước ngầm.
10:44
But this is not ground water.
183
629000
2000
Bạn có thể lấy nước ngầm
từ bất kỳ giếng nào.
từ bất kỳ giếng nào.
10:46
You can draw ground water from any well.
184
631000
2000
Nhưng đây không phải giếng thường.
10:48
But this is no ordinary well.
185
633000
3000
10:51
It squeeze the moisture
186
636000
4000
Nó chiết hơi ẩm
trong cát.
10:55
hidden in the sand.
187
640000
2000
10:57
And they have dubbed this water as the third one called [unclear].
188
642000
4000
Đây là loại nước thứ 3
được đặt tên là ".."
được đặt tên là ".."
11:01
And there is a gypsum belt running below it.
189
646000
5000
Có một
dải thạch cao bên dưới.
dải thạch cao bên dưới.
11:06
And it was deposited by the great mother Earth,
190
651000
4000
được Mẹ Trái Đất bồi đắp,
11:10
some three million years ago.
191
655000
3000
từ ba triệu năm trước.
11:13
And where we have this gypsum strip
192
658000
3000
Nơi có dải thạch cao này,
là nơi thu nước.
11:16
they can harvest this water.
193
661000
2000
Đây là đài nước khô tương tự.
11:18
This is the same dry water body.
194
663000
2000
Bạn không thấy bất kỳ "kund" nào;
11:20
Now, you don't find any kund;
195
665000
3000
chúng đã chìm xuống.
11:23
they are all submerged.
196
668000
2000
Khi nước rút, người dân có thể
11:25
But when the water goes down they will be able
197
670000
3000
lấy nước từ những công trình này suốt năm.
11:28
to draw water from those structures throughout the year.
198
673000
3000
11:31
This year they have received only six centimeters.
199
676000
4000
Năm nay, họ chỉ nhận 6cm.
11:35
Six centimeter of rainfall,
200
680000
3000
6cm nước mưa,
11:38
and they can telephone you
201
683000
2000
khi họ gọi cho bạn,
11:40
that if you find any water problem in your city,
202
685000
3000
xem bạn có vấn đề về nước
ở thành phố không
ở thành phố không
11:43
Delhi, Bombay, Bangalore, Mysore,
203
688000
2000
Dehli, Bombay, Bangalore, Mysore,
11:45
please come to our area of six centimeters, we can give you water.
204
690000
4000
hãy đến chỗ 6cm này,
tôi sẽ cho bạn nước.
tôi sẽ cho bạn nước.
11:49
(Laughter)
205
694000
1000
(Cười)
11:50
How they maintain them?
206
695000
2000
Họ giữ nước ra sao?
Có 3 cách: ý thức, kế hoạch,
11:52
There are three things: concept, planning,
207
697000
3000
dùng vào việc cần,
và gìn giữ nó.
và gìn giữ nó.
11:55
making the actual thing, and also maintaining them.
208
700000
3000
Đó là kết cấu gìn giữ,
11:58
It is a structure for maintain,
209
703000
2000
12:00
for centuries, by generations, without any department,
210
705000
5000
hàng thế kỷ, hàng thế hệ,
không ban bệ,
không ban bệ,
12:05
without any funding,
211
710000
2000
không lợi lộc.
Bí mật là "...",
"trân trọng".
"trân trọng".
12:07
So the secret is "[unclear]," respect.
212
712000
5000
Đó là thứ của riêng bạn,
không là tài sản cá nhân,
không là tài sản cá nhân,
12:12
Your own thing, not personal property,
213
717000
4000
12:16
my property, every time.
214
721000
3000
là thứ của tôi,
mọi lúc.
mọi lúc.
12:19
So, these stone pillars
215
724000
2000
Vì vậy, những cột đá này
12:21
will remind you that you are entering into a water body area.
216
726000
4000
sẽ nhắc rằng bạn đang
đi vào vùng đài nước.
đi vào vùng đài nước.
Đừng khạc nhổ hay
làm gì sai trái,
làm gì sai trái,
12:25
Don't spit, don't do anything wrong,
217
730000
2000
12:27
so that the clean water can be collected.
218
732000
3000
để thu được nước sạch.
Cột đá khác, phía bên phải.
12:30
Another pillar, stone pillar on your right side.
219
735000
3000
12:33
If you climb these three, six steps
220
738000
3000
Nếu leo lên 3, 6 bậc
bạn sẽ thấy cảnh rất đẹp.
12:36
you will find something very nice.
221
741000
3000
12:39
This was done in 11th century.
222
744000
3000
Nó có từ thế kỷ 11.
12:42
And you have to go further down.
223
747000
3000
Nếu đi xa hơn xuống phía dưới,
12:45
They say that a picture is worth a thousand words,
224
750000
3000
cảnh đẹp đáng ca tụng
hàng ngàn lời,
hàng ngàn lời,
12:48
so we can say a thousand words right now,
225
753000
3000
ngay lúc này đây,
hãy nói hàng ngày lời
hãy nói hàng ngày lời
12:51
an another thousand words.
226
756000
2000
và hàng ngàn lời nữa.
12:53
If the water table goes down,
227
758000
2000
Khi nước bề mặt rút,
12:55
you will find new stairs.
228
760000
2000
bạn sẽ thấy cầu thang mới.
12:57
If it comes up, some of them will be submerged.
229
762000
4000
Nếu nước lên,
vài bậc sẽ bị nhấn chìm.
vài bậc sẽ bị nhấn chìm.
Vậy, trong cả năm,
13:01
So, throughout the year
230
766000
2000
hệ thống đẹp đẽ này sẽ làm bạn hài lòng.
13:03
this beautiful system will give you some pleasure.
231
768000
5000
Ở ba mặt là những bậc thang này,
ở mặt thứ tư
ở mặt thứ tư
13:08
Three sides, such steps, on the fourth side
232
773000
2000
13:10
there is a four-story building
233
775000
2000
có tòa nhà bốn tầng
13:12
where you can organize such TED conferences anytime.
234
777000
5000
nơi bạn có thể tổ chức TED
bất kỳ lúc nào.
bất kỳ lúc nào.
(Vỗ tay)
13:17
(Applause)
235
782000
6000
13:23
Excuse me, who built these structures?
236
788000
4000
Xin lỗi, ai đã xây những kiến trúc này?
13:27
They are in front of you.
237
792000
2000
Trước mặt các bạn,
13:29
The best civil engineers we had, the best planners,
238
794000
4000
các kỹ sư và
nhà hoạch định tốt nhất,
nhà hoạch định tốt nhất,
13:33
the best architects.
239
798000
2000
các kiến trúc sư giỏi nhất.
Có thể nói rằng,
bởi có họ,
bởi có họ,
13:35
We can say that because of them,
240
800000
2000
13:37
because of their forefathers,
241
802000
2000
tổ tiên của họ,
13:39
India could get the first engineering college
242
804000
3000
Ấn Độ mới có
trường kỹ thuật đầu tiên
trường kỹ thuật đầu tiên
13:42
in 1847.
243
807000
3000
vào năm 1847.
Không có
trường Anh ngữ lúc đó.
trường Anh ngữ lúc đó.
13:45
There were no English medium schools at that time,
244
810000
3000
13:48
even no Hindi schools, [unclear] schools.
245
813000
3000
cả Hindi và trường "..."
13:51
But such people, compelled to the East India Company,
246
816000
3000
Những con người này,
bắt buộc đến công ty Đông Ấn,
bắt buộc đến công ty Đông Ấn,
13:54
which came here for business, a very dirty kind of business ...
247
819000
4000
công ty đến đây để kinh doanh,
một thứ rất dơ bẩn...
một thứ rất dơ bẩn...
13:58
(Laughter)
248
823000
2000
(Cười)
chứ không phải lập ra
trường kỹ thuật.
trường kỹ thuật.
14:00
but not to create the engineering colleges.
249
825000
3000
Bởi có họ, trường kỹ thuật đầu tiên
được thành lập
được thành lập
14:03
But because of them, first engineering college was created
250
828000
4000
ở ngôi làng nhỏ,
chứ không phải ở thị trấn.
chứ không phải ở thị trấn.
14:07
in a small village, not in the town.
251
832000
3000
14:10
The last point, we all know in our primary schools that
252
835000
5000
Cuối cùng, chúng ta đều biết
ở các trường tiểu học
ở các trường tiểu học
14:15
that camel is a ship of desert.
253
840000
3000
thì lạc đà
là "con tàu" trên sa mạc.
là "con tàu" trên sa mạc.
14:18
So, you can find through your Jeep,
254
843000
3000
Vì thế, nhìn qua xe Jeep,
14:21
a camel, and a cart.
255
846000
3000
bạn sẽ thấy lạc đà, và xe thồ.
14:24
This tire comes from the airplane.
256
849000
4000
Đây là vỏ bánh xe máy bay.
14:28
So, look at the beauty from the desert society
257
853000
3000
Hãy nhìn vẻ đẹp của
cộng đồng sa mạc
cộng đồng sa mạc
14:31
who can harvest rainwater,
258
856000
2000
những người thu nước mưa,
14:33
and also create something
259
858000
3000
tạo ra vật dụng
14:36
through a tire from a jet plane,
260
861000
4000
từ vỏ bánh xe
của máy bay phản lực,
của máy bay phản lực,
dùng cho xe thồ lạc đà.
14:40
and used in a camel cart.
261
865000
2000
14:42
Last picture, it's a tattoo,
262
867000
3000
Ảnh cuối, đó là hình xăm,
14:45
2,000-years-old tattoo.
263
870000
2000
cách đây 2000 năm,
14:47
They were using it on their body.
264
872000
3000
Chúng được xăm lên người.
14:50
Tattoo was, at one time,
265
875000
2000
Hình xăm, từng là
14:52
a kind of a blacklisted
266
877000
2000
một thứ trong sổ đen,
14:54
or con thing, but now it is in thing.
267
879000
3000
hay thứ xấu xa,
giờ đây nó là mô đen.
giờ đây nó là mô đen.
14:57
(Laughter)
268
882000
2000
(Cười)
14:59
(Applause)
269
884000
2000
(Vỗ tay)
Bạn có thể chép hình xăm này.
15:01
You can copy this tattoo. I have some posters of this.
270
886000
3000
Tôi có vài tấm như vậy.
(Cười)
(Cười)
15:04
(Laughter)
271
889000
3000
15:07
The center of life is water.
272
892000
5000
Cốt lõi cuộc sống là nước.
Có những con sóng đẹp.
15:12
These are the beautiful waves.
273
897000
2000
15:14
These are the beautiful stairs
274
899000
3000
Những bậc thang tuyệt mỹ
chúng ta thấy ở các trang trước.
15:17
which we just saw in one of the slides.
275
902000
3000
15:20
These are the trees.
276
905000
3000
Những cái cây.
Và những bông hoa
15:23
And these are the flowers which
277
908000
2000
thêm hương sắc cho đời.
15:25
add fragrance to our lives.
278
910000
4000
15:29
So, this is the message of desert.
279
914000
3000
Và, đây là thông điệp
của sa mạc.
của sa mạc.
15:32
Thank you very much.
280
917000
2000
Cảm ơn rất nhiều.
15:34
(Applause)
281
919000
26000
(Vỗ tay)
16:00
Chris Anderson: So, first of all, I wish I had your eloquence, truly, in any language.
282
945000
4000
Đầu tiên, tôi ước gì có tài hùng biện,
chân thật theo ngôn ngữ bất kỳ như ông.
chân thật theo ngôn ngữ bất kỳ như ông.
16:04
(Applause)
283
949000
7000
(Vỗ tay)
16:11
These artifacts and designs are inspiring.
284
956000
6000
Những tạo tác này
thực sự gây cảm hứng.
thực sự gây cảm hứng.
Ông có tin là
chúng có thể dùng được ở nơi khác không,
chúng có thể dùng được ở nơi khác không,
16:17
Do you believe that they can be used elsewhere,
285
962000
3000
16:20
that the world can learn from this?
286
965000
2000
để thế giới học theo?
16:22
Or is this just right for this place?
287
967000
2000
Hay chỉ dùng ở đây thôi?
16:24
Anupam Mishra: No, the basic idea is to
288
969000
3000
Không, điều chính yếu là
dùng nước tùy thuộc
mỗi địa phương.
mỗi địa phương.
16:27
utilize water that falls on our area.
289
972000
3000
16:30
So, the ponds, the open bodies, are everywhere,
290
975000
4000
Ao hồ, nguồn nước công cộng,
ở khắp nơi,
ở khắp nơi,
từ Sri Lanka đến Kashmir,
và các vùng khác
và các vùng khác
16:34
right from Sri Lanka to Kashmir, and in other parts also.
291
979000
5000
16:39
And these [unclear], which stored water,
292
984000
3000
Và những "..." chứa nước này,
16:42
there are two type of things.
293
987000
2000
có 2 loại.
16:44
One recharge, and one stores.
294
989000
2000
Một, tái nạp,
một, dự trữ
một, dự trữ
16:46
So, it depends on the terrain.
295
991000
3000
Vì thế, tùy vào địa hình.
16:49
But kund, which uses the gypsum belt,
296
994000
3000
Nhưng với "kund",
dùng dải thạch cao
dùng dải thạch cao
16:52
for that you have to go back to your calendar,
297
997000
4000
bạn phải quay lại thời gian,
ba triệu năm trước.
16:56
three million years ago.
298
1001000
2000
nếu có ở đấy, ta có thể làm ngay.
16:58
If it is there it can be done right now.
299
1003000
2000
17:00
Otherwise, it can't be done.
300
1005000
2000
Ngược lại thì không.
17:02
(Laughter)
301
1007000
1000
(Cười)
17:03
(Applause)
302
1008000
2000
(Vỗ tay)
17:05
CA: Thank you so much.
303
1010000
2000
Cảm ơn ông rất nhiều.
(Vỗ tay)
17:07
(Applause)
304
1012000
2000
ABOUT THE SPEAKER
Anupam Mishra - Environmental activistTo promote smart water management, Anupam Mishra works to preserve rural India’s traditional rainwater harvesting techniques.
Why you should listen
Anupam Mishra travels across water-challenged India studying rainwater harvesting methods and learning from the people behind them. He presents his findings to NGOs, development agencies and environmental groups, pulling from centuries of indigenous wisdom that has found water for drinking and irrigation even in extremely arid landscapes through wells, filter ponds and other catchment systems.
A founding member of the Gandhi Peace Foundation, Mishra is working to bridge the gap between modern water management technology and india's heritage of water harvesting, so that every community is self-sustainable and efficiently safekeeping an increasingly scarce and precious resource.
Anupam Mishra | Speaker | TED.com