TED-Ed Weekend
Ashton Cofer: A plan to recycle the unrecyclable
Аштон Кофер: Залуу зохион бүтээгчийн хөөсөнцөр дахин боловсруулах санаа
Filmed:
Readability: 4.9
1,379,778 views
Савалгааны хөөсөнцрөөс эхлээд нэг удаагийн кофены аяга гээд АНУ гэхэд л нэг жилд хоёр тэрбум фунт хөөсөнцөр хэрэглэдэг. Гэтэл эдгээрийн нэгээхэн нь ч дахин боловсруулалтад ордоггүй. Хэрэглэгдэхгүй хогны хэмжээнд санаа зовсон Аштон Кофер болон түүний баг хэрэглэгдсэн хөөсөнцрийг буталж илүү хэрэгцээтэй нэгэн зүйлд хувирган шатаах аргыг бодож олжээ. Ийнхүү Анхны Лего Лиг Глобал Инновэшн Шагнал болон Гүүглийн Шинжлэх Ухааны үзэсгэлэнгээс Шинжлэх ухаанч Америк зохион бүтээгч шагналыг хүртсэн санаатай танилцана уу.
Ashton Cofer - Youth inventor
Ashton Cofer and his FIRST Robotics team won the Google Science Fair for developing a process to convert Styrofoam waste into activated carbon for purifying water. Full bio
Ashton Cofer and his FIRST Robotics team won the Google Science Fair for developing a process to convert Styrofoam waste into activated carbon for purifying water. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
It was just an ordinary Saturday.
0
873
2423
Жирийн л нэгэн бямба гараг.
00:15
My dad was outside mowing the lawn,
1
3320
2216
Аав гадаа өвсөө тэгшилж,
00:17
my mom was upstairs folding laundry,
2
5560
2256
ээж дээд давхарт хувцаснууд эвхэн,
00:19
my sister was in her room doing homework
3
7840
2136
эгч өрөөндөө даалгавараа хийх зуур
00:22
and I was in the basement
playing video games.
playing video games.
4
10000
2360
би доод давхарт видео тоглоом тоглож байв.
00:25
And as I came upstairs
to get something to drink,
to get something to drink,
5
13080
2336
Тэгээд юм уухаар дээш гарч ирээд
00:27
I looked out the window
6
15440
1216
цонхоор хартал би гэнэт
00:28
and realized that there was something
that I was supposed to be doing,
that I was supposed to be doing,
7
16680
3296
хийж дуусгаагүй зүйлээ санасан юм.
Энэ бол миний цонхоор харсан зүйл
00:32
and this is what I saw.
8
20000
1200
00:35
No, this wasn't
my family's dinner on fire.
my family's dinner on fire.
9
23880
3096
Энэ тухайн өдрийн
оройн хоол биш л дээ.
оройн хоол биш л дээ.
00:39
This was my science project.
10
27000
2640
Энэ миний шинжлэх ухааны төсөл.
00:42
Flames were pouring out,
11
30240
1456
Цогнууд дүрэлзэн, утаа савсаж
00:43
smoke was in the air
12
31720
1216
яг л манай модон саравч
00:44
and it looked like our wooden deck
was about to catch fire.
was about to catch fire.
13
32960
3216
юу юугүй шатах гэж буй мэт л байлаа.
00:48
I immediately started yelling.
14
36200
1816
Би ч шууд л хашгирч
00:50
My mom was freaking out,
15
38040
1496
ээж маань цочирдож,
00:51
my dad ran around to put out the fire
16
39560
2096
аав маань галыг унтраахаар эргэлдэж
00:53
and of course my sister
started recording a Snapchat video.
started recording a Snapchat video.
17
41680
4136
харин мэдээж эгч маань
Snapchat дээрээ бичлэг хийж эхэллээ.
00:57
(Laughter)
18
45840
1896
(Инээд)
00:59
This was just the beginning
of my team's science project.
of my team's science project.
19
47760
3200
Энэ бол манай багийн хийж буй
төслийн дөнгөж эхлэл нь.
төслийн дөнгөж эхлэл нь.
01:03
My team is composed of me
and three other students
and three other students
20
51480
2656
Манай баг надаас гадна гурван гишүүнтэй.
01:06
who are here in the audience today.
21
54160
1680
Тэд өнөөдөр энд сууцгааж байгаа.
01:08
We competed in FIRST LEGO League
22
56280
2016
Бид хамтдаа Анхны Лего Лиг буюу
01:10
which is an international
LEGO robotics competition for kids,
LEGO robotics competition for kids,
23
58320
3536
хүүхдүүдийн дунд зохиогддог олон улсын
лего роботын тэмцээнд оролцож байв.
лего роботын тэмцээнд оролцож байв.
01:13
and in addition to a robotics game,
24
61880
1856
Роботон тоглоомоос гадна бид өөр нэгэн
01:15
we also worked
on a separate science project,
on a separate science project,
25
63760
2376
шинжлэх ухааны төсөл дээр
ажиллаж байсан бөгөөд
ажиллаж байсан бөгөөд
01:18
and this was the project
that we were working on.
that we were working on.
26
66160
2696
тэр нь энэ байгаа юм.
01:20
So the idea for this project all started
27
68880
1976
Энэ төслийн санаа
01:22
when a few months earlier,
28
70880
1256
хэдэн сарын өмнө манай багийн
01:24
a couple of my teammates
took a trip to Central America
took a trip to Central America
29
72160
2816
гишүүд төв Америкт аялж явахдаа
01:27
and saw beaches littered with Styrofoam,
30
75000
2496
далайн эргээр нимгэн хөөсөнцөр болон
нягтаршсан хөөсөнцөр хавтангууд
нягтаршсан хөөсөнцөр хавтангууд
01:29
or expanded polystyrene foam.
31
77520
1960
хөглөрч буйг харснаар эхлэсэн юм.
01:32
And when they came back
and told us about it,
and told us about it,
32
80040
2136
Тэд эргэж ирээд бидэнд энэ тухайгаа ярихад
01:34
we really started thinking about the ways
in which we see Styrofoam every day.
in which we see Styrofoam every day.
33
82200
3696
өдөр бүр хардаг хөөсөнцөрүүдийн
талаар бодож эхлэлээ.
01:37
Get a new flat-screen TV?
34
85920
1616
Хавтгай дэлгэцтэй зурагт авахад
01:39
You end up with a block of Styrofoam
bigger than the TV itself.
bigger than the TV itself.
35
87560
2960
зурагтнаасаа ч том хөөсөнцөр
хавтан үлддэг.
хавтан үлддэг.
01:43
Drink a cup of coffee?
36
91080
1456
Нэг аяга кофе уулаа гэж бодъё
01:44
Well, those Styrofoam coffee cups
are sure going to add up.
are sure going to add up.
37
92560
3176
Мөн л хөөсөнцөр кофены аяга үлдэнэ.
01:47
And where do all these items go
after their one-time use?
after their one-time use?
38
95760
3376
Ганцхан удаа хэрэглэгдээд л
энэ бүгд хаашаа явдаг юм бол?
01:51
Since there aren't any good
existing solutions for used Styrofoam,
existing solutions for used Styrofoam,
39
99160
3416
Хэрэгдлэгдсэн хөөсөнцөрүүдийг дахин
ашиглах сайн шийдэл байхгүй тул бараг
01:54
almost all of them
end up right in the landfill,
end up right in the landfill,
40
102600
2536
бүгд хөрсөн дээр болон далайн эрэг,
тэнгист хог хаягдал болж үлдэн
01:57
or the oceans and beaches,
41
105160
1336
01:58
taking over 500 years to degrade.
42
106520
2696
задарч уусахын тулд 500 жилийг зарцуулдаг.
02:01
And in fact, every year, the US alone
43
109240
2216
Баримтаас үзэхэд жилд Америк улс дангаараа
02:03
produces over two billion
pounds of Styrofoam,
pounds of Styrofoam,
44
111480
2656
900 сая тонн хөөсөнцөр хэрэглэдэг нь
02:06
filling up a staggering
25 percent of landfills.
25 percent of landfills.
45
114160
3176
нийт ил хог хаягдлын 25 хувь нь юм.
Тэгвэл бид яагаад энэ үл үзэгдэх
02:09
So why do we have these ghost
accumulations of Styrofoam waste?
accumulations of Styrofoam waste?
46
117360
3080
хөөсөнцөр хаягдлыг хадгалсаар байх гэж?
02:13
Why can't we just recycle them
like many plastics?
like many plastics?
47
121040
2800
Яагаад бид бусад пластикуудын адилаар
дахин боловсруулж болохгүй гэж?
дахин боловсруулж болохгүй гэж?
02:16
Well, simply put, recycled
polystyrene is too expensive
polystyrene is too expensive
48
124400
3416
Товчхондоо дахин боловсруулагдсан
полистринууд нь өндөр үнэтэй төдийгүй
02:19
and potentially contaminated,
49
127840
1576
бохирдсон байх боломжтой.
02:21
so there is very little market demand
for Styrofoam that has to be recycled.
for Styrofoam that has to be recycled.
50
129440
4216
Тиймээс хөөсөнцөрийг дахин боловсруулах
зах зээл нь маш жижигхэн.
зах зээл нь маш жижигхэн.
Иймд хөөсөнцөрүүд нь дахин ашиглагдах
02:25
And as a result, Styrofoam
is considered a nonrenewable material,
is considered a nonrenewable material,
51
133680
3536
боломжгүй материалд тооцогддог.
Учир нь полистриныг дахин боловсруулах
боломжгүй учраас шүү дээ.
боломжгүй учраас шүү дээ.
02:29
because it is neither feasible
nor viable to recycle polystyrene.
nor viable to recycle polystyrene.
52
137240
3760
02:33
And in fact, many cities across the US
53
141600
2576
Үнэндээ Америк даяар олон хотууд
Полистрин агуулсан бүтээгдэхүүн
02:36
have even passed ordinances
54
144200
1416
02:37
that simply ban the production
of many products containing polystyrene,
of many products containing polystyrene,
55
145640
3616
хэрэглэхийг хориглоод байгаа билээ.
Эдгээрт нь нэг удаагийн халбага сэрээ,
02:41
which includes disposable utensils,
56
149280
2056
02:43
packing peanuts, takeout containers
57
151360
2176
савлагааны хөөсөнцөр,
авч явах зориулалттай
авч явах зориулалттай
02:45
and even plastic beach toys,
58
153560
2136
хоолны савнууд төдийгүй пластик тоглоомууд
зэрэг бидний өдөр тутам хэрэглэдэг
бараа бүтээгдэхүүнүүд орно.
бараа бүтээгдэхүүнүүд орно.
02:47
all products that are very useful
in today's society.
in today's society.
59
155720
2976
02:50
And now France
has become the first country
has become the first country
60
158720
2176
Өнөөдөр Франц улс бүх төрлийн пластик
02:52
to completely ban all plastic utensils,
61
160920
2256
халбага, сэрээ, аяга,
тавагнууд хэрэглэхийг
тавагнууд хэрэглэхийг
02:55
cups and plates.
62
163200
1600
хориглосон анхны улс боллоо.
02:57
But what if we could keep using Styrofoam
63
165280
2416
Харин бид хөөсөнцөрийг үргэлжлүүлэн
02:59
and keep benefiting
from its cheap, lightweight, insulating
from its cheap, lightweight, insulating
64
167720
3736
хэрэглэж түүний хямд өртөг, хөнгөн жин,
савлагааны ашиг тусыг нь
хүртэхийн зэрэгцээ
хүртэхийн зэрэгцээ
03:03
and excellent packing ability,
65
171480
1736
03:05
while not having to suffer
from the repercussions
from the repercussions
66
173240
2336
ганцхан удаа хэрэглэгдээд дуусах
зовлонг нь мэдрэхгүй бол яах вэ?
зовлонг нь мэдрэхгүй бол яах вэ?
03:07
of having to dispose of it?
67
175600
1320
03:09
What if we could turn it into
something else that's actually useful?
something else that's actually useful?
68
177320
3496
Хэрэв бид үүнийг
үнэхээр хэрэгцээтэй өөр нэгэн
зүйл болгож чадвал яах вэ?
зүйл болгож чадвал яах вэ?
03:12
What if we could make
the impossible possible?
the impossible possible?
69
180840
2560
Хэрэв бид боломжгүйг
боломжтой болговол яах вэ?
боломжтой болговол яах вэ?
03:16
My team hypothesized that we could use
the carbon that's already in Styrofoam
the carbon that's already in Styrofoam
70
184400
4576
Манай багийнхан хөөсөнцөрт агуулагддаг
нүүрс төрөгчийг бидний өдөр тутам
03:21
to create activated carbon,
71
189000
1696
хэрэглэдэг ус шүүлтүүрэнд ашигладаг
идэвхжсэн нүүрс төрөгч болгох
идэвхжсэн нүүрс төрөгч болгох
03:22
which is used in almost
every water filter today.
every water filter today.
72
190720
2360
шийдвэр гаргасан юм.
03:25
And activated carbon works
by using very small micropores
by using very small micropores
73
193480
3616
Идэвхжсэн нүүрс төрөгч нь
бичил микробуудыг ашиглан
03:29
to filter out contaminants
from water or even air.
from water or even air.
74
197120
2960
ус төдийгүй агаараас бохирдлыг
шүүн гадагшлуулдаг.
шүүн гадагшлуулдаг.
03:32
So we started out
by doing a variety of heating tests,
by doing a variety of heating tests,
75
200840
3176
Тиймээс бид янз бүрийн шаталтын
туршилтууд хийж эхэлсэн юм.
туршилтууд хийж эхэлсэн юм.
03:36
and unfortunately, we had many failures.
76
204040
3080
Гэвч бид маш олон удаа бүтэлгүйтсээр байв.
03:39
Literally, nothing worked.
77
207640
2536
Ер нь бол нэг нь ч болсонгүй.
03:42
Besides my dad's grill catching on fire,
78
210200
2256
Аавынхаа гриллыг шатаааснаас бусдаар
03:44
most of our samples
vaporized into nothing,
vaporized into nothing,
79
212480
2656
бидний ихэнх туршилтууд маань юу ч үгүй
03:47
or exploded inside expensive furnaces,
80
215160
2416
ууршиж, зууханд дэлбэрэн, зууралдсан
03:49
leaving a horribly sticky mess.
81
217600
2240
наалдамхай үнс л үлдээдэг байлаа.
03:52
In fact, we were so saddened
by our failures that we almost gave up.
by our failures that we almost gave up.
82
220440
3600
Бид бүтэлгүйтэлдээ сэтгэлээр унаж
бууж өгөхөө дөхсөн.
Бид яагаад томчууд боломжгүй гэсээр
байтал үргэлжлүүлсэн бэ?
байтал үргэлжлүүлсэн бэ?
03:57
So why did we keep trying
83
225360
1336
03:58
when all the adults
said it was impossible?
said it was impossible?
84
226720
2376
04:01
Well, maybe it's because we're kids.
We don't know any better.
We don't know any better.
85
229120
2920
Магадгүй бид хүүхдүүд учраас байх.
Мэдэхгүй зүйл олон байгаа шүү дээ.
Мэдэхгүй зүйл олон байгаа шүү дээ.
04:04
But the truth is, we kept trying
because we thought it was still possible.
because we thought it was still possible.
86
232779
3477
Гэхдээ бид болно гэж итгэсэн тул
үргэлжлүүлсээр байсан юм.
үргэлжлүүлсээр байсан юм.
04:08
We knew that if we were successful,
87
236280
1696
Бид үүнийг бүтээж чадвал байгаль
орчиндоо туслаад зогсохгүй
орчиндоо туслаад зогсохгүй
04:10
we would be helping the environment
and making the world a better place.
and making the world a better place.
88
238000
3416
дэлхийгээ илүү сайхан болгохоо мэдэж байв.
04:13
So we kept trying
89
241440
1656
Тиймээс үргэлжлүүлээд л байв.
04:15
and failing
90
243120
1736
Бүтэлгүйтээд л,
04:16
and trying
91
244880
1656
дахин туршаад л,
04:18
and failing.
92
246560
1576
дахин бүтэлгүйтээд л...
04:20
We were so ready to give up.
93
248160
1640
Бид бууж өгөхөд үнэхээр ойрхон байсан.
04:22
But then it happened.
94
250640
1576
Гэтэл нэг зүйл болсон.
04:24
With the right temperatures,
times and chemicals,
times and chemicals,
95
252240
2696
Зөв температур, зөв цаг,
зөв химийн найрлагатайгаар
04:26
we finally got that successful test result
96
254960
2256
эцсийн эцэст бид амжилттай үр дүнд хүрч
04:29
showing us that we had created
activated carbon from Styrofoam waste.
activated carbon from Styrofoam waste.
97
257240
3815
хөөсөнцөрийн хаягдлаас
идэвхжсэн нүүрс төрөгч гарган авсан.
04:33
And at that moment,
the thing that had been impossible
the thing that had been impossible
98
261079
2577
Яг тэр үед боломжгүй хэмээгдэж
байсан нь гэв гэнэт тийм биш болж таарсан.
04:35
all of a sudden wasn't.
99
263680
1240
04:37
It showed us that although we had
many failures at the beginning,
many failures at the beginning,
100
265480
3056
Энэ нь бид эхэн үедээ бүтэлгүйтсэн ч
хүссэн үр дүндээ хүрэхийн тулд
04:40
we were able to persevere through them
to get the test results that we wanted.
to get the test results that we wanted.
101
268560
3696
тууштай тэмцэж чадсаныг минь харуулж байв.
Бид ус цэвэршүүлэх идэвхжүүлсэн
нүүрс төрөгч гаргаад зогсохгүй,
нүүрс төрөгч гаргаад зогсохгүй,
04:44
And moreover, not only were we able
to create activated carbon
to create activated carbon
102
272280
2936
04:47
for purifying water,
103
275240
1256
хөөсөнцөрийн хаягдал дахин боловсруулах
боломжийг нээн дэлхийн хоёр том
боломжийг нээн дэлхийн хоёр том
04:48
but we were also able
to reduce Styrofoam waste,
to reduce Styrofoam waste,
104
276520
2456
04:51
solving two global problems
with just one solution.
with just one solution.
105
279000
2760
асуудалд нэгдсэн нэг шийдэл гаргаж чадсан.
04:54
So from then on, we were inspired
to take our project further,
to take our project further,
106
282320
2936
Түүнээс хойш бид төслөө илүү өргөжүүлэхээр
урамшин илүү үр дүнтэй болгохын тулд
урамшин илүү үр дүнтэй болгохын тулд
04:57
performing more tests
to make it more effective
to make it more effective
107
285280
2216
олон олон туршилтууд хийн
04:59
and testing it in real world situations.
108
287520
2336
дэлхийн бодит нөхцөл
байдалд туршиж үзлээ.
байдалд туршиж үзлээ.
05:01
We then proceeded to receive funding
109
289880
1736
Ийнхүү бид Америкийн Армийн
05:03
from the NSTA's eCYBERMISSION
STEM-in-Action program
STEM-in-Action program
110
291640
2976
NSTA eCYBERMISSION
STEM-in-Action хөтөлбөр
05:06
sponsored by the US Army,
111
294640
1736
болон XPRIZE-н ивээн тэтгэсэн
05:08
as well as FIRST Global Innovation Awards
112
296400
2376
FIRST Global Innovation Awards-с
05:10
sponsored by XPRIZE.
113
298800
1280
санхүүжилт авах болсон юм.
05:12
And we were also honored
114
300640
1256
Бид мөн Google ШУ-н үзэсгэлэнгээс
05:13
with the Scientific American
Innovator Award
Innovator Award
115
301920
2776
Scientific American Innovator
шагнал авсан юм.
шагнал авсан юм.
05:16
from Google Science Fair.
116
304720
1240
Эдгээр санхүүжилтаар
бид үйл ажиллагаагаа
бид үйл ажиллагаагаа
05:18
And using these funds, we plan
to file a full patent on our process
to file a full patent on our process
117
306480
3456
бүрэн патентжуулж төслөө цааш
05:21
and to continue to work on our project.
118
309960
1880
үргэлжлүүлэх боломжтой болсон.
05:24
So yes, although we started
with catching my dad's grill on fire
with catching my dad's grill on fire
119
312440
4176
Тэгэхээр хэдийгээр би аавынхаа
зуухыг шатааж эхэлсэн ч
05:28
and failing so many times
that we almost quit,
that we almost quit,
120
316640
2496
бараг л шантарч, олон удаа бүтэлгүйтсэн ч
эргээд харахад энэ бүгд үнэхээр
үнэ цэнэтэй санагдаж байна.
үнэ цэнэтэй санагдаж байна.
05:31
it was well worth it
when we look back at it now.
when we look back at it now.
121
319160
2536
05:33
We took a problem
that many people said was impossible
that many people said was impossible
122
321720
2816
Бид олон хүний боломжгүй
гэсэн асуудлыг авч
гэсэн асуудлыг авч
05:36
and we made it possible,
123
324560
1496
боломжтой болгож чадсан.
Юу ч бүтэхгүй мэт санагдахад бид
үргэлжлүүлэн тууштай зүтгэсэн.
үргэлжлүүлэн тууштай зүтгэсэн.
05:38
and we persevered when it looked
like nothing that we did would work.
like nothing that we did would work.
124
326080
3256
05:41
We learned that you can't have success
125
329360
2096
Бид их бага хэмжээний бүтэлгүйтэлгүйгээр
05:43
without a little,
126
331480
1496
хэн ч амжилтанд хүрдэггүй
05:45
or a lot, of failure.
127
333000
1760
гэдгийг ойлгож авсан.
Тиймээс ирээдүйд, хэрэв
шарж байсан зүйл нь
шарж байсан зүйл нь
05:47
So in the future, don't be afraid
if your grill goes up in flames,
if your grill goes up in flames,
128
335440
3616
галд дүрэлзвэл битгий ай.
05:51
because you never know
when your idea might just catch fire.
when your idea might just catch fire.
129
339080
3880
Учир нь чиний санаа хэзээ
гал болон дүрэлзэж
гал болон дүрэлзэж
амжилтанд хүрэхийг чи огт мэдэхгүй.
05:55
Thank you.
130
343800
1216
Баярлалаа.
05:57
(Applause)
131
345040
3480
(Алга ташилт)
ABOUT THE SPEAKER
Ashton Cofer - Youth inventorAshton Cofer and his FIRST Robotics team won the Google Science Fair for developing a process to convert Styrofoam waste into activated carbon for purifying water.
Why you should listen
Ashton Cofer has several patents pending, including a method to convert polystyrene foam waste into activated carbon for purifying water. He and his teammates recently won the 2016 Google Science Fair’s Scientific American Innovator Award. Ashton has a passion for science and technology, and in addition to inventing, he also competed in FIRST LEGO League robotics and teaches robotics workshops to local area youth in his hometown of Columbus, Ohio.
Ashton Cofer | Speaker | TED.com