TEDIndia 2009
Kavita Ramdas: Radical women, embracing tradition
Kavita Ramdas: Radicale vrouwen die traditie omarmen
Filmed:
Readability: 4.4
589,855 views
Hoe ziet een sterke vrouw eruit? Kan ze een boerka dragen, een hijab, een sari? Kavita Ramdas spreekt over drie opmerkelijke vrouwen die hun culturele erfgoed eren - terwijl ze eraan werken de onderdrukkende tradities te hervormen.
Kavita Ramdas - Philanthropist
Kavita Ramdas directs the Global Fund for Women, the largest foundation in the world supporting women's human rights across all borders. Full bio
Kavita Ramdas directs the Global Fund for Women, the largest foundation in the world supporting women's human rights across all borders. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Salaam. Namaskar.
0
1000
2000
Salaam. Namaskar.
00:18
Good morning.
1
3000
2000
Goedemorgen.
00:20
Given my TED profile, you might be expecting
2
5000
2000
Gezien mijn TED profiel, zou je verwachten
00:22
that I'm going to speak to you about
3
7000
2000
dat ik het ga hebben over
00:24
the latest philanthropic trends --
4
9000
2000
de nieuwste filantropische trends.
00:26
the one that's currently got Wall Street
5
11000
2000
De trends die op dit moment Wall Street
00:28
and the World Bank buzzing --
6
13000
2000
en de Wereldbank bezighouden:
00:30
how to invest in women,
7
15000
2000
hoe te investeren in vrouwen,
00:32
how to empower them, how to save them.
8
17000
3000
hoe vrouwen kracht te geven, hoe hen te redden.
00:35
Not me.
9
20000
2000
Ik niet.
00:37
I am interested in how women
10
22000
2000
Ik ben geïnteresseerd in hoe vrouwen
00:39
are saving us.
11
24000
2000
ons redden.
00:41
They're saving us by redefining and re-imagining
12
26000
3000
Ze redden ons door de toekomst
00:44
a future that defies and blurs
13
29000
3000
te herdefiniëren en een toekomst voor te stellen
00:47
accepted polarities,
14
32000
2000
die de geaccepteerde polariteiten tart en vervaagt.
00:49
polarities we've taken for granted for a long time,
15
34000
3000
Polariteiten die we te lang als vanzelfsprekend beschouwd hebben,
00:52
like the ones between modernity and tradition,
16
37000
3000
zoals die tussen moderniteit en traditie,
00:55
First World and Third World,
17
40000
3000
Eerste Wereld en Derde Wereld,
00:58
oppression and opportunity.
18
43000
2000
onderdrukking en kansen.
01:00
In the midst of the daunting challenges
19
45000
2000
In het midden van deze enorme uitdagingen
01:02
we face as a global community,
20
47000
2000
waar we met de wereldwijde gemeenschap voor staan,
01:04
there's something about
21
49000
2000
is er iets
01:06
this third way raga
22
51000
2000
aan deze derde aanpak
01:08
that is making my heart sing.
23
53000
2000
die maakt dat mijn hart zingt.
01:10
What intrigues me most
24
55000
2000
Wat me het meest intrigeert
01:12
is how women are doing this,
25
57000
2000
is hoe vrouwen dit doen,
01:14
despite a set of paradoxes
26
59000
2000
ondanks een reeks van paradoxen
01:16
that are both frustrating and fascinating.
27
61000
3000
die zowel frustrerend en fascinerend zijn.
01:19
Why is it that women are, on the one hand,
28
64000
3000
Waarom is het dat vrouwen aan de ene kant,
01:22
viciously oppressed by cultural practices,
29
67000
3000
vreselijk onderdrukt worden door culturele praktijken
01:25
and yet at the same time,
30
70000
2000
en toch, tegelijkertijd,
01:27
are the preservers of cultures in most societies?
31
72000
3000
de bewaarders zijn van culturen in de meeste samenlevingen?
01:30
Is the hijab or the headscarf
32
75000
2000
Is de hijab of de hoofddoek
01:32
a symbol of submission
33
77000
2000
een symbool van onderwerping
01:34
or resistance?
34
79000
2000
of weerstand?
01:36
When so many women and girls
35
81000
3000
Wanneer zo veel vrouwen en meisjes,
01:39
are beaten, raped, maimed
36
84000
2000
dagelijks
01:41
on a daily basis
37
86000
2000
worden geslagen, verkracht en verminkt
01:43
in the name of all kinds of causes --
38
88000
2000
in naam van allerlei redenen,
01:45
honor, religion, nationality --
39
90000
2000
eer, godsdienst, nationaliteit.
01:47
what allows women to replant trees,
40
92000
3000
Wat maakt dat vrouwen in staat zijn bomen te herplanten,
01:50
to rebuild societies,
41
95000
2000
samenlevingen opnieuw op te bouwen
01:52
to lead radical, non-violent movements
42
97000
2000
en radicale, niet-gewelddadige bewegingen te leiden
01:54
for social change?
43
99000
2000
voor sociale verandering?
01:56
Is it different women
44
101000
2000
Zijn het andere vrouwen
01:58
who are doing the preserving and the radicalizing?
45
103000
3000
die het behoud en het radicaliseren doen?
02:01
Or are they one and the same?
46
106000
2000
Of zijn ze een en dezelfde?
02:03
Are we guilty, as Chimamanda Adichie reminded us
47
108000
3000
Zijn we schuldig, zoals Chimamanda Adichie ons vertelde
02:06
at the TED conference in Oxford,
48
111000
2000
op een TED-conferentie in Oxford,
02:08
of assuming that there is a single story
49
113000
3000
aan de veronderstelling dat er maar één verhaal
02:11
of women's struggles for their rights
50
116000
2000
is van de strijd van vrouwen voor hun rechten,
02:13
while there are, in fact, many?
51
118000
2000
terwijl er in feite veel verhalen zijn.
02:15
And what, if anything,
52
120000
2000
Hebben mannen
02:17
do men have to do with it?
53
122000
2000
hier ook maar iets mee te maken?
02:19
Much of my life has been a quest
54
124000
2000
Een groot deel van mijn leven is een zoektocht
02:21
to get some answers to these questions.
55
126000
3000
om antwoorden te vinden op deze vragen.
02:24
It's taken me across the globe
56
129000
2000
Het heeft me over de hele wereld gebracht,
02:26
and introduced me to some amazing people.
57
131000
2000
en ik ontmoette een aantal fantastische mensen.
02:28
In the process, I've gathered a few fragments
58
133000
3000
In het proces, verzamelde ik een paar fragmenten
02:31
that help me shed some light on this puzzle.
59
136000
3000
die me hielpen licht te werpen op deze puzzel.
02:34
Among those who've helped open my eyes
60
139000
2000
Onder degenen die geholpen hebben mij mijn ogen te openen
02:36
to a third way
61
141000
2000
naar een derde weg,
02:38
are: a devout Muslim in Afghanistan,
62
143000
3000
is een vrome moslima uit Afghanistan,
02:41
a group of harmonizing lesbians in Croatia
63
146000
3000
een groep van harmoniserende lesbiennes in Kroatië
02:44
and a taboo breaker in Liberia.
64
149000
3000
en een taboebreekster in Liberia.
02:47
I'm indebted to them,
65
152000
2000
Ik ben dank verschuldigd aan hen,
02:49
as I am to my parents,
66
154000
2000
net zoals aan mijn ouders,
02:51
who for some set of misdemeanors in their last life,
67
156000
3000
die voor enkele overtredingen in hun vorig leven
02:54
were blessed with three daughters in this one.
68
159000
3000
gezegend werden met drie dochters in dit leven.
02:57
And for reasons equally unclear to me,
69
162000
2000
Om redenen die ook mij onduidelijk zijn,
02:59
seem to be inordinately proud of the three of us.
70
164000
3000
lijken ze buitengewoon trots op ons alle drie.
03:03
I was born and raised here in India,
71
168000
2000
Ik ben geboren en getogen in India
03:05
and I learned from an early age
72
170000
2000
en ik leerde van jongsaf
03:07
to be deeply suspicious of the aunties and uncles
73
172000
3000
wantrouwig te zijn van ooms en tantes
03:10
who would bend down, pat us on the head
74
175000
2000
die zich bukten, ons op het hoofd wreven
03:12
and then say to my parents
75
177000
2000
en dan aan mijn ouders zeiden --
03:14
with no problem at all,
76
179000
2000
zonder probleem:
03:16
"Poor things. You only have three daughters.
77
181000
3000
"Arme mensen. Jullie hebben alleen maar drie dochters.
03:19
But you're young, you could still try again."
78
184000
3000
Jullie zijn jong. Jullie kunnen toch nog eens proberen."
03:22
My sense of outrage
79
187000
2000
Mijn gevoel van verontwaardiging
03:24
about women's rights
80
189000
2000
over vrouwenrechten
03:27
was brought to a boil when I was about 11.
81
192000
3000
werd naar het kookpunt gebracht toen ik ongeveer 11 was.
03:30
My aunt, an incredibly articulate
82
195000
2000
Mijn tante, een ongelooflijk mondige
03:32
and brilliant woman,
83
197000
2000
en briljante vrouw
03:34
was widowed early.
84
199000
3000
werd vroeg weduwe.
03:37
A flock of relatives descended on her.
85
202000
3000
Een kudde van familieleden daalde op haar neer.
03:40
They took off her colorful sari.
86
205000
2000
Ze trokken haar kleurrijke sari uit.
03:42
They made her wear a white one.
87
207000
3000
Ze dwongen haar een witte te dragen.
03:45
They wiped her bindi off her forehead.
88
210000
3000
Ze veegden haar bindi van haar voorhoofd.
03:48
They broke her bangles.
89
213000
2000
Ze braken haar armbanden.
03:50
Her daughter, Rani,
90
215000
2000
Haar dochter Rani,
03:52
a few years older than me,
91
217000
2000
een paar jaar ouder dan ik,
03:54
sat in her lap bewildered,
92
219000
2000
zat verbijsterd op haar schoot,
03:56
not knowing what had happened
93
221000
2000
niet wetende wat er gebeurde
03:58
to the confident woman
94
223000
2000
met de zelfverzekerde vrouw
04:00
she once knew as her mother.
95
225000
2000
die ze ooit kende als haar moeder.
04:02
Late that night, I heard my mother
96
227000
2000
Later die nacht, hoorde ik mijn moeder
04:04
begging my father,
97
229000
2000
bij mijn vader smeken:
04:06
"Please do something Ramu. Can't you intervene?"
98
231000
3000
"Alsjeblieft doe iets Ramu. Kan je niet ingrijpen?"
04:09
And my father, in a low voice, muttering,
99
234000
3000
En mijn vader, in een mompelende lage stem:
04:13
"I'm just the youngest brother, there's nothing I can do.
100
238000
3000
"Ik ben gewoon de jongste broer, er is niets dat ik kan doen.
04:16
This is tradition."
101
241000
2000
Het is traditie."
04:18
That's the night I learned the rules
102
243000
2000
Dat is de avond dat ik de regels leerde
04:20
about what it means to be female in this world.
103
245000
3000
over wat het betekent om een vrouw te zijn in deze wereld.
04:24
Women don't make those rules,
104
249000
2000
Vrouwen maken deze regels niet,
04:26
but they define us, and they define
105
251000
2000
maar ze definiëren ons en ze bepalen
04:28
our opportunities and our chances.
106
253000
2000
onze mogelijkheden en onze kansen.
04:30
And men are affected by those rules too.
107
255000
3000
Mannen worden ook beïnvloed door deze regels.
04:33
My father, who had fought in three wars,
108
258000
3000
Mijn vader, die gevochten had in drie oorlogen,
04:37
could not save his own sister
109
262000
2000
kon zijn eigen zus niet redden
04:39
from this suffering.
110
264000
2000
uit dit lijden.
04:45
By 18,
111
270000
2000
Toen ik 18 werd,
04:47
under the excellent tutelage of my mother,
112
272000
2000
onder de uitstekende begeleiding van mijn moeder,
04:49
I was therefore, as you might expect,
113
274000
2000
was ik dus, zoals je zou verwachten,
04:51
defiantly feminist.
114
276000
2000
een trotse feministe.
04:53
On the streets chanting,
115
278000
2000
Zingend op straat,
04:55
"[Hindi]
116
280000
2000
[Hindi]
04:57
[Hindi]
117
282000
2000
[Hindi]
04:59
We are the women of India.
118
284000
3000
"Wij zijn de vrouwen van India.
05:02
We are not flowers, we are sparks of change."
119
287000
2000
Wij zijn geen bloemen, we zijn vonken van verandering."
05:04
By the time I got to Beijing in 1995,
120
289000
3000
Tegen de tijd dat ik naar Beijing ging in 1995,
05:07
it was clear to me, the only way
121
292000
2000
was het duidelijk voor mij. De enige manier
05:09
to achieve gender equality
122
294000
2000
om gendergelijkheid te bereiken
05:11
was to overturn centuries
123
296000
2000
was eeuwen van onderdrukkende traditie
05:13
of oppressive tradition.
124
298000
2000
omver te werpen.
05:15
Soon after I returned from Beijing,
125
300000
2000
Al snel nadat ik terugkwam van Beijing,
05:17
I leapt at the chance to work for this wonderful organization,
126
302000
3000
sprong ik op de kans om te werken voor deze geweldige organisatie,
05:20
founded by women,
127
305000
2000
opgericht door vrouwen om de rechten
05:22
to support women's rights organizations around the globe.
128
307000
3000
van vrouwenorganisaties over de hele wereld te ondersteunen.
05:27
But barely six months into my new job,
129
312000
2000
Maar amper zes maanden in mijn nieuwe baan,
05:29
I met a woman
130
314000
2000
ontmoette ik een vrouw
05:31
who forced me to challenge all my assumptions.
131
316000
3000
die mij dwong al mijn veronderstellingen uit te dagen.
05:34
Her name is Sakena Yacoobi.
132
319000
2000
Haar naam is Sakena Yacoobi.
05:38
She walked into my office
133
323000
2000
Ze liep binnen in mijn kantoor
05:40
at a time when no one knew
134
325000
2000
op een moment dat niemand in de Verenigde Staten
05:42
where Afghanistan was in the United States.
135
327000
3000
wist waar Afghanistan lag.
05:47
She said to me, "It is not about the burka."
136
332000
3000
Ze zei tegen mij: "Het gaat niet over de boerka."
05:50
She was the most determined advocate
137
335000
2000
Ze was de meest vastberaden pleiter
05:52
for women's rights I had ever heard.
138
337000
2000
voor vrouwenrechten die ik ooit gehoord had.
05:54
She told me women were running underground schools
139
339000
3000
Ze vertelde me dat vrouwen ondergronds scholen runden
05:57
in her communities inside Afghanistan,
140
342000
3000
in haar gemeenschappen in Afghanistan
06:00
and that her organization, the Afghan Institute of Learning,
141
345000
2000
en dat haar organisatie, het "Afghan Institute for Learning"
06:02
had started a school in Pakistan.
142
347000
3000
gestart was met een school in Pakistan.
06:05
She said, "The first thing anyone who is a Muslim knows
143
350000
3000
Ze zei: "Het eerste dat iedereen die een moslim is, weet
06:09
is that the Koran requires
144
354000
3000
is dat de Koran geletterdheid eist
06:12
and strongly supports literacy.
145
357000
3000
en er een sterk voorstander van is.
06:15
The prophet wanted every believer
146
360000
2000
De profeet wilde dat iedere gelovige
06:17
to be able to read the Koran for themselves."
147
362000
2000
zelf de Koran kan lezen."
06:19
Had I heard right?
148
364000
2000
Had ik het goed gehoord?
06:21
Was a women's rights advocate
149
366000
2000
Deed een voorstander van vrouwenrechten
06:23
invoking religion?
150
368000
3000
een beroep op religie?
06:26
But Sakena defies labels.
151
371000
2000
Maar Sakena tart labels.
06:28
She always wears a headscarf,
152
373000
3000
Ze draagt altijd een hoofddoek.
06:31
but I've walked alongside with her on a beach
153
376000
2000
Ik heb ook samen met haar op een strand gelopen,
06:33
with her long hair flying in the breeze.
154
378000
3000
haar lange haren wapperend in de wind.
06:36
She starts every lecture with a prayer,
155
381000
2000
Ze begint elke les met een gebed
06:38
but she's a single, feisty,
156
383000
3000
maar ze is een alleenstaande, vrijgevochten,
06:41
financially independent woman
157
386000
2000
financieel onafhankelijke vrouw
06:43
in a country where girls are married off at the age of 12.
158
388000
3000
in een land waar meisjes worden uitgehuwelijkt op de leeftijd van 12.
06:46
She is also immensely pragmatic.
159
391000
3000
Ze is ook enorm pragmatisch.
06:50
"This headscarf and these clothes," she says,
160
395000
3000
"Deze hoofddoek en deze kleren," zegt ze,
06:53
"give me the freedom to do what I need to do
161
398000
3000
"Geven me de vrijheid om te doen wat ik moet doen
06:56
to speak to those whose support and assistance
162
401000
2000
om te spreken met degenen wiens steun en hulp
06:58
are critical for this work.
163
403000
3000
essentieel zijn voor dit werk.
07:01
When I had to open the school in the refugee camp,
164
406000
2000
Toen ik de school moest openen in het vluchtelingenkamp,
07:03
I went to see the imam.
165
408000
2000
bracht ik een bezoek bij de imam.
07:05
I told him, 'I'm a believer, and women and children
166
410000
3000
Ik zei tegen hem: 'Ik ben een gelovige, en de vrouwen en kinderen
07:08
in these terrible conditions
167
413000
2000
in deze verschrikkelijke omstandigheden
07:10
need their faith to survive.'"
168
415000
3000
hebben hun geloof nodig om te overleven."
07:13
She smiles slyly.
169
418000
2000
Ze glimlachte schalks.
07:15
"He was flattered.
170
420000
2000
"Hij was gevleid.
07:17
He began to come twice a week to my center
171
422000
3000
Hij begon twee keer per week naar mijn centrum te komen
07:20
because women could not go to the mosque.
172
425000
2000
omdat vrouwen niet naar de moskee konden gaan.
07:22
And after he would leave,
173
427000
2000
Nadat hij vertrokken was,
07:24
women and girls would stay behind.
174
429000
2000
bleven vrouwen en meisjes achter.
07:26
We began with a small literacy class
175
431000
2000
We begonnen met een kleine literatuurklas
07:28
to read the Koran,
176
433000
2000
om de Koran te lezen,
07:30
then a math class, then an English class, then computer classes.
177
435000
3000
daarna een wiskundeklas, dan een Engelse les, daarna computerklassen.
07:33
In a few weeks, everyone in the refugee camp
178
438000
3000
Na een paar weken, kwam iedereen in het vluchtelingenkamp
07:36
was in our classes."
179
441000
2000
naar onze lessen."
07:38
Sakena is a teacher
180
443000
3000
Sakena is een lerares
07:41
at a time when to educate women
181
446000
3000
in een tijd waarin vrouwen onderwijzen
07:44
is a dangerous business in Afghanistan.
182
449000
2000
een gevaarlijke business is in Afghanistan.
07:46
She is on the Taliban's hit list.
183
451000
3000
Ze staat op de dodenlijst van de Taliban.
07:49
I worry about her every time she travels across that country.
184
454000
3000
Ik maak me zorgen over haar elke keer als ze door dat land reist.
07:52
She shrugs when I ask her about safety.
185
457000
3000
Ze haalt haar schouders op als ik haar vraag over de veiligheid.
07:55
"Kavita jaan, we cannot allow ourselves to be afraid.
186
460000
3000
"Kavita Jan, we kunnen onszelf niet toelaten bang te zijn.
07:58
Look at those young girls who go back to school
187
463000
2000
Kijk eens naar die jonge meisjes die terug naar school gaan
08:00
when acid is thrown in their face."
188
465000
2000
nadat er zuur in hun gezicht is gegooid."
08:02
And I smile, and I nod,
189
467000
2000
Ik lach en ik knik
08:04
realizing I'm watching women and girls
190
469000
2000
en realiseer me dat ik vrouwen en meisjes zie
08:06
using their own religious traditions and practices,
191
471000
3000
die hun eigen religieuze tradities en praktijken
08:09
turning them into instruments
192
474000
2000
gebruiken en veranderen tot instrumenten
08:11
of opposition and opportunity.
193
476000
3000
van de oppositie en kansen.
08:14
Their path is their own
194
479000
2000
Het is hun eigen pad
08:16
and it looks towards an Afghanistan
195
481000
3000
en het kijkt uit naar een
08:19
that will be different.
196
484000
2000
heel ander Afghanistan.
08:21
Being different is something the women
197
486000
2000
Anders zijn is iets wat de vrouwen
08:23
of Lesbor in Zagreb, Croatia
198
488000
2000
van Lesbor in Zagreb, Kroatië
08:25
know all too well.
199
490000
2000
maar al te goed kennen.
08:27
To be a lesbian, a dyke,
200
492000
2000
Een lesbienne, een pot zijn,
08:29
a homosexual
201
494000
2000
een homoseksueel.
08:31
in most parts of the world, including right here
202
496000
2000
In de meeste delen van de wereld, waaronder hier
08:33
in our country, India,
203
498000
2000
in ons land, India,
08:35
is to occupy a place of immense discomfort
204
500000
2000
is dit een positie met immens ongemak
08:37
and extreme prejudice.
205
502000
2000
en extreme vooroordelen.
08:39
In post-conflict societies like Croatia,
206
504000
3000
In post-conflict samenlevingen zoals Kroatië,
08:42
where a hyper-nationalism and religiosity
207
507000
3000
waar hypernationalisme en religiositeit
08:45
have created an environment unbearable
208
510000
2000
een ondraaglijke omgeving hebben gecreëerd
08:47
for anyone who might
209
512000
2000
voor iedereen die misschien
08:49
be considered a social outcast.
210
514000
2000
kan beschouwd worden als een sociale outcast.
08:51
So enter a group of out dykes,
211
516000
2000
Hier de groep van out-potten,
08:53
young women who love the old music
212
518000
3000
jonge vrouwen die van de oude muziek houden
08:56
that once spread across that region
213
521000
2000
die vroeger verspreid was over de regio
08:58
from Macedonia to Bosnia,
214
523000
2000
van Macedonië tot Bosnië,
09:00
from Serbia to Slovenia.
215
525000
2000
van Servië naar Slovenië.
09:02
These folk singers met at college at a gender studies program.
216
527000
3000
Deze folkzangers ontmoetten elkaar op de universiteit op een genderstudie programma.
09:06
Many are in their 20s, some are mothers.
217
531000
3000
Velen zijn twintigers. Sommigen zijn moeders.
09:09
Many have struggled to come out to their communities,
218
534000
3000
Velen hadden moeite om uit de kast te komen in hun gemeenschappen.
09:12
in families whose religious beliefs make it hard to accept
219
537000
3000
In families maken religieuze overtuigingen het moeilijk om te accepteren
09:15
that their daughters are not sick,
220
540000
2000
dat hun dochters niet ziek zijn,
09:17
just queer.
221
542000
2000
maar gewoon lesbisch.
09:19
As Leah, one of the founders of the group, says,
222
544000
3000
Zoals Leah, een van de oprichters van de groep, zegt:
09:22
"I like traditional music very much.
223
547000
3000
"Ik houd veel van traditionele muziek.
09:25
I also like rock and roll.
224
550000
2000
Ik houd ook van rock en roll.
09:27
So Lesbor, we blend the two.
225
552000
2000
Dus Lesbor, we mengen de twee.
09:29
I see traditional music like a kind of rebellion,
226
554000
2000
Ik zie traditionele muziek als een soort van rebellie
09:31
in which people can really speak their voice,
227
556000
3000
waarin mensen echt hun stem kunnen laten horen,
09:34
especially traditional songs
228
559000
2000
vooral traditionele liederen
09:36
from other parts of the former Yugoslav Republic.
229
561000
2000
uit andere delen van de voormalige Joegoslavische Republiek.
09:38
After the war, lots of these songs were lost,
230
563000
3000
Na de oorlog gingen veel van deze liederen verloren.
09:41
but they are a part of our childhood and our history,
231
566000
2000
Ze zijn een deel van onze jeugd en onze geschiedenis,
09:43
and we should not forget them."
232
568000
2000
en we mogen ze niet vergeten."
09:45
Improbably, this LGBT singing choir
233
570000
3000
Onwaarschijnlijk, dit L.G.B.T. zingende koor
09:48
has demonstrated how women
234
573000
2000
heeft aangetoond hoe vrouwen
09:50
are investing in tradition to create change,
235
575000
3000
investeren in de traditie om verandering te creëren,
09:53
like alchemists turning discord into harmony.
236
578000
3000
zoals alchemisten onenigheid omtoveren in harmonie.
09:56
Their repertoire includes
237
581000
2000
Hun repertoire omvat
09:58
the Croatian national anthem,
238
583000
2000
het Kroatische volkslied,
10:00
a Bosnian love song
239
585000
2000
een Bosnisch liefdeslied
10:02
and Serbian duets.
240
587000
2000
en Servische duetten.
10:04
And, Leah adds with a grin,
241
589000
2000
En, voegt Leah eraan toe met een grijns,
10:06
"Kavita, we especially are proud of our Christmas music,
242
591000
3000
"Kavita, we zijn vooral trots op onze kerstmuziek
10:09
because it shows we are open to religious practices
243
594000
3000
omdat het laat zien dat wij openstaan voor religieuze praktijken,
10:12
even though Catholic Church
244
597000
2000
ook al heeft de Katholieke Kerk
10:14
hates us LGBT."
245
599000
2000
een hekel aan ons L.G.B.T.
10:16
Their concerts draw from
246
601000
2000
Hun concerten putten uit
10:18
their own communities, yes,
247
603000
2000
hun eigen gemeenschappen, ja,
10:20
but also from an older generation:
248
605000
2000
maar ook uit een oudere generatie,
10:22
a generation that might be
249
607000
2000
een generatie die wantrouwig is
10:24
suspicious of homosexuality,
250
609000
2000
ten opzichte van homoseksualiteit, maar nostalgisch is
10:26
but is nostalgic for its own music and the past it represents.
251
611000
3000
naar zijn eigen muziek en het verleden dat het vertegenwoordigt.
10:29
One father, who had initially balked at his daughter
252
614000
3000
Een vader, die aanvankelijk steigerde toen zijn dochter
10:32
coming out in such a choir,
253
617000
2000
zich aansloot bij zo'n koor,
10:34
now writes songs for them.
254
619000
2000
schrijft nu liedjes voor hen.
10:36
In the Middle Ages, troubadours
255
621000
2000
In de Middeleeuwen, reisden troubadours
10:38
would travel across the land
256
623000
2000
over het land
10:40
singing their tales and sharing their verses:
257
625000
3000
ze zongen hun verhalen en deelden hun verzen.
10:43
Lesbor travels through the Balkans like this,
258
628000
3000
Lesbors reizen zo door de Balkan,
10:46
singing, connecting people divided
259
631000
2000
zingend, verdeelde mensen verbindend
10:48
by religion, nationality and language.
260
633000
3000
via religie, nationaliteit en taal.
10:51
Bosnians, Croats and Serbs
261
636000
2000
Bosniërs, Kroaten en Serviërs vinden
10:53
find a rare shared space of pride in their history,
262
638000
3000
een zeldzame gezamenlijke ruimte van trots in hun geschiedenis,
10:56
and Lesbor reminds them that
263
641000
2000
en Lesbor herinnert hen eraan dat
10:58
the songs one group often claims as theirs alone
264
643000
3000
de liederen waarvan de ene groep beweert dat ze van hen alleen zijn,
11:01
really belong to them all.
265
646000
2000
echt behoren tot hen allemaal.
11:03
(Singing)
266
648000
7000
(Zang)
11:23
Yesterday, Mallika Sarabhai showed us
267
668000
2000
Gisteren, toonte Mallika Sarabhai ons
11:25
that music can create a world
268
670000
2000
muziek die een wereld kan creëren
11:27
more accepting of difference
269
672000
2000
die verschil beter accepteert
11:29
than the one we have been given.
270
674000
3000
dan degene die we gekregen hebben.
11:32
The world Layma Bowie was given
271
677000
2000
De wereld die Layma Bowie werd gegeven,
11:34
was a world at war.
272
679000
2000
was een wereld in oorlog.
11:36
Liberia had been torn apart by civil strife for decades.
273
681000
3000
Liberia werd decennialang verscheurd door een burgeroorlog.
11:40
Layma was not an activist, she was a mother of three.
274
685000
3000
Layma was geen activist, ze was een moeder van drie kinderen.
11:43
But she was sick with worry:
275
688000
2000
Maar ze was ziek van de zorgen.
11:45
She worried her son would be abducted
276
690000
2000
Ze maakte zich zorgen dat haar zoon zou ontvoerd worden
11:47
and taken off to be a child soldier,
277
692000
2000
en meegenomen om een kindsoldaat te worden.
11:49
she worried her daughters would be raped,
278
694000
2000
Ze maakte zich zorgen dat haar dochters verkracht zouden worden.
11:51
she worried for their lives.
279
696000
3000
Ze maakte zich zorgen voor hun leven.
11:54
One night, she had a dream.
280
699000
2000
Op een nacht had ze een droom.
11:56
She dreamt she and thousands of other women
281
701000
2000
Ze droomde dat zij en duizenden andere vrouwen
11:58
ended the bloodshed.
282
703000
2000
een einde zouden maken aan het bloedvergieten.
12:00
The next morning at church, she asked others how they felt.
283
705000
3000
De volgende ochtend in de kerk, vroeg ze de anderen hoe ze zich voelden.
12:03
They were all tired of the fighting.
284
708000
2000
Ze waren allemaal moe van de gevechten.
12:05
We need peace, and we need our leaders to know
285
710000
3000
We hebben vrede nodig, en onze leiders moeten weten
12:08
we will not rest until there is peace.
286
713000
3000
dat wij niet zullen rusten tot er vrede is.
12:11
Among Layma's friends was a policewoman who was Muslim.
287
716000
3000
Onder Layma's vrienden was een politieagente, die moslima was.
12:14
She promised to raise the issue with her community.
288
719000
3000
Ze beloofde de kwestie met haar gemeenschap te bespreken.
12:17
At the next Friday sermon,
289
722000
2000
Bij de volgende vrijdagpreek
12:19
the women who were sitting in the side room of the mosque
290
724000
2000
begonnen de vrouwen die in de zijkamer van de moskee zaten,
12:21
began to share their distress at the state of affairs.
291
726000
3000
hun grieven te delen bij de stand van zaken.
12:24
"What does it matter?" they said, "A bullet doesn't distinguish
292
729000
3000
'Wat maakt het uit? " zeiden ze: "Een kogel maakt geen onderscheid
12:27
between a Muslim and a Christian."
293
732000
2000
tussen een moslim en een christen."
12:29
This small group of women,
294
734000
2000
Deze kleine groep vrouwen was
12:31
determined to bring an end to the war,
295
736000
2000
vastbesloten om een einde aan de oorlog te maken.
12:33
and they chose to use their traditions to make a point:
296
738000
3000
Ze kozen er voor om hun tradities te gebruiken om een punt te maken.
12:36
Liberian women usually wear
297
741000
2000
Liberiaanse vrouwen dragen meestal
12:38
lots of jewelry and colorful clothing.
298
743000
2000
heel veel sieraden en kleurrijke kleding.
12:40
But no, for the protest, they dressed
299
745000
2000
Voor het protest gingen ze allemaal gekleed
12:42
all in white, no makeup.
300
747000
2000
in het wit, zonder make-up.
12:44
As Layma said, "We wore the white
301
749000
2000
Zoals Layma zei: "We droegen het wit
12:46
saying we were out for peace."
302
751000
2000
als symbool voor de vrede."
12:48
They stood on the side of the road on which
303
753000
2000
Ze stonden aan de kant van de weg waar
12:50
Charles Taylor's motorcade passed every day.
304
755000
2000
Charles Taylor zijn colonne elke dag voorbij kwam.
12:52
They stood for weeks --
305
757000
2000
Ze stonden daar weken aan een stuk.
12:54
first just 10, then 20, then 50, then hundreds of women --
306
759000
3000
Eerst slechts met 10, daarna met 20, daarna met 50, vervolgens honderden vrouwen
12:57
wearing white, singing, dancing,
307
762000
3000
in het wit, zingend, dansend,
13:00
saying they were out for peace.
308
765000
3000
verklarend dat ze vrede wilden.
13:03
Eventually, opposing forces in Liberia
309
768000
2000
Uiteindelijk, werden tegenstanders in Liberia
13:05
were pushed to hold peace talks in Ghana.
310
770000
3000
gepusht om vredesbesprekingen in Ghana te houden.
13:09
The peace talks dragged on and on and on.
311
774000
3000
De vredesbesprekingen sleepten zich eindeloos voort.
13:12
Layma and her sisters had had enough.
312
777000
2000
Layma en haar zusters hadden er genoeg van.
13:14
With their remaining funds, they took
313
779000
2000
Met hun resterende fondsen, ging
13:16
a small group of women down to the venue of the peace talks
314
781000
2000
een kleine groep vrouwen tot aan de plaats van de vredesbesprekingen.
13:18
and they surrounded the building.
315
783000
2000
Ze omsingelden het gebouw.
13:20
In a now famous CNN clip,
316
785000
3000
In een, nu beroemde, CNN clip,
13:23
you can see them sitting on the ground, their arms linked.
317
788000
2000
kun je ze zien zitten op de grond, hun armen met elkaar verbonden.
13:25
We know this in India. It's called a [Hindi].
318
790000
3000
Wij kennen dit in India. Het heet een [Hindi].
13:29
Then things get tense.
319
794000
2000
Dan verhoogde de spanning.
13:31
The police are called in to physically remove the women.
320
796000
3000
De politie wordt ingeschakeld om de vrouwen fysiek te verwijderen.
13:34
As the senior officer approaches with a baton,
321
799000
3000
De senior officier nadert met een knuppel.
13:37
Layma stands up with deliberation,
322
802000
2000
Layma staat bedachtzaam recht,
13:39
reaches her arms up over her head,
323
804000
2000
reikt haar armen omhoog boven haar hoofd
13:41
and begins, very slowly,
324
806000
2000
en begint, heel langzaam,
13:43
to untie her headdress that covers her hair.
325
808000
3000
haar hoofdtooi die haar haren bedekt, los te maken.
13:46
You can see the policeman's face.
326
811000
3000
Je ziet het gezicht van de politieman.
13:49
He looks embarrassed. He backs away.
327
814000
3000
Hij kijkt beschaamd. Hij stapt achteruit.
13:52
And the next thing you know,
328
817000
2000
Even later
13:54
the police have disappeared.
329
819000
2000
is de politie verdwenen.
13:56
Layma said to me later,
330
821000
2000
Layma zei later tegen mij,
13:58
"It's a taboo, you know, in West Africa.
331
823000
3000
"Het is een taboe in West-Afrika.
14:01
If an older woman undresses in front of a man
332
826000
3000
Als een oudere vrouw zich vrijwillig
14:04
because she wants to,
333
829000
2000
uitkleedt voor een man,
14:06
the man's family is cursed."
334
831000
2000
is de man familie vervloekt."
14:08
(Laughter)
335
833000
2000
(Gelach)
14:10
(Applause)
336
835000
2000
(Applaus)
14:12
She said, "I don't know if he did it because he believed,
337
837000
3000
Ze zei: "Ik weet niet of hij het deed omdat hij daarin geloofde.
14:15
but he knew we were not going to leave.
338
840000
2000
Hij wist dat we niet van plan waren om te vertrekken.
14:17
We were not going to leave until the peace accord was signed."
339
842000
3000
We waren niet van plan weg te gaan totdat het vredesakkoord werd getekend."
14:20
And the peace accord was signed.
340
845000
2000
Het vredesakkoord werd getekend.
14:22
And the women of Liberia
341
847000
2000
De vrouwen van Liberia
14:24
then mobilized in support of Ellen Johnson Sirleaf,
342
849000
3000
werden vervolgens ingeschakeld ter ondersteuning van Ellen Johnson Sirleaf,
14:27
a woman who broke a few taboos herself
343
852000
2000
- een vrouw die zelf een paar taboes doorbrak -
14:29
becoming the first elected woman head of state
344
854000
2000
om het eerste verkozen vrouwelijke staatshoofd,
14:31
in Africa in years.
345
856000
3000
in jaren, te worden in Afrika.
14:35
When she made her presidential address,
346
860000
3000
Toen ze introk op haar presidentieel adres,
14:38
she acknowledged these brave women of Liberia
347
863000
2000
erkende ze deze dappere vrouwen van Liberia
14:40
who allowed her to win against a football star --
348
865000
3000
die het haar mogelijk maakten te winnen van een voetbalster -
14:43
that's soccer for you Americans --
349
868000
2000
dat is ‘soccer’ voor jullie Amerikanen -
14:45
no less.
350
870000
2000
niet minder.
14:47
Women like Sakena and Leah
351
872000
2000
Vrouwen zoals Sakena en Leah
14:49
and Layma
352
874000
2000
en Layma
14:51
have humbled me and changed me
353
876000
3000
maakten me nederig en veranderden mij
14:54
and made me realize that I should not be so quick
354
879000
3000
en deden me beseffen dat ik niet zo snel
14:57
to jump to assumptions of any kind.
355
882000
3000
conclusies mocht trekken, van welke aard dan ook.
15:01
They've also saved me from my righteous anger
356
886000
2000
Ze hebben mij ook gered van mijn gerechtvaardigde woede,
15:03
by offering insights into this third way.
357
888000
3000
door mij inzichten aan te bieden van een 'derde manier'.
15:07
A Filipina activist once said to me,
358
892000
2000
Een Filippijnse activist zei eens tegen mij,
15:09
"How do you cook a rice cake?
359
894000
2000
"Hoe kook je een rijstwafel?
15:11
With heat from the bottom and heat from the top."
360
896000
3000
Met warmte uit de bodem en warmte van de top."
15:14
The protests, the marches,
361
899000
2000
De protesten, de marsen,
15:16
the uncompromising position that
362
901000
2000
de compromisloze positie dat
15:18
women's rights are human rights, full stop.
363
903000
3000
vrouwenrechten, mensenrechten zijn, punt.
15:22
That's the heat from the bottom.
364
907000
2000
Dat is de warmte van de bodem.
15:24
That's Malcolm X and the suffragists
365
909000
2000
Dat is Malcolm X en de suffragettes
15:26
and gay pride parades.
366
911000
2000
en gay pride parades.
15:28
But we also need the heat from the top.
367
913000
2000
We hebben ook warmte van boven nodig.
15:30
And in most parts of the world,
368
915000
2000
In de meeste delen van de wereld,
15:32
that top is still
369
917000
2000
wordt die top nog steeds
15:34
controlled by men.
370
919000
2000
beheerst door mannen.
15:36
So to paraphrase Marx: Women make change,
371
921000
3000
Dus om Marx te parafraseren: vrouwen werken aan verandering
15:39
but not in circumstances of their own choosing.
372
924000
3000
maar niet in de omstandigheden die ze zelf gekozen hebben.
15:42
They have to negotiate.
373
927000
2000
Ze moeten onderhandelen.
15:44
They have to subvert tradition that once silenced them
374
929000
3000
Ze moeten de traditie die hen ooit het zwijgen oplegde, omkeren
15:47
in order to give voice to new aspirations.
375
932000
3000
om een stem te geven aan nieuwe ambities.
15:50
And they need allies from their communities.
376
935000
3000
Ze hebben bondgenoten nodig in hun gemeenschappen.
15:53
Allies like the imam,
377
938000
2000
Bondgenoten zoals de imam,
15:55
allies like the father who now writes songs
378
940000
2000
bondgenoten zoals de vader die nu liedjes schrijft
15:57
for a lesbian group in Croatia,
379
942000
3000
voor een lesbische groep in Kroatië.
16:00
allies like the policeman who honored a taboo and backed away,
380
945000
3000
Bondgenoten zoals de politieman die een taboe eert en zich terugtrekt.
16:03
allies like my father,
381
948000
2000
Bondgenoten zoals mijn vader
16:05
who couldn't help his sister but has helped three daughters
382
950000
3000
die zijn zus niet kon helpen, maar zijn drie dochters heeft geholpen
16:08
pursue their dreams.
383
953000
2000
in het nastreven van hun dromen.
16:10
Maybe this is because feminism,
384
955000
2000
Misschien is dit omdat het feminisme,
16:12
unlike almost every other social movement,
385
957000
2000
in tegenstelling tot bijna elke andere sociale beweging,
16:14
is not a struggle against a distinct oppressor --
386
959000
3000
niet tegen een specifieke onderdrukker gericht is.
16:17
it's not the ruling class
387
962000
2000
Het is niet tegen de heersende klasse
16:19
or the occupiers or the colonizers --
388
964000
3000
of de bezetters of de kolonisten.
16:22
it's against a deeply held set of beliefs and assumptions
389
967000
3000
Het is tegen een diepgewortelde set van overtuigingen en aannames
16:25
that we women, far too often,
390
970000
3000
die wij vrouwen, veel te vaak
16:28
hold ourselves.
391
973000
2000
ook zelf hebben.
16:30
And perhaps this is the ultimate gift of feminism,
392
975000
3000
Misschien is dit het ultieme geschenk van het feminisme,
16:33
that the personal is in fact the political.
393
978000
3000
dat het persoonlijke, in feite het politieke is.
16:36
So that, as Eleanor Roosevelt said once of human rights,
394
981000
2000
Dat zei Eleanor Roosevelt ooit over Mensrechten.
16:38
the same is true of gender equality:
395
983000
3000
Hetzelfde geldt voor gendergelijkheid.
16:41
that it starts in small places, close to home.
396
986000
3000
Het begint op kleine plaatsen, dichtbij huis.
16:44
On the streets, yes,
397
989000
2000
Op straat, ja,
16:46
but also in negotiations at the kitchen table
398
991000
3000
maar ook in de onderhandelingen aan de keukentafel
16:49
and in the marital bed
399
994000
2000
en in het echtelijke bed
16:51
and in relationships between lovers and parents
400
996000
2000
en in de relaties tussen geliefden en ouders
16:53
and sisters and friends.
401
998000
2000
en zussen en vrienden.
16:57
And then
402
1002000
2000
En dan, en dan
16:59
you realize that by integrating
403
1004000
2000
realiseer je je dat door de integratie van
17:01
aspects of tradition and community
404
1006000
2000
aspecten van de traditie en de gemeenschap
17:03
into their struggles,
405
1008000
2000
in hun strijd,
17:05
women like Sakena and Leah and Layma --
406
1010000
3000
vrouwen zoals Sakena en Lea en Layma,
17:08
but also women like Sonia Gandhi here in India
407
1013000
2000
maar ook Sonia Gandhi hier in India
17:10
and Michelle Bachelet in Chile
408
1015000
3000
en Michelle Bachelet in Chili
17:13
and Shirin Ebadi in Iran --
409
1018000
3000
en Shirin Ebadi in Iran
17:16
are doing something else.
410
1021000
2000
iets anders doen.
17:18
They're challenging the very notion
411
1023000
2000
Ze stellen de westerse modellen
17:20
of Western models of development.
412
1025000
3000
van ontwikkeling in vraag.
17:23
They are saying, we don't have to be like you
413
1028000
3000
Ze zeggen, we hoeven niet te zijn zoals jullie
17:26
to make change.
414
1031000
2000
om te veranderen.
17:28
We can wear a sari or a hijab
415
1033000
3000
We kunnen een sari of een hijab dragen
17:31
or pants or a boubou,
416
1036000
2000
of een broek of een boubou.
17:33
and we can be party leaders and presidents
417
1038000
3000
We kunnen partijleiders en presidenten
17:36
and human rights lawyers.
418
1041000
2000
en mensenrechten advocaten zijn.
17:38
We can use our tradition to navigate change.
419
1043000
3000
We kunnen gebruik maken van onze traditie om verandering te genereren.
17:41
We can demilitarize societies
420
1046000
3000
We kunnen samenlevingen demilitariseren
17:44
and pour resources, instead,
421
1049000
2000
en in plaats daarvan middelen gieten
17:46
into reservoirs of genuine security.
422
1051000
3000
in de reservoirs van echte veiligheid.
17:50
It is in these little stories,
423
1055000
3000
Het zijn in deze kleine verhalen,
17:53
these individual stories,
424
1058000
2000
deze individuele verhalen,
17:55
that I see a radical epic being written
425
1060000
2000
dat ik zie dat er een radicaal epos wordt geschreven
17:57
by women around the world.
426
1062000
2000
door vrouwen over de hele wereld.
17:59
It is in these threads
427
1064000
2000
Het is in deze draden
18:01
that are being woven into a resilient fabric
428
1066000
2000
die worden geweven in een veerkrachtige stof
18:03
that will sustain communities,
429
1068000
3000
die de gemeenschappen zal ondersteunen,
18:06
that I find hope.
430
1071000
2000
dat ik hoop vind.
18:08
And if my heart is singing,
431
1073000
2000
Als mijn hart zingt,
18:10
it's because in these little fragments,
432
1075000
3000
is het omdat in deze kleine fragmenten,
18:13
every now and again, you catch a glimpse
433
1078000
2000
je af en toe een glimp
18:15
of a whole, of a whole new world.
434
1080000
3000
van een geheel, geheel nieuwe wereld ziet.
18:18
And she is definitely on her way.
435
1083000
3000
Ze is zeker op weg.
18:21
Thank you.
436
1086000
2000
Dank u.
18:23
(Applause)
437
1088000
8000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Kavita Ramdas - PhilanthropistKavita Ramdas directs the Global Fund for Women, the largest foundation in the world supporting women's human rights across all borders.
Why you should listen
Kavita Ramdas is president and CEO of the Global Fund for Women, a publicly supported grantmaking foundation that advances human rights by investing in women-led organizations worldwide. Over the past 22 years, the Global Fund has provided more than 7,000 grants, reaching more than 3,000 groups. Since Ramdas took the reins, the fund's assets have more than tripled -- and so has the number of countries the group works in, now at 170.
The Global Fund for Women contributes to groups that improve women's economic security, work to end gender-based violence, increase access to education at all stages of life, provide critical health services and encourage women to take leadership roles in the public sector. In interviews, Ramdas has said that grantmakers can learn as much from applicants as applicants do from them. This is a philosophy she employs at Global Fund, where grants are often given with as few strings attached as possible, and proposals are accepted in any language. Her vision stands to change the game, not only in women's rights but in philanthropy as a whole.
Kavita Ramdas | Speaker | TED.com