TEDGlobal 2012
Catarina Mota: Play with smart materials
Catarina Mota: Akıllı materyallerle oynayabilmek
Filmed:
Readability: 5.1
1,134,063 views
Elektiriği ileten mürekkep; düğmeye bastığınızda opaklaşan camlar, müzik çalan jeller... Bütün bu malzemeler şu an yapılmış durumda, ve Catarina Mota diyor ki: " Artık bu malzemelerle oynama vakti." Mota bize şaşırtıcı ve havalı materyallerle dolu bir yolculuğa çıkarıyor ve bu materyallerin nerelerde kullanılabileceğini anlamanın yolunun onlarla deneyler yapmak, onlarla ilgili düşünmek ve onlarla eğlenmek olduğunu söylüyor.
Catarina Mota - Maker
A TEDGlobal Fellow, Catarina Mota plays with "smart materials" -- like shape-memory alloys and piezoelectric structures that react to voltage -- and encourages others to do so too. Full bio
A TEDGlobal Fellow, Catarina Mota plays with "smart materials" -- like shape-memory alloys and piezoelectric structures that react to voltage -- and encourages others to do so too. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I have a friend in Portugal
0
650
2248
Portekiz'de bir arkadaşımın dedesi
00:18
whose grandfather built a vehicle out of a bicycle
1
2898
2424
bir bisiklet ve çamaşır makinesi parçaları ile ailesi
00:21
and a washing machine so he could transport his family.
2
5322
3152
için bir taşıt yapmış. Bu sayede ailesini taşıyabilmiş.
00:24
He did it because he couldn't afford a car,
3
8474
2544
Bir araba satın alacak imkanı olmadığı için bunu yapmış,
00:26
but also because he knew how to build one.
4
11018
2904
ama aynı zamanda da nasıl yapacağını bildiği için elbette.
00:29
There was a time when we understood how things worked
5
13922
3136
Bir zamanlar biz bazı şeylerin nasıl çalıştığını
00:32
and how they were made, so we could build and repair them,
6
17058
3832
ve yapıldığını bilirdik, onları yeniden yapabilir veya tamir edebilirdik
00:36
or at the very least
7
20890
1127
ya da en azından
00:37
make informed decisions about what to buy.
8
22017
3480
neyi satın alacağımız konusunda daha bilinçli kararlar verirdik.
00:41
Many of these do-it-yourself practices
9
25497
2392
Birçok "kendin yap" işi
00:43
were lost in the second half of the 20th century.
10
27889
3209
20. yüzyılın ikinci yarısında kayboldu.
00:46
But now, the maker community and the open-source model
11
31098
3672
Ama şimdi, Üretici topluluk ve açık kaynak modeli
00:50
are bringing this kind of knowledge about how things work
12
34770
3148
bize bu işlerin nasıl yapılacağına dair yeniden bilgi veriyor
00:53
and what they're made of back into our lives,
13
37918
3195
ve onlar tüm bunları hayatımıza geri getiriyor.
00:57
and I believe we need to take them to the next level,
14
41113
3024
Bir şeyleri meydana getirme işini,
01:00
to the components things are made of.
15
44137
2968
sonraki seviyeye taşımamız gerektiğine inanıyoruz.,
01:03
For the most part, we still know
16
47105
2152
Çoğumuz, hala, kağıt ve tekstil gibi geleneksel
01:05
what traditional materials like paper and textiles are made of
17
49257
3522
malzemelerin neyden yapıldığını ve nasıl
01:08
and how they are produced.
18
52779
2029
üretildiğini biliyor.
01:10
But now we have these amazing, futuristic composites --
19
54808
4063
Ama şimdi elimizde şekil değiştiren plastikler,
01:14
plastics that change shape,
20
58871
2203
Elektriği ileten boyalar
01:16
paints that conduct electricity,
21
61074
2352
renk değiştiren boylar, parlayan kumaşlar
01:19
pigments that change color, fabrics that light up.
22
63426
4416
gibi muhteşem malzemeler var.
01:23
Let me show you some examples.
23
67842
3371
Size birkaç örnek göstereyim.
01:30
So conductive ink allows us to paint circuits
24
74169
3716
mesela yazıcıdan çıkarılmış devre kartları
01:33
instead of using the traditional
25
77885
1943
kullanmak yerine iletken boyalarla
01:35
printed circuit boards or wires.
26
79828
2598
devre çizebiliriz.
01:38
In the case of this little example I'm holding,
27
82426
2389
benim tenime, ışık yakarak
01:40
we used it to create a touch sensor that reacts to my skin
28
84815
3881
tepki veren bu aleti
01:44
by turning on this little light.
29
88696
2715
üretmekte kullandığımız gibi.
01:47
Conductive ink has been used by artists,
30
91411
3095
İletken mürekkep şuanda sanatçılar tarafından kullanılıyor,
01:50
but recent developments indicate that we will soon be able
31
94506
3375
fakat son gelişmeler ile lazer yazıcılar ve kalemler için
01:53
to use it in laser printers and pens.
32
97881
4495
yakında bizimde kullanımımız da olacak.
01:58
And this is a sheet of acrylic infused
33
102376
2330
Ve bu bir renksiz, ışık yayıcı partikul
02:00
with colorless light-diffusing particles.
34
104706
2796
emdirilmiş akrilik kağıdı.
02:03
What this means is that, while regular acrylic
35
107502
2617
Nasıl yani?, normal akrilik
02:06
only diffuses light around the edges,
36
110119
2348
ışığı sadece kenarlara yayarken
02:08
this one illuminates across the entire surface
37
112467
3270
bu örnek ona ışık verdiğimde
02:11
when I turn on the lights around it.
38
115737
2913
ışığı bütün yüzeye yayar.
02:14
Two of the known applications for this material
39
118650
2302
Bu materyal için bilinen iki kullanım
02:16
include interior design and multi-touch systems.
40
120952
5113
iç tasarım ve multi-touch sistemlerdir.
02:21
And thermochromic pigments
41
126065
2001
Ve termokromik pigmentler ise
02:23
change color at a given temperature.
42
128066
2613
ısı verilince renk değiştirir.
02:26
So I'm going to place this on a hot plate
43
130679
2786
Şimdi bu parçayı, ortam ısısından
02:29
that is set to a temperature only slightly higher than ambient
44
133465
3505
daha sıcak olan bir tabağa koyucam,
02:32
and you can see what happens.
45
136970
5846
ve ne olacağını göreceksiniz.
02:38
So one of the principle applications for this material
46
142816
2760
Bu malzemenin temel kullanım alanı ise
02:41
is, amongst other things, in baby bottles,
47
145576
3242
bebek biberonları gibi ürünlerdir.
02:44
so it indicates when the contents are cool enough to drink.
48
148818
5354
Bu şekilde içindeki içmek için yeterince ılık mı anlayabilirsiniz.
02:50
So these are just a few of what are commonly known
49
154172
2756
Bunlar bizim genel olarak akıllı malzemeler
02:52
as smart materials.
50
156928
1909
bildiğimiz materyallerden yalnızca birkaçı.
02:54
In a few years, they will be in many of the objects
51
158837
2940
Birkaç yıl içinde, günlük hayatta kullandığımız birçok
02:57
and technologies we use on a daily basis.
52
161777
3359
malzemede kullanılmaya başlanacaklar.
03:01
We may not yet have the flying cars science fiction promised us,
53
165136
4214
Henüz bilim kurgu filmlerinin bize vaat ettiği uçan arabaları üretemesek de
03:05
but we can have walls that change color
54
169350
2369
ısıya göre renk
03:07
depending on temperature,
55
171719
1762
değiştiren duvarlar,
03:09
keyboards that roll up,
56
173481
1894
kıvrılabilen klavyeler ve
03:11
and windows that become opaque at the flick of a switch.
57
175375
4432
düğmeye bastığınızda opak hale geçen camlar üretebiliyoruz.
03:15
So I'm a social scientist by training,
58
179807
2505
Ben Toplum Bilimi üzerine eğitim aldım,
03:18
so why am I here today talking about smart materials?
59
182312
3857
Peki neden burada durmuş akıllı malzemeler üzerine konuşuyorum ?
03:22
Well first of all, because I am a maker.
60
186169
2713
Öncelikle, ben bir üreticiyim.
03:24
I'm curious about how things work
61
188882
2406
Bir şeylerin nasıl çalıştığını
03:27
and how they are made,
62
191288
1627
ve nasıl yapıldığını merak ediyorum
03:28
but also because I believe we should have a deeper understanding
63
192915
3308
ve ayrıca bu bileşenlerin dünyamızı nasıl değiştirebileceğini
03:32
of the components that make up our world,
64
196223
2821
daha iyi anlamamız gerektiğine inanıyorum
03:34
and right now, we don't know enough about
65
199044
2480
ve görüyorum ki, geleceğimizi inşa edecek olan
03:37
these high-tech composites our future will be made of.
66
201524
3689
bu yüksek teknoloji ürünlerini tanımıyoruz.
03:41
Smart materials are hard to obtain in small quantities.
67
205213
3525
Akıllı malzemelerden küçük miktarlarda edinmek zordur.
03:44
There's barely any information available on how to use them,
68
208738
4040
Bunları nasıl kullanabileceğimiz
03:48
and very little is said about how they are produced.
69
212778
3897
ve nasıl üretebileceğimiz hakkında çok az bilgi var.
03:52
So for now, they exist mostly in this realm
70
216675
2667
Şİmdilik bu bilgiler de sadece üniversiteler
03:55
of trade secrets and patents
71
219342
2712
ve şirketlerin erişebildiği
03:57
only universities and corporations have access to.
72
222054
4112
ticaret sırları ve patentlerden oluşuyor.
04:02
So a little over three years ago, Kirsty Boyle and I
73
226166
2849
Bu sebeple Kirst Boyle ve ben üç yıldan uzun bir süre önce
04:04
started a project we called Open Materials.
74
229015
3217
Open Materials(Açık Malzemeler) adında bir proje başlattık.
04:08
It's a website where we,
75
232232
1807
Bu web sitesi,
04:09
and anyone else who wants to join us,
76
234039
2512
bize katılmak isteyen herkesin,
04:12
share experiments, publish information,
77
236551
3056
istedikleri zaman,
04:15
encourage others to contribute whenever they can,
78
239607
3200
tecrübelerini paylaşabileceği, bilgilerini yayabileceği
04:18
and aggregate resources such as research papers
79
242807
4009
ve araştırma notları gibi çalışmalarını bir araya getirip
04:22
and tutorials by other makers like ourselves.
80
246816
3340
diğer üreticiler ile birlikte kendilerini geliştirebilecekleri bir yer.
04:26
We would like it to become a large,
81
250156
2622
Akıllı materyal kullanarak
04:28
collectively generated database
82
252778
2538
kendin yap adlı
04:31
of do-it-yourself information on smart materials.
83
255316
4293
veri bankamızı daha da büyütmek istiyoruz.
04:35
But why should we care
84
259609
2220
Tamam da, akıllı materyallerin neyden yapıldığı ve
04:37
how smart materials work and what they are made of?
85
261829
3763
nasıl çalıştığını neden umursuyoruz ki?
04:41
First of all, because we can't shape what we don't understand,
86
265592
4178
Öncelikle, anlamadığımız şeyi üretemeyiz,
04:45
and what we don't understand and use
87
269770
2352
ve anlamadığımız şeyi
04:48
ends up shaping us.
88
272122
2208
kafamızda oturtamıyoruz..
04:50
The objects we use, the clothes we wear,
89
274330
2752
Kullandığımız eşyaların, giydiğimiz kıyafetlerin
04:52
the houses we live in, all have a profound impact
90
277082
3564
içinde yaşadığımız evlerin davranışlarımıza,
04:56
on our behavior, health and quality of life.
91
280646
3583
sağlımıza ve hayat kalitemize doğrudan etkisi var.
05:00
So if we are to live in a world made of smart materials,
92
284229
3141
Yani eğer akıllı malzemeler ile tasarlanmış
05:03
we should know and understand them.
93
287370
3359
bir dünyada yaşayacaksak onları bilmeli ve anlamalıyız.
05:06
Secondly, and just as important,
94
290729
2344
İkinci olarak ve aynı derecede önemli olan şey ise,
05:08
innovation has always been fueled by tinkerers.
95
293073
3360
Yenilik her zaman düşünürlerden beslenir.
05:12
So many times, amateurs, not experts,
96
296433
3385
Çoğu kez uzmanlar değil, amatörler
05:15
have been the inventors and improvers
97
299818
2319
dağ bisikletinden yarı iletkenlere
05:18
of things ranging from mountain bikes
98
302137
2480
kişisel bilgisayarlara ve uçaklara kadar
05:20
to semiconductors, personal computers,
99
304617
3312
birçok şeyin mucidi
05:23
airplanes.
100
307929
2939
ve geliştiricisi olurlar.
05:26
The biggest challenge is that material science is complex
101
310868
4029
Burada ki en büyük zorluk ise malzeme biliminin kompleks olması
05:30
and requires expensive equipment.
102
314897
2496
ve pahalı donanımlar gerektirmesidir.
05:33
But that's not always the case.
103
317393
2168
Ama bahane her zaman bunlar değildir.
05:35
Two scientists at University of Illinois understood this
104
319561
3588
Illinois Üniversitesi'nden iki bilim adamı,
05:39
when they published a paper on a simpler method
105
323149
2600
basit yöntemler ile iletken mürekkep yapmak için
05:41
for making conductive ink.
106
325749
2420
bir çalışma yayınladıklarında bunu anladılar.
05:44
Jordan Bunker, who had had
107
328169
1912
O zamana kadar hiç kimya deneyimi olmayan,
05:45
no experience with chemistry until then,
108
330081
2960
Jordan Bunker bu makaleyi okudu
05:48
read this paper and reproduced the experiment
109
333041
2787
ve bu çalışmayı atölyesinde
05:51
at his maker space using only off-the-shelf substances
110
335828
4389
atık malzemeler kullanarak yeniden
05:56
and tools.
111
340217
1592
yaptı.
05:57
He used a toaster oven,
112
341809
1601
Başka bir makaleden yararlanarak ve
05:59
and he even made his own vortex mixer,
113
343410
2966
tost makinesi kullanarak,
06:02
based on a tutorial by another scientist/maker.
114
346376
4035
kendi vortex mixer'ını yaptı.
06:06
Jordan then published his results online,
115
350411
2752
Tüm bunlardan sonra Jordan çalışmasını tüm iyi ve kötü yanlarıyla çalışmanın
06:09
including all the things he had tried and didn't work,
116
353163
3488
tüm içeriğini denediklerini ve başarmadıkları internette
06:12
so others could study and reproduce it.
117
356651
3144
paylaştı böylece diğerleri bunların üzerine çalışıp yeniden yapabilirdi.
06:15
So Jordan's main form of innovation
118
359795
2672
Yani Jordan'ın metodu
06:18
was to take an experiment created in a well-equipped lab
119
362467
3879
tam donanımlı
06:22
at the university
120
366346
1502
bir üniversite laboratuarı'nda bulundu
06:23
and recreate it in a garage in Chicago
121
367848
3187
ve Chicago'da bir garajda sadece
06:26
using only cheap materials and tools he made himself.
122
371035
4261
basit ucuz malzemeler ve araçlar kullanılarak tekrarlandı.
06:31
And now that he published this work,
123
375296
2273
Şu anda kendisi de bu çalışmaları paylaştı
06:33
others can pick up where he left
124
377569
1724
böylece diğerleri bunları alıp onun kaldığı yerden
06:35
and devise even simpler processes and improvements.
125
379293
4544
devam ederek süreci basitleştirebilir ve geliştirebilir.
06:39
Another example I'd like to mention
126
383837
2216
Başka bir örneği de sizinle paylaşmak istiyorum:
06:41
is Hannah Perner-Wilson's Kit-of-No-Parts.
127
386053
3665
Hannah Perner-Wilson'un Kit-in-No-Parts'ı(çeşitli malzemeler üzerindeki iletken devreleri)
06:45
Her project's goal is to highlight
128
389718
2880
Onun projesinin hedefi
06:48
the expressive qualities of materials
129
392598
2472
yaratıcılık ve yapıcılık yeteneklerine odaklanırken
06:50
while focusing on the creativity and skills of the builder.
130
395070
5024
malzemenin etkileyici yönlerini ortaya çıkarmak.
06:55
Electronics kits are very powerful
131
400094
2440
Hannah'nın bu kitleri bize, bu tür şeylerin
06:58
in that they teach us how things work,
132
402534
2552
nasıl çalıştığını öğretmekte çok iyiler,
07:00
but the constraints inherent in their design
133
405086
2976
fakat, tasarımlarında ki doğal kısıtlamalar
07:03
influence the way we learn.
134
408062
2160
öğrenmemizi de etkiledi.
07:06
So Hannah's approach, on the other hand,
135
410222
2488
Açıklamak gerekirse, Hannah'ın yaklaşımı,
07:08
is to formulate a series of techniques
136
412710
3216
bize malzemeleri öğreterek
07:11
for creating unusual objects
137
415926
2699
olağan dışı nesneler tasarlamamız için,
07:14
that free us from pre-designed constraints
138
418625
2805
tasarım öncesi kısıtlıklardan
07:17
by teaching us about the materials themselves.
139
421430
3411
sıyrılmamızı sağladı.
07:20
So amongst Hannah's many impressive experiments,
140
424841
2733
Hannah'ın pek çok etkileyici çalışmasının arasında
07:23
this is one of my favorites.
141
427574
1970
benim en hoşuma gideni budur.
07:25
["Paper speakers"]
142
429544
3417
["Kağıt hoparlörler"]
07:28
What we're seeing here is just a piece of paper
143
432961
3278
Burada yalnızca üzerinde bakır kablolar bulunan
07:32
with some copper tape on it connected to an mp3 player
144
436239
4442
ve mp3 player'a bağlanmış bir kağıt
07:36
and a magnet.
145
440681
1653
ve bir mıknatıs görüyorsunuz.
07:38
(Music: "Happy Together")
146
442334
7649
(Müzik: "Happy Together")
07:48
So based on the research by Marcelo Coelho from MIT,
147
452931
3836
Burada, Hannah MIT'den Marcelo Coelho'nun çalışmalarından
07:52
Hannah created a series of paper speakers
148
456767
2783
yararlanarak, bakır bandı, iletken kumaş ve mürekkep
07:55
out of a wide range of materials
149
459550
2403
gibi malzemeler olmadan dahi
07:57
from simple copper tape to conductive fabric and ink.
150
461953
4275
kağıttan hoparlör yaptı.
08:02
Just like Jordan and so many other makers,
151
466228
2736
Jordan ve diğer üreticiler gibi
08:04
Hannah published her recipes
152
468964
1627
Hannah da çalışmalarını yayımladı
08:06
and allows anyone to copy and reproduce them.
153
470591
5134
ve herkese kopyalaması ve üretmesi için izin verdi.
08:11
But paper electronics is one of the most promising branches
154
475725
3204
Kağıt elektroniği, materyal biliminin en umut
08:14
of material science
155
478929
1807
vaat eden alanlarından biri, çünkü bize ucuz
08:16
in that it allows us to create cheaper and flexible electronics.
156
480736
4202
ve esnek elektronik malzemeler üretme imkanı veriyor.
08:20
So Hannah's artisanal work,
157
484938
2556
İşte Hannah's zanaatı
08:23
and the fact that she shared her findings,
158
487494
2248
ve paylaştığı çalışmaları
08:25
opens the doors to a series of new possibilities
159
489742
3820
hem estetik hem çekici hem de yenilikçi
08:29
that are both aesthetically appealing and innovative.
160
493562
5440
olasılıkların kapısını aralıyor.
08:34
So the interesting thing about makers
161
499002
2905
İşte üreticilerde ilgin olan şey şudur
08:37
is that we create out of passion and curiosity,
162
501907
3043
onlar tutku ve merakla birşeyler yapmaya çalışırlar
08:40
and we are not afraid to fail.
163
504950
2079
ve başarısız olmaktan asla çekinmezler.
08:42
We often tackle problems from unconventional angles,
164
507029
3888
Biz sorunlarla çoğunlukla farklı yollarla mücadele ederiz,
08:46
and, in the process, end up discovering alternatives
165
510917
2989
ve tüm çözüm sürecinde alternatif yollar keşfetmek
08:49
or even better ways to do things.
166
513906
2432
ya da daha iyisini bulmak için uğraşırız.
08:52
So the more people experiment with materials,
167
516338
3768
Bu nedenle malzeme üretiminde bilgili daha çok kişinin olması,
08:56
the more researchers are willing to share their research,
168
520106
3476
paylaşımlarını paylaşmaya hevesli daha çok araştırmacı
08:59
and manufacturers their knowledge,
169
523582
2440
ve bilgilerini paylaşabilecek daha çok üreticinin olması,
09:01
the better chances we have to create technologies
170
526022
2840
teknolojinin doğrudan bize ulaşabilmesi için
09:04
that truly serve us all.
171
528862
2938
bulabileceğimiz en iyi yol.
09:07
So I feel a bit as Ted Nelson must have
172
531800
2493
Şuan biraz Ted Nelson gibi hissediyorum,
09:10
when, in the early 1970s, he wrote,
173
534293
3711
1970'lerin başı olması lazım o şunu yazmıştı,
09:13
"You must understand computers now."
174
538004
2998
"Bilgisayarları artık anlamalıyız."
09:16
Back then, computers were these large mainframes
175
541002
3854
O zamanlar, sadece bilim adamlarının uğraştığı
09:20
only scientists cared about,
176
544856
2130
büyük bilgisayarlar vardı
09:22
and no one dreamed of even having one at home.
177
546986
2720
ve hiç kimse evinde bir tane olabileceğini düşünmezdi bile.
09:25
So it's a little strange that I'm standing here and saying,
178
549706
2976
Şuan burada söyleyeceğim şey biraz tuaf kaçıyor,
09:28
"You must understand smart materials now."
179
552682
3040
"Artık akıllı malzemeleri anlamalıyız."
09:31
Just keep in mind that acquiring preemptive knowledge
180
555722
3736
Hep aklınızda olsun, gelişmekte olan teknolojiler
09:35
about emerging technologies
181
559458
2264
ile ilgili bilgi edinmek
09:37
is the best way to ensure that we have a say
182
561722
2397
geleceğimizin inşasını garantiye
09:40
in the making of our future.
183
564119
2163
almanın en iyi yoludur.
09:42
Thank you.
184
566282
2471
Teşekkür ederiz.
09:44
(Applause)
185
568753
4000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Catarina Mota - MakerA TEDGlobal Fellow, Catarina Mota plays with "smart materials" -- like shape-memory alloys and piezoelectric structures that react to voltage -- and encourages others to do so too.
Why you should listen
A maker of things and open-source advocate, Catarina Mota is co-founder of openMaterials.org, a collaborative project dedicated to do-it-yourself experimentation with smart materials. This is a new class of materials that change in response to stimuli: conductive ink, shape-memory plastics, etc. Her goal is to encourage the making of things; to that end, she teaches hands-on workshops on high-tech materials and simple circuitry for both young people and adults--with a side benefit of encouraging interest in science, technology and knowledge-sharing. She's working on her PhD researching the social impact of open and collaborative practices for the development of technologies. In other words: Do we make better stuff when we work together? She is also a co-founder of Lisbon's hackerspace altLab.
Catarina Mota | Speaker | TED.com