TED2019
David Baker: 5 challenges we could solve by designing new proteins
David Baker: Yeni proteinler tasarlayarak çözebileceğimiz 5 zorluk
Filmed:
Readability: 6.4
1,781,320 views
Proteinler inanılmaz moleküler makineler: Yiyeceğimizi sindiriyorlar, nöronlarımızı harekete geçiriyorlar, bağışıklık sistemimize güç veriyorlar ve çok daha fazlası. Peki ya yenilerini yapabilseydik, daha önce doğada hiç karşılaşmadığımız yeni işlevlerle? Bu geleceğe dair büyüleyici bakışta David Baker, Protein Tasarım Enstitüsü'ndeki ekibiyle nasıl sıfırdan yeni proteinler yaptığını anlatıyor ve insanlığın karşı karşıya olduğu beş devasa zorluğun üstesinden gelmemize yardım edebileceklerini gösteriyor. (Bu cesur fikir, TED'in küresel değişimi teşvik etmek ve buna fon sağlamak için hareketi Audacious Project'in bir parçasıdır.)
David Baker - Computational biologist
David Baker designs new biomolecules (proteins) from first principles to address 21st-century challenges in health and technology. Full bio
David Baker designs new biomolecules (proteins) from first principles to address 21st-century challenges in health and technology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'm going to tell you about the most
amazing machines in the world
amazing machines in the world
0
982
4059
Sizlerle dünyadaki en harika makineler
ve onlarla ne yapabileceğimiz
hakkında konuşacağım.
hakkında konuşacağım.
00:17
and what we can now do with them.
1
5065
1768
00:19
Proteins,
2
7396
1163
Proteinler,
00:20
some of which you see inside a cell here,
3
8583
2250
ki bir kısmını
bu hücre içinde görüyorsunuz,
bu hücre içinde görüyorsunuz,
00:22
carry out essentially all the important
functions in our bodies.
functions in our bodies.
4
10857
3459
temel olarak vücudumuzdaki
tüm önemli işlevleri yerine getirir.
tüm önemli işlevleri yerine getirir.
00:26
Proteins digest your food,
5
14972
1879
Proteinler yiyeceğinizi sindirir,
00:28
contract your muscles,
6
16875
1706
kaslarınızı kasar,
00:30
fire your neurons
7
18605
1577
nöronlarınızı harekete geçirir
00:32
and power your immune system.
8
20206
1616
ve bağışıklık sisteminizi güçlendirir.
00:34
Everything that happens in biology --
9
22400
1976
Biyolojide olan her şey --
00:36
almost --
10
24400
1151
neredeyse --
00:37
happens because of proteins.
11
25575
1412
proteinler sayesinde olur.
00:39
Proteins are linear chains
of building blocks called amino acids.
of building blocks called amino acids.
12
27698
4075
Proteinler, amino asit adı verilen
yapı taşlarının doğrusal zincirleri.
yapı taşlarının doğrusal zincirleri.
00:44
Nature uses an alphabet of 20 amino acids,
13
32366
3233
Doğa, 20 amino asitli bir alfabe kullanır,
00:47
some of which have names
you may have heard of.
you may have heard of.
14
35623
2275
bazılarının ismini duymuş olabilirsiniz.
00:50
In this picture, for scale,
each bump is an atom.
each bump is an atom.
15
38921
3542
Bu resimde, orantılı her yumru bir atom.
00:55
Chemical forces between the amino acids
cause these long stringy molecules
cause these long stringy molecules
16
43351
4644
Amino asitler arasındaki kimyasal bağlar,
bu uzun ipliksi moleküllerin,
bu uzun ipliksi moleküllerin,
01:00
to fold up into unique,
three-dimensional structures.
three-dimensional structures.
17
48019
3461
özgün üç boyutlu yapılara
katlanmasına sebep olur.
katlanmasına sebep olur.
01:03
The folding process,
18
51937
1340
Katlanma süreci,
01:05
while it looks random,
19
53301
1434
rastgele görünse de
01:06
is in fact very precise.
20
54759
1963
aslında çok belli bir yol izler.
01:08
Each protein folds
to its characteristic shape each time,
to its characteristic shape each time,
21
56746
4397
Her protein, her zaman kendi
karakteristik şekline katlanır
karakteristik şekline katlanır
01:13
and the folding process
takes just a fraction of a second.
takes just a fraction of a second.
22
61167
3388
ve katlanma süreci sadece
saniyenin bir bölümünü alır.
saniyenin bir bölümünü alır.
01:18
And it's the shapes of proteins
23
66029
1844
Ve proteinlerin şekilleri sayesinde
01:19
which enable them to carry out
their remarkable biological functions.
their remarkable biological functions.
24
67897
3970
olağanüstü biyolojik
işlevlerini gerçekleştirebilirler.
işlevlerini gerçekleştirebilirler.
01:24
For example,
25
72520
1151
Örneğin
01:25
hemoglobin has a shape
in the lungs perfectly suited
in the lungs perfectly suited
26
73695
3508
hemoglobin, akciğerlerde
bir oksijen molekülüne bağlanmak için
bir oksijen molekülüne bağlanmak için
01:29
for binding a molecule of oxygen.
27
77227
1987
kusursuz uyumlu bir şekle sahip.
01:31
When hemoglobin moves to your muscle,
28
79759
1892
Hemoglobin kasınıza geçtiğinde
01:33
the shape changes slightly
29
81675
1932
şekli nispeten değişir
01:35
and the oxygen comes out.
30
83631
2191
ve oksijen dışarı çıkar.
01:39
The shapes of proteins,
31
87494
1366
Proteinlerin şekilleri
01:40
and hence their remarkable functions,
32
88884
2213
ve dolayısıyla onların
olağanüstü işlevleri,
olağanüstü işlevleri,
01:43
are completely specified by the sequence
of amino acids in the protein chain.
of amino acids in the protein chain.
33
91121
5778
protein zincirinde amino asitlerin
dizilimiyle tamamen belirlenir.
dizilimiyle tamamen belirlenir.
01:49
In this picture, each letter
on top is an amino acid.
on top is an amino acid.
34
97331
3941
Bu resimde,
üstteki her harf bir amino asit.
üstteki her harf bir amino asit.
01:54
Where do these sequences come from?
35
102860
1837
Bu dizilimler nereden geliyor?
01:57
The genes in your genome
specify the amino acid sequences
specify the amino acid sequences
36
105586
4824
Genomunuzdaki genler,
proteinlerinizin amino asit
dizilimlerini belirler.
dizilimlerini belirler.
02:02
of your proteins.
37
110434
1398
02:03
Each gene encodes the amino acid
sequence of a single protein.
sequence of a single protein.
38
111856
3738
Her gen, bir proteinin
amino asit dizilimini kodlar.
amino asit dizilimini kodlar.
02:09
The translation between
these amino acid sequences
these amino acid sequences
39
117515
3802
Bu amino asit dizilimleri
ve proteinlerin yapı ve işlevleri
arasındaki aktarım,
arasındaki aktarım,
02:13
and the structures
and functions of proteins
and functions of proteins
40
121341
2458
02:15
is known as the protein folding problem.
41
123823
2057
protein katlanma problem olarak bilinir.
02:18
It's a very hard problem
42
126439
1545
Çok zor bir problem
02:20
because there's so many different
shapes a protein can adopt.
shapes a protein can adopt.
43
128008
3180
çünkü proteinin adapte olabildiği
çok sayıad farklı şekil var.
çok sayıad farklı şekil var.
02:24
Because of this complexity,
44
132073
1645
Bu karmaşıklık sebebiyle
02:25
humans have only been able
to harness the power of proteins
to harness the power of proteins
45
133742
2937
insanlar proteinlerin gücünden
faydalanabilmek için
faydalanabilmek için
02:28
by making very small changes
to the amino acid sequences
to the amino acid sequences
46
136703
3468
doğada bulduğumuz proteinlerin
amino asit dizilimlerinde
amino asit dizilimlerinde
02:32
of the proteins we've found in nature.
47
140195
2091
çok küçük değişiklikler yapıyor.
02:34
This is similar to the process
that our Stone Age ancestors used
that our Stone Age ancestors used
48
142835
3858
Bu, taş devri döneminde atalarımızın,
02:38
to make tools and other implements
from the sticks and stones
from the sticks and stones
49
146717
3359
dünyada çevremizde
bulunan taş ve çubuklardan
bulunan taş ve çubuklardan
02:42
that we found in the world around us.
50
150100
2003
araç ve diğer aletler
yaptıkları sürece benzer.
yaptıkları sürece benzer.
02:45
But humans did not learn to fly
by modifying birds.
by modifying birds.
51
153226
5024
Ama insanlar, kuşları değiştirerek
uçmayı öğrenemedi.
uçmayı öğrenemedi.
02:50
(Laughter)
52
158790
2017
(Gülme sesleri)
02:52
Instead, scientists, inspired by birds,
uncovered the principles of aerodynamics.
uncovered the principles of aerodynamics.
53
160831
6310
Yerine, bilim insanları kuştan esinlendi,
aerodinamik prensiplerini ortaya çıkardı.
aerodinamik prensiplerini ortaya çıkardı.
02:59
Engineers then used those principles
to design custom flying machines.
to design custom flying machines.
54
167165
4395
Mühendisler sonra, o prensipleri uçan
araçlar tasarlamak için kullandı.
araçlar tasarlamak için kullandı.
03:04
In a similar way,
55
172195
1245
Benzer şekilde,
03:05
we've been working for a number of years
56
173464
1942
biz de uzun yıllardır çalışıyoruz
03:07
to uncover the fundamental
principles of protein folding
principles of protein folding
57
175430
3269
ve Rosetta adlı programla protein katlama
temel prensiplerini ortaya çıkarmak
temel prensiplerini ortaya çıkarmak
03:10
and encoding those principles
in the computer program called Rosetta.
in the computer program called Rosetta.
58
178723
4059
ve bu prensipleri kodlamak için
uğraş veriyoruz.
uğraş veriyoruz.
03:15
We made a breakthrough in recent years.
59
183742
2513
Son yıllarda büyük bir atılım
gerçekleştirdik.
gerçekleştirdik.
03:19
We can now design completely new proteins
from scratch on the computer.
from scratch on the computer.
60
187029
4459
Artık bilgisayardaki çizimlerden tamamen
yeni proteinler tasarlayabiliyoruz.
yeni proteinler tasarlayabiliyoruz.
03:24
Once we've designed the new protein,
61
192396
2068
Yeni proteini tasarladığımız zaman,
03:27
we encode its amino acid sequence
in a synthetic gene.
in a synthetic gene.
62
195242
3903
sentetik bir gende onun amino asit
dizilimini kodluyoruz.
dizilimini kodluyoruz.
03:31
We have to make a synthetic gene
63
199656
1888
Yapay bir gen yapmak zorundayız
03:33
because since the protein
is completely new,
is completely new,
64
201568
2251
çünkü protein tamamen yeni olduğundan
03:35
there's no gene in any organism on earth
which currently exists that encodes it.
which currently exists that encodes it.
65
203843
4762
dünyada şu an hiçbir organizmada
onu kodlayacak gen yok.
onu kodlayacak gen yok.
03:41
Our advances in understanding
protein folding
protein folding
66
209697
4187
Protein katlamayı anlamada
03:45
and how to design proteins,
67
213908
1722
ve protein tasarlama gelişmelerimiz,
03:47
coupled with the decreasing cost
of gene synthesis
of gene synthesis
68
215654
3628
gen sentezi maliyetindeki azalma
03:51
and the Moore's law increase
in computing power,
in computing power,
69
219306
3499
ve Moore kanunun programlama
gücüyle birleşince
gücüyle birleşince
03:54
now enable us to design
tens of thousands of new proteins,
tens of thousands of new proteins,
70
222829
4736
şimdi on binlerce
yeni protein tasarlayabiliyoruz,
yeni protein tasarlayabiliyoruz,
03:59
with new shapes and new functions,
71
227589
2339
tamanen yeni şekil ve işlevlerle,
04:01
on the computer,
72
229952
1513
bilgisayar üzerinde
04:03
and encode each one of those
in a synthetic gene.
in a synthetic gene.
73
231489
3915
ve bir sentetik gen içinde
her birini kodlayabiliyoruz.
her birini kodlayabiliyoruz.
04:08
Once we have those synthetic genes,
74
236248
1668
Bu sentetik genleri edindiğimiz an,
04:09
we put them into bacteria
75
237940
1545
onları bakterilerin içine koyarak
04:11
to program them to make
these brand-new proteins.
these brand-new proteins.
76
239509
3305
bu yeni proteinleri
yapmaları için programlıyoruz.
yapmaları için programlıyoruz.
04:15
We then extract the proteins
77
243197
2073
Sonra proteinleri çıkarıyor
04:17
and determine whether they function
as we designed them to
as we designed them to
78
245294
3436
ve tasarladığımız gibi işlediklerinden
ve güvenli olup olmadıklarından
ve güvenli olup olmadıklarından
04:20
and whether they're safe.
79
248754
1411
emin oluyoruz.
04:23
It's exciting to be able
to make new proteins,
to make new proteins,
80
251867
2465
Yeni proteinler yapabilmek heyecan verici
04:26
because despite the diversity in nature,
81
254356
2496
çünkü doğadaki çeşitliliğe rağmen
04:28
evolution has only sampled a tiny fraction
of the total number of proteins possible.
of the total number of proteins possible.
82
256876
6092
evrim yalnızca mümkün olan proteinlerden
çok küçük bir sayı bize sundu.
çok küçük bir sayı bize sundu.
04:35
I told you that nature uses
an alphabet of 20 amino acids,
an alphabet of 20 amino acids,
83
263572
3495
Size doğanın 20 amino asitli
bir alfabe kullandığını söylemiştim.
bir alfabe kullandığını söylemiştim.
04:39
and a typical protein is a chain
of about 100 amino acids,
of about 100 amino acids,
84
267091
4449
Sıradan bir protein
yaklaşık 100 amino asitli bir zincirdir;
yaklaşık 100 amino asitli bir zincirdir;
04:43
so the total number of possibilities
is 20 times 20 times 20, 100 times,
is 20 times 20 times 20, 100 times,
85
271564
5552
yani mümkün olan ihtimaller sayısı
20 kere 20 kere 20 kere 100...
20 kere 20 kere 20 kere 100...
04:49
which is a number on the order
of 10 to the 130th power,
of 10 to the 130th power,
86
277140
3817
bu da 10 üzeri 130 eder,
04:52
which is enormously more
than the total number of proteins
than the total number of proteins
87
280981
3812
bu da Dünya'da
hayat başladığından bu yana
hayat başladığından bu yana
var olan tüm proteinlerden
devasa sayıda daha çok protein demek.
devasa sayıda daha çok protein demek.
04:56
which have existed
since life on earth began.
since life on earth began.
88
284817
2416
Bu hayal bile edilemeyecek büyük alanı
04:59
And it's this unimaginably large space
89
287990
2691
05:02
we can now explore
using computational protein design.
using computational protein design.
90
290705
3530
artık kompütasyonel protein
tasarımıyla keşfedebiliyoruz.
tasarımıyla keşfedebiliyoruz.
05:07
Now the proteins that exist on earth
91
295747
2369
Dünya'da var olan proteinler
05:10
evolved to solve the problems
faced by natural evolution.
faced by natural evolution.
92
298140
3993
doğal evrimin sunduğu sorunları
çözecek şekilde evrildiler.
çözecek şekilde evrildiler.
05:14
For example, replicating the genome.
93
302705
2353
Genomun kopyasını yapmak gibi.
05:18
But we face new challenges today.
94
306128
2284
Ancak bugün yeni zorluklarla yüz yüzeyiz.
05:20
We live longer, so new
diseases are important.
diseases are important.
95
308436
2737
Daha uzun yaşıyoruz,
dolayıısyla hastalıklar önemli.
dolayıısyla hastalıklar önemli.
05:23
We're heating up and polluting the planet,
96
311197
2215
Gezegeni ısıtıyor ve kirletiyoruz,
05:25
so we face a whole host
of ecological challenges.
of ecological challenges.
97
313436
3558
o yüzden bir dizi ekolojik zorlukla
karşı karşıyayız.
karşı karşıyayız.
05:29
If we had a million years to wait,
98
317977
1808
Bekleyecek bir milyon yılımız olsaydı
05:31
new proteins might evolve
to solve those challenges.
to solve those challenges.
99
319809
3208
yeni proteinler bu zorlukları
çözecek şekilde evrilebilir.
çözecek şekilde evrilebilir.
05:35
But we don't have
millions of years to wait.
millions of years to wait.
100
323787
2059
Ama bekleyecek bir milyon yılımız yok.
05:38
Instead, with computational
protein design,
protein design,
101
326488
2871
Bunun yerine, kompütasyonel tasarımla
05:41
we can design new proteins
to address these challenges today.
to address these challenges today.
102
329383
4439
bu zorluklara yönelebileceğimiz
yeni proteinler tasarlayabiliyoruz.
yeni proteinler tasarlayabiliyoruz.
05:47
Our audacious idea is to bring
biology out of the Stone Age
biology out of the Stone Age
103
335693
4450
Cesur fikrimiz, Taş Devri'nden
biyolojiyi alarak
biyolojiyi alarak
05:52
through technological revolution
in protein design.
in protein design.
104
340167
2975
protein tasarımında
teknolojik devrimden geçirmek.
teknolojik devrimden geçirmek.
05:56
We've already shown
that we can design new proteins
that we can design new proteins
105
344113
2864
Yeni şekil ve işlevlerde
yeni proteinler tasarlayabileceğimizi
zaten gösterdik.
zaten gösterdik.
05:59
with new shapes and functions.
106
347001
1683
06:01
For example, vaccines work
by stimulating your immune system
by stimulating your immune system
107
349174
4308
Örneğin aşılar, bağışıklık sisteminizi
stimüle ederek çalışırlar,
stimüle ederek çalışırlar,
06:05
to make a strong response
against a pathogen.
against a pathogen.
108
353506
3122
bir patojene karşı
güçlü bir tepkime elde etmek için.
güçlü bir tepkime elde etmek için.
06:09
To make better vaccines,
109
357698
1551
Daha iyi aşılar elde etmek için
06:11
we've designed protein particles
110
359273
2302
patojenlerden protein
kaynaştırabileceğimiz
kaynaştırabileceğimiz
06:13
to which we can fuse
proteins from pathogens,
proteins from pathogens,
111
361599
3587
protein partikülleri tasarladık,
06:17
like this blue protein here,
from the respiratory virus RSV.
from the respiratory virus RSV.
112
365210
4334
buradaki mavi protein gibi,
solunum virüsü RSV'den elde edilmiş.
solunum virüsü RSV'den elde edilmiş.
06:22
To make vaccine candidates
113
370131
1730
Viral proteinle gerçekten sımsıkı duran
06:23
that are literally bristling
with the viral protein,
with the viral protein,
114
371885
3663
aşı adayları yapmak için
06:27
we find that such vaccine candidates
115
375572
2570
bu tür aşı adaylarının
06:30
produce a much stronger
immune response to the virus
immune response to the virus
116
378166
3302
virüse karşı daha önce test edilmiş
tüm aşılara göre
tüm aşılara göre
06:33
than any previous vaccines
that have been tested.
that have been tested.
117
381492
2703
çok daha güçlü bir
bağışıklık tepkimesi ürettiğini gördük.
bağışıklık tepkimesi ürettiğini gördük.
06:36
This is important because RSV
is currently one of the leading causes
is currently one of the leading causes
118
384648
3850
Bu önemli çünkü RSV, dünya çapında
06:40
of infant mortality worldwide.
119
388522
2229
çocuk ölümlerinin başında geliyor.
06:44
We've also designed new proteins
to break down gluten in your stomach
to break down gluten in your stomach
120
392414
3963
Ayrıca çölyak hastalığı için midenizdeki
glutenleri parçalayan
glutenleri parçalayan
06:48
for celiac disease
121
396401
1597
yeni proteinler de tasarladık
06:50
and other proteins to stimulate
your immune system to fight cancer.
your immune system to fight cancer.
122
398022
4376
ve kanserle savaşmada bağışıklık sistemini
stimüle edecek başka proteinler.
stimüle edecek başka proteinler.
06:55
These advances are the beginning
of the protein design revolution.
of the protein design revolution.
123
403338
3939
Bu ilerlemeler protein tasarım
devriminin daha başlangıcı.
devriminin daha başlangıcı.
07:00
We've been inspired by a previous
technological revolution:
technological revolution:
124
408850
3190
Daha önce ortaya çıkan
teknolojik bir devrimden esinlendik:
teknolojik bir devrimden esinlendik:
07:04
the digital revolution,
125
412064
1345
Dijital devrim,
07:05
which took place in large part
due to advances in one place,
due to advances in one place,
126
413433
5125
büyük oranda tek bir yerdeki
ilerlemelere bağlı olarak ortaya çıktı,
ilerlemelere bağlı olarak ortaya çıktı,
07:10
Bell Laboratories.
127
418582
1272
Bell Laboratuvarları.
07:12
Bell Labs was a place with an open,
collaborative environment,
collaborative environment,
128
420337
3294
Bell Labs açık
ve iş birliğine dayalı bir yerdi
ve iş birliğine dayalı bir yerdi
07:15
and was able to attract top talent
from around the world.
from around the world.
129
423655
3183
ve dünyanın her yerinden
en iyi yetenekleri çekerdi.
en iyi yetenekleri çekerdi.
07:19
And this led to a remarkable
string of innovations --
string of innovations --
130
427418
3442
Bu da beraberinde bir dizi
göz kamaştırıcı yenilik getirdi --
göz kamaştırıcı yenilik getirdi --
07:22
the transistor, the laser,
satellite communication
satellite communication
131
430884
4191
transistör, lazer, uydu iletişimi
07:27
and the foundations of the internet.
132
435099
1726
ve internetin temelleri.
07:29
Our goal is to build
the Bell Laboratories of protein design.
the Bell Laboratories of protein design.
133
437761
3841
Bizim amacımız da protein tasarımının
Bell Laboratuvarları'nı inşa etmek.
Bell Laboratuvarları'nı inşa etmek.
07:34
We are seeking to attract
talented scientists from around the world
talented scientists from around the world
134
442076
3515
Dünyanın dört bir yanından
yetenekli bilim insanları arıyoruz,
yetenekli bilim insanları arıyoruz,
07:37
to accelerate the protein
design revolution,
design revolution,
135
445615
2935
bu protein tasarım
devrimine hız kazandıracak
devrimine hız kazandıracak
07:40
and we'll be focusing
on five grand challenges.
on five grand challenges.
136
448574
4088
ve birlikte beş büyük zorluğa yöneleceğiz.
07:46
First, by taking proteins from flu strains
from around the world
from around the world
137
454136
5597
Bir, dünyanın her yerinden
grip vakalarından proteinler alarak
grip vakalarından proteinler alarak
07:51
and putting them on top
of the designed protein particles
of the designed protein particles
138
459757
3554
size başlarda gösterdiğim
tasarlanmış protein partiküllerinin
tasarlanmış protein partiküllerinin
07:55
I showed you earlier,
139
463335
1667
en üst kısmına koyacağız,
07:57
we aim to make a universal flu vaccine,
140
465026
3390
evrensel bir grip aşısı
yapmayı hedefliyoruz,
yapmayı hedefliyoruz,
08:00
one shot of which gives a lifetime
of protection against the flu.
of protection against the flu.
141
468440
3951
tek bir iğne gribe karşı
hayat boyu koruma sağlayacak.
hayat boyu koruma sağlayacak.
08:05
The ability to design --
142
473356
1612
Tasarlama yetisi --
08:06
(Applause)
143
474992
5224
(Alkışlar)
08:12
The ability to design
new vaccines on the computer
new vaccines on the computer
144
480240
3068
Bilgisayarda yeni aşılar
tasarlama yeteneği
tasarlama yeteneği
08:15
is important both to protect
against natural flu epidemics
against natural flu epidemics
145
483332
5308
hem doğal grip salgınlarına karşı
koruma sağlamak için önemli
koruma sağlamak için önemli
08:20
and, in addition, intentional
acts of bioterrorism.
acts of bioterrorism.
146
488664
3480
hem de kasti biyolojik
terörizm saldırılarına karşı.
terörizm saldırılarına karşı.
08:25
Second, we're going far beyond
nature's limited alphabet
nature's limited alphabet
147
493272
3290
İkincisi, doğanın 20 harften oluşan
kısıtlı alfabesinin
kısıtlı alfabesinin
08:28
of just 20 amino acids
148
496586
1711
çok ötesine giderek
08:30
to design new therapeutic candidates
for conditions such as chronic pain,
for conditions such as chronic pain,
149
498321
4735
kronik ağrı gibi vakalar için
yeni tedavisel adaylar tasarlayacağız,
yeni tedavisel adaylar tasarlayacağız,
08:35
using an alphabet
of thousands of amino acids.
of thousands of amino acids.
150
503080
2631
binlerce amino asitten oluşan
bir alfabe kullanacağız.
bir alfabe kullanacağız.
08:38
Third, we're building
advanced delivery vehicles
advanced delivery vehicles
151
506602
3813
Üçüncüsü, ileri düzey
gönderim araçları kullanacağız,
gönderim araçları kullanacağız,
08:42
to target existing medications
exactly where they need to go in the body.
exactly where they need to go in the body.
152
510439
4164
bununla amaç, mevcut ilaçları vücutta
tam da gitmesi gereken yere göndermek.
tam da gitmesi gereken yere göndermek.
08:47
For example, chemotherapy to a tumor
153
515226
2649
Örneğin bir tümöre karşı kemoterapi
08:49
or gene therapies to the tissue
where gene repair needs to take place.
where gene repair needs to take place.
154
517899
4303
veya gen tamiri geçirecek dokuya
gen tedavisi uygulamak gibi.
gen tedavisi uygulamak gibi.
08:55
Fourth, we're designing smart therapeutics
that can do calculations within the body
that can do calculations within the body
155
523000
6532
Dördüncüsü, vücut içinde hesaplama
yapabilen akıllı tedaviler tasarlıyoruz
yapabilen akıllı tedaviler tasarlıyoruz
09:01
and go far beyond current medicines,
156
529556
2214
ve mevcut ilaçların
çok ilerisine gidiyoruz,
çok ilerisine gidiyoruz,
09:03
which are really blunt instruments.
157
531794
2264
ki bunlar gerçekten iş bitiren araçlar.
09:06
For example, to target a small
subset of immune cells
subset of immune cells
158
534082
4349
Örneğin bir otoimmün hastalıktan sorumlu
küçük bir bağışıklık hücresi
kümesini hedef alabilecek
kümesini hedef alabilecek
09:10
responsible for an autoimmune disorder,
159
538455
2081
09:12
and distinguish them from the vast
majority of healthy immune cells.
majority of healthy immune cells.
160
540560
3458
ve bunları o devasa sağlıklı
bağışıklı hücrelerinden ayırt edebilecek.
bağışıklı hücrelerinden ayırt edebilecek.
09:16
Finally, inspired by remarkable
biological materials
biological materials
161
544899
3412
Son olarak, inanılmaz biyolojik
materyallerden esinlenerek
materyallerden esinlenerek
09:20
such as silk, abalone shell,
tooth and others,
tooth and others,
162
548335
5108
örneğin ipek,
istiridye kabuğu, diş ve benzeri,
istiridye kabuğu, diş ve benzeri,
09:25
we're designing new
protein-based materials
protein-based materials
163
553467
2884
yeni protein bazlı
materyaller tasarlıyoruz,
materyaller tasarlıyoruz,
09:28
to address challenges in energy
and ecological issues.
and ecological issues.
164
556375
4163
enerji ve ekolojik konulardaki
zorluklara da yönelmeyi amaçlıyoruz.
zorluklara da yönelmeyi amaçlıyoruz.
09:33
To do all this,
we're growing our institute.
we're growing our institute.
165
561558
2845
Tüm bunları yapmak için
enstitümüzü büyütüyoruz.
enstitümüzü büyütüyoruz.
09:36
We seek to attract energetic,
talented and diverse scientists
talented and diverse scientists
166
564768
5599
Tüm dünyadan ve her kariyer aşamasından
bizimle çalışmaları için
bizimle çalışmaları için
09:42
from around the world,
at all career stages,
at all career stages,
167
570391
3080
enerjik, yetenekli ve farklı
alt yapılardan bilim insanları arıyoruz.
alt yapılardan bilim insanları arıyoruz.
09:45
to join us.
168
573495
1150
09:47
You can also participate
in the protein design revolution
in the protein design revolution
169
575304
3303
Protein tasarım devrimine
09:50
through our online
folding and design game, "Foldit."
folding and design game, "Foldit."
170
578631
3744
çevrim içi katlama ve tasarım oyunumuz
Foldit ile de katılabilirsiniz.
Foldit ile de katılabilirsiniz.
09:55
And through our distributed
computing project, Rosetta@home,
computing project, Rosetta@home,
171
583214
3851
Dağıtımlı hesaplama projemiz
Rosetta@home ile de katılabilirsiniz,
Rosetta@home ile de katılabilirsiniz,
09:59
which you can join from your laptop
or your Android smartphone.
or your Android smartphone.
172
587089
3731
buna da diz üstünüzden veya
Android cihazlarınızdan katılabilirsiniz.
Android cihazlarınızdan katılabilirsiniz.
10:04
Making the world a better place
through protein design is my life's work.
through protein design is my life's work.
173
592547
3967
Protein tasarımıyla dünyayı daha iyi
bir yer yapmak benim işim.
bir yer yapmak benim işim.
10:08
I'm so excited about
what we can do together.
what we can do together.
174
596996
2278
Birlikte yapabileceklerimiz için
çok heyecanlıyım.
çok heyecanlıyım.
10:11
I hope you'll join us,
175
599583
1470
Umarım bize katılırsınız
10:13
and thank you.
176
601077
1158
ve teşekkür ederim.
10:14
(Applause and cheers)
177
602259
4455
(Alkışlar ve tezahüratlar)
ABOUT THE SPEAKER
David Baker - Computational biologistDavid Baker designs new biomolecules (proteins) from first principles to address 21st-century challenges in health and technology.
Why you should listen
David Baker is fascinated by biological self-organization. For example: How does the information stored in DNA translate into the intricate world of proteins and cells? The DNA code was solved more than 50 years ago, but the protein folding code has remained one of biology's greatest challenges. Starting 20 years ago, Baker's research team began using computers to model the structures of proteins. His work has advanced to the point where he can now not only predict the shape of natural proteins but also design completely new ones. In recent years, he's designed new experimental cancer therapies, vaccines, nanomaterials and more. He believes that the emerging field of protein design will fundamentally change how people make medicines, materials and more around the world. Now that the protein folding code is solved, the sky's the limit.
Baker is a Professor of Biochemistry and the Director of the Institute for Protein Design at the University of Washington in Seattle. He's also an Investigator at the Howard Hughes Medical Institute and Adjunct Professor of Genome Sciences, Bioengineering, Chemical Engineering, Computer Science, and Physics at the UW. With his colleagues, he developed the Rosetta Commons, the Rosetta@Home project and Foldit, a science video game. He has also launched more than ten companies that are seeking to bring designed proteins into the real world.
David Baker | Speaker | TED.com