TEDGlobal 2017
Ameenah Gurib-Fakim and Stephanie Busari: An interview with Mauritius's first female president
Amina Gurib-Fakim: Mauritius'un ilk kadın başkanıyla röportaj
Filmed:
Readability: 4.1
955,773 views
Ameenah Gurib Fakim bir akademisyen, girişimci; artık aynı zamanda Mauritius'ın başkanı, Afrika'da ilk müslüman kadın lider. Gazeteci Stephanie Busari ile geniş kapsamlı sohbetinde, Gurib Fakim siyasi kariyerinin mütevazı başlangıcını, bir inancın üyesi ve bir bilim insanı olmanın nasıl olduğunu ve neden geleneksel Afrika bilgisine değer vermemize ihtiyacımızı olduğu ve daha fazlasını tartışıyor . "Bence kendinizi yeterince ciddiye almıyorsunuz." diyor Gurb fakim ve ekliyor: "Yapabildiklerinize güvenmeye ihtiyacınız var, kendinize güvenin ve kendinize bir dizi ödev verin ve sadece bunlar için çalışın."
Ameenah Gurib-Fakim - President of Mauritius
Ameenah Gurib-Fakim is the president of the Republic of Mauritius. She has been a university professor and entrepreneur before her election as the first female Head of State of Mauritius. Full bioStephanie Busari - Journalist
Stephanie Busari is a journalist and editor at CNN International Digital. Full bio
Ameenah Gurib-Fakim is the president of the Republic of Mauritius. She has been a university professor and entrepreneur before her election as the first female Head of State of Mauritius. Full bioStephanie Busari - Journalist
Stephanie Busari is a journalist and editor at CNN International Digital. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Stephanie Busari: President Ameenah,
thank you for joining us.
thank you for joining us.
0
904
2972
Sayın Başkan Ameenah,
bizimle olduğunuz için teşekkür ederiz.
bizimle olduğunuz için teşekkür ederiz.
00:15
Even as TED speakers go,
you're something of an overachiever.
you're something of an overachiever.
1
3900
4378
Her TED konuşmacısı gibi siz de
büyük başarılara imza atmış birisiniz.
büyük başarılara imza atmış birisiniz.
00:21
Ameenah Gurib-Fakim: (Laughs)
2
9016
1403
(Güler)
00:22
SB: You have a PhD in organic chemistry,
3
10443
2911
Organik kimya doktoranız var,
00:25
you were vice chancellor
of the University of Mauritius,
of the University of Mauritius,
4
13378
2658
Mauritius Üniversitesi'nde
rektör yardımcılığı yaptınız,
rektör yardımcılığı yaptınız,
00:28
a successful entrepreneur,
5
16060
1701
başarılı bir girişimcisiniz,
00:29
you've won numerous awards
for your work in science
for your work in science
6
17785
3689
bilim alanındaki çalışmalarınızla
sayısız ödül kazandınız
sayısız ödül kazandınız
00:33
and you're the first Muslim
female head of state in Africa.
female head of state in Africa.
7
21498
3513
ve Afrika'daki ilk Müslüman
kadın başkansınız.
kadın başkansınız.
00:37
(Applause)
8
25035
2784
(Alkış)
00:42
And of course, you're no stranger
to the TEDGlobal stage;
to the TEDGlobal stage;
9
30641
2733
Unutmadan, TEDGlobal sahnesine de
yabancı değilsiniz,
yabancı değilsiniz,
00:45
you gave a talk in 2014.
10
33398
2225
2014'te bir konuşmanız var.
00:48
Did you have any political
ambitions at that time?
ambitions at that time?
11
36357
3392
O zamanlarda politikaya yönelik
hedefleriniz var mıydı?
hedefleriniz var mıydı?
00:51
How did you go from academic to president?
12
39773
3378
Akademik hayatınızdan başkanlığa
nasıl geçiş yaptınız?
nasıl geçiş yaptınız?
00:55
AGF: OK, thanks, Stephanie.
13
43175
1541
Teşekkürler, Stephanie.
00:56
First of all, I'd like to thank TED
14
44740
1757
Öncelikle, bugün burada olmama
00:58
for having given me
the opportunity to be here today.
the opportunity to be here today.
15
46521
2606
fırsat tanıdığı için
TED'e teşekkür ederim.
TED'e teşekkür ederim.
01:01
And I would also like to thank
the government of Tanzania
the government of Tanzania
16
49151
3709
Ayrıca, Tanzanya hükûmetinin
ve başkanının karşılaması için de
ve başkanının karşılaması için de
01:04
and the president for the welcome.
17
52884
3345
teşekkürlerimi iletmek istiyorum.
01:08
And also, I'd like to thank
the contribution of our consul,
the contribution of our consul,
18
56253
3426
Ve tabii ki şu an aramızda olan
konsolosumuz Mr. Rizvi'ye
konsolosumuz Mr. Rizvi'ye
01:11
Mr. Rizvi, who's here,
19
59703
1433
burada olduğumuz süre boyunca
01:13
has been very supportive
for all our stay here.
for all our stay here.
20
61160
3454
sunduğu destekleri için teşekkür ederim.
01:16
Now, to answer your question,
21
64638
2482
Şimdi sorunuza cevap vereyim.
01:19
did I have any ambitions in politics?
22
67144
2962
Politikaya yönelik hedeflerim var mıydı?
01:22
The straight answer is no.
23
70130
1934
Net cevabım, hayır yoktu.
01:24
I did not choose the world of politics;
24
72088
2300
Siyaset dünyasını ben seçmedim,
01:26
the world of politics chose me.
25
74412
1835
siyaset dünyası beni seçti.
01:28
So here I am.
26
76271
1150
Ve işte buradayım.
01:29
(Applause)
27
77852
1657
(Alkışlar)
01:32
SB: So, was there ever
anything in your journey
anything in your journey
28
80181
2302
Peki, size bir gün
ülkenin başına geçip
ülkenin başına geçip
01:34
that ever made you think
29
82507
1853
başkan olabileceğinizi düşündüren
01:36
that one day you would become
president of your country?
president of your country?
30
84384
2984
ipuçları var mıydı?
01:39
Did you ever imagine that?
31
87392
1289
Bunu hiç hayal eder miydiniz?
01:40
AGF: Absolutely not.
32
88705
1152
Kesinlikle hayır.
01:41
I think the journey started
immediately after TED, actually.
immediately after TED, actually.
33
89881
3442
Aslında bana kalırsa bu yolculuk
TED'in hemen peşi sıra başladı.
TED'in hemen peşi sıra başladı.
01:45
When I went back,
this journalist called me and said,
this journalist called me and said,
34
93347
3541
Geri döndüğümde gazeteciler
beni arayıp şöyle dediler:
beni arayıp şöyle dediler:
01:48
"You know, your name has been cited
for the president of the republic,"
for the president of the republic,"
35
96912
3500
''Başkanlık adaylığında isminiz geçiyor.''
01:52
I said, "Ma'am, you must be mistaken,
36
100436
1830
Bense ''Bir yanlışınız olmalı, çünkü
01:54
because I have no ambition whatsoever."
37
102290
1913
benim öyle bir amacım yok." demiştim.
01:56
She said, "No, it's serious.
38
104227
1344
Telefondaki gazeteci ise
01:57
Can you come and tell me this
in the form of a declaration?
in the form of a declaration?
39
105595
3407
şöyle dedi: "Hayır, bir yanlış yok.
Bir basın açıklaması için
Bir basın açıklaması için
02:01
So, OK, you'll come?"
40
109026
1537
buluşabilir miyiz?"
02:02
So, of course, as good journalists go,
41
110587
2634
Tabii ki iyi bir gazetecinin yapacağı gibi
02:05
the next day I see my TED picture
42
113245
2251
ertesi gün TED resmimi
ve adımı gazetede gördüm.
ve adımı gazetede gördüm.
02:07
and, with my name, Ameenah Gurib-Fakim,
43
115520
2700
Ameenah Gurib-Fakim,
02:10
"For president?"
44
118244
1260
"Başkanlığa mı aday?"
02:11
A very small interrogation mark --
45
119528
2046
Çok küçük bir soru işareti...
02:13
and people don't see
the interrogation mark,
the interrogation mark,
46
121598
2213
Ve insanlar bu soru işaretini görmeyip
02:15
they just see my name
and they see my picture.
and they see my picture.
47
123835
2667
yalnızca adımı ve resmimi görüyorlar.
02:18
And that was a sounding board.
48
126526
1731
Ve böylece haber yayılmaya başladı.
02:20
And again, as you have just said,
49
128686
2885
Sizin de söylediğiniz üzere,
02:23
it was a very interesting scenario
50
131595
2754
çok ilginç bir senaryoydu
02:26
because it was a scenario
where they wanted to have somebody
where they wanted to have somebody
51
134373
4195
çünkü bu senaryoda
aranan profil şöyle birisiydi:
aranan profil şöyle birisiydi:
02:30
who was credible,
52
138592
1537
Güvenilir,
02:32
had this political neutrality
53
140153
2800
politik olarak tarafsız
02:34
and at the same time, was for a minority
54
142977
2401
ve aynı zamanda azınlıktan birisi.
02:37
because Islam is a minority
religion in Mauritius,
religion in Mauritius,
55
145402
2634
Mauritius'ta İslamiyet azınlık dinidir
02:40
because in Mauritius,
we stratify people's origins
we stratify people's origins
56
148060
3382
çünkü Mauritius'ta biz
insanların kökenlerini
insanların kökenlerini
02:43
by virtue of their religious belief.
57
151466
2790
dini inançlarına göre ayırırız.
02:46
And -- I was a woman.
58
154694
1772
Ve... Ben bir kadındım.
02:48
So this made it all very interesting.
59
156878
1939
Bu, durumu daha da ilginç kılıyordu.
02:50
So there we go, and this
whole campaign started,
whole campaign started,
60
158841
3251
Böylelikle kampanya başlatıldı
02:54
and then people said, "Why not?"
61
162116
1584
ve insanlar "Neden olmasın?"dedi.
02:55
Now, this is very important
to note, Stephanie,
to note, Stephanie,
62
163724
2253
Şunu önemle belirtmek isterim, Stephanie,
02:58
because normally, the president
is elected after the election.
is elected after the election.
63
166001
4110
normalde başkan seçimden sonra seçilir.
03:02
And here we had a scenario
64
170135
1411
Bizim senaryomuzda ise,
03:03
where the name of the president
was flagged before the election process,
was flagged before the election process,
65
171570
5701
başkanın ismi seçim sürecinden önce
kampanya boyunca
kampanya boyunca
03:09
during the campaign.
66
177295
1170
bayraklara asılmıştı.
03:10
So when people voted,
they knew that at some point,
they knew that at some point,
67
178489
2423
Yani insanlar oy verirken bir noktada
03:12
they would have
this Muslim woman president.
this Muslim woman president.
68
180936
2674
bu Müslüman kadının
başkanları olacağını biliyorlardı.
başkanları olacağını biliyorlardı.
03:16
SB: Does it feel significant
to you as a woman
to you as a woman
69
184132
2411
Bir kadın olarak
ülkenizdeki ilk kadın başkan olmak
ülkenizdeki ilk kadın başkan olmak
03:18
to be the first female president
of your country?
of your country?
70
186567
3089
sizin için önemli mi?
03:22
AGF: It's important for many reasons.
71
190224
2659
Bu, birçok yönden önemli.
03:24
I think, obviously, you just mentioned
the terrible statistics
the terrible statistics
72
192907
4074
Sanırım Afrika'da şimdiye kadar
iki kadın başkan olduğuna dair
iki kadın başkan olduğuna dair
03:29
of two female presidents
in the whole of Africa.
in the whole of Africa.
73
197005
3954
istatistik bilgilerinden
zaten bahsettiniz.
zaten bahsettiniz.
03:32
But more importantly,
74
200983
1771
Ancak daha da önemlisi,
03:34
I think it's important also coming
from the background I come from --
from the background I come from --
75
202778
4627
bence benim geçmişim de
çok önemli bir faktör...
çok önemli bir faktör...
03:39
by background I mean not ethnic,
but more academic and entrepreneurial --
but more academic and entrepreneurial --
76
207429
5887
Geçmişten kastım etnik geçmiş değil,
daha çok akademik ve girişimsel geçmiş...
daha çok akademik ve girişimsel geçmiş...
03:45
to be there,
77
213340
1151
orada olmak,
03:46
to be that role model for that little girl
growing in my village
growing in my village
78
214515
3717
köyümde büyüyen o küçük kıza
örnek olmak,
örnek olmak,
03:50
to say, "Yes, it's possible."
79
218256
1471
"Evet, bu mümkün," diyebilmek.
03:51
It's possible.
80
219751
1150
Bu mümkün.
03:53
(Applause)
81
221386
2623
(Alkış)
03:57
It's also important, Stephanie,
82
225740
1728
Başka bir önemli nokta, Stephanie,
03:59
while I talk about diversity --
83
227492
2164
farklılıktan bahsederken
04:01
diversity in the widest sense of the word.
84
229680
2637
kelimenin en geniş anlamıyla
farklılığı kast ediyorum.
farklılığı kast ediyorum.
04:04
We've seen that whenever
there was diversity,
there was diversity,
85
232981
3929
Ne zaman ki farklılığa yer açtık,
04:08
whenever there was openness,
86
236934
1712
açıklığa yolu açtık,
04:10
whenever there was dialogue,
87
238670
1784
diyaloğa yolu açtık,
04:12
this was the time when societies
have been most productive.
have been most productive.
88
240478
3225
o zaman toplumların en üretken
zamanlarını yaşadıklarını gördük.
zamanlarını yaşadıklarını gördük.
04:16
When we talk about the Arab Golden Age,
89
244231
2445
Arap Altın Döneminden bahsederken
04:18
we cannot not think of Ibn Sina,
90
246700
3296
şu isimleri anmadan olmaz: İbn-i Sina,
04:22
al-Haytham,
91
250468
1521
el-Haytam,
04:24
Averroes,
92
252013
1192
İbn-i Rüşd,
04:25
Maimonides.
93
253229
1157
İbn-i Meymun.
04:26
This was a time
when cultures, religions --
when cultures, religions --
94
254410
3549
Bu dönemde kültürler, dinler...
04:29
they were talking to each other.
95
257983
1574
birbiriyle iletişim hâlindeydi.
04:31
They were at peace with each other.
96
259581
1696
Birbirleriyle barış içindeydiler.
04:33
And this was a time
when they were highly productive.
when they were highly productive.
97
261301
2549
Ve bu dönemde
üretkenlik çok yüksekti.
üretkenlik çok yüksekti.
04:35
So I would say: bring down these walls.
98
263874
2064
Diyeceğim o ki bu duvarları yıkalım.
04:37
SB: Absolutely, absolutely.
99
265962
1722
Kesinlikle, kesinlikle.
04:39
(Applause)
100
267708
2671
(Alkış)
04:42
AGF: Virtual or otherwise.
101
270791
1589
Sanal veya başka türlü duvarlar.
04:45
SB: Let's also talk about
another conflict area
another conflict area
102
273149
3148
Dilerseniz şimdi başka bir
tezatlıktan bahsedelim;
tezatlıktan bahsedelim;
04:48
which you straddle quite interestingly.
103
276321
3401
sizin ilginç bir şekilde
idare ettiğiniz bir tezatlık.
idare ettiğiniz bir tezatlık.
04:51
As a woman of faith and also a scientist,
104
279746
3405
İnançlı bir kadın olarak
ve bir bilim insanı olarak
ve bir bilim insanı olarak
04:55
you know, faith and science
seem to be at loggerheads.
seem to be at loggerheads.
105
283175
3796
bildiğiniz üzere inanç ve bilim
karşı karşıya gibidir.
karşı karşıya gibidir.
04:58
It wasn't always so,
106
286995
1351
Bu her zaman böyle değildi
05:00
but I'm interested to get your thoughts
on how you reconcile both
on how you reconcile both
107
288370
5034
fakat bu uzlaşmayı nasıl sağladığınız
ve sizin içinizde her ikisinin
ve sizin içinizde her ikisinin
05:05
and how they coexist for you personally.
108
293428
2667
nasıl var olduğunu sizden
dinlemek istiyorum.
dinlemek istiyorum.
05:09
AGF: They're not mutually exclusive.
109
297044
2070
Bu konseptler birbirini dışlamaz.
05:11
I mean, if you're a scientist,
110
299138
2471
Eğer bir bilim insanıysanız
05:13
you tend to really look
at the perfection of the human body,
at the perfection of the human body,
111
301633
4262
insan bedeninin mükemmelliğine,
nasıl işlediğine bakarsınız.
05:17
the way it functions.
112
305919
1175
05:19
If you look at nature as a whole.
113
307118
1850
Bütün olarak doğaya bakarsanız
05:20
I'm still amazed at the perfection
114
308992
3051
ben hâlâ tüm ekosistemin
05:24
with which the entire
ecosystem functions together.
ecosystem functions together.
115
312067
3276
nasıl birlikte mükemmel bir uyumla
işlediğine hayret ederim.
işlediğine hayret ederim.
05:27
However, to the purists,
to those who are of faith,
to those who are of faith,
116
315367
4712
Ancak, gelenekselciler, inançlı kişiler,
05:32
they will tell you, "Yes,
there has been evolution."
there has been evolution."
117
320103
2674
şöyle diyecektir, "Evet, evrim olmuştur."
05:34
Even the Pope has agreed
that evolution exists.
that evolution exists.
118
322801
3796
Papa bile evrimin varlığını kabul etti.
05:38
But there's always the question:
What came first?
What came first?
119
326621
2690
Fakat akılda hep şu soru var:
İlk önce ne vardı?
İlk önce ne vardı?
05:41
What came before this?
120
329335
1308
Bundan önce ne vardı?
05:42
When we talk about all
the various strata of evolution,
the various strata of evolution,
121
330667
3904
Evrimin tüm aşamalarını
düşündüğümüzde
düşündüğümüzde
05:46
we'll always be asking the question,
122
334595
1873
her zaman şu soruyu sorarız,
05:48
there must be something before.
123
336492
1595
evvelinde de bir şeyler olmalı.
05:50
So I'm of the opinion that yes,
124
338111
1835
Benim fikrime göre, evet,
05:51
there is this great spiritual force
which is guiding the process,
which is guiding the process,
125
339970
4594
bu sürece kılavuzluk eden
yüce bir ruhani güç var
yüce bir ruhani güç var
05:56
and things like this
don't happen by chance.
don't happen by chance.
126
344588
3307
ve bu gibi şeyler şans eseri olmaz.
05:59
Now, whether you call it religiosity,
127
347919
2186
Buna ister dindarlık deyin,
06:02
whether you call
this great spirit by any name --
this great spirit by any name --
128
350129
3505
isterseniz başka bir şey,
06:05
Brahma, Allah, the Holy Trinity --
129
353658
2858
Brahma, Allah, Baba, Oğul
ve Kutsal Ruh...
ve Kutsal Ruh...
06:08
you name it --
130
356540
1176
Adını siz koyun...
06:09
but I still think that these two
are not mutually exclusive.
are not mutually exclusive.
131
357740
3272
Yine de bu iki konseptin birbirini
dışladığına inanmıyorum.
dışladığına inanmıyorum.
06:13
They can still coexist with each other.
132
361036
2397
İkisi birlikte var olabilir.
06:16
SB: So let's move
to one of your passions -- science.
to one of your passions -- science.
133
364257
3790
Öyleyse tutkularınızdan
birine geçelim, bilim.
birine geçelim, bilim.
06:20
You've made no secret of that.
134
368071
1676
Bunu hiç gizlemediniz.
06:21
And you've always been
passionate about science.
passionate about science.
135
369771
2481
Her zaman bilim sizin tutkunuzdu.
06:24
I read that when you were
a very young girl,
a very young girl,
136
372722
2213
Okuduğuma göre
genç kızlık döneminizde
genç kızlık döneminizde
06:26
you went to a career guidance counselor
137
374959
2510
bir kariyer danışmanına gitmişsiniz
06:29
and told them you wanted
to become a chemist,
to become a chemist,
138
377493
2733
ve ona bir kimyager olmak
istediğinizi söylemişsiniz,
istediğinizi söylemişsiniz,
06:32
and they said, "No, it's for boys.
139
380250
3681
danışman size "Bu erkek işi.
06:35
Boys do science."
140
383955
1658
Erkekler bilimle uğraşır," demiş.
06:37
Did that make you even more
determined to study science
determined to study science
141
385637
3967
Bu sizi bilime yönelmeniz ve
bu alanda başarılı olmanız konusunda
bu alanda başarılı olmanız konusunda
06:41
and to succeed in that field?
142
389628
1444
daha da hırslandırdı mı?
06:43
How did you respond to that?
143
391096
2606
Buna nasıl tepki verdiniz?
06:45
AGF: Well, to begin with,
144
393726
1288
Öncelikle
06:47
I must say, before I came
to that career guidance officer,
to that career guidance officer,
145
395038
3356
şunu söylemek isterim,
o kariyer danışmanına gitmeden önce
o kariyer danışmanına gitmeden önce
06:50
I had great teachers who motivated.
146
398418
3162
beni motive eden
harika öğretmenlerim vardı.
harika öğretmenlerim vardı.
06:53
And this is something I would like
to draw attention to again,
to draw attention to again,
147
401604
2958
Ve bir kez daha dikkatinizi çekmek
istediğim bir husus var,
istediğim bir husus var,
06:56
to our education system.
148
404586
1578
eğitim sistemimiz.
06:58
We have to do away
with this rote learning.
with this rote learning.
149
406188
2229
Bu ezberci eğitimi kaldırmalıyız.
07:00
We have to ensure that we drive
this curiosity in the child,
this curiosity in the child,
150
408441
3924
Çocuklarda merak uyandırmalıyız,
07:04
and they need to be curious.
151
412389
1608
çocuklar meraklı olmalı.
07:06
And if we want to move along the line
for them to become great scientists,
for them to become great scientists,
152
414021
4434
Eğer onların iyi bilim insanları
olmalarını istiyorsak
olmalarını istiyorsak
07:10
they need to become more and more
curious in everything they do.
curious in everything they do.
153
418479
3072
yaptıkları her şeyde giderek
daha fazla meraklı olmaları gerekir.
daha fazla meraklı olmaları gerekir.
07:13
So every time -- exactly --
I went to see the careers guidance,
I went to see the careers guidance,
154
421575
3006
Bu kariyer danışmanının ofisine gittiğimde
07:16
he looked at me and said,
"What do you want to do?"
"What do you want to do?"
155
424605
2415
bana baktı ve şöyle dedi:
"Ne yapmak istiyorsun?"
"Ne yapmak istiyorsun?"
07:19
I said, "I want to study chemistry."
156
427044
1741
"Kimya okumak istiyorum" dedim.
07:20
"Well, you shouldn't study chemistry
because this is for boys.
because this is for boys.
157
428809
2921
"Kimya okuyamazsın
çünkü kimya erkekler için.
çünkü kimya erkekler için.
07:23
And the next thing, when you come
back, there'll be no job for you."
back, there'll be no job for you."
158
431754
3238
Ayrıca, geri döndüğünde
iş bulamazsın." dedi.
iş bulamazsın." dedi.
07:27
So I went back home,
159
435016
1154
Ben de eve döndüm,
07:28
and I had a great cheerleader at home
who happens to be my father.
who happens to be my father.
160
436194
3226
evde en büyük motivasyon kaynağım
babam vardı.
babam vardı.
07:31
He said, "What do you want to do?"
and asked, "What did he say?"
and asked, "What did he say?"
161
439444
3051
"Ne yapmak istiyorsun?
Danışman ne söyledi?" diye sordu.
Danışman ne söyledi?" diye sordu.
07:34
I said, "This is what he said ..."
He said, "What are you going to do?"
He said, "What are you going to do?"
162
442519
3419
Danışmanın söylediklerini söyledim.
Babam "Peki ne yapacaksın?" dedi.
Babam "Peki ne yapacaksın?" dedi.
07:37
I said, "I'm going to do chemistry."
163
445962
1741
"Kimya okuyacağım." dedim.
07:39
So there I was.
164
447727
1251
Ve okudum.
07:41
And one thing I will say:
one must always follow your heart.
one must always follow your heart.
165
449002
3458
Şunu söylemek isterim:
Her zaman kalbinizin sesini dinleyin.
Her zaman kalbinizin sesini dinleyin.
07:44
And my heart was always in chemistry.
166
452484
2051
Benim kalbim hep kimyadaydı.
07:46
I did what I was passionate about,
167
454559
2082
Ben de tutkumun peşinden gittim,
07:48
and I thought at some point
that I had developed this thinking
that I had developed this thinking
168
456665
3304
sanırım bir noktada
şöyle düşünmeye başladım,
şöyle düşünmeye başladım,
07:51
that if you're passionate
about what you do,
about what you do,
169
459993
2283
yaptığın işe aşkla bağlıysan
07:54
you will not have to work
a single day in your life,
a single day in your life,
170
462300
2452
ömrüm boyunca tek bir gün bile
çalışman gerekmez,
çalışman gerekmez,
07:56
until I realized it was
Confucius who said that.
Confucius who said that.
171
464776
2592
sonra anladım ki
bunu zaten Konfüçyüs söylemiş.
bunu zaten Konfüçyüs söylemiş.
07:59
(Laughter)
172
467392
1731
(Kahkahalar)
08:01
SB: So do you feel a responsibility,
as someone in your position,
as someone in your position,
173
469847
5276
Peki sizin pozisyonunuzdaki biri olarak
08:07
to encourage young girls,
especially on this continent,
especially on this continent,
174
475147
3175
başka bu kıtadakiler
olmak üzere, genç kızları
olmak üzere, genç kızları
08:10
to study STEM subjects?
175
478346
4117
STEM eğitimine yönlendirme
sorumluluğu duyuyor musunuz?
sorumluluğu duyuyor musunuz?
08:14
Is that something
that you actively work --
that you actively work --
176
482487
2721
Aktif olarak üzerinde çalıştığınız
bir konu mu bu?
bir konu mu bu?
08:17
AGF: You know, over the past
two days, Stephanie,
two days, Stephanie,
177
485232
2354
Bildiğin gibi Stephanie,
son iki gündür
son iki gündür
08:19
we've been hearing a lot of conversation
178
487610
1988
sürdürülebilir kalkınma
hedefleri konusunda
hedefleri konusunda
08:21
about the sustainable development goals.
179
489622
1963
çok fazla şey duyuyoruz.
08:23
We've seen that, for example,
180
491609
1430
Örneğin
08:25
Africa must be food secure,
181
493063
1422
Afrika'da yeterli gıda olmalı,
08:26
Africa must be energy secure,
182
494509
2099
Afrika'da yeterli enerji olmalı,
08:28
Africa must be water secure.
183
496632
1814
Afrika'da yeterli su kaynağı olmalı.
08:30
If we want to get
to that level of development --
to that level of development --
184
498869
3100
Eğer bu kalkınma düzeyine
ulaşmak istiyorsak
ulaşmak istiyorsak
08:33
Agenda 2030 is not very far away --
185
501993
2803
2030 gündemi çok uzakta değil.
08:36
if you want to have success,
186
504820
1684
Başarılı olmak istiyorsak
08:38
we need to have
an educated youth in Africa.
an educated youth in Africa.
187
506528
5031
Afrika'da eğitimli gençlere
ihtiyacımız var.
ihtiyacımız var.
08:43
And again, to be very cliché:
188
511583
2325
Yine çok klişe olacak
08:45
you cannot achieve,
you cannot win a football match,
you cannot win a football match,
189
513932
3765
fakat takımın yüzde 52'sini
dışarda bırakırsanız
dışarda bırakırsanız
08:49
if you're going to leave 52 percent
of the team outside.
of the team outside.
190
517721
4424
bir futbol maçını kazanamazsınız.
08:54
It's not possible.
191
522169
1548
Bu mümkün değil.
08:56
(Applause)
192
524144
2985
(Alkış)
08:59
SB: Yes.
193
527554
1155
Evet.
09:00
AGF: So we need highly educated,
194
528733
1827
Öyleyse,
09:02
we need female intuition,
195
530584
1785
eğitimli kadınlara
09:04
and we need to get them there.
196
532393
1849
ihtiyacımız var.
09:06
And this is where a great deal
of effort has to be done
of effort has to be done
197
534266
3552
Bu alanda büyük bir çaba gerekli.
09:09
to actually motivate
them from a very young age,
them from a very young age,
198
537842
2541
Çok küçük yaşlardan itibaren
kızlarımızı motive ederek
kızlarımızı motive ederek
09:12
to tell that girl
that she can do anything.
that she can do anything.
199
540407
2636
onlara her şeyi başarabileceklerini
söylemeliyiz.
söylemeliyiz.
09:15
And if the message comes from her father,
200
543582
2372
Eğer bunu ona babası söylerse,
09:17
if the message comes from her brother,
201
545978
2026
ağabeyi söylerse
09:20
it's even much more powerful.
202
548028
1530
çok daha etkili olacaktır.
09:21
We need to tell her
that anything is possible
that anything is possible
203
549582
2512
Onlara her şeyin mümkün olduğu
ve her şeyi başarabilecekleri
ve her şeyi başarabilecekleri
09:24
and she can do it.
204
552118
1166
mesajını vermeliyiz.
09:25
We need to build her self-confidence
from a very early age,
from a very early age,
205
553308
3603
Erken yaşlardan itibaren
kendilerine güvenmelerini sağlamalıyız.
kendilerine güvenmelerini sağlamalıyız.
09:28
but more importantly,
206
556935
1269
Fakat daha da önemlisi,
09:30
we also need to actually
look at the books,
look at the books,
207
558228
2598
gerçekten kitaplara bakmalıyız.
09:32
because there are too many stereotypes.
208
560850
2316
Kitaplarda çok fazla örnek var.
09:35
Last year, I was very shocked
when I went to a debate on Women's Day.
when I went to a debate on Women's Day.
209
563190
3676
Geçen sene Kadınlar Gününe
katıldığımda çok şaşırdım.
katıldığımda çok şaşırdım.
09:38
They had a survey,
210
566890
1186
Bir anket yaptılar,
09:40
and they were asking these girls
how many women inventors we have,
how many women inventors we have,
211
568100
4581
kızlara kaç tane kadın mucidimiz olduğunu,
09:44
how many women scientists do we have.
212
572705
2493
kaç tane bilim kadınımız
olduğunu sordular.
olduğunu sordular.
09:47
And you'd be shocked
that hardly anyone knew
that hardly anyone knew
213
575222
3102
İnanır mısınız neredeyse kimse
09:50
that Ada Lovelace was there
behind computer science,
behind computer science,
214
578348
3194
bilgisayar biliminin arkasında
Ada Lovelace'in olduğunu,
Ada Lovelace'in olduğunu,
09:53
that Marie Curie still remains iconic
with two Nobel prizes.
with two Nobel prizes.
215
581566
3740
Marie Curie'nin iki Nobel ödülü
kazandığını bilmiyordu.
kazandığını bilmiyordu.
09:57
So there's a lot of homework to do
to actually make --
to actually make --
216
585330
3402
O yüzden yapılacak çok fazla ev ödevi var.
10:00
to remove all these gender biases
at a very young age;
at a very young age;
217
588756
4264
Çok küçük yaşlarda bu cinsiyet ayrımlarını
ortadan kaldırmak için
ortadan kaldırmak için
10:05
instill that confidence in that girl;
218
593044
2183
küçük kız çocuklarına
bu güveni aşılamalıyız,
bu güveni aşılamalıyız,
10:07
to tell her that she can do as well
if not better than her brother.
if not better than her brother.
219
595251
4248
en az erkek kardeşi kadar
başarılı olabileceğini söylemeliyiz.
başarılı olabileceğini söylemeliyiz.
10:11
SB: Yes.
220
599523
1151
Evet.
10:12
(Applause)
221
600698
3081
(Alkış)
10:16
Thank you.
222
604759
1151
Teşekkür ederim.
10:17
So, let's move on to an area
that I know you've been very active in,
that I know you've been very active in,
223
605934
4709
Şimdi çok aktif olduğunuzu bildiğim
başka bir alana geçmek istiyorum,
başka bir alana geçmek istiyorum,
10:22
which is the issue of biodiversity.
224
610667
2301
biyolojik çeşitlilik.
10:24
You've been quite clear that this
is an area that Africa must embrace.
is an area that Africa must embrace.
225
612992
5550
Bu konunun Afrika'nın kucak açması gereken
bir konu olduğunu açıkça belirttiniz.
bir konu olduğunu açıkça belirttiniz.
10:30
We have an abundance of rich
herbal traditions and plants
herbal traditions and plants
226
618566
4399
Afrika'da bulunan çok sayıda zengin
bitki ile ve bizim geleneklerimizle
bitki ile ve bizim geleneklerimizle
10:34
that could be developed
into a big pharmaceutical industry.
into a big pharmaceutical industry.
227
622989
4073
büyük bir ilaç sektörü kurulabilir.
10:39
Can you tell us a little bit
of how you've been using your expertise
of how you've been using your expertise
228
627086
4018
Peki siz bu konudaki
uzmanlığınızı kullanarak
uzmanlığınızı kullanarak
10:43
to harness growth in this area?
229
631128
2734
bu alanda nasıl büyüme yarattınız,
bahseder misiniz?
bahseder misiniz?
10:46
AGF: Thank you.
230
634432
1151
Teşekkür ederim.
10:47
Yesterday, I was listening
to one of the talks;
to one of the talks;
231
635607
2305
Dün konuşmalardan
bir tanesini dinliyordum,
bir tanesini dinliyordum,
10:49
it was the talk about the need for Africa
to turn into a knowledge economy.
to turn into a knowledge economy.
232
637936
4265
Afrika'nın bilgi ekonomisine dönüşmesi
gerektiğiyle ilgili konuşmaydı.
gerektiğiyle ilgili konuşmaydı.
10:54
Africa has got very rich traditions.
233
642225
3087
Afrika'da çok zengin gelenekler mevcut.
10:57
Sub-Saharan Africa, southern Africa,
234
645336
2540
Sahra Altı Afrika, Afrika'nın güneyinde
10:59
has got over 5,000
medicinal plant species,
medicinal plant species,
235
647900
3094
beş binin üzerinde tıbbi amaçlı
bitki çeşidi mevcut
bitki çeşidi mevcut
11:03
not harnessed.
236
651018
1199
ve bunlar işlenmiyor.
11:04
And, in fact, at the TED talk
I gave in 2014,
I gave in 2014,
237
652241
2921
Aslında 2014'te yaptığım
TED konuşmasında
TED konuşmasında
11:07
I came out with one sentence:
238
655186
1853
bir cümle ile çıkış yapmıştım:
11:09
"Biodiversity underpins life on earth."
239
657063
3071
"Biyolojik çeşitlilik
dünyadaki yaşamın temeli."
dünyadaki yaşamın temeli."
11:12
And if we don't look after
this biodiversity,
this biodiversity,
240
660158
3141
Bu biyolojik çeşitliliğe iyi bakmazsak,
11:15
if we don't protect it,
241
663323
1472
onu korumazsak,
11:16
if we don't actually
harness it in the right way,
harness it in the right way,
242
664819
3517
doğru şekilde kullanmazsak
11:20
we are threatening
our own livelihoods on this planet.
our own livelihoods on this planet.
243
668360
3794
bu gezegen üzerindeki kendi yaşamımızı
tehdit etmiş oluruz.
tehdit etmiş oluruz.
11:24
When we talk about the contribution
from countries of the north
from countries of the north
244
672178
4669
Gezegenimizi korumak için
kuzey ülkelerinden
kuzey ülkelerinden
11:28
to the Green Fund
for the protection of our planet,
for the protection of our planet,
245
676871
3556
Yeşil Fona yapılan katkılar
11:32
it is not charity.
246
680451
1657
hayır işi değil.
11:34
It is to ensure our own collective
livelihoods on this planet.
livelihoods on this planet.
247
682544
4996
Bu gezegendeki
ortak yaşamımızın sigortası.
ortak yaşamımızın sigortası.
11:39
So this is something
that must be addressed.
that must be addressed.
248
687564
2103
Dolayısıyla bu konuya dikkat çekilmeli.
11:41
Now, again, when you talk about
249
689691
1845
Şimdi yine Afrika'daki
11:43
getting this biodiversity
of Africa working for us,
of Africa working for us,
250
691560
3768
bu biyolojik çeşitlilikten bahsetmişken
11:47
you'd be shocked to know
251
695352
1306
şu bilgi sizi şok edebilir:
11:48
that out of the 1,100 blockbuster drugs
that we have on the market,
that we have on the market,
252
696682
6363
Piyasada en çok satılan 1100 ilaç içinde
11:55
only 83 come from African plants.
253
703069
3773
sadece 83'ü Afrika bitkilerinden
elde ediliyor.
elde ediliyor.
11:58
Why is this so?
254
706866
1390
Peki neden?
12:00
Because we are responsible;
255
708280
1897
Sorumlusu biziz,
12:02
us Africans.
256
710201
1190
biz, Afrikalılar.
12:03
We don't value
our own traditional knowledge.
our own traditional knowledge.
257
711415
2809
Kendi geleneksel bilgi birikimize
değer vermiyoruz.
değer vermiyoruz.
12:06
We don't give it the same status
as allopathic medicine.
as allopathic medicine.
258
714621
4543
Alopatik ilaçlarla onları
aynı kefeye koymuyoruz.
aynı kefeye koymuyoruz.
12:11
Look at what China has done.
259
719188
1593
Çin'in ne yaptığına bakın.
12:12
China has given the same status
for traditional Chinese medicine
for traditional Chinese medicine
260
720805
4196
Çin'de 2016'dan bu yana
alopatik ilaçlar ile
alopatik ilaçlar ile
12:17
as allopathic medicine,
261
725025
1558
geleneksel Çin ilaçları
12:18
as of 2016.
262
726607
1887
aynı değeri görüyor.
12:21
Our governments, our people,
have not documented,
have not documented,
263
729482
3471
Bizim hükûmetimiz, insanlarımız
bu bilgileri belgelendirmedi,
bu bilgileri belgelendirmedi,
12:24
have not taken this knowledge seriously.
264
732977
2599
bu bilgileri ciddiye almadı.
12:27
If you want to get serious about Africa
becoming a knowledge continent,
becoming a knowledge continent,
265
735600
6969
Afrika'nın gerçekten bir bilgi kıtası
olmasını istiyorsak
olmasını istiyorsak
12:34
this is something that we need
to address very seriously,
to address very seriously,
266
742593
2741
bu konuyu ciddiyetle ele almamız gerekir.
12:37
we need to start documenting,
267
745358
1441
Belgelendirmeye başlamalıyız.
12:38
we need to start codifying this knowledge,
268
746823
2066
Bu bilgiyi kodlamaya başlamalıyız.
12:40
and unfortunately,
we are racing against time
we are racing against time
269
748913
2833
Fakat ne yazık ki
zamana karşı yarışıyoruz
zamana karşı yarışıyoruz
12:43
because tradition in Africa is that
the transmission has always been oral.
the transmission has always been oral.
270
751770
4821
çünkü Afrika'daki geleneklerin
aktarımı hep sözlü olmuştur.
aktarımı hep sözlü olmuştur.
12:48
So we need to get our act together
and make it happen.
and make it happen.
271
756615
2988
O yüzden elimizi çabuk tutup
bunu başarmalıyız.
bunu başarmalıyız.
12:51
SB: So there's really a sense
of urgency around this.
of urgency around this.
272
759627
2618
Yani bu aciliyetli bir konu.
12:54
AGF: Yes.
273
762269
1308
Evet.
12:55
(Applause)
274
763601
3439
(Alkış)
12:59
SB: And have you done anything yourself
in respect to documenting --
in respect to documenting --
275
767064
4932
Belgelendirme konusunda sizin
kendi çalışmalarınız oldu mu?
kendi çalışmalarınız oldu mu?
13:04
AGF: Yes, I definitely did.
276
772020
1767
Evet, tabii ki.
13:05
When I started my career in academia,
277
773811
2911
Akademik kariyerime başladığımda
13:08
one of the first things I did
was I documented precisely these plants.
was I documented precisely these plants.
278
776746
3323
yaptığım ilk şeylerden biri
bu bitkileri belgelendirmekti.
bu bitkileri belgelendirmekti.
13:12
And I'll tell you one thing --
it was not perceived to be very serious,
it was not perceived to be very serious,
279
780093
3489
Size şunu söylemeliyim,
çok fazla ciddiye alınmamıştı
çok fazla ciddiye alınmamıştı
13:15
because here I was,
in synthetic organic chemistry,
in synthetic organic chemistry,
280
783606
3228
çünkü ben çıkmış
sentetik organik kimya sektöründe
sentetik organik kimya sektöründe
13:18
going out there,
talking to these grandmothers,
talking to these grandmothers,
281
786858
3306
gidip büyükannelerle konuşup
onların tariflerini
onların tariflerini
13:22
documenting their recipes.
282
790188
1994
belgelendirmeye çalışıyordum.
13:24
I mean, you can't be serious --
bringing weeds in the lab,
bringing weeds in the lab,
283
792206
3226
Demek istediğim,
laboratuvara kenevir getirerek
laboratuvara kenevir getirerek
Bunun üzerinde çalışacağız"
dediğinizde ciddiye alınmıyorsun.
dediğinizde ciddiye alınmıyorsun.
13:27
and say, "We're going
to be working on these."
to be working on these."
284
795456
2232
13:29
Are we going to get results?
285
797712
1475
Sonuç alacak mıyız?
13:31
So it was really a race against prejudice
286
799211
3947
Bu önyargıya karşı büyük bir savaştı,
13:35
to try to take people's --
287
803182
2735
insanları alıp, masaya getirerek
13:37
bring them to the table and say,
"Look, this is very important."
"Look, this is very important."
288
805941
3101
"Bakın, bu önemli bir konu." demek.
13:41
But I'm glad I did,
289
809066
1152
Ama iyi ki yapmışım
13:42
because by that time, you start
developing a crocodile skin,
developing a crocodile skin,
290
810242
2863
çünkü o zaman, güçlenmeye başlıyorsun.
Özellikle laboratuvarda çalışan
farklı şeyler deneyen bir kadınsan.
farklı şeyler deneyen bir kadınsan.
13:45
especially when you're a woman in the lab
doing different things.
doing different things.
291
813129
3075
13:48
You know -- you become suspect.
292
816228
1543
Bir anda şüpheli oluyorsunuz.
13:49
So I documented it; I'm very happy I did.
293
817795
2306
O yüzden ben de belgelendirdim,
iyi ki yapmışım.
iyi ki yapmışım.
13:52
And now, almost 20 years
since the documentation,
since the documentation,
294
820125
3568
Bugün, belgelendirmenin üzerinden
neredeyse 20 yıl geçmişken
neredeyse 20 yıl geçmişken
13:55
it now constitutes prior art,
295
823717
1981
bir ön çalışma niteliğinde.
13:57
and is now very well-documented at WIPO,
296
825722
2074
Artık WIPO'da çok iyi
belgelendirilmiş hâlde.
belgelendirilmiş hâlde.
13:59
and it is now the information which,
297
827820
3002
Artık benim firmam da
14:02
subsequently, my company actually
started working on as well.
started working on as well.
298
830846
4208
bu bilgiler üzerinde çalışıyor.
14:07
SB: So, I watched you in the makeup room
299
835500
3694
Sizi makyaj odasında izledim,
14:11
taking selfies with the makeup artist,
300
839218
2462
makyözle selfieler çekiyordunuz.
14:13
and just being generally very accessible.
301
841704
2911
Genel olarak herkesle iletişime açıksınız.
14:16
And it strikes me
302
844639
1208
Bu beni çok etkiledi,
14:17
that you're not the kind of typical,
big-man, African leader.
big-man, African leader.
303
845871
3516
tipik büyük adam tavırlı Afrika
liderlerine benzemiyorsunuz.
liderlerine benzemiyorsunuz.
14:21
You seem very --
304
849411
1158
Siz çok...
14:22
AGF: You just demoted me.
You called me a man.
You called me a man.
305
850593
2334
Beni aşağıladın şu anda.
Bana ''adam'' dedin.
Bana ''adam'' dedin.
14:24
(Laughter)
306
852951
1047
(Kahkahalar)
14:26
SB: I mean your style --
307
854022
1234
Üslubunuzdan bahsediyorum.
14:27
(Applause)
308
855280
1210
(Alkış)
14:28
Your style seems to be very accessible
and quite unassuming.
and quite unassuming.
309
856514
6384
Üslübunuz herkese çok açık
ve oldukça mütevazı.
ve oldukça mütevazı.
14:34
So is this --
310
862922
1526
Bunun sebebi nedir?
14:36
I mean, people tend to ask women leaders
311
864472
3313
İnsanlar kadın liderlere ister istemez
şunu sormak ister:
şunu sormak ister:
14:39
if their gender has a bearing
on the way they rule,
on the way they rule,
312
867809
4969
Cinsiyetiniz yönetme tarzınızı
14:44
or the way they lead.
313
872802
1993
veya liderlik tarzınızı etkiliyor mu?
14:46
Does that apply to you?
314
874819
2584
Sizin için böyle bir durum söz konusu mu?
14:49
AGF: You know, I've never
taken myself seriously.
taken myself seriously.
315
877427
2356
Ben kendimi hiçbir zaman
çok ciddiye almadım.
çok ciddiye almadım.
14:51
SB: OK. That's good.
316
879807
1151
Peki, bu iyi haber.
14:52
(Laughter)
317
880982
1214
(Kahkahalar)
14:54
AGF: I still don't.
318
882220
1151
Hâlâ almıyorum.
14:55
And I don't think you should
take yourself seriously.
take yourself seriously.
319
883395
2890
Bence kimse kendini
çok fazla ciddiye almamalı.
çok fazla ciddiye almamalı.
14:58
You need to have trust in what you can do,
320
886309
2187
Yapabildiklerine güvenmeli insan,
15:00
have confidence in yourself
321
888520
1774
kendine güvenmeli
15:02
and give yourself a set of goals
and just work towards them.
and just work towards them.
322
890318
3657
ve kendine bir dizi hedef belirleyerek
onlar üzerinde çalışmalı.
onlar üzerinde çalışmalı.
15:05
So the goal I've given myself is,
OK, I'm leading my third life --
OK, I'm leading my third life --
323
893999
4090
Benim kendi hedefim şöyleydi. Ben aslında
hayatımda üçüncü evreyi yaşıyorum.
hayatımda üçüncü evreyi yaşıyorum.
15:10
because I've been an academic,
I've been an entrepreneur, now I'm here.
I've been an entrepreneur, now I'm here.
324
898113
3434
Akademisyen oldum, girişimci oldum
ve şimdi burdayım.
ve şimdi burdayım.
15:13
I'm hoping to have a fourth life.
325
901571
1613
Umarım dördüncü bir evre de olur.
15:15
So put these to work for the continent.
326
903208
2783
Ve tüm bu birikimi
kıtamız için kullanabilirim.
kıtamız için kullanabilirim.
15:18
And this is why I have chosen
to give my voice to so many initiatives
to give my voice to so many initiatives
327
906015
4584
İşte bu yüzden birçok girişimin
sesi olmak istedim.
sesi olmak istedim.
15:22
that would help the youth of Africa
become tech-savvy,
become tech-savvy,
328
910623
3928
Bu girişimler sayesinde Afrika'daki
gençler teknolojiyi, bilimi
gençler teknolojiyi, bilimi
15:26
become science-savvy,
329
914575
1400
yakından takip edebilecekti.
15:27
because as I said earlier on,
330
915999
1621
Daha önce belirttiğim gibi,
15:29
up until they get to grips with science,
331
917644
3998
gençler bilimle tanışana kadar
15:33
with whatever is around --
media, technology, you name it,
media, technology, you name it,
332
921666
4668
etraflarındaki zemin
medya olsun, teknoloji olsun,
medya olsun, teknoloji olsun,
15:38
all calls for a good grounding in science,
technology and innovation.
technology and innovation.
333
926358
4339
hepsi bilime, teknolojiye
ve yeniliğe güzel bir zemin hazırlar.
ve yeniliğe güzel bir zemin hazırlar.
15:42
I think we'll be here,
334
930721
1282
Bence 10-20 yıl sonra
15:44
10 years, 20 years down the line,
335
932027
1930
yine burada
15:45
having the same conversation.
336
933981
1647
aynı şeyleri konuşacağız.
15:48
SB: Let's talk quickly
about the challenges
about the challenges
337
936041
2034
İsterseniz kısaca liderlik ve yönetimin
15:50
of leadership and governance.
338
938099
2437
zorluklarından bahsedelim.
15:52
It's hard to ignore
that there's corruption on this continent
that there's corruption on this continent
339
940560
5407
Kıtamızda bazı liderlerin
yozlaşma kurbanı olduğunu
yozlaşma kurbanı olduğunu
15:57
with some of our leaders.
340
945991
1697
yadsımak zor.
15:59
How have you confronted that in your role,
341
947712
3547
Siz görevinizde bununla karşılaştınız mı?
16:03
and what experiences can you
share with us around this issue?
share with us around this issue?
342
951283
5357
Bu konuyla ilgili bizimle
paylaşabileceğiniz deneyimleriniz neler?
paylaşabileceğiniz deneyimleriniz neler?
16:08
AGF: We've had corruption --
343
956664
1408
Evet yozlaşma bizde var
ama Afrika yozlaşmanın olduğu
tek yer değil.
tek yer değil.
16:10
corruption doesn't exist only in Africa.
344
958096
1947
Yolsuzluğa göz yumulursa
yolsuzluk yapan olur.
yolsuzluk yapan olur.
16:12
Where there is a corruptee,
there is a corrupter.
there is a corrupter.
345
960067
2311
16:14
Right? It's always a two-way process.
346
962402
2619
Öyle değil mi?
Bu olay her zaman iki taraflıdır.
Bu olay her zaman iki taraflıdır.
16:18
We have focused in my country,
347
966230
2095
Bizler, benim ülkemde
16:20
we are working very hard towards
doing something about corruption,
doing something about corruption,
348
968349
4223
yolsuzluğa karşı
ciddi çalışmalar başlattık.
ciddi çalışmalar başlattık.
16:24
but, you know, they also have
great people in Africa.
great people in Africa.
349
972596
2499
Ama bildiğiniz gibi Afrika'da
harika insanlar da var.
harika insanlar da var.
16:27
Why do we always focus on the negative?
Why don't we talk about ...
Why don't we talk about ...
350
975119
3178
Neden hep olumsuz şeylere odaklanırız
ve iyi şeylerden bahsetmeyiz?
ve iyi şeylerden bahsetmeyiz?
16:30
I want to bring on board, for example,
the great quotes of Nelson Mandela.
the great quotes of Nelson Mandela.
351
978321
4240
Mesela, Nelson Mandela'nın söylediği
harika sözler var.
harika sözler var.
16:34
His legacy is still very much alive.
352
982585
2397
Onun mirası hâlâ çok canlı.
16:37
We have people in -- even in Tanzania,
we've had Julius Nyerere,
we've had Julius Nyerere,
353
985006
3702
Tanzanya'da bile
başarılı örneklerimiz var: Julius Nyerere,
başarılı örneklerimiz var: Julius Nyerere,
16:40
he have Nkrumah,
354
988732
1284
Nkrumah,
16:42
we have Kenyatta,
355
990040
1284
Kenyatta,
16:43
we have all these people
who have been champions of Africa.
who have been champions of Africa.
356
991348
2786
tüm bu insanlar Afrika'nın değerleri.
16:46
I think we need to take
pages of their book and see.
pages of their book and see.
357
994158
2665
Bence bu insanları örnek almalıyız.
16:48
In fact, Julius Nyerere himself
had been a great advocate for science
had been a great advocate for science
358
996847
3985
Julius Nyerere bilimin
büyük bir savunucusu olmuştur.
büyük bir savunucusu olmuştur.
16:52
when he said that "science
will make deserts bloom."
will make deserts bloom."
359
1000856
3816
"Bilim çöllerde çiçek açtıracak"
sözü ona ait.
sözü ona ait.
16:56
So these are some of the founding
fathers of this continent;
fathers of this continent;
360
1004696
3669
Saydığım isimler bu kıtayı kuran
kişilerden bazıları.
kişilerden bazıları.
17:00
we need to take pages from them
361
1008389
1636
Onları örnek alıp
17:02
and move ahead.
362
1010049
1311
daha öteye taşımalıyız.
17:03
(Applause)
363
1011384
2481
(Alkış)
17:05
SB: Thank you very much,
President Fakim.
President Fakim.
364
1013889
1970
Sayın Başkan Fakim,
çok teşekkür ederiz.
çok teşekkür ederiz.
17:07
AGF: Thank you.
365
1015893
1176
Ben teşekkür ederim.
17:09
(Applause)
366
1017093
1822
ABOUT THE SPEAKERS
Ameenah Gurib-Fakim - President of MauritiusAmeenah Gurib-Fakim is the president of the Republic of Mauritius. She has been a university professor and entrepreneur before her election as the first female Head of State of Mauritius.
Why you should listen
In June 2015, Ameenah Gurib-Fakim became the first female president of Mauritius. She's been honored as one of Foreign Policy's 2015 Global Thinkers and is moving to create opportunity and growth for her island home. Gurib-Fakim has been, prior to joining the State House, the Managing Director of the Centre International de Développement Pharmaceutique (CIDP) Research and Innovation as well as professor of organic chemistry with an endowed chair at the University of Mauritius.
Gurib-Fakim has long been a leading biodiversity scientist studying and validating the flora of Mauritius, one of the world's key biodiversity hotspots. As an entrepreneur at CIDP R & I and professor of organic chemistry, she analyzed the plants from the region for their health, nutritional and cosmetic applications.
Ameenah Gurib-Fakim | Speaker | TED.com
Stephanie Busari - Journalist
Stephanie Busari is a journalist and editor at CNN International Digital.
Why you should listen
Stephanie Busari moved to Lagos from London in July 2016 to pioneer CNN's first digital and multimedia bureau. She also reports on-air in breaking news situations for CNN International.
In April 2016 Busari exclusively obtained the "proof of life" video that showed that the missing Chibok schoolgirls who were kidnapped in Nigeria in 2014 were still alive. She was also an instrumental member of the CNN team that won a Peabody Award in May 2015 for the network's coverage of the missing girls. Busari recently won a Gracie Award for her persistence in covering this story, and she's also a previous recipient of the Outstanding Woman in the Media Awards.
Busari is a passionate community activist who curated TEDxBrixton for three years before she left London. She founded TEDxBrixton in 2013 driven by a desire to bring disparate elements of her community together and to create a platform for those who wouldn't normally have one to share their ideas worth spreading.
A passionate and adept public speaker, Busari is regularly invited to share her insights and host panels. She has spoken at UN Women, Said Business School, Oxford, Africa Gathering among others.
Over a 15-year career, Busari has worked as a news reporter, entertainment and features writer, court reporter and columnist, and she has been published in many of the UK and international media's most influential outlets, such as the BBC and Daily Mirror.
During a six-month stint in Northern Ireland in 2003, Busari spent time in some of the worst affected areas of "The Troubles" and secured interviews with a crucifixion victim, government ministers and paramilitaries. While there, she also launched and edited an award-winning lifestyle column.
A native Yoruba speaker, Busari also speaks fluent French and is currently learning Hausa.
Stephanie Busari | Speaker | TED.com