ABOUT THE SPEAKER
Suchitra Krishnan-Sarin - Biobehavioral scientist
Suchitra Krishnan-Sarin is focused on developing a bio-behavioral understanding of substance use behaviors in adult and adolescent substance users.

Why you should listen

In the area of adolescent tobacco use, Suchitra Krishnan-Sarin has conducted qualitative research including focus groups and surveys to understand patterns and perceptions of use of tobacco products; clinical trials to develop and test the use of novel behavioral and pharmacological cessation and prevention interventions; and experimental evaluations of behavioral and neural predictors of use and cessation behaviors. Because of her expertise in youth tobacco use behaviors, she has contributed to the Surgeon General's report on Preventing Tobacco Use among Young People and also serves as a member of the FDA's Tobacco Product Scientific Advisory Committee. Krishnan-Sarin is a professor of psychiatry at the Yale University School of Medicine and the Co-PI on the Yale Tobacco Centers of Regulatory Science.

More profile about the speaker
Suchitra Krishnan-Sarin | Speaker | TED.com
TEDMED 2018

Suchitra Krishnan-Sarin: What you should know about vaping and e-cigarettes

Suchitra Krishnan-Sarin: E-sigaralar hakkında bilmeniz gerekenler

Filmed:
2,353,117 views

Elektronik sigaralar son 10 yıl içinde çok popüler oldu, özellikle de gençler ve genç yetişkinler arasında. 2011'den 2015'e kadar ortaokul ve lise öğrencilerinin e-sigara kullanımında yüzde 900 artış oldu. Biyolojik davranış uzmanı Suchitra Krishnan-Sarin, e-sigara solurken aslında soluduğun şeyin ne olduğunu anlatıyor (ipucu: su buharı değil) ve çocukları hedef alan çirkin piyasa taktiklerini gözler önüne seriyor. "Bizim sağlığımız, çocuklarımızın ve gelecek nesillerimizin sağlığı dumana veya aerosole karışıp gitmek için fazlasıyla değerli" diyor.
- Biobehavioral scientist
Suchitra Krishnan-Sarin is focused on developing a bio-behavioral understanding of substance use behaviors in adult and adolescent substance users. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
"It getsalır easierDaha kolay, right?"
0
1192
1577
"Zamanla kolaylaşır, değil mi?"
00:15
These are the wordskelimeler
I oftensık sık hearduymak from younggenç parentsebeveyn
1
3307
2963
Bu soruyu genç ebeveynler hep sorar.
00:18
who are newyeni to the gameoyun
of worryingendişe verici about theironların childrençocuklar.
2
6294
2687
Oysa kaygı oyunu daha yeni başlıyor.
00:21
I tell them that it doesn't.
3
9435
1519
Kolaylaşmıyor diyorum onlara,
00:23
It getsalır differentfarklı,
4
11582
1570
değişiyor
00:25
but there's always something
to worryendişelenmek about as parentsebeveyn.
5
13176
3109
ama ebeveyn olarak kaygılanacak
bir şeylerimiz hep oluyor.
00:29
I rememberhatırlamak how I would lieYalan
half-awakeyarı uyanık at night
6
17275
2814
Geceleri yatağımda yarı uyanık
uzandığımı hatırlıyorum,
00:32
listeningdinleme to my sonoğul breathenefes almak
7
20113
1755
oğlumun nefes alışını dinlediğimi.
00:33
when he was younggenç and had asthmaastım,
8
21892
2582
O zaman daha küçüktü ve astımı vardı.
00:36
and then, when he was a teengenç,
9
24498
1397
Sonra biraz büyüdüğünde
o gelecek diye kulağım
bahçe kapısında olurdu,
00:37
untila kadar I heardduymuş the frontön doorkapı chimeçan openaçık,
10
25919
2152
sesini duyunca sağ salim geldi derdim.
00:40
and I knewbiliyordum that he was home safekasa.
11
28095
1801
00:43
WorryingEndişe verici about our kidsçocuklar
comesgeliyor with the territorybölge.
12
31037
2417
Çoçuklarımız için kaygılanmak işin doğası.
00:46
Now, manyçok of these worriesEndişeye
are about basictemel issuessorunlar,
13
34318
3344
Çoğu kaygımız genel şeylerle ilgili;
ne yemiş, neredeymiş, kimleymiş.
00:49
like what they eatyemek,
where they are, who they're with.
14
37686
3783
Ama yeni alışkanlıklarına
ve çılgınlıklarına da dikkat etmeliyiz.
00:53
But we alsoAyrıca need to keep an eyegöz on
newyeni behaviorsdavranışlar and fadsFads.
15
41493
3852
00:58
The latestson crazeçılgınlık is something
that mayMayıs ayı not yethenüz be on everyone'sherkesin var radarradar
16
46470
4278
Son çılgınlığın, ciddi bir sağlık riski
olduğundan çoğu kişi haberdar olmayabilir.
01:02
as a seriousciddi healthsağlık concernilgilendirmek,
17
50772
2087
Bu, yeni moda olan elektronik sigara içmek
01:04
and that is the newfoundkeşfedilmiş
popularitypopülerlik of vapingvaping,
18
52883
3119
veya e-sigaralardaki e-likitlerin
buharlaşmasıyla ortaya çıkan
01:08
or inhalingteneffüs edilmesi sweettatlı aerosolsaerosoller
19
56026
2101
01:10
producedüretilmiş by vaporizingbuharlaştırıyor
e-liquidse-sıvılar in e-cigarettese-sigara.
20
58151
3368
tatlı aerosolleri solumak.
01:14
E-cigarettesE-sigara, or "vapesvapes,"
as they are commonlyçoğunlukla calleddenilen,
21
62835
2799
E-sigara veya yaygın adıyla nargile
peynir ekmek gibi satıyor.
01:17
are flyinguçan off the shelvesraflar like candyŞeker.
22
65658
2208
Bu yıl, e-sigara piyasasının dünya çapında
26 milyar dolar geliri olması bekleniyor.
01:20
This yearyıl, the e-cigarettee-sigara
marketpazar is expectedbeklenen to drivesürücü
23
68375
2707
01:23
26 billionmilyar dollarsdolar in salessatış worldwideDünya çapında.
24
71106
3170
Önümüzdeki altı yılda
01:26
Over the nextSonraki sixaltı yearsyıl,
25
74639
1593
bu rakamın ikiye katlanması bekleniyor.
01:28
that volumehacim is expectedbeklenen to doubleçift.
26
76256
1999
01:31
We have a lot of seriousciddi concernsendişeler
about the healthsağlık impactdarbe of vapingvaping,
27
79681
3386
E-sigaranın sağlığa etkisiyle ilgili
ciddi kaygılarımız var
ama maalesef yeterli cevabımız yok.
01:35
and unfortunatelyne yazık ki,
not nearlyneredeyse enoughyeterli answerscevaplar.
28
83091
2823
01:38
This becomesolur even more concerningilişkin
when you think of who useskullanımları e-cigarettese-sigara.
29
86625
4211
Kaygımız, e-sigarayı kimlerin kullandığını
düşününce daha da artıyor.
01:43
E-cigaretteE-sigara use, at leasten az in the US,
30
91558
2449
E-sigara kullanımı, en azından ABD'de
01:46
has grownyetişkin rapidlyhızla amongarasında youthgençlik
and younggenç adultsyetişkinler --
31
94031
3672
gençler ve genç yetişkinler
arasında hızla artıyor.
Bunlar bizim çocuklarımız,
01:49
our kidsçocuklar,
32
97727
1216
01:50
our mostçoğu vulnerablesavunmasız populationnüfus.
33
98967
1916
içimizdeki en savunmasız kesim.
01:53
There was a 900 percentyüzde growthbüyüme
in the use of e-cigarettese-sigara by youthgençlik
34
101750
4626
2012 - 2015 yılları arasında
gençlerin e-sigara kullanımında
01:58
betweenarasında 2012 and 2015.
35
106400
2165
yüzde 900'lük bir artış oldu.
02:01
The mostçoğu recentson estimatestahminler suggestönermek
36
109415
2131
Son tahminler, ABD'de yaklaşık
3,6 milyon ortaokul ve lise öğrencisinin
02:03
that approximatelyyaklaşık olarak 3.6 millionmilyon
highyüksek schoolokul and middleorta schoolokul studentsöğrencilerin
37
111570
4493
02:08
have used e-cigarettese-sigara in the US.
38
116087
2231
e-sigara kullandığını söylüyor.
02:11
Now, e-cigarettese-sigara were originallyaslında createdoluşturulan
39
119635
2851
E-sigaralar aslında sigara bağımlılarına
nikotinin daha temiz bir türünü
sunmak için üretilmişti.
02:14
to offerteklif smokersSigara içenler a cleanertemizleyici
formform of nicotinenikotin
40
122510
2218
02:16
to help with theironların cigarettesigara addictionbağımlılığı.
41
124752
1917
02:19
In the US, these devicescihazlar
come underaltında the FDA'sFDA'ın jurisdictionyargı
42
127520
3901
ABD'de bu cihazlar FDA'ya göre
tütün ürünleri sınıfına giriyor.
02:23
as a tobaccoTütün productürün.
43
131445
1718
Ama cihazlardaki teknik,
piyasadaki ani artışa yetişemiyor
02:25
But the scienceBilim on these devicescihazlar
has not been ableyapabilmek to keep up
44
133187
3383
02:28
with the rapidhızlı marketpazar growthbüyüme,
45
136594
2354
02:30
so regulationsyönetmelik on the componentsbileşenler
of these devicescihazlar and e-liquidse-sıvılar
46
138972
4401
bu yüzden cihazların parçaları
ve e-sıvıyla ilgili yasalar geri kalıyor.
02:35
are laggingahşap kaplama.
47
143397
1209
02:37
CurrentAkım regulationsyönetmelik do restrictkısıtlamak
salessatış of these devicescihazlar
48
145586
3341
Şu anki yasalar 18 yaşından küçüklere
cihaz satışını kısıtlıyor
02:40
to anyonekimse underaltında the ageyaş of 18,
49
148951
2694
02:43
but these do not seemgörünmek
to have had much of an impactdarbe
50
151669
2884
ama bunun, gençlerin cihaz kullanımı
üzerinde pek etkisi olmuş gibi görünmüyor.
02:46
on the explosionpatlama in the use
of these devicescihazlar by teensgençler.
51
154577
3239
02:51
You know, the first time
I heardduymuş of and saw an e-cigarettee-sigara,
52
159052
3122
E-sigaraları ilk duyduğumda
gençlerin buna bayılacağından emindim.
02:54
I knewbiliyordum right away
that teensgençler would love it.
53
162198
2565
02:57
These devicescihazlar are technologyteknoloji on a stickÇubuk,
54
165335
2819
Bu cihazlar teknolojik çubuklar,
akıllı telefon nesli için
son derece uygun;
03:00
a perfectmükemmel fituygun for
the smartphoneSmartphone generationnesil --
55
168178
3067
küçük, şarj edilebilir, kullanımı kolay,
ayarlanması kolay, güzel kokulu.
03:03
smallküçük, rechargeableşarj edilebilir, easykolay to use,
easykolay to modifydeğiştirmek, niceGüzel smellingkokulu --
56
171269
6122
Hatta bazıları, akıllı telefonunuzla
eşlenerek ne kadar içtiğinizi gösteriyor.
03:09
some even syncsenkronize etmek with your smartphoneSmartphone
to let you know how much you have vapedvaped.
57
177415
3775
Ben bile bu akıllı cihazların
cazibesine kapılmıştım.
03:13
Even I was very drawnçekilmiş
to these very cleverzeki devicescihazlar.
58
181214
3244
03:17
And sincedan beri I had spentharcanmış a long time
researchingaraştırma teengenç and adultyetişkin addictionsbağımlılık,
59
185429
4549
O zamandan beri genç ve yetişkin
bağımlılıklarını uzun süre araştırdım
03:22
I immediatelyhemen realizedgerçekleştirilen that these devicescihazlar
fituygun perfectlykusursuzca into the teengenç psycheruh.
60
190002
5387
ve bu cihazların gençlerin ruhuna
tam olarak uyduğunu hemen fark ettim.
03:28
TeensGençler are impulsiveitici,
and they love to try newyeni things.
61
196622
3586
Gençler düşünmeden davranırlar
ve yeni şeyler denemeyi severler.
Özgür olmayı çok ister,
her şeyi kişiselleştirmeyi severler.
03:32
They're alsoAyrıca cravingözlem independencebağımsızlık,
and they love to make things theironların ownkendi.
62
200589
3845
03:37
E-cigarettesE-sigara meetkarşılamak these needsihtiyaçlar perfectlykusursuzca
63
205086
2580
E-sigaralar, onların yaratıcı olmalarına
ve sigara içme deneyimlerini
kişiselleştirmelerine olanak tanıyarak
03:39
by allowingizin them the chanceşans
to bothher ikisi de innovateyenilik yapmak and personalizekişiselleştirmek
64
207690
3800
bu ihtiyaçları tam olarak karşılıyor.
03:43
theironların vapevape experiencedeneyim.
65
211514
1436
03:45
They can chooseseçmek from over 15,000
differentfarklı e-liquide-sıvı flavorstatlar
66
213624
4898
15 binden fazla farklı e-sıvı aromasından
ve birkaç farklı nikotin
konsantresinden istediklerini seçip
03:50
and multipleçoklu nicotinenikotin concentrationskonsantrasyonları.
67
218546
2253
kendi nikotin aroma
kombinasyonlarını bile yapabilirler.
03:52
They can even createyaratmak theironların ownkendi
nicotinenikotin flavorlezzet combinationkombinasyon.
68
220823
4561
03:58
They can changedeğişiklik how much vaporbuharı
is producedüretilmiş from these devicescihazlar
69
226280
3576
Puf sayısını, bileşenleri,
cihazın gücünü ve ısısını ayarlayarak
04:01
by modifyingmodifiye the puffpuf volumehacim
and the constituentsbileşenlerinin
70
229880
2963
04:04
and the powergüç and temperaturesıcaklık
of the devicescihazlar.
71
232867
2273
ürettiği buhar miktarını
değiştirebilirler.
04:08
They can even use these devicescihazlar
for "cloudbulut chasingtakip."
72
236410
2874
Bu cihazları dumandan
şekil yapmak için bile kullanıyorlar.
04:12
CloudBulut chasingtakip, alsoAyrıca calleddenilen vapevape trickspüf nokta
73
240317
2828
Dumandan şekil yapmak,
başka bir adıyla halka yapmak
04:15
or smokeduman trickspüf nokta,
74
243169
1286
veya halka çıkarmak
04:16
involvesgerektirir producingüreten largegeniş vapevape cloudsbulutlar
with quirkyilginç shapesşekiller and namesisimler,
75
244479
4120
yüzük, ejderha, hayalet gibi
garip isim ve şekillerde
04:20
like ringshalkalar, dragonsejderha, ghostsHayaletler ...
76
248623
2815
büyük duman bulutları üretmek demek.
04:23
CloudBulut chasersChasers can even participatekatılmak
in cloudbulut competitionsyarışmalar
77
251462
3342
Dumandan şekil yapanlar,
duman yarışlarına katılıyor
04:26
and winkazanmak prizesödülleri for creatingoluşturma
the mostçoğu innovativeyenilikçi shapedbiçimli cloudsbulutlar.
78
254828
3623
ve en yaratıcı şekli yaparak
ödül bile kazanabiliyorlar.
04:31
TeensGençler can alsoAyrıca changedeğişiklik the strengthkuvvet
and throatboğaz hitvurmak from the vaporbuharı
79
259884
3781
E-sıvıyı yüksek derecede buharlaştırarak
04:35
by eitherya vaporizingbuharlaştırıyor the e-liquide-sıvı
at higherdaha yüksek temperaturessıcaklıklar
80
263689
3461
veya direkt olarak
ısıtıcı bobinin üzerine damlatarak
04:39
or drippingDamlama the e-liquide-sıvı
directlydirekt olarak ontoüstüne a heatedısıtmalı coilbobin.
81
267174
3042
buharın kuvvetini
ve boğaz vurumunu değiştirebilirler.
04:43
They can even use these devicescihazlar
for marijuanaesrar vapingvaping.
82
271423
2859
Bu cihazları esrar
içmek için de kullanabilirler.
04:46
And sincedan beri the devicescihazlar
use loweralt temperaturessıcaklıklar
83
274941
2367
Cihazlar düşük sıcaklık kullandığı
ve esrarı yakmadığı için
04:49
and do not combustyanıcı or burnyanmak the marijuanaesrar,
84
277332
3021
ayırt edici koku ve yanmış esrar olmadan
bunu gizlice yapabilirler.
04:52
they can do this very discreetlygizlice,
85
280377
1805
04:54
withoutolmadan the distinctiveayırıcı smellkoku
of burntyanmış marijuanaesrar.
86
282206
2591
04:57
So they can really make these vapevape
experiencesdeneyimler theironların ownkendi,
87
285577
3227
Yani içme deneyimlerini
kişiselleştirebilirler
05:00
whichhangi mayMayıs ayı explainaçıklamak the astoundingşaşırtıcı riseyükselmek
in the use of these devicescihazlar by youthgençlik.
88
288828
4185
Gençlerin bu cihazları kullanmasındaki
sarsıcı artışı bu durum açıklayabilir.
05:06
E-cigarettesE-sigara are technicallyteknik olarak
a very simplebasit devicecihaz.
89
294723
2987
E-sigara teknik açıdan
çok basit bir cihaz.
05:10
There is a receptaclepriz for the e-liquide-sıvı
whichhangi can be a tanktank, a podPod or a plugfiş.
90
298388
5878
E-sıvının konulacağı bir kap
ki bu bir hazne, pod veya tıpaç olabilir,
bobini şarj eden ve sonra e-sıvıyı
buharlaştıran bir batarya
05:16
There is a batterypil that chargesücretleri the coilbobin,
whichhangi then vaporizesbuharlaştırır the e-liquide-sıvı.
91
304290
4533
ve içicinin e-sigaradan
çekmesi için bir ağızlık var.
05:20
And then there is a mouthpieceağızlık,
92
308847
1494
05:22
where the userkullanıcı can actuallyaslında drawçekmek
from the e-cigarettee-sigara.
93
310365
2571
05:25
In 2017, there were 466 e-cigarettee-sigara
devicescihazlar in the marketplacepazar.
94
313624
6030
2017'de piyasada 466 çeşit
e-sigara cihazı vardı.
05:32
These rangemenzil from cigarette-likesigara benzeri devicescihazlar
whichhangi are alsoAyrıca calleddenilen "cigalikescigalikes"
95
320594
4579
Bunlar, sigaraya benzeyen
ve "sigagibi" de denilen cihazlardan
05:37
to tanktank systemssistemler,
whichhangi are alsoAyrıca calleddenilen "penskalemler."
96
325197
3671
"kalem" denilen
hazne sistemlerine uzanıyor.
05:40
And then there are modifieddeğiştirilme tarihi devicescihazlar,
whichhangi are alsoAyrıca calleddenilen "modsMods."
97
328892
3928
Bir de "mod" denilen
ve modifiye edilebilen cihazlar var.
Modlar görünüş olarak
sigaraya hiç benzemiyor.
05:44
ModsMods look nothing like a cigarettesigara,
98
332844
2456
Farklı şekil ve ebatları, çeşitli aksesuar
ve kullanıcı ayarları da var.
05:47
and they come in variousçeşitli shapesşekiller and sizesboyutları,
99
335324
3138
05:50
with differentfarklı kindsçeşit of attachmentsekleri
and userkullanıcı adjustmentsayarlamalar.
100
338486
3304
Dumandan şekil yapmada çok popülerler.
05:53
They're very popularpopüler for cloudbulut chasingtakip.
101
341814
2090
05:56
The mostçoğu recentson entranceGiriş
into the marketplacepazar
102
344772
2385
Piyasaya en son giren cihaz, pod cihazlar.
05:59
are the podPod devicescihazlar,
103
347181
1534
Bu cihazlarda e-sıvı
bir podun içerisinde bulunuyor.
06:00
whichhangi containiçermek the e-liquide-sıvı in a podPod.
104
348739
2387
06:03
These are very popularpopüler,
by the way, amongarasında teensgençler.
105
351713
2302
Bunlar, gençler arasında oldukça yaygın.
06:06
An exampleörnek of this is the JuulJuul,
106
354039
2350
Örnek olarak Juul verilebilir.
06:08
whichhangi not only looksgörünüyor like a USBUSB devicecihaz
107
356413
2603
Juul sadece USB gibi görünmekle kalmıyor,
06:11
but can alsoAyrıca be pluggedtakılı
into a USBUSB outletçıkış to chargeşarj etmek.
108
359040
3322
aynı zamanda bir USB çıkışına
takılıp şarj edilebiliyor.
06:15
ManyBirçok teensgençler do not even think
that these are e-cigarettese-sigara,
109
363142
2667
Çoğu genç bunların e-sigara
olduğunu bile düşünmüyor.
06:17
whichhangi has led to the use of termsşartlar
like "juulingjuuling" insteadyerine of "vapingvaping."
110
365833
4209
Hatta "sigara içmek" yerine
"juul içmek" ifadesi kullanılıyor.
06:22
ManyBirçok of these devicescihazlar are so discreetsağduyulu
and produceüretmek so little vaporbuharı
111
370897
4088
Bu cihazların birçoğu göze çarpmıyor
ve o kadar az buhar üretiyor ki
gençler sınıflarda bile kullanıyor,
06:27
that teensgençler are usingkullanma them in classroomsderslik
112
375009
2162
Sharpie kalemleri gibi
eşyalarına, kıyafetlerine
06:29
and hidinggizleme them in objectsnesneleri
like SharpieKalemi penskalemler, theironların clothesçamaşırlar,
113
377195
3679
ve kitapları arasına saklayabiliyorlar.
06:32
theironların bookskitaplar.
114
380898
1150
06:34
Now, manyçok teensgençler think
that these devicescihazlar produceüretmek waterSu vaporbuharı,
115
382452
3021
Birçok genç, bu cihazların
su buharı ürettiğini
ve bu yüzden güvenli
olduğunu düşünüyor.
06:37
and thereforebu nedenle, they are safekasa to use.
116
385497
1806
06:39
But this could not be
furtherayrıca from the truthhakikat.
117
387327
2371
Ama bu, son derece yanlış.
06:42
What is producedüretilmiş is not even a vaporbuharı,
118
390285
2194
Cihazın ürettiği şey buhar bile değil,
06:44
it's an aerosolAerosol,
119
392503
1243
aerosol.
06:45
and let me tell you, the differencefark
is quiteoldukça pronouncedtelaffuz.
120
393770
2755
İkisi arasında oldukça bariz fark var.
06:49
AerosolsAerosoller containiçermek manyçok finelyince suspendedaskıya alındı
particlesparçacıklar of liquidssıvılar and gasesgazlar
121
397237
4758
Aerosolün içinde asılı hâlde birçok sıvı
ve gaz parçacıkları bulunuyor.
Bu sıvı ve gazlar, e-sıvının
içinde bulunan maddelerden oluşuyor.
06:54
that are createdoluşturulan
from whateverher neyse is in the e-liquide-sıvı.
122
402019
2631
06:57
So an aerosolAerosol could containiçermek
propylenePropilen glycolGlikol and glycerinGliserin,
123
405338
3332
Örneğin aerosol, propilen glikol
ve gliserin içerebilir
07:00
whichhangi are solventsçözücüler in the e-liquide-sıvı.
124
408694
1688
ki bunlar, e-sıvıdaki çözücülerdir.
07:02
Now, these solventsçözücüler are knownbilinen
to be safekasa for edibleyenilebilir use,
125
410883
3107
Bu çözücüler,
yenilebilir olarak biliniyor,
yani yediğiniz şeylerde kullanılması
güvenli olarak biliniyor.
07:06
so for use in productsÜrünler that you eatyemek,
126
414014
2814
07:08
but we know very little about theironların safetyemniyet
followingtakip etme long-termuzun vadeli inhalationalinhalasyon exposurePozlama.
127
416852
4826
Ama uzun süre solumanın
güvenliliğine dair çok az şey biliyoruz.
07:14
The e-liquidse-sıvılar can alsoAyrıca containiçermek alcoholalkol,
128
422918
2004
E-sıvılar alkol de içerebilir
07:16
sometimesara sıra in highyüksek levelsseviyeleri,
129
424946
1743
hatta bazen yüksek oranda
07:18
and inhalingteneffüs edilmesi alcoholalkol is knownbilinen
to have toxictoksik effectsetkileri on the brainbeyin.
130
426713
3839
ve alkol solumanın beyne
toksik etkileri olduğu biliniyor.
07:23
I told you earlierdaha erken that the e-liquidse-sıvılar
containiçermek over 15,000 differentfarklı flavorstatlar.
131
431957
4221
Biraz önce, 15 binden fazla
e-sıvı aromasının olduğunu söylemiştim.
07:28
Here are some examplesörnekler,
132
436202
1412
Birkaç örnek vereyim.
07:30
some with very catchyakılda kalıcı but familiartanıdık namesisimler
like "SkittlesSkittles" and "FruitMeyve LoopsDöngü,"
133
438440
4675
Bazılarının ismi hoş ve tanıdık,
örneğin Skittles veya Froot Loops.
Bazılarınınkiyse daha tuhaf; Ejderha Sütü,
Kaplan Kanı ve Ünikorn Kusmuğu gibi.
07:35
and othersdiğerleri with more exoticegzotik namesisimler
like "Dragon'sEjderha MilkSüt" and "Tiger'sKaplan'ın BloodKan"
134
443139
4446
07:39
and "UnicornTek boynuzlu at PukeKusmuk."
135
447609
1498
07:41
The e-liquide-sıvı or the aerosolAerosol
can alsoAyrıca containiçermek metallicmadeni particlesparçacıklar
136
449522
4488
E-sıvı ya da aerosol;
krom, kadmiyum ve kurşun gibi
metalik parçacıklar da içerebiliyor.
07:46
like chromiumKrom, cadmiumKadmiyum and leadöncülük etmek.
137
454034
2051
07:48
These are generatedoluşturulan
from the heatingısıtma coilbobin in the devicescihazlar
138
456521
3366
Bunlar, cihazdaki
ısıtıcı bobinden kaynaklanıyor
07:51
and are alsoAyrıca knownbilinen to have
manyçok toxictoksik effectsetkileri on vitalhayati organsorganları.
139
459911
3534
ve hayati organlara birçok
toksik etkisinin olduğu biliniyor.
07:55
So no, let me make this very clearaçık:
140
463973
2616
Yani şunu çok açıkça söyleyeyim,
07:58
what is producedüretilmiş is definitelykesinlikle
not waterSu vaporbuharı.
141
466613
3053
cihazın ürettiği şey
kesinlikle su buharı değil.
08:04
ExposurePozlama of the teengenç brainbeyin to nicotinenikotin
throughvasitasiyla e-cigarettese-sigara
142
472009
3418
E-sigara yoluyla genç beynin
nikotine maruz kalması
08:07
is alsoAyrıca very concerningilişkin.
143
475451
1438
oldukça endişe verici.
08:09
The teengenç brainbeyin is very sensitivehassas
to even lowdüşük levelsseviyeleri of nicotinenikotin
144
477833
3138
Genç beyin az miktarda nikotine karşı bile
çok hassas ve kolayca bağımlı olabiliyor.
08:12
and getsalır very easilykolayca addictedbağımlı.
145
480995
1703
08:15
In factgerçek, we have knownbilinen for a long time
146
483174
2717
Üstelik şunu uzun süredir biliyoruz ki
08:17
that 90 percentyüzde of smokersSigara içenler startbaşlama smokingsigara içmek
cigarettesSigara priorönceki to the ageyaş of 18.
147
485915
4722
içicilerin yüzde doksanı sigara kullanmaya
18 yaşından önce başlıyor.
08:23
Those who startbaşlama earlyerken are more addictedbağımlı
and have a harderDaha güçlü time quittingbırakma smokingsigara içmek.
148
491256
4291
Sigara kullanmaya erken başlayanlar
daha çok bağımlı oluyor
ve kullanmayı bırakmada zorlanıyorlar.
08:28
In other wordskelimeler, and to quotealıntı
a pastgeçmiş FDAFDA commissionerkomiser,
149
496269
4005
Başka bir deyişle
ve geçmiş FDA temsilcinin sözleriye
08:32
"NicotineNikotin addictionbağımlılığı ...
is a pediatricPediatrik diseasehastalık."
150
500298
2868
"Nikotin bağımlılığı,
pediyatrik bir hastalık."
08:36
E-cigarettesE-sigara can exposemaruz bırakmak teensgençler
to a lot of nicotinenikotin.
151
504435
3096
E-sigaralar, gençleri
çok fazla nikotine maruz bırakıyor.
08:40
ManyBirçok of these devicescihazlar containiçermek
the amounttutar of nicotinenikotin
152
508043
2471
Bu cihazların çoğu, bir paket sigarayla
aynı miktarda nikotin içeriyor.
08:42
that is in a fulltam packpaket of cigarettesSigara.
153
510538
1845
08:45
The more recentson podPod devicescihazlar
containiçermek a nicotinenikotin salttuz,
154
513165
3729
Yeni çıkan pod cihazlar
nikotin tuzu içeriyor.
Nikotin tuzunun tadı daha yumuşak,
kullanımı çok daha kolay
08:48
whichhangi has a smootherdaha yumuşak tastedamak zevki
and is much easierDaha kolay to use
155
516918
2955
08:51
and can produceüretmek rapidhızlı increasesartışlar
in brainbeyin nicotinenikotin levelsseviyeleri.
156
519897
3277
ve beyin nikotin seviyesinde
ani artışa neden oluyor.
08:56
TeensGençler who use e-cigarettese-sigara regularlydüzenli olarak
reportrapor symptomssemptomlar of cravingözlem --
157
524487
3807
Devamlı olarak e-sigara kullanan gençlerde
kriz belirtileri görülüyor,
e-sigaraları yanlarında olmadığında
kaygılı hissediyorlar.
09:00
feelingduygu anxiousendişeli when they don't
have theironların e-cigarettese-sigara.
158
528318
2802
09:03
All these are hallmarksişaretlerinden
of a behavioraldavranışsal addictionbağımlılığı.
159
531144
2685
Tüm bunlar, davranışsal
bağımlılığın belirtileri.
09:07
E-cigarettesE-sigara are not only addictivebağımlılık yapan
160
535087
4848
E-sigaralar sadece
bağımlılık yapmakla kalmıyor,
aynı zamanda vücudumuzdaki
birçok organı da etkiliyor.
09:11
but they alsoAyrıca affectetkilemek
manyçok other organsorganları in the bodyvücut.
161
539959
2968
09:15
So nicotinenikotin, whichhangi is
in e-cigarettese-sigara, for exampleörnek,
162
543340
2492
Örneğin e-sigaralardaki nikotin,
nikotin asetilkolin alıcıya bağlanıyor.
09:17
bindsbağlar to a receptorreseptörü calleddenilen
the nicotinicNikotinik acetylcholineasetilkolin receptorreseptörü,
163
545856
4053
Bu alıcı, vücuttaki neredeyse her organın
çalışma sisteminde önemli rol oynuyor
09:21
whichhangi playsoyunlar a keyanahtar rolerol in the functioningişleyen
of almostneredeyse all organorgan systemssistemler
164
549933
3823
09:25
in the humaninsan bodyvücut.
165
553780
1283
09:27
And chronicKronik exposurePozlama to nicotinenikotin
changesdeğişiklikler the functioningişleyen of these systemssistemler.
166
555415
4132
ve kronik nikotin alımı,
bu sistemlerin çalışmasını değiştiriyor.
Örnek olarak
09:32
So as an exampleörnek,
167
560016
1748
09:33
chronicKronik exposurePozlama to nicotinenikotin decreasesazaltır
the flexibilityesneklik of the bloodkan vesselsgemiler
168
561788
3865
kan damarlarının esnekliğini kaybetmesine
ve stres gibi ani durumlarda kalbin
tepkisinin değişmesine yol açıyor.
09:37
and changesdeğişiklikler how the heartkalp respondsyanıt verir
to acuteakut challengeszorluklar like stressstres.
169
565677
4306
09:43
The teengenç brainbeyin is not only sensitivehassas
to the addictivebağımlılık yapan effectsetkileri of nicotinenikotin
170
571221
3717
Genç beyin, nikotinin
sadece bağımlılık etkisine değil,
zehirleyici etkisine karşı da hassas.
09:46
but alsoAyrıca to its toxictoksik effectsetkileri.
171
574962
2143
09:49
In adolescentergen animalshayvanlar, nicotinenikotin
is a very well-establishedköklü neurotoxinnörotoksin,
172
577605
4602
Yavru hayvanlarda nikotin iyi yapılanmış,
sinirlere zarar veren bir toksin.
09:54
and it decreasesazaltır learningöğrenme,
memorybellek and attentionDikkat processessüreçler
173
582231
3240
Bu, öğrenme, ezberleme
ve dikkat süreçlerini azaltıyor;
09:57
and increasesartışlar hyperactivityhiperaktivite symptomssemptomlar.
174
585495
2432
hiperaktivite belirtilerini artırıyor.
Tütün ürünleri kullanan gençlerin
esrar ve alkol kullanma
09:59
TeensGençler who use tobaccoTütün productsÜrünler
are more likelymuhtemelen to use
175
587951
2901
10:02
marijuanaesrar and alcoholalkol
176
590876
1520
ve gençlik ya da yetişkinliklerinde
10:04
and alsoAyrıca developgeliştirmek depressiondepresyon and anxietyanksiyete
as a teengenç or as an adultyetişkin.
177
592420
4759
depresyon ve kaygı bozukluğu yaşama
ihtimalleri daha yüksek.
10:10
So nicotinenikotin addictionbağımlılığı throughvasitasiyla e-cigarettese-sigara
could be leadingönemli them down the pathyol
178
598648
4264
Yani e-sigaralar yoluyla
nikotin bağımlısı olmak
diğer bağımlılık ve ruhsal sağlık
problemlerine yol açabilir.
10:14
of other addictionsbağımlılık
and other mentalzihinsel healthsağlık problemssorunlar.
179
602936
3480
10:19
Now, in adolescentergen animalshayvanlar, nicotinenikotin
alsoAyrıca producesüretir epigeneticepigenetik changesdeğişiklikler,
180
607210
4401
Yavru hayvanlarda nikotin aynı zamanda
epigenetik veya gen ifadesinde
kalıtsal değişimlere neden oluyor,
10:23
or heritablekalıtsal changesdeğişiklikler in genegen expressionifade,
181
611635
2408
örneğin astıma neden olan genlerde.
10:26
for exampleörnek, in the genesgenler
involvedilgili in asthmaastım.
182
614067
2600
10:29
So teensgençler who use nicotinenikotin mayMayıs ayı not only
be harmingzarar verme themselveskendilerini
183
617385
3626
Yani nikotin kullanan gençler
sadece kendilerine değil,
gelecek nesillere de zarar veriyor.
10:33
but they could be harmingzarar verme
theironların futuregelecek generationsnesiller.
184
621035
2765
10:37
You know, the very existencevaroluş
of e-cigarettese-sigara
185
625141
2606
E-sigaranın sadece varlığı bile
nikotin bağımlısı gençlerden oluşan
bir nesle yol açabilir.
10:39
could have led to an entiretüm generationnesil
of nicotine-addictednikotin bağımlısı youthgençlik.
186
627771
3950
10:44
EasyKolay accesserişim to these devicescihazlar
could have led to more experimentationdeneme
187
632861
3394
Böyle cihazlara ulaşımın kolay olması
esrar ve başka birçok
buharlaşabilir maddenin
10:48
with marijuanaesrar and manyçok other
vaporizablebuharlanabilir substancesmaddeler by youthgençlik.
188
636279
3854
gençler tarafından
daha çok tüketilmesine yol açabilir.
10:53
While there is no doubtşüphe that providingsağlama
smokersSigara içenler with a cleanertemizleyici formform of nicotinenikotin
189
641308
4609
İçicilere nikotinin
daha temiz bir türünü sunmak
şüphesiz çok önemli bir hedefimiz,
öyle olmaya devam etmeli de.
10:57
is and should continuedevam et
to be a criticalkritik goalhedef,
190
645941
3400
Ama bu cihazların sigarayı bırakmaya
yardım edip etmediğini hâlâ bilmiyoruz
11:01
we still do not know if these devicescihazlar
help smokersSigara içenler quitçıkmak smokingsigara içmek,
191
649365
3861
11:05
and we know very little about
the long-termuzun vadeli effectsetkileri of these devicescihazlar.
192
653250
3709
ve uzun vadede etkilerinin
ne olacağı hakkında çok az şey biliyoruz.
11:10
What we do know is that youthgençlik --
lots of youthgençlik -- are usingkullanma these devicescihazlar.
193
658190
4942
Kesin olarak bildiğimiz şey şu ki
birçok genç bu cihazları kullanıyor.
11:15
In factgerçek, the FDAFDA commissionerkomiser
recentlyson günlerde used the termterim "epidemicsalgın"
194
663489
4004
Hatta kısa süre önce FDA temsilcisi
ABD'deki e-sigara kullanımını açıklarken
"epidemik" ifadesini kullandı.
11:19
to describetanımlamak e-cigarettee-sigara use in the US.
195
667517
2417
11:23
While tryingçalışıyor to solveçözmek one hugeKocaman
publichalka açık healthsağlık problemsorun, cigarettesigara smokingsigara içmek,
196
671280
4247
Büyük bir toplum sağlık sorununu,
sigara kullanımını gidermeye çalışırken
galiba başka bir büyük soruna yol açtık.
11:27
we mayMayıs ayı have createdoluşturulan anotherbir diğeri colossaldevasa one.
197
675551
2169
11:30
Our lackeksiklik of vigilanceuyanıklık in the earlierdaha erken yearsyıl
around cigarettesigara smokingsigara içmek
198
678759
3600
Sigara içmenin ilk yıllarındaki
dikkatsizliğimiz,
sigara salgınına ve sigarayla ilgili
daha birçok hastalığa neden oldu.
11:34
led to a cigarettesigara epidemicsalgın and manyçok,
manyçok cigarette-relatedsigara ile ilgili diseaseshastalıklar.
199
682383
3948
11:38
We do not want to repeattekrar et
the sameaynı mistakeshatalar with e-cigarettese-sigara.
200
686764
3216
E-sigaralarda da aynı hataları
tekrarlamak istemiyoruz.
11:43
So now is the time for actionaksiyon,
201
691092
3360
Bu yüzden bu cihazları
gençlere sunan yönetmelikler için
11:46
for regulationsyönetmelik that addressadres the appealtemyiz
and accesserişim of these devicescihazlar to youthgençlik.
202
694476
4726
şimdi harekete geçme zamanı.
11:52
Do smokersSigara içenler really need 15,000
kid-friendlyçocuk dostu flavorstatlar to quitçıkmak smokingsigara içmek?
203
700405
5481
Sigarayı bırakmak için 15 bin farklı
eğlenceli aromaya ihtiyaç var mı?
11:58
Do they need so manyçok differentfarklı
kindsçeşit of devicescihazlar?
204
706736
2934
Bu kadar çeşitli cihazlara ihtiyaç var mı?
12:02
Is it a good ideaFikir to have devicescihazlar
whichhangi are so easykolay to hidesaklamak
205
710458
3791
Saklaması ve kullanması çok kolay olan
cihazlar üretmek iyi bir fikir mi?
12:06
and so easykolay to use?
206
714273
1700
12:09
We recentlyson günlerde heardduymuş that the FDAFDA plansplanları
to introducetakdim etmek stricterdaha sıkı regulationsyönetmelik
207
717292
4610
ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nin,
e-sıvı aromaları içeren cihazların
market ve benzin istasyonlarında satışına
12:13
on salessatış of these devicescihazlar
that containiçermek e-liquide-sıvı flavorstatlar
208
721926
3925
12:17
in retailperakende locationsyerleri like conveniencekolaylık
storesdepolar and gasgaz stationsistasyonlar,
209
725875
3545
ve internet üzerinden
reşit olmayanlara satışına
12:21
and alsoAyrıca introducetakdim etmek stricterdaha sıkı regulationsyönetmelik
210
729444
1926
daha katı bir yönetmelik
getireceğini duyduk.
12:23
on salessatış of devicescihazlar
to minorsküçüklerin over the internetInternet.
211
731394
2691
Peki bu, gençlerin alımındaki hızlı artışı
değiştirmek için yeterli olacak mı?
12:26
Is this going to be sufficientyeterli to changedeğişiklik
this rapidhızlı increaseartırmak in youthgençlik uptakekavrama?
212
734951
4465
12:32
We need to asksormak and answerCevap
suchböyle criticalkritik questionssorular.
213
740411
2932
Bu tür önemli soruları
sormalı ve cevaplandırmalıyız.
12:36
Now is alsoAyrıca the time for a seriousciddi
publichalka açık educationEğitim campaignkampanya.
214
744684
3714
Toplumu gerçekten eğitmenin zamanı geldi.
12:40
TeensGençler and theironların parentsebeveyn need to know
215
748946
2317
Gençler ve ebeveynler bilmeli ki
e-sigaralar normal sigaralardan
daha az nikotin içeriyor olsa da
12:43
that while e-cigarettese-sigara mayMayıs ayı containiçermek
lessaz toxinstoksinler than cigarettesSigara,
216
751287
3689
tamamen tehlikesiz değil.
12:47
they're certainlykesinlikle not benigniyi huylu.
217
755000
1763
12:49
ExposurePozlama of theironların bodiesbedenler to the chemicalskimyasallar
producedüretilmiş by these devicescihazlar
218
757773
3611
Vücutlarının, böyle cihazlarda olan
kimyasallara maruz kalması
hoşlanmayacakları bir şekilde
değişmelerine neden olabilir
12:53
could be changingdeğiştirme them in waysyolları
they mayMayıs ayı not like
219
761408
2744
ve ileride oluşacak yabancı zehirlere
ve sağlık problemlerine yol açabilir.
12:56
and settingayar them up for futuregelecek
unknownBilinmeyen toxicitiestoksisite and healthsağlık problemssorunlar.
220
764176
3647
E-sigaralar akıllı telefon kullanan
bir nesil için çok uyumlu derken
13:01
You know, when I said earlierdaha erken
221
769526
1396
13:02
that e-cigarettese-sigara were a perfectmükemmel fituygun
for the smartphoneSmartphone generationnesil,
222
770946
3180
şaka yapmıyordum.
13:06
I was not kiddingdalga geçmek.
223
774150
1150
13:07
We livecanlı in a technology-crazedteknoloji delisi worldDünya,
224
775911
2891
Teknoloji çılgınlığı olan
bir dünyada yaşıyoruz.
13:10
where the latestson devicecihaz
and technologyteknoloji getsalır a lot of attentionDikkat
225
778826
4124
Son çıkan cihazlar ve teknoloji
13:14
just because it is technologyteknoloji
and because it is the latestson thing.
226
782974
3557
sırf son teknoloji olduğu için
çok fazla ilgi görüyor.
13:19
More and more over the nextSonraki fewaz yearsyıl
and for the restdinlenme of our liveshayatları,
227
787414
3650
Önümüzdeki yıllarda ve hayatımız boyunca
13:23
we are going to see technologiesteknolojiler
cominggelecek into the marketplacepazar
228
791088
3034
piyasada gittikçe daha fazla
teknoloji göreceğiz.
13:26
that mayMayıs ayı not raiseyükseltmek
any healthsağlık flagsBayraklar at first,
229
794146
2576
Bu teknolojiler başta
sağlık riski oluşturmayabilir
13:28
simplybasitçe because they don't look unhealthysağlıksız
230
796746
2560
çünkü sağlıksız görünmüyordur
ya da sağlıkla ilgili bir cihaz değildir.
13:31
or they're not a medicaltıbbi devicecihaz.
231
799330
1945
Örneğin daha uzun süre
uyanık kalmamızı kolaylaştıran
13:33
For exampleörnek, we could see devicescihazlar
232
801938
1971
13:35
that mayMayıs ayı make it easierDaha kolay
to go longeruzun withoutolmadan sleepuyku
233
803933
3375
ve kilo vermenize
-- ki bu benim kişisel hedefim --
13:39
or help us losekaybetmek weightağırlık --
234
807332
1287
13:40
a personalkişisel goalhedef of mineMayın --
235
808643
1551
ya da tüketici olarak
fazlasıyla ilgi gösterdiğimiz
13:42
or achievebaşarmak any numbernumara of other goalshedefleri
236
810218
2266
13:44
that we as consumerstüketicilerin
are very, very interestedilgili in.
237
812508
3186
başka birçok hedefe ulaşmamıza
yardım eden cihazlar görebiliriz.
13:48
But manyçok of these devicescihazlar mayMayıs ayı come
with unacceptablekabul edilemez risksriskler to our ownkendi healthsağlık.
238
816832
5207
Ama bu cihazların çoğu kabul edilemez
sağlık riskleri oluşturabilir.
13:54
So if we want to protectkorumak our healthsağlık
and the healthsağlık of our childrençocuklar,
239
822904
3875
Kendi sağlığımızı ve çocuklarımızın
sağlığını korumak istiyorsak
13:58
perhapsbelki we should get out of the habitalışkanlık
240
826803
2146
her yeni teknolojiyi sevinçle karşılama
alışkanlığımızdan vazgeçmeli
14:00
of automaticallyotomatik olarak celebratingkutlama
suchböyle newyeni technologyteknoloji
241
828973
3543
14:04
and get into the habitalışkanlık of looking
at them with a criticalkritik eyegöz,
242
832540
4200
ve onlara eleştirel gözle bakma
alışkanlığı edinmeliyiz.
Hatta belki sağlık lensiyle bakmalıyız.
14:08
perhapsbelki even throughvasitasiyla a medicaltıbbi lenslens.
243
836764
1830
14:11
Because, you know something?
244
839331
1682
Çünkü ne var biliyor musunuz?
14:13
Our healthsağlık, the healthsağlık of our childrençocuklar
and our futuregelecek generationsnesiller
245
841037
4401
Bizim sağlığımız, çocuklarımızın
ve gelecek nesillerimizin sağlığı
14:17
is faruzak too valuabledeğerli
to let it go up in smokeduman --
246
845462
4012
dumana veya aerosole karışıp gitmek için
14:21
or even in aerosolAerosol.
247
849498
1531
fazlasıyla değerli.
14:23
Thank you.
248
851363
1150
Teşekkür ederim.
14:24
(ApplauseAlkış)
249
852537
2630
(Alkışlar)
Translated by Nevaz Mescioğlu

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Suchitra Krishnan-Sarin - Biobehavioral scientist
Suchitra Krishnan-Sarin is focused on developing a bio-behavioral understanding of substance use behaviors in adult and adolescent substance users.

Why you should listen

In the area of adolescent tobacco use, Suchitra Krishnan-Sarin has conducted qualitative research including focus groups and surveys to understand patterns and perceptions of use of tobacco products; clinical trials to develop and test the use of novel behavioral and pharmacological cessation and prevention interventions; and experimental evaluations of behavioral and neural predictors of use and cessation behaviors. Because of her expertise in youth tobacco use behaviors, she has contributed to the Surgeon General's report on Preventing Tobacco Use among Young People and also serves as a member of the FDA's Tobacco Product Scientific Advisory Committee. Krishnan-Sarin is a professor of psychiatry at the Yale University School of Medicine and the Co-PI on the Yale Tobacco Centers of Regulatory Science.

More profile about the speaker
Suchitra Krishnan-Sarin | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee