TED2012
Taylor Wilson: Yup, I built a nuclear fusion reactor
Taylor Wilson: Jes, mi konstruis nuklean fuzian reaktoron
Filmed:
Readability: 4.6
3,637,296 views
Taylor Wilson kredas, ke nuklea fuzio estas solvo por niaj estontecaj bezonoj, kaj ke junuloj povas ŝanĝi la mondon. Kaj li scias multon pri ambaŭ temoj: kiam li estis 14-jara li konstruis fuzian reaktoron en la garaĝo de liaj gepatroj. Nun 17-jara, li uzas TED-n por doni la mallongan version de lia rakonto.
Taylor Wilson - Nuclear scientist
At 14, Taylor Wilson became the youngest person to achieve fusion -- with a reactor born in his garage. Now he wants to save our seaports from nuclear terror. Full bio
At 14, Taylor Wilson became the youngest person to achieve fusion -- with a reactor born in his garage. Now he wants to save our seaports from nuclear terror. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So my name is Taylor Wilson.
0
0
2000
Mia nomo estas Taylor Wilson.
00:17
I am 17 years old
1
2000
2000
Mi estas 17-jara
00:19
and I am a nuclear physicist,
2
4000
2000
kaj mi estas nuklea fizikisto.
00:21
which may be a little hard to believe, but I am.
3
6000
3000
Kvankam malfacile kredebla, tio estas vera.
00:24
And I would like to make the case
4
9000
3000
Kaj mi volas prezenti la ideon
00:27
that nuclear fusion
5
12000
2000
ke nuklea fuzio
00:29
will be that point,
6
14000
2000
estos tia punkto
00:31
that the bridge that T. Boone Pickens talked about
7
16000
2000
al kiu la ponto priparolata de T.Boon Pickens
00:33
will get us to.
8
18000
2000
kondukos nin.
00:35
So nuclear fusion is our energy future.
9
20000
3000
Do nuklea fuzio estas nia energiestonteco.
00:38
And the second point,
10
23000
2000
Kaj la dua temo prezentas la ideon,
00:40
making the case that kids can really change the world.
11
25000
2000
ke gejunuloj vere povas ŝanĝi la mondon.
00:42
So you may ask --
12
27000
2000
Do, vi povas demandi...
00:44
(Applause)
13
29000
4000
(Aplaŭdo)
00:48
You may ask me,
14
33000
2000
Vi povas demandi
00:50
well how do you know what our energy future is?
15
35000
2000
kiel vi scias, kio estas nia energiestonteco?
00:52
Well I built a fusion reactor
16
37000
2000
Nu, mi konstruis fuzian reaktoron
00:54
when I was 14 years old.
17
39000
2000
kiam mi estis 14-jara.
00:56
That is the inside of my nuclear fusion reactor.
18
41000
3000
Jen la interno de mia fuzia reaktoro.
00:59
I started building this project
19
44000
2000
Mi komencis la projekton
01:01
when I was about 12 or 13 years old.
20
46000
3000
kiam mi estis 12 aŭ 13-jara.
01:04
I decided I wanted to make a star.
21
49000
2000
Mi decidis, ke mi volis konstrui stelon.
01:06
Now most of you are probably saying,
22
51000
2000
Kaj la plimulto el vi verŝajne diras,
01:08
well there's no such thing as nuclear fusion.
23
53000
3000
ke nuklea fuzio ne ekzistas.
01:11
I don't see any nuclear power plants with fusion energy.
24
56000
3000
Oni ne vidas nukleajn elektrejojn, kiuj uzas fuzian energion.
01:14
Well it doesn't break even.
25
59000
2000
Fakte, la mia funkcias neperfekte.
01:16
It doesn't produce more energy out than I put in,
26
61000
2000
Ĝi ne kreas pli da energio, ol ĝi ricevas.
01:18
but it still does some pretty cool stuff.
27
63000
3000
Tamen ĝi faras multajn mojosaĵojn.
01:21
And I assembled this in my garage,
28
66000
2000
Kaj mi konstruis ĉi tion en mia garaĝo
01:23
and it now lives in the physics department
29
68000
2000
kaj nun ĝi restas en la fizika fako
01:25
of the University of Nevada, Reno.
30
70000
2000
de la universitato de Nevado, en Reno.
01:27
And it slams together deuterium,
31
72000
2000
Kaj ĝi koliziigas deŭterio-atomojn,
01:29
which is just hydrogen with an extra neutron in it.
32
74000
3000
kiuj estas hidrogeno kun ekstra neŭtrono ene.
01:32
So this is similar to the reaction
33
77000
3000
Ĉi tio similas al reakcio
01:35
of the proton chain that's going on inside the Sun.
34
80000
2000
de la protona ĉeno, kiu okazas en la suno.
01:37
And I'm slamming it together so hard
35
82000
3000
Kaj mi koliziigas ilin tiel forte,
01:40
that that hydrogen fuses together,
36
85000
2000
ke la hidrogeno kunfandiĝas,
01:42
and in the process it has some byproducts,
37
87000
2000
estigante kromproduktojn
01:44
and I utilize those byproducts.
38
89000
3000
kaj mi uzas tiujn kromproduktojn.
01:47
So this previous year,
39
92000
3000
Do dum la antaŭa jaro
01:50
I won the Intel International Science and Engineering Fair.
40
95000
4000
mi venkis je la Intel Internacia Scienca kaj Inĝeniera Foiro.
01:54
I developed a detector that replaces the current detectors
41
99000
2000
Mi evoluigis detektilon, kiu anstataŭigas la nunajn
01:56
that Homeland Security has.
42
101000
2000
uzitajn de la Homeland Security.
01:58
For hundreds of dollars,
43
103000
2000
Per centoj da dolaroj
02:00
I've developed a system that exceeds the sensitivity
44
105000
3000
mi kreis sistemon, kiu superas je kapablo
02:03
of detectors that are hundreds of thousands of dollars.
45
108000
3000
detektilojn, kiuj kostas centojn de miloj da dolaroj.
02:06
I built this in my garage.
46
111000
2000
Mi konstruis ĝin en mia garaĝo.
02:08
(Applause)
47
113000
2000
(Aplaŭdo)
02:10
And I've developed a system
48
115000
2000
Kaj mi evoluigis sistemon
02:12
to produce medical isotopes.
49
117000
2000
por produkti medicinajn izotopojn.
02:14
Instead of requiring multi-million-dollar facilities
50
119000
2000
Anstataŭ tre multekostajn konstuaĵojn
02:16
I've developed a device that, on a very small scale,
51
121000
3000
oni nun bezonas nur aparaton, kiu je tre eta nivelo
02:19
can produce these isotopes.
52
124000
2000
povas produkti tiujn izotopojn.
02:21
So that's my fusion reactor in the background there.
53
126000
3000
Jen mia fuzia reaktoro fone.
02:26
That is me at the control panel
54
131000
2000
Jen mi ĉe la kontrolpanelo
02:28
of my fusion reactor.
55
133000
2000
de mia fuzia reaktoro.
02:30
Oh, by the way, I make yellowcake in my garage,
56
135000
3000
Ho, parenteze, mi faras koncentritan uranion en mia garaĝo,
02:33
so my nuclear program is as advanced as the Iranians.
57
138000
3000
do mia nuklea programo estas tiel altnivela kiel la irana programo.
02:36
So maybe I don't want to admit to that.
58
141000
3000
Eble mi ne devus paroli pri tio.
02:39
This is me at CERN in Geneva, Switzerland,
59
144000
3000
Jen mi la CERN en Ĝenevo, Svislando
02:42
which is the preeminent particle physics laboratory in the world.
60
147000
4000
la plej eminenta partikla fizika laboratorio de la mondo.
02:46
And this is me with President Obama,
61
151000
2000
Jen mi kun prezidanto Obama,
02:48
showing him my Homeland Security research.
62
153000
3000
mi montras al li mian Homeland Security esploradon.
02:51
(Applause)
63
156000
5000
(Aplaŭdo)
02:56
So in about seven years
64
161000
2000
Dum ĉirkaŭ sep jaroj
02:58
of doing nuclear research,
65
163000
2000
farante prinuklean esploradon,
03:00
I started out with a dream
66
165000
2000
mi komencis per sonĝo
03:02
to make a "star in a jar," a star in my garage,
67
167000
2000
krei "stelo en bokalo" en mia garaĝo
03:04
and I ended up meeting the president
68
169000
2000
kaj mi je fino renkontis la prezidanton
03:06
and developing things that I think can change the world,
69
171000
3000
kaj evoluigis aĵojn, kiuj, mi kredas, povas ŝanĝi la mondon
03:09
and I think other kids can too.
70
174000
2000
kaj mi pensas, ke aliaj gejunuloj ankaŭ povas.
03:11
So thank you very much.
71
176000
2000
Do koran dankon.
03:13
(Applause)
72
178000
13000
(Aplaŭdo)
ABOUT THE SPEAKER
Taylor Wilson - Nuclear scientistAt 14, Taylor Wilson became the youngest person to achieve fusion -- with a reactor born in his garage. Now he wants to save our seaports from nuclear terror.
Why you should listen
Physics wunderkind Taylor Wilson astounded the science world when, at age 14, he became the youngest person in history to produce fusion. The University of Nevada-Reno offered a home for his early experiments when Wilson’s worried parents realized he had every intention of building his reactor in the garage.
Wilson now intends to fight nuclear terror in the nation's ports, with a homemade radiation detector priced an order of magnitude lower than most current devices. In 2012, Wilson's dreams received a boost when he became a recipient of the $100,000 Thiel Prize. Wilson now intends revolutionize the way we produce energy, fight cancer, and combat terrorism using nuclear technology.
Taylor Wilson | Speaker | TED.com