TED2012
Taylor Wilson: Yup, I built a nuclear fusion reactor
Taylor Wilson: Po, unë ndertova nje reaktor berthamor me fuzion
Filmed:
Readability: 4.6
3,637,296 views
Taylor Wilson beson fuzioni bërthamor është një zgjidhje për nevojat tona të energjisë në të ardhmen, dhe se fëemijët mund të ndryshojnë botën. Dhe di diçka në lidhje me keto te dyja: Kur ai ishte 14, ai ndërtoi një reaktor bërthamor funksional në garazhin e prindërve të tij. Tani 17 vjeç, ai hipën në skenën e TED për të treguar (version i shkurtër ) historinë e tij.
Taylor Wilson - Nuclear scientist
At 14, Taylor Wilson became the youngest person to achieve fusion -- with a reactor born in his garage. Now he wants to save our seaports from nuclear terror. Full bio
At 14, Taylor Wilson became the youngest person to achieve fusion -- with a reactor born in his garage. Now he wants to save our seaports from nuclear terror. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So my name is Taylor Wilson.
0
0
2000
Unë quhem Taylor Wilson.
00:17
I am 17 years old
1
2000
2000
Jam 17 vjeç
00:19
and I am a nuclear physicist,
2
4000
2000
dhe jam një fizikant bërthamor
00:21
which may be a little hard to believe, but I am.
3
6000
3000
e cila mund të jetë pak e vështirë për t'u besuar, por ja që jam.
00:24
And I would like to make the case
4
9000
3000
Dhe do të doja ta vërtetoja
00:27
that nuclear fusion
5
12000
2000
se fuzioni bërthamor
00:29
will be that point,
6
14000
2000
do të jetë ajo pikë
00:31
that the bridge that T. Boone Pickens talked about
7
16000
2000
që do te na coje ura për të cilën
00:33
will get us to.
8
18000
2000
foli T. Boone Pickens.
00:35
So nuclear fusion is our energy future.
9
20000
3000
Pra fuzioni bërthamor është e ardhmja jone energjitike.
00:38
And the second point,
10
23000
2000
Dhe pika e dytë,
00:40
making the case that kids can really change the world.
11
25000
2000
te vertetoj se të rinjtë me të vërtetë mund të ndryshojnë botën.
00:42
So you may ask --
12
27000
2000
Pra ju mund të pyesni -
00:44
(Applause)
13
29000
4000
(Duartrokitje)
00:48
You may ask me,
14
33000
2000
Ju mund të më pyesni,
00:50
well how do you know what our energy future is?
15
35000
2000
mirë por si e di ti se si është e ardhmja e energjisë sonë?
00:52
Well I built a fusion reactor
16
37000
2000
Unë ndertova një reaktor fuzioni
00:54
when I was 14 years old.
17
39000
2000
kur isha 14 vjeç.
00:56
That is the inside of my nuclear fusion reactor.
18
41000
3000
Kjo është brendësia e reaktorit tim me fuzion bërthamor.
00:59
I started building this project
19
44000
2000
Fillova të ndërtoj këtë projekt
01:01
when I was about 12 or 13 years old.
20
46000
3000
kur unë isha 12 apo 13 vjeç.
01:04
I decided I wanted to make a star.
21
49000
2000
Une vendosa që doja të bëja një yll.
01:06
Now most of you are probably saying,
22
51000
2000
Tani shumica nga ju me siguri jeni duke thënë
01:08
well there's no such thing as nuclear fusion.
23
53000
3000
se nuk ka ndonjë gjë të tillë si fuzioni bërthamor.
01:11
I don't see any nuclear power plants with fusion energy.
24
56000
3000
Une nuk shoh ndonje impiant me fuqi bërthamore me energji fuzioni
.
.
01:14
Well it doesn't break even.
25
59000
2000
Nuk ka rentabilitet.
01:16
It doesn't produce more energy out than I put in,
26
61000
2000
Nuk prodhon më shumë energji sesa konsumon,
01:18
but it still does some pretty cool stuff.
27
63000
3000
por prapë bën disa gjëra shumë të bukura.
01:21
And I assembled this in my garage,
28
66000
2000
E montova atë në garazhin tim,
01:23
and it now lives in the physics department
29
68000
2000
dhe tani është ne departamentin e fizikës
01:25
of the University of Nevada, Reno.
30
70000
2000
te Universitetit te Nevadës, Reno.
01:27
And it slams together deuterium,
31
72000
2000
Ajo bën goditjen e deuterium ( hidrogjen i rende),
01:29
which is just hydrogen with an extra neutron in it.
32
74000
3000
që është thjesht hidrogjen me nje neutron shtesë në të.
01:32
So this is similar to the reaction
33
77000
3000
Pra kjo eshte e ngjashme me reaksionin
01:35
of the proton chain that's going on inside the Sun.
34
80000
2000
e zinxhir të protonit që ndodh brenda në Diell.
01:37
And I'm slamming it together so hard
35
82000
3000
Dhe bej që të përplasen së bashku aq fort
01:40
that that hydrogen fuses together,
36
85000
2000
saqe hidrogjeni ndizet
01:42
and in the process it has some byproducts,
37
87000
2000
dhe ne proces gjeneron disa nënprodukte
01:44
and I utilize those byproducts.
38
89000
3000
që une i përdor.
01:47
So this previous year,
39
92000
3000
Vitin që kaloi,
01:50
I won the Intel International Science and Engineering Fair.
40
95000
4000
une fitova Panairin Ndërkombëtar të Shkencave dhe Inxhinierisë të Intel.
01:54
I developed a detector that replaces the current detectors
41
99000
2000
Une zhvillova nje detektor që zëvendëson detektoret aktual
01:56
that Homeland Security has.
42
101000
2000
që ka Sigurimi i Shtetit.
01:58
For hundreds of dollars,
43
103000
2000
Per qindra dollarë,
02:00
I've developed a system that exceeds the sensitivity
44
105000
3000
une kam zhvilluar nje sistem që kalon sensitivitetin
02:03
of detectors that are hundreds of thousands of dollars.
45
108000
3000
e detektoreve që janë me qindra mijëra dollarë.
02:06
I built this in my garage.
46
111000
2000
Unë e ndërtova këtë në garazhin tim.
02:08
(Applause)
47
113000
2000
(Duartrokitje)
02:10
And I've developed a system
48
115000
2000
Dhe kam zhvilluar një sistem
02:12
to produce medical isotopes.
49
117000
2000
për të prodhuar izotope mjekësore.
02:14
Instead of requiring multi-million-dollar facilities
50
119000
2000
Ne vend të kërkimit të paisjeve shumë milion dollarëshe
02:16
I've developed a device that, on a very small scale,
51
121000
3000
kam zhvilluar një paisje që, në një shkallë të vogël,
02:19
can produce these isotopes.
52
124000
2000
mund të prodhojne këto izotope.
02:21
So that's my fusion reactor in the background there.
53
126000
3000
Pra, ky është reaktori im me fuzion në sfond.
02:26
That is me at the control panel
54
131000
2000
Ky jam unë në panelin e kontrollit
02:28
of my fusion reactor.
55
133000
2000
të reaktorit me fuzion.
02:30
Oh, by the way, I make yellowcake in my garage,
56
135000
3000
Oh, meqë ra fjala, un koncentroj uraniumin në garazhin tim,
02:33
so my nuclear program is as advanced as the Iranians.
57
138000
3000
kështu programi im bërthamor është po aq i avancuar sa i Iranianëve,
02:36
So maybe I don't want to admit to that.
58
141000
3000
Ndoshta nuk dua ta pranoj atë.
02:39
This is me at CERN in Geneva, Switzerland,
59
144000
3000
Pra ketu jam unë në CERN ne Gjeneve, Zvicër,
02:42
which is the preeminent particle physics laboratory in the world.
60
147000
4000
që është laboratori më i shquar i fizikës së grimcave në të gjithë botën.
02:46
And this is me with President Obama,
61
151000
2000
Ja ku jam unë me Presidentin Obama,
02:48
showing him my Homeland Security research.
62
153000
3000
duke i treguar atij kërkimin tim të Sigurimit të Brendshëm.
02:51
(Applause)
63
156000
5000
(Duartrokitje)
02:56
So in about seven years
64
161000
2000
Kështu që brenda shtatë vjeteve
02:58
of doing nuclear research,
65
163000
2000
të kërkimit bërthamor,
03:00
I started out with a dream
66
165000
2000
une fillova me një ëndërr
03:02
to make a "star in a jar," a star in my garage,
67
167000
2000
të bëjë nje ''yll ne kavanoz,'' një yll ne garazhin tim,
03:04
and I ended up meeting the president
68
169000
2000
dhe arrita të takoj presidentin
03:06
and developing things that I think can change the world,
69
171000
3000
dhe të zhvilloj gjëra që besoj se mund të ndryshojnë botën,
03:09
and I think other kids can too.
70
174000
2000
dhe mendoj qe edhe fëmijë të tjerë mund ta bëjnë gjithashtu.
03:11
So thank you very much.
71
176000
2000
Faleminderit shumë.
03:13
(Applause)
72
178000
13000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Taylor Wilson - Nuclear scientistAt 14, Taylor Wilson became the youngest person to achieve fusion -- with a reactor born in his garage. Now he wants to save our seaports from nuclear terror.
Why you should listen
Physics wunderkind Taylor Wilson astounded the science world when, at age 14, he became the youngest person in history to produce fusion. The University of Nevada-Reno offered a home for his early experiments when Wilson’s worried parents realized he had every intention of building his reactor in the garage.
Wilson now intends to fight nuclear terror in the nation's ports, with a homemade radiation detector priced an order of magnitude lower than most current devices. In 2012, Wilson's dreams received a boost when he became a recipient of the $100,000 Thiel Prize. Wilson now intends revolutionize the way we produce energy, fight cancer, and combat terrorism using nuclear technology.
Taylor Wilson | Speaker | TED.com