TEDGlobal 2011
Harald Haas: Wireless data from every light bulb
Հարալդ Հաս: Անլար տեղեկատվություն յուրաքանչյուր լամպից
Filmed:
Readability: 3.8
2,722,597 views
Ի՞նչ կլիներ, եթե աշխարհում բոլոր լամպերը կարողանային նաև տվյալներ փոխանցել: TEDGlobal-ում Հարալդ Հասը առաջին անգամ ցուցադրում է մի սարք, որը կարող է անել դա: Տատանելով միակ LED-ի արձակած լույսը՝ տատանում, որը չի կարող գրանցվել մարդու աչքով, կարող ենք տեղափոխել շատ ավելի մեծ ծավալի տվյալներ, քան կարող է անել բջջային աշտարակը. դա նաև արվում է ավելի արդյունավետ, ապահով ու լայնատարած ձևով:
Harald Haas - Communications technology innovator
Harald Haas is the pioneer behind a new technology that can communicate as well as illuminate. Full bio
Harald Haas is the pioneer behind a new technology that can communicate as well as illuminate. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Do you know
0
0
2000
Գիտե՞ք արդյոք,
00:17
that we have 1.4 million cellular radio masts
1
2000
3000
որ մենք ունենք 1,4 միլիոն բջջային ռադիոկայաններ
00:20
deployed worldwide?
2
5000
2000
ցրված աշխարհով մեկ:
00:22
And these are base stations.
3
7000
2000
Եվ սրանք հիմնական կայաններն են:
00:24
And we also have
4
9000
2000
Մենք նաև ունենք
00:26
more than five billion
5
11000
2000
առավել, քան հինգ միլիարդ
00:28
of these devices here.
6
13000
2000
նման սարք:
00:30
These are cellular mobile phones.
7
15000
3000
Սրանք բջջային հեռախոսներն են:
00:33
And with these mobile phones,
8
18000
2000
Եվ այս հեռախոսներն օգտագործելով
00:35
we transmit more than 600 terabytes of data
9
20000
2000
մենք տեղափոխում ենք ավելի քան 600 տերաբայթ տվյալ
00:37
every month.
10
22000
2000
ամեն ամիս:
00:39
This is a 6 with 14 zeroes --
11
24000
2000
Սա մի 6 է, որին 14 զրո է հաջորդում --
00:41
a very large number.
12
26000
2000
շատ մեծ թիվ է:
00:43
And wireless communications
13
28000
3000
Եվ անլար հեռահաղորդակցությունը
00:46
has become a utility
14
31000
3000
դարձել է կոմունալ հարմարություն,
00:49
like electricity and water.
15
34000
2000
ինչպես էլեկտրականությունը և ջուրը:
00:51
We use it everyday. We use it in our everyday lives now --
16
36000
3000
Մենք ամեն օր օգտագործում ենք այն: Մենք կիրառում ենք այն մեր առօրյայում,
00:54
in our private lives, in our business lives.
17
39000
2000
մեր անձնական կյանքում, մեր գործնական կյանքում:
00:56
And we even have to be asked sometimes, very kindly,
18
41000
4000
Եվ, երբեմն, մեզ հնարավոր է, որ խնդրեն
01:00
to switch off the mobile phone at events like this
19
45000
2000
անջատել բջջային հեռախոսները նման միջոցառումների ժամանակ,
01:02
for good reasons.
20
47000
3000
և դրա համար լավ պատճառներ կան:
01:05
And it's this importance
21
50000
2000
Այս կարևորությունն է պատճառը,
01:07
why I decided to look into the issues
22
52000
2000
որ ես որոշեցի դիտարկել հետևանքները,
01:09
that this technology has,
23
54000
2000
որ թողնում է տեխնոլոգիան,
01:11
because it's so fundamental to our lives.
24
56000
3000
քանի որ այն այսքան հիմնային դեր ունի մեր կյանքում:
01:14
And one of the issues is capacity.
25
59000
2000
Եվ դրանցից մեկը արտադրողականությունն է:
01:16
The way we transmit wireless data is by using electromagnetic waves --
26
61000
3000
Եղանակը, որով մենք տեղափոխում ենք անլար տվյալները, հիմնված է էլեկտրամագնիսական ալիքների վրա,
01:19
in particular, radio waves.
27
64000
3000
մասնավորապես՝ ռադիո ալիքների:
01:22
And radio waves are limited.
28
67000
2000
Իսկ ռադիո ալիքները սահմանափակ են:
01:24
They are scarce; they are expensive;
29
69000
2000
Դրանք սակավ են, թանկ արժեն:
01:26
and we only have a certain range of it.
30
71000
3000
և մենք դրանց ընդհամենը որոշակի դիապազոն ունենք:
01:30
And it's this limitation
31
75000
2000
Եվ այս սահմանափակումն է,
01:32
that doesn't cope
32
77000
2000
որ չի քայլում
01:34
with the demand of wireless data transmissions
33
79000
2000
անլար տվյալներ փոխանակելու նման պահանջի,
01:36
and the number of bytes and data which are transmitted every month.
34
81000
3000
և ամեն ամիս փոխանցվող տվյալների բայթերի քանակի կողքին:
01:39
And we are simply running out of spectrum.
35
84000
2000
Եվ դիապազոնը պարզապես այլևս չի բավարարում:
01:41
There's another problem.
36
86000
2000
Կա նաև մեկ այլ խնդիր:
01:43
That is efficiency.
37
88000
2000
Դա արդյունավետությունն է:
01:45
These 1.4 million cellular radio masts, or base stations,
38
90000
3000
Այս 1,4 միլիոն բջջային ռադիոկայանները, կամ հիմնական կայանները,
01:48
consume a lot of energy.
39
93000
2000
մեծ ծավալով էներգիա են ծախսում:
01:50
And mind you, most of the energy
40
95000
2000
Եվ, մտածեք միայն, էներգիայի մեծ մասը
01:52
is not used to transmit the radio waves,
41
97000
2000
չի օգտագործվում ռադիոալիքներ տեղափոխելու վրա,
01:54
it is used to cool the base stations.
42
99000
3000
այն ծախսվում է հիմնական կայանները հովացնելու վրա:
01:57
Then the efficiency of such a base station
43
102000
2000
Նման հիմնական կայանի արդյունավետությունը
01:59
is only at about five percent.
44
104000
3000
միայն հինգ տոկոս է կազմում:
02:02
And that creates a big problem.
45
107000
3000
Եվ սա մեծ խնդիր է ստեղծում:
02:05
Then there's another issue that you're all aware of.
46
110000
3000
Կա ևս մեկ այլ հետևանք, որին դուք բոլորդ ծանոթ եք:
02:08
You have to switch off your mobile phone
47
113000
2000
Հարկավոր է անջատել բջջային հեռախոսները
02:10
during flights.
48
115000
2000
ինքնաթիռային թռիչքների ընթացքում:
02:12
In hospitals, they are security issues.
49
117000
3000
Հիվանդանոցներում, դա ապահովության պահանջ է:
02:15
And security is another issue.
50
120000
3000
Իսկ ապահովությունը ևս մեկ խնդիր է:
02:18
These radio waves penetrate through walls.
51
123000
2000
Այս ռադիո ալիքները անցնում են պատերի միջով:
02:20
They can be intercepted,
52
125000
2000
Դրանք կարելի է կասեցնել
02:22
and somebody can make use of your network
53
127000
3000
և ինչ-որ մեկը կարող է օգտագործել քո ցանցը,
02:25
if he has bad intentions.
54
130000
2000
եթե ունի վատ նկատառումներ:
02:27
So these are the main four issues.
55
132000
2000
Այսպիսով, սրանք են չորս հիմնական խնդիրները:
02:29
But on the other hand,
56
134000
2000
Բայց, մյուս կողմից,
02:31
we have 14 billion of these:
57
136000
2000
մենք 14 միլիարդ հատ սրանցից ունենք՝
02:33
light bulbs, light.
58
138000
3000
լուսավորման լամպեր, լույս:
02:36
And light is part of the electromagnetic spectrum.
59
141000
3000
Իսկ լույսը նույնպես էլեկտրամագնիսական ճառագայթման սպեկտր է:
02:39
So let's look at this in the context
60
144000
2000
Ուրեմն եկեք դիտարկենք սա ամբողջ
02:41
of the entire electromagnetic spectrum, where we have gamma rays.
61
146000
3000
էլեկտրամագնիսական սպեկտրի կոնտեքստում, որտեղ կան գամմա ճառագայթներ:
02:44
You don't want to get close to gamma rays, it could be dangerous.
62
149000
2000
Մենք զգույշ կմնանք գամմա ճառագայթներից, դրանք վտանգավոր են:
02:46
X-rays, useful when you go to hospitals.
63
151000
3000
Ռենտգենային ճառագայթները օգտագործում են հիվանդանոցներում:
02:49
Then there's ultraviolet light.
64
154000
2000
Ապա ունենք ուլտրամանուշակագույն լույսը:
02:51
it's good for a nice suntan,
65
156000
2000
Այն օգտակար է լավ արևային լոգանք ստանալու համար,
02:53
but otherwise dangerous for the human body.
66
158000
2000
բայց մնացած դեպքերում այն վտանգավոր է մարդու մարմնին:
02:55
Infrared --
67
160000
2000
Ինֆրակամիրը --
02:57
due to eye safety regulations,
68
162000
2000
աչքերին վնաս չպատճառելու համար,
02:59
can be only used with low power.
69
164000
2000
կարելի է միայն օգտագործել այն ցածր ուժգնությամբ:
03:01
And then we have the radio waves, they have the issues I've just mentioned.
70
166000
3000
Ապա մենք ունենք ռադիո ալիքները, դրանք ունեն վերը նշված թերությունները:
03:04
And in the middle there, we have this visible light spectrum.
71
169000
3000
Եվ ուղիղ մեջտեղում, մենք ունենք տեսանելի լույսի սպեկտրը:
03:07
It's light,
72
172000
2000
Դա լույսն է,
03:09
and light has been around for many millions of years.
73
174000
2000
լույսը, որը միլիոնավոր տարիներ մեր կողքին էր:
03:11
And in fact, it has created us,
74
176000
3000
Եվ իրականում, այն է մեզ ստեղծել,
03:14
has created life,
75
179000
2000
ստեղծել է կյանքը,
03:16
has created all the stuff of life.
76
181000
2000
կյանքի բոլոր բաները:
03:18
So it's inherently safe to use.
77
183000
3000
Սրանից բխում է, որ այն ապահով է օգտագործման համար:
03:21
And wouldn't it be great to use that for wireless communications?
78
186000
4000
Հիանալի չէ՞ր լինի արդյոք օգտագործել այն անլար հեռահաղորդակցության համար:
03:25
Not only that, I compared [it to] the entire spectrum.
79
190000
3000
Ոչ միայն: Ես համեմատել եմ այն ամբողջ սպեկտրի հետ:
03:28
I compared the radio waves spectrum --
80
193000
2000
Ես համեմատել եմ այն ռադիո ալիքների սպեկտրի հետ --
03:30
the size of it --
81
195000
2000
դրա երկարությունը,
03:32
with the size of the visible light spectrum.
82
197000
2000
տեսանելի լույսի սպեկտրի երկարության հետ:
03:34
And guess what?
83
199000
2000
Եվ, գուշակեք ի՞նչ եմ պարզել:
03:36
We have 10,000 times more of that spectrum,
84
201000
3000
Մենք այդ սպեկտրի մեջ 10,000 անգամ ավելի մեծ
03:39
which is there for us to use.
85
204000
3000
տարածք ունենք օգտագործելու համար:
03:42
So not only do we have this huge amount of spectrum,
86
207000
3000
Այսպիսով, մենք ոչ միայն ունենք նման հսկայական սպեկտր.
03:45
let's compare that with a number I've just mentioned.
87
210000
2000
եկեք համեմատենք դրանք վերը նշված թվի հետ:
03:47
We have 1.4 million
88
212000
2000
Մենք ունենք 1,4 միլիարդ
03:49
expensively deployed,
89
214000
2000
թանկ արժեցող,
03:51
inefficient radio cellular base stations.
90
216000
3000
ոչ արդյունավետ բջջային ռադիո կայաններ:
03:54
And multiply that by 10,000,
91
219000
2000
Բազմապատկեք դա 10,000-ով,
03:56
then you end up at 14 billion.
92
221000
2000
և կստանաք 14 միլիարդ:
03:58
14 billion is the number of light bulbs installed already.
93
223000
3000
14 միլիարդը արդեն տեղադրված լուսավորման լամպերի թիվն է:
04:01
So we have the infrastructure there.
94
226000
2000
Ուրեմն, ենթակառուցվածքը արդեն կա:
04:03
Look at the ceiling, you see all these light bulbs.
95
228000
3000
Նայեք առաստաղին, կտեսնեք բոլոր լամպերը:
04:06
Go to the main floor, you see these light bulbs.
96
231000
2000
Գնացեք առաջին հարկ, կտեսնեք այնտեղ տեղադրված լամպերը:
04:08
Can we use them for communications?
97
233000
2000
Կարո՞ղ ենք արդյոք օգտագործել դրանք հեռահաղորդակցության համար:
04:10
Yes.
98
235000
2000
Այո:
04:12
What do we need to do?
99
237000
2000
Ի՞նչ է մեզանից պահանջվում:
04:14
The one thing we need to do
100
239000
2000
Միակ բանը, որ պետք է անենք,
04:16
is we have to replace these inefficient incandescent light bulbs,
101
241000
3000
պետք է փոխարինենք այս ոչ արդյունավետ շիկացման լամպերը և
04:19
florescent lights,
102
244000
3000
ֆլուորեսցենտ լամպերը,
04:22
with this new technology of LED,
103
247000
2000
այս նոր, LED տեխնոլոգիայով,
04:24
LED light bulbs.
104
249000
2000
LED լուսավորման լամպերով:
04:26
An LED is a semiconductor. It's an electronic device.
105
251000
2000
LED-ը կիսահաղորդիչ է: Այն էլեկտրոնային սարք է:
04:28
And it has a very nice acute property.
106
253000
4000
Եվ այն ունի մի շատ սիրուն, օգտակար հատկություն:
04:32
Its intensity can be modulated
107
257000
3000
Դրա ուժգնությունը կարելի է ղեկավարել
04:35
at very high speeds,
108
260000
2000
շատ բարձր արագության վրա,
04:37
and it can be switched off at very high speeds.
109
262000
3000
և այն կարելի է շատ կարճ ժամանակում անջատել:
04:40
And this is a fundamental basic property
110
265000
2000
Հենց սա է այն հիմնական հատկությունը,
04:42
that we exploit
111
267000
2000
որ մենք ուսումնասիրել ենք
04:44
with our technology.
112
269000
3000
մեր տեխնոլոգիայում:
04:47
So let's show how we do that.
113
272000
2000
Եկեք ցույց տամ ինչպես ենք դա անում:
04:49
Let's go to the closest neighbor to the visible light spectrum --
114
274000
2000
Եկեք այցելենք տեսանելի լույսի սպեկտրի ամենամոտ հարևանին՝
04:51
go to remote controls.
115
276000
2000
հեռակառավարման վահանակին:
04:53
You all know remote controls have an infrared LED --
116
278000
2000
Բոլորդ գիտեք, որ հեռակառավարման վահանակները ունեն ինֆրակարմիր LED --
04:55
basically you switch on the LED, and if it's off, you switch it off.
117
280000
3000
դու պարզապես միացնում ես LED-ը, և այն միանգամից անջատվում է, դու անջատում ես այն:
04:58
And it creates a simple, low-speed data stream
118
283000
3000
Եվ այն ստեղծում է պարզ, ցածր արագության տվյալների հոսք,
05:01
in 10,000 bits per second,
119
286000
2000
որը կազմում է վայրկյանում 10,000 բիթ:
05:03
20,000 bits per second.
120
288000
2000
20,000 բիթ վայրկյանում:
05:05
Not usable for a YouTube video.
121
290000
2000
Սա բավական չէ YouTube-ում հոլովակ դիտելու համար:
05:07
What we have done
122
292000
2000
Մենք արել ենք հետևյալը.
05:09
is we have developed a technology
123
294000
3000
զարգացրել ենք մի տեխնոլոգիա,
05:12
with which we can furthermore
124
297000
3000
որի օգնությամբ կարող ենք
05:15
replace the remote control of our light bulb.
125
300000
2000
փոխարինել մեր լամպերի հեռակառավարման վահանակները:
05:17
We transmit with our technology,
126
302000
2000
Տեխնոլոգիան մեզ հնարավորություն է տալիս
05:19
not only a single data stream,
127
304000
2000
ոչ միայն եզակի տվյալների հոսք փոխանցել,
05:21
we transmit thousands of data streams
128
306000
2000
մենք կարող ենք հազարավոր հոսքեր փոխանցել
05:23
in parallel,
129
308000
2000
զուգահեռաբար,
05:25
at even higher speeds.
130
310000
2000
ավելի բարձր արագություններով:
05:27
And the technology we have developed --
131
312000
2000
Եվ մեր զարգացրած տեխնոլոգիան
05:29
it's called SIM OFDM.
132
314000
2000
կոչվում է SIM OFMD:
05:31
And it's spacial modulation --
133
316000
2000
Եվ դրա տարածական մոդուլյացիան,
05:33
these are the only technical terms, I'm not going into details --
134
318000
3000
սրանք միակ տեխնիկական տերմինները կլինեն, չեմ ծավալվելու այս թեմայով --
05:36
but this is how we enabled
135
321000
2000
բայց սրա շնորհիվ է, որ հնարավոր դարձրինք,
05:38
that light source
136
323000
2000
որ լույսի աղբյուրը
05:40
to transmit data.
137
325000
3000
կարողանա տվյալներ փոխանցել:
05:43
You will say, "Okay, this is nice --
138
328000
3000
Դուք կասեք. «Շատ լավ,
05:46
a slide created in 10 minutes."
139
331000
2000
10 րոպեում ստեղծված սլայդ:»
05:48
But not only that.
140
333000
2000
Բայց սա միակ բանը չէ:
05:50
What we've done
141
335000
2000
Բացի դրանից
05:52
is we have also developed a demonstrator.
142
337000
3000
մենք պատրաստել ենք մի ցուցադրություն:
05:55
And I'm showing for the first time in public
143
340000
2000
Առաջին անգամ է, որ ես սա հրապարակայնորեն ցույց եմ տալիս,
05:57
this visible light demonstrator.
144
342000
2000
այս տեսանելի լույսի ցուցադրիչը:
05:59
And what we have here
145
344000
2000
Այստեղ մենք ունենք
06:01
is no ordinary desk lamp.
146
346000
3000
սովորական աշխատասեղանի լամպ:
06:04
We fit in an LED light bulb,
147
349000
2000
Մենք դրա մեջ LED լամպ ենք ձգել,
06:06
worth three U.S. dollars,
148
351000
3000
որն արժե երեք ԱՄՆ դոլար,
06:09
put in our signal processing technology.
149
354000
2000
Տեղադրել ենք մեր ազդանշան մշակող տեխնոլոգիան:
06:11
And then what we have here is a little hole.
150
356000
3000
Եվ ապա մի փոքր անցք ենք բացել վրան:
06:14
And the light goes through that hole.
151
359000
2000
Լույսը կարող է երևալ այդ անցքից:
06:16
There's a receiver.
152
361000
2000
Սա մի ընդունիչ է:
06:18
The receiver will convert these little, subtle changes in the amplitude
153
363000
3000
Ընդունիչը կփոխակերպի այս կարճ, ամպլիտուդի աննշան
06:21
that we create there
154
366000
2000
փոփոխությունները
06:23
into an electrical signal.
155
368000
2000
էլեկտրոնային ազդանշանի:
06:25
And that signal is then converted back
156
370000
2000
Եվ ապա այդ էլեկտրոնային ազդանշանը վերափոխվում է
06:27
to a high-speed data stream.
157
372000
2000
բարձր արագության տվյալների հոսքի:
06:29
In the future we hope
158
374000
2000
Ապագայում, հուսով ենք,
06:31
that we can integrate this little hole
159
376000
2000
որ կկարողանանք տեղադրել այս փոքր անցքը
06:33
into these smart phones.
160
378000
3000
սմարթֆոնների մեջ:
06:36
And not only integrate a photo detector here,
161
381000
3000
Եվ ոչ միայն այստեղ ինտեգրելով ֆոտո դետեկտորը,
06:39
but maybe use the camera inside.
162
384000
3000
գուցե կարողանանք տեսախցիկ օգտագործել ներսում:
06:43
So what happens
163
388000
2000
Այսպիսով, ի՞նչ տեղի կունենա,
06:45
when I switch on that light?
164
390000
3000
երբ ես միացնեմ լույսը:
06:50
As you would expect,
165
395000
2000
Ինպես որ սպասվում էր,
06:52
it's a light, a desk lamp.
166
397000
2000
սա լույս է, աշխատասեղանի լամպ:
06:54
Put your book beneath it and you can read.
167
399000
3000
Դրա առջև դրեք ձեր գիրքը, և կկարողանաք կարդալ այն:
06:57
It's illuminating the space.
168
402000
2000
Այն լուսավորում է տարածքը:
06:59
But at the same time, you see this video coming up here.
169
404000
4000
Բայց, միաժամանակ, դուք տեսնում եք այստեղ ցուցադրվող տեսահոլովակը:
07:03
And that's a video, a high-definition video
170
408000
3000
Եվ այս տեսահոլովակը, բարձր կետայնության է,
07:06
that is transmitted through that light beam.
171
411000
2000
որը փոխանցվում է լույսի միջոցով:
07:08
You're critical.
172
413000
2000
Դուք չեք հավատում:
07:10
You think, "Ha, ha, ha.
173
415000
2000
Մտածում եք. «Չէ մի չէ,
07:12
This is a smart academic doing a little bit of tricks here."
174
417000
3000
Սա խորամանկ գիտական հնարք է, դու խաբում ես ինձ»:
07:15
But let me do this.
175
420000
3000
Բայց եկեք այսպես անեմ:
07:19
(Applause)
176
424000
5000
(Ծափահարություններ)
07:24
Once again.
177
429000
3000
Եվս մեկ անգամ:
07:27
Still don't believe?
178
432000
3000
Դեռ չե՞ք հավատում:
07:30
It is this light
179
435000
2000
Սա լույսն է,
07:32
that transmits this high-definition video in a split stream.
180
437000
3000
որ փոխանցում է բարձր կետայնության տեսահոլովակը մի առանձին հոսքով:
07:36
And if you look at the light,
181
441000
3000
Եվ եթե նայեք լույսին,
07:39
it is illuminating as you would expect.
182
444000
2000
այն լուսավորում է, ինչպես սովորաբար:
07:41
You don't notice with your human eye.
183
446000
2000
Մարդկային աչքը թույլ չի տալիս նկատել:
07:43
You don't notice the subtle changes in the amplitude
184
448000
3000
Դուք չեք տեսնում ամպլիտուդի աննշան փոփությունները,
07:46
that we impress onto this light bulb.
185
451000
3000
որ մենք կիրառում ենք լամպի վրա:
07:49
It's serving the purpose of illumination,
186
454000
2000
Այն ծառայում է իր՝ լուսավորման նպատակին,
07:51
but at the same time, we are able to transmit this data.
187
456000
3000
բայց, միաժամանակ, մենք կարող ենք տվյալներ փոխանցել:
07:54
And you see,
188
459000
2000
Եվ դուք տեսնում եք նաև,
07:56
even light from the ceiling comes down here to the receiver.
189
461000
3000
որ առաստաղի լույսը ևս ընկնում է ընդունիչի վրա:
07:59
It can ignore that constant light,
190
464000
3000
Այն առհամարում է այդ հաստատուն լույսը,
08:02
because all the receiver's interested in
191
467000
2000
որովհետև նրան հետաքրքրում են միայն
08:04
are subtle changes.
192
469000
3000
աննշան տատանումները:
08:09
You also have a critical question now, and
193
474000
2000
Հնարավոր է քննադատական հարցեր ունենաք:
08:11
you say, "Okay,
194
476000
2000
Կասեք. «Լավ,
08:13
do I have to have the light on all the time
195
478000
2000
սա աշխատացնելու համար պետք է անընդհատ
08:15
to have this working?"
196
480000
2000
լույսը թողնել միացրած»:
08:17
And the answer is yes.
197
482000
2000
Պատասխանն է՝ այո:
08:19
But, you can dim down the light
198
484000
4000
Բայց կարելի է կարգավորել լույսը այնպես,
08:23
to a level that it appears to be off.
199
488000
2000
որ թվա, թե այն անջատված է:
08:25
And you are still able to transmit data -- that's possible.
200
490000
3000
Եվ դեռևս հնարավոր կլինի փոխացնել տվյլներ. դա հնարավոր է:
08:28
So I've mentioned to you the four challenges.
201
493000
3000
Այսպիսով, ես նշեցի չորս մարտահրավերները՝
08:31
Capacity:
202
496000
2000
արտադրողականությունը.
08:33
We have 10,000 times more spectrum,
203
498000
2000
Մենք 10,000 անգամ ավել սպեկտր ունենք,
08:35
10,000 times more LEDs
204
500000
2000
10,000 անգամ ավելի շատ LED-եր,
08:37
installed already in the infrastructure there.
205
502000
2000
որոնք արդեն տեղադրված են ենթակառուցվածքում:
08:39
You would agree with me, hopefully,
206
504000
2000
Հուսով եմ, կհամաձայնեք ինձ հետ,
08:41
there's no issue of capacity anymore.
207
506000
2000
արտադրողականության խնդիր այլևս չունենք:
08:43
Efficiency:
208
508000
2000
Արդյունավետութունը.
08:45
This is data through illumination --
209
510000
2000
Սա լուսարձակման միջոցով է տեղափոխում տվյալները --
08:47
it's first of all an illumination device.
210
512000
2000
այն նախ և առաջ լուսավորման սարք է:
08:49
And if you do the energy budget,
211
514000
3000
Եվ եթե դու կառավարես էներգիայի տնտեսումները,
08:52
the data transmission comes for free --
212
517000
2000
տվյալների տեղափոխումը կստանաս անվճար.
08:54
highly energy efficient.
213
519000
2000
մեծապես արդյունավետ է էներգիայի առումով:
08:56
I don't mention the high energy efficiency
214
521000
2000
Ես չեմ նշել այս LED լամպերի էներգապես տնտեսող
08:58
of these LED light bulbs.
215
523000
2000
լինելու մասին:
09:00
If the whole world would deploy them,
216
525000
2000
Եթե ամբողջ աշխարհում սկսեին շահագործել սրանք,
09:02
you would save hundreds of power plants.
217
527000
3000
մեզ անհրաժեշտ չէին լինի հարյուրավոր էլեկտրակայաններ:
09:05
That's aside.
218
530000
2000
Դա դնենք մի կողմ:
09:07
And then I've mentioned the availability.
219
532000
2000
Ապա ես նշեցի հասանելիությունը:
09:09
You will agree with me that we have lights in the hospital.
220
534000
3000
Կհամաձայնեք, որ լույսեր կան հիվանդանոցներում:
09:12
You need to see what to do.
221
537000
2000
Արդեն հասկանալի է, ինչ եմ ուզում ասեմ:
09:14
You have lights in an aircraft.
222
539000
2000
Լույսեր ունենք օդանավերում:
09:16
So it's everywhere in a day there is light.
223
541000
2000
Լույսն ամենուրեք է:
09:18
Look around. Everywhere. Look at your smart phone.
224
543000
3000
Նայեք ձեր շուրջը: Ամենուրեք: Նայեք ձեր սմարթֆոնին:
09:21
It has a flashlight, an LED flashlight.
225
546000
2000
Այն լուսարձակ ունի, LED լուսարձակ:
09:23
These are potential sources for high-speed data transmission.
226
548000
4000
Սրանք բարձր արագությամբ տվյալներ փոխանակելու պոտենցիալ աղբյուրներ են:
09:27
And then there's security.
227
552000
3000
Եվ հետո, անվտանգությունը:
09:30
You would agree with me
228
555000
2000
Դուք կհամաձայնեք ինձ հետ,
09:32
that light doesn't penetrate through walls.
229
557000
3000
որ լույսը չի թափանցում պատերի միջով:
09:35
So no one, if I have a light here,
230
560000
2000
Այնպես որ, ոչ ոք, եթե ես լույս ունեմ այստեղ,
09:37
if I have secure data,
231
562000
2000
եթե ես ապահով տվյալներ ունեմ,
09:39
no one on the other side of this room through that wall
232
564000
2000
ոչ ոք չի կարողանա կարդալ դրանք այնտեղից,
09:41
would be able to read that data.
233
566000
2000
այս սենյակի պատերից դուրս:
09:43
And there's only data where there is light.
234
568000
3000
Եվ տվյալները հասանելի են, միայն եթե լույս կա:
09:46
So if I don't want that receiver to receive the data,
235
571000
4000
Այնպես որ, եթե չեմ ուզում, որ ընդունիչը տվյալներ ընդունի,
09:50
then what I could do,
236
575000
4000
պարզապես կարող եմ
09:54
turn it away.
237
579000
3000
անջատել այն:
09:57
So the data goes in that direction, not there anymore.
238
582000
2000
Այսուհետ տվյալները փոխանվում են այս ուղղությամբ, և ոչ թե այն կողմ:
09:59
Now we can in fact see where the data is going to.
239
584000
3000
Հիմա, փաստորեն մենք կարող ենք տեսնել, թե ուր են գնում տվյալները:
10:05
So for me,
240
590000
3000
Ինձ համար,
10:08
the applications of it,
241
593000
3000
սրա կիրառությունները,
10:11
to me, are beyond imagination at the moment.
242
596000
4000
իմ երևակայությունից դուրս են:
10:15
We have had a century of very nice, smart application developers.
243
600000
4000
Մենք ունենք խելացի ծրագրեր մշակողների մեկ դարի պատմություն ունեցող սերունդ:
10:19
And you only have to notice, where we have light,
244
604000
3000
Եվ պետք է միայն նկատել, այնտեղ, ուր ունենք լույս,
10:22
there is a potential way to transmit data.
245
607000
3000
տվյալներ փոխանցելու պոտենցիալ եղանակ ունենք:
10:25
But I can give you a few examples.
246
610000
3000
Ես ձեզ որոշ օրինակներ կարող եմ բերել:
10:28
Well you may see the impact already now.
247
613000
3000
Արդեն կարող եք տեսնել ազդեցությունը:
10:32
This is a remote operated vehicle
248
617000
2000
Սա հեռակառավարվող մեքենա է
10:34
beneath the ocean.
249
619000
2000
օվկիանոսի հատակին:
10:36
And they use light to illuminate space down there.
250
621000
3000
Եվ նրանք լուսավորում են տարածքը ներքևում:
10:39
And this light can be used to transmit wireless data
251
624000
2000
Եվ այս լույսը կարելի է օգտագործել անլար տվյալներ փոխանցելու համար,
10:41
that these things [use] to communicate with each other.
252
626000
3000
որոնք օգտագործում են այս սարքերը միմյանց հետ հաղորդակցելու համար:
10:44
Intrinsically safe environments
253
629000
2000
Գործնականում ապահով միջավայրերը,
10:46
like this petrochemical plant --
254
631000
2000
ինչպես օրինակ այս նավթաքիմիական գործարանը --
10:48
you can't use RF, it may generate antenna sparks,
255
633000
3000
այստեղ չի կարելի ՈւԿ լույս օգտագործել, այն կարող է անտեննաներում կայծեր առաջացնել,
10:51
but you can use light -- you see plenty of light there.
256
636000
3000
բայց կարելի է օգտագործել լույսը, դուք շատ լույս եք տեսնում այստեղ:
10:54
In hospitals,
257
639000
2000
Հիվանդանոցներում,
10:56
for new medical instruments;
258
641000
3000
նոր բժշկական սարքավորումների համար,
10:59
in streets for traffic control.
259
644000
3000
փողոցներում երթևեկությունը կարգավորելու համար:
11:02
Cars have LED-based headlights, LED-based back lights,
260
647000
3000
Մեքենաներն ունեն LED-ի վրա հիմնված լուսարձակներ, հետին լուսարձակներ,
11:05
and cars can communicate with each other
261
650000
2000
և մեքենաները կարող են կապնվել միմյանց հետ
11:07
and prevent accidents
262
652000
3000
և կասեցնել ավտովթարները,
11:10
in the way that they exchange information.
263
655000
3000
քանի որ նրանք կարող են տեղեկատվություն փոխանակել:
11:13
Traffic lights can communicate to the car and so on.
264
658000
3000
Երթևեկության լույսերը կարող են կապնվել մեքենայի հետ և այլն:
11:16
And then you have these millions of street lamps
265
661000
3000
Եվ ապա ունենք միլիոնավոր փողոցային լամպեր
11:19
deployed around the world.
266
664000
3000
ցրված աշխարհով մեկ:
11:22
And every street lamp could be a free access point.
267
667000
2000
Յուրաքանչյուր նման լամպ կարող է անվճար ինտերնետի մուտքային կետ դառնալ:
11:24
We call it, in fact, a Li-Fi,
268
669000
2000
Մենք դրան անվանում ենք Li-Fi
11:26
light-fidelity.
269
671000
2000
լուսային-ճշգրտություն:
11:28
And then we have these aircraft cabins.
270
673000
4000
Եվ ապա ունենք այս օդանավերի խցիկները:
11:32
There are hundreds of lights in an aircraft cabin,
271
677000
4000
Հարյուրավոր լույսեր կան օդանավի խցիկում,
11:36
and each of these lights
272
681000
2000
և այս լույսերից յուրաքանչյուրը
11:38
could be a potential transmitter of wireless data.
273
683000
3000
կարող է դառնալ անլար տվյալների փոխանցող:
11:41
So you could enjoy your most favorite TED video
274
686000
3000
Այնպես որ կարողանաք վայելել ձեր սիրած TED տեսահոլովակը
11:44
on your long flight back home.
275
689000
2000
տուն գնալու երկար թռիչքի ժամանակ:
11:46
Online life. So that is a vision, I think, that is possible.
276
691000
3000
Օնլայն կյանք: Կարծում եմ, այս տեսլականը հնարավոր է:
11:55
So, all we would need to do
277
700000
2000
Այն ամենը, ինչ պետք է անենք,
11:57
is to fit a small microchip
278
702000
2000
դա պոտենցիալ լուսավորող սարքի մեջ
11:59
to every potential illumination device.
279
704000
3000
այս փոքր միկրոչիպը խցկելն է:
12:02
And this would then combine
280
707000
3000
Եվ ապա այն կներառի
12:05
two basic functionalities:
281
710000
2000
երկու պարզ հնարավորություն՝
12:07
illumination and wireless data transmission.
282
712000
2000
լուսավորում և անլար տվյալների փոխանցում:
12:09
And it's this symbiosis that I personally believe
283
714000
3000
Եվ ես հավատում եմ, որ այս միակցումը
12:12
could solve the four essential problems
284
717000
2000
կարող է լուծել չորս հիմնական խնդիրները,
12:14
that face us in wireless communication these days.
285
719000
3000
որոնք ծառացած են այսօրվա անլար հեռահաղորդակցության առջև:
12:17
And in the future,
286
722000
2000
Եվ ապագայում,
12:19
you would not only have 14 billion light bulbs,
287
724000
3000
դուք ոչ միայն 14 միլիարդ լուսավորման լամպ կունենաք,
12:22
you may have 14 billion Li-Fis
288
727000
3000
դուք կունենաք նաև 14 միլիարդ Li-Fi-ներ,
12:25
deployed worldwide --
289
730000
2000
ցրված ամբողջ աշխարհում --
12:27
for a cleaner, a greener,
290
732000
2000
որոնք կծառայեն ավելի մաքուր, կանաչ
12:29
and even a brighter future.
291
734000
2000
և նույնիսկ ավելի պայծառ ապագա ստեղծելու գործում:
12:31
Thank you.
292
736000
2000
Շնորհակալություն:
12:33
(Applause)
293
738000
12000
(Ծափահարություններ)
ABOUT THE SPEAKER
Harald Haas - Communications technology innovatorHarald Haas is the pioneer behind a new technology that can communicate as well as illuminate.
Why you should listen
Imagine using your car headlights to transmit data ... or surfing the web safely on a plane, tethered only by a line of sight. Harald Haas is working on it. He currently holds the Chair of Mobile Communications at the University of Edinburgh, and is co-founder and Chief Scientific Officer of pureLiFi Ltd as well as the Director of the LiFi Research and Development Center at the University of Edinburgh. His main research interests are in optical wireless communications, hybrid optical wireless and RF communications, spatial modulation, and interference coordination in wireless networks.
Haas has long been studying ways to communicate electronic data signals, designing modulation techniques that pack more data onto existing networks. But his latest work leaps beyond wires and radio waves to transmit data via an LED bulb that glows and darkens faster than the human eye can see. His group published the first proof-of-concept results demonstrating that it is possible to to turn commercially available light emitting diode (LED) light bulbs into broadband wireless transmission systems.
"It should be so cheap that it's everywhere," he says. "Using the visible light spectrum, which comes for free, you can piggy-back existing wireless services on the back of lighting equipment."
Harald Haas | Speaker | TED.com