TEDGlobal 2012
Laura Snyder: The Philosophical Breakfast Club
Лаура Снајдер: Филозофскиот Клуб за Појадоци
Filmed:
Readability: 5.8
1,290,328 views
Во 1812, во Универзитетот Кембриџ се сретнале четворица мажи за појадок. Она што започнало како страствен оброк набргу прераснало во нова научна револуција, во која овие мажи -- кои себеси се нарекувале "природни филозофи" пред да го сковаат називот "научници" -- вовеле четири принципи во рамки на научното истражување. Историчарот и филозоф Лаура Снајдер ни ја раскажува нивната интригантна приказна.
Laura Snyder - Science historian
Laura Snyder weaves tales of Victorian-era scientists that have been described as “fit for Masterpiece Theater.” Full bio
Laura Snyder weaves tales of Victorian-era scientists that have been described as “fit for Masterpiece Theater.” Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'd like you to come back with me for a moment
0
797
2654
Би сакала, само за момент, да се вратиме заедно
00:15
to the 19th century,
1
3451
2024
во 19-от век,
00:17
specifically to June 24, 1833.
2
5475
4448
поточно на 24 Јуни, 1833.
00:21
The British Association for the Advancement of Science
3
9923
3055
"Британската Асоцијација за Унапредување на Науката"
00:24
is holding its third meeting at the University of Cambridge.
4
12978
3791
ја одржува нејзината трета средба во Универзитетот Кембриџ.
00:28
It's the first night of the meeting,
5
16769
2211
Ова е првата вечер од средбата
00:30
and a confrontation is about to take place
6
18980
2863
на која ќе се случи едно соочување
00:33
that will change science forever.
7
21843
3608
кое засекогаш ќе ја промени науката.
00:37
An elderly, white-haired man stands up.
8
25451
2977
Еден постар маж со бела коса станува.
00:40
The members of the Association are shocked to realize
9
28428
3462
Членовите на Асоцијацијата се шокирани кога гледаат
00:43
that it's the poet Samuel Taylor Coleridge,
10
31890
3024
дека тоа е поетот Семјуел Тејлор Колриџ,
00:46
who hadn't even left his house in years until that day.
11
34914
4960
кој со години ја немал напуштено својата куќа сè до тој ден.
00:51
They're even more shocked by what he says.
12
39874
2896
Уште пошокирани се од она што го кажува.
00:54
"You must stop calling yourselves natural philosophers."
13
42770
5436
"Не смеете повеќе себеси да се нарекувате природни филозофи."
01:00
Coleridge felt that true philosophers like himself
14
48206
3044
Колриџ сметал дека вистинските филозофи како него
01:03
pondered the cosmos from their armchairs.
15
51250
3048
размислуваат за космосот од своите фотелји.
01:06
They were not mucking around in the fossil pits
16
54298
2456
Тие не се бафтаат по фосилни јами, ниту пак
01:08
or conducting messy experiments with electrical piles
17
56754
3364
спроведуваат неуредни експерименти со галвански батерии,
01:12
like the members of the British Association.
18
60118
2972
како членовите на Британската Асоцијација.
01:15
The crowd grew angry and began to complain loudly.
19
63090
4587
Толпата се налутила и почнала гласно да се буни.
01:19
A young Cambridge scholar named William Whewell stood up
20
67677
3378
Еден млад научник од Кембриџ по име Вилијам Вјуел станал,
01:23
and quieted the audience.
21
71055
2216
и ја замолкнал публиката.
01:25
He politely agreed that an appropriate name
22
73271
2827
Тој учтиво се согласил дека соодветно име
01:28
for the members of the association did not exist.
23
76098
3816
за членовите на асоцијацијата сè уште не постои.
01:31
"If 'philosophers' is taken to be too wide and lofty a term,"
24
79914
5544
"Ако 'филозофи' е премногу широк и возвишен термин,"
01:37
he said, "then, by analogy with 'artist,'
25
85458
4816
тој рекол, "тогаш, аналогно на 'уметник,'
01:42
we may form 'scientist.'"
26
90274
3940
ние би можеле да бидеме 'научник.'"
01:46
This was the first time the word scientist
27
94214
2629
Тогаш за првпат зборот научник бил
01:48
was uttered in public,
28
96843
1854
употребен во јавноста,
01:50
only 179 years ago.
29
98697
3596
само пред 179 години.
01:54
I first found out about this confrontation when I was in graduate school,
30
102293
3145
За ова соочување првпат слушнав кога бев на постдипломски,
01:57
and it kind of blew me away.
31
105438
2044
и на некој начин ме импресионираше.
01:59
I mean, how could the word scientist
32
107482
2184
Мислам, како може зборот научник
02:01
not have existed until 1833?
33
109666
3489
да не постоел сè до 1833?
02:05
What were scientists called before?
34
113155
2191
Како ги нарекувале научниците пред тоа?
02:07
What had changed to make a new name necessary
35
115346
3325
Каква промена настанала за да биде потребно ново име
02:10
precisely at that moment?
36
118671
3130
баш во тој момент?
02:13
Prior to this meeting, those who studied the natural world
37
121801
3094
Пред оваа средба, оние кои го проучувале природниот свет
02:16
were talented amateurs.
38
124895
2172
биле талентирани аматери.
02:19
Think of the country clergyman or squire
39
127067
2288
Помислете на селскиот свештеник или племеник
02:21
collecting his beetles or fossils,
40
129355
2513
кој собира инсекти или фосили,
02:23
like Charles Darwin, for example,
41
131868
2295
како Чарлс Дарвин, на пример,
02:26
or, the hired help of a nobleman, like Joseph Priestley,
42
134163
4176
или, изнајмените благородници, како Џозеф Присли,
02:30
who was the literary companion
43
138339
2356
кој буквално му бил придружник
02:32
to the Marquis of Lansdowne
44
140695
2160
на Маркизот од Ленсдаун
02:34
when he discovered oxygen.
45
142855
2872
кога го открил кислородот.
02:37
After this, they were scientists,
46
145727
2800
После ова, тие станале научници,
02:40
professionals with a particular scientific method,
47
148527
3834
професионалци со карактеристичен научен метод,
02:44
goals, societies and funding.
48
152361
3735
цели, здруженија и финансирање.
02:48
Much of this revolution can be traced to four men
49
156096
3276
Најголемиот дел од оваа револуција се должи на четворица мажи
02:51
who met at Cambridge University in 1812:
50
159372
3259
кои се сретнале во Универзитетот Кембриџ во 1812:
02:54
Charles Babbage, John Herschel, Richard Jones and William Whewell.
51
162631
4555
Чарлс Бабиџ, Џон Хершел, Ричард Џоунс и Вилијам Вјуел.
02:59
These were brilliant, driven men
52
167186
2477
Тие биле брилијантни, амбициозни мажи
03:01
who accomplished amazing things.
53
169663
3272
кои постигнале неверојатни нешта.
03:04
Charles Babbage, I think known to most TEDsters,
54
172935
2999
Чарлс Бабиџ, чинам познат на повеќето TEDстери,
03:07
invented the first mechanical calculator
55
175934
2795
го создал првиот механички сметач
03:10
and the first prototype of a modern computer.
56
178729
4023
и првиот прототип на модерниот компјутер.
03:14
John Herschel mapped the stars of the southern hemisphere,
57
182752
4060
Џон Хершел ги мапирал ѕвездите на јужната хемисфера,
03:18
and, in his spare time, co-invented photography.
58
186812
4230
а, во слободното време, ја ко-создал фотографијата.
03:23
I'm sure we could all be that productive
59
191042
2148
Сигурна сум дека сите можеме да бидеме олку продуктивни
03:25
without Facebook or Twitter to take up our time.
60
193190
2884
ако немаме Фејсбук или Твитер кои ни го одземаат времето.
03:28
Richard Jones became an important economist
61
196074
3290
Ричард Џоунс станал важен економист кој
03:31
who later influenced Karl Marx.
62
199364
2527
подоцна имал влијание врз Карл Маркс.
03:33
And Whewell not only coined the term scientist,
63
201891
3522
А Вјуел не само што го сковал терминот научник,
03:37
as well as the words anode, cathode and ion,
64
205413
4035
како и зборовите анода, катода и јон,
03:41
but spearheaded international big science
65
209448
3036
туку и ја лансирал науката на меѓународната сцена
03:44
with his global research on the tides.
66
212484
3096
со неговото глобално истражување за плимата и осеката.
03:47
In the Cambridge winter of 1812 and 1813,
67
215580
3712
Во Кембриџ, зимата 1812 и 1813,
03:51
the four met for what they called philosophical breakfasts.
68
219292
3763
четворицата се сретнале за она што го нарекувале филозофски појадоци.
03:55
They talked about science
69
223055
1760
Зборувале за науката
03:56
and the need for a new scientific revolution.
70
224815
3122
и за потребата од нова научна револуција.
03:59
They felt science had stagnated
71
227937
1891
Тие сметале дека науката е во стагнација
04:01
since the days of the scientific revolution that had happened
72
229828
3252
уште од деновите на научната револуција која се случила
04:05
in the 17th century.
73
233080
2238
во 17-от век.
04:07
It was time for a new revolution,
74
235318
2066
Било време за нова револуција,
04:09
which they pledged to bring about,
75
237384
2124
и тие се колнеле дека ќе ја остварат,
04:11
and what's so amazing about these guys is,
76
239508
2721
а овие дечки се неверојатни бидејќи
04:14
not only did they have these
77
242229
1783
не само што имале
04:16
grandiose undergraduate dreams,
78
244012
2593
грандиозни студентски соништа,
04:18
but they actually carried them out,
79
246605
2240
туку и успеале да ги остварат,
04:20
even beyond their wildest dreams.
80
248845
3048
а дури отишле и многу подалеку.
04:23
And I'm going to tell you today
81
251893
1092
Денеска ќе ви зборувам
04:24
about four major changes to science these men made.
82
252985
4957
за четирите големи промени кои ги направиле овие мажи во науката
04:29
About 200 years before,
83
257942
2423
Отприлика 200 години пред тоа,
04:32
Francis Bacon and then, later, Isaac Newton,
84
260365
2728
Френсис Бекон и подоцна, Исак Њутн,
04:35
had proposed an inductive scientific method.
85
263093
3712
го предложиле индуктивниот научен метод.
04:38
Now that's a method that starts from
86
266805
2537
Тоа е метод кој започнува со
04:41
observations and experiments
87
269342
2455
набљудувања и експерименти
04:43
and moves to generalizations about nature called natural laws,
88
271797
3472
и се движи кон воопштувања за природата наречени природни закони,
04:47
which are always subject to revision or rejection
89
275269
2484
кои постојано се предмет на ревизии или отфрлувања
04:49
should new evidence arise.
90
277753
2545
доколку се појават нови докази.
04:52
However, in 1809, David Ricardo muddied the waters
91
280298
5383
Сепак, во 1809, Дејвид Рикардо ги поматил водите
04:57
by arguing that the science of economics
92
285681
2949
велејќи дека науката за економијата
05:00
should use a different, deductive method.
93
288630
3149
треба да користи поинаков, дедуктивен метод.
05:03
The problem was that an influential group at Oxford
94
291779
3679
Проблемот бил во тоа што една влијателна група од Оксфорд
05:07
began arguing that because it worked so well in economics,
95
295458
4081
почнала да тврди дека, бидејќи дедуктивниот метод функционира
05:11
this deductive method ought to be applied
96
299539
2670
многу добро во економијата, тогаш мора
05:14
to the natural sciences too.
97
302209
2674
да се примени и врз природните науки.
05:16
The members of the philosophical breakfast club disagreed.
98
304883
3656
Членовите на филозофскиот клуб за појадоци не се согласувале.
05:20
They wrote books and articles promoting inductive method
99
308539
3282
Тие пишувале книги и статии промовирајќи го индуктивниот метод
05:23
in all the sciences
100
311821
1632
во сите науки,
05:25
that were widely read by natural philosophers,
101
313453
2858
и биле на големо читани од природните филозофи,
05:28
university students and members of the public.
102
316311
3422
универзитетските студенти и членови од јавноста.
05:31
Reading one of Herschel's books
103
319733
1756
Читајќи една од книгите на Хершел
05:33
was such a watershed moment for Charles Darwin
104
321489
2790
за Чарлс Дарвин било таков пресвртен момент
05:36
that he would later say, "Scarcely anything in my life
105
324279
3797
што подоцна и самиот кажал, "Ретко кога нешто во
05:40
made so deep an impression on me.
106
328076
2587
животот ми има оставено толкав впечаток.
05:42
It made me wish to add my might
107
330663
2608
Посакав целосно да му се предадам
05:45
to the accumulated store of natural knowledge."
108
333271
3528
на насобраното знаење за природата."
05:48
It also shaped Darwin's scientific method,
109
336799
3112
Книгата воедно влијаела и врз Дарвиновиот научен метод,
05:51
as well as that used by his peers.
110
339911
3859
како и врз методот користен од неговите колеги.
05:55
[Science for the public good]
111
343770
1778
[Наука за јавното добро]
05:57
Previously, it was believed that scientific knowledge
112
345548
2594
Претходно, се сметало дека научното знаење
06:00
ought to be used for the good of the king or queen,
113
348142
2633
треба да се користи за доброто на кралот или кралицата,
06:02
or for one's own personal gain.
114
350775
2913
или за своја лична добивка.
06:05
For example, ship captains needed to know
115
353688
2703
На пример, на бродските капетани им требале
06:08
information about the tides in order to safely dock at ports.
116
356391
4187
информации за плимата и осеката за безбедно да се закотват во пристаништето.
06:12
Harbormasters would gather this knowledge
117
360578
2193
Пристанишните офицери го собирале ова знаење
06:14
and sell it to the ship captains.
118
362771
3016
и им го продавале на бродските капетани.
06:17
The philosophical breakfast club changed that,
119
365787
2608
Филозофскиот клуб за појадоци го променил тоа,
06:20
working together.
120
368395
1350
работејќи заедно.
06:21
Whewell's worldwide study of the tides
121
369745
2080
Вјуеловата светска студија за плимата и осеката
06:23
resulted in public tide tables and tidal maps
122
371825
3138
резултирала со јавни табели и мапи за плимата и осеката
06:26
that freely provided the harbormasters' knowledge
123
374963
2987
кои слободно им биле достапни на сите
06:29
to all ship captains.
124
377950
2101
бродски капетани.
06:32
Herschel helped by making tidal observations
125
380051
2802
Хершел помогнал набљудувајќи ја плимата и осеката
06:34
off the coast of South Africa,
126
382853
1968
крај брегот на Јужна Африка,
06:36
and, as he complained to Whewell,
127
384821
2350
и додека му се жалел на Вјуел,
06:39
he was knocked off the docks during a violent high tide for his trouble.
128
387171
5152
бил исфрлен од доковите бидејќи бил погоден од силен и висок бран.
06:44
The four men really helped each other in every way.
129
392323
2728
Четворицата навистина си помагале на секаков начин.
06:47
They also relentlessly lobbied the British government
130
395051
3312
Тие исто така неуморно лобирале кај Британската влада
06:50
for the money to build Babbage's engines
131
398363
2636
за пари со кои би ги изработиле моторите на Бабиџ,
06:52
because they believed these engines
132
400999
1991
бидејќи верувале дека ваквите мотори
06:54
would have a huge practical impact on society.
133
402990
3834
ќе имаат огромно практично влијание врз општеството.
06:58
In the days before pocket calculators,
134
406824
2620
Во времето пред да се појават дигитроните,
07:01
the numbers that most professionals needed --
135
409444
3336
бројките што на повеќето професионалци им требале --
07:04
bankers, insurance agents, ship captains, engineers —
136
412780
3608
банкари, агенти за осигурување, бродски капетани, инженери --
07:08
were to be found in lookup books like this,
137
416388
3084
можеле да се најдат во вакви книги за пребарување,
07:11
filled with tables of figures.
138
419472
2396
во кои имало табели со бројки.
07:13
These tables were calculated
139
421868
2408
Овие табели се пресметувале
07:16
using a fixed procedure over and over
140
424276
2919
одново и одново со една фиксирана процедура
07:19
by part-time workers known as -- and this is amazing -- computers,
141
427195
4669
од страна на работници со скратено работно време познати како -- и ова е неверојатно -- компјутери,
07:23
but these calculations were really difficult.
142
431864
2879
но овие пресметки биле навистина тешки.
07:26
I mean, this nautical almanac
143
434743
2248
Мислам, во овој наутички алманах
07:28
published the lunar differences for every month of the year.
144
436991
3870
биле објавувани месечевите разлики за секој месец од годината.
07:32
Each month required 1,365 calculations,
145
440861
4666
За секој месец биле потребни 1,365 пресметки,
07:37
so these tables were filled with mistakes.
146
445527
2984
па затоа табелите биле полни со грешки.
07:40
Babbage's difference engine was the first mechanical calculator
147
448511
4165
Диференцијалниот мотор на Бабиџ бил првиот механички сметач
07:44
devised to accurately compute any of these tables.
148
452676
3979
направен за прецизно да ги пресметува сите овие табели.
07:48
Two models of his engine were built in the last 20 years
149
456655
3536
Во последните 20 години, изработени се два примероци од неговиот мотор
07:52
by a team from the Science Museum of London
150
460191
2760
од страна на тим од Музејот за Наука од Лондон
07:54
using his own plans.
151
462951
1683
користејќи ги неговите планови.
07:56
This is the one now at the Computer History Museum in California,
152
464634
4138
Овој се наоѓа во Музејот за Компјутерска Историја во Калифорнија,
08:00
and it calculates accurately. It actually works.
153
468772
3707
и прави точни пресметки. Всушност работи.
08:04
Later, Babbage's analytical engine
154
472479
2615
Подоцна, аналитичкиот мотор на Бабиџ
08:07
was the first mechanical computer in the modern sense.
155
475094
4285
бил првиот механички компјутер во модерна смисла.
08:11
It had a separate memory and central processor.
156
479379
2954
Имал одделна меморија и централен процесор.
08:14
It was capable of iteration, conditional branching
157
482333
3453
Имал можност за итерација, условно разгранување
08:17
and parallel processing,
158
485786
1472
и паралелно процесирање,
08:19
and it was programmable using punched cards,
159
487258
2972
и можел да се програмира со помош на перфокарти,
08:22
an idea Babbage took from Jacquard's loom.
160
490230
3472
идеја која Бабиџ ја презел од разбојот на Жакард.
08:25
Tragically, Babbage's engines never were built in his day
161
493702
4236
Трагично, моторите на Бабиџ не биле изработени додека тој бил жив,
08:29
because most people thought that
162
497938
2187
бидејќи повеќето луѓе мислеле дека
08:32
non-human computers would have no usefulness
163
500125
2895
не-човечките компјутери нема да имаат никаква корист
08:35
for the public.
164
503020
1582
за јавноста.
08:36
[New scientific institutions]
165
504602
2012
[Нови научни институции]
08:38
Founded in Bacon's time, the Royal Society of London
166
506614
3505
Основано во времето на Бекон, Кралското друштво од Лондон
08:42
was the foremost scientific society in England
167
510119
2997
било најистакнатото научно друштво во Англија,
08:45
and even in the rest of the world.
168
513116
2241
а дури и во целиот свет.
08:47
By the 19th century, it had become
169
515357
2465
До 19-от век, станало еден вид
08:49
a kind of gentleman's club
170
517822
1833
на џентлменски клуб
08:51
populated mainly by antiquarians, literary men and the nobility.
171
519655
5007
во кој воглавно имало антиквари, писмени мажи и благородници.
08:56
The members of the philosophical breakfast club
172
524662
2153
Членовите на филозофскиот клуб за појадоци
08:58
helped form a number of new scientific societies,
173
526815
3014
помогнале во оформувањето на повеќе научни друштва,
09:01
including the British Association.
174
529829
2400
вклучувајќи ја и Британската Асоцијација.
09:04
These new societies required
175
532229
2383
Овие нови друштва барале
09:06
that members be active researchers publishing their results.
176
534612
3490
членовите да бидат активни истражувачи кои ќе ги објавуваат своите резултати.
09:10
They reinstated the tradition of the Q&A
177
538102
2840
Тие ја возобновиле традицијата на "Прашања и Одговори"
09:12
after scientific papers were read,
178
540942
2270
откако трудовите ќе биле прочитани,
09:15
which had been discontinued by the Royal Society
179
543212
2320
нешто што било прекинато од страна на Кралското Друштво
09:17
as being ungentlemanly.
180
545532
2905
под изговор дека е неучтиво.
09:20
And for the first time, they gave women a foot in the door of science.
181
548437
4896
И за првпат, тие им дозволиле на жените да стапнат на научната сцена.
09:25
Members were encouraged to bring their wives,
182
553333
2660
Членовите биле поттикнувани да ги носат нивните сопруги,
09:27
daughters and sisters to the meetings of the British Association,
183
555993
3926
ќерки и сестри на средбите на Британската Асоцијација.
09:31
and while the women were expected to attend
184
559919
2770
Во почетокот било предвидено жените да присуствуваат
09:34
only the public lectures and the social events like this one,
185
562689
3841
само на јавните предавања и на социјалните настани како овој,
09:38
they began to infiltrate the scientific sessions as well.
186
566530
4109
но подоцна почнале да ги посетуваат и научните сеанси.
09:42
The British Association would later be the first
187
570639
2884
Британската Асоцијација подоцна ќе биде првата
09:45
of the major national science organizations in the world
188
573523
3644
од неколкуте големи национални научни организации во светот
09:49
to admit women as full members.
189
577167
2705
која на жените ќе им даде целосно членство.
09:51
[External funding for science]
190
579872
1441
[Надворешно финансирање на науката]
09:53
Up to the 19th century,
191
581313
1395
Сè до 19-от век,
09:54
natural philosophers were expected to pay
192
582708
2312
од природните филозофи се очекувало
09:57
for their own equipment and supplies.
193
585020
2313
да си ја плаќаат опремата и материјалите.
09:59
Occasionally, there were prizes,
194
587333
2463
Повремено, имало награди,
10:01
such as that given to John Harrison in the 18th century,
195
589796
3329
како онаа што му ја дале на Џон Харисон во 18-от век,
10:05
for solving the so-called longitude problem,
196
593125
3083
бидејќи го решил т.н. лонгитудинален проблем,
10:08
but prizes were only given after the fact,
197
596208
2845
но сепак поминало одредено време пред
10:11
when they were given at all.
198
599053
1784
тоа да стане вообичаена практика.
10:12
On the advice of the philosophical breakfast club,
199
600837
2904
Прифаќајќи го советот на филозофскиот клуб за појадоци,
10:15
the British Association began to use the extra money
200
603741
3311
Британската Асоцијација почнала да го пренасочува вишокот
10:19
generated by its meetings to give grants
201
607052
2674
пари добиен од средбите, и давала грантови
10:21
for research in astronomy, the tides, fossil fish,
202
609726
3222
за истражување на астрономијата, плимата и осеката, водните фосили,
10:24
shipbuilding, and many other areas.
203
612948
2827
бродоградителството и многу други области.
10:27
These grants not only allowed
204
615775
1775
Овие грантови не само што овозможиле
10:29
less wealthy men to conduct research,
205
617550
2343
помалку богатите мажи да спроведуваат истражувања,
10:31
but they also encouraged thinking outside the box,
206
619893
2936
туку и го поттикнале креативното размислување,
10:34
rather than just trying to solve one pre-set question.
207
622829
4073
а не само решавање на веќе познатите проблеми.
10:38
Eventually, the Royal Society
208
626902
2399
Најпосле, Кралското друштво
10:41
and the scientific societies of other countries followed suit,
209
629301
3409
и научните друштва од другите земји го следеле примерот,
10:44
and this has become -- fortunately it's become --
210
632710
2848
и ова станало -- за среќа стана --
10:47
a major part of the scientific landscape today.
211
635574
4750
значаен дел од денешниов научен пејсаж.
10:52
So the philosophical breakfast club
212
640324
3014
Значи филозофскиот клуб за појадоци
10:55
helped invent the modern scientist.
213
643338
3147
помогнал во создавањето на модерниот научник.
10:58
That's the heroic part of their story.
214
646485
3228
Тоа е херојскиот дел од нивната приказна.
11:01
There's a flip side as well.
215
649713
2939
Има и друга страна од приказнава.
11:04
They did not foresee at least one consequence
216
652652
2984
Тие не предвиделе барем една последица
11:07
of their revolution.
217
655636
2536
од нивната револуција.
11:10
They would have been deeply dismayed
218
658172
2376
Тие би биле длабоко ужаснати од
11:12
by today's disjunction between science and the rest of culture.
219
660548
4484
денешнава поделба помеѓу науката и остатокот од културата.
11:17
It's shocking to realize
220
665032
2657
Шокантно е тоа што
11:19
that only 28 percent of American adults
221
667689
3340
само 28 проценти од возрасните Американци
11:23
have even a very basic level of science literacy,
222
671029
3551
имаат ептен основно ниво на научна писменост,
11:26
and this was tested by asking simple questions like,
223
674580
3071
а до ова е дојдено преку поставување на едноставни прашања како,
11:29
"Did humans and dinosaurs inhabit the Earth at the same time?"
224
677651
3809
"Дали луѓето и диносаурусите живееле на Земјата во ист временски период?"
11:33
and "What proportion of the Earth is covered in water?"
225
681460
4762
и "Колкав процент од Земјата е покриен со вода?"
11:38
Once scientists became members of a professional group,
226
686222
3993
Откако научниците станале членови на професионални групи,
11:42
they were slowly walled off from the rest of us.
227
690215
3365
тие пополека почнале да се оддалечуваат од нас.
11:45
This is the unintended consequence of the revolution
228
693580
3927
Ова е ненамерната последица од револуцијата што
11:49
that started with our four friends.
229
697507
3035
ја започнале нашите четворица пријатели.
11:52
Charles Darwin said,
230
700542
1793
Чарлс Дарвин рекол,
11:54
"I sometimes think that general and popular treatises
231
702335
4085
"Понекогаш мислам дека сенародните и популарни расправи
11:58
are almost as important for the progress of science
232
706420
2769
се речиси толку важни за напредокот на науката
12:01
as original work."
233
709189
1587
колку и оригиналните дела."
12:02
In fact, "Origin of Species" was written
234
710776
3114
Всушност, "Потеклото на Видовите" била наменета
12:05
for a general and popular audience,
235
713890
2109
за општата и глобална публика,
12:07
and was widely read when it first appeared.
236
715999
3893
и била на големо читана кога за првпат се појавила.
12:11
Darwin knew what we seem to have forgotten,
237
719892
4011
Дарвин знаел нешто што се чини дека ние сме го заборавиле,
12:15
that science is not only for scientists.
238
723903
4419
дека науката не е само за научниците.
12:20
Thank you.
239
728322
1621
Ви благодарам.
12:21
(Applause)
240
729943
5247
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Laura Snyder - Science historianLaura Snyder weaves tales of Victorian-era scientists that have been described as “fit for Masterpiece Theater.”
Why you should listen
A work of history should be more than a collection of happenings, at least from Laura Snyder’s perspective. The Fulbright Scholar, historian of science and professor of philosophy at St. John's University believes histories should aim not only to tell a story, but also to transport a reader through time.
Snyder’s work presents three-dimensional characters that readers connect with. Her most recent book, The Philosophical Breakfast Club, traces the friendship of four 19th-century scientists who met at Cambridge: Charles Babbage (mathematics and computing), William Whewell (math economics), John Herschel (astronomy and photography) and Richard Jones (economy). Inspired by Francis Bacon's ideas, they coined the word “scientist” and were central in transforming science from the province of the amateur (practitioners were until then called "natural philosophers") to a professional system.
Laura Snyder | Speaker | TED.com