TED2004
Al Seckel: Visual illusions that show how we (mis)think
Ал Секел вели дека нашите мозоци се погрешно поврзани
Filmed:
Readability: 3.6
2,460,814 views
Ал Секел, научник, когнитивен невролог, ги истражува перцептуалните илузии кои ги збунуваат нашите мозоци. Многуте визуелни трикови му помагаат да докаже не само дека е лесно да се излажеме, туку дека тоа на некој начин и ни годи.
Al Seckel - Master of visual illusions
Al Seckel explored how eye tricks can reveal the way the brain processes visual information -- or fails to do so. Among his other accomplishments: He co-created the Darwin Fish. Full bio
Al Seckel explored how eye tricks can reveal the way the brain processes visual information -- or fails to do so. Among his other accomplishments: He co-created the Darwin Fish. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
We're going to talk -- my -- a new lecture, just
0
0
1000
Ќе зборуваме
00:26
for TED -- and I'm going show you some illusions
1
1000
3000
-- за моето -- ново предавање, само за ТЕД -- и ќе ви покажам неколку илузии
00:29
that we've created for TED, and I'm going to try
2
4000
2000
кои ги креиравме за ТЕД, и исто така ќе се обидам
00:32
to relate this to happiness. What I was thinking
3
7000
2000
да го поврзам ова со среќата. Под среќа
00:34
about with happiness is, what gives happiness --
4
9000
3000
мислам на тоа што не прави среќни --
00:37
or happiness, which I equate with joy in my
5
12000
4000
или среќа што ја поистоветувам со радост во мојата
00:41
particular area, and I think there's something very
6
16000
2000
област, и мислам дека има нешто многу
00:43
fundamental. And I was thinking about this. And
7
18000
3000
фундаментално во тоа. Размислував за ова.
00:47
it's in terms of both illusions and movies that we
8
22000
4000
Има врска и со илузиите и филмовите кои одиме
00:51
go see and jokes and magic shows is that there's
9
26000
4000
да ги гледаме, како и вицевите и маѓионичарските претстави -- има
00:55
something about these things where our
10
30000
2000
нешто заедничко меѓу овие работи, а тоа е дека нашите
00:57
expectations are violated in some sort of pleasing
11
32000
4000
очекувања се измамени на некој пријатен
01:01
way. You go see a movie. And it has an unexpected
12
36000
3000
начин. Одите да гледате филм. И гледате неочекуван
01:04
twist -- something that you didn't expect -- and
13
39000
3000
пресврт -- нешто што не сте очекувале -- и
01:07
you find a joyful experience. You look at those
14
42000
3000
доживувате чувство на радост. Погледнувате во оние,
01:10
sort of illusions in my book and it's not as what
15
45000
3000
еден вид илузии, во мојата книга и гледате нешто
01:13
you'd expect. And there's something joyful about
16
48000
2000
што не сте очекувале. И има некоја радост во тоа.
01:15
it. And it's the same thing with jokes and all
17
50000
3000
А истото чувство е и со вицовите и
01:18
these sorts of things. So, what I'm going to try
18
53000
3000
сличните работи. Значи, она што ќе се обидам
01:21
and do in my lecture is go a little bit further
19
56000
2000
да постигнам со предавањево, е да отидеме подалеку
01:24
and see if I can violate your expectations in a
20
59000
3000
и да видиме дали јас ќе успеам да ги нарушам вашите очекувања на
01:27
pleasing way. I mean, sometimes expectations that
21
62000
3000
пријатен начин. Мислам, некогаш очекувањата кои
01:30
are violated are not pleasant, but I'm going to try
22
65000
2000
се нарушени не се пријатни, но ќе се обидам
01:32
to do it in a pleasant way, in a very primal way,
23
67000
2000
да го направам тоа на пријатен начин, на многу едноставен начин
01:35
so I can make the audience here happy.
24
70000
2000
и така да ја направам публиката среќна.
01:37
So I'm going to show you some ways that we can
25
72000
3000
Значи, ќе ви покажам неколку начини на кои ќе ги
01:40
violate your expectations. First of all, I want to
26
75000
3000
нарушиме вашите очекувања. Најпрво сакам да
01:43
show you the particular illusion here. I want you
27
78000
3000
ви ја покажам оваа илузија. Сакам, веднаш
01:46
first of all when it pops up on the screen to
28
81000
3000
кога ќе се појави на екранот да
01:49
notice that the two holes are perpendicular to
29
84000
2000
забележите дека двата отвора се под прав агол
01:51
each other. These are all perceptual tricks. These
30
86000
4000
еден во однос на друг. Ова се перцептивни трикови.
01:55
are real objects that I'm going to show you. Now
31
90000
11000
Објектите што се прикажани се реални. Сега,
02:06
I'm going to show you how it is done. I've looped
32
101000
2000
ќе ви покажам како е ова направено. Го враќам
02:09
the film here so you can get a very interesting
33
104000
2000
филмот за да доживеете интересно
02:11
experience. I want you to see how this illusion is
34
106000
3000
искуство. Сакам да видите како оваа илузија е
02:14
constructed, and it's going to rotate so you see
35
109000
3000
направена, и ќе се ротира така да вие ја видите
02:17
that it's inside out. Now watch, as it rotates
36
112000
3000
од сите агли. Сега гледајте, како што ротира
02:20
back, how quickly your perception snaps. OK now.
37
115000
5000
наназад, колку брзо вашата перцепција се менува. Добро.
02:26
Watch it as it rotates back again. And this is a very
38
121000
2000
Гледајте како повторно се ротира назад. А ова е многу
02:29
bright audience, all right? See if you can stop it
39
124000
2000
умна публика, нели? Обидете се да го запрете
02:32
from happening, even though you know 100 percent it's
40
127000
3000
ова да се случи, и покрај тоа што знаете дека е 100%
02:35
true that -- bam! You can't undo it. What does
41
130000
5000
реално -- бам! Неможете да го запрете, Што ова
02:40
that tell you about yourselves? We're going to do
42
135000
4000
ни кажува за самите нас? Ќе го направиме
02:44
it again. No doubt about it. See if you can stop
43
139000
3000
повторно, Без сомнение. Обидете се да го запрете.
02:47
it from happening. No. It's difficult.
44
142000
4000
Не. Тешко е.
02:54
And we can violate your expectations in a whole
45
149000
3000
А можеме да ги нарушиме вашите очекувања на многу
02:57
variety of ways about representation, about shape,
46
152000
3000
различни начини на претставување, со форми,
03:00
about color and so forth and it's very primal. And
47
155000
3000
со бои и така натаму и тоа на многу едноставен начин. Ова
03:03
it's an interesting question to ponder, why these
48
158000
2000
е интересно прашање за размилување. Зошто овие
03:06
things -- we find these things joyful. Why would
49
161000
4000
работи не прават радосни. Зошто би
03:10
we find them joyful? So, here's something that
50
165000
2000
не правиле радосни? Еве нешто што
03:13
Lionel did a while ago. I like these sort of
51
168000
2000
Лајонел го направи пред извесно време. Сакам вакви
03:15
little things like this.
52
170000
1000
мали работи како ова.
03:19
Again, this is not an optical trick. This is what
53
174000
3000
Повторно, ова не е оптички трик. Ова е тоа
03:22
you would see. In other words, it's not a camera
54
177000
19000
што би го виделе. Со други зборови, не е трик со камера.
03:42
cut. It's a perceptual trick.
55
197000
2000
Ова е перцептуален трик.
03:55
OK. We can violate your expectations about
56
210000
2000
Добро, Можеме да ви ги нарушиме и очекувањата за
03:57
shape.
57
212000
1000
форма.
04:16
We can violate your expectations on representation
58
231000
3000
Можеме да ви ги нарушиме очекувањата за претстава
04:20
-- what an image represents. What do you see here?
59
235000
3000
-- што претставува сликава. Што гледата тука?
04:25
How many of you here see dolphins? Raise your hand
60
240000
7000
Колкумина од вас тука гледаат делфини? Кренете рака
04:32
if you see dolphins. OK, those people who raised
61
247000
4000
ако гледате делфини. Добро, со овие луѓе кои кренаа
04:36
their hands, afterwards, the rest of the audience,
62
251000
2000
рака, после предавањево, остатокот од публиката,
04:38
go talk to them, all right? Actually, this is the
63
253000
4000
нека оди да поразговара со нив, добро? Всушност, ова е
04:42
best example of priming by experience that I know.
64
257000
4000
најдобар пример за потсвесно наведување врз основа на претходно искуство.
04:46
If you are a child under the age of 10 who
65
261000
3000
Ако сте дете под 10 години кое
04:50
haven't been ruined yet, you will look at this
66
265000
3000
сеуште не е расипано, ќе гледате во оваа
04:53
image and see dolphins. Now, some of you adults
67
268000
4000
слика и ќе видите делфини. Сега, некој од вас кои сте возрасни
04:57
here are saying, "What dolphins? What dolphins?"
68
272000
2000
ќе каже, "Какви делфини? Кои делфини?"
04:59
But in fact, if you reversed the figure ground --
69
274000
3000
Но, ако ја инвертиравте основата на сликата --
05:02
in other words, the dark areas here -- I forgot to
70
277000
2000
односно, темните места тука -- заборавив да
05:05
ask for a pointer -- but if you reverse it, you'll
71
280000
2000
побарам покажувач -- но, ако ја инвертирате, ќе
05:07
see a whole series of little dolphins. By the way,
72
282000
3000
видите група мали делфини. Патем речено,
05:10
if you're also a student at CalTech -- they also
73
285000
2000
и ако сте студент на Кал Теч -- тие исто така
05:13
tend to just see the dolphins. It's based on
74
288000
3000
имаат тенденција да гледаат делфини. Затоа што е базирано
05:16
experience.
75
291000
2000
на претходно искуство.
05:20
Now, something like this can be used because this
76
295000
3000
Сега, нешто вакво може да се користи затоа што
05:23
is after all talk about design, too. This was
77
298000
2000
станува збор и за дизајн исто така. Значи, ова е
05:25
done by Saatchi and Saatchi, and they actually got
78
300000
3000
направено од Сачи и Сачи, кои
05:28
away with this ad in Australia. So, if you look at
79
303000
3000
се појавија со оваа реклама во Австралија. Ако погледнете во
05:31
this ad for beer, all those people are in sort of
80
306000
4000
оваа реклама за пиво, сите луѓе се во еден вид
05:36
provocative positions. But they got it passed, and
81
311000
3000
провокативна позиција. Но, ова им помина и тие
05:39
actually won the Clio awards, so it's funny how you can do
82
314000
4000
всушност ја освоија Клио наградата, -- забавно е да се
05:43
these things.
83
318000
1000
прават вакви работи.
05:44
Remember that sort of, um. This is the joke I did
84
319000
6000
Се сеќавате на ова, хмм. Ова е шега што ја направив
05:52
when the Florida ballot was going around. You
85
327000
4000
за пребројувањето гласови во Флорида.
05:56
know, count the dots for Gore; count the dots for
86
331000
2000
Знаете, броите точки за Гор, броите точки за
05:58
Bush; count 'em again ...
87
333000
1000
Буш. Па повторно ги броите.
06:03
You can violate your expectations about
88
338000
3000
Можете да ги промените очекувањата и за
06:06
experience. Here is an outside water fountain that
89
341000
6000
искуството. Еве една водена фонтана, која
06:13
I created with some friends of mine, but you can
90
348000
2000
ја правев со едни мои пријатели, но можете да
06:15
stop the water in drops and -- actually make all
91
350000
3000
ги запрете капките вода -- всушност да направите
06:18
the drops levitate. This is something we're
92
353000
6000
капките да лебдат. Ова е нешто што
06:24
building for, you know, amusement parks and that
93
359000
2000
го правиме за, знаете, забавни паркови и
06:26
kind of stuff.
94
361000
1000
слични места.
06:27
Now let's take a static image. Can you see this?
95
362000
4000
Сега да земеме една статична слика. Го гледате ова?
06:31
Do you see the middle section moving down and the
96
366000
3000
Го гледате средниот дел како се движи надолу а
06:34
outer sections moving up? It's completely static.
97
369000
2000
страничните делови нагоре? А всушност е статично.
06:38
It's a static image. How many people see this
98
373000
2000
Тоа е статична слика. Колкумина од вас ја видоа
06:40
illusion? It's completely static.
99
375000
4000
илузијата? Сликата е комплетно статична.
06:46
Right. Now, when -- it's interesting that when we
100
381000
3000
Добро. Сега -- интересно е кога
06:49
look at an image we see, you know, color, depth,
101
384000
3000
гледаме во сликава, гледаме боја, длабочина,
06:53
texture. And you can look at this whole scene and
102
388000
3000
состав. И може да ја гледате целава сцена и
06:56
analyze it. You can see the woman is in closer than
103
391000
3000
да ја анализирате. Гледате дека жената е поблиску од
06:59
the wall and so forth. But the whole thing is
104
394000
2000
ѕидот и така натаму, Но целата слика е
07:01
actually flat. It's painted. It's trompe l'oeil.
105
396000
4000
всушност рамна. Насликана е. Тоа е визуелен трик..
07:06
And it was such a good trompe l'oeil that people
106
401000
2000
И тоа толку добар визуелен трик што луѓето
07:08
got irritated when they tried to talk to the
107
403000
2000
беа иритирани кога сакаа да зборуваат со
07:10
woman and she wouldn't respond.
108
405000
2000
жената, а таа не им возвраќаше.
07:15
Now, you can make design mistakes. Like this
109
410000
4000
Може да направите и дизајнерски грешки. Како оваа
07:19
building in New York. So that when you see it from
110
414000
5000
зграда во Њујорк. Така да кога ја гледате од
07:25
this side, it looks like the balconies tilt up,
111
420000
3000
една страна, изгледа како балконите да се поткренати,
07:28
and when you walk around to the other side it
112
423000
2000
а кога ќе отидете од другата страна тие
07:30
looks like the balconies go down. So there are
113
425000
4000
изгледаат како да се навалени. Значи има
07:35
cases where you have mistakes in design that
114
430000
2000
случаи каде што имате грешки во дизајнот кои
07:37
incorporate illusions.
115
432000
1000
содржат илузии.
07:38
Or, you take this particular un-retouched
116
433000
3000
Или да ја земеме оваа неретуширана
07:41
photograph. Now, interestingly enough, I get a lot
117
436000
7000
фотографија. Сега, интересното е што, примив многу
07:49
of emails from people who say, "Is there any
118
444000
2000
пораки од луѓе кои прашуваат, "Дали има некоја
07:51
perceptual difference between males and females?"
119
446000
4000
перцептуална разлика помеѓу мажите и жените?"
07:56
And I really say, "No." I mean, women can navigate
120
451000
2000
И јас велам, "Не." Мислам, жените може да се ориентираат
07:58
through the world just as well as males can -- and
121
453000
3000
низ просторот исто толку добро колку и мажите -- и
08:01
why wouldn't they? However, this is the one
122
456000
2000
зошто не би било така? Сепак, оваа
08:03
illusion that women can consistently do better
123
458000
3000
илузија жените постојано ја разбираат подобро
08:06
than males: in matching which head because they
124
461000
3000
отколку мажите: во претставата која глава е чија, затоа што тие
08:09
rely on fashion cues. They can match the hat.
125
464000
3000
се ослонуваат на модните познавања. Можат да ја спојат шапката со лицето.
08:15
Okay, now getting to a part -- I want to show
126
470000
2000
Добро, стигнавме до делот -- каде сакам да ви покажам
08:17
design in illusions. I believe that the first
127
472000
3000
како се прават илузиите. Верувам дека прв
08:20
example of illusions being used purposely was by
128
475000
5000
пример на илузија кој е намерно направен е од
08:25
da Vinci in this anamorphic image of an eye. So
129
480000
5000
Да Винчи, со овој анаморфичен приказ на око. Така,
08:31
that when you saw from one little angle was like
130
486000
2000
кога го гледате под агол изгледа
08:34
this. And this little technique got popular in the
131
489000
3000
вака. Оваа техника била популарна во
08:37
16th century and the 17th century to disguise
132
492000
3000
16-тиот и 17-тиот век, за маскирање на
08:40
hidden meanings, where you could flip the image and
133
495000
3000
скриени значења, со вртење на сликата
08:43
see it from one little point of view like this.
134
498000
4000
и гледање под агол како што е прикажано.
08:48
But these are early incorporations of illusions
135
503000
2000
Но ова беше во раните фази на користење на илузијата
08:51
brought to -- sort of high point with Hans
136
506000
2000
донесени до -- некоја повисока точка со "Амбасадорите"
08:53
Holbein's "Ambassadors." And Hans Holbein worked
137
508000
3000
на Ханс Холбајнс. Ханс Холбајнс работел
08:56
for Henry VIII. This was hung on a wall where you
138
511000
4000
за Хенри VII. Сликата била закачена на ѕид така да
09:00
could walk down from the stair and you can see
139
515000
2000
симнувајќи се по скали можело да се види
09:02
this hidden skull.
140
517000
1000
овој скриен череп.
09:06
All right, now I'm going to show you some
141
521000
1000
Добро, сега ќе ви покажам дела на некои
09:09
designers who work with illusions to give that
142
524000
2000
дизајнери кои работеа со илузии за да го добијат
09:11
element of surprise. One of my favorites is Scott
143
526000
3000
елементот на изненадување. Еден од моите омилени е Скот
09:14
Kim. I worked with Scott to create some illusions
144
529000
4000
Ким. Работевме со Скот да креираме илузии
09:18
for TED that I hope you will enjoy. We have one
145
533000
5000
за ТЕД кои се надевам ќе ви се допаднат. Имаме една
09:23
here on TED and happiness.
146
538000
3000
тука за ТЕД и среќата.
09:41
OK now. Arthur [Ganson] hasn't talked yet, but his is
147
556000
3000
Добро. Артур (Генсон) сеуште не говорел тука, но тоа ќе
09:44
going to be a delightful talk and he has some of
148
559000
3000
биде восхитувачки говор, а тој има надвор некои
09:47
his really fantastic machines outside. And so, we
149
562000
6000
навистина фантастични машини. И затоа, ние
09:54
-- Scott created this wonderful tribute to Arthur
150
569000
3000
-- Скот го креира ова прекрасно признание за Артур
09:57
Ganson.
151
572000
1000
Генсон.
10:09
Well, there's analog and digital. Thought that
152
584000
8000
Еве, аналогно и дигитално, Мислев дека
10:17
was appropriate here.
153
592000
1000
ќе е соодветно за овде.
10:23
And figure goes to ground.
154
598000
2000
Еве како фигура преоѓа во позадина.
10:38
And for the musicians.
155
613000
1000
И за музичарите.
10:59
And of course, since happiness -- we want "joy to the
156
634000
2000
И се разбира, за среќата -- посакуваме "радост на
11:01
world."
157
636000
1000
целиот свет."
11:11
Now, another great designer -- he's very well
158
646000
2000
Сега, уште еден голем дизајнер -- тој е многу
11:13
known in Japan -- Shigeo Fukuda. And he just
159
648000
5000
познат во Јапонија -- Шигео Фукуда. Тој има
11:18
builds some fantastic things. This is simply
160
653000
2000
конструирано неколку фантастични работи. Ова е едноставно
11:20
amazing. This is a pile of junk that when you view
161
655000
7000
неверојатно. Ова е еден куп отпадоци кој кога го гледате
11:27
it from one particular angle, you see its
162
662000
9000
од одреден агол, во огледалото
11:36
reflection in the mirror as a perfect piano.
163
671000
2000
ќе видите одраз на совршено пијано,
11:54
Pianist transforms to violinist.
164
689000
10000
Пијанист се трансформира во виолинист.
12:07
This is really wild. This assemblage of forks,
165
702000
5000
Ова е навистина лудо. Оваа структура од вилушки,
12:13
knives and spoons and various cutlery, welded
166
708000
3000
ножеви и лажици и најразличен прибор, заварени
12:16
together. It gives a shadow of a motorcycle. You learn
167
711000
12000
заедно, создаваат сенка на моторцикл. Се учат
12:29
something in the sort of thing that I do, which
168
724000
2000
некои работи во областа во која работам,
12:32
is there are people out there with a lot of time
169
727000
1000
на пример дека има луѓе, кои имаат
12:34
on their hands.
170
729000
1000
време на претек.
12:39
Ken Knowlton does wonderful composite images, like
171
734000
5000
Кен Нолтон прави прекрасни мозаици. Како
12:45
creating Jacques Cousteau out of seashells --
172
740000
2000
на пример Жак Кусто од школки --
12:47
un-retouched seashells, but just by rearranging
173
742000
2000
неретуширани школки, само аранжирани.
12:49
them. He did Einstein out of dice because, after
174
744000
4000
Го направи и Анјштајн од коцки, па нели и
12:53
all, Einstein said, "God does not play dice with
175
748000
3000
Ајнштајн рече "Господ не се коцка со универзумот"
12:56
the universe." Bert Herzog out of un-retouched
176
751000
4000
Берт Херцог од копчиња од тастатура.
13:01
keyboards. Will Shortz, crossword puzzle. John
177
756000
5000
Вил Шорц крстозбор.
13:06
Cederquist does these wonderful trompe l'oeil
178
761000
3000
Џон Седерквист ги прави овие прекрасни
13:10
cabinets.
179
765000
1000
ормари со визуелни трикови.
13:12
Now, I'm going to skip ahead since I'm sort of running
180
767000
2000
Сега ќе прескокнам некои работи затоа што сме кратки
13:14
[behind]. I want to show you quickly what I've
181
769000
2000
со времето. Сакам набрзина да ви покажам
13:17
created, some new type of illusions. I've done
182
772000
5000
што имам направено. Некои нови видови илузии.
13:22
something with taking the Pixar-type illusions. So
183
777000
4000
Направив нешто користејќи илузии од типот на Пиксар. Еве
13:26
you see these kids the same size here, running
184
781000
4000
ги гледате овие деца кои се исти по големина. Трчаат
13:30
down the hall. The two table tops of the same size.
185
785000
3000
низ ходникот. Двете маси со потполно иста големина.
13:33
They're looking out two directions at once. You
186
788000
4000
Децата гледаат во два правци истовремено.
13:37
have a larger piece fitting in with a smaller. And
187
792000
7000
Поголем предмет како го собира во помал. И
13:44
that's something for you to think about, all
188
799000
2000
ова е нешто за кое треба да се размисли така?
13:46
right? So you see larger pieces fitting in within
189
801000
2000
Значи гледате поголем предмет како го собира
13:48
smaller pieces here. Does everyone see that? Which
190
803000
4000
во помал тука. Дали сите можете да го видите ова? Што
13:52
is impossible. You can see the two kids are
191
807000
5000
всушност е невозможно. И двете деца кои
13:57
looking out simultaneously out of two different
192
812000
2000
гледаат истовремено во два разлицни
13:59
directions at once. Now can you believe these two
193
814000
6000
правци. Сега, можете ли да поверувате дека ове две
14:06
table tops are the same size and shape? They are.
194
821000
4000
маси се со иста големина и форма? Да исти се.
14:10
So, if you measured them, they would be. And as I say,
195
825000
6000
Ако ги измерите ќе се уверите. Како што кажав,
14:16
those two figures are identical in size and shape.
196
831000
3000
овие две фигури се идентични по големина и форма.
14:22
And it's interesting, by doing this in this sort
197
837000
4000
Интересно е дека, изработувајќи го ова
14:26
of rendered fashion, how much stronger the
198
841000
3000
со користење компјутерска графика, илузиите се уште
14:29
illusions are. Any case, I hope this has brought
199
844000
2000
посилни. Во секој случај, се надевам дека ова ви донесе
14:31
you a little joy and happiness, and if you're
200
846000
2000
малку радост и среќа, и ако ве
14:33
interested in seeing more cool effects, see me
201
848000
3000
интересира да видете повеке вакви интересни ефекти, може да се сретнеме
14:36
outside. I'd be happy to show you lots of things.
202
851000
2000
надвор. Ќе ми биде задоволство да ви покажам уште многу работи.
ABOUT THE SPEAKER
Al Seckel - Master of visual illusionsAl Seckel explored how eye tricks can reveal the way the brain processes visual information -- or fails to do so. Among his other accomplishments: He co-created the Darwin Fish.
Why you should listen
Al Seckel took great delight in visual illusions and the brain mechanics that they reveal. The author of many books and articles, he also designed interactive museum exhibits around the world that allow visitors to play with illusions and understand how they work.
A noted lecturer, he was a member of the Edge Foundation, a founder of the Southern California Skeptics, a campaigner against the teaching of creationism in public schools -- and co-creator of the Darwin Fish. Seckel died in 2015. Watch his 2010 talk from TEDxUSC: "[Y]Our Mind's Eye" >>
Note: A previous version of this biography described Seckel as a "cognitive neuroscientist," which was not accurate.
Al Seckel | Speaker | TED.com