ABOUT THE SPEAKER
Michael Shermer - Skeptic
Michael Shermer debunks myths, superstitions and urban legends -- and explains why we believe them. Along with publishing Skeptic Magazine, he's author of Why People Believe Weird Things and The Mind of the Market.

Why you should listen

As founder and publisher of Skeptic Magazine, Michael Shermer has exposed fallacies behind intelligent design, 9/11 conspiracies, the low-carb craze, alien sightings and other popular beliefs and paranoias. But it's not about debunking for debunking's sake. Shermer defends the notion that we can understand our world better only by matching good theory with good science.

Shermer's work offers cognitive context for our often misguided beliefs: In the absence of sound science, incomplete information can powerfully combine with the power of suggestion (helping us hear Satanic lyrics when "Stairway to Heaven" plays backwards, for example). In fact, a common thread that runs through beliefs of all sorts, he says, is our tendency to convince ourselves: We overvalue the shreds of evidence that support our preferred outcome, and ignore the facts we aren't looking for.

He writes a monthly column for Scientific American, and is an adjunct at Claremont Graduate University and Chapman University. His latest book is The Believing Brain: From Ghosts and Gods to Politics and Conspiracies—How We Construct Beliefs and Reinforce Them as Truths. He is also the author of The Mind of the Market, on evolutionary economics, Why Darwin Matters: Evolution and the Case Against Intelligent Design, and The Science of Good and Evil. And his next book is titled The Moral Arc of Science.

More profile about the speaker
Michael Shermer | Speaker | TED.com
TED2010

Michael Shermer: The pattern behind self-deception

Michael Shermer: Het patroon achter zelfbedrog.

Filmed:
2,854,890 views

Michael Shermer zegt dat de menselijke neiging om vreemde dingen te geloven -- van ontvoeringen door buitenaardse wezens tot wichelroedes -- haar oorsprong vindt in twee van de meest basale, ingeslepen overlevingsstrategieën van de hersenen. Hij verklaart hun aard en hoe ze ons in moeilijkheden kunnen brengen.
- Skeptic
Michael Shermer debunks myths, superstitions and urban legends -- and explains why we believe them. Along with publishing Skeptic Magazine, he's author of Why People Believe Weird Things and The Mind of the Market. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
So sincesinds I was here last in '06,
0
1000
3000
Sinds ik hier de laatste keer was, in '06,
00:19
we discoveredontdekt that globalglobaal climateklimaat changeverandering
1
4000
2000
ontdekten we dat de wereldwijde klimaatverandering
00:21
is turningdraaien out to be a prettymooi seriousernstig issuekwestie,
2
6000
2000
uitdraait op een redelijk serieus probleem.
00:23
so we coveredbedekt that fairlytamelijk extensivelyuitgebreid
3
8000
2000
We hebben het er uitvoerig over
00:25
in SkepticScepticus magazinetijdschrift.
4
10000
2000
gehad in Skeptic magazine.
00:27
We investigateonderzoeken all kindssoorten
5
12000
2000
We onderzoeken allerlei wetenschappelijke
00:29
of scientificwetenschappelijk and quasi-scientificquasi-wetenschappelijke controversiescontroverses,
6
14000
3000
en quasi-wetenschappelijke controverses.
00:32
but it turnsbochten out we don't have to worryzorgen about any of this
7
17000
2000
Maar we hoeven er ons geen zorgen over te maken
00:34
because the world's's werelds going to endeinde in 2012.
8
19000
2000
omdat de wereld toch eindigt in 2012.
00:36
AnotherEen ander updatebijwerken:
9
21000
2000
Nog een update:
00:38
You will recallterugroepen I introducedintroduceerde you guys
10
23000
2000
u herinnert zich misschien
00:40
to the QuadroQuadro TrackerTracker.
11
25000
2000
de Quadro Tracker.
00:42
It's like a waterwater dowsingWichelroede deviceapparaat.
12
27000
2000
Het is een soort wichelroede.
00:44
It's just a hollowholle piecestuk of plasticplastic with an antennaantenne that swivelswartels around.
13
29000
3000
Een hol stuk plastic met een draaiende antenne.
00:47
And you walklopen around, and it pointspoints to things.
14
32000
2000
Ze wijst dingen aan.
00:49
Like if you're looking for marijuanamarihuana in students'studenten lockerslockers,
15
34000
3000
Bijvoorbeeld marihuana in studentenkastjes.
00:52
it'llhet zal pointpunt right to somebodyiemand.
16
37000
2000
Ze wijst iemand aan.
00:54
Oh, sorry. (LaughterGelach)
17
39000
2000
Oh, sorry. (Gelach)
00:56
This particularbijzonder one that was givengegeven to me
18
41000
2000
Deze hier bijvoorbeeld,
00:58
findsvondsten golfgolf ballsballen,
19
43000
2000
vindt altijd golfballen,
01:00
especiallyvooral if you're at a golfgolf courseCursus
20
45000
2000
vooral als je op een golfbaan
01:02
and you checkcontroleren underonder enoughgenoeg bushesstruiken.
21
47000
3000
onder genoeg struiken zoekt.
01:05
Well, underonder the categorycategorie of "What's the harmkwaad of sillydwaas stuffspul like this?"
22
50000
3000
Hoe gevaarlijk zijn nu zo'n domme dingen?
01:08
this deviceapparaat, the ADEADE 651,
23
53000
3000
Dit apparaat, de ADE 651, werd
01:11
was solduitverkocht to the IraqiIraakse governmentregering
24
56000
3000
verkocht aan de Iraakse regering
01:14
for 40,000 dollarsdollars apieceeen stuk.
25
59000
2000
voor 40.000 dollar per stuk.
01:16
It's just like this one, completelyhelemaal worthlesswaardeloos,
26
61000
2000
Ook volledig waardeloos.
01:18
in whichwelke it allegedlynaar verluidt workedwerkte by "electrostaticelektrostatische
27
63000
2000
Werkt door "elektrostatische
01:20
magneticmagnetisch ionIon attractionaantrekkelijkheid,"
28
65000
3000
magnetische ionaantrekkingskracht".
01:24
whichwelke translatesvertaalt to
29
69000
2000
Of: "Pseudowetenschappelijke onzin"
01:26
"pseudoscientificpseudowetenschappelijke baloneyflauwekul" -- would be the niceleuk wordwoord --
30
71000
3000
zou een betere benaming te zijn -
01:29
in whichwelke you stringdraad togethersamen a bunchbos of wordstekst that soundgeluid good,
31
74000
2000
Alleen een hoop goed klinkende woorden.
01:31
but it does absolutelyAbsoluut nothing.
32
76000
2000
Maar het doet helemaal niets.
01:33
In this casegeval, at trespassovertreding pointspoints,
33
78000
3000
In dit geval, bij checkpoints,
01:36
allowingtoestaan people to go throughdoor
34
81000
2000
waar mensen werden doorgelaten
01:38
because your little trackertracker deviceapparaat said they were okay,
35
83000
3000
omdat dit apparaatje ze in orde vond,
01:41
actuallywerkelijk costkosten liveslevens.
36
86000
3000
kostte dat mensenlevens.
01:44
So there is a dangerGevaar to pseudosciencepseudowetenschap,
37
89000
2000
Er kleven gevaren aan pseudo-wetenschap,
01:46
in believinggeloven in this sortsoort of thing.
38
91000
3000
in het geloof in dit soort dingen.
01:49
So what I want to talk about todayvandaag is beliefgeloof.
39
94000
3000
Daarom wil ik vandaag wat praten
01:52
I want to believe,
40
97000
2000
over geloof. Ik wil geloven,
01:54
and you do too.
41
99000
2000
en jullie ook.
01:56
And in factfeit, I think my thesisscriptie here is that
42
101000
2000
Mijn stelling is dat
01:58
beliefgeloof is the naturalnatuurlijk statestaat of things.
43
103000
2000
geloven natuurlijk is.
02:00
It is the defaultstandaard optionkeuze. We just believe.
44
105000
2000
Het is de standaardoptie. Wij geloven.
02:02
We believe all sortssoorten of things.
45
107000
2000
Wij geloven in allerlei dingen.
02:04
BeliefGeloof is naturalnatuurlijk;
46
109000
2000
Geloof is natuurlijk.
02:06
disbeliefongeloof, skepticismscepticisme, sciencewetenschap, is not naturalnatuurlijk.
47
111000
2000
Ongeloof, scepticisme, wetenschap
02:08
It's more difficultmoeilijk.
48
113000
2000
zijn onnatuurlijk en moeilijker.
02:10
It's uncomfortableongemakkelijk to not believe things.
49
115000
2000
Niet geloven is ongemakkelijk.
02:12
So like FoxFox MulderMulder on "X-FilesX-Files,"
50
117000
3000
Zoals Fox Mulder in de "X-Files".
02:15
who wants to believe in UFOsUFO 's? Well, we all do,
51
120000
3000
Wie wil geloven in UFO's? Nou, wij allemaal.
02:18
and the reasonreden for that is because
52
123000
2000
En de reden is dat wij een soort
02:20
we have a beliefgeloof enginemotor in our brainshersenen.
53
125000
3000
geloofsmachine in onze hersenen hebben.
02:23
EssentiallyIn wezen, we are pattern-seekingpatroon-zoekende primatesprimaten.
54
128000
3000
In wezen zijn we patroonzoekende primaten.
02:26
We connectaansluiten the dotsstippen: A is connectedaangesloten to B; B is connectedaangesloten to C.
55
131000
3000
We verbinden de punten: A is verbonden met B en B met C.
02:29
And sometimessoms A really is connectedaangesloten to B,
56
134000
3000
En soms is A ook echt verbonden met B.
02:32
and that's calledriep associationvereniging learningaan het leren.
57
137000
2000
Dat heet associatief leren.
02:34
We find patternspatronen, we make those connectionsverbindingen,
58
139000
3000
We vinden patronen, leggen verbanden,
02:37
whetherof it's Pavlov'sVan Pavlov doghond here
59
142000
2000
of het nu gaat om Pavlov's hond
02:39
associatingkoppelen the soundgeluid of the bellklok with the foodeten,
60
144000
3000
die het geluid van de bel aan het voedsel linkt,
02:42
and then he salivatessalivates to the soundgeluid of the bellklok,
61
147000
2000
en dan begint te kwijlen,
02:44
or whetherof it's a SkinnerianSkinnerian ratRat,
62
149000
2000
of een Skinneriaanse rat,
02:46
in whichwelke he's havingmet an associationvereniging
63
151000
2000
die een verband legt
02:48
betweentussen his behaviorgedrag and a rewardbeloning for it,
64
153000
2000
tussen zijn gedrag en een beloning ervoor,
02:50
and thereforedaarom he repeatswordt herhaald the behaviorgedrag.
65
155000
2000
en daarom dat gedrag herhaalt.
02:52
In factfeit, what SkinnerSkinner discoveredontdekt
66
157000
2000
In feite is wat Skinner ontdekte
02:54
is that, if you put a pigeonduif in a boxdoos like this,
67
159000
3000
dat, als je een duif in zo'n doos zet,
02:57
and he has to presspers one of these two keystoetsen,
68
162000
2000
en zij op een van deze twee toetsen moet drukken,
02:59
and he triesprobeert to figurefiguur out what the patternpatroon is,
69
164000
2000
dan probeert zij het patroon te achterhalen,
03:01
and you give him a little rewardbeloning in the hopperHopper boxdoos there --
70
166000
2000
als je haar dan beloont.
03:03
if you just randomlywillekeurig assigntoewijzen rewardsbeloningen
71
168000
3000
Als je zomaar wat beloningen geeft
03:06
suchzodanig that there is no patternpatroon,
72
171000
2000
zonder patroon,
03:08
they will figurefiguur out any kindsoort of patternpatroon.
73
173000
2000
vinden ze er zelf wel een.
03:10
And whateverwat dan ook they were doing just before they got the rewardbeloning,
74
175000
2000
Wat ze toevallig deden voor de beloning,
03:12
they repeatherhaling that particularbijzonder patternpatroon.
75
177000
2000
blijven ze herhalen.
03:14
SometimesSoms it was even spinningspinnen around twicetweemaal counterclockwisetegen de klok in,
76
179000
3000
Zoals twee keer tegen de klok in draaien,
03:17
onceeen keer clockwisemet de klok mee and peckPeck the keysleutel twicetweemaal.
77
182000
3000
één keer met de klok mee en tweemaal pikken op de knop.
03:20
And that's calledriep superstitionbijgeloof,
78
185000
2000
Dat heet bijgeloof.
03:22
and that, I'm afraidbang,
79
187000
2000
Ik vrees dat we
03:24
we will always have with us.
80
189000
2000
dat nooit kwijtraken.
03:26
I call this processwerkwijze "patternicitypatternicity" --
81
191000
2000
Ik noem dat "patroniciteit",
03:28
that is, the tendencyneiging to find meaningfulbelangrijk patternspatronen
82
193000
2000
de neiging om zinvolle patronen te vinden
03:30
in bothbeide meaningfulbelangrijk and meaninglesszinloos noiselawaai.
83
195000
3000
zowel in zinvolle als in zinloze ruis.
03:33
When we do this processwerkwijze, we make two typestypes of errorsfouten.
84
198000
3000
Daarbij maken we twee soorten fouten.
03:36
A TypeType I errorfout, or falsevals positivepositief,
85
201000
2000
Een Type I-fout, of vals positief,
03:38
is believinggeloven a patternpatroon is realecht
86
203000
2000
is geloven dat een patroon echt is
03:40
when it's not.
87
205000
2000
als het dat niet is.
03:42
Our secondtweede typetype of errorfout is a falsevals negativenegatief.
88
207000
2000
Ons tweede type fout is een vals negatief.
03:44
A TypeType IIII errorfout is not believinggeloven
89
209000
2000
Een Type II-fout is niet geloven
03:46
a patternpatroon is realecht when it is.
90
211000
3000
dat een patroon reëel is wanneer het dat wel is.
03:49
So let's do a thought experimentexperiment.
91
214000
2000
Laten we eens een gedachte-experiment uitvoeren.
03:51
You are a hominidHominid threedrie millionmiljoen yearsjaar agogeleden
92
216000
2000
Je bent een hominide die drie miljoen jaar geleden
03:53
walkingwandelen on the plainsvlaktes of AfricaAfrika.
93
218000
3000
rondliep op de vlaktes van Afrika.
03:56
Your namenaam is LucyLucy, okay?
94
221000
2000
Je naam is Lucy, oké?
03:58
And you hearhoren a rustleruisen in the grassgras.
95
223000
2000
Je hoort geritsel in het gras.
04:00
Is it a dangerousgevaarlijk predatorPredator,
96
225000
2000
Een gevaarlijk roofdier?
04:02
or is it just the windwind?
97
227000
2000
Of maar een briesje?
04:04
Your nextvolgende decisionbesluit could be the mostmeest importantbelangrijk one of your life.
98
229000
3000
Daar kan je leven van afhangen.
04:07
Well, if you think that the rustleruisen in the grassgras is a dangerousgevaarlijk predatorPredator
99
232000
3000
Nou, als je aan een gevaarlijk roofdier dacht
04:10
and it turnsbochten out it's just the windwind,
100
235000
2000
en het alleen de wind was,
04:12
you've madegemaakt an errorfout in cognitionkennis,
101
237000
2000
heb je een denkfoutje gemaakt,
04:14
madegemaakt a TypeType I errorfout, falsevals positivepositief.
102
239000
2000
een Type I-fout, vals positief dus.
04:16
But no harmkwaad. You just moveverhuizing away.
103
241000
2000
Kon geen kwaad. Je hoefde alleen weg te rennen.
04:18
You're more cautiousvoorzichtig. You're more vigilantwaakzaam.
104
243000
2000
Je bent nu voorzichtiger, alerter.
04:20
On the other handhand-, if you believe that the rustleruisen in the grassgras is just the windwind,
105
245000
2000
Als je dacht dat het alleen maar de wind was,
04:22
and it turnsbochten out it's a dangerousgevaarlijk predatorPredator,
106
247000
3000
en het was een roofdier,
04:25
you're lunchlunch.
107
250000
2000
dan ben je lunch.
04:27
You've just wonwon a DarwinDarwin awardonderscheiding.
108
252000
2000
Je hebt dan een Darwinprijs gewonnen.
04:29
You've been takeningenomen out of the genegen poolzwembad.
109
254000
2000
Je werd verwijderd uit de genenpoel.
04:31
Now the problemprobleem here is that
110
256000
2000
Patroniciteiten krijg je
04:33
patternicitiespatternicities will occurvoorkomen whenevertelkens als the costkosten
111
258000
2000
wanneer de kosten
04:35
of makingmaking a TypeType I errorfout
112
260000
2000
van het maken van een Type I-fout
04:37
is lessminder than the costkosten of makingmaking a TypeType IIII errorfout.
113
262000
2000
lager zijn dan die voor een Type II-fout.
04:39
This is the only equationvergelijking in the talk by the way.
114
264000
2000
Dit is overigens de enige vergelijking in deze voordracht.
04:41
We have a patternpatroon detectionopsporing problemprobleem
115
266000
2000
We hebben een patroondetectieprobleem,
04:43
that is assessingbeoordeling van the differenceverschil betweentussen a TypeType I and a TypeType IIII errorfout
116
268000
3000
omdat de beoordeling van het verschil tussen die soorten fouten
04:46
is highlyzeer problematicproblematisch,
117
271000
2000
zo problematisch is,
04:48
especiallyvooral in split-secondSplit-Second, life-and-deathleven en dood situationssituaties.
118
273000
3000
vooral in zo'n split-second, leven-en-dood situaties.
04:51
So the defaultstandaard positionpositie
119
276000
2000
Dus de standaardpositie
04:53
is just: Believe all patternspatronen are realecht --
120
278000
2000
is "geloven dat alle patronen echt zijn."
04:55
All rustlesritselt in the grassgras are dangerousgevaarlijk predatorsroofdieren
121
280000
3000
"Alle ritselingen in het gras zijn roofdieren
04:58
and not just the windwind.
122
283000
2000
en niet alleen de wind."
05:00
And so I think that we evolvedgeëvolueerd ...
123
285000
2000
En dus denk ik dat er een natuurlijke selectie
05:02
there was a naturalnatuurlijk selectionselectie for the propensityneiging for our beliefgeloof enginesmotoren,
124
287000
3000
was voor deze neiging van onze geloofsmachines,
05:05
our pattern-seekingpatroon-zoekende brainhersenen processesprocessen,
125
290000
2000
onze patroon-zoekende hersenprocessen,
05:07
to always find meaningfulbelangrijk patternspatronen
126
292000
2000
om altijd zinvolle patronen te vinden
05:09
and infuseinfusie them with these sortsoort of
127
294000
2000
en ze te "beheppen" met dit soort
05:11
predatoryroofzuchtige or intentionalopzettelijk agenciesagentschappen that I'll come back to.
128
296000
3000
gevaarlijke of opzettelijke agentia waar ik nog op terugkom.
05:14
So for examplevoorbeeld, what do you see here?
129
299000
2000
Wat zie je hier bijvoorbeeld?
05:16
It's a horsepaard headhoofd, that's right.
130
301000
2000
Een paardenkop. Klopt.
05:18
It lookslooks like a horsepaard. It mustmoet be a horsepaard.
131
303000
2000
Het ziet eruit als een paard. Het moet een paard zijn.
05:20
That's a patternpatroon.
132
305000
2000
Dat is een patroon.
05:22
And is it really a horsepaard?
133
307000
2000
En is het echt een paard?
05:24
Or is it more like a frogkikker?
134
309000
3000
Of is het eerder een kikker?
05:27
See, our patternpatroon detectionopsporing deviceapparaat,
135
312000
2000
Onze patroondetectie-inrichting,
05:29
whichwelke appearskomt naar voren to be locatedgelegen in the anterioranterior cingulatecingularis cortexschors --
136
314000
3000
die lijkt te zijn gelegen in de cortex cingularis anterior -
05:32
it's our little detectionopsporing deviceapparaat there --
137
317000
3000
het is ons kleine detectieapparaat daar -
05:35
can be easilygemakkelijk fooledvoor de gek houden, and this is the problemprobleem.
138
320000
2000
is echter gemakkelijk te misleiden. Dat is het probleem.
05:37
For examplevoorbeeld, what do you see here?
139
322000
2000
Bijvoorbeeld, wat zie je hier?
05:39
Yes, of courseCursus, it's a cowkoe.
140
324000
3000
Een koe natuurlijk.
05:42
OnceEenmaal I primeeerste the brainhersenen -- it's calledriep cognitivecognitieve primingpriming --
141
327000
3000
Met wat hulp - dat heet cognitieve priming-
05:45
onceeen keer I primeeerste the brainhersenen to see it,
142
330000
2000
zodra ik de hersenen voorbereid om het te zien,
05:47
it popsPOP 's back out again even withoutzonder the patternpatroon that I've imposedopgelegd on it.
143
332000
3000
valt het op ook zonder het patroon dat ik heb aangebracht.
05:50
And what do you see here?
144
335000
2000
En wat zie je hier?
05:52
Some people see a DalmatianDalmatische doghond.
145
337000
2000
Sommigen zien een dalmatiër.
05:54
Yes, there it is. And there's the primeeerste.
146
339000
2000
Ja, dat is hij. En daar is de voorbereiding.
05:56
So when I go back withoutzonder the primeeerste,
147
341000
2000
Als ik terug ga zonder de voorbereiding,
05:58
your brainhersenen alreadynu al has the modelmodel-
148
343000
2000
hebben je hersenen het model al vast en
06:00
so you can see it again.
149
345000
2000
kun je het weer zien.
06:02
What do you see here?
150
347000
3000
Wat zie je hier?
06:05
PlanetPlaneet SaturnSaturnus. Yes, that's good.
151
350000
2000
De planeet Saturnus. Ja, dat is goed.
06:07
How about here?
152
352000
3000
En hoe zit het hier?
06:10
Just shoutShout out anything you see.
153
355000
3000
Roep maar wat je ziet.
06:14
That's a good audiencepubliek, ChrisChris.
154
359000
2000
Prima publiek, Chris.
06:16
Because there's nothing in this. Well, allegedlynaar verluidt there's nothing.
155
361000
3000
Omdat er in deze niets zit. Blijkbaar is er niets.
06:19
This is an experimentexperiment donegedaan by JenniferJennifer WhitsonWhitson
156
364000
3000
Dit is een experiment gedaan door Jennifer Whitson
06:22
at U.T. AustinAustin
157
367000
2000
op U.T. Austin,
06:24
on corporatezakelijke environmentsomgevingen
158
369000
2000
over bedrijfsomgevingen,
06:26
and whetherof feelingsgevoelens of uncertaintyonzekerheid and out of controlcontrole
159
371000
3000
of gevoelens van onzekerheid en controleverlies
06:29
makesmerken people see illusoryillusie patternspatronen.
160
374000
2000
mensen illusoire patronen doen zien.
06:31
That is, almostbijna everybodyiedereen seesziet the planetplaneet SaturnSaturnus.
161
376000
3000
Bijna iedereen ziet de planeet Saturnus.
06:34
People that are put in a conditionstaat of feelinggevoel out of controlcontrole
162
379000
3000
Maar onzekere mensen
06:37
are more likelywaarschijnlijk to see something in this,
163
382000
2000
hebben meer kans om ook iets te zien in deze
06:39
whichwelke is allegedlynaar verluidt patternlesspatternless.
164
384000
3000
blijkbaar patroonloze figuren.
06:42
In other wordstekst, the propensityneiging to find these patternspatronen
165
387000
3000
De neiging om deze patronen te vinden
06:45
goesgaat up when there's a lackgebrek of controlcontrole.
166
390000
3000
stijgt wanneer er een gebrek aan controle is.
06:48
For examplevoorbeeld, baseballbasketbal playersspelers are notoriouslyberucht superstitiousbijgelovig
167
393000
3000
Bijvoorbeeld, honkballers zijn notoir bijgelovig
06:51
when they're battingbatting,
168
396000
2000
als ze aan slag zijn,
06:53
but not so much when they're fieldingFielding.
169
398000
2000
maar niet zoveel als ze 'fielden'.
06:55
Because fieldersVeldspelers are successfulgeslaagd
170
400000
2000
Omdat fielders
06:57
90 to 95 percentprocent of the time.
171
402000
2000
90 tot 95 procent van de tijd succesvol zijn.
06:59
The bestbeste battersslagmensen failmislukken sevenzeven out of 10 timestijden.
172
404000
3000
De beste slagmensen falen 7 op 10 keer.
07:02
So theirhun superstitionsbijgeloof, theirhun patternicitiespatternicities,
173
407000
2000
Dus hun bijgeloof, hun patroniciteiten,
07:04
are all associatedgeassocieerd with feelingsgevoelens of lackgebrek of controlcontrole
174
409000
3000
komen door gebrek aan controle
07:07
and so forthvoort.
175
412000
2000
enzovoort.
07:10
What do you see in this particularbijzonder one here, in this fieldveld-?
176
415000
3000
Wat zie je in dit veld hier?
07:13
AnybodyOm het even wie see an objectvoorwerp there?
177
418000
2000
Ziet iemand hier een object?
07:15
There actuallywerkelijk is something here,
178
420000
2000
Er is hier daadwerkelijk iets,
07:17
but it's degradedgedegradeerd.
179
422000
2000
maar het beeld is gedegradeerd.
07:19
While you're thinkinghet denken about that,
180
424000
2000
Terwijl jullie daarover nadenken,
07:21
this was an experimentexperiment donegedaan by SusanSusan BlackmoreBlackmore,
181
426000
2000
dit was een experiment van Susan Blackmore,
07:23
a psychologistpsycholoog in EnglandEngeland,
182
428000
2000
een Engelse psychologe,
07:25
who showedtoonden subjectsvakken this degradedgedegradeerd imagebeeld
183
430000
2000
die proefpersonen dit beeld liet zien
07:27
and then ranrende a correlationcorrelatie betweentussen
184
432000
2000
en naar een correlatie zocht tussen
07:29
theirhun scoresscores on an ESPESP testtest:
185
434000
2000
hun scores op een ESP-test,
07:31
How much did they believe in the paranormalparanormaal,
186
436000
2000
d. w. z. hoeveel ze geloven in het paranormale,
07:33
supernaturalbovennatuurlijk, angelsengelen and so forthvoort.
187
438000
3000
het bovennatuurlijke, engelen en enzovoort.
07:36
And those who scoredscoorde highhoog on the ESPESP scaleschaal,
188
441000
3000
Wie hoog scoorde op de ESP-schaal,
07:39
tendedde neiging to not only see
189
444000
2000
had de neiging om niet alleen
07:41
more patternspatronen in the degradedgedegradeerd imagesafbeeldingen
190
446000
2000
meer patronen in de gedegradeerde beelden te zien,
07:43
but incorrectonjuiste patternspatronen.
191
448000
2000
maar ook onjuiste patronen.
07:45
Here is what you showtonen subjectsvakken.
192
450000
2000
Hier is wat je proefpersonen laat zien.
07:47
The fishvis is degradedgedegradeerd 20 percentprocent, 50 percentprocent
193
452000
3000
Deze vis is 20 procent, 50 procent gedegradeerd
07:50
and then the one I showedtoonden you,
194
455000
2000
en dan degene die ik liet zien,
07:52
70 percentprocent.
195
457000
2000
70 procent.
07:54
A similarsoortgelijk experimentexperiment was donegedaan by anothereen ander [SwissZwitserse] psychologistpsycholoog
196
459000
2000
Een gelijkaardig experiment door een andere
07:56
namedgenaamd PeterPeter BruggerBrugger,
197
461000
2000
Zwitserse psycholoog, Peter Brugger,
07:58
who foundgevonden significantlyaanzienlijk more meaningfulbelangrijk patternspatronen
198
463000
3000
gaf aan dat beduidend meer betekenisvolle patronen
08:01
were perceivedwaargenomen on the right hemispherehalfrond,
199
466000
2000
werden waargenomen door de rechter hersenhelft,
08:03
viavia the left visualzichtbaar fieldveld-, than the left hemispherehalfrond.
200
468000
3000
via het linker visuele veld, dan door de linker hersenhelft.
08:06
So if you presentaanwezig subjectsvakken the imagesafbeeldingen suchzodanig
201
471000
2000
Dus als je de proefpersonen de beelden zo toont
08:08
that it's going to endeinde up on the right hemispherehalfrond insteadin plaats daarvan of the left,
202
473000
3000
dat ze terechtkomen op de rechter hersenhelft,
08:11
then they're more likelywaarschijnlijk to see patternspatronen
203
476000
2000
dan hebben ze meer kans om patronen te zien
08:13
than if you put it on the left hemispherehalfrond.
204
478000
2000
dan wanneer ze op de linkerhelft terechtkomen.
08:15
Our right hemispherehalfrond appearskomt naar voren to be
205
480000
2000
Onze rechter hersenhelft blijkt de plaats te zijn
08:17
where a lot of this patternicitypatternicity occursvoordoet.
206
482000
2000
waar veel van deze patroniciteit optreedt.
08:19
So what we're tryingproberen to do is boreboring into the brainhersenen
207
484000
2000
Wij zoeken naar de plaats in de hersenen
08:21
to see where all this happensgebeurt.
208
486000
2000
waar dit allemaal gebeurt.
08:23
BruggerBrugger and his colleaguecollega, ChristineChristine MohrMohr,
209
488000
3000
Brugger en zijn collega, Christine Mohr,
08:26
gavegaf subjectsvakken L-DOPALEVODOPA.
210
491000
2000
gaven proefpersonen L-DOPA.
08:28
L-DOPA'sL-DOPA a drugdrug, as you know, givengegeven for treatingbehandelen Parkinson'sZiekte van Parkinson diseaseziekte,
211
493000
3000
L-DOPA is een medicijn dat gegeven wordt voor de
08:31
whichwelke is relatedverwant to a decreasekleiner worden in dopaminedopamine.
212
496000
3000
ziekte van Parkinson, waarbij dopamine vermindert.
08:34
L-DOPALEVODOPA increasestoeneemt dopaminedopamine.
213
499000
2000
L-DOPA verhoogt dopamine.
08:36
An increasetoename of dopaminedopamine causedveroorzaakt
214
501000
2000
En verhoging van dopamine doet
08:38
subjectsvakken to see more patternspatronen
215
503000
2000
proefpersonen meer patronen zien
08:40
than those that did not receivete ontvangen the dopaminedopamine.
216
505000
2000
dan degenen die er geen kregen.
08:42
So dopaminedopamine appearskomt naar voren to be the drugdrug
217
507000
2000
Dus dopamine houdt verband
08:44
associatedgeassocieerd with patternicitypatternicity.
218
509000
2000
met patroniciteit.
08:46
In factfeit, neurolepticmaligne drugsdrugs
219
511000
2000
Neuroleptica zijn medicijnen
08:48
that are used to eliminateelimineren psychoticpsychotisch behaviorgedrag,
220
513000
2000
tegen psychotisch gedrag,
08:50
things like paranoiaParanoia, delusionswanen
221
515000
2000
dingen als paranoia, wanen
08:52
and hallucinationshallucinaties,
222
517000
2000
en hallucinaties.
08:54
these are patternicitiespatternicities.
223
519000
2000
Dit zijn allemaal patroniciteiten.
08:56
They're incorrectonjuiste patternspatronen. They're falsevals positivespositieven. They're TypeType I errorsfouten.
224
521000
3000
Het zijn foute patronen, vals positieven, Type I-fouten.
08:59
And if you give them drugsdrugs
225
524000
2000
En als je ze
09:01
that are dopaminedopamine antagonistsantagonisten,
226
526000
2000
dopamine-antagonisten toedient
09:03
they go away.
227
528000
2000
dan verdwijnen die fouten.
09:05
That is, you decreasekleiner worden the amountbedrag of dopaminedopamine,
228
530000
2000
Als je de hoeveelheid dopamine verlaagt,
09:07
and theirhun tendencyneiging to see
229
532000
2000
dan vermindert hun neiging om
09:09
patternspatronen like that decreasesvermindert.
230
534000
2000
zo'n patronen te zien.
09:11
On the other handhand-, amphetaminesamfetaminen like cocainecocaïne
231
536000
3000
Amfetamines zoals cocaïne
09:14
are dopaminedopamine agonistsagonisten.
232
539000
2000
zijn daarentegen dopamine-agonisten.
09:16
They increasetoename the amountbedrag of dopaminedopamine.
233
541000
2000
Ze verhogen de hoeveelheid dopamine.
09:18
So you're more likelywaarschijnlijk to feel in a euphoriceuforisch statestaat,
234
543000
3000
Waardoor je euforisch kan worden,
09:21
creativitycreativiteit, find more patternspatronen.
235
546000
2000
creatief zijn, meer patronen gaat vinden.
09:23
In factfeit, I saw RobinRobin WilliamsWilliams recentlykort geleden
236
548000
2000
Robin Williams zei onlangs
09:25
talk about how he thought he was much funniergrappiger
237
550000
2000
hoe hij zichzelf veel grappiger vond
09:27
when he was doing cocainecocaïne, when he had that issuekwestie, than now.
238
552000
3000
toen hij nog een cocaïneprobleem had, dan nu.
09:30
So perhapsmisschien more dopaminedopamine
239
555000
2000
Misschien is meer dopamine
09:32
is relatedverwant to more creativitycreativiteit.
240
557000
2000
gerelateerd aan meer creativiteit.
09:34
DopamineDopamine, I think, changesveranderingen
241
559000
2000
Dopamine verandert
09:36
our signal-to-noiseSignal-to-noise ratioverhouding.
242
561000
2000
onze signaal-ruisverhouding.
09:38
That is, how accurateaccuraat we are
243
563000
2000
Onze accuratesse in het
09:40
in findingbevinding patternspatronen.
244
565000
2000
vinden van patronen.
09:42
If it's too lowlaag, you're more likelywaarschijnlijk to make too manyveel TypeType IIII errorsfouten.
245
567000
3000
Te laag en je maakt te veel Type II-fouten.
09:45
You missmissen the realecht patternspatronen. You don't want to be too skepticalsceptisch.
246
570000
2000
Je mist de echte patronen. Te sceptisch zijn is niet goed.
09:47
If you're too skepticalsceptisch, you'llje zult missmissen the really interestinginteressant good ideasideeën.
247
572000
3000
Dan zal je vaak interessante ideeën missen.
09:51
Just right, you're creativecreatief, and yetnog you don't fallvallen for too much baloneyflauwekul.
248
576000
3000
Precies goed en je bent creatief, maar zonder geloof in flauwekul.
09:54
Too highhoog and maybe you see patternspatronen everywhereoveral.
249
579000
3000
Te hoog en je ziet misschien overal patronen.
09:57
EveryElke time somebodyiemand lookslooks at you, you think people are staringstaren at you.
250
582000
3000
Als iemand naar je kijkt, denk je dat mensen
10:00
You think people are talkingpratend about you.
251
585000
2000
naar je staren of over je praten.
10:02
And if you go too farver on that, that's just simplyeenvoudigweg
252
587000
2000
In extreme gevallen
10:04
labeledLabel as madnesswaanzin.
253
589000
2000
is dat waanzin.
10:06
It's a distinctiononderscheid perhapsmisschien we mightmacht make
254
591000
2000
Dat kan je misschien zeggen van
10:08
betweentussen two NobelNobel laureateslaureaten, RichardRichard FeynmanFeynman
255
593000
2000
twee Nobelprijswinnaars, Richard Feynman
10:10
and JohnJohn NashNash.
256
595000
2000
en John Nash.
10:12
One seesziet maybe just the right numberaantal
257
597000
2000
De ene ziet misschien gewoon het juiste aantal
10:14
of patternspatronen to winwinnen a NobelNobel PrizePrijs.
258
599000
2000
patronen om een Nobelprijs te winnen.
10:16
The other one alsoook, but maybe too manyveel patternspatronen.
259
601000
2000
De andere ook, maar misschien wat teveel.
10:18
And we then call that schizophreniaschizofrenie.
260
603000
3000
Dan noemen we dat schizofrenie.
10:21
So the signal-to-noiseSignal-to-noise ratioverhouding then presentspresenteert us with a pattern-detectionpatroon-detectie problemprobleem.
261
606000
3000
Dus die signaal-ruisverhouding veroorzaakt een patroon-detectie probleem.
10:24
And of courseCursus you all know exactlyprecies
262
609000
2000
En natuurlijk weten jullie allemaal precies
10:26
what this is, right?
263
611000
2000
wat dat is, niet?
10:28
And what patternpatroon do you see here?
264
613000
2000
En welk patroon zie je hier?
10:30
Again, I'm puttingzetten your anterioranterior cingulatecingularis cortexschors to the testtest here,
265
615000
3000
Een test van je cortex cingularis anterior,
10:33
causingveroorzakend you conflictingconflicterende patternpatroon detectionsdetecties.
266
618000
3000
met conflicterende patroondetecties.
10:36
You know, of courseCursus, this is ViaVia UnoUno shoesschoenen.
267
621000
2000
Hier Via Uno schoenen.
10:38
These are sandalssandalen.
268
623000
3000
En hier sandalen.
10:41
PrettyVrij sexysexy feetvoeten, I mustmoet say.
269
626000
3000
Mooie, sexy voeten, dat wel.
10:44
Maybe a little PhotoshoppedPhotoshopped.
270
629000
2000
Misschien een beetje gephotoshopt.
10:46
And of courseCursus, the ambiguousdubbelzinnig figuresfiguren
271
631000
2000
Dubbelzinnige figuren met
10:48
that seemlijken to flip-flopflip-flop back and forthvoort.
272
633000
2000
een veranderende inhoud.
10:50
It turnsbochten out what you're thinkinghet denken about a lot
273
635000
2000
Waar je veel aan denkt
10:52
influencesinvloeden what you
274
637000
2000
beïnvloedt wat
10:54
tendde neiging hebben to see.
275
639000
2000
je ziet.
10:56
And you see the lamplamp here, I know.
276
641000
2000
En hier zie je natuurlijk een lamp.
10:58
Because the lightslichten on here.
277
643000
3000
Omdat het licht hier aan is.
11:01
Of courseCursus, thanksbedankt to the environmentalistmilieuactivist movementbeweging
278
646000
2000
Dank zij de milieubeweging hebben we
11:03
we're all sensitivegevoelig to the plighttoestand of marineMarine mammalszoogdieren.
279
648000
3000
oog voor de benarde situatie van de zeezoogdieren.
11:06
So what you see in this particularbijzonder ambiguousdubbelzinnig figurefiguur
280
651000
3000
Wat je in deze bijzonder ambigue figuur ziet
11:09
is, of courseCursus, the dolphinsdolfijnen, right?
281
654000
2000
zijn, uiteraard, de dolfijnen.
11:11
You see a dolphinDolfijn here,
282
656000
2000
U ziet hier een dolfijn.
11:13
and there's a dolphinDolfijn,
283
658000
2000
En hier nog een.
11:15
and there's a dolphinDolfijn.
284
660000
2000
En nog een dolfijn.
11:17
That's a dolphinDolfijn tailstaart there, guys.
285
662000
3000
Dat is een dolfijnstaart daar, jongens.
11:20
(LaughterGelach)
286
665000
3000
Dat is een dolfijnstaart daar, jongens.
11:25
If we can give you conflictingconflicterende datagegevens, again,
287
670000
3000
Bij tegenstrijdige gegevens
11:28
your ACCACC is going to be going into hyperdriveHyperdrive.
288
673000
3000
gaat je ACC in hyperdrive.
11:31
If you look down here, it's fine. If you look up here, then you get conflictingconflicterende datagegevens.
289
676000
3000
Hier beneden lijkt het prima, maar hierdoor krijg je tegenstrijdige gegevens.
11:34
And then we have to flipomdraaien the imagebeeld
290
679000
2000
En dan kantelen we het beeld
11:36
for you to see that it's a setreeks up.
291
681000
2000
om te zien dat het opgezet spel is.
11:40
The impossibleonmogelijk cratekrat illusionillusie.
292
685000
2000
De illusie van het "Onmogelijke Krat".
11:42
It's easygemakkelijk to fooldwaas the brainhersenen in 2D.
293
687000
2000
Het is gemakkelijk om de hersenen in 2D te misleiden.
11:44
So you say, "AwAww, come on ShermerShermer, anybodyiemand can do that
294
689000
2000
Je zal zeggen: "Komaan, Shermer, dat kan elke
11:46
in a PsychPsych 101 texttekst with an illusionillusie like that."
295
691000
2000
beginnende psycholoog."
11:48
Well here'shier is the latelaat, great JerryJerry Andrus'Andrus
296
693000
2000
Hier is wijlen de grote Jerry Andrus zijn
11:50
"impossibleonmogelijk cratekrat" illusionillusie in 3D,
297
695000
3000
"Onmogelijke Krat"-illusie in 3D,
11:53
in whichwelke JerryJerry is standingstaand insidebinnen
298
698000
2000
waarin Jerry binnen
11:55
the impossibleonmogelijk cratekrat.
299
700000
2000
het onmogelijke krat staat.
11:57
And he was kindsoort enoughgenoeg to postpost this
300
702000
2000
En hij stuurde ons deze foto
11:59
and give us the revealonthullen.
301
704000
2000
en ook de oplossing.
12:01
Of courseCursus, cameracamera anglehoek is everything. The photographerfotograaf is over there,
302
706000
3000
Het camerastandpunt bepaalt alles. Daar staat de fotograaf.
12:04
and this boardboord appearskomt naar voren to overlapoverlappen with this one, and this one with that one, and so on.
303
709000
3000
En deze lat lijkt te overlappen met deze, en deze met die ene, en ga zo maar door.
12:07
But even when I take it away,
304
712000
2000
maar zelfs wanneer ik het wegneem,
12:09
the illusionillusie is so powerfulkrachtig because of how are brainshersenen are wiredbedrade
305
714000
2000
is de illusie zo krachtig door de manier waarop hersenen bedraad zijn om
12:11
to find those certainzeker kindssoorten of patternspatronen.
306
716000
3000
die bepaalde soorten patronen te vinden.
12:14
This is a fairlytamelijk newnieuwe one
307
719000
2000
Dit is een vrij nieuwe
12:16
that throwsworpen us off because of the conflictingconflicterende patternspatronen
308
721000
2000
die ons in de war brengt door die tegenstrijdige patronen
12:18
of comparingvergelijken this anglehoek with that anglehoek.
309
723000
3000
door vergelijking van deze hoek met die hoek.
12:21
In factfeit, it's the exactexact samedezelfde pictureafbeelding sidekant by sidekant.
310
726000
3000
In feite zijn het exact dezelfde foto's naast elkaar.
12:24
So what you're doing is comparingvergelijken that anglehoek
311
729000
2000
Dus wat je doet is die hoek vergelijken
12:26
insteadin plaats daarvan of with this one, but with that one.
312
731000
2000
met die in plaats van met deze.
12:28
And so your brainhersenen is fooledvoor de gek houden.
313
733000
2000
En zo worden je hersenen bedrogen.
12:30
YetNog again, your patternpatroon detectionopsporing devicesapparaten are fooledvoor de gek houden.
314
735000
2000
Je patroondetectieapparatuur alweer voor de gek gehouden.
12:32
FacesGezichten are easygemakkelijk to see
315
737000
2000
Gezichten zijn gemakkelijk te zien
12:34
because we have an additionalextra evolvedgeëvolueerd
316
739000
2000
want we hebben extra geëvolueerde
12:36
facialFacial recognitionerkenning softwaresoftware
317
741000
2000
gezichtsherkenningssoftware
12:38
in our temporaltijdelijk lobeslobben.
318
743000
3000
in onze temporele kwabben.
12:41
Here'sHier is some facesgezichten on the sidekant of a rockrots.
319
746000
3000
Hier zijn een paar gezichten op de zijkant van een rots.
12:44
I'm actuallywerkelijk not even sure if this is -- this mightmacht be PhotoshoppedPhotoshopped.
320
749000
3000
Misschien gephotoshopt.
12:47
But anywayin ieder geval, the pointpunt is still madegemaakt.
321
752000
2000
Maar goed, het punt is gemaakt.
12:49
Now whichwelke one of these lookslooks oddvreemd to you?
322
754000
2000
Nu, welke van deze ziet er vreemd uit voor jou?
12:51
In a quicksnel reactionreactie, whichwelke one lookslooks oddvreemd?
323
756000
2000
Welke ziet er op het eerste gezicht vreemd uit?
12:53
The one on the left. Okay. So I'll rotatedraaien it
324
758000
2000
Die ene aan de linkerkant. Oké. Dus ik draai ze om
12:55
so it'llhet zal be the one on the right.
325
760000
2000
zodat het die aan de rechterkant zal zijn.
12:57
And you are correctcorrect.
326
762000
2000
En je bent juist.
12:59
A fairlytamelijk famousberoemd illusionillusie -- it was first donegedaan with MargaretMargaret ThatcherThatcher.
327
764000
3000
Een beroemde illusie. Voor het eerst gedaan met Margaret Thatcher.
13:02
Now, they tradehandel up the politicianspolitici everyelk time.
328
767000
2000
Nu, ze laten er telkens politici voor opdraven.
13:04
Well, why is this happeninggebeurtenis?
329
769000
2000
Waarom gebeurt dit?
13:06
Well, we know exactlyprecies where it happensgebeurt,
330
771000
2000
We weten precies waar het gebeurt,
13:08
in the temporaltijdelijk lobekwab, right acrossaan de overkant, sortsoort of abovebovenstaand your earoor there,
331
773000
3000
in je temporaalkwab, een beetje boven jouw oor daar.
13:11
in a little structurestructuur calledriep the fusiformsigaarvormig gyrusgyrus.
332
776000
3000
In een kleine structuur, de spoelvormige winding.
13:14
And there's two typestypes of cellscellen that do this,
333
779000
2000
En er zijn twee soorten cellen die
13:16
that recordrecord facialFacial featuresKenmerken eithereen van beide globallywereldwijd,
334
781000
3000
gelaatstrekken opslaan, ofwel algemeen,
13:19
or specificallyspecifiek these largegroot, rapid-firingRapid-vuren cellscellen,
335
784000
2000
ofwel specifiek, deze grote, snelvurende cellen,
13:21
first look at the generalalgemeen facegezicht.
336
786000
2000
die eerst eens kijken naar het algemene gezicht.
13:23
So you recognizeherken ObamaObama immediatelyper direct.
337
788000
2000
Dus herken je onmiddellijk Obama.
13:25
And then you noticekennisgeving something quiteheel
338
790000
2000
En dan merk je iets
13:27
a little bitbeetje oddvreemd about the eyesogen and the mouthmond.
339
792000
2000
vreemds aan de ogen en de mond.
13:29
EspeciallyMet name when they're upsidebovenkant down,
340
794000
2000
Zeker als ze ondersteboven staan.
13:31
you're engaginginnemend that generalalgemeen facialFacial recognitionerkenning softwaresoftware there.
341
796000
3000
Je gebruikt algemene gezichtsherkenningssoftware.
13:34
Now I said back in our little thought experimentexperiment,
342
799000
3000
Daarstraks in ons gedachtenexperimentje was je
13:37
you're a hominidHominid walkingwandelen on the plainsvlaktes of AfricaAfrika.
343
802000
2000
een hominide, lopend over de vlaktes van Afrika.
13:39
Is it just the windwind or a dangerousgevaarlijk predatorPredator?
344
804000
3000
Is het de wind of een gevaarlijk roofdier?
13:42
What's the differenceverschil betweentussen those?
345
807000
2000
Wat is het verschil ertussen?
13:44
Well, the windwind is inanimatelevenloos;
346
809000
2000
Nou, de wind is levenloos;
13:46
the dangerousgevaarlijk predatorPredator is an intentionalopzettelijk agentagent.
347
811000
2000
het gevaarlijke roofdier is een doelgericht agens.
13:48
And I call this processwerkwijze agenticityagenticity.
348
813000
2000
Dit noem ik "procesagenticeit".
13:50
That is the tendencyneiging to infuseinfusie patternspatronen
349
815000
2000
Dat is de neiging om patronen in te vullen
13:52
with meaningbetekenis, intentionintentie and agencyagentschap,
350
817000
2000
met betekenis, intentie en actie,
13:54
oftenvaak invisibleonzichtbaar beingswezens from the toptop down.
351
819000
3000
vaak met onzichtbare wezens van bovenaf.
13:57
This is an ideaidee that we got
352
822000
2000
Dit is een idee dat we kregen
13:59
from a fellowkameraad TEDsterTEDster here, DanDan DennettDennett,
353
824000
2000
van een collega-TED-er, Dan Dennett,
14:01
who talkedgesproken about takingnemen the intentionalopzettelijk stancehouding.
354
826000
2000
Hij noemde het de intentionele houding.
14:03
So it's a typetype of that expandeduitgebreid to explainuitleg geven, I think, a lot of differentverschillend things:
355
828000
3000
Dat dient om een heleboel zaken uit te leggen:
14:06
soulszielen, spiritsspiritualiën, ghostsGhosts, godsgoden, demonsdemonen, angelsengelen,
356
831000
3000
zielen, geesten, spoken, goden, demonen, engelen,
14:09
aliensbuitenaardse wezens, intelligentintelligent designersontwerpers,
357
834000
2000
vreemdelingen, intelligente ontwerpers,
14:11
governmentregering conspiracistsconspiracists
358
836000
2000
overheidssamenzweerders
14:13
and all mannermanier of invisibleonzichtbaar agentsagenten
359
838000
2000
en allerlei onzichtbare agentia
14:15
with powermacht and intentionintentie, are believedgeloofde
360
840000
2000
voorzien van kracht en intentie, waarvan wordt aangenomen dat
14:17
to hauntachtervolgen our worldwereld- and controlcontrole our liveslevens.
361
842000
2000
ze door onze wereld spoken en onze levens controleren.
14:19
I think it's the basisbasis of animismanimisme
362
844000
2000
Ik denk dat dat de basis is van het animisme,
14:21
and polytheismpolytheïsme and monotheismMonotheïsme.
363
846000
3000
het polytheïsme en het monotheïsme.
14:24
It's the beliefgeloof that aliensbuitenaardse wezens are somehowhoe dan ook
364
849000
2000
Het is de overtuiging dat vreemde agentia
14:26
more advancedgevorderd than us, more moralMoreel than us,
365
851000
2000
verder gevorderd zijn dan wij, moreler dan wij,
14:28
and the narrativesverhalen always are
366
853000
2000
en het komt er altijd op neer
14:30
that they're comingkomt eraan here to savebesparen us and rescueredden us from on highhoog.
367
855000
3000
dat ze ons komen redden 'vanuit den hoge'.
14:33
The intelligentintelligent designer'sontwerper always portrayedgeportretteerd
368
858000
2000
De intelligente ontwerper wordt altijd afgebeeld
14:35
as this supersuper intelligentintelligent, moralMoreel beingwezen
369
860000
3000
als een superintelligent, moreel wezen
14:38
that comeskomt down to designontwerp life.
370
863000
2000
dat het leven hier heeft ontworpen.
14:40
Even the ideaidee that governmentregering can rescueredden us --
371
865000
2000
Het idee dat de overheid ons kan redden
14:42
that's no longerlanger the waveGolf of the futuretoekomst,
372
867000
2000
is niet langer de trend van de toekomst.
14:44
but that is, I think, a typetype of agenticityagenticity:
373
869000
2000
Maar dat is, denk ik, een soort agenticiteit,
14:46
projectingprojecteren somebodyiemand up there,
374
871000
2000
om iemand daarboven te projecteren,
14:48
biggroot and powerfulkrachtig, will come rescueredden us.
375
873000
2000
iemand groot en machtig die ons zal komen redden.
14:50
And this is alsoook, I think, the basisbasis of conspiracysamenzwering theoriestheorieën.
376
875000
2000
En dit is ook, denk ik, de basis van complottheorieën.
14:52
There's somebodyiemand hidingverbergen behindachter there pullingtrekken the stringsstrings,
377
877000
3000
Dat er iemand in het verborgene aan de touwtjes trekt,
14:55
whetherof it's the IlluminatiIlluminati
378
880000
2000
of het nu de Illuminati
14:57
or the BilderbergersBilderbergers.
379
882000
2000
of de Bilderbergers zijn.
14:59
But this is a patternpatroon detectionopsporing problemprobleem, isn't it?
380
884000
2000
Maar ook dit is een patroondetectieprobleem, niet?
15:01
Some patternspatronen are realecht and some are not.
381
886000
2000
Sommige patronen zijn echt en sommige niet.
15:03
Was JFKJFK assassinatedvermoord by a conspiracysamenzwering or by a loneeenzaam assassinmoordenaar?
382
888000
3000
Werd JFK vermoord door een samenzwering of door een eenzame huurmoordenaar?
15:06
Well, if you go there -- there's people there on any givengegeven day --
383
891000
3000
Je vindt daar altijd wel iemand -
15:09
like when I wentgegaan there, here -- showingtonen me where the differentverschillend shootersschutters were.
384
894000
3000
die je toont waar de verschillende schutters zaten.
15:12
My favoritefavoriete one was he was in the manholeMangat.
385
897000
3000
Mijn favoriet was dat hij in het mangat zat.
15:15
And he poppedgeknald out at the last secondtweede, tooknam that shotschot.
386
900000
3000
En in de laatste seconde te voorschijn sprong om te schieten.
15:18
But of courseCursus, LincolnLincoln was assassinatedvermoord by a conspiracysamenzwering.
387
903000
2000
Lincoln werd wel vermoord door een samenzwering.
15:20
So we can't just uniformlyuniform dismissontslaan
388
905000
2000
Dus we kunnen niet zomaar al die mogelijke
15:22
all patternspatronen like that.
389
907000
2000
patronen over dezelfde kam scheren.
15:24
Because, let's facegezicht it, some patternspatronen are realecht.
390
909000
2000
Sommige patronen zijn wel echt.
15:26
Some conspiraciessamenzweringen really are truewaar.
391
911000
2000
Sommige samenzweringen zijn echt waar.
15:30
ExplainsLegt uit a lot, maybe.
392
915000
2000
Kan misschien veel verklaren.
15:32
And 9/11 has a conspiracysamenzwering theorytheorie. It is a conspiracysamenzwering.
393
917000
3000
En 9/11 heeft zijn samenzweringstheorie. Het is een samenzwering.
15:35
We did a wholegeheel issuekwestie on it.
394
920000
2000
We kennen het verhaal.
15:37
NineteenNegentien membersleden of AlAl QuedaQueda plottingplotten to flyvlieg planesvliegtuigen into buildingsgebouwen
395
922000
2000
19 leden van Al Qaida zwoeren samen om vliegtuigen in gebouwen te vliegen.
15:39
constitutesvormt a conspiracysamenzwering.
396
924000
2000
Dat is een samenzwering.
15:41
But that's not what the "9/11 truthersTruthers" think.
397
926000
2000
Maar dat is niet wat de "9/11-waarheidzoekers" denken.
15:43
They think it was an insidebinnen jobbaan by the BushBush administrationadministratie.
398
928000
3000
Ze denken dat het een inside job was van de Bush-administratie.
15:46
Well, that's a wholegeheel other lecturelezing.
399
931000
2000
Nou, dat is een heel andere lezing.
15:48
You know how we know that 9/11
400
933000
2000
Maar hoe weten we dat de 9/11-samenzwering
15:50
was not orchestratedgeorkestreerd by the BushBush administrationadministratie?
401
935000
2000
niet georkestreerd was door de regering Bush?
15:52
Because it workedwerkte.
402
937000
2000
Ze slaagde!
15:54
(LaughterGelach)
403
939000
3000
Ze slaagde!
15:57
(ApplauseApplaus)
404
942000
3000
(Applaus)
16:00
So we are natural-bornnatuurlijke komaf dualistsDualisten.
405
945000
2000
We zijn geboren dualisten.
16:02
Our agenticityagenticity processwerkwijze comeskomt from
406
947000
2000
Ons agenticiteitsproces maakt dat
16:04
the factfeit that we can enjoygenieten moviesfilms like these.
407
949000
2000
we kunnen genieten van films als deze.
16:06
Because we can imaginestel je voor, in essenceessence,
408
951000
2000
Omdat wij ons kunnen voorstellen dat we
16:08
continuingvoortgezette on.
409
953000
2000
nooit zullen doodgaan.
16:10
We know that if you stimulatestimuleren the temporaltijdelijk lobekwab,
410
955000
2000
We weten dat als je de temporale kwab stimuleert,
16:12
you can produceproduceren a feelinggevoel of out-of-bodyuit het lichaam experienceservaringen,
411
957000
2000
je buitenlichamelijke ervaringen kan oproepen,
16:14
near-deathbijna-dood experienceservaringen,
412
959000
2000
bijna-dood-ervaringen,
16:16
whichwelke you can do by just touchingaandoenlijk an electrodeelektrode to the temporaltijdelijk lobekwab there.
413
961000
3000
die je kan krijgen door gewoon de temporale kwab te prikkelen.
16:19
Or you can do it throughdoor lossverlies of consciousnessbewustzijn,
414
964000
2000
Of je kan dit ervaren door bewustzijnsverlies
16:21
by acceleratingversnellen in a centrifugecentrifuge.
415
966000
2000
door te versnellen in een centrifuge.
16:23
You get a hypoxiaHypoxie, or a lowerlager oxygenzuurstof.
416
968000
3000
Je krijgt hypoxie, een te laag zuurstofgehalte.
16:26
And the brainhersenen then sensesverstand
417
971000
2000
En de hersenen maken dan
16:28
that there's an out-of-bodyuit het lichaam experienceervaring.
418
973000
2000
een buitenlichamelijke ervaring mee.
16:30
You can use -- whichwelke I did, wentgegaan out and did --
419
975000
2000
Je kan ook, zoals ik, gebruik maken van
16:32
MichaelMichael Persinger'sPersinger van God HelmetHelm,
420
977000
2000
de godshelm van Michael Persinger.
16:34
that bombardsbombardeert your temporaltijdelijk lobeslobben with electromagneticelektromagnetische wavesgolven.
421
979000
2000
Die bestookt je temporaalkwabben met elektromagnetische golven.
16:36
And you get a sensezin of out-of-bodyuit het lichaam experienceervaring.
422
981000
3000
En weer krijg je een buitenlichamelijke ervaring.
16:39
So I'm going to endeinde here with a shortkort videovideo- clipklem
423
984000
2000
Ik ga hier eindigen met een korte videoclip
16:41
that sortsoort of bringsbrengt all this togethersamen.
424
986000
2000
die dit alles samenbrengt.
16:43
It's just a minuteminuut and a halfvoor de helft.
425
988000
2000
Hij duurt slechts anderhalve minuut.
16:45
It tiesbanden togethersamen all this into the powermacht of expectationverwachting and the powermacht of beliefgeloof.
426
990000
3000
Hij toont de verwachting en de kracht van het geloof.
16:48
Go aheadverder and rollrollen it.
427
993000
2000
Zet hem maar aan.
16:50
NarratorVerteller: This is the venuelocatie they chosekoos for theirhun fakenep auditionsaudities
428
995000
3000
Verteller: Dit is de locatie die ze uitkozen voor hun nepaudities
16:53
for an advertadvertentie for liplip balmbalsem.
429
998000
2000
voor een advertentie voor lippenbalsem.
16:55
WomanVrouw: We're hopinghoop we can use partdeel of this
430
1000000
2000
Vrouw: We hopen dat we dit kunnen gebruiken als onderdeel
16:57
in a nationalnationaal commercialcommercieel, right?
431
1002000
2000
van een nationale campagne, OK.
16:59
And this is testtest on some liplip balmsbalsems
432
1004000
2000
En dit is een test
17:01
that we have over here.
433
1006000
2000
op een aantal lippenbalsems.
17:03
And these are our modelsmodellen who are going to help us,
434
1008000
2000
Deze modellen gaan ons daarbij helpen,
17:05
RogerRoger and MattMatt.
435
1010000
2000
Roger en Matt.
17:07
And we have our owneigen liplip balmbalsem,
436
1012000
2000
We hebben onze eigen lippenbalsem,
17:09
and we have a leadingleidend brandmerk.
437
1014000
2000
en we hebben een bekend merk.
17:11
Would you have any problemprobleem
438
1016000
2000
Zou je er een probleem mee hebben
17:13
kissingzoenen our modelsmodellen to testtest it?
439
1018000
2000
onze modellen te zoenen om ze te testen?
17:15
GirlMeisje: No.
440
1020000
2000
Meisje: Nee
17:17
WomanVrouw: You wouldn'tzou het niet? (GirlMeisje: No.) WomanVrouw: You'dU zou think that was fine.
441
1022000
2000
Vrouw: Echt niet? (Meisje: No) Vrouw: In orde dan?
17:19
GirlMeisje: That would be fine. (WomanVrouw: Okay.)
442
1024000
2000
Meisje: Dat zou fijn zijn. (Vrouw: Oké.)
17:21
So this is a blindBlind testtest.
443
1026000
3000
Dit is een blinde test.
17:24
I'm going to askvragen you to go aheadverder
444
1029000
2000
Wil je
17:26
and put a blindfoldblinddoek on.
445
1031000
2000
deze blinddoek omdoen.
17:29
KayKay, now can you see anything? (GirlMeisje: No.)
446
1034000
3000
Kay, zie je nog iets? (Meisje: No)
17:32
PullTrek it so you can't even see down. (GirlMeisje: Okay.)
447
1037000
2000
Trek hem wat naar beneden. (Meisje: Oké.)
17:34
WomanVrouw: It's completelyhelemaal blindBlind now, right?
448
1039000
2000
Vrouw: Je ziet nu niks meer, toch?
17:36
GirlMeisje: Yes. (WomanVrouw: Okay.)
449
1041000
2000
Meisje: Ja. (Vrouw: Oké.)
17:38
Now, what I'm going to be looking for in this testtest
450
1043000
3000
Wat ik nu ga testen
17:41
is how it protectsbeschermt your lipslippen,
451
1046000
3000
is hoe hij je lippen beschermt,
17:44
the texturestructuur, right,
452
1049000
2000
hoe hij aanvoelt, oké,
17:46
and maybe if you can discernonderscheiden any flavorsmaak or not.
453
1051000
3000
of je de smaken onderscheiden.
17:49
GirlMeisje: Okay. (WomanVrouw: Have you ever donegedaan a kissingzoenen testtest before?)
454
1054000
3000
Meisje: Oké. (Vrouw: Heb je ooit nog zo'n kustest gedaan?)
17:52
GirlMeisje: No.
455
1057000
2000
Meisje: Nee
17:54
WomanVrouw: Take a stepstap here.
456
1059000
2000
Vrouw: Kom even naar hier.
17:56
Okay, now I'm going to askvragen you to puckerplooi up.
457
1061000
2000
Oké, tuit nu je lippen.
17:58
PuckerPlooi up biggroot and leanmager in just a little bitbeetje, okay?
458
1063000
3000
Tuit ze en buig wat voorover.
18:06
(MusicMuziek)
459
1071000
4000
Tuit ze en buig wat voorover.
18:10
(LaughterGelach)
460
1075000
5000
(Gelach)
18:19
(LaughterGelach)
461
1084000
3000
(Gelach)
18:30
WomanVrouw: Okay.
462
1095000
2000
Oké.
18:32
And, JenniferJennifer, how did that feel?
463
1097000
2000
En, Jennifer, hoe voelde dat?
18:34
JenniferJennifer: Good.
464
1099000
2000
Jennifer: Goed.
18:36
(LaughterGelach)
465
1101000
7000
Jennifer: Goed.
18:43
GirlMeisje: Oh my God!
466
1108000
2000
Meisje: Oh, mijn God.
18:45
(LaughterGelach)
467
1110000
4000
Meisje: Oh, mijn God.
18:50
MichaelMichael ShermerShermer: Thank you very much. Thank you. ThanksBedankt.
468
1115000
3000
Michael Shermer: Dank u wel.
Translated by Rik Delaet
Reviewed by Els De Keyser

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Michael Shermer - Skeptic
Michael Shermer debunks myths, superstitions and urban legends -- and explains why we believe them. Along with publishing Skeptic Magazine, he's author of Why People Believe Weird Things and The Mind of the Market.

Why you should listen

As founder and publisher of Skeptic Magazine, Michael Shermer has exposed fallacies behind intelligent design, 9/11 conspiracies, the low-carb craze, alien sightings and other popular beliefs and paranoias. But it's not about debunking for debunking's sake. Shermer defends the notion that we can understand our world better only by matching good theory with good science.

Shermer's work offers cognitive context for our often misguided beliefs: In the absence of sound science, incomplete information can powerfully combine with the power of suggestion (helping us hear Satanic lyrics when "Stairway to Heaven" plays backwards, for example). In fact, a common thread that runs through beliefs of all sorts, he says, is our tendency to convince ourselves: We overvalue the shreds of evidence that support our preferred outcome, and ignore the facts we aren't looking for.

He writes a monthly column for Scientific American, and is an adjunct at Claremont Graduate University and Chapman University. His latest book is The Believing Brain: From Ghosts and Gods to Politics and Conspiracies—How We Construct Beliefs and Reinforce Them as Truths. He is also the author of The Mind of the Market, on evolutionary economics, Why Darwin Matters: Evolution and the Case Against Intelligent Design, and The Science of Good and Evil. And his next book is titled The Moral Arc of Science.

More profile about the speaker
Michael Shermer | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee