TED2007
Ngozi Okonjo-Iweala: Want to help Africa? Do business here
Ngozi Okonjo-Iweala o prowadzeniu interesów w Afryce
Filmed:
Readability: 4
1,351,670 views
Wszyscy znamy negatywne oblicze Afryki - głód, choroby, konflikty i korupcja. Ngozi Okonjo-Iweala przedstawia historię, którą słychać rzadziej. Opowiada o reformach i wzroście gospodarczym wielu afrykańskich państw.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:30
Thank you very much, Chris. Everybody who came up here
0
5000
3000
Dziękuję bardzo Chris. Każdy kto tu się pojawił
00:33
said they were scared. I don't know if I'm scared,
1
8000
4000
przyznał się do tego, że bał się. Nie wiem, czy ja się boję,
00:37
but this is my first time of addressing an audience like this.
2
12000
4000
ale pierwszy raz przemawiam do takiej publiczności.
00:41
And I don't have any smart technology for you to look at.
3
16000
4000
Nie mam żadnej mądrej technologii, którą chcę zaprezentować.
00:45
There are no slides, so you'll just have to be content with me.
4
20000
3000
Nie mam żadnych slajdów, a więc ja muszę wam wystarczyć.
00:48
(Laughter)
5
23000
3000
(Śmiech)
00:51
What I want to do this morning is share with you a couple of stories
6
26000
6000
Chcę opowiedzieć wam dziś o pewnych wydarzeniach
00:57
and talk about a different Africa.
7
32000
3000
i porozmawiać o innej Afryce.
01:00
Already this morning there were some allusions to the Africa
8
35000
4000
Dzisiaj wspomnieliśmy już Afrykę kilka razy mówiąc o kwestiach,
01:04
that you hear about all the time: the Africa of HIV/AIDS,
9
39000
5000
o których słyszymy cały czas: Afryka HIV/AIDS,
01:09
the Africa of malaria, the Africa of poverty, the Africa of conflict,
10
44000
6000
Afryka malarii, Afryka biedy, Afryka konfliktu
01:15
and the Africa of disasters.
11
50000
3000
i Afryka klęsk.
01:18
While it is true that those things are going on,
12
53000
4000
Podczas gdy wszystko to jest prawdą,
01:22
there's an Africa that you don't hear about very much.
13
57000
4000
istnieje też Afryka, o której nie słyszy się zbyt wiele.
01:26
And sometimes I'm puzzled, and I ask myself why.
14
61000
4000
Czasem nie wiem o co chodzi i zadaję sobie pytanie dlaczego.
01:30
This is the Africa that is changing, that Chris alluded to.
15
65000
4000
Jak Chris wspomniał, Afryka zmienia się.
01:34
This is the Africa of opportunity.
16
69000
2000
Afryka jest pełna możliwości.
01:36
This is the Africa where people want to take charge of
17
71000
3000
W Afryce ludzie chcą mieć wpływ
01:39
their own futures and their own destinies.
18
74000
2000
na ich własną przyszłość i los.
01:41
And this is the Africa where people are looking for partnerships
19
76000
3000
Jest to Afryka, w której ludzie szukają partnerów,
01:44
to do this. That's what I want to talk about today.
20
79000
4000
którzy pomogą im tego dokonać. O tym chcę dzisiaj porozmawiać.
01:48
And I want to start by telling you
21
83000
2000
Zacznę od omówienia
01:50
a story about that change in Africa.
22
85000
2000
zmian dokonujących się w Afryce.
01:53
On 15th of September 2005, Mr. Diepreye Alamieyeseigha,
23
88000
5000
15 września 2005 roku, Diepreye Alamieyeseigha,
01:58
a governor of one of the oil-rich states of Nigeria,
24
93000
4000
gubernator jednego ze stanów Nigeryjskich bogatego w ropę,
02:02
was arrested by the London Metropolitan Police on a visit to London.
25
97000
7000
został zaaresztowany przez policję londyńską podczas wizyty w Londynie.
02:09
He was arrested because there were transfers of eight million dollars
26
104000
5000
Powodem aresztowania były przelewy o wartości ośmiu milionów dolarów
02:14
that went into some dormant accounts
27
109000
3000
na uśpione konta bankowe,
02:17
that belonged to him and his family.
28
112000
3000
należące do niego i jego rodziny.
02:21
This arrest occurred because there was cooperation
29
116000
2000
Areszt był wynikiem współpracy
02:23
between the London Metropolitan Police
30
118000
3000
londyńskiej policji
02:26
and the Economic and Financial Crimes Commission of Nigeria --
31
121000
3000
i Nigeryjskiej Komisji ds. Przestępstw Ekonomicznych i Finansowych -
02:29
led by one of our most able and courageous people: Mr. Nuhu Ribadu.
32
124000
7000
pod przewodnictwem utalentowanego i odważnego Nuhu Ribadu.
02:36
Alamieyeseigha was arraigned in London.
33
131000
3000
Alamieyeseigha został postawiony w stan oskarżenia w Londynie.
02:39
Due to some slip-ups, he managed to escape dressed as a woman
34
134000
4000
W wyniku zaniedbań, udało mu się uciec w przebraniu kobiety
02:43
and ran from London back to Nigeria where,
35
138000
3000
i powrócić z Londynu do Nigerii, gdzie
02:46
according to our constitution, those in office
36
141000
4000
zgodnie z konstytucją, urzędnicy państwowi
02:50
as governors, president -- as in many countries --
37
145000
2000
wysokiej rangi jak gubernatorzy czy prezydenci - tak jak w wielu krajach -
02:52
have immunity and cannot be prosecuted. But what happened:
38
147000
5000
są nietykalni i nie mogą być oskarżeni. Jednakże
02:57
people were so outraged by this behavior that it was possible
39
152000
4000
naród był tak zbulwersowany jego poczynaniami, że w efekcie
03:01
for his state legislature to impeach him and get him out of office.
40
156000
6000
ciało ustawodawcze umożliwiło postawienie go w stan oskarżenia i pozbawienie go władzy.
03:08
Today, Alams -- as we call him for short -- is in jail.
41
163000
2000
Na dzień dzisiejszy, Alams - jak go w skrócie nazywamy - jest w więzieniu.
03:11
This is a story about the fact that people in Africa
42
166000
5000
Historia ta udowadnia, że narody afrykańskie
03:16
are no longer willing to tolerate corruption from their leaders.
43
171000
5000
nie maja zamiaru nadal tolerować korupcji rządów.
03:22
This is a story about the fact that people want their resources
44
177000
5000
Historia ta udowadnia, że ludzie chcą, aby ich zasoby
03:27
managed properly for their good, and not taken out to places
45
182000
5000
były odpowiednio zarządzane dla ich dobra, a nie zabierane do miejsc,
03:32
where they'll benefit just a few of the elite.
46
187000
3000
gdzie tylko wybrani członkowie elity będą mogli z nich skorzystać.
03:35
And therefore, when you hear about the corrupt Africa --
47
190000
4000
W związku z tym, kiedy słyszymy o skorumpowanej Afryce -
03:39
corruption all the time -- I want you to know that the people
48
194000
4000
gdzie korupcja jest wszechobecna - chcę, żebyście wiedzieli, że zarówno ludzie
03:43
and the governments are trying hard to fight this
49
198000
3000
jak i rządy robią co mogą, aby z tym walczyć
03:46
in some of the countries, and that some successes are emerging.
50
201000
4000
w niektórych krajach i odnoszą już pewne sukcesy.
03:50
Does it mean the problem is over? The answer is no.
51
205000
3000
Czy znaczy to, że problem został rozwiązany? Odpowiedź brzmi: nie.
03:53
There's still a long way to go, but that there's a will there.
52
208000
4000
Do zrobienia jest wiele, ale mamy chęci.
03:57
And that successes are being chalked up on this very important fight.
53
212000
4000
I że w tej bardzo ważnej walce odnosimy już sukcesy.
04:01
So when you hear about corruption,
54
216000
2000
A więc kiedy słyszymy o korupcji,
04:03
don't just feel that nothing is being done about this --
55
218000
3000
nie myślcie, że nie walczy się z tym -
04:06
that you can't operate in any African country
56
221000
3000
że nie możecie prowadzić działalności w dowolnym kraju w Afryce
04:09
because of the overwhelming corruption. That is not the case.
57
224000
3000
ze względu na ogromną korupcję. Tak nie jest.
04:12
There's a will to fight, and in many countries, that fight is ongoing
58
227000
6000
Mamy chęci do walki, a w wielu krajach taka walka już trwa
04:18
and is being won. In others, like mine,
59
233000
4000
i jest wygrywana. W innych, takich jak mój,
04:22
where there has been a long history of dictatorship in Nigeria,
60
237000
3000
Nigerii, gdzie mówimy o długiej historii dyktatury,
04:25
the fight is ongoing and we have a long way to go.
61
240000
4000
walka trwa w dalszym ciągu i do zrobienia mamy jeszcze wiele.
04:29
But the truth of the matter is that this is going on.
62
244000
4000
Ale najważniejsze jest to, że ona trwa.
04:34
The results are showing:
63
249000
2000
Widzimy już rezultaty:
04:36
independent monitoring by the World Bank and other organizations
64
251000
4000
niezależny monitoring Banku Światowego i innych organizacji
04:40
show that in many instances the trend is downwards
65
255000
4000
pokazują, że w wielu przypadkach ta tendencja spada,
04:44
in terms of corruption, and governance is improving.
66
259000
3000
mam na myśli korpucję, a rządy też są coraz lepsze.
04:47
A study by the Economic Commission for Africa showed
67
262000
4000
Badania przeprowadzone przez Komisję ds. Ekonomicznych Afryki pokazały
04:51
a clear trend upwards in governance in 28 African countries.
68
266000
4000
tendencję do ulepszania rządów w 28 krajach Afryki.
04:55
And let me say just one more thing
69
270000
2000
Chciałabym jeszcze wspomnieć jedną kwestię
04:57
before I leave this area of governance.
70
272000
2000
zanim skończę omawianie rządów.
04:59
That is that people talk about corruption, corruption.
71
274000
3000
To, że ludzie mówią o korupcji, korupcji.
05:02
All the time when they talk about it
72
277000
2000
Przez cały czas, kiedy o tym mówią
05:04
you immediately think about Africa.
73
279000
2000
myślicie od razu o Afryce.
05:06
That's the image: African countries. But let me say this:
74
281000
4000
Taki jest obraz krajów afrykańskich. Ale jeśli pomyślimy o tym,
05:10
if Alams was able to export eight million dollars into an account in London --
75
285000
6000
że Alams był w stanie przelać 8 milionów dolarów na konto w Londynie -
05:18
if the other people who had taken money, estimated at
76
293000
4000
i inni ludzie, którzy wzięli kwoty szacowane na
05:22
20 to 40 billion now of developing countries' monies
77
297000
4000
20 do 40 miliardów z pieniędzy krajów rozwijających się
05:26
sitting abroad in the developed countries -- if they're able to do this,
78
301000
3000
mieszkając za granicą, w krajach rozwiniętych - jeżeli są w stanie to zrobić
05:29
what is that? Is that not corruption?
79
304000
3000
- co to jest? Czyż nie jest to korupcja?
05:33
In this country, if you receive stolen goods, are you not prosecuted?
80
308000
4000
W tym kraju, czy nie podlegasz karze, jeżeli przyjmujesz kradzione rzeczy?
05:38
So when we talk about this kind of corruption, let us also think
81
313000
3000
A więc kiedy mówimy o tego rodzaju korupcji, pomyślmy również
05:41
about what is happening on the other side of the globe --
82
316000
3000
o tym, co dzieje się po drugiej stronie kuli ziemskiej,
05:44
where the money's going and what can be done to stop it.
83
319000
4000
gdzie idą pieniądze i co możemy zrobić, żeby to zatrzymać.
05:48
I'm working on an initiative now, along with the World Bank,
84
323000
3000
Obecnie pracuję nad inicjatywą, wraz z Bankiem Światowym,
05:51
on asset recovery, trying to do what we can
85
326000
3000
nad odzyskaniem majątku. Robimy co możemy,
05:54
to get the monies that have been taken abroad --
86
329000
3000
aby odzyskać pieniądze, które zostały zabrane za granicę -
05:57
developing countries' moneys -- to get that sent back.
87
332000
3000
pieniądze krajów rozwijających się - aby zostały odesłane z powrotem.
06:00
Because if we can get the 20 billion dollars sitting out there back,
88
335000
3000
Ponieważ jeżeli odzyskamy 20 miliardów dolarów, które tam są,
06:03
it may be far more for some of these countries
89
338000
3000
może to być o wiele więcej dla niektórych z krajów,
06:06
than all the aid that is being put together.
90
341000
3000
niż cała pomoc, która teraz jest przygotowywana.
06:09
(Applause)
91
344000
7000
(Oklaski)
06:16
The second thing I want to talk about is the will for reform.
92
351000
4000
Druga kwestia, którą chcę omówić to chęć przeprowadzenia reform.
06:20
Africans, after -- they're tired, we're tired
93
355000
4000
Mieszkańcy Afryki są zmęczeni, jesteśmy zmęczeni
06:24
of being the subject of everybody's charity and care.
94
359000
5000
tym, że musimy zwracać się do innych po pomoc i opiekę.
06:29
We are grateful, but we know that
95
364000
4000
Doceniamy to, ale wiemy też,
06:33
we can take charge of our own destinies if we have the will to reform.
96
368000
4000
że jesteśmy w stanie zająć się swoim losem, jeżeli będziemy chcieli przeprowadzić reformy.
06:38
And what is happening in many African countries now is a realization
97
373000
4000
Obecnie, wiele krajów afrykańskich zdaje sobie sprawę z tego,
06:42
that no one can do it but us. We have to do it.
98
377000
4000
że jeżeli sami tego nie zrobimy, nie zrobi za nas tego nikt inny. Musimy to zrobić.
06:46
We can invite partners who can support us, but we have to start.
99
381000
4000
Możemy zaprosić partnerów, którzy będą nas wspierali, ale musimy zacząć.
06:50
We have to reform our economies, change our leadership,
100
385000
3000
Musimy zreformować nasze gospodarki, zmienić rządzących,
06:53
become more democratic, be more open to change and to information.
101
388000
6000
pogłębić demokrację, być bardziej otwartymi na zmiany i informacje.
06:59
And this is what we started to do
102
394000
2000
Od tego właśnie zaczęliśmy
07:01
in one of the largest countries on the continent, Nigeria.
103
396000
3000
w jednym z największych krajów kontynentu, Nigerii.
07:04
In fact, if you're not in Nigeria, you're not in Africa.
104
399000
3000
Tak naprawdę, jeżeli nie jesteście w Nigerii, nie jesteście w Afryce.
07:07
I want to tell you that.
105
402000
1000
Chcę wam o tym powiedzieć.
07:08
(Laughter)
106
403000
1000
(Śmiech)
07:09
One in four sub-Saharan Africans is Nigerian,
107
404000
2000
Jeden na czterech mieszkańców Afryki Podzwrotnikowej jest Nigeryjczykiem,
07:13
and it has 140 million dynamic people -- chaotic people --
108
408000
5000
a w kraju mieszka 140 milionów dynamicznych ludzi - chaotycznych ludzi -
07:19
but very interesting people. You'll never be bored.
109
414000
4000
ale bardzo ciekawych ludzi. Nigdy się nie będziecie nudzić.
07:23
(Laughter)
110
418000
1000
(Śmiech)
07:24
What we started to do was to realize
111
419000
2000
Zrozumieliśmy wówczas,
07:26
that we had to take charge and reform ourselves.
112
421000
2000
że do przeprowadzenia reform musimy się zabrać sami.
07:29
And with the support of a leader
113
424000
2000
I z pomocą lidera,
07:31
who was willing, at the time, to do the reforms,
114
426000
3000
który wówczas chciał przeprowadzić reformy,
07:34
we put forward a comprehensive reform program,
115
429000
2000
opublikowaliśmy wszechstronny program reform,
07:36
which we developed ourselves.
116
431000
2000
który sami opracowaliśmy.
07:38
Not the International Monetary Fund. Not the World Bank,
117
433000
3000
Nie Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Nie Bank Światowy,
07:41
where I worked for 21 years and rose to be a vice president.
118
436000
3000
gdzie pracowałam przez 21 lat i gdzie zostałam promowana na stanowisko wiceprezesa.
07:45
No one can do it for you. You have to do it for yourself.
119
440000
2000
Nikt tego nie może za was zrobić. Musicie to zrobić dla siebie.
07:47
We put together a program that would, one: get the state
120
442000
4000
Opracowaliśmy program, który pomoże, po pierwsze: wyrzucić państwo
07:51
out of businesses it had nothing -- it had no business being in.
121
446000
4000
z działalności, z którą nie miało - z którą nie ma nic wspólnego.
07:55
The state should not be in the business
122
450000
2000
Państwo nie powinno zajmować się
07:57
of producing goods and services
123
452000
1000
produkcją dóbr i rozwojem usług,
07:58
because it's inefficient and incompetent.
124
453000
3000
ponieważ nie jest w tym wydajne ani kompetentne.
08:01
So we decided to privatize many of our enterprises.
125
456000
4000
Zdecydowaliśmy się więc sprywatyzować wiele z naszych przedsiębiorstw.
08:05
(Applause)
126
460000
4000
(Oklaski)
08:10
We -- as a result, we decided to liberalize many of our markets.
127
465000
4000
W wyniku tego zdecydowaliśmy się zliberalizować wiele z naszych rynków.
08:14
Can you believe that prior to this reform --
128
469000
3000
Czy jesteście w stanie uwierzyć, że przed tą reformą,
08:17
which started at the end of 2003, when I left Washington
129
472000
4000
która rozpoczęła się pod koniec 2003 roku, kiedy wyjechałam z Waszyngtonu,
08:21
to go and take up the post of Finance Minister --
130
476000
2000
aby objąć pozycję Ministra Finansów,
08:25
we had a telecommunications company that was only able to develop
131
480000
4000
mieliśmy firmę telekomunikacyjną, która była tylko w stanie uruchomić
08:29
4,500 landlines in its entire 30-year history?
132
484000
5000
4500 telefonów stacjonarnych w ciągu swojej 30 letniej działalności?
08:34
(Laughter)
133
489000
2000
(Śmiech)
08:36
Having a telephone in my country was a huge luxury.
134
491000
3000
Posiadanie telefonu w moim kraju było wielkim luksusem.
08:39
You couldn't get it. You had to bribe.
135
494000
2000
Nie można było tego normalnie załatwić. Trzeba było kogoś przekupić.
08:41
You had to do everything to get your phone.
136
496000
2000
Wiele trzeba było zrobić, żeby mieć swój telefon.
08:43
When President Obasanjo supported and launched
137
498000
3000
Kiedy Prezydent Obasanjo wsparł i rozpoczął
08:46
the liberalization of the telecommunications sector,
138
501000
4000
liberalizację sektora telekomunikacyjnego,
08:51
we went from 4,500 landlines to 32 million GSM lines, and counting.
139
506000
8000
liczba telefonów zwiększyła się z 4500 numerów telefonii stacjonarnej do 32 milionów linii GSM i liczba ta nadal rośnie.
08:59
Nigeria's telecoms market is the second-fastest growing in the world,
140
514000
5000
Nigeryjski rynek telekomunikacyjny jest drugim co do wielkości na świecie rynkiem dla firm telekomunikacyjnych,
09:04
after China. We are getting investments of about a billion dollars a year
141
519000
5000
po Chinach. Inwestycje na telekomunikację wynoszą około miliarda
09:09
in telecoms. And nobody knows, except a few smart people.
142
524000
6000
na rok. I nikt o tym nie wie, oprócz garstki mądrych ludzi.
09:15
(Laughter)
143
530000
3000
(Śmiech)
09:18
The smartest one, first to come in,
144
533000
4000
Najmądrzejszą firmą, która skorzystała z tego jako pierwsza
09:22
was the MTN company of South Africa.
145
537000
2000
była firma MTN z Południowej Afryki.
09:24
And in the three years that I was Finance Minister,
146
539000
4000
I w ciągu trzech lat kiedy ja byłam Ministrem Finansów,
09:28
they made an average of 360 million dollars profit per year.
147
543000
3000
ich roczny zysk wynosił średnio 360 milionów dolarów.
09:33
360 million in a market -- in a country that is a poor country,
148
548000
6000
360 milionów na jednym rynku - w kraju, który jest biedny,
09:39
with an average per capita income just under 500 dollars per capita.
149
554000
4000
gdzie średni dochód na głowę wynosi tuż poniżej 500 dolarów.
09:44
So the market is there.
150
559000
2000
A więc istnieje tam rynek.
09:46
When they kept this under wraps, but soon others got to know.
151
561000
3000
Kiedy trzymali to w tajemnicy, ale inni szybko się o tym dowiedzieli.
09:50
Nigerians themselves began to develop
152
565000
3000
Nigeryjczycy zaczęli na własną rękę rozwijać
09:53
some wireless telecommunications companies,
153
568000
2000
firmy telekomunikacji bezprzewodowej
09:55
and three or four others have come in.
154
570000
2000
i pojawiły się trzy lub cztery inne.
09:57
But there's a huge market out there,
155
572000
3000
Ale mamy tu do czynienia z dużym rynkiem,
10:00
and people don't know about it, or they don't want to know.
156
575000
3000
o czym ludzie nie wiedzą lub nie chcą wiedzieć.
10:05
So privatization is one of the things we've done.
157
580000
2000
A więc prywatyzacja to jedna z rzeczy, które wprowadziliśmy.
10:08
The other thing we've also done is to manage our finances better.
158
583000
6000
Kolejna rzecz, którą również udało się nam osiągnąć, to lepsze zarządzanie naszymi finansami.
10:15
Because nobody's going to help you and support you
159
590000
2000
A to dlatego, że nikt wam nie pomoże ani was nie wspomoże,
10:18
if you're not managing your own finances well.
160
593000
3000
jeżeli niewłaściwie zarządzacie swoimi finansami.
10:21
And Nigeria, with the oil sector, had the reputation
161
596000
4000
A Nigeria, z sektorem ropy naftowej, miała reputację
10:25
of being corrupt and not managing its own public finances well.
162
600000
5000
skorumpowanego kraju, który niewłaściwie zarządza swoimi publicznymi zasobami finansowymi.
10:30
So what did we try to do? We introduced a fiscal rule
163
605000
4000
A więc czego spróbowaliśmy? Wprowadziliśmy zasady fiskalne,
10:35
that de-linked our budget from the oil price.
164
610000
2000
które sprawiły, że cena ropy nie ma wpływu na nasz budżet.
10:37
Before we used to just budget on whatever oil we bring in,
165
612000
4000
Ponieważ w przeszłości budżet ustalano na podstawie zysków z ropy,
10:41
because oil is the biggest, most revenue-earning sector
166
616000
5000
ponieważ sektor ropy naftowej przynosi najwięcej dochodów
10:46
in the economy: 70 percent of our revenues come from oil.
167
621000
3000
w gospodarce: 70% dochodów pochodzi z ropy.
10:49
We de-linked that, and once we did it, we began to budget
168
624000
4000
Rozdzieliliśmy to, a następnie przy ustalaniu budżetu
10:53
at a price slightly lower than the oil price
169
628000
3000
przyjmowaliśmy, że cena ropy jest nieco niższa od rzeczywistej
10:56
and save whatever was above that price.
170
631000
4000
i byliśmy w stanie zaoszczędzić wszelkie nadwyżki od tej ceny.
11:01
We didn't know we could pull it off; it was very controversial.
171
636000
3000
Nie wiedzieliśmy czy nam się uda, było to bardzo kontrowersyjne.
11:04
But what it immediately did was that the volatility
172
639000
3000
Natychmiast doprowadziło to do ukazania niestabilności,
11:07
that had been present in terms of our economic development --
173
642000
3000
która istniała w naszym rozwoju gospodarczym -
11:10
where, even if oil prices were high, we would grow very fast.
174
645000
4000
gdzie, jeżeli cena ropy była wysoka, rozwijaliśmy się bardzo szybko.
11:14
When they crashed, we crashed.
175
649000
2000
Jak oni się załamali, myśmy się załamali.
11:16
And we could hardly even pay anything, any salaries, in the economy.
176
651000
4000
I prawie nie mieliśmy pieniędzy, żeby móc za cokolwiek zapłacić, pieniędzy na wypłaty w gospodarce.
11:21
That smoothened out. We were able to save, just before I left,
177
656000
4000
To zostało załatwione. Zaoszczędziliśmy zanim jeszcze odeszłam,
11:25
27 billion dollars. Whereas -- and this went to our reserves --
178
660000
6000
27 miliardów dolarów - i to zostało przelane do naszych rezerw -
11:31
when I arrived in 2003, we had seven billion dollars in reserves.
179
666000
4000
kiedy rozpoczęłam w 2003 roku, w rezerwach mieliśmy 7 miliardów dolarów.
11:36
By the time I left, we had gone up to almost 30 billion dollars. And
180
671000
3000
Do czasu mego odejścia, podniosło się to do prawie 30 miliardów dolarów. A
11:39
as we speak now, we have about 40 billion dollars in reserves
181
674000
3000
na chwilę obecną mamy około 40 miliardów dolarów w rezerwach,
11:43
due to proper management of our finances.
182
678000
4000
co wynika z dobrego zarządzania naszymi finansami.
11:48
And that shores up our economy, makes it stable.
183
683000
3000
I to umacnia i stabilizuje naszą gospodarkę.
11:51
Our exchange rate that used to fluctuate all the time
184
686000
3000
Nasz kurs wymiany, który zmieniał się przez cały czas,
11:54
is now fairly stable and being managed so that business people
185
689000
4000
jest teraz stosunkowo stabilny i jest zarządzany, co pozwala ludziom biznesu
11:58
have a predictability of prices in the economy.
186
693000
5000
przewidzieć ceny w gospodarce.
12:05
We brought inflation down from 28 percent to about 11 percent.
187
700000
4000
Zmniejszyliśmy inflację z 28 procent do około 11 procent.
12:11
And we had GDP grow from an average of 2.3 percent the previous decade
188
706000
6000
I nasz PKB wzrósł z około średnio 2,3 procent w poprzedniej dekadzie,
12:17
to about 6.5 percent now.
189
712000
3000
do około 6,5 procent obecnie.
12:21
So all the changes and reforms we were able to make
190
716000
3000
A więc wszystkie zmiany i reformy, które zdołaliśmy przeprowadzić
12:24
have shown up in results that are measurable in the economy.
191
719000
3000
przyniosły rezultaty dające się zmierzyć postępem w gospodarce.
12:27
And what is more important, because we want to get away from oil
192
722000
4000
Co ważniejsze, z uwagi na to, że chcemy odejść od ropy i
12:31
and diversify -- and there are so many opportunities
193
726000
2000
wprowadzić zróżnicowanie - a istnieje tak wiele możliwości
12:33
in this one big country, as in many countries in Africa --
194
728000
3000
w tym jednym, dużym kraju jak i innych krajach w Afryce -
12:38
what was remarkable is that much of this growth came
195
733000
3000
co było godne uwagi to to, że znaczny rozwój wywodził się
12:41
not from the oil sector alone, but from non-oil.
196
736000
3000
nie wyłącznie z sektora ropy, ale również z sektorów niezwiązanych z ropą.
12:44
Agriculture grew at better than eight percent.
197
739000
3000
Wzrost w rolnictwie wyniósł więcej niż 8 procent.
12:47
As telecoms sector grew, housing and construction,
198
742000
4000
Wraz z rozwojem sektora telekomunikacji, rozwijał się przemysł mieszkaniowy i przemysł budowlany.
12:51
and I could go on and on. And this is to illustrate to you that
199
746000
5000
I mogłabym je dalej wymieniać. Po to, aby wam pokazać, że
12:56
once you get the macro-economy straightened out,
200
751000
2000
po wyprowadzeniu makroekonomii na właściwe tory,
12:58
the opportunities in various other sectors are enormous.
201
753000
4000
w innych dziedzinach otwierają się również ogromne możliwości.
13:03
We have opportunities in agriculture, like I said.
202
758000
3000
Mamy możliwości w rolnictwie, jak wspomniałam.
13:06
We have opportunities in solid minerals. We have a lot of minerals
203
761000
4000
Mamy możliwości w dziedzinie surowców mineralnych. Mamy dużo surowców mineralnych,
13:10
that no one has even invested in or explored. And we realized
204
765000
3000
w które nigdy nie inwestowano, ani którymi się nie interesowano. I zdaliśmy sobie sprawę z tego, że
13:13
that without the proper legislation to make that possible,
205
768000
3000
bez właściwych przepisów, które to umożliwią,
13:16
that wouldn't happen. So we've now got a mining code
206
771000
3000
nie będzie miało to miejsca. A więc teraz mamy przepisy dotyczące górnictwa,
13:19
that is comparable with some of the best in the world.
207
774000
3000
które są porównywalne z najlepszymi na świecie.
13:23
We have opportunities in housing and real estate.
208
778000
2000
Mamy możliwości w przemyśle mieszkaniowym i na rynkach nieruchomości.
13:25
There was nothing in a country of 140 million people --
209
780000
3000
Nie mieliśmy niczego w kraju, gdzie mieszka 140 milionów ludzi -
13:29
no shopping malls as you know them here.
210
784000
5000
żadnych galerii handlowych podobnych do tych, które mamy tutaj.
13:35
This was an investment opportunity for someone
211
790000
3000
Dla kogoś otworzyło to możliwości inwestycyjne,
13:38
that excited the imagination of people.
212
793000
2000
które rozbudziły wyobraźnie ludzi.
13:41
And now, we have a situation in which the businesses in this mall
213
796000
3000
A teraz doprowadziliśmy do sytuacji, w której biznesy prowadzące działalność na terenie takich galerii,
13:44
are doing four times the turnover that they had projected.
214
799000
3000
mają obroty czterokrotnie wyższe od zakładanych.
13:48
So, huge things in construction, real estate,
215
803000
3000
A więc wielkie możliwości w budownictwie, na rynku nieruchomości,
13:51
mortgage markets. Financial services:
216
806000
2000
rynkach hipotecznych. Usługi finansowe:
13:54
we had 89 banks. Too many not doing their real business.
217
809000
4000
mieliśmy 89 banków. Zbyt wiele z nich nie prowadziło działalności we właściwy sposób.
13:58
We consolidated them from 89 to 25 banks by requiring
218
813000
4000
Doprowadziliśmy do zrzeszenia się 89 banków w 25 poprzez wprowadzenie wymogu
14:02
that they increase their capital -- share capital.
219
817000
5000
podniesienia przez nich kapitału - kapitału udziałowców.
14:07
And it went from about 25 million dollars to 150 million dollars.
220
822000
5000
I z około 25 milionów dolarów zmieniło się to na 150 milionów dolarów.
14:12
The banks -- these banks are now consolidated, and that strengthening
221
827000
4000
Banki - te banki są teraz skonsolidowane i to umocnienie się
14:16
of the banking system has attracted a lot of investment from outside.
222
831000
4000
systemu bankowego zachęciło wielu zagranicznych inwestorów.
14:20
Barclays Bank of the U.K. is bringing in 500 million.
223
835000
4000
Angielski Barclays Bank przynosi zyski w wysokości 500 milionów.
14:24
Standard Chartered has brought in 140 million.
224
839000
4000
Standard Chartered zarobił 140 milionów.
14:28
And I can go on. Dollars, on and on, into the system.
225
843000
3000
I mogę tak dalej wymieniać. Dolary, i tak dalej, i tak dalej, w systemie.
14:31
We are doing the same with the insurance sector.
226
846000
2000
Robimy to samo z sektorem ubezpieczeń.
14:33
So in financial services, a great deal of opportunity.
227
848000
3000
Podobnie w usługach finansowych istnieje wiele możliwości.
14:36
In tourism, in many African countries, a great opportunity.
228
851000
6000
W turystyce, w wielu krajach afrykańskich, wiele możliwości.
14:42
And that's what many people know East Africa for:
229
857000
3000
Wielu ludzi zna Wschodnią Afrykę z
14:46
the wildlife, the elephants, and so on.
230
861000
3000
dzikiej przyrody, słoni, i tak dalej.
14:49
But managing the tourism market in a way
231
864000
2000
Ale zarządzanie rynkiem turystyki w sposób,
14:51
that can really benefit the people is very important.
232
866000
3000
który pozwoli ludziom na tym skorzystać, jest bardzo ważne.
14:55
So what am I trying to say? I'm trying to tell you
233
870000
3000
A więc co staram się przez to powiedzieć? Staram się wam powiedzieć,
14:58
that there's a new wave on the continent.
234
873000
3000
że na kontynencie jest nowa fala.
15:01
A new wave of openness and democratization in which, since 2000,
235
876000
5000
Nowa fala otwartości i demokratyzacji, która sprawiła, że od roku 2000
15:06
more than two-thirds of African countries have had
236
881000
2000
więcej niż 2/3 krajów afrykańskich przeprowadziło
15:08
multi-party democratic elections.
237
883000
2000
wielopartyjne, demokratyczne wybory.
15:11
Not all of them have been perfect, or will be,
238
886000
3000
Nie wszystkie z nich przeprowadzone były lub będą
15:14
but the trend is very clear.
239
889000
2000
perfekcyjnie, ale tendencja jest bardzo wyraźna.
15:16
I'm trying to tell you that since the past three years,
240
891000
4000
Staram się wam powiedzieć, że przez ostatnie trzy lata
15:20
the average rate of growth on the continent has moved
241
895000
3000
średnia stopa wzrostu na kontynencie podniosła się
15:23
from about 2.5 percent to about five percent per annum.
242
898000
4000
z około 2,5 procent do 5 procent rocznie.
15:27
This is better than the performance of many OECD countries.
243
902000
4000
To więcej, niż osiągnięcia wielu państw należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.
15:32
So it's clear that things are changing.
244
907000
4000
Oczywistym jest więc to, że wszystko ulega zmianom.
15:36
Conflicts are down on the continent;
245
911000
2000
Liczba konfliktów na kontynencie zmniejszyła się
15:39
from about 12 conflicts a decade ago,
246
914000
2000
z około 12 w ostatniej dekadzie,
15:41
we are down to three or four conflicts --
247
916000
2000
do trzech do czterech konfliktów obecnie.
15:43
one of the most terrible, of course, of which is Darfur.
248
918000
3000
Jeden z najokrutniejszych to oczywiście Darfur.
15:46
And, you know, you have the neighborhood effect where
249
921000
3000
I, wiecie, w efekcie tego, państwa sąsiednie cierpią,
15:49
if something is going on in one part of the continent,
250
924000
2000
bowiem jeżeli coś złego dzieje się w jednej części kontynentu,
15:51
it looks like the entire continent is affected.
251
926000
3000
wydaje się, że ma to wpływ na cały kontynent.
15:54
But you should know that this continent is not --
252
929000
3000
Ale powinniście wiedzieć, że ten kontynent nie jest -
15:57
is a continent of many countries, not one country.
253
932000
6000
że to kontynent, na którym znajduje się wiele państw, a nie tylko jedno.
16:03
And if we are down to three or four conflicts,
254
938000
2000
I jeżeli udało się nam zmniejszyć liczbę konfliktów do trzech lub czterech,
16:05
it means that there are plenty of opportunities to invest
255
940000
3000
znaczy to, że istnieje wiele możliwości inwestowania
16:08
in stable, growing, exciting economies
256
943000
7000
w stabilne, rozwijające się i ekscytujące gospodarki,
16:15
where there's plenty of opportunity.
257
950000
3000
które stwarzają wiele możliwości.
16:19
And I want to just make one point about this investment.
258
954000
4000
I chcę jeszcze podkreślić jedną rzecz związaną z inwestowaniem.
16:24
The best way to help Africans today
259
959000
2000
Najlepszym sposobem na pomaganie mieszkańcom Afryki dziś
16:27
is to help them to stand on their own feet.
260
962000
3000
jest udzielenie im pomocy w tym, aby stanęli na własnych nogach.
16:30
And the best way to do that is by helping create jobs.
261
965000
4000
I najlepszym sposobem na osiągnięcie tego jest stworzenie nowych miejsc pracy.
16:35
There's no issue with fighting malaria and putting money in that
262
970000
4000
Oczywiście nie chodzi mi o walkę z malarią i wydawanie na to pieniędzy
16:39
and saving children's lives. That's not what I'm saying. That is fine.
263
974000
4000
i ratowanie życia dzieci. Nie o tym mówię. To oczywiście jest potrzebne.
16:44
But imagine the impact on a family: if the parents can be employed
264
979000
4000
Ale wyobraźcie sobie jaki to ma wpływ na rodziny: jeżeli rodzice mają możliwość znalezienia zatrudnienia
16:48
and make sure that their children go to school,
265
983000
2000
i tym samym są w stanie zapewnić to, że dzieci uczęszczają do szkół
16:50
that they can buy the drugs to fight the disease themselves.
266
985000
3000
i że sami mogą kupić lekarstwa, które pozwolą na leczenie.
16:53
If we can invest in places where you yourselves make money
267
988000
4000
Jeżeli jesteśmy w stanie zainwestować tam, gdzie wy sami zarabiacie
16:57
whilst creating jobs and helping people stand on their own feet,
268
992000
5000
i jednocześnie tworzyć miejsca pracy i pomagać ludziom stanąć na własnych nogach,
17:02
isn't that a wonderful opportunity? Isn't that the way to go?
269
997000
5000
czy to samo w sobie nie jest doskonałą możliwością? Czy nie tak powinniśmy postępować?
17:07
And I want to say that some of the best people to invest in
270
1002000
3000
I chcę również powiedzieć, że niektórzy spośród największych inwestorów
17:10
on the continent are the women.
271
1005000
2000
na kontynencie to kobiety.
17:13
(Applause)
272
1008000
7000
(Oklaski)
17:20
I have a CD here. I'm sorry that I didn't say anything on time.
273
1015000
5000
Mam tutaj CD. Przepraszam, że nie wyrobiłam się w czasie.
17:25
Otherwise, I would have liked you to have seen this.
274
1020000
2000
Gdyby mi się udało, chciałam wam to pokazać.
17:27
It says, "Africa: Open for Business."
275
1022000
3000
Przekaz to: "Afryka - otwarta dla biznesu".
17:31
And this is a video that has actually won an award
276
1026000
3000
I to wideo zostało uznane
17:34
as the best documentary of the year.
277
1029000
2000
za najlepszy film dokumentalny roku.
17:36
Understand that the woman who made it
278
1031000
2000
Musicie zrozumieć, że kobieta, która je zrobiła
17:38
is going to be in Tanzania, where they're having the session in June.
279
1033000
5000
będzie w Tanzanii, gdzie będą mieli sesję w czerwcu.
17:44
But it shows you Africans, and particularly African women, who
280
1039000
5000
Ale pokazuje ono mieszkańców Afryki, a szczególnie kobiety mieszkające w Afryce, które
17:49
against all odds have developed businesses, some of them world-class.
281
1044000
5000
wbrew oczekiwaniom były w stanie rozwinąć firmy, niektóre z nich na poziomie światowym.
17:54
One of the women in this video, Adenike Ogunlesi,
282
1049000
3000
Jedna z kobiet pokazanych na filmie, Adenike Ogunlesi,
17:57
making children's clothes --
283
1052000
2000
pracująca przy wyrobie ubrań dziecięcych -
17:59
which she started as a hobby and grew into a business.
284
1054000
5000
zmieniła swoje hobby w firmę.
18:04
Mixing African materials, such as we have,
285
1059000
3000
Mieszanie materiałów afrykańskich, które posiadamy,
18:08
with materials from elsewhere.
286
1063000
1000
z materiałami z innych miejsc.
18:09
So, she'll make a little pair of dungarees with corduroys,
287
1064000
5000
A więc zrobi parę sztruksowych ogrodniczek
18:14
with African material mixed in. Very creative designs,
288
1069000
4000
z elementami afrykańskimi. Bardzo pomysłowe wzornictwo.
18:20
has reached a stage where she even had an order from Wal-Mart.
289
1075000
3000
Osiągnęła poziom, gdzie nawet Wal-Mart złożył u niej zamówienie.
18:24
(Laughter)
290
1079000
1000
(Śmiech)
18:26
For 10,000 pieces.
291
1081000
2000
Na 10 000 sztuk.
18:29
So that shows you that we have people who are capable of doing.
292
1084000
4000
Pokazuje to, że mamy ludzi, którzy są w stanie coś osiągnąć.
18:33
And the women are diligent. They are focused; they work hard.
293
1088000
5000
A kobiety są pracowite: są staranne i ciężko pracują.
18:38
I could go on giving examples:
294
1093000
2000
Mogłabym dać więcej przykładów:
18:40
Beatrice Gakuba of Rwanda, who opened up a flower business
295
1095000
4000
Beatrice Gakuba z Ruandy, która otworzyła biznes kwiatowy,
18:44
and is now exporting to the Dutch auction in Amsterdam each morning
296
1099000
5000
a teraz eksportuje na holenderską aukcję w Amsterdamie codziennie,
18:49
and is employing 200 other women and men to work with her.
297
1104000
4000
a w swojej firmie zatrudnia 200 kobiet i mężczyzn.
18:54
However, many of these are starved for capital to expand,
298
1109000
4000
Jednakże wielu z tych firm brakuje kapitału na rozwój,
18:59
because nobody believes outside of our countries
299
1114000
3000
ponieważ nikt, kto jest spoza naszych krajów nie wierzy,
19:02
that we can do what is necessary. Nobody thinks in terms of a market.
300
1117000
5000
że jesteśmy w stanie zrobić to, co niezbędne. Nikt nie myśli w kategoriach rynkowych.
19:07
Nobody thinks there's opportunity.
301
1122000
3000
Nikt nie sądzi, że istnieją tam możliwości.
19:10
But I'm standing here saying that those who miss the boat now,
302
1125000
3000
Ale stojąc tutaj, staram się was przekonać, że ci, którzy teraz się spóźnią,
19:13
will miss it forever.
303
1128000
2000
na zawsze stracą szansę.
19:15
So if you want to be in Africa, think about investing.
304
1130000
6000
A więc jeżeli chcecie być w Afryce, pomyślcie o inwestowaniu.
19:22
Think about the Beatrices, think about the Adenikes of this world,
305
1137000
6000
Pomyślcie o kobietach takich, jak Beatrice lub Adenike, które pochodzą z tego świata,
19:28
who are doing incredible things, that are bringing them
306
1143000
3000
których niesamowite osiągnięcia pozwoliły im na odegranie roli w
19:31
into the global economy, whilst at the same time making sure
307
1146000
3000
w ekonomii globalnej i jednoczesne stworzenie
19:34
that their fellow men and women are employed,
308
1149000
3000
miejsc pracy dla swoich rodaków i zapewnienie, że
19:37
and that the children in those households get educated
309
1152000
2000
dzieci w ich rodzinach uzyskają wykształcenie,
19:39
because their parents are earning adequate income.
310
1154000
3000
ponieważ dochody ich rodziców są odpowiednio wysokie.
19:43
So I invite you to explore the opportunities.
311
1158000
4000
A więc zapraszam do zbadania możliwości.
19:48
When you go to Tanzania, listen carefully,
312
1163000
4000
Kiedy pojedziecie do Tanzanii, słuchajcie uważnie,
19:52
because I'm sure you will hear of the various openings that there will be
313
1167000
4000
ponieważ jestem pewna, że usłyszycie o wielu możliwościach
19:56
for you to get involved in something that will do good
314
1171000
5000
związania się z czymś, z czego skorzysta
20:01
for the continent, for the people and for yourselves.
315
1176000
5000
kontynent, mieszkańcy i wy sami.
20:06
Thank you very much.
316
1181000
1000
Dziękuję bardzo.
20:07
(Applause)
317
1182000
8000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Ngozi Okonjo-Iweala - EconomistNgozi Okonjo-Iweala is a respected global economist.
Why you should listen
Okonjo-Iweala was the Finance Minister of Nigeria, Africa’s largest economy, from 2003 to 2006, and then briefly the country’s Foreign Affairs Minister, the first woman to hold either position. From 2011 to 2015 she was again named Minister of Finance and Coordinating Minister for the Economy of Nigeria. Between those terms, from 2007 to 2011, she was one of the managing director of the World Bank and a candidate to the organization’s presidency. She is now a senior advisor at financial advisory and asset management firm Lazard, and she chairs the Board of the Global Alliance for Vaccines and Immunization. At the World Bank, she worked for change in Africa and assistance for low-income countries. As Finance Minister, she attacked corruption to make Nigeria more transparent and desirable for investment and jobs, an activism that attracted criticism from circles opposed to reform.
Ngozi Okonjo-Iweala | Speaker | TED.com