TEDMED 2011
Diana Nyad: Extreme swimming with the world's most dangerous jellyfish
Diana Nyad: Pływanie w ekstremalnych warunkach z najniebezpieczniejszą meduzą na świecie.
Filmed:
Readability: 2.8
740,435 views
W latach siedemdziesiątych Diana Nyad ustanowiła rekordy na dalekich dystansach, których nikt dotąd nie pobił. Trzydzieści lat później, w wieku 60 lat, podjęła wyzwanie pokonania najdłuższego jak dotąd dystansu, z Kuby na Florydę. Podczas TEDMED Diana w zabawny ale przejmujący sposób mówi o mentalnych przygotowaniach do spełniania największych marzeń i pyta co TY zamierzasz zrobić ze swoim szalonym, cennym życiem?
Diana Nyad - Journalist, swimmer
A record-setting long-distance swimmer, Diana Nyad writes and thinks deeply about motivation. Full bio
A record-setting long-distance swimmer, Diana Nyad writes and thinks deeply about motivation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Yeah, so a couple of years ago I was turning 60,
0
0
3000
Niedawno skończyłam 60 lat,
00:18
and I don't like being 60.
1
3000
2000
a nie lubię tyle mieć.
00:20
(Laughter)
2
5000
2000
(Śmiech)
00:22
And I started grappling
3
7000
2000
zaczęłam się zmagać
00:24
with this existential angst
4
9000
3000
z egzystencjonalnym lękiem,
00:27
of what little I had done with my life.
5
12000
3000
że niewiele osiągnęłam w życiu.
00:30
It wasn't the resume
6
15000
2000
Nie chodziło o podsumowanie
00:32
of breaking this record here,
7
17000
2000
pobitych rekordów
00:34
it was more like, who had I become?
8
19000
2000
lecz raczej o to, kim się stałam.
00:36
How had I spent my valuable time?
9
21000
2000
Na co zużyłam swój cenny czas?
00:38
How could this have gone by
10
23000
2000
Jak czas mógł tak po prostu
00:40
like lightning?
11
25000
3000
przelecieć jak błyskawica?
00:43
And I couldn't forgive myself
12
28000
5000
Nie potrafiłam sobie wybaczyć
00:48
for the countless, countless hours
13
33000
2000
tych niezliczonych godzin,
00:50
I had lost
14
35000
2000
które zmarnowałam
00:52
in negative thought --
15
37000
2000
na negatywne myślenie,
00:54
all the time I had spent beating myself up
16
39000
3000
czasu spędzonego na obwinianiu się
00:57
for losing my marriage
17
42000
3000
o utracenie małżeństwa,
01:00
and not stopping the sexual abuse when I was a kid
18
45000
3000
o rezygnację wobec molestowania w dzieciństwie,
01:03
and career moves
19
48000
2000
albo za wybory zawodowe
01:05
and this and this and this.
20
50000
2000
i tak dalej.
01:07
Just why, why didn't I do it better? Why? Why? Why?
21
52000
3000
Dlaczego nie zrobiłam wszystkiego lepiej?
01:10
And then my mother died at 82.
22
55000
3000
Potem zmarła moja mama w wieku 82 lat.
01:13
And so I starting thinking,
23
58000
2000
Zaczęłam myśleć,
01:15
not only am I not happy with the past,
24
60000
2000
że nie tylko nie zadowala mnie przeszłość,
01:17
now I'm getting choked with,
25
62000
2000
ale zaczynam być przytłoczona myślą,
01:19
"I've only got 22 years left."
26
64000
3000
że zostało mi tylko 22 lat życia.
01:22
What am I going to do with this short amount of time
27
67000
2000
Co mogę zrobić w tak krótkim,
01:24
that's just fleeting?
28
69000
2000
umykającym czasie?
01:26
And I'm not in the present whatsoever.
29
71000
2000
Na pewno nie żyję w teraźniejszości.
01:28
And I decided the remedy to all this malaise
30
73000
3000
Zdecydowałam, że lekarstwem na moją niemoc
01:31
was going to be
31
76000
2000
Zdecydowałam, że lekarstwem na moją niemoc
01:33
for me to chase
32
78000
2000
będzie pogoń
01:35
an elevated dream,
33
80000
2000
za wyrafinowanym, ekstremalnym marzeniem,
01:37
an extreme dream,
34
82000
2000
za wyrafinowanym, ekstremalnym marzeniem,
01:39
something that would require
35
84000
3000
wymagającym totalnego przekonania
01:42
utter conviction
36
87000
4000
wymagającym totalnego przekonania
01:46
and unwavering passion,
37
91000
2000
i niezachwianej pasji,
01:48
something that would make me
38
93000
2000
czegoś, co pozwoli mi
01:50
be my best self
39
95000
2000
stać się najlepszą
01:52
in every aspect of my life,
40
97000
2000
w każdej dziedzinie życia,
01:54
every minute of every day,
41
99000
2000
w każdej minucie każdego dnia,
01:56
because the dream was so big
42
101000
2000
bo marzenia tak wielkiego
01:58
that I couldn't get there
43
103000
2000
nie mogłabym spełnić
02:00
without that kind of behavior and that kind of conviction.
44
105000
3000
bez takiego zachowania i przekonania.
02:03
And I decided,
45
108000
2000
Zdecydowałam.
02:05
it was an old dream that was lingering,
46
110000
2000
To było stare, niewygasłe marzenie
02:07
that was from so many years ago,
47
112000
2000
sprzed wielu lat,
02:09
three decades ago --
48
114000
2000
sprzed 30 lat,
02:11
the only sort of world class swim
49
116000
2000
jedyny wyczyn pływacki o światowej randze,
02:13
I had tried and failed at back in my 20s --
50
118000
3000
którego próbowałam i poniosłam porażkę:
02:16
was going from Cuba to Florida.
51
121000
3000
przepłynięcie z Kuby na Florydę.
02:19
It was deep in my imagination.
52
124000
2000
Utkwiło mi w wyobraźni.
02:21
No one's ever done it without a shark cage.
53
126000
3000
Nikt dotąd tego nie dokonał bez klatki przeciw rekinom.
02:24
It's daunting.
54
129000
2000
To przytłaczające.
02:26
It's more than a hundred miles across a difficult passage of ocean.
55
131000
3000
Ponad 160 km przez bardzo trudny odcinek oceanu.
02:29
It's probably, at my speed, at my age --
56
134000
3000
Przy mojej szybkości, w moim wieku,
02:32
for anybody's speed at anybody's age --
57
137000
2000
każdej szybkości, w każdym wieku,
02:34
going to take 60, maybe 70, hours
58
139000
3000
to 60, może 70 godzin
02:37
of continuous swimming,
59
142000
2000
płynięcia non-stop,
02:39
never getting out on the boat.
60
144000
2000
bez wchodzenia na łódkę.
02:41
And I started to train.
61
146000
2000
Zaczęłam trenować.
02:43
I hadn't swum for 31 years, not a stroke.
62
148000
3000
Nie pływałam wcale od 31 lat.
02:46
And I had kept in good shape, but swimming's a whole different animal.
63
151000
3000
Byłam w formie, ale pływanie to coś innego.
02:49
As a matter of fact,
64
154000
2000
W gruncie rzeczy,
02:51
this picture is supposed to be me during training.
65
156000
3000
To niby zdjęcie mnie w czasie treningu.
02:54
It's a smiling face.
66
159000
2000
Uśmiechnięta twarz.
02:56
And when you're training for this sport, you are not smiling.
67
161000
3000
Przy tym sporcie człowiek się nie uśmiecha.
02:59
(Laughter)
68
164000
2000
(Śmiech)
03:01
It's an arduous, difficult sport,
69
166000
2000
To bardzo wyczerpujący, trudny sport,
03:03
and I don't remember smiling
70
168000
2000
i nie pamiętam uśmiechów
03:05
at any time during this sport.
71
170000
4000
w podczas jego uprawiania.
03:09
As I said, I respect other sports,
72
174000
3000
Szanuję inne dyscypliny sportowe,
03:12
and I compare this sport sometimes
73
177000
3000
i porónuje czasem pływanie
03:15
to cycling and to mountain climbing
74
180000
2000
do jazdy na rowerze i wspinaczki górskiej
03:17
and other of the expedition type events,
75
182000
3000
i innych sportów terenowych,
03:20
but this is a sensory deprivation,
76
185000
2000
ale tu mamy pozbawienie sensoryczne,
03:22
a physical duress.
77
187000
2000
fizyczny przymus.
03:24
And when I started in
78
189000
2000
Ale kiedy zaczęłam pływać
03:26
with the eight hours and the 10 hours and the 12 hours
79
191000
3000
po 8, 10, 12 godzin
03:29
and the 14 hours and the 15 hours and the 24-hour swims,
80
194000
3000
i po 14, 15 i 24
03:32
I knew I had it,
81
197000
2000
wiedziałam, że stać mnie na to,
03:34
because I was making it through these.
82
199000
2000
bo dałam temu radę.
03:36
And when I said I'm going to go out and do a 15-hour swim,
83
201000
3000
Mówłam, że idę pływać przez 15 godzin,
03:39
and we're coming into the dock after a long day
84
204000
2000
i kiedy wracaliśmy do pomostu po długim dniu,
03:41
and it's now night,
85
206000
2000
po zapadnięciu nocy
03:43
and we come in and it's 14 hours and 58 minutes
86
208000
3000
po 14 godzinach i 58 minutach pływania,
03:46
and I can touch the dock and we're done,
87
211000
2000
mogę dotknąć pomostu i skończyć
03:48
the trainer says, "That's great.
88
213000
2000
a trener mówi: ''Świetnie.
03:50
It's 14 hours 58 minutes. Who cares the last two minutes?"
89
215000
3000
14 godzin i 58 minut. Do diabła z dwiema minutami''
03:53
I say, "No, it's got to be 15 hours,"
90
218000
2000
Ja na to: ''Nie, ma być równe 15 godzin'',
03:55
and I swim another minute out and another minute back
91
220000
3000
i płynęłam jedną minutę tak i drugą z powrotem,
03:58
to make the 15 hours.
92
223000
2000
żeby dobić do 15 godzin.
04:00
And I put together an expedition.
93
225000
2000
Zmontowałam wyprawę.
04:02
It's not that I didn't have help,
94
227000
2000
Owszem, miałam pomoc,
04:04
but honestly, I sort of led, I was the team leader.
95
229000
2000
ale szczerze mówiąc, to ja byłam liderem grupy.
04:06
And to get the government permissions,
96
231000
2000
Potrzebne były pozwolenia rządowe,
04:08
you read in the paper,
97
233000
2000
czytacie gazety,
04:10
you think it's easy to get into Cuba everyday?
98
235000
2000
czy tak łatwo dostać się na Kubę?
04:12
Try going in with an armada like we had
99
237000
3000
Spróbujcie z taką flotyllą jak nasza:
04:15
of 50 people and five boats
100
240000
2000
50 ludzi, 5 łodzi
04:17
and CNN's crew, etc.
101
242000
3000
i ekipa CNN.
04:20
The navigation is difficult.
102
245000
2000
Nawigacja jest trudna.
04:22
There's a big river called the Gulf Stream
103
247000
3000
Wielka rzeka o nazwie Golfsztrom
04:25
that runs across
104
250000
2000
płynie w poprzek
04:27
and it's not going in the direction you are.
105
252000
2000
w odwrotnym niż ty kierunku.
04:29
It's going to the east and you'd like to go north.
106
254000
2000
Płynie na wschód, a ty na północ.
04:31
It's tricky.
107
256000
2000
To trudne.
04:33
And there's dehydration.
108
258000
2000
Do tego odwodnienie.
04:35
And there's hypothermia.
109
260000
2000
I wychłodzenie organizmu.
04:37
And there are sharks.
110
262000
2000
I rekiny.
04:39
And there are all kinds of problems.
111
264000
2000
I mnóstwo innych problemów.
04:41
And I gathered together, honestly,
112
266000
2000
Udało mi się zebrać
04:43
the world's leading experts in every possible way.
113
268000
3000
światowych ekspertów w każdej dziedzinie.
04:46
And a month ago,
114
271000
2000
Miesiąc temu,
04:48
the 23rd of September,
115
273000
2000
23 września,
04:50
I stood on that shore
116
275000
2000
stałam na brzegu
04:52
and I looked across
117
277000
2000
i patrzyłam przed siebie
04:54
to that long, long faraway horizon
118
279000
2000
na bardzo odległy horyzont
04:56
and I asked myself,
119
281000
2000
i zadawałam sobie pytanie:
04:58
do you have it?
120
283000
2000
czy stać cię na to?
05:00
Are your shoulders ready?
121
285000
2000
Czy masz gotowe ramiona?
05:02
And they were. They were prepared.
122
287000
2000
Miałam. Były przygotowane.
05:04
No stone left unturned.
123
289000
2000
Próbowałam wszystkiego.
05:06
Was the mind ready?
124
291000
3000
Czy umysł był gotowy?
05:09
You know, you're swimming with the fogged goggles,
125
294000
3000
Płynąc w zamglonych goglach,
05:12
you're swimming at 60 strokes a minute,
126
297000
3000
60 ruchów na minutę,
05:15
so you're never really focused on anything, you don't see well.
127
300000
3000
trudno się na czymś skupić, niewiele widać.
05:18
You've got tight bathing caps over your ears
128
303000
3000
Obcisły czepek na uszach
05:21
trying to keep the heat of the head,
129
306000
3000
ma utrzymać ciepło głowy,
05:24
because it's where the hypothermia starts,
130
309000
2000
bo to od głowy zaczyna się hypotermia,
05:26
and so you don't hear very well.
131
311000
2000
ale przez to niewiele słychać.
05:28
You're really left alone with your own thoughts.
132
313000
3000
Człowiem jest sam ze swoimi myślami.
05:31
And I had all kinds of counting systems ready there
133
316000
2000
Przygotowałam różne sposoby liczenia
05:33
in English, followed by German,
134
318000
2000
po angielsku, następnie po niemiecku,
05:35
followed by Spanish, followed by French.
135
320000
4000
po hiszpańsku, po francusku.
05:39
You save the French for last.
136
324000
3000
Francuski trzyma się na koniec.
05:42
And I had songs, I had a playlist in my head --
137
327000
2000
Miałam w głowie liste przebojów,
05:44
not through headphones, in my own head --
138
329000
2000
nie przez słuchawki tylko z pamięci,
05:46
of 65 songs.
139
331000
2000
65 piosenek.
05:48
And I couldn't wait to get into the dark in the middle of the night,
140
333000
3000
Nierpliwie czekałam na zapadnięcie zmroku,
05:51
because that's when Neil Young comes out.
141
336000
2000
bo wtedy to do głowy przychodził mi Neil Young.
05:53
(Laughter)
142
338000
4000
(Śmiech)
05:57
And it's odd, isn't it?
143
342000
2000
Dziwne, prawda?
05:59
You'd think you'd be singing Leonard Cohen's "Hallelujah"
144
344000
2000
Może chciałoby się śpiewać ''Hallelujah'' Cohena
06:01
out in the majesty of the ocean,
145
346000
2000
po środku majestatycznego oceanu,
06:03
not songs about heroin addiction in New York City.
146
348000
3000
a nie piosenki narkomanii w Nowym Jorku.
06:06
But no, for some reason
147
351000
3000
Ale nie, z jakiegoś powodu
06:09
I couldn't wait to get into the dark of the night
148
354000
2000
nie mogłam się doczekać na zmrok,
06:11
and be singing,
149
356000
2000
kiey będę śpiewać,
06:13
♫ "A heard you knocking at my cellar door ♫
150
358000
4000
♫ ''Słyszałam, jak pukasz do mojej piwnicy ♫
06:17
♫ I love you baby and I want some more ♫
151
362000
4000
♫ Kocham cię, kochanie, i chcę więcej ♫
06:21
♫ Ooh, ooh, the damage done" ♫
152
366000
6000
♫ Ooh, ooh, szkoda wyrządzona'' ♫
06:27
(Applause)
153
372000
5000
(Oklaski)
06:32
The night before I started,
154
377000
2000
Wieczorem przed wyprawą,
06:34
I finished Stephen Hawking's "The Grand Design."
155
379000
3000
skończyłam czytać ''Wielki Projekt'' Stephena Hawkinga.
06:37
And I couldn't wait
156
382000
2000
Nie mogłam się doczekać
06:39
to trip the mind fantastic.
157
384000
2000
fantastycznej podróży w głąb umysłu.
06:41
About the 50th hour,
158
386000
2000
Około 50 godziny,
06:43
I was going to start thinking about the edge of the universe.
159
388000
3000
miałam myśleć o krańcach wszechświata.
06:46
Is there an edge?
160
391000
2000
Jest w ogóle jakiś kraniec?
06:48
Is this an envelope we're living inside of,
161
393000
2000
Czy żyjemy w zamkniętej przestrzeni,
06:50
or no, does it go onto infinity in both time and space?
162
395000
3000
czy też w nieskończonym czasie i przestrzeni?
06:53
And there's nothing like swimming for 50 hours in the ocean
163
398000
3000
Nic tak jak 50 godzin w oceanie
06:56
that gets you thinking about things like this.
164
401000
3000
nie skłania do takich myśli.
06:59
I couldn't wait to prove the athlete I am,
165
404000
4000
Chciałam udowodnić jaką jestem sporstmenką,
07:03
that nobody else in the world can do this swim.
166
408000
3000
że nikt oprócz mnie tego nie dokona.
07:06
And I knew I could do it.
167
411000
2000
Wiedziałam, że dam radę.
07:08
And when I jumped into that water,
168
413000
2000
Wskakując do wody,
07:10
I yelled in my mother's French, "Courage!"
169
415000
3000
krzyknęłam za swoją matką po francusku: ''Odwagi!''
07:13
And I started swimming,
170
418000
2000
i zaczęłam płynąć,
07:15
and, oh my God, it was glassy.
171
420000
2000
i, mój Boże, woda była jak lustro.
07:17
And we knew it, all 50 people on the boat,
172
422000
2000
Ja i 50 osób na łodzi,
07:19
we all knew this was it,
173
424000
2000
wiedzieliśmy,
07:21
this was our time.
174
426000
2000
że nadszedł nasz czas.
07:23
And I reminded myself a couple hours in,
175
428000
3000
Po kilku godzinach przypomniałam sobie,
07:26
you know, the sport is sort of a microcosm of life itself.
176
431000
4000
że sport to mikrokosmos życia.
07:30
First of all, you're going to hit obstacles.
177
435000
4000
Po pierwsze napotykasz przeszkody.
07:34
And even though you're feeling great at any one moment,
178
439000
3000
Nawet jeśli akurat czujesz się wspaniale,
07:37
don't take it for granted, be ready,
179
442000
3000
nie bierz tego za pewnik, bądź gotowy,
07:40
because there's going to be pain, there's going to be suffering.
180
445000
3000
bo pojawi się ból, pojawi się cierpienie.
07:43
It's not going to feel this good all the way across.
181
448000
3000
Nie będzie tak fajnie przez cały czas.
07:46
And I was thinking of the hypothermia
182
451000
2000
Myślałam o hypotermii
07:48
and maybe some shoulder pain
183
453000
2000
i o bólu ramion
07:50
and all the other things --
184
455000
2000
i o wszystkich innych rzeczach,
07:52
the vomiting that comes from being in the saltwater.
185
457000
2000
wymiotach powodowanych słoną wodą.
07:54
You're immersed in the liquid.
186
459000
3000
Człowiem zanurza się w cieczy.
07:57
Your body doesn't like the saltwater.
187
462000
2000
Ciało nie lubi słonej wody.
07:59
After a couple of days, three days,
188
464000
2000
Po dwóch, trzech dniach
08:01
you tend to rebel
189
466000
2000
zaczynasz buntować się fizycznie
08:03
in a lot of physical ways.
190
468000
2000
na różne sposoby.
08:05
But no, two hours in,
191
470000
3000
Ale nie, po dwóch godzinach,
08:08
wham! Never in my life ...
192
473000
3000
boom! Nigdy w życiu.....
08:11
I knew there were Portuguese men o' war,
193
476000
2000
Wiedziałam, że żyją tam bąbelnice,
08:13
all kinds of moon jellies, all kinds of things,
194
478000
3000
wszelkie rodzaje chełbi modrej itp.
08:16
but the box jellyfish from the southern oceans
195
481000
3000
ale kubomeduzy z wód południowych
08:19
is not supposed to be in these waters.
196
484000
2000
nie powinny występować w tych wodach.
08:21
And I was on fire --
197
486000
3000
Jakby mnie przypalano,
08:24
excruciating, excruciating pain.
198
489000
3000
rozdzierający ból.
08:27
I don't know if you can still see
199
492000
2000
Nie wiem czy nadal widać
08:29
the red line here and up the arm.
200
494000
2000
tę czerwoną linię na ręce.
08:31
Evidently, a piece this big of tentacle
201
496000
3000
Jak widać taki kawałek macki
08:34
has a hundred-thousand little barbs on it
202
499000
4000
ma setki tysięcy małych wąsków,
08:38
and each barb is not just stinging your skin,
203
503000
2000
a każdy nie tylko parzy skórę,
08:40
it's sending a venom.
204
505000
2000
ale jeszcze przesyła jad.
08:42
The most venomous animal that lives in the ocean
205
507000
3000
Najbardziej jadowite zwierzę w oceanie
08:45
is the box jellyfish.
206
510000
2000
to kubomeduza.
08:47
And every one of those barbs
207
512000
2000
Każdy z tych wąsków
08:49
is sending that venom into this central nervous system.
208
514000
3000
posyła jad do centralnego układu nerwowego.
08:52
So first I feel like boiling hot oil,
209
517000
3000
Na początku czuję,
08:55
I've been dipped in.
210
520000
2000
jakby nurzano mnie we wrzącym oleju.
08:57
And I'm yelling out, "Fire! Fire! Fire! Fire!
211
522000
3000
Wrzeszczę: "Ogień! Ogień!
09:00
Help me! Somebody help me!"
212
525000
2000
Ratunku! Niech ktoś mi pomoże!
09:02
And the next thing is paralysis.
213
527000
3000
Kolejną fazą jest paraliż.
09:05
I feel it in the back and then I feel it in the chest up here,
214
530000
3000
Czuję go na plecach a potem w klatce piersiowej
09:08
and I can't breathe.
215
533000
2000
i nie mogę oddychać.
09:10
And now I'm not swimming with a nice long stroke,
216
535000
2000
Nie płynę już zgrabnymi, długimi ruchami,
09:12
I'm sort of crabbing it this way.
217
537000
2000
tylko czołgałam się tak.
09:14
Then come convulsions.
218
539000
2000
Potem przychodzą drgawki.
09:16
A young man on our boat is an EMT. He dives in to try to help me.
219
541000
3000
Na łodzi jest ratownik. Zanurza się, by mi pomóc.
09:19
He's stung.
220
544000
2000
Zostaj poparzony.
09:21
They drag him out on the boat,
221
546000
2000
Wciągają go na łódź,
09:23
and he's -- evidently, I didn't see any of this -- but lying on the boat
222
548000
3000
czego oczywiście nie widzę,
09:26
and giving himself epinephrine shots
223
551000
2000
i wstrzykuje sobie epinefrynę
09:28
and crying out.
224
553000
2000
i strasznie krzyczy.
09:30
He's 29 years old,
225
555000
3000
Ma 29 lat,
09:33
very well-built, lean, he's six-foot, five,
226
558000
3000
dobrze zbudowany, szczupły, ma 195 cm,
09:36
weighs 265 lbs.,
227
561000
2000
waży 120 kg,
09:38
and he is down.
228
563000
2000
i został pokonany.
09:40
And he is crying and he's yelling to my trainer
229
565000
2000
Płacze i wrzeszczy do mojej trenerki,
09:42
who's trying to help me.
230
567000
2000
która próbuje mi pomóc:
09:44
And he's saying, "Bonnie, I think I'm going to die.
231
569000
3000
''Bonnie, chyba umrę.
09:47
My breath is down to three breaths a minute.
232
572000
4000
Oddycham tylko trzy razy na minutę.
09:51
I need help, and I can't help Diana."
233
576000
2000
Potrzebuję pomocy i nie mogę pomóc Dianie".
09:53
So that was at eight o'clock at night.
234
578000
2000
To miało miejsce o 8 wieczorem.
09:55
The doctor, medical team from University of Miami
235
580000
3000
Lekarz, medyczny zespół z Uniwersytetu Miami
09:58
arrived at five in the morning.
236
583000
2000
przyjechali o 5 rano.
10:00
So I swam through the night,
237
585000
2000
Czyli że płynęłam przez całą noc,
10:02
and at dawn they got there and they started with prednisone shots.
238
587000
2000
a dopiero rano dostałam zastrzyk prednizonu.
10:04
I didn't get out,
239
589000
2000
Nie wyszłam z wody.
10:06
but was in the water taking prednisone shots, taking Xanax,
240
591000
3000
W wodzie dostawałam prendizon, Xanax,
10:09
oxygen to the face.
241
594000
2000
butlę z tlenem.
10:11
It was like an ICU unit
242
596000
2000
To było jak OIOM
10:13
in the water.
243
598000
2000
w wodzie.
10:15
(Laughter)
244
600000
2000
(Śmiech)
10:17
And I guess the story is
245
602000
2000
I założę się,
10:19
that even Navy SEALS who are stung by the box jelly,
246
604000
3000
że od poparzeń kubomeduzy
10:22
they're done.
247
607000
2000
padają nawet komandosi.
10:24
They either die or they quickly get to a hospital.
248
609000
3000
Albo umierają albo szybko trafiają do szpitala.
10:27
And I swam through the night and I swam through the next day.
249
612000
3000
A ja płynęłam przez noc i cały następny dzień.
10:30
And the next night at dusk,
250
615000
2000
Następnego dnia o zmierzchu,
10:32
again, wham!
251
617000
2000
znowu, bum!
10:34
The box jelly again --
252
619000
2000
Znowu kubomeduzy,
10:36
all across the neck, all across here.
253
621000
3000
na całej szyji, tutaj.
10:39
And this time,
254
624000
2000
Tym razem,
10:41
I don't like it, I didn't want to give into it,
255
626000
2000
niechętnie, bo nie chciałam się poddać,
10:43
but there's a difference between a non-stop swim
256
628000
2000
jest różnica pomiędzy pływaniem non-stop
10:45
and a staged swim.
257
630000
2000
a pływaniem etapami.
10:47
And I gave in
258
632000
2000
Ale poddałam się
10:49
to the staged swim.
259
634000
2000
i przeszłam na pływanie etapowe.
10:51
And they got me out and they started again
260
636000
3000
Wyciągnęli mnie z wody
10:54
with the epinephrine and the prednisone
261
639000
2000
i od nowa podawali adrenalinę i prendizon
10:56
and with the oxygen and with everything they had on board.
262
641000
3000
i tlen i wszystko, co mieli na łodzi.
10:59
And I got back in.
263
644000
2000
Wróciłam do wody.
11:01
And I swam through that night and into the next day.
264
646000
3000
Płynęłam przez kolejną noc i następnego dnia.
11:04
And at 41 hours,
265
649000
2000
Aż w 41 godzinie,
11:06
this body couldn't make it.
266
651000
5000
to ciało nie dało już rady.
11:11
The devastation of those stings
267
656000
2000
Spustoszenie dokonane przez poparzenia
11:13
had taken the respiratory system down
268
658000
2000
uszkodziło układ oddechowy tak,
11:15
so that I couldn't make the progress I wanted.
269
660000
3000
że nie dałam rady ciągnąć dalej.
11:18
And the dream was crushed.
270
663000
4000
Moje marzenie prysło.
11:22
And how odd
271
667000
2000
Jakie to dziwne,
11:24
is this intelligent person who put this together
272
669000
3000
że inteligentna osoba, zdolna zorganizować
11:27
and got all these world experts together.
273
672000
2000
tych wszystkich światowych ekspertów...
11:29
And I knew about the jellyfish,
274
674000
2000
Wiedziałam o meduzach,
11:31
but I was sort of cavalier.
275
676000
2000
ale byłam arogancka.
11:33
A lot of athletes have this, you know,
276
678000
2000
Wielu sportowców posiada tę cechę,
11:35
sort of invincibility.
277
680000
5000
przekonanie o niezniszczalności.
11:40
They should worry about me. I don't worry about them.
278
685000
2000
Meduzy mają się bać mnie, a nie ja ich.
11:42
I'll just swim right through them.
279
687000
2000
Przepłynę prosto przez nie.
11:44
We've got benadryl on board. If I get stung, I'll just grin and bear it.
280
689000
3000
Mamy benadryl. W razie oparzenia zacisnę zęby i już.
11:47
Well there was no grin and bearing this.
281
692000
2000
Ale tutaj nie dało się zacisnąć zębów.
11:49
As a matter of fact, the best advice I got
282
694000
3000
Najlepszą radę dostałam
11:52
was from an elementary school class
283
697000
3000
na lekcji w szkole podstawowej
11:55
in the Caribbean.
284
700000
3000
na Karaibach.
11:58
And I was telling these kids, 120 of them --
285
703000
2000
120 dzieciaków siedziało na podłodze
12:00
they were all in the school on the gymnasium floor --
286
705000
2000
w sali gimnastycznej,
12:02
and I was telling them about the jellyfish
287
707000
2000
a ja opowiadałam im o meduzach,
12:04
and how they're gelatinous
288
709000
2000
że są galaretowate
12:06
and you can't see them at night especially.
289
711000
2000
i że ich nie widać, zwłaszcza w nocy.
12:08
And they have these
290
713000
3000
I że mają macki,
12:11
long 30 to 40 to 50-ft. tentacles.
291
716000
2000
długie na 10, 12 i 15 metrów.
12:13
And they do this wrapping.
292
718000
2000
Owijają się
12:15
And they can send the poison into the system.
293
720000
2000
i wprowadzają truciznę do organizmu.
12:17
And a little kid from the back was like this.
294
722000
2000
Jeden chłopiec z tyłu robił tak.
12:19
And I said, "What's your name?" "Henry."
295
724000
2000
Pytam go: ''Jak masz na imię?'' ''Henry".
12:21
"Henry, what's your question?"
296
726000
2000
"O co chcesz zapytać?"
12:23
He said, "Well, I didn't have a question so much
297
728000
2000
On na to: "Nie tyle zapytać,
12:25
as I had a suggestion."
298
730000
2000
co zasugerować.
12:27
He said, "You know those guys
299
732000
3000
Znasz takich facetów,
12:30
who really believe in what they believe in
300
735000
2000
którzy naprawdę wierzą w to, w co wierzą
12:32
and so they wear bombs?"
301
737000
2000
więc owijają się dynamitem?"
12:34
And I said, "Well it's odd that you've learned of this
302
739000
3000
"Dziwi mnie, że uważasz to za coś szlachetnego,
12:37
as a noble kind of pursuit, but yeah, I know those guys."
303
742000
3000
ale tak, znam tych facetów".
12:40
He said, "That's what you need.
304
745000
2000
On: ''Tego ci potrzeba.
12:42
You need like a school of fish
305
747000
2000
Potrzebujesz ławicy ryb,
12:44
that would swim in front of you like this."
306
749000
3000
które popłyną przed tobą w taki sposób".
12:47
(Laughter)
307
752000
2000
(Śmiech)
12:49
"And when the jellyfish come and they wrap their tentacles around the fish,
308
754000
3000
Jak przypłyną meduzy, to zajmą się rybami,
12:52
they're going to be busy with them,
309
757000
2000
Jak przypłyną meduzy, to zajmą się rybami,
12:54
and you'll just scoot around."
310
759000
3000
a ty przemkniesz się dookoła".
12:57
I said, "Oh, it's like a suicide army."
311
762000
3000
"Coś jak armia samobójców?''
13:00
He said, "That's what I'm talking about. That's what you need."
312
765000
3000
"Właśnie. Tego potrzebujesz".
13:03
And little did I know,
313
768000
2000
Nie przyszło mi do głowy,
13:05
that you should listen to eight year-olds.
314
770000
2000
że powinno się słuchać ośmiolatków.
13:07
And so I started that swim
315
772000
2000
Zaczęłam płynąć normalnie,
13:09
in a bathing suit like normal,
316
774000
2000
w kostiumie kąpielowym,
13:11
and, no joke, this is it; it came from the shark divers.
317
776000
3000
to nie żart, pochodzi z nurkowania z rekinami,
13:14
I finished the swim like this.
318
779000
4000
a skończyłam pływać o tak.
13:18
I was swimming with this thing on.
319
783000
3000
Pływałam w tym czymś,
13:21
That's how scared of the jellyfish I was.
320
786000
3000
tak bardzo bałam się meduz.
13:24
So now what do I do?
321
789000
3000
Co dalej?
13:29
I wouldn't mind
322
794000
2000
Chętnie posłuchałabym dziś
13:31
if every one of you came up on this stage tonight
323
796000
4000
jak każdy z was
13:35
and told us how you've gotten over the big disappointments of your lives.
324
800000
3000
poradził sobie z wielkim życiowym zawodem.
13:38
Because we've all had them, haven't we?
325
803000
2000
Bo każdy je przeżył, prawda?
13:40
We've all had a heartache.
326
805000
2000
Każdy z nas cierpiał.
13:42
And so my journey now
327
807000
2000
Poszukuję teraz
13:44
is to find some sort of grace
328
809000
3000
pewnego rodzaju ulgi
13:47
in the face of this defeat.
329
812000
3000
wobec tej porażki.
13:51
And I can look at the journey,
330
816000
3000
Mogę spojrzeć na całą podróż,
13:54
not just the destination.
331
819000
2000
a nie tylko na jej cel.
13:56
I can feel proud. I can stand here in front of you tonight
332
821000
2000
Mogę być z siebie dumna. Mogę stać dziś przed wami
13:58
and say I was courageous.
333
823000
3000
i powiedzieć, że byłam odważna.
14:01
Yeah.
334
826000
2000
Tak.
14:03
(Applause)
335
828000
5000
(Oklaski)
14:08
Thank you.
336
833000
2000
Dziękuję.
14:10
And with all sincerity, I can say,
337
835000
2000
Szczerze mogę powiedzieć,
14:12
I am glad I lived those two years of my life that way,
338
837000
3000
że cieszę się z tego, jak przeżyłam te dwa lata,
14:15
because my goal to not suffer regrets anymore,
339
840000
3000
bo mój cel, żeby niczego więcej nie żałować,
14:18
I got there with that goal.
340
843000
2000
został spełniony.
14:20
When you live that way, when you live with that kind of passion,
341
845000
2000
Kiedy żyje się z taką pasją
14:22
there's no time, there's no time for regrets,
342
847000
2000
nie ma czasu na żale,
14:24
you're just moving forward.
343
849000
2000
poprostu idziesz na przód.
14:26
And I want to live every day of the rest of my life that way,
344
851000
2000
Chcę żyć w taki sposób do końca,
14:28
swim or no swim.
345
853000
2000
pływając albo i nie.
14:30
But the difference
346
855000
2000
Ale różnica
14:32
in accepting this particular defeat
347
857000
2000
w akceptowaniu tej porażki
14:34
is that sometimes,
348
859000
3000
polega na tym,
14:37
if cancer has won,
349
862000
4000
że kiedy rak wygrywa,
14:41
if there's death and we have no choice,
350
866000
3000
kiedy pojawia się śmierć i nie ma wyboru,
14:44
then grace and acceptance
351
869000
3000
wtedy godność i akceptacja
14:47
are necessary.
352
872000
2000
są potrzebne.
14:49
But that ocean's still there.
353
874000
2000
Ale ocean nadal tam jest.
14:51
This hope is still alive.
354
876000
2000
Ta nadzieje wciąż żyje.
14:53
And I don't want to be the crazy woman
355
878000
2000
Nie chcę być wariatką,
14:55
who does it for years and years and years,
356
880000
3000
która całymi latami
14:58
and tries and fails and tries and fails and tries and fails,
357
883000
2000
próbuje i przegrywa,
15:00
but I can swim from Cuba to Florida,
358
885000
3000
ale potrafię przepłynąć z Kuby na Florydę,
15:03
and I will swim from Cuba to Florida.
359
888000
3000
i przepłynę z Kuby na Florydę.
15:06
Thank you.
360
891000
2000
Dziękuję.
15:08
Thank you.
361
893000
2000
Dziękuję.
15:10
(Applause)
362
895000
3000
(Oklaski)
15:13
Thank you.
363
898000
2000
Dziękuję.
15:15
(Applause)
364
900000
2000
(Oklaski)
15:17
And so, what after that?
365
902000
2000
A co potem?
15:19
Are you going to swim the Atlantic?
366
904000
3000
Przepłynięcie Atlantyku?
15:22
No, that's the last swim.
367
907000
2000
Nie, to będzie ostatnie wyzwanie.
15:24
It's the only swim I'm interested in.
368
909000
3000
Tylko to wyzwanie mnie interesuje.
15:27
But I'm ready.
369
912000
2000
Ale jestem gotowa.
15:29
And by the way, a reporter called me the other day
370
914000
2000
A przy okazji, zadzwonił do mnie dziennikarz
15:31
and he said he looked on Wikipedia
371
916000
2000
i powiedział, że na Wikipedi
15:33
and he said he saw my birthday was August 22nd 1949,
372
918000
3000
jest moja data urodzenia, 22 sierpnia 1949,
15:36
and for some odd reason in Wikipedia,
373
921000
2000
i z jakiegoś dziwnego powodu
15:38
they had my death date too.
374
923000
2000
również moja data śmierci.
15:40
(Laughter)
375
925000
2000
(Śmiech)
15:42
He said, "Did you know you're going to die the same place you were born, New York City,
376
927000
3000
"Czy wiesz, że umrzesz tam, gdzie się urodziłaś,
15:45
and it's going to be in January of '35?"
377
930000
3000
w Nowym Jorku, w styczniu 2035?''
15:48
I said, "Nope. I didn't know."
378
933000
2000
Powiedziałam, że nie.
15:50
And now I'm going to live to 85.
379
935000
2000
Będę żyła do 85.
15:52
I have three more years than I thought.
380
937000
3000
Mam trzy lata więcej, niż myślałam.
15:56
And so I ask myself,
381
941000
2000
Dlatego zaczęłam zadawać sobie pytanie,
15:58
I'm starting to ask myself now,
382
943000
2000
Dlatego zaczęłam zadawać sobie pytanie,
16:00
even before this extreme dream
383
945000
2000
nawet zanim spełnię
16:02
gets achieved for me,
384
947000
2000
swoje ekstremalne marzenie,
16:04
I'm asking myself,
385
949000
2000
pytam siebie,
16:06
and maybe I can ask you tonight too,
386
951000
2000
a może i was mogę dziś zapytać,
16:08
to paraphrase the poet
387
953000
5000
parafrazując poetkę
16:13
Mary Oliver,
388
958000
3000
Mary Oliver
16:16
she says, "So what is it,
389
961000
4000
która powiedziała: "Co zatem,
16:20
what is it you're doing,
390
965000
3000
co takiego zrobisz
16:23
with this one wild and precious life of yours?"
391
968000
5000
w swoim szalonym i bezcennym życiu?''
16:29
Thank you very much.
392
974000
2000
Dziękuję bardzo.
16:31
(Applause)
393
976000
6000
(Oklaski)
16:37
Thank you. Thank you.
394
982000
2000
Dziękuję.
16:39
Thank you. Thank you.
395
984000
4000
Dziękuję.
16:43
(Applause)
396
988000
5000
(Oklaski)
16:48
Live it large. Live it large.
397
993000
3000
Żyjcie z rozmachem
ABOUT THE SPEAKER
Diana Nyad - Journalist, swimmerA record-setting long-distance swimmer, Diana Nyad writes and thinks deeply about motivation.
Why you should listen
For ten years (1969-1979), Diana Nyad was known as the greatest long-distance swimmer in the world. In 1979, she stroked the then-longest swim in history, making the 102.5-mile journey from the island of Bimini (Bahamas) to Florida. She also broke numerous world records, including what had been a 50-year mark for circling Manhattan Island, setting the new time of 7 hrs 57 min. She is a member of the National Women’s Hall of Fame and the International Swimming Hall of Fame.
At age 60, having not swum a stroke in decades, she began planning for her white whale of distance swims: the 110-mile ocean crossing between Cuba and Florida. She'd tried it once, in her 20s, and severe jellyfish attacks had defeated her then. But now, with a strong team and a new commitment to her vision, she stepped back into the salt. She spoke about this second attempt at TEDMED 2011. And at TEDWomen 2013, in December, she talks about how it feels to have finally done it.
Nyad appears as part of a weekly five-minute radio piece on sports for KCRW called "The Score" (heard during KCRW's broadcast of NPR's All Things Considered), as well as for the Marketplace radio program.
Diana Nyad | Speaker | TED.com