TEDxWomen 2012
Zahra' Langhi: Why Libya's revolution didn't work -- and what might
Zahra' Langhi: Dlaczego rewolucja libijska nie przyniosła oczekiwanych rezultatów... i co może je przynieść
Filmed:
Readability: 5.7
546,858 views
Zahra' Langhi brała udział w "dniach gniewu," ruchu,
który pomógł obalić dyktatora Kaddafiego. Ale... co dalej?
W pierwszych wolnych wyborach Libijczycy próbowali wybierać kandydatów poprzez innowacyjny system głosowania według tzw. list suwakowych, mających na celu zapewnić równą reprezentację kobiet i mężczyzn. Jednak zwycięzcą okazał się dobrze znany impas politycznej dominacji i wykluczenia. Langhi sugeruje, że Libia potrzebuje teraz współpracy, a nie konkurencji; współczucia, nie wściekłości.
Zahra' Langhi - Activist
Zahra' Langhi is the cofounder of Libyan Women’s Platform for Peace (LWPP), a movement advocating for women’s socio-political empowerment and peace-building. Full bio
Zahra' Langhi is the cofounder of Libyan Women’s Platform for Peace (LWPP), a movement advocating for women’s socio-political empowerment and peace-building. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
I have never, ever forgotten the words of my grandmother
0
1425
5566
Nigdy nie zapomniałam słów
00:22
who died in her exile:
1
6991
2400
mojej babci zmarłej na emigracji:
00:25
"Son, resist Gaddafi. Fight him.
2
9391
4865
''Walcz z Kaddafim.
00:30
But don't you ever turn
3
14256
3207
Ale za nic nie wolno ci
00:33
into a Gaddafi-like revolutionary."
4
17463
6123
stać się taką jak on".
00:39
Almost two years have passed
5
23586
2154
Minęły prawie dwa lata
00:41
since the Libyan Revolution broke out,
6
25740
2816
od wybuchu libijskiej rewolucji,
00:44
inspired by the waves of mass mobilization
7
28556
4750
zainspirowanej falami
masowych protestów
masowych protestów
00:49
in both the Tunisian and the Egyptian revolutions.
8
33306
4800
w Tunezji i Egipcie.
00:54
I joined forces with many other Libyans inside and outside Libya
9
38106
5100
Z Libijczykami z kraju i zagranicy
00:59
to call for a day of rage
10
43206
2200
wzywaliśmy do "dnia gniewu",
01:01
and to initiate a revolution against the tyrannical regime of Gaddafi.
11
45406
6484
rewolucji przeciwko
despotycznym rządom Kaddafiego.
despotycznym rządom Kaddafiego.
01:07
And there it was, a great revolution.
12
51890
4033
I stało się - wielka rewolucja.
01:11
Young Libyan women and men were at the forefront
13
55923
3700
Przewodziła libijska młodzież,
01:15
calling for the fall of the regime,
14
59623
3184
domagając się upadku reżimu,
01:18
raising slogans of freedom, dignity, social justice.
15
62807
5216
pod hasłami wolności,
godności, sprawiedliwości.
godności, sprawiedliwości.
01:23
They have shown an exemplary bravery
16
68023
3040
Pokazali niezwykłą odwagę
01:26
in confronting the brutal dictatorship of Gaddafi.
17
71063
4067
stawiając czoła brutalnej dyktaturze.
01:31
They have shown a great sense of solidarity
18
75130
3515
Pokazali wielką solidarność
01:34
from the far east to the far west to the south.
19
78645
3484
od wschodu po zachód i południe.
01:38
Eventually, after a period of six months of brutal war
20
82129
5916
Po 6 miesiącach brutalnej wojny,
01:43
and a toll rate of almost 50,000 dead,
21
88045
5468
która pochłonęła 50 tys. ofiar,
01:49
we managed to liberate our country and to topple the tyrant.
22
93513
5383
udało nam się wyzwolić kraj
i obalić tyrana.
i obalić tyrana.
01:54
(Applause)
23
98896
6249
(Brawa)
02:01
However, Gaddafi left behind a heavy burden,
24
105145
4434
Lecz Kaddafi
zostawił po sobie brzemię,
zostawił po sobie brzemię,
02:05
a legacy of tyranny, corruption and seeds of diversions.
25
109579
7335
dziedzictwo tyranii,
korupcję i ziarna niezgody.
korupcję i ziarna niezgody.
02:12
For four decades Gaddafi's tyrannical regime
26
116914
4301
Cztery dekady reżimu Kaddafiego
02:17
destroyed the infrastructure as well as the culture and the moral fabric of Libyan society.
27
121215
8449
zniszczyły infrastrukturę oraz
kulturowe i moralne filary społeczeństwa.
kulturowe i moralne filary społeczeństwa.
02:25
Aware of the devastation and the challenges,
28
129664
3700
Świadoma szkód oraz wyzwań,
02:29
I was keen among many other women to rebuild the Libyan civil society,
29
133364
6783
jak wiele innych kobiet,
zapragnęłam odbudować społeczeństwo,
zapragnęłam odbudować społeczeństwo,
02:36
calling for an inclusive and just transition
30
140147
3492
apelując o pełne
i sprawiedliwe przejście
i sprawiedliwe przejście
02:39
to democracy and national reconciliation.
31
143639
3067
ku demokracji
i narodowemu pojednaniu.
i narodowemu pojednaniu.
02:42
Almost 200 organizations were established in Benghazi
32
146706
3817
W czasie rewolucji
i krótko po upadku Kaddafiego
i krótko po upadku Kaddafiego
02:46
during and immediately after the fall of Gaddafi --
33
150523
2899
w Bengazi powstało
prawie 200 organizacji.
prawie 200 organizacji.
02:49
almost 300 in Tripoli.
34
153422
2901
Prawie 300 w Trypolisie.
02:52
After a period of 33 years in exile, I went back to Libya,
35
156323
5950
Po 33 latach na emigracji
wróciłam do Libii
wróciłam do Libii
02:58
and with unique enthusiasm,
36
162273
2217
i z niezwykłym entuzjazmem
03:00
I started organizing workshops
37
164490
2482
zaczęłam organizować warsztaty
03:02
on capacity building, on human development of leadership skills.
38
166972
4832
o zwiększaniu kompetencji
i zdolności przywódczych.
i zdolności przywódczych.
03:07
With an amazing group of women,
39
171804
2535
Ze wspaniałą grupą kobiet założyłam
03:10
I co-founded the Libyan Women's Platform for Peace,
40
174339
3782
Libijską Platformę Kobiet dla Pokoju,
03:14
a movement of women, leaders, from different walks of life,
41
178121
4868
ruch kobiet,
liderek różnych środowisk,
liderek różnych środowisk,
03:18
to lobby for the sociopolitical empowerment of women
42
182989
4601
żeby domagać się wzmocnienia
socjo-politycznej pozycji kobiet
socjo-politycznej pozycji kobiet
03:23
and to lobby for our right
43
187590
2150
i naszych praw do równego udziału
03:25
for equal participation in building democracy and peace.
44
189740
5117
w budowaniu demokracji i pokoju.
03:30
I met a very difficult environment in the pre-elections,
45
194857
5716
W prawyborach napotkałam na trudne,
03:36
an environment which was increasingly polarized,
46
200573
3984
coraz bardziej spolaryzowane środowisko,
03:40
an environment which was shaped by the selfish politics of dominance and exclusion.
47
204557
9468
efekt egoistycznej polityki
dominacji i wykluczenia.
dominacji i wykluczenia.
03:49
I led an initiative by the Libyan Women's Platform for Peace
48
214025
4082
Prowadziłam Platformę
Kobiet Libijskich dla Pokoju,
Kobiet Libijskich dla Pokoju,
03:54
to lobby for a more inclusive electoral law,
49
218107
4134
by zabiegać o szersze prawo wyborcze,
03:58
a law that would give every citizen, no matter what your background,
50
222241
4465
które dałoby każdemu obywatelowi
04:02
the right to vote and run,
51
226706
3084
prawo do głosowania i kandydowania,
04:05
and most importantly to stipulate on political parties
52
229790
4151
i co najważniejsze, do żądania od partii
04:09
the alternation of male and female candidates
53
233941
4715
wystawiania kandydatur i mężczyzn i kobiet,
04:14
vertically and horizontally in their lists,
54
238656
3384
pionowo i poziomo na listach wyborczych
04:17
creating the zipper list.
55
242040
2833
tworząc listę suwakową.
04:20
Eventually, our initiative was adopted and successful.
56
244873
6345
W końcu przyjęto nasza inicjatywę.
04:27
Women won 17.5 percent of the National Congress
57
251218
5772
Kobiety stanowią 17,5%
w Kongresie Narodowym
w Kongresie Narodowym
04:32
in the first elections ever in 52 years.
58
256990
4265
po pierwszych wyborach od 52 lat.
04:37
(Applause)
59
261255
6751
(Brawa)
04:43
However, bit by bit, the euphoria of the elections,
60
268006
6468
Jednak euforia wyborów
04:50
and of the revolution as a whole,
61
274474
3732
i całej rewolucji wygasła.
04:54
was fading out --
62
278206
1584
i całej rewolucji wygasła.
04:55
for every day we were waking up to the news of violence.
63
279790
4466
Każdego dnia słyszeliśmy o przemocy.
05:00
One day we wake up to the news
64
284256
2234
Usłyszeliśmy o sprofanowaniu
05:02
of the desecration of ancient mosques and Sufi tombs.
65
286490
3472
starożytnych meczetów i sufijskich grobowców.
05:05
On another day we wake up to the news
66
289962
1795
Innego dnia podano o zamordowaniu
05:07
of the murder of the American ambassador and the attack on the consulate.
67
291757
4501
amerykańskiego ambasadora
i ataku na konsulat.
i ataku na konsulat.
05:12
On another day we wake up to the news
68
296258
2082
Kolejnego dnia doniesiono
05:14
of the assassination of army officers.
69
298340
3517
o zamordowaniu oficerów armii.
05:17
And every day, every day we wake up with the rule of the militias
70
301857
5567
Ciągle rządziły bojówki,
05:23
and their continuous violations of human rights of prisoners
71
307424
4850
notorycznie gwałcące
prawa człowieka i więźniów,
prawa człowieka i więźniów,
05:28
and their disrespect of the rule of law.
72
312274
3932
nie szanujące litery prawa.
05:32
Our society, shaped by a revolutionary mindset,
73
316206
3536
Społeczeństwo ukształtowane
przez myślenie rewolucyjne
przez myślenie rewolucyjne
05:35
became more polarized
74
319742
1961
spolaryzowało się
05:37
and has driven away from the ideals and the principles --
75
321703
3678
i oddaliło od wielkich
ideałów i zasad
ideałów i zasad
05:41
freedom, dignity, social justice --
76
325381
3066
wolności, godności,
sprawiedliwości społecznej,
sprawiedliwości społecznej,
05:44
that we first held.
77
328447
1700
o które walczyliśmy.
05:46
Intolerance, exclusion and revenge
78
330147
4110
Nietolerancja, wykluczenie i zemsta
05:50
became the icons of the [aftermath] of the revolution.
79
334257
5032
stały się nowymi ikonami rewolucji.
05:55
I am here today not at all to inspire you
80
339289
4650
Nie zainspiruję was dzisiaj
05:59
with our success story of the zipper list and the elections.
81
343939
4184
historią naszego sukcesu wyborczego.
06:04
I'm rather here today to confess
82
348123
2201
Jestem tu dzisiaj by wyznać,
06:06
that we as a nation took the wrong choice, made the wrong decision.
83
350324
6782
że jako naród podjęliśmy złą decyzję.
06:13
We did not prioritize right.
84
357106
2823
Nie ustaliliśmy priorytetów.
06:15
For elections did not bring peace and stability and security in Libya.
85
359929
7394
Wybory nie przyniosły spokoju,
stabilizacji i bezpieczeństwa.
stabilizacji i bezpieczeństwa.
06:23
Did the zipper list and the alternation between female and male candidates
86
367323
5300
Czy równe szanse wyborcze obu płci
06:28
bring peace and national reconciliation?
87
372623
3033
przyniosły pokój i narodowe pojednanie?
06:31
No, it didn't.
88
375656
2417
Nie, nie przyniosły.
06:33
What is it, then?
89
378073
1950
Dlaczego?
06:35
Why does our society continue to be polarized and dominated
90
380023
6183
Czemu naszym społeczeństwem
nadal włada
nadal włada
06:42
with selfish politics of dominance and exclusion, by both men and women?
91
386206
7301
egoistyczna polityka
dominacji i marginalizacji?
dominacji i marginalizacji?
06:49
Maybe what was missing was not the women only,
92
393507
4519
Może w polityce
brakowało nie tylko kobiet,
brakowało nie tylko kobiet,
06:53
but the feminine values of compassion, mercy and inclusion.
93
398026
7204
lecz też kobiecych wartości
współczucia, litości i integracji.
współczucia, litości i integracji.
07:01
Our society needs national dialogue and consensus-building
94
405230
4373
Potrzeba nam dialogu narodowego
i konsensusu
i konsensusu
07:05
more than it needed the elections,
95
409603
1800
bardziej niż wyborów,
07:07
which only reinforced polarization and division.
96
411403
3985
które jedynie wzmocniły
polaryzację i podziały.
polaryzację i podziały.
07:11
Our society needs the qualitative representation of the feminine
97
415388
6265
Potrzeba nam kobiecych wartości
07:17
more than it needs the numerical, quantitative representation of the feminine.
98
421653
6017
bardziej niż reprezentacji kobiet w liczbach.
07:23
We need to stop acting as agents of rage and calling for days of rage.
99
427670
6697
Trzeba odrzucić wściekłość
i wezwania do dni gniewu.
i wezwania do dni gniewu.
07:30
We need to start acting as agents of compassion and mercy.
100
434367
5600
Musimy zacząć działać
ze współczucia i miłosierdzia.
ze współczucia i miłosierdzia.
07:35
We need to develop a feminine discourse
101
439967
3634
Rozwijać kobiecy dyskurs,
07:39
that not only honors but also implements
102
443601
4133
w którym nie chodzi tylko o szacunek,
07:43
mercy instead of revenge, collaboration instead of competition,
103
447734
8364
lecz o litość zamiast zemsty,
współpracę zamiast rywalizacji,
współpracę zamiast rywalizacji,
07:51
inclusion instead of exclusion.
104
456098
3219
włączanie zamiast wykluczania.
07:55
These are the ideals that a war-torn Libya
105
459317
3107
Oto ideały, których rozdarta wojną Libia
07:58
needs desperately in order to achieve peace.
106
462424
3475
desperacko potrzebuje,
żeby osiągnąć pokój.
żeby osiągnąć pokój.
08:01
For peace has an alchemy,
107
465899
2184
Pokój ma swoją alchemię,
08:03
and this alchemy is about the intertwining, the alternation
108
468083
7083
i ta alchemia jest ściśle związana
08:11
between the feminine and masculine perspectives.
109
475166
3500
z połączeniem żeńskiej
i męskiej perspektywy.
i męskiej perspektywy.
08:14
That's the real zipper.
110
478666
2051
To prawdziwe łączenie.
08:16
And we need to establish that existentially
111
480717
3049
I to musi zaistnieć
08:19
before we do so sociopolitically.
112
483766
2451
przed wdrożeniem socjo-politycznym.
08:22
According to a Quranic verse
113
486217
2899
Według Koranu
08:25
"Salam" -- peace -- "is the word of the all-merciful God, raheem."
114
489116
6501
Salaam - pokój, to słowo
miłosiernego boga, rahim.
miłosiernego boga, rahim.
08:31
In turn, the word "raheem," which is known in all Abrahamic traditions,
115
495617
5735
Słowo "rahim" znane wszystkim
tradycjom abrahamicznym,
tradycjom abrahamicznym,
08:37
has the same root in Arabic as the word "rahem" -- womb --
116
501352
4701
ma ten sam rdzeń językowy:
"R H M" - łono,
"R H M" - łono,
08:41
symbolizing the maternal feminine encompassing all humanity
117
506053
5834
symbolizując macierzyństwo
obejmujące całą ludzkość,
obejmujące całą ludzkość,
08:47
from which the male and the female,
118
511887
2116
część męską i żeńską,
08:49
from which all tribes, all peoples, have emanated from.
119
514003
5533
z której wywodzą się
wszystkie plemiona i ludzie.
wszystkie plemiona i ludzie.
08:55
And so just as the womb entirely envelopes the embryo, which grows within it,
120
519536
9011
Jak łono otaczające rosnący zarodek,
09:04
the divine matrix of compassion nourishes the entire existence.
121
528547
7766
boska matryca współczucia
odżywia wszelkie istnienie.
odżywia wszelkie istnienie.
09:12
Thus we are told that "My mercy encompasses all things."
122
536313
5367
Dlatego mówi się:
"Moje miłosierdzie obejmuje wszystko".
"Moje miłosierdzie obejmuje wszystko".
09:17
Thus we are told that "My mercy takes precedence over my anger."
123
541680
6000
"Moje miłosierdzie
ma pierwszeństwo przed moim gniewem."
ma pierwszeństwo przed moim gniewem."
09:23
May we all be granted a grace of mercy.
124
547680
4583
Oby nam wszystkim
udzielono łaski miłosierdzia.
udzielono łaski miłosierdzia.
09:28
(Applause)
125
552263
3820
(Brawa)
09:31
Thank you.
126
556083
2104
Dziękuję.
09:34
(Applause)
127
558187
5420
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Zahra' Langhi - ActivistZahra' Langhi is the cofounder of Libyan Women’s Platform for Peace (LWPP), a movement advocating for women’s socio-political empowerment and peace-building.
Why you should listen
Zahra’ Langhi is a gender specialist, civil society strategist, political activist advocating for peace, human rights and women’s leadership, scholar, and researcher in the field of Middle Eastern history, metaphysics, mysticism, and female spirituality in comparative religions.
She is the cofounder of Libyan Women’s Platform for Peace (LWPP), a pressure group/movement advocating for women’s socio-political empowerment and peace-building. In conjunction with Karama and the UN Women, she coordinated the Libyan Women’s Political Empowerment (LWPE) program, aimed at empowering women in Libya to become active participants and leaders of political, economic, and social reforms, and to ensure that gender equality and women’s rights are fully integrated in democratic transition, including in governance processes, legislation, and policies. Langhi led LWPP’s initiative of lobbying for the introduction of the zipper list (alternation of males and females in political parties) in the election law, which has secured 17.5 of the seats in the National Congress.
Langhi co-produced and presented a TV program on the elections of the National Congress and the democratic transition in Libya.
Zahra' Langhi | Speaker | TED.com