TEDxWomen 2012
Zahra' Langhi: Why Libya's revolution didn't work -- and what might
Zahra' Langhi: Libya'daki devrim neden başarısız oldu? -- Eksik olan neydi?
Filmed:
Readability: 5.7
546,858 views
Libya'da Zahra Langhi, diktatör Kaddafi'yi deviren "öfke günü" hareketinin bir parçasıydı. Ancak-- sonrasında ne oldu? İlk seçimlerinde Libyalılar yenilikçi adaylarla karma seçim yaptı, bu da kadınlarla erkeklerin eşit temsil edilmesini garantiledi. Ancak, kazanan ayrımcılık ve baskıcılık ile tıkalı olan politika oldu. Langhi, Libya'nın şu anda çekişme yerine desteklemeye; öfke yerine merhamete ihtiyacı olduğunu söylüyor.
Zahra' Langhi - Activist
Zahra' Langhi is the cofounder of Libyan Women’s Platform for Peace (LWPP), a movement advocating for women’s socio-political empowerment and peace-building. Full bio
Zahra' Langhi is the cofounder of Libyan Women’s Platform for Peace (LWPP), a movement advocating for women’s socio-political empowerment and peace-building. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
I have never, ever forgotten the words of my grandmother
0
1425
5566
Sürgünde ölen büyükannemin sözlerini
00:22
who died in her exile:
1
6991
2400
asla ve asla unutmadım:
00:25
"Son, resist Gaddafi. Fight him.
2
9391
4865
"Evlat, Kaddafi'ye diren. Onunla savaş.
00:30
But don't you ever turn
3
14256
3207
Ama hiçbir zaman
00:33
into a Gaddafi-like revolutionary."
4
17463
6123
Kaddafi-türü bir devrimciye dönüşme."
00:39
Almost two years have passed
5
23586
2154
Hem Tunus hem de Mısır devrimlerindeki
00:41
since the Libyan Revolution broke out,
6
25740
2816
halk seferberliği dalgalarından ilham alan,
00:44
inspired by the waves of mass mobilization
7
28556
4750
Libya Devrimi patlak verdiğinden bu yana
00:49
in both the Tunisian and the Egyptian revolutions.
8
33306
4800
neredeyse iki yıl geçti.
00:54
I joined forces with many other Libyans inside and outside Libya
9
38106
5100
Kaddafi'nin zorba rejimine karşı bir devrim başlatmak
00:59
to call for a day of rage
10
43206
2200
ve bir öfke günü çağrısı yapmak için
01:01
and to initiate a revolution against the tyrannical regime of Gaddafi.
11
45406
6484
Libya içinde ve dışındaki birçok Libyalı ile güç birliği yaptım.
01:07
And there it was, a great revolution.
12
51890
4033
Ve sonunda oldu, büyük bir devrim.
01:11
Young Libyan women and men were at the forefront
13
55923
3700
Genç Libyalı kadınlar ve erkekler en ön saftaydı
01:15
calling for the fall of the regime,
14
59623
3184
rejimin düşmesi çağrısı yapıyor,
01:18
raising slogans of freedom, dignity, social justice.
15
62807
5216
özgürlük, onur, sosyal adalet sloganları atıyorlardı.
01:23
They have shown an exemplary bravery
16
68023
3040
Kaddafi'nin acımasız diktatörlüğüne karşı
01:26
in confronting the brutal dictatorship of Gaddafi.
17
71063
4067
göğüs gererek bir cesaret örneği sergilediler.
01:31
They have shown a great sense of solidarity
18
75130
3515
En batıdan, en doğuya ve güneye
01:34
from the far east to the far west to the south.
19
78645
3484
büyük bir dayanışma sağduyusu gösterdiler.
01:38
Eventually, after a period of six months of brutal war
20
82129
5916
En sonunda, altı aylık acımasız bir savaş döneminden
01:43
and a toll rate of almost 50,000 dead,
21
88045
5468
ve yaklaşık 50,000 ölü verdikten sonra
01:49
we managed to liberate our country and to topple the tyrant.
22
93513
5383
despotu devirmeyi ve ülkemizi özgürleştirmeyi başardık.
01:54
(Applause)
23
98896
6249
(Alkışlar)
02:01
However, Gaddafi left behind a heavy burden,
24
105145
4434
Ancak, Kaddafi arkasında ağır bir yük bıraktı,
02:05
a legacy of tyranny, corruption and seeds of diversions.
25
109579
7335
bir tiranlık mirası, yozlaşma ve bölünme tohumları.
02:12
For four decades Gaddafi's tyrannical regime
26
116914
4301
Kırk yıl boyunca Kaddafi’nin despotluk rejimi,
02:17
destroyed the infrastructure as well as the culture and the moral fabric of Libyan society.
27
121215
8449
Libya toplumunun kültürüyle birlikte altyapısını ve ahlaki dokusunu tahrip etti.
02:25
Aware of the devastation and the challenges,
28
129664
3700
Yıkım ve zorlukların farkında olmama rağmen,
02:29
I was keen among many other women to rebuild the Libyan civil society,
29
133364
6783
diğer birçok kadınla birlikte, Libya sivil toplumunun yeniden inşası,
02:36
calling for an inclusive and just transition
30
140147
3492
demokrasiye adil ve katılımcı bir geçiş ve
02:39
to democracy and national reconciliation.
31
143639
3067
milli mutabakat çağrısı yapmak için istekliydim.
02:42
Almost 200 organizations were established in Benghazi
32
146706
3817
Kaddafi’nin düşüşü esnasında ve hemen sonrasında
02:46
during and immediately after the fall of Gaddafi --
33
150523
2899
Bingazi’de yaklaşık 200 --
02:49
almost 300 in Tripoli.
34
153422
2901
Trablus’ta yaklaşık 300 örgüt kuruldu.
02:52
After a period of 33 years in exile, I went back to Libya,
35
156323
5950
33 yıllık sürgün sonrasında, Libya’ya geri döndüm ve
02:58
and with unique enthusiasm,
36
162273
2217
benzersiz bir şevkle
03:00
I started organizing workshops
37
164490
2482
kapasite oluşturma üzerine,
03:02
on capacity building, on human development of leadership skills.
38
166972
4832
liderlik becerilerinde insani gelişim üzerine seminerler düzenlemeye başladım.
03:07
With an amazing group of women,
39
171804
2535
Harika bir grup kadınla birlikte,
03:10
I co-founded the Libyan Women's Platform for Peace,
40
174339
3782
Barış için Libyalı Kadınlar Platformunu kurdum,
03:14
a movement of women, leaders, from different walks of life,
41
178121
4868
toplumun farklı kesimlerinden oluşan,
03:18
to lobby for the sociopolitical empowerment of women
42
182989
4601
bir "kadınlar", "liderler", hareketi,
03:23
and to lobby for our right
43
187590
2150
kadınların sosyopolitik güçlenmesi,
03:25
for equal participation in building democracy and peace.
44
189740
5117
demokrasi ve barışın inşasında eşit katılım hakkımız için lobi yapmak amacıyla.
03:30
I met a very difficult environment in the pre-elections,
45
194857
5716
Ön seçimlerde çok zor bir ortamla karşılaştım,
03:36
an environment which was increasingly polarized,
46
200573
3984
tahakküm ve dışlamanın bencil politikalarıyla şekillenmiş,
03:40
an environment which was shaped by the selfish politics of dominance and exclusion.
47
204557
9468
gittikçe kutuplaşan bir ortamla.
03:49
I led an initiative by the Libyan Women's Platform for Peace
48
214025
4082
Barış için Libyalı Kadınlar Platformunda, daha katılımcı bir seçim yasası
03:54
to lobby for a more inclusive electoral law,
49
218107
4134
için lobi oluşturmaya öncülük ettim,
03:58
a law that would give every citizen, no matter what your background,
50
222241
4465
bu yasa, geçmişi ne olursa olsun, herkesin
04:02
the right to vote and run,
51
226706
3084
seçme ve seçilme hakkını kullanabilmesini
04:05
and most importantly to stipulate on political parties
52
229790
4151
ve daha da önemlisi, politik partilerde erkekle kadınların
04:09
the alternation of male and female candidates
53
233941
4715
seçim listelerinde dönüşümlü olarak hem yatay hem de dikeyde yer almasını
04:14
vertically and horizontally in their lists,
54
238656
3384
zorunlu kılmayı, karma liste oluşturmayı
04:17
creating the zipper list.
55
242040
2833
sağlayacaktı.
04:20
Eventually, our initiative was adopted and successful.
56
244873
6345
Sonunda, girişimlerimiz başarıyla kabul edildi.
04:27
Women won 17.5 percent of the National Congress
57
251218
5772
İlk seçimlerde, son 52 yılda ilk defa kadınlar,
04:32
in the first elections ever in 52 years.
58
256990
4265
Ulusal Meclis'in yüzde 17.5'i oranında oy aldılar.
04:37
(Applause)
59
261255
6751
(Alkışlar)
04:43
However, bit by bit, the euphoria of the elections,
60
268006
6468
Ancak, azar azar, seçimlerin ve bir bütün olarak
04:50
and of the revolution as a whole,
61
274474
3732
devrimin neşesi yok olmaya
04:54
was fading out --
62
278206
1584
başladı--
04:55
for every day we were waking up to the news of violence.
63
279790
4466
çünkü her gün yeni şiddet haberlerine uyanıyorduk.
05:00
One day we wake up to the news
64
284256
2234
Bir gün, Sufi anıtları ve tarihi camiler
05:02
of the desecration of ancient mosques and Sufi tombs.
65
286490
3472
saygısızlıkla kirletildiği haberine uyanıyorduk.
05:05
On another day we wake up to the news
66
289962
1795
Öteki gün, konsolos saldırıya uğruyor,
05:07
of the murder of the American ambassador and the attack on the consulate.
67
291757
4501
Amerikan büyükelçisi cinayete kurban gidiyordu.
05:12
On another day we wake up to the news
68
296258
2082
Bir başka gün ise ordu mensuplarına
05:14
of the assassination of army officers.
69
298340
3517
suikast düzenleniyordu.
05:17
And every day, every day we wake up with the rule of the militias
70
301857
5567
Ve her geçen gün milislerin kurallarıyla
05:23
and their continuous violations of human rights of prisoners
71
307424
4850
tutsakların insan haklarını ihlal etmelerine
05:28
and their disrespect of the rule of law.
72
312274
3932
ve hukukun üstünlüğünü yok saymalarına tanık olduk.
05:32
Our society, shaped by a revolutionary mindset,
73
316206
3536
Devrimci bir zihniyetle şekillenmiş toplumumuzda
05:35
became more polarized
74
319742
1961
kutuplaşmalar başladı,
05:37
and has driven away from the ideals and the principles --
75
321703
3678
en başta belirlediğimiz özgürlük, saygınlık, sosyal adalet
05:41
freedom, dignity, social justice --
76
325381
3066
gibi ideallerinden ve prensiplerinden
05:44
that we first held.
77
328447
1700
uzaklaştı.
05:46
Intolerance, exclusion and revenge
78
330147
4110
Hoşgörüsüzlük, ayrımcılık ve intikam
05:50
became the icons of the [aftermath] of the revolution.
79
334257
5032
devrim sonrası ikonlar haline geldi.
05:55
I am here today not at all to inspire you
80
339289
4650
Ben bugün burada size sadece, başarılı karma liste ve
05:59
with our success story of the zipper list and the elections.
81
343939
4184
seçim öyküleryle ilham vermek için bulunmuyorum.
06:04
I'm rather here today to confess
82
348123
2201
Bugün, bir ulus olarak nasıl yanlış seçimler yapıp
06:06
that we as a nation took the wrong choice, made the wrong decision.
83
350324
6782
yanlış kararlar verdiğimizi itiraf etmek için buradayım.
06:13
We did not prioritize right.
84
357106
2823
Önceliklerimizi doğru seçemedik.
06:15
For elections did not bring peace and stability and security in Libya.
85
359929
7394
Seçimler Libya'ya güvenlik, barış ve istikrar kazandırmadı.
06:23
Did the zipper list and the alternation between female and male candidates
86
367323
5300
Karma liste ve kadın-erkek adaylar
06:28
bring peace and national reconciliation?
87
372623
3033
ulusal uzlaşmayı sağladı mı?
06:31
No, it didn't.
88
375656
2417
Hayır. Sağlamadı.
06:33
What is it, then?
89
378073
1950
Ne oldu peki?
06:35
Why does our society continue to be polarized and dominated
90
380023
6183
Toplumumuz neden kutuplaşmaya ve ayrımcı, bencil politikaların, ki onları
06:42
with selfish politics of dominance and exclusion, by both men and women?
91
386206
7301
kadınlar ve erkekler birlikte yaptılar, baskısı altında kalmaya devam etti?
06:49
Maybe what was missing was not the women only,
92
393507
4519
Belki eksik olan sadece kadınlar değildi, asıl eksiklik
06:53
but the feminine values of compassion, mercy and inclusion.
93
398026
7204
kadınsı değerler olan şefkat, merhamet ve kabullenmeydi.
07:01
Our society needs national dialogue and consensus-building
94
405230
4373
Toplumumuzun --kutuplaşma ve bölünmelere neden olan
07:05
more than it needed the elections,
95
409603
1800
seçimlerden daha çok--
07:07
which only reinforced polarization and division.
96
411403
3985
ulusal bir diyalog ile oybirliğine ihtiyacı var.
07:11
Our society needs the qualitative representation of the feminine
97
415388
6265
Toplumumuzun, kadınların temsil edenlerin
07:17
more than it needs the numerical, quantitative representation of the feminine.
98
421653
6017
sayısından ziyade niteliğinin artırılmasına ihtiyacı var.
07:23
We need to stop acting as agents of rage and calling for days of rage.
99
427670
6697
Öfke temsilcileri gibi hareket edip, intikam çağrıları yapmayı bırakmamız gerekiyor.
07:30
We need to start acting as agents of compassion and mercy.
100
434367
5600
Şefkat ve merhamet temsilcileri gibi hareket etmeye başlamamız lazım.
07:35
We need to develop a feminine discourse
101
439967
3634
Ayrımcılık yerine kabullenme, intikam yerine merhamet,
07:39
that not only honors but also implements
102
443601
4133
çekişme yerine destekleme gibi özellikleri
07:43
mercy instead of revenge, collaboration instead of competition,
103
447734
8364
onurlandıran ve uygulayan bir kadın hareketi
07:51
inclusion instead of exclusion.
104
456098
3219
başlatmalıyoz.
07:55
These are the ideals that a war-torn Libya
105
459317
3107
Savaşın parçaladığı Libya'nın barışa ulaşmak için
07:58
needs desperately in order to achieve peace.
106
462424
3475
umutsuzca ihtiyacı olan idealler bunlar olmalı.
08:01
For peace has an alchemy,
107
465899
2184
Barışın bir simyası vardır
08:03
and this alchemy is about the intertwining, the alternation
108
468083
7083
ve bu simya, kadın ve erkek bakışaçılarının
08:11
between the feminine and masculine perspectives.
109
475166
3500
iç içe olmasını ve karşılıklı iletişimini gerektirir.
08:14
That's the real zipper.
110
478666
2051
İşte asıl karma bu.
08:16
And we need to establish that existentially
111
480717
3049
Ve bunu sosyopolitik olarak yapmadan önce,
08:19
before we do so sociopolitically.
112
483766
2451
varoluşsal olarak yapmalıyız.
08:22
According to a Quranic verse
113
486217
2899
Kuran'da bir ayette denildiği gibi:
08:25
"Salam" -- peace -- "is the word of the all-merciful God, raheem."
114
489116
6501
"Selamet" --barış-- "merhametli Allah'ın, rahimin sözüdür."
08:31
In turn, the word "raheem," which is known in all Abrahamic traditions,
115
495617
5735
Ayrıca, tüm semavi kültürlerde bilinen "rahim" sözcüğü
08:37
has the same root in Arabic as the word "rahem" -- womb --
116
501352
4701
Arapça kökenli "rahem" -- rahim-- kelimesinden gelir
08:41
symbolizing the maternal feminine encompassing all humanity
117
506053
5834
ve kadınların anaçlığının, kadından erkeğe,
08:47
from which the male and the female,
118
511887
2116
tüm kabilelerden halklara kadar
08:49
from which all tribes, all peoples, have emanated from.
119
514003
5533
tüm insanlığı kuşattığını sembolize eder.
08:55
And so just as the womb entirely envelopes the embryo, which grows within it,
120
519536
9011
Yani, rahim nasıl bir embriyonun oluşmasını sağlayıp onu büyütürse
09:04
the divine matrix of compassion nourishes the entire existence.
121
528547
7766
şefkatin sonsuz matrisi de tüm varoluşu o şekilde besler.
09:12
Thus we are told that "My mercy encompasses all things."
122
536313
5367
Bu yüzden bize şöyle dendi: "Merhametim herşeyi sarmalar."
09:17
Thus we are told that "My mercy takes precedence over my anger."
123
541680
6000
Bu yüzden bize şöyle dendi: "Merhametim öfkemden üstün gelir."
09:23
May we all be granted a grace of mercy.
124
547680
4583
Hepimiz merhamet lütfuyla onurlandırılalım.
09:28
(Applause)
125
552263
3820
(Alkışlar)
09:31
Thank you.
126
556083
2104
Teşekkür ederim.
09:34
(Applause)
127
558187
5420
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Zahra' Langhi - ActivistZahra' Langhi is the cofounder of Libyan Women’s Platform for Peace (LWPP), a movement advocating for women’s socio-political empowerment and peace-building.
Why you should listen
Zahra’ Langhi is a gender specialist, civil society strategist, political activist advocating for peace, human rights and women’s leadership, scholar, and researcher in the field of Middle Eastern history, metaphysics, mysticism, and female spirituality in comparative religions.
She is the cofounder of Libyan Women’s Platform for Peace (LWPP), a pressure group/movement advocating for women’s socio-political empowerment and peace-building. In conjunction with Karama and the UN Women, she coordinated the Libyan Women’s Political Empowerment (LWPE) program, aimed at empowering women in Libya to become active participants and leaders of political, economic, and social reforms, and to ensure that gender equality and women’s rights are fully integrated in democratic transition, including in governance processes, legislation, and policies. Langhi led LWPP’s initiative of lobbying for the introduction of the zipper list (alternation of males and females in political parties) in the election law, which has secured 17.5 of the seats in the National Congress.
Langhi co-produced and presented a TV program on the elections of the National Congress and the democratic transition in Libya.
Zahra' Langhi | Speaker | TED.com