TED2002
Pamelia Kurstin: The untouchable music of the theremin
Pamelia Kurstin gra na thereminie niedotykalną muzykę
Filmed:
Readability: 3.5
2,115,903 views
Pamelia Kurstin to wirtuozka thereminu, instrumentu, którego nie można dotykać, znanego głównie ze ścieżek dźwiękowych dawnych filmów science fiction. W swoim wystąpieniu mówi o thereminie i przedstawia utwory takie jak "Autumn Leaves", "Lush Life" i "Listen: the Words Are Gone" Davida Masha.
Pamelia Kurstin - Theremin player
Pamelia Kurstin excavates a dusty artifact from the prehistoric strata of electronic music -- and demonstrates how to squeeze soul from an instrument you can't even touch. Full bio
Pamelia Kurstin excavates a dusty artifact from the prehistoric strata of electronic music -- and demonstrates how to squeeze soul from an instrument you can't even touch. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
(Music)
0
0
308000
(Muzyka)
05:20
(Applause)
1
308000
9000
(Brawa)
05:35
Thank you. Ooh, I'm like, "Phew, phew, calm down. Get back into my body now." (Laughter)
2
323000
5000
Uspokój się, wracaj do ciała.
05:40
Usually when I play out, the first thing that happens is
3
328000
4000
Kiedy zaczynam grać, ktoś zwykle krzyczy:
05:44
people scream out, "What's she doing?!"
4
332000
3000
"Co ona tam robi?"
05:47
I'll play at these rock shows, be on stage
5
335000
3000
Gram na koncertach rockowych,
05:50
standing completely still, and they're like,
6
338000
2000
stoję bez ruchu na scenie.
05:52
"What's she doing?! What's she doing?!"
7
340000
3000
"Co ona robi?"
05:55
And then I'll kind of be like -- (Vvvwow!) -- and then they're like, "Whoa!"
8
343000
4000
Wtedy robię... (Wwum)
05:59
(Laughter)
9
347000
2000
(Śmiech)
06:01
I'm sure you're trying to figure out,
10
349000
4000
Na pewno zastanawiacie się,
06:05
"Well, how does this thing work?"
11
353000
2000
jak to działa.
06:07
Well, what I'm doing is
12
355000
4000
A więc podczas gry...
06:11
controlling the pitch with my left hand.
13
359000
5000
Wysokość dźwięku kontroluję lewą ręką.
06:18
See, the closer I get to this antenna, the higher the note gets --
14
366000
5000
Im bliżej tej anteny, tym wyższy dźwięk.
06:23
(Portamento) --
15
371000
3000
(Portamento)
06:26
and you can get it really low.
16
374000
2000
Można zejść nisko.
06:28
And with this hand I'm controlling the volume,
17
376000
3000
Tą ręką kontroluję natężenie.
06:31
so the further away my right hand gets, the louder it gets.
18
379000
4000
Im dalej, tym głośniejszy dźwięk.
06:35
(Tones)
19
383000
3000
(Dźwięki)
06:38
So basically, with both of your hands
20
386000
2000
Pracujemy rękami,
06:40
you're controlling pitch and volume and kind of
21
388000
4000
kontrolujemy ton i natężenie,
06:44
trying to create the illusion that you're doing separate notes,
22
392000
4000
udając, że to osobne nuty, choć tak naprawdę,
06:48
when really it's continuously going ...
23
396000
2000
to nie ma tu przerwy...
06:50
(Flourish ... Beep)
24
398000
4000
(Ozdobnik... Piknięcie)
06:54
(Laughter)
25
402000
3000
(Śmiech)
07:03
Sometimes I startle myself: I'll forget that I have it on,
26
411000
2000
Czasami zapominam,
07:05
and I'll lean over to pick up something,
27
413000
3000
że jest włączony, pochylam się po coś
07:08
and then it goes like -- (Blip) -- "Oh!"
28
416000
3000
i nagle robi "pik".
07:11
And it's like a funny sound effect that follows you around
29
419000
3000
Dodaje do mnie śmieszne efekty dźwiękowe,
07:14
if you don't turn the thing off.
30
422000
2000
jeśli go nie wyłączę.
07:16
(Laughter)
31
424000
5000
(Śmiech)
07:21
Maybe we'll go into the next tune,
32
429000
4000
Może zagram następny utwór,
07:25
because I totally lost where this is going.
33
433000
4000
bo kompletnie straciłam wątek.
07:29
We're going to do a song by David Mash called "Listen: the Words Are Gone,"
34
437000
5000
To będzie "Listen: the Words Are Gone" Davida Masha.
07:34
and maybe I'll have words come back into me afterwards if I can relax.
35
442000
4000
Potem może wrócą do mnie słowa.
07:38
(Music)
36
446000
174000
(Muzyka)
10:32
(Applause)
37
620000
10000
(Brawa)
10:44
So, I'm trying to think of some of the questions
38
632000
3000
Przypominam sobie pytania, które zwykle słyszę.
10:47
that are commonly asked; there are so many.
39
635000
2000
Przypominam sobie pytania, które zwykle słyszę.
10:49
And ... Well, I guess I could tell you
40
637000
3000
Może opowiem historię thereminu.
10:52
a little of the history of the theremin.
41
640000
2000
Może opowiem historię thereminu.
10:54
It was invented around the 1920s, and the inventor, Léon Theremin
42
642000
6000
Wynalazł go w latach 20. XX wieku Léon Theremin,
11:00
-- he also was a musician besides an inventor --
43
648000
5000
który sam był muzykiem, nie tylko wynalazcą,
11:05
he came up with the idea for making the theremin,
44
653000
5000
a theremin wymyślił bodajże
11:10
I think, when he was working on some shortwave radios.
45
658000
4000
pracując nad krótkofalówkami.
11:14
And there'd be that sound in the signal -- it's like (Screeching) --
46
662000
3000
W przekazie radiowym pojawiał się dźwięk... (Pisk)
11:17
and he thought, "Oh, what if I could control that sound
47
665000
4000
Pomyślał, że gdyby można było go kontrolować,
11:21
and turn it into an instrument, because there are pitches in it."
48
669000
4000
byłby z tego instrument, bo to dźwięk muzyczny.
11:25
And so somehow through developing that,
49
673000
3000
I zacząwszy od tego,
11:28
he eventually came to make the theremin the way it is now.
50
676000
4000
opracował w końcu theremin.
11:35
And a lot of times, even kids nowadays,
51
683000
4000
Kiedy ktoś próbuje naśladować theremin,
11:39
they'll make reference to a theremin by going, "Whoo-hoo-hoo-hoo,"
52
687000
4000
robi "łuuuu"... Bo w latach 50.,
11:43
because in the '50s it was used in the sci-fi horror movies,
53
691000
2000
theremin był na ścieżkach dźwiękowych horrorów sci-fi... (Łuu)
11:45
that sound that's like ... (Woo-hoo-hoo-hoo)
54
693000
4000
theremin był na ścieżkach dźwiękowych horrorów sci-fi... (Łuu)
11:49
(Laughter)
55
697000
3000
(Śmiech)
11:52
It's kind of a funny, goofy sound to do.
56
700000
4000
To typowy, śmieszny dźwięk thereminu.
11:58
And sometimes if I have too much coffee,
57
706000
2000
Kiedy wypiję dużo kawy,
12:00
then my vibrato gets out of hand.
58
708000
2000
vibrato mi się psuje.
12:02
You're really sensitive to your body and its functions
59
710000
3000
Grając na tym, wyrabiamy świadomość ciała.
12:05
when you're behind this thing.
60
713000
2000
Grając na tym, wyrabiamy świadomość ciała.
12:07
You have to stay so still if you want to have the most control.
61
715000
3000
Żeby kontrolować dźwięk, musimy stać nieruchomo.
12:10
It reminds me of the balancing act earlier on -- what Michael was doing --
62
718000
5000
Przypomina mi to wcześniejszy występ Michaela, z równowagą,
12:15
because you're fighting so hard to keep the balance
63
723000
3000
bo tu też walczę o równowagę,
12:18
with what you're playing with and stay in tune, and at the same time
64
726000
6000
bo skupiam się na utworze, na właściwych nutach,
12:24
you don't want to focus so much on being in tune all the time;
65
732000
3000
ale z drugiej strony, nie tylko to jest ważne,
12:27
you want to be feeling the music.
66
735000
3000
trzeba też poczuć muzykę.
12:30
And then also, you're trying to stay very, very, very still
67
738000
4000
Ale trzeba też stać nieruchomo,
12:34
because little movements with other parts of your body
68
742000
4000
bo najmniejsze poruszenia ciała
12:38
will affect the pitch, or sometimes if you're holding a low note -- (Tone rising out of key) --
69
746000
4000
mogą zmienić ton, a przy długich, niskich tonach,
12:45
and breathing will make it ...
70
753000
3000
kiedy oddycham, to czasem... (Ton się zmienia)
12:48
(Laughter)
71
756000
1000
(Śmiech)
12:49
If I pass out on the next song ...
72
757000
3000
W następnym utworze mogę zemdleć.
12:52
(Laughter)
73
760000
2000
(Śmiech)
12:54
I think of it almost like
74
762000
4000
Dla mnie theremin to jak instrument joginki,
12:58
like a yoga instrument because it makes you so aware
75
766000
3000
bo sprawia, że jestem bardzo świadoma
13:01
of every little crazy thing your body is doing,
76
769000
4000
wszystkiego, co dzieje się w moim ciele,
13:05
or just aware of what you don't want it to be doing
77
773000
5000
albo czego ciało nie może robić,
13:10
while you're playing; you don't want to have any sudden movements.
78
778000
4000
na przykład nie może być żadnych nagłych ruchów.
13:14
And if I go to a club and play a gig, people are like,
79
782000
3000
Kiedy gram w klubach,
13:17
"Here, have some drinks on us!"
80
785000
2000
ludzie stawiają mi drinki,
13:19
And it's like, "Well, I'm about to go on soon;
81
787000
3000
ale muszę odmówić,
13:22
I don't want to be like -- (Teetering tones) -- you know?"
82
790000
4000
bo nie chcę potem grać tak... (Falujący dźwięk)
13:26
It really does reflect the mood that you're in also,
83
794000
3000
Theremin oddaje też aktualny nastrój,
13:29
if you're ...
84
797000
2000
podobnie jak u piosenkarek,
13:31
it's similar to being a vocalist, except
85
799000
3000
podobnie jak u piosenkarek,
13:34
instead of it coming out of your throat,
86
802000
2000
ale dźwięk kontrolujemy w powietrzu, nie w gardle,
13:36
you're controlling it just in the air
87
804000
2000
ale dźwięk kontrolujemy w powietrzu, nie w gardle,
13:38
and you don't really have a point of reference;
88
806000
3000
więc brak jest punktu odniesienia.
13:41
you're always relying on your ears and adjusting constantly.
89
809000
5000
Polegamy na słuchu i ciągle się dopasowujemy
13:46
You just have to always adjust to what's happening
90
814000
2000
do tego, co się dzieje,
13:48
and realize you'll have bummer notes come here and there
91
816000
4000
słyszymy, że są gdzieś niechciane tony,
13:52
and listen to it, adjust it, and just move on,
92
820000
3000
dopasowujemy się i gramy dalej,
13:55
or else you'll get too tied up and go crazy. Like me.
93
823000
7000
bo inaczej musielibyśmy zwariować, jak ja.
14:04
I think we will play another tune now.
94
832000
4000
Teraz zagram następny utwór.
14:09
I'm going to do "Lush Life." It's one of my favorite tunes to play.
95
837000
3000
"Lush Life", jeden z moich ulubionych.
14:12
(Music)
96
840000
290000
(Muzyka)
19:02
(Applause)
97
1130000
3000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Pamelia Kurstin - Theremin playerPamelia Kurstin excavates a dusty artifact from the prehistoric strata of electronic music -- and demonstrates how to squeeze soul from an instrument you can't even touch.
Why you should listen
The theremin, the first electronic instrument ever invented, was on the brink of historic oblivion when it was rescued from obscurity by director Steven Martin's classic 1994 documentary Theremin: An Electronic Odyssey . And while a few brave souls have sought to master this temperamental instrument since then, none have done so with more sly effervescence than Pamelia Kurstin.
From the rock-steady composure she assumes behind the instrument (necessary lest her breathing drive the sensors out of tune), one might presume a shrinking conservatory personality, but a quick glance at the MySpace page of the self-described "bird-punching rollerskating thereminist" will quickly dash any of these quaint notions. Far from being a quirky curiosity, however, Kurstin is a sensitive, emotional stylist capable of coaxing sublime melodic content out of an instrument usually doomed to B-movie sci-fi soundtracks. (And her walking bass imitation is pretty cool too.)
Born in Los Angeles, Kurstin currently resides in Vienna, and performs with her latest project Blueblut, among many others. Her latest solo CD, Thinking Out Loud, was released in 2007 on John Zorn's legendary Tzadik label. She'll bathe your dog and give you a haircut ("if you're daring," she warns) in exchange for a six-pack.
Pamelia Kurstin | Speaker | TED.com