TED2002
Pamelia Kurstin: The untouchable music of the theremin
Pamelia Kurstin: Âm nhạc được tạo ra mà không chạm vào phím đàn - nhạc cụ theremin
Filmed:
Readability: 3.5
2,115,903 views
Virtuoso Pamelia Kurstin trình diễn và nói chuyện về nhạc cụ điện tử theremin, một loại nhạc cụ không chỉ được dùng trong phim kinh dị với những nốt nhạc được tạo ra mà không cần chạm vào phím đàn. Các bài hát bao gồm "Lá mùa thu", "Cuộc sống tươi đẹp" và " Nghe này lời nói ấy đã không còn" của David Mash
Pamelia Kurstin - Theremin player
Pamelia Kurstin excavates a dusty artifact from the prehistoric strata of electronic music -- and demonstrates how to squeeze soul from an instrument you can't even touch. Full bio
Pamelia Kurstin excavates a dusty artifact from the prehistoric strata of electronic music -- and demonstrates how to squeeze soul from an instrument you can't even touch. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
(Music)
0
0
308000
(Âm nhạc)
05:20
(Applause)
1
308000
9000
(Vỗ tay)
05:35
Thank you. Ooh, I'm like, "Phew, phew, calm down. Get back into my body now." (Laughter)
2
323000
5000
Cảm ơn. Tôi thấy như " Phù, bình tĩnh nào.
Hãy trở lại thân xác nào." (Cười)
Hãy trở lại thân xác nào." (Cười)
05:40
Usually when I play out, the first thing that happens is
3
328000
4000
Thông thường khi tôi chơi đàn,
điều đầu tiên xảy ra là
điều đầu tiên xảy ra là
05:44
people scream out, "What's she doing?!"
4
332000
3000
mọi người la hét, "Cô ấy đang làm gì vậy?"
05:47
I'll play at these rock shows, be on stage
5
335000
3000
Tôi sẽ chơi trong những buổi nhạc rock
ở trên sân khấu
ở trên sân khấu
05:50
standing completely still, and they're like,
6
338000
2000
và đứng yên, rồi họ sẽ nói
05:52
"What's she doing?! What's she doing?!"
7
340000
3000
"Cô ta đang làm làm vậy?!"
05:55
And then I'll kind of be like -- (Vvvwow!) -- and then they're like, "Whoa!"
8
343000
4000
Rồi tôi sẽ như thế này
và họ sẽ hét lên "Whoa"
và họ sẽ hét lên "Whoa"
05:59
(Laughter)
9
347000
2000
(Cười)
06:01
I'm sure you're trying to figure out,
10
349000
4000
Tôi chắc chắn bạn đang cố gắng hiểu,
06:05
"Well, how does this thing work?"
11
353000
2000
" Cái này dùng thế nào?"
06:07
Well, what I'm doing is
12
355000
4000
Những gì tôi đang làm là
06:11
controlling the pitch with my left hand.
13
359000
5000
kiểm soát cao độ bằng tay trái.
06:18
See, the closer I get to this antenna, the higher the note gets --
14
366000
5000
Tay tôi ở càng gần chiếc râu, nốt càng cao
06:23
(Portamento) --
15
371000
3000
(luyến ngắt)
06:26
and you can get it really low.
16
374000
2000
và bạn cũng có thể để nốt nhạc rất thấp.
06:28
And with this hand I'm controlling the volume,
17
376000
3000
Với tay này, tôi điều chỉnh âm lượng,
06:31
so the further away my right hand gets, the louder it gets.
18
379000
4000
tay phải của tôi để càng xa,
âm lượng càng to.
âm lượng càng to.
06:35
(Tones)
19
383000
3000
(Tiếng nhạc)
06:38
So basically, with both of your hands
20
386000
2000
Về cơ bản, với hai tay
06:40
you're controlling pitch and volume and kind of
21
388000
4000
bạn có thể kiểm soát cả cao độ và âm lượng
06:44
trying to create the illusion that you're doing separate notes,
22
392000
4000
giống như cố gắng tạo ra ảo giác
rằng bạn đang tạo ra những âm riêng biệt
rằng bạn đang tạo ra những âm riêng biệt
06:48
when really it's continuously going ...
23
396000
2000
khi nó tiếp tục như vậy...
06:50
(Flourish ... Beep)
24
398000
4000
(nhạc dạo)
06:54
(Laughter)
25
402000
3000
(Cười)
07:03
Sometimes I startle myself: I'll forget that I have it on,
26
411000
2000
Đôi khi tôi cũng giật mình
Tôi quên là mình đang điều khiển cái này.
Tôi quên là mình đang điều khiển cái này.
07:05
and I'll lean over to pick up something,
27
413000
3000
khi tôi nhoài người để lấy cái gì đó
07:08
and then it goes like -- (Blip) -- "Oh!"
28
416000
3000
thì sẽ có âm thanh (Blip) "Oh!"
07:11
And it's like a funny sound effect that follows you around
29
419000
3000
Nó là hiệu ứng âm thanh buồn cười
có ảnh hưởng đến bạn
có ảnh hưởng đến bạn
07:14
if you don't turn the thing off.
30
422000
2000
nếu bạn không tắt cái này đi.
07:16
(Laughter)
31
424000
5000
(Cười)
07:21
Maybe we'll go into the next tune,
32
429000
4000
Có thể chúng ta sẽ nói về giai điệu tiếp theo
07:25
because I totally lost where this is going.
33
433000
4000
vì tôi hoàn toàn lạc lối.
07:29
We're going to do a song by David Mash called "Listen: the Words Are Gone,"
34
437000
5000
Chúng ta sẽ thực hiện bài hát "Nghe này:
lời nói ấy đã không còn" của David Mash
lời nói ấy đã không còn" của David Mash
07:34
and maybe I'll have words come back into me afterwards if I can relax.
35
442000
4000
và tôi sẽ giải thích thêm
nếu tôi có thể thư giãn
nếu tôi có thể thư giãn
07:38
(Music)
36
446000
174000
(Âm nhạc)
10:32
(Applause)
37
620000
10000
(Vỗ tay)
10:44
So, I'm trying to think of some of the questions
38
632000
3000
Tôi đang cố nghĩ về một số câu hỏi
10:47
that are commonly asked; there are so many.
39
635000
2000
phổ biến, quả thực có rất nhiều.
10:49
And ... Well, I guess I could tell you
40
637000
3000
Tôi đoán là tôi có thể nói với bạn
10:52
a little of the history of the theremin.
41
640000
2000
đôi điều về lịch sử của nhạc cụ này.
10:54
It was invented around the 1920s, and the inventor, Léon Theremin
42
642000
6000
Nó được phát minh những năm 1920
bởi Léon Theremin
bởi Léon Theremin
11:00
-- he also was a musician besides an inventor --
43
648000
5000
ngoài việc là nhà phát minh,
ông cũng là nhạc sỹ
ông cũng là nhạc sỹ
11:05
he came up with the idea for making the theremin,
44
653000
5000
ông có ý tưởng tạo ra nhạc cụ này
11:10
I think, when he was working on some shortwave radios.
45
658000
4000
khi ông đang làm việc với vô tuyến sóng ngắn.
11:14
And there'd be that sound in the signal -- it's like (Screeching) --
46
662000
3000
có âm thanh trong tín hiệu này
11:17
and he thought, "Oh, what if I could control that sound
47
665000
4000
ông đã nghĩ "Ôi, chuyện gì sẽ xảy ra
nếu mình có thể kiểm soát âm thanh
nếu mình có thể kiểm soát âm thanh
11:21
and turn it into an instrument, because there are pitches in it."
48
669000
4000
và biến nó thành nhạc cụ
bởi vì có cao độ trong đó"
bởi vì có cao độ trong đó"
11:25
And so somehow through developing that,
49
673000
3000
và qua quá trình phát triển,
11:28
he eventually came to make the theremin the way it is now.
50
676000
4000
cuối cùng ông đã tạo ra nhạc cụ theremin này
11:35
And a lot of times, even kids nowadays,
51
683000
4000
rất nhiều lần, trẻ con ngày nay
11:39
they'll make reference to a theremin by going, "Whoo-hoo-hoo-hoo,"
52
687000
4000
nhắc đến theremin "Whoo-hoo-hoo-hoo,"
11:43
because in the '50s it was used in the sci-fi horror movies,
53
691000
2000
bởi vì trong những năm 50,
nó được dùng trong phim kinh dị
nó được dùng trong phim kinh dị
11:45
that sound that's like ... (Woo-hoo-hoo-hoo)
54
693000
4000
âm thanh của nó như thế này
11:49
(Laughter)
55
697000
3000
(Cười)
11:52
It's kind of a funny, goofy sound to do.
56
700000
4000
một âm thanh khá buồn cười và đáng sợ nhỉ
11:58
And sometimes if I have too much coffee,
57
706000
2000
Đôi khi nếu tôi uống quá nhiều cafe,
12:00
then my vibrato gets out of hand.
58
708000
2000
tôi mất kiểm soát độ rung của tay.
12:02
You're really sensitive to your body and its functions
59
710000
3000
Bạn nhạy cảm với cơ thể của mình
và chức năng của nó
và chức năng của nó
12:05
when you're behind this thing.
60
713000
2000
khi bạn ở đằng sau nhạc cụ này
12:07
You have to stay so still if you want to have the most control.
61
715000
3000
Bạn phải vững tâm
nếu bạn muốn kiểm soát tốt.
nếu bạn muốn kiểm soát tốt.
12:10
It reminds me of the balancing act earlier on -- what Michael was doing --
62
718000
5000
Điều này khiến tôi nhớ đến việc giữ thăng bằng
Michael đang làm gì
Michael đang làm gì
12:15
because you're fighting so hard to keep the balance
63
723000
3000
bởi vì bạn đang rất vất vả để giữ thăng bằng
12:18
with what you're playing with and stay in tune, and at the same time
64
726000
6000
khi bạn vừa phải chơi
vừa phải giữ đúng nhịp điệu cùng một lúc
vừa phải giữ đúng nhịp điệu cùng một lúc
12:24
you don't want to focus so much on being in tune all the time;
65
732000
3000
bạn không muốn luôn luôn
phải tập trung vào giai điệu
phải tập trung vào giai điệu
12:27
you want to be feeling the music.
66
735000
3000
bạn muốn cảm nhận âm nhạc.
12:30
And then also, you're trying to stay very, very, very still
67
738000
4000
và bạn cũng đang cố gắng vững tâm
12:34
because little movements with other parts of your body
68
742000
4000
bởi vì cơ thể bạn di chuyển một chút thôi
12:38
will affect the pitch, or sometimes if you're holding a low note -- (Tone rising out of key) --
69
746000
4000
cũng ảnh hưởng đến cao độ, hoặc đôi khi
nếu bạn giữ nốt thấp (nhịp điệu bị chệch)
nếu bạn giữ nốt thấp (nhịp điệu bị chệch)
12:45
and breathing will make it ...
70
753000
3000
và hơi thở sẽ khiến nó...
12:48
(Laughter)
71
756000
1000
(Cười)
12:49
If I pass out on the next song ...
72
757000
3000
Nếu tôi chuyển sang bài hát tiếp theo...
12:52
(Laughter)
73
760000
2000
(Cười)
12:54
I think of it almost like
74
762000
4000
Tôi nghĩ nó giống như
12:58
like a yoga instrument because it makes you so aware
75
766000
3000
một nhạc cụ yoga
bởi vì nó khiến bạn nhận ra rằng
bởi vì nó khiến bạn nhận ra rằng
13:01
of every little crazy thing your body is doing,
76
769000
4000
cơ thể của bạn chỉ tạo ra một chút điên rồ thôi,
13:05
or just aware of what you don't want it to be doing
77
773000
5000
hoặc nhận ra bạn không muốn điều gì xảy ra
13:10
while you're playing; you don't want to have any sudden movements.
78
778000
4000
trong khi đang chơi; bạn không muốn có
bất cứ chuyển động đột ngột nào.
bất cứ chuyển động đột ngột nào.
13:14
And if I go to a club and play a gig, people are like,
79
782000
3000
Nếu bạn đến câu lạc bộ và chơi nhạc,
mọi người sẽ phản ứng
mọi người sẽ phản ứng
13:17
"Here, have some drinks on us!"
80
785000
2000
"Hãy đến uống với chúng tôi nào!"
13:19
And it's like, "Well, I'm about to go on soon;
81
787000
3000
Và " Ồ, tôi sẽ còn uống nữa mà;
13:22
I don't want to be like -- (Teetering tones) -- you know?"
82
790000
4000
tôi không muốn như thế này -- (tiếng bập bênh)--?
13:26
It really does reflect the mood that you're in also,
83
794000
3000
Nó thực sự có ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn,
13:29
if you're ...
84
797000
2000
Nếu bạn...
13:31
it's similar to being a vocalist, except
85
799000
3000
giống như cảm giác trở thành ca sỹ,
13:34
instead of it coming out of your throat,
86
802000
2000
thay vì nó phát ra từ cổ họng,
13:36
you're controlling it just in the air
87
804000
2000
bạn đang kiểm soát trong không gian
13:38
and you don't really have a point of reference;
88
806000
3000
và không muốn mất đi một chút thích thú nào
13:41
you're always relying on your ears and adjusting constantly.
89
809000
5000
bạn luôn tin vào đôi tai của mình
và thích ứng liên tục.
và thích ứng liên tục.
13:46
You just have to always adjust to what's happening
90
814000
2000
Bạn chỉ phải thích ứng với những gì đang xảy ra
13:48
and realize you'll have bummer notes come here and there
91
816000
4000
và nhận ra bạn tạo ra tiếng vỡ
13:52
and listen to it, adjust it, and just move on,
92
820000
3000
lắng nghe, thích ứng và tiếp tục
13:55
or else you'll get too tied up and go crazy. Like me.
93
823000
7000
hoặc bạn sẽ mệt mỏi và trở nên điên cuồng.
Giống tôi.
Giống tôi.
14:04
I think we will play another tune now.
94
832000
4000
Tôi nghĩ chúng ta hãy chơi nhịp điệu khác
14:09
I'm going to do "Lush Life." It's one of my favorite tunes to play.
95
837000
3000
Tôi sẽ chơi bài "Cuộc đời nở hoa".
Giai điệu yêu thích của tôi.
Giai điệu yêu thích của tôi.
14:12
(Music)
96
840000
290000
(Âm nhạc)
19:02
(Applause)
97
1130000
3000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Pamelia Kurstin - Theremin playerPamelia Kurstin excavates a dusty artifact from the prehistoric strata of electronic music -- and demonstrates how to squeeze soul from an instrument you can't even touch.
Why you should listen
The theremin, the first electronic instrument ever invented, was on the brink of historic oblivion when it was rescued from obscurity by director Steven Martin's classic 1994 documentary Theremin: An Electronic Odyssey . And while a few brave souls have sought to master this temperamental instrument since then, none have done so with more sly effervescence than Pamelia Kurstin.
From the rock-steady composure she assumes behind the instrument (necessary lest her breathing drive the sensors out of tune), one might presume a shrinking conservatory personality, but a quick glance at the MySpace page of the self-described "bird-punching rollerskating thereminist" will quickly dash any of these quaint notions. Far from being a quirky curiosity, however, Kurstin is a sensitive, emotional stylist capable of coaxing sublime melodic content out of an instrument usually doomed to B-movie sci-fi soundtracks. (And her walking bass imitation is pretty cool too.)
Born in Los Angeles, Kurstin currently resides in Vienna, and performs with her latest project Blueblut, among many others. Her latest solo CD, Thinking Out Loud, was released in 2007 on John Zorn's legendary Tzadik label. She'll bathe your dog and give you a haircut ("if you're daring," she warns) in exchange for a six-pack.
Pamelia Kurstin | Speaker | TED.com