TED2009
Jacqueline Novogratz: An escape from poverty
Jacqueline Novogratz o wychodzeniu z ubóstwa
Filmed:
Readability: 3.3
1,298,963 views
Jacqueline Novogratz opowiada przejmującą historię o spotkaniu z Jane, byłą prostytutką ze slumsów w Nairobi, która chciała przezwyciężyć biedę, zostać lekarzem i wyjść za mąż. Jej marzenia spełniły się w sposób przez nią nieoczekiwany.
Jacqueline Novogratz - Investor and advocate for moral leadership
Jacqueline Novogratz works to enable human flourishing. Her organization, Acumen, invests in people, companies and ideas that see capital and networks as means, not ends, to solving the toughest issues of poverty. Full bio
Jacqueline Novogratz works to enable human flourishing. Her organization, Acumen, invests in people, companies and ideas that see capital and networks as means, not ends, to solving the toughest issues of poverty. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I've been working on issues of poverty for more than 20 years,
0
0
4000
Od ponad 20 lat zajmuję się tematem ubóstwa.
00:16
and so it's ironic that the problem that and question that I most grapple with
1
4000
5000
Paradoksalnie najtrudniejszym problemem jest
00:21
is how you actually define poverty. What does it mean?
2
9000
3000
zdefiniowanie tego słowa. Co ono oznacza?
00:24
So often, we look at dollar terms --
3
12000
2000
Często naszym kryterium jest dolar --
00:26
people making less than a dollar or two or three a day.
4
14000
2000
ludzie, którzy zarabiają mniej niż dolara lub dwa dziennie.
00:28
And yet the complexity of poverty really has to look at
5
16000
5000
Jednak złożoność problemu każe nam postrzegać dochód
00:33
income as only one variable.
6
21000
2000
jako jedną z wielu zmiennych.
00:35
Because really, it's a condition about choice,
7
23000
2000
Tak na prawdę bowiem chodzi o możliwość wyboru
00:37
and the lack of freedom.
8
25000
2000
i brak wolności.
00:39
And I had an experience that really deepened and elucidated for me
9
27000
3000
Miałam okazję doświadczyć czegoś, co pogłębiło
00:42
the understanding that I have.
10
30000
2000
moje rozumienie biedy.
00:44
It was in Kenya, and I want to share it with you.
11
32000
2000
Działo się to w Kenii.
00:46
I was with my friend Susan Meiselas, the photographer,
12
34000
2000
Byłam z koleżanką, fotografką Susan Meiselas,
00:48
in the Mathare Valley slums.
13
36000
2000
w slumsach Mathare Valley.
00:50
Now, Mathare Valley is one of the oldest slums in Africa.
14
38000
3000
To jedne z najstarszych slumsów w Afryce.
00:53
It's about three miles out of Nairobi,
15
41000
2000
Leżą ok. 5 km od Nairobi,
00:55
and it's a mile long and about two-tenths of a mile wide,
16
43000
3000
są długie na 1,5 km i szerokie na 0,3 km.
00:58
where over half a million people
17
46000
2000
Żyje tam ponad pół miliona ludzi
01:00
live crammed in these little tin shacks,
18
48000
2000
stłoczonych w ciasnych budkach,
01:02
generation after generation, renting them,
19
50000
3000
wynajmowanych z pokolenia na pokolenie,
01:05
often eight or 10 people to a room.
20
53000
2000
po 8 lub 10 osób w jednym pokoju.
01:07
And it's known for prostitution, violence, drugs:
21
55000
6000
Miejsce znane z prostytucji, przemocy, narkotyków.
01:13
a hard place to grow up.
22
61000
2000
Trudno tam dorastać.
01:15
And when we were walking through the narrow alleys,
23
63000
2000
Kiedy szłyśmy wąskimi uliczkami,
01:17
it was literally impossible not to step in the
24
65000
3000
nie dało się nie wejść
01:20
raw sewage and the garbage alongside the little homes.
25
68000
4000
w ścieki i śmieci leżące wzdłuż domów.
01:24
But at the same time it was also
26
72000
2000
Ale nie dało się też nie zauważyć
01:26
impossible not to see the human vitality,
27
74000
3000
żywotności tych ludzi,
01:29
the aspiration and the ambition of the people who live there:
28
77000
3000
ich aspiracji i ambicji.
01:32
women washing their babies, washing their clothes, hanging them out to dry.
29
80000
3000
Kobiet, które myły dzieci, prały i suszyły im ubranka.
01:35
I met this woman, Mama Rose,
30
83000
2000
Poznałam jedną z nich, Mamę Rose,
01:37
who has rented that little tin shack for 32 years,
31
85000
3000
która od 32 lat wynajmuje malutką budkę
01:40
where she lives with her seven children.
32
88000
2000
i mieszka tam z siódemką dzieci.
01:42
Four sleep in one twin bed,
33
90000
2000
Czworo śpi na podwójnym łóżku,
01:44
and three sleep on the mud and linoleum floor.
34
92000
3000
a troje na ziemi i na linoleum.
01:47
And she keeps them all in school by selling water from that kiosk,
35
95000
4000
Mogą chodzić do szkoły, bo matka sprzedaje wodę,
01:51
and from selling soap and bread from the little store inside.
36
99000
4000
mydło i chleb w małym sklepiku wewnątrz domu.
01:55
It was also the day after the inauguration,
37
103000
2000
To było dzień po zaprzysiężeniu prezydenta.
01:57
and I was reminded how Mathare is still connected to the globe.
38
105000
4000
Dostrzegłam, że Mathare ma jednak kontakt ze światem.
02:01
And I would see kids on the street corners,
39
109000
2000
Widziałam na ulicy dzieci,
02:03
and they'd say "Obama, he's our brother!"
40
111000
2000
które krzyczały: "Obama to nasz brat!"
02:05
And I'd say "Well, Obama's my brother, so that makes you my brother too."
41
113000
3000
Wtedy ja na to: "Obama to też mój brat, więc i wy jesteście moimi braćmi."
02:08
And they would look quizzically, and then be like, "High five!"
42
116000
4000
Patrzyły zdziwione, a potem przybijały mi piątkę.
02:12
And it was here that I met Jane.
43
120000
3000
Tam spotkałam Jane.
02:15
I was struck immediately by the kindness and the gentleness in her face,
44
123000
3000
Poruszyła mnie dobroć i delikatność wypisana na jej twarzy.
02:18
and I asked her to tell me her story.
45
126000
3000
Poprosiłam, by opowiedziała mi swoją historię.
02:21
She started off by telling me her dream. She said, "I had two.
46
129000
3000
Zaczęła od swych marzeń. Powiedziała: "Miałam dwa marzenia.
02:24
My first dream was to be a doctor,
47
132000
2000
Pierwsze - by zostać lekarzem,
02:26
and the second was to marry a good man
48
134000
2000
a drugie - by poślubić dobrego człowieka,
02:28
who would stay with me and my family,
49
136000
2000
który byłby ze mną i z moją rodziną.
02:30
because my mother was a single mom,
50
138000
2000
Moja matka wychowywała mnie sama
02:32
and couldn't afford to pay for school fees.
51
140000
2000
i nie było jej stać na opłacenie mi szkoły.
02:34
So I had to give up the first dream, and I focused on the second."
52
142000
4000
Porzuciłam więc pierwsze marzenie i skoncentrowałam się na drugim".
02:38
She got married when she was 18, had a baby right away.
53
146000
3000
Wyszła za mąż w wieku 18 lat i szybko urodziła dziecko.
02:41
And when she turned 20, found herself pregnant with a second child,
54
149000
4000
Kiedy skończyła 20 lat, zaszła w ciążę z drugim dzieckiem,
02:45
her mom died and her husband left her -- married another woman.
55
153000
4000
jej matka umarła, a mąż ją zostawił -- ożenił się z inną.
02:49
So she was again in Mathare, with no income, no skill set, no money.
56
157000
4000
Była więc znów w Mathare bez dochodu, umiejętności, pieniędzy.
02:53
And so she ultimately turned to prostitution.
57
161000
3000
W końcu została prostytutką.
02:56
It wasn't organized in the way we often think of it.
58
164000
2000
Nie wyglądało to tak, jak sobie możemy wyobrażać.
02:58
She would go into the city at night with about 20 girls,
59
166000
3000
Szła nocą do miasta z około 20 dziewczętami
03:01
look for work, and sometimes come back with a few shillings,
60
169000
3000
w poszukiwaniu pracy i czasami wracała z kilkoma szylingami,
03:04
or sometimes with nothing.
61
172000
2000
a czasami z niczym.
03:06
And she said, "You know, the poverty wasn't so bad. It was the humiliation
62
174000
3000
Mówiła mi: "Bieda nie była taka zła. Najgorsze w tym wszystkim
03:09
and the embarrassment of it all."
63
177000
2000
było upokorzenie i wstyd".
03:11
In 2001, her life changed.
64
179000
4000
W roku 2001 jej życie się zmieniło.
03:15
She had a girlfriend who had heard about this organization, Jamii Bora,
65
183000
4000
Koleżanka powiedziała jej o organizacji Jamil Bora,
03:19
that would lend money to people no matter how poor you were,
66
187000
3000
która pożycza pieniądze niezależnie od stopnia ubóstwa,
03:22
as long as you provided a commensurate amount in savings.
67
190000
4000
o ile ma się jakiś wkład z własnych oszczędności.
03:26
And so she spent a year to save 50 dollars,
68
194000
3000
Przez rok więc zaoszczędziła 50 dolarów
03:29
and started borrowing, and over time she was able to buy a sewing machine.
69
197000
5000
i pożyczyła pieniądze, a po pewnym czasie kupiła maszynę do szycia.
03:34
She started tailoring.
70
202000
1000
Zaczęła szyć.
03:35
And that turned into what she does now,
71
203000
3000
I tak rozpoczęło się jej obecne zajęcie:
03:38
which is to go into the secondhand clothing markets,
72
206000
2000
chodzi na rynek z odzieżą używaną,
03:40
and for about three dollars and 25 cents she buys an old ball gown.
73
208000
4000
gdzie za 3 dolary i 25 centów kupuje stare suknie balowe.
03:44
Some of them might be ones you gave.
74
212000
2000
Może niektóre z waszych.
03:46
And she repurposes them with frills and ribbons,
75
214000
4000
Ozdabia je na nowo falbanami i wstążkami
03:50
and makes these frothy confections that she sells to women
76
218000
4000
i tworzy strojne kreacje, które sprzedaje kobietom
03:54
for their daughter's Sweet 16 or first Holy Communion --
77
222000
4000
na 16 urodziny ich córek lub Pierwszą Komunię --
03:58
those milestones in a life that people want to celebrate
78
226000
3000
na ważne okazje w życiu, które ludzie obchodzą
04:01
all along the economic spectrum.
79
229000
2000
niezależnie od statusu majątkowego.
04:03
And she does really good business. In fact, I watched her
80
231000
3000
I robi dobry interes. Obserwowałam ją,
04:06
walk through the streets hawking. And before you knew it,
81
234000
2000
gdy sprzedawała, chodząc ulicami. Zanim się spostrzegłam,
04:08
there was a crowd of women around her, buying these dresses.
82
236000
4000
zebrał się wokół niej tłum kobiet, które kupowały suknie.
04:12
And I reflected, as I was watching her sell the dresses,
83
240000
3000
Myślałam, patrząc, jak sprzedaje ubrania
04:15
and also the jewelry that she makes,
84
243000
2000
i ręcznie robioną biżuterię,
04:17
that now Jane makes more than four dollars a day.
85
245000
3000
że teraz Jane zarabia więcej niż 4 dolary dziennie,
04:20
And by many definitions she is no longer poor.
86
248000
3000
więc według wielu definicji nie jest już biedna.
04:23
But she still lives in Mathare Valley.
87
251000
2000
Jednak wciąż mieszka w Mathare Valley.
04:25
And so she can't move out.
88
253000
3000
Nie może się wyprowadzić.
04:28
She lives with all of that insecurity,
89
256000
2000
Żyje wśród tego braku stabilizacji.
04:30
and in fact, in January, during the ethnic riots,
90
258000
3000
W styczniu podczas zamieszek na tle etnicznym
04:33
she was chased from her home and had to find a new shack
91
261000
2000
wypędzono ją z domu i musiała szukać
04:35
in which she would live.
92
263000
2000
nowego mieszkania.
04:37
Jamii Bora understands that and understands
93
265000
2000
Jamil Bora to rozumie. I rozumie,
04:39
that when we're talking about poverty,
94
267000
2000
że gdy mówimy o ubóstwie,
04:41
we've got to look at people all along the economic spectrum.
95
269000
3000
musimy patrzeć na ludzi w każdej sytuacji materialnej.
04:44
And so with patient capital from Acumen and other organizations,
96
272000
3000
Z funduszów organizacji takich jak Acumen
04:47
loans and investments that will go the long term with them,
97
275000
3000
oraz z długoterminowych kredytów i inwestycji,
04:50
they built a low-cost housing development,
98
278000
4000
buduje więc niskobudżetowe domy
04:54
about an hour outside Nairobi central.
99
282000
4000
godzinę drogi od centrum Nairobi.
04:58
And they designed it from the perspective of
100
286000
2000
Zaprojektowano je z myślą o klientach
05:00
customers like Jane herself,
101
288000
2000
takich jak Jane,
05:02
insisting on responsibility and accountability.
102
290000
2000
z naciskiem na odpowiedzialność i sumienność.
05:04
So she has to give 10 percent of the mortgage --
103
292000
4000
Jane musi dać 10 procent hipoteki --
05:08
of the total value, or about 400 dollars in savings.
104
296000
4000
całej ceny mieszkania, około 400 dolarów z oszczędności.
05:12
And then they match her mortgage to what she paid in rent for her little shanty.
105
300000
5000
Wtedy dostosowują jej opłaty do tego, co płaciła jako czynsz w slumsach.
05:17
And in the next couple of weeks, she's going to be
106
305000
2000
Za kilka tygodni jej rodzina będzie jedną
05:19
among the first 200 families to move into this development.
107
307000
3000
z 200 rodzin, które się tam wprowadzą.
05:22
When I asked her if she feared anything,
108
310000
4000
Zapytałam ją, czy się czegoś boi,
05:26
or whether she would miss anything from Mathare,
109
314000
2000
czy będzie tęsknić za czymś z Mathare,
05:28
she said, "What would I fear
110
316000
2000
a ona na to: "Czego miałabym się bać,
05:30
that I haven't confronted already?
111
318000
2000
po tym, co mnie spotkało?
05:32
I'm HIV positive. I've dealt with it all."
112
320000
4000
Mam HIV. Przeszłam już wszystko.
05:36
And she said, "What would I miss?
113
324000
3000
Za czym miałabym tęsknić?
05:39
You think I will miss the violence or the drugs? The lack of privacy?
114
327000
3000
Za przemocą lub narkotykami? Za brakiem prywatności?
05:42
Do you think I'll miss not knowing if my children are going to come home
115
330000
2000
Za obawą, czy moje dzieci wrócą do domu wieczorem?"
05:44
at the end of the day?" She said "If you gave me 10 minutes
116
332000
2000
Powiedziała: "Dasz mi 10 minut,
05:46
my bags would be packed."
117
334000
2000
to się spakuję".
05:48
I said, "Well what about your dreams?"
118
336000
3000
Zapytałam: "Co z Twoimi marzeniami?"
05:51
And she said, "Well, you know,
119
339000
2000
A ona na to: "Wiesz,
05:53
my dreams don't look exactly like I thought they would when I was a little girl.
120
341000
4000
moje marzenia różnią się od tych, które miałam jako mała dziewczynka.
05:57
But if I think about it, I thought I wanted a husband,
121
345000
4000
Kiedy o tym myślę, widzę, że chciałam męża,
06:01
but what I really wanted was a family
122
349000
3000
a tak naprawdę potrzebna mi była
06:04
that was loving. And I fiercely love my children, and they love me back."
123
352000
4000
kochająca rodzina. Ogromnie kocham moje dzieci, a one kochają mnie.
06:08
She said, "I thought that I wanted to be a doctor,
124
356000
3000
Poza tym sądziłam, że chcę być lekarzem,
06:11
but what I really wanted to be was somebody
125
359000
2000
a tak naprawdę chciałam być kimś,
06:13
who served and healed and cured.
126
361000
3000
kto służy, koi i leczy.
06:16
And so I feel so blessed with everything that I have,
127
364000
3000
Więc to, co mam, jest dla mnie błogosławieństwem.
06:19
that two days a week I go and I counsel HIV patients.
128
367000
4000
Dwa razy w tygodniu odwiedzam pacjentów z HIV.
06:23
And I say, 'Look at me. You are not dead.
129
371000
3000
Mówię im: "Patrzcie na mnie. Nie umarliście.
06:26
You are still alive. And if you are still alive you have to serve.'"
130
374000
3000
Żyjecie. Skoro wciąż żyjecie, musicie służyć".
06:29
And she said, "I'm not a doctor who gives out pills.
131
377000
4000
I dodała: "Nie jestem lekarzem; nie przepisuję leków.
06:33
But maybe me, I give out something better
132
381000
2000
Ale może daję coś lepszego,
06:35
because I give them hope."
133
383000
2000
bo daję nadzieję".
06:37
And in the middle of this economic crisis,
134
385000
4000
Teraz, w środku kryzysu,
06:41
where so many of us are inclined to pull in
135
389000
3000
kiedy tylu z nas ogarnia strach,
06:44
with fear, I think we're well suited to
136
392000
4000
myślę, że powinniśmy
06:48
take a cue from Jane and reach out,
137
396000
3000
brać przykład z Jane i pomagać,
06:51
recognizing that being poor doesn't mean being ordinary.
138
399000
4000
rozumiejąc, że bycie biednym nie oznacza bycia zwyczajnym.
06:55
Because when systems are broken,
139
403000
2000
Gdy nasze systemy się psują,
06:57
like the ones that we're seeing around the world,
140
405000
2000
jak te wszędzie na świecie,
06:59
it's an opportunity for invention and for innovation.
141
407000
3000
jest okazja na twórczość i innowację.
07:02
It's an opportunity to truly build a world
142
410000
3000
Jest okazja, by zbudować świat,
07:05
where we can extend services and products
143
413000
3000
w którym możemy dostarczać produkty i usługi
07:08
to all human beings, so that they can
144
416000
3000
wszystkim ludziom, by mogli
07:11
make decisions and choices for themselves.
145
419000
2000
sami wybierać i podejmować decyzje.
07:13
I truly believe it's where dignity starts.
146
421000
2000
Wierzę, że tam właśnie zaczyna się godność.
07:15
We owe it to the Janes of the world.
147
423000
3000
Jesteśmy to winni takim jak Jane.
07:18
And just as important, we owe it to ourselves.
148
426000
3000
Jesteśmy to też winni sobie samym.
07:21
Thank you.
149
429000
2000
Dziękuję.
07:23
(Applause)
150
431000
1000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Jacqueline Novogratz - Investor and advocate for moral leadershipJacqueline Novogratz works to enable human flourishing. Her organization, Acumen, invests in people, companies and ideas that see capital and networks as means, not ends, to solving the toughest issues of poverty.
Why you should listen
Jacqueline Novogratz writes: "I want to build a movement in which we define success based on the amount of human energy we release in the world.
"I started my career on Wall Street and soon discovered that markets are efficient, but by themselves they too often overlook or exploit the poor. So I moved to Rwanda in 1986 to help found the country’s first micro-finance bank. There I saw the humanitarian ethos of philanthropy, and also how often top-down solutions too often create dependency, the opposite of dignity. Through 30 years of working on solutions to poverty, I have come to redefine it for myself, seeing it not as how much income a person earns, but how free they are to make their own choices and decisions, how much agency they have over their own lives.
Acumen was founded to change the way the world tackles poverty in 2001. Our mission was simple – to raise philanthropy and invest it as patient capital – long-term investment in intrepid entrepreneurs willing to go where markets and government had failed the poor. We enable companies to experiment and fail, never wavering from a commitment to stand with the poor, yet understanding that profitability is necessary for sustainable solutions. We’ve invested more than $110M across South Asia, Africa, Latin America and the US, and have seen entire sectors disrupted and hundreds of millions served.
The work also taught that it was critical to invest in talent. To date, we’ve supported nearly 400 Acumen Fellows across lines of race, class, ethnicity, religion and ideology. They are a beautiful group, full of vision and grit, and a determination to do what is right, not easy. The group itself enables individual leaders to endure the loneliness that is part of the work.
And then we measure what matters rather than just what we can count. Take this all together and you see our mission to do what it takes to build a world in which all of us have the chance to dream and to flourish, not from a place of easy sentimentality but through a commitment to using the tools of capitalism and the attributes of moral leadership to focus on doing what it takes, and no less.
Jacqueline Novogratz | Speaker | TED.com